Edvin Kristaq Rama mori nga kabineti i bashkisë edhe breshkat...

Zbardhet vendimi i Kolegjit Zgjedhor për rezultatin për Tiranën, i shprehur në datën 3 qershor, lidhur me ankimimin e Partisë Socialiste (PS) për shqyrtimin nga ana e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), për fletët e hedhura në kutitë e gabuara.
Ndërkaq, tashmë Kolegji ia ka përcjellë sekretarisë vendimin për t`iu dorëzuar më tej palëve të interesuara për të, ku shprehet për rrëzimin e kërkesës së socialistëve. Nga ana tjetër, ndërsa ky vendim u është dhënë përfaqësuesve të partive politike, ende nuk është zbardhur për mediet argumentimi që ka përdorur Kolegji për rrëzimin e ankimimeve të PS-së për rezultatin e Tiranës. Kolegji ka në fuqi vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), ku sipas tij, kandidati i djathtë Lulzim Basha ka dalë fitues me 81 vota më shumë.

Që prej rrëzimit të ankimimit të PS-së për kryeqytetin të premten e shkuar të datës 3 qershor, Partia Socialiste ka kërkuar zbardhjen dhe argumentimin e këtij vendimi nga ana e Kolegjit Zgjedhor. Sipas PS-së, vendimi nuk ka qenë transparentë dhe i argumentuar.

http://www.panorama.com.al/wp-content/uploads/2011/06/IK-scan00011.pdf

Nga Robert Elsie:Rruga e modernitetit dhe koha e artë e letërsisë shqiptare

 


Shkencëtari- Albanologu  i mirënjohur kanadez Robert Elsie lindi në Vankuvër (Vancouver) të Kanadasë më 29 qershor 1950.

Ndoqi Universitetin e Kolumbisë Britanike (University of British Columbia), ku mbaroi studimet e filologjisë klasike dhe të gjuhësisë më 1972. Po në atë vit, erdhi në Evropë me një bursë studimesh. Vazhdoi studimet e larta në Universitetin e Lirë të Berlinit Perëndimor (Freie Universität Berlin), në Shkollën Praktike të Studimeve të Larta (Ecole Pratique des Hautes Etudes) në Paris, në Institutin e Dublinit për Studime të Larta (Dublin Institute for Advanced Studies) në Irlandë, dhe në Universitetin e Bonit (Universität Bonn), ku mbrojti doktoraturën më 1978. Që nga 1978 pati mundësi të vizitojë Shqipërinë disa herë në kuadrin e 'takimeve shkencore' midis Institutit të Gjuhësisë së Universitetit të Bonit dhe Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Gjithashtu mori pjesë disa vite me radhë në Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare në Kosovë. Pas studimeve universitare ai punoi për Ministrinë e Punëve të Jashtme gjermane në Bon. Është anëtar i Shoqatës së Evropës Juglindore (Südosteuropa-Gesellschaft) ), anëtar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, si dhe anëtar nderi i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës. Jeton në një fshat malor të Gjermanisë afër kufirit belg.(Flori Bruqi)


Kjo periudhë, një lloj kohe e artë, solli një lulëzim, por një lulëzim tepër të shkurtër në hije të katastrofës e cila do të shfaroste gati gjithë prodhimtarinë letrare dhe kulturore për më shumë se njëzet vjet. Edhe një herë në historinë e kulturës shqiptare burbuqet e letërsisë u mblodhën. Edhe një herë rrënjët e bimës u prenë.......

Rruga e modernitetit dhe koha e artë e letërsisë shqiptare (Kultura shqiptare e viteve 30)

1. Rruga e modernitetit

Për gati një gjysmë shekulli pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, shkrimtarë dhe intelektualë shqiptarë vazhduan të frymëzoheshin nga iderat dhe nga idealet e Rilindjes Kombëtare të shekullit nëntëmbëdhejtë. Rryma kryesore e letërsisë shqiptare deri në Luftën e Dytë Botërore ishte ajo e shkollës shkodrane të Gjergj Fishtës - një shkollë kreative, inovative por njëkohësisht tradicionale. Fishta solli në Shqipëri një rrafsh cilësor më të lartë, rrafshin e letërsisë të cilën vendet më të zhvilluara të Evropës kishin patur që nga gjysma e dytë e shekullit nëntëmbëdhjetë. Kjo ishte një hap jashtëzakonisht i rëndësishëm duke marrë parasysh konsolidimin e vonuar të Shqipërisë si shtet dhe në zhvillimin e saj të ngadalshëm politik dhe kulturor.
Në vitet tridhjetë, kultura shqiptare hyri në një fazë tjetër. Rrymat kryesore të letërsisë shqiptare filluan me kohë të humbnin kontakt me realitetet e shtetit të pavarur shqiptar. Idera nga jashtë u futën në vend dhe një stad më i lartë i arësimimit të intelektualëve ia hapi derën zhvillimit kulturor më të shpejtë. Për një dhjetëvjetësh, letërsia dhe kultura shqiptare lulëzuan si kurrë më përpara, fillimisht në Shkodër, dhe më vonë në Tiranë dhe në mbarë vendin.
Rrugën e modernitetit, d.m.th. rrugën drejt Evropës morën dy poetë të brezit tjetër, dy njerëz nga jashtë rrethanave të njohura letrare që u shkëputën nga traditat e letërsisë shqiptare dhe që ia dhanë kulturës shqiptare vendin e saj në Evropën bashkëkohore: Migjeni dhe Lasgush Poradeci.
Migjeni (1911-1938) i kishte të gjitha kushtet paraprake për tu bërë poet: një mend kureshtar dhe kërkues, një natyrë depresive pesimiste, dhe një seksualitet të shtypur, të parealizuar. Më interesant nga të gjitha është ky aspekt i fundit. Erotizmi kurrë nuk ka qenë tipar i dukshëm i letërsisë shqiptare. Zor të gjesh një autor shqiptar në poezi ose në prozë i cili i ka shprehur me shkrim impulset dhe dëshirat e tija intime. Migjeni e bën pjesërisht, por në mënyrë të paditur. Thuhet se deri në vdekjen e tij në moshën njëzet e gjashtë, poeti ka mbetur i virgjër. Poezia dhe proza të tija janë plot me figura grash, shpeshherë prostituta të mjeruara, për të cilat Migjeni tregon edhe mëshirë edhe një interes seksual të hapur. Janë sytë e përlotur dhe buzët e kuqe që përmenden. Pjesët e tjera të trupit nuk përshkruhen kurrë. Për Migjenin, seksi ishte vuajtje:

Ato dy buzë të kuqe
Dhe dy lote të mija
Qenë shenjat e dhimbjes
Kur më vrau bukurija
Kur më zû dashunija
E më dogji rinija.

Pasioni dhe dëshira epshore janë të gjithandejshëm në poezinë e Migjenit. I gjejmë përshkrime të intimitetit trupor, por shpeshherë me neveri dhe hidhërim. Për Migjenin edhe seksi është mjerim, si në Poemën e mjerimit:
Mjerimi tërbohet në dashuni epshore.
Nepër skâje t'errta, bashkë me qejë, mijë, mica,
Mbi pecat e mbykta, të qelbta, të ndyta, të lagta
Lakuriqen mishnat, si zhangë, të verdhë e pisa,
Kapërthehen ndjenjat me fuqí shtazore,
Kafshojnë, përpijnë, thithen, puthen buzët e ndragta,
Edhe shuhet ûja, dhe fashitet etja
N'epshin kapërthyes, kur mbytet vetvetja,
Dhe aty zajnë fillin të mârret, sherbtorët dhe lypsat
Që nesër do linden me na i mbushë rrugat.

Sa larg u largua letërsia shqiptare nga folklorizmet dhe artificialitetet e Çajupit, të Asdrenit, bile edhe të Fishtës! Edhe pse nuk arriti të botojë një libër, poezitë e Migjenit kishin një sukses të menjëhershëm. Migjeni i hapi rrugën letërsisë moderne. Por kjo rrugë mbeti e hapur për një kohë tepër të shkurtër. Tamam në vitin e botimit të Vargjeve të Lira u shpall fitorja e Stalinizmit.
Çfarë ndihmes do të kishte bërë Migjeni, po të kishte jetuar më gjatë? Në fund, kjo çështje mbetet hipotetike, sepse zëri i tij individualist i protestës së vërtetë sociale do ta kishte pësuar të njëjtin fat si ai i shumicës së shkrimtarëve të talentuar të viteve dyzet. Të paktën, vdekja e herët e Migjenit na e la shkrimtarin të paprekur.
Fakti se Migjeni vdiq i ri e vështirëson mundësine e një vlerësimi kritik të krijimtarisë së tij. Në përgjithësi Migjeni admirohet dhe lexohet shumë, por nuk ka mbetur pa kritik. Mjaft lexues qenë të zhgënjyer nga proza e tij, dhe gjerësia e veprimtarisë poetike të tij nuk është aq që ta shpallim poet universal. Arshi Pipa ka shprehur dyshime në çfarë masë Migjeni dinte shqip tamam: Pipa thotë kështu: "I lindur shqiptar në një familje me prejardhje sllave, dhe pastaj i rritur në rrethana kulturore sllave, ju kthye Shqipërisë dhe gjuhës e kulturës shqiptare vetëm kur ishte i rritur. Gjuhën e shtëpisë e kishte serbokroatishten dhe në seminar mësoi rusishten. Ai s'dinte shqip mirë. Shkrimet e tij janë plot me gabime orthografike, edhe nga më të thjeshtat, dhe sintaksi i tij nuk është normal për një shqiptar. Vërejtja mbi italishten e Italo Svevo-s është akoma më e vërtetë për shqipen e Migjenit1." Kritikë letrarë stalinistë të Shqipërisë së pasluftës e shpallën Migjenin në mënyrë mjaft të përciptë pararojën e Realizmit Socialist me gjithë se nuk ishin në gjendje ti trajtojnë disa aspekte të jetës dhe të krijimtarisë së tij, siç janë pesimizmi i tij shopenhauerian, simpatitë të tij me Perëndimin, seksualitetin e tij, dhe elementin niçean në poemën Trajtat e mbinjeriut. Edhe pse këta kritikë e vlerësuan veprimtarinë e Migjenit si pasojën e Shqipërisë zogiste të paraçlirimit, ka dalë tepër e qartë kohët e fundit se pas dyzet e gjashtë viteve të diktaturës së proletariatit, Kangët e pakëndueme të poetit janë akoma më aktuale se kurrë.
Rrugën e modernitetit mori edhe një poet krejt tjetër. Lasgush Poradeci (1899-1987) shikohet nga disa kritikë si poeti më i madh i shekullit njëzet. Megjithatë është mjaft e vështirë ta caktojmë pozitën e tij në letërsinë shqiptare. Poradeci nuk kishte shumë gjëra të përbashkëta me shkrimtarët e tjerë të kohës: me Asdrenin, Fan Nolin, Migjenin. Lasgushi i solli letërsisë shqiptare një diçka të rrallë: një misticizëm panteist i cili krijoi një urë midis gjendjeve shpirtërore të ekzistencës tokësore dhe burimeve qiellore të energjisë krijuese.
Lasgush Poradeci ishte një prodhim eklektik i kohës dhe një paradoks në letërsinë e Evropës juglindore. Rexhep Qosja e shprehu kështu: "Lasgush Poradeci ndien si romantik, mendon si klasiçist, asht i vetmuem dhe hermetizuem shpirtnisht si simbolist dhe i kujdesshëm e fanatik ndaj formës së vargut si parnasist2." Me ngritjen e Stalinizmit në Shqipëri, penda e shquar e Lasgushit filloi të shteret. Edhe pse u lavdërua fshehtazi nga shumë kritikë, ky estet romantik kurrë nuk e gëzoi aprovimin e dogmatistëve marksistë. Ata nuk e kuptuan veprën e tij. Poeti vetë tha: "Më mirë ta thyej lapsin se sa të shkruaj si duan ata." Fusha kryesore e veprimtarisë së poetit në periudhën socialiste ishte atëherë përkthimi letrar, ai liman i sigurtë për heretikët letrarë.
Temat kryesore të poezisë të Lasgushit janë të njohura. Ai i donte fjalët dhe shprehjet arhaike si dhe neologjizmat dhe gjuhën që buronte në poezinë popullore të Shqipërisë së Jugut. Mitrush Kuteli, i cili botoi vëllimin Ylli i zëmrës, tha: "Lasgushi është poeti shqiptar, i vetmi poet shqiptar, që mendon, flet e shkruan vetëm shqip3." Por në të njëjtën kohë, Lasgush Poradeci është edhe një artist evropian. Ai bashkon sensualitetin e shprehjes së Sharl Bodler-it (1821-1867), filosofinë estetike të formës dhe elegancën e dalluar të Shtefan George-t (1868-1933), filosofinë dhe humanitetin e Naim Frashërit me pavdeksinë kosmografike të mjeshtrit të tij Mihai Eminesku-t (1850-1889). Shkencëtari Eqrem Çabej (1908-1980) fliste për poetin "të cilin Shqipëria do t'ia falë njëherë botës4." Me gjithë se poezia e Lasgushit nuk përkthehet kollaj, Çabej mund të ketë të drejtë.
Veprimtaria e Lagushit ishte e habitshme, e mahnitëse për ato vite. Me Lasgushin, koha e nacionalizmit romantik, e ushqyer nga një mori poetësh të cilësive të ndryshme të Rilindjes Kombëtare u zhduk përfundimisht. Lasgush Poradeci vdiq në varfëri në Tiranë me 12 nëntor 1987.


2. Kulmi letrar i viteve 30

Brënda një periudhe prej pesë vitesh në mesin e viteve tridhjetë, u realizua një hap i madh përpara në fushën e letërsisë. Në poezinë, Lasgush Poradeci botoi përmbledhje lirike të mahnitshme: Vallja e yjve, Constancë 1933, dhe Ylli i zemrës, Bukuresht 1937; Migjeni, i sëmurë rëndë nga tuberkulozi, arriti ta dërgonte vëllimin e hollë Vargjet e lira, Tiranë 1936, në shtyp para se vepra e tij të ndalohet dhe se poeti vetë të vdesë; dhe Gjergj Fishta paraqiti versionin përfundimtar të epikës së pashoqe Lahuta e malcís, Shkodër 1937, me tridhjetë këngë. Në fushën e prozës shqiptare u botuan: romani nihilist Nga jeta në jetë - Pse!?, Korçë 1935, nga Sterjo Spasse; përmbledhja e dytë e tregimeve të Ernest Koliqit, Tregtar flamujsh, Tiranë 1935; romani i mirëpritur i kritikës sociale, Sikur t'isha djalë, Tiranë 1936, nga Haki Stërmilli; dhe vëllimi i parë i tregimeve të Mitrush Kutelit, Nete shqipëtare, Bukuresht 1938. Edhe Migjeni i botoi njëzet e katër skiza të mprehta nëpër gazetat e ndryshme brënda pesëvjeçarit 1933-1938 dhe e mbaroi dorëshkrimin e pabotuar, Novelat e qytetit të veriut, 1936. Në fushën e dramës, Etëhem Haxhiademi e mahniti publikun e kulturuar me tragjeditë klasike të cilat, edhe pse nuk ishin gjë e re nga përmbajtja, e treguan një finesë të padëgjuar dhe të paparë në skenën shqiptare.
Aq shpejt sa letërsia, u zhvillua edhe zhurnalizmi, i cili që nga koha e Rilindjes, vazhdoi të luante në rol themelor në afirmimin e kulturës kombëtare. Nga moria e gazetave javore dhe mujore nacionaliste jetëshkurtra që dolën në qytete të ndryshme të Ballkanit, u zhvillua një zanat zhurnalistik me cilësi që i shërbeu përhapjes së informacionit, qoftë politik, kulturor ose letrar. Me gjithë strukturat primitive që zotëroheshin akoma në kohën e Ahmet Zogut (1895-1961), të bërë tashme Zogu i Parë, Mbreti i Shqiptarëve, shtypi u zhvillua në mënyrë liberale. Botuesit, po të kishin kujdes të mos kritikonin familjen mbretërore dhe politikën e jashtme të mbretit, mund të botonin si të donin. Cenzura ekzistoi, si në çdo diktaturë, dhe herë pas here gazeta u mbyllën, por situata kurrë nuk ishte aq e tmerrshme se sa në periudhën pas 'çlirimit'.
Në krahasim me vendet e tjera në vitet tridhjetë dhe dyzet, relativisht pak libra u botuan në Shqipëri. Kjo ishte rezultat i mungesës së zhvillimit ekonomik si dhe i analfabetizmit të lartë. Leximi i librave mbeti argëtim për një pakicë shumë të vogël meshkujsh. Një rritje e dukshme në prodhimin letrar, bile lulëzimi i kulturës së shkruar në Shqipëri varej atëherë shumë nga revistat dhe gazetat letrare të kohës të cilat i ofruan shumë shkrimtarëve të rinj një mundësi botimi dhe përhapën vepra dhe idera në tërë vendin.
Revistat katolike të Shkodrës, si Hylli i Dritës (1930-1944) i Gjergj Fishtës, Zâni i Shna Ndout (-1944), dhe Leka (1929-1944), vazhduan të luanin një rol të rëndësishëm në përhapjen e ideve. Për komunitetin mysliman doli në Tiranë revista Zâni i naltë (1923-1938) e cila informoi lexuesin mbi kulturën islame në Shqipëri dhe në Lindjen e Mesme.
Por kishte edhe shumë revista të mira jofetare që ndihmuan në afirmimin e kulturës së shkruar të kohës. Revista mujore liberale Minerva (1932-1936) u botua në Tiranë ndër të tjerët nga Tajar Zavalani (v. 1976), artisti Odhise Paskali (1903-1985), Nebil Çika (v. 1944) dhe Stefan Shundi (1906 - ca. 1944). Shumë prej këtyre zhurnalisteve bashkëpunuan në revistën kulturore Illyria (1934-1936) në të cilën Migjeni botoi prozën dhe poezinë e parë. Një hap i madh përpara u realizua me revistën Përpjekja Shqiptare (1936-1939) e Branko Merxhanit (v. 1976). Për përhapjen e iderave të të majtës progresiste kishte edhe revista dyjavore ABC (1936) të Petro Markos dhe Bota e Re (1936-1937) komuniste të Korçës. Më vonë dolën revista mujore Shkëndija (1940-1943) e themeluar nga Ernest Koliqi, Fryma (1944), Revista letrare (1944) dhe Kritika (1944).
Me kohë, kultura e kësaj periudhe filloi të tregonte gjurmët e polarizimit midis Lindjes dhe Perëndimit. Shqipëria ishte prekur fillimisht shumë pak nga iderat dhe idealet e Revolucionit të Tetorit në Rusi, me gjithë se një sasi e vogël figurash intelektuale e kishin vizituar Bashkimin Sovjetik në kohën e Stalinit: Fan Noli (1882-1965), i njohur më vonë si Peshkopi i Kuq, shkrimtari Haki Stërmilli (1895-1953), poeti rebel Sejfulla Malëshova (1901-1971) dhe Tajar Zavalani. Padrejtësitë sociale në Shqipëri, të theksuara akoma më shumë nga një diktaturë gati bizantine, si dhe ngritja e Italisë fashiste mbushën mendjen e shumë intelektualëve të viteve tridhjetë që të interesoheshin për komunizmin sovjetik, ose të paktën për ndonjë lloj socializmi, për të luftuar kundër varfërisë dhe shfrytëzimit të masave fshatare. Polarizimi i ideologjive u theksua akoma më shumë me fillimin e Luftës Civile të Spanjes në vitin 1936. Shkrimtarët Petro Marko (1913-1991) dhe Skënder Luarasi (1900-1982) dhe një kontingjent shqiptarësh u nisën për në Katalonjë për ta marrë pjesë në Brigadat Ndërkombëtare. Idera socialiste zhvilloheshin në Shqipëri, por në të njëjtën kohë zhvilloheshin edhe idera fashiste.
Një figurë mjaft interesante e kulturës shqiptare të viteve tridhjetë ishte Branko Merxhani, botuesi i revistës Përpjekja Shqiptare që nga tetori i vitit 1936. Merxhani e kishte të qartë se vendi i tij ishte i pazhvilluar në çdo drejtim, edhe intelektualisht, dhe bëri thirrje për një rilindje shpirtërore të cilën ai e quajti Neoshqiptarizmi. Kjo rrymë intelektuale hyri në shoqërinë shqiptare afër vitit 1928, me gjithë se rrënjët i kishte në Rilindjen Kombëtare të shekullit nëntëmbëdhjetë. Duhej tani në Shqipërine e pavarur një identitet kombëtar, një vetëdijë shqiptare për ta nxjerrë miletin nga errësira dhe injoranca. Shqipërine e quajti një qënie e kufizuar së jashtëmi dhe e pakufishme së brëndshmi. Së bashku me shkrimtarin fashist Vangjel Koça (1900-1943), Merxhani e paraqiti Neoshqiptarizmin në vitin 1929 në gazetën gjirokastrite Demokratia dhe në vitin 1930 në revistën Neo-Shqiptarizmi. Neoshqiptarizmi e kishte për bazë nacionalizmi ideologjik. Në formën e mirëfilltë ishte një lëvizje kulturore dhe jo politike. Në fjalët e Merxhanit: "Politikë s'ka! Vetëm kulturë!" Me kohë, Neoshqiptarizmi u bë një kundërpeshë ideologjisë më të politizuar socialiste dhe internacionalizmit të majtë. Edhe pse ishte një krijim shqiptar, Neoshqiptarizmi duhet shikuar ne suazën e ideologjive nacionaliste të tjera të Evropës së viteve njëzet dhe tridhjetë: hellênikótêta greke, kryesisht nën diktaturën e gjeneralit Joanis Metaksás (1871-1941) të viteve 1936-1940, italianità italiane në kohën e Duçes italian Benito Musolini (1883-1945), dhe hispanidad në Spanjen fashiste të gjeneralit Fransisko Franko (1892-1975). Ngadalë ngadalë ato u bashkuan për të krijuar fashizmin evropian, i cili e solli një diktaturë brutale dhe panjerëzore kudo në Evropë.
Shkrimtarë shqiptarë të viteve tridhjetë u tërhoqën, u mahnitën nga Perëndimi dhe u përpoqën ta zbulojnë rolin e Shqipërisë në Evropë. Kjo ishte një temë kryesore në shtypin letrar të kohës. Një sasi e madhe intelektualësh kishin qenë jashtë vendit dhe kishin parë shoqerinë perëndimore. Duke ardhur nga vendi të cilin, sipas shprehjes së njohur, "e don Zoti sepse u ndryshua aq pak që nga koha e krijimit të botës", ata ishin të tërhequr, por gjithashtu të çorientuar, të tmerruar me gjendjen e Shqipërisë.
Fjala Perëndim në Shqipëri kishte një kuptim disi të paqartë duke qenë se vendi perëndimor më afër Shqipërisë ishte Italia fashiste e Musolinit. Me 7 prill 1939, diskutimi intelektual mbi rolin e Shqipërisë në Evropë u bë i tepërt pasi trupa italiane pushtuan Durrësin, Vlorën dhe Shëngjinin për ta kolonizuar gjithë Shqipërinë.
Është puna e historianëve për të vlerësuar në çfarë masë përqafimi kulturor italian i Shqipërisë dhe më vonë pushtimi drejtëpërsëdrejti politik i vendit ishin një fitim ose një humbje kulturore në atë fazë të zhvillimit. Shumë shpejt erdhi një luftë botërore. Polarizimi i ideve evropiane të Lindjes së Re dhe të Perëndimit të Ri, d.m.th. të komunizmit dhe të fashizmit, solli me vete konfrontimin përfundimtar në Shqipëri, si dhe kudo tjetër në Evropë, gjatë të cilit vendi ju nënshtrua vullnetit të pamëshirëshëm të ekstremistëve politikë dhe ushtarakë, dhe gjatë të cilit shkrimtarë dhe intelektualë të të gjitha krahëve politike u detyruan të përgjunjeshin.
Nuk e teprojmë kur themi se jeta intelektuale dhe kulturore shqiptare kishte arritur një kulm nga mesi i viteve tridhjetë deri në gjysmën e parë të viteve dyzet. Për herë të parë ekzistonte në Shqipëri një letërsi moderne bashkëkohore me cilësi. Kombi shqiptar qe arritur në moshë.
Kjo periudhë, një lloj kohe e artë, solli një lulëzim, por një lulëzim tepër të shkurtër në hije të katastrofës e cila do të shfaroste gati gjithë prodhimtarinë letrare dhe kulturore për më shumë se njëzet vjet. Edhe një herë në historinë e kulturës shqiptare burbuqet e letërsisë u mblodhën. Edhe një herë rrënjët e bimës u prenë.

nga Flori Bruqi-Në vend të përkujtimit :Sterjo Spasse (1914-1989)

Sterjo Spasse (lindi më 1914 në Gollomboc ( vdes në 1989 në Tiranë) është shkrimtar maqedonas nga Shqipëria. Sterjo Spasse shkollën fillore e kreu në Korçë, ndërsa shkollën Normale në Elbasan. Një kohë punoi si mësues.

Më vonë vazhdoi studimet e larta për pedagogji në Firencë të Italisë dhe mandej për letërsi në Bashkimin Sovjetik. Mbas Çlirimit një kohë punoi në revistat pedagogjike dhe letrare : "shkolla e re", "Arsimi popullor","Literatura jonë", "Nëntori", etj. Punoi edhe pranë Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve të Shqipërisë.

 

Ndërsa kohën e fundit e kaloi në Tiranë, si shkrimtar me profesion të lirë. Veprimtaria letrare e Serjo Spasses është e shumëllojshme. Shkroi punime pedagogjike, tekste shkollore u muar me përkthime, shkroi artikuj të ndryshëm, monografi, tregime, romane etj. Veprimtaria e tij, sidomos ajo letrare zë fill që na vitet tridhjetë të shekullit të kaluar. Kjo ishte një periudhë në të cilën Sterjo Spasse u dallua me krijiet e veta, sidomos në fushën e tregimit dhe atë të romanit.

 
Ai ka botuar katër përmbledhje tregimesh :
"Kuror rinie" (1934),
"Në krahët e një femre" (1934),
"Nusja pa duvak" (1944) dhe
"Të fala nga fshati" (1958) si dhe dhjetë romane :
"Pse ?" (1935),
"Afërdita" (1944),
"Ata nuk ishin vetëm" (1952),
"Afërdita përsëri në fshat" (1954),
"Buzë liqenit" (1965),
"Zjarre..." (1972),
"Zgjimi" (1973),
"Pishtarë" (1975),
"Ja vdekje ja liri" (1978), dhe
"Kryengritësit" (1983).

Redaksia e Botimeve "Rilindja" i botoi më 1968 një komplet veprash në shtatë vëllime, ndërsa herë pas here i ka botuar vepra të ndryshme.  

Veprat
Kurorë rinije 1934

Pse ?! 1935 

Ata nuk ishin vetëm, roman 1952

Afërdita përsëri në fshat, roman 1955

Buzë liqenit, roman 1965 

Sokolesha, 1966 

Të fala nga fshati, 1968

Zjarre, roman 1972 

Ja vdekje, ja liri, roman 1978 

Kryengritësit, roman 1983

O sot, o kurrë !, roman 1989

Letra nipit tim Arian në Tiranë nga Maqedonia dhe Kosova, 1975 

Zgjimi, roman 




Etj.

Tregim nga Vullnet Mato : PORTA E LEPROZIT‏

Vullnet Mato
                                            PORTA E LEPROZIT
                                                                                                                      Tregim
    Ndërtesa dykatëshe në lagjen “Marudie” ishte kthyer në një shtëpi tmerri për të gjithë kalimtarët e rrugës me kalldrëm që zgjatej përbri saj. Ajo banesë e frikshme quhej ,“Vila e zezë” nga kushdo që e zinte në gojë, ndonëse suvaja e saj e rrjepur dhe e plasaritur në disa vende, ishte e lyer nga jashtë me gëlqere te bardhë. Vila kufizohej nga rruga me një mur guri të ulët, dhe kishte një portë dykanatëshe prej dru lisi, me një çok të hekurt, në formë dore, te kanati i djathtë, të cilin nuk guxonte askush ta prekte për të trokitur. Kishte kaluar aq shumë kohë pa i rënë dikush atij çoku, sa edhe vetë njeriu enigmë që banonte aty brenda, kishte harruar ç’ishte trokitja e një dore të gjallë, për ta thirrur me dorën e hekurt të dilte te porta.
    Njerëzit kishin dëgjuar të thuhej, se po të infektoheshe qoftë edhe duke prekur atë portë prej lisi, sëmundja që merrje aty, të shfaqej me shkëputjen copa-copa të gjymtyrëve nga trupi. Derisa vinte një ditë të mbeteshe si trung lëkurërrjepur gjithë dregëza të gjakosura. Pastaj duhej të prisje vdekjen krejt i vetmuar, siç kishte mbetur ai njeri i ngujuar me dëshirën e tij brenda atyre mureve të ferrit. Kjo frikë kishte bërë jo vetëm të mos afrohej askush për të kapërcyer pragun e jashtëm të saj, por as të mos i mbanin sytë të ngulitur gjatë te arkitektura dy kateve me katër dritare të mbyllura nga grila druri të trasha. Madje çamarrokët e lagjes, që nuk linin dy gurë bashkë në oborret e shtëpive me dyer të hapura, aty ruanin edhe sytë nga ndonjë infektim imagjinar me anë të vështrimit, megjithëse porta e jashtme ishte gjithmonë pa çelës dhe pa lloz. Por lavdi qiellit, askush nuk e kishte kapërcyer portën e këtij ferri të paralajmëruar gojë pas goje. 
    Edhe vetë fjala “Ngujim” e përdorur shpesh për leprozin, kishte marrë një kuptim tepër të rëndë. Sepse njeriu vërtetë në më të shumtën e rasteve vinte krejt i vetëm në këtë botë, por  kurrsesi nuk  mund të jetonte pa shoqërimin e njerëzve të tjerë, po të mos kishte ndonjë arsye tepër të fortë. Ndryshe më mirë të shkonte në varr i vetëm, se sa të jetonte krejt i vetëm si ai i sëmurë i pajisur me një durim aq të madh. Por njeriu në fillim e pret sëmundjen me një frikë të madhe, pastaj pak nga pak miqësohet e jeton me të, sikur ta ketë pjesë të trupit. Dhe atij vetë nuk i bënte aq shumë përshtypje, sa të tjerëve që kishin dëgjuar për të. Në këto rrethana, kurioziteti për të parë me sy atë njeri të mbyllur aty prej disa vjetësh, ishte rritur së tepërmi. Sidomos te burrat që e kishin njohur prej kohësh, por edhe te moshatarët që kishin dëgjuar për të, si për një njeri të mirë, por me fat të llahtarshëm.
Ai kishte qenë dikur një këpucar i pashëm, të cilit fatkeqësitë në jetë i kishin ardhur njëra pas tjetrës, si të ishin një varg mallkimesh të dërguara nga vetë i plotfuqishmi i qiellit. Në fillim i kishte vdekur gruaja në lindje e sipër, sapo mori vesh se kishte sjellë në jetë një fëmijë të vdekur. Më pas ky bir i vetëm, shoqëroi për në varrezat e kishës të dy prindërit, që vdiqën njëri pas tjetrit, me diferencë disa mujore. Dhe së fundi u vulos vetë brenda dhomave të shtëpisë, me gjymtimin fizik që iu shfaq papritmas nga ajo sëmundje e tmerrshme. Dukej sikur të gjitha forcat e errëta të mbinatyrshme kishin marrë inat me të.
    Thoshin se atij i kishte rënë hunda si ndonjë copë ashkël dhe të dy buzët ia kishin lënë dhëmbët zbuluar, si të një kafke prej të vdekuri. Por të thënat ishin hamendje për shumë prej atyre që e mbanin në gojë me një neveri të frikshme. Tani nuk dinte askush mese mbahej gjallë dhe si ushqehej ai njeri, që nuk guxonte as vetë të ekspozonte pamjen e tij të përçudnuar, për t’u afruar te dyqanet ushqimorë. Sepse nga frika e sëmundjes së tij të pashërueshme, tregtarët mund ta përzinin me shkop, si ndonjë qen të zgjebosur.
     I vetmi njeri që dinte diçka të vërtetë për gjendjen e leprozit Andrea, ishte shoku i tij i lodrave të fëmijërisë, këpucari Raqi Paluka, i cili kishte punuar bashkë me të prej shumë vjetësh në një dyqan këpucësh. Por edhe ky person kishte qëndruar i fshehtë, për të mos larguar myshterinjtë nga këpucaria ku punonte. Ai shkonte te “Vila e zeze”natën vonë, për t’i shpënë qyqarit ndonjë tas me gjellë të ngrohtë nga restoranti dhe bukë të mjaftueshme, derisa fatkeqi i ngujuar të shkonte pas prindërve të vetë në varrezat e kishës. Raqi nxirrte nga pusi i oborrit të kësaj shtëpie edhe kovën me ujë, për shtambën ku pinte i përçudnuari nga pamja, që ruhej për të mos dalë ditën ta shinin njerëzit me sy nga dritaret e shtëpive të lagjes.    
    Raqi guximtar, jo se nuk kishte frikë nga sëmundja famëkeqe e tij, por kishte një shpirt të dhimbsur, që siç thoshte edhe vetë, mos e pastë njeri. Ai hynte aty siç mund të hyjë eksploratori i xhunglës për të ushqyer një krokodil, të cilin e mban të lidhur prej kohësh me kavo çeliku. Dhe sapo kthehej në dyqan, lante duart jo vetëm me sapun, por edhe fërkohej deri te sqetullat me alkool të fortë nëntëdhjetë gradësh. Raqi kujdesej për të gjitha nevojat e domosdoshme që kishte leprozi Andrea në marrëdhëniet me botën e privuar jashtë vilës së zezë. Kjo punë tejet e frikshme dhe po aq e mërzitshme, e kishte bërë edhe atë zemërmadh të priste me ankth ditën e vdekjes së tij. Por edhe shpesh të fshinte lotët e keqardhjet për shokun  e dashur të jetës e të punës shumëvjeçare. Ai shpesh kujtohej me trishtim, se si kur ishin të rinj, loznin futboll bashkë te fusha e vogël në të dalë të qytetit, si laheshin të dy në lumë dhe si piqnin peshqit e zënë të dielave në prushin e zjarrit, ku pinin edhe nga ndonjë shishe birrë që merrnin me vete në çantat e tyre sportive. Sillte ndërmend mbrëmjet e vallëzimit me vajzat e gjimnazit, martesat e tyre, shëtitjet me gratë për krahu në bulevardin e madh... Por, eh, ajo kohë e artë kishte perënduar përgjithmonë, duke lenë te oda e shtruar me qilim të madh e Andreas së dikurshëm, një trung të zi, për të cilin Raqi duhet të psherëtinte nga dhimbja shpirtërore, sa herë e shihte me sy dhe në çdo rast kur i kujtohej fati katran i atij shoku aq të mirë.
    Kësisoj erdhi më në fund edhe dita, kur Andreaja i gjymtuar nga leproza, sa nuk mund të shihej me sy, u sëmur rëndë edhe nga zemra dhe po bëhej gati të vdiste, me gjithë ilaçet e shumta që i kishte shpënë pas infarktit të parë të kaluar prej tij. Një të premte vonë, ai e thirri Raqin për t’i dhënë amanetet e fundit. Atë mbrëmje trungu i zi u çua përgjysmë mbi jastëkun e palosur. Dukej i lodhur nga jeta, i drobitur dhe krejt i gatshëm për të thirrur vdekjen të vinte ta merrte. Me një zë mërmëritës të mbytur, nga shamia që mbante në mes të fytyrës, ku i dukeshin vetëm balli dhe sytë, si dy qirinj të shuar dhe ku lexohej zhgënjimi dhe deziluzioni që shfaqet në pamjen e një kufome, ai i tha :
    - Degjomë o vëllaçkua im i dashur! Dua të të them sot, se për kaq vjet sa rrojta, nuk arrita të besoj, se zoti mund të ishte në anën e së keqes sime, aq sa më la në këtë jetë fillikat, si një  kërcu të harruar në bodrum. Ti ke qenë për mua njeriu i vetëm që i plotfuqishmi la të më afrohet pranë!...- tha këto  fjalë  mirënjohëse në çastet e tij të fundit në këtë botë dhe dora që mbante shaminë, zuri t’i dridhej si ajo e njerëzve që vuajnë nga parkinsoni. Teksa dukej se po recitonte lutjen e atij që po jep shpirt, vijoi me një ngërç të çuditshëm në grykë: - Vetëm ai që është atje lart e di sa lot kam derdhur për këtë fatin tim të zi. Dhe deri tani koma nuk e kam kuptuar, pse ai mëshirëmadh, që dërgon kaq shumë sëmundje për të gjithë njerëzit, zgjodhi e dërgoi më të keqen për mua?...  
    Këtu ai u ndal dhe mori frymë aq thellë sa u drodhën edhe sustat e krevatit poshtë tij.
     -Ti nuk e di, o miku im i shtrenjtë që deri tani nuk ta kam shpërblyer tërë mundimin e madh dhe dashurinë që ke treguar për mua, se im at e ngriti këtë vilë, me florinjtë e trashëguar  nga gjyshi im tregtar dhe i ruajti verdhushkat e tjera si sytë e ballit për një ditë të zezë, derisa iku në rahmetin e tij. Po edhe unë nga frika për ta nxjerrë në shesh atë pasuri, hëngra gjithë jetën paratë që nxorëm bashkë nga mballomat e këpucëve të dynjasë dhe i ruajta ato verdhushka që nuk t’i kam treguar as ty, për një ditë të zezë. Tani ajo ditë e zezë erdhi për mua... Ti o shpirtflori, do më bësh varrin me ata florinj dhe kur shteti ta nxjerrë këtë shtëpi në ankand, si njeri pa trashëgimtarë që kam mbetur unë, do ta blesh vilën për veten tënde, meqë je me shtëpi të vjetër,...
    Raqi, i ulur tri metra larg tij, e dëgjonte kokulur e me shpirt të vrarë nga keqardhja, sikur të ishte një kufomë e gjallë që po i fliste në ato çaste. Teksa Andrea me njërën dorë mbante gjoksin e drobitur nga dhimbja e zemrës dhe me tjetrën mbulonte me shami hundën e gjysmuar bashkë me dhëmbët lakuriq, për të mos e pështirosur shokun e vjetër. Ndërkohë aty brenda zotëronte një heshtje që dukej sikur pritej të çaheshim gurët e mureve.
    - Verdhushkat i ke te muri i djathtë i qilarit, të mbyllura në një teneqe vaji. Hape suvanë atje ku ke atë çengelin e futur në mur dhe mbaromë mua të gjitha punët e fundit për në atë botë. Me florinjtë që mbeten nga blerja e shtëpisë, se ata janë shumë, ti leri mballomat e këpucëve, ku shkelin bota mbi të pëgërat e qenve dhe hap ndonjë dyqan të madh tregtie, të bësh prokopinë që nuk e bëra dot unë si i mbetur pa fëmijë...- këtu Andrea filloi të ngashërehej me zë të ndjeshëm dhe padashur e ngriti shaminë te sytë, duke lenë pak çaste të zbuluar dhëmbët tmerrues.
    Por edhe Raqi zuri të fshinte lotët e valë dhe vetëm sëmundja e llahtarshme e pengoi për të mos iu hedhur në qafë për herë të fundit shokut të ngushtë.
    Si shumë njerëz në këtë botë që luftojnë dhëmbë për dhëmbë me sëmundjet, Leprozi Andrea i vuri jetës një kapak floriri me vdekjen e tij nga ajo sëmundje e tmerrshme, të nesërmen në mëngjes. Ai u përcoll për në varrin e spërkatur me gëlqere, i mbyllur në një arkivol hermetik, të dezinfektuar me kreolinë. Prapa karrocës së plehrave të bashkisë, ku ishte vendosur arkëmorti i tij, e shoqëronte funeralin, vetëm Raqi kokulur e me shpirt të vrarë. Por me shpresa të arta për të nesërmen e tij, kur do të bëhej tregtari më i dëgjuar i qytetit.

Fatmir Limaj: Rasti i Ramush Haradinajt po politizohet

Dështim i madh është quajtur Gjykata Ndërkombëtare e Hagës në rastin Haradinaj, në debatin për procesin e Ramush Haradinajt në emisionin e së martës “Rubikon”. Ahmet Isufi, nënkryetar i AAK-së, ka thënë se rreth 7 vjet po bëhen që nga akuza e Haradinajt. Sipas tij këto vite nuk janë fer për një lëndë të trajtuar edhe më parë. Ndërkaq, Fatmir Limaj nga PDK, ka thënë se në këtë çështje me Hagën po përzihet politika. “Duhet të ndihmohet Haradinaj që të dalë e vërteta dhe kjo ndihmë për Haradinajn është edhe interes i Kosovës”, është shprehur Limaj, raporton Indeksonline. Ndërsa Rexhep Selimi nga “Vetëvendosja” ka thënë se Ramush Haradinajt i është marrë një pjesë e pakompensueshme e jetës së tij. Këtë gjendje, avokati Arianit Koci, e ka quajtur situatë të re juridike, por që, sipas tij, epilogu do të jetë në favor të pafajësisë së Ramush Haradinajt.

Miliarderet kosovar...

Agjencia Kosovare Kundër Korrupsionit ka deklaruar se 186 zyrtarë të lartë publikë nuk e kanë deklaruar ende pasurinë, megjithëse afati ligjor i këtij procesi ka përfunduar më 31 mars. "Numri i zyrtarëve të lartë, të cilët e kanë obligim të deklarojnë pasurinë janë 1560. Nga numri i përgjithshëm, 1374 e kanë deklaruar ndërsa 186 zyrtarë të lartë publikë nuk e kanë deklaruar ende pasurinë", njoftoi ky institucion. Më tej, ka bërë me dijeni se në mesin e zyrtarëve që e kanë deklaruar pasurinë janë presidenti, kryetari i Kuvendit, kryeministri, dy zv/kryeministra dhe 16 nga 17 ministrat e qeverisë. Ndërsa, nga institucionet, numri më i madh i zyrtarëve që nuk e kanë deklaruar pasurinë është në qeveri.

“Ka ngritje aktakuzash, por rezultatet gjyqësore mungojnë”, tha  Hasan Preteni, shef i Agjencisë Anti-Korrupsion dhe shtoi se legjislacioni ekziston, por për luftimin e korrupsionit nevojitet përkushtim më i fortë i të gjitha institucioneve.

“Një bazë ligjore, e cila në ekzekutiv e ngarkon agjencinë, ka përfunduar, por duhet të nxirren nga Kuvendi edhe disa ligje tjera, e më pastaj mekanizmat ekzistues duhet ende të fuqizohen. Është lajm shumë i mirë që ka filluar edhe reformimi te gjyqësori, sepse me të vërtetë është një institucion shumë i atakuar dhe ne e kemi potencuar vazhdimisht që është një problem, i cili duhet të zgjidhet”. Zoti Preteni, lufta kundër korrupsionit është shndërruar në një nga çështjet më të diskutueshme në Kosovë. Si udhëheqës i institucionit që për synim ka pikërisht këtë luftë, cilat janë vështirësitë që ju përballeni? Në top-axhendën e të gjitha institucioneve të Kosovës duhet të jetë lufta kundër korrupsionit. Them se një gjë e tillë tashmë ka filluar të ndodhë, janë disa elemente pozitive, të cilat ashtu i vlerësoj unë. Mendoj që është i domosdoshëm një përkushtim më i fuqishëm i të gjithë mekanizmave. Një bazë ligjore, e cila në ekzekutiv e ngarkon agjencinë, ka përfunduar, por duhet të nxirren nga Kuvendi edhe disa ligje tjera, e më pastaj mekanizmat ekzistues duhet ende të fuqizohen. Është lajm shumë i mirë që ka filluar edhe reformimi te gjyqësori, sepse me të vërtetë është një institucion shumë i atakuar dhe ne e kemi potencuar vazhdimisht që është një problem, i cili duhet të zgjidhet. Mendoj që startimi i reformimit është i mirë dhe vetëm në nivelin qendror, e më pastaj ka filluar edhe niveli i dytë, domethënë nëpër gjykata dhe në Prokurori të Qarkut që të emërohen zyrtarët e rinj. Pastaj një punë edhe më e fuqishme edhe e policisë në hetime, e agjencisë por edhe mekanizmave të tjerë duhet të jetë më e fuqishme dhe rezultatet nuk do të mungojnë. Në anën tjetër, institucionet qendrore nga këta mekanizma duhet të kërkojnë llogaridhënie, duhet që të kërkojnë nga ta rezultatet e punës së tyre. Sa keni mbështetje nga institucionet - qofshin ato të qeverisjes, apo dhe të drejtësisë? Fillimisht, them se ndoshta është hera e parë në komunikim me ju dhe me publikun, në përgjithësi, nëpërmjet jush, është që agjencia konkretisht nuk e ka asnjë kërkesë ndaj institucioneve qendrore. Përfundimisht janë realizuar të gjitha; kemi bazën ligjore, i kemi tri ligje që në ekzekutiv e ngarkojnë agjencinë, e kemi planin e veprimit, strategjinë anti-korrupsion, kemi edhe disa kushte logjistike që janë krijuar për punë më të mirë të agjencisë. Gjithashtu, kemi stafin komplet dhe përfundimisht kemi edhe një objekt, që nuk është objekt privat, është një objekt që na ofron komoditet për punë të mirë. Edhe me buxhet nuk kemi probleme. Përfundimisht, edhe për zyrtarë të agjencisë, edhe për shërbyesit civilë në agjenci, është siguruar një pjesë e pagës shtesë dhe ky do të jetë një motivim më i mirë për ata që janë në agjenci që të qëndrojnë dhe të punojnë në agjenci. Njëkohësisht, do të jetë më joshës për ekspertët që janë jashtë institucioneve që të kërkojnë të jenë pjesë e punës së agjencisë. Në anën tjetër, po fuqizohet edhe bashkëpunimi me mekanizma edhe në sektorin e drejtësisë. Veçoj një takim te ministri i Drejtësisë, ku kishte përfaqësues nga Prokuroria e shtetit, nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës dhe nga Gjykata Supreme e Kosovës dhe që të gjithë u dakorduam që prioritet për periudhën në vijim të jetë lufta kundër korrupsionit. Do të nënshkruhet edhe memorandumi i bashkëpunimit mes Prokurorisë së shtetit dhe agjencisë. Ndërsa, ditëve në vijim do të nënshkruhet edhe një memorandum bashkëpunimi mes agjencisë dhe Auditorit Gjeneral. Po ashtu, kemi memorandum bashkëpunimi edhe me Policinë e Kosovës, me doganat dhe të gjithë mekanizmat tjerë, që për mision kanë luftën kundër korrupsionit. Them se është krijuar një bazë, një atmosferë e mirë për punë më të fuqishme dhe për një bashkëpunim më konkret. A keni bashkëpunim me misionin evropian për sundimin e ligjit? Edhe me Prokurorinë e EULEX-it kemi bashkëpunim, kemi memorandum bashkëpunimi. Në vitin e kaluar 2009, ne kemi përcjellë më shumë se 30 informacione për veprime të mundshme korruptive. Ky bashkëpunim po sjell rezultatet e para, shpresoj. Mendoj që ky bashkëpunim do të intensifikohet më shumë ditëve të ardhshme - me një fjalë bashkëpunimi është i mirë. Sa raste të paraqitura në agjencinë tuaj janë vënë në bankën e drejtësisë? Ka ngritje aktakuzash, mirëpo, fatkeqësisht, për gjykimet s’ka ende rezultat, ose s’kemi ne informacion kthyes. Flas gjithmonë për rastet ku pretendohet që buxheti i Kosovës është goditur më shumë. Kurse, rastet e vogla mendoj se nuk ia vlen të theksohen, disa kanë qenë, mirëpo jo raste, në të cilat atakohen zyrtarë më të lartë të institucioneve të shtetit. Mendoj se te gjyqësori është një problem, i cili do të trajtohet me përkushtimin që e thashë më herët dhe me këtë ngritje të nivelit të bashkëpunimit, do të kemi rezultatet e pritura. Përfundimisht, qytetarëve të Kosovës duhet t’iu dërgojmë një mesazh që jo fjalë, jo vetëm konkluzione të ndryshme, por duhet të kërkojnë nga ne rezultate konkrete, që ta përmbyllim misionin. Zoti Preteni, ligjet që kanë për qëllim luftimin e korrupsionit, si ai i agjencisë suaj, Ligji për deklarimin e pasurisë dhe Ligji për parandalimin e konfliktit të interesit, në formën siç janë miratuar, thuhet se kanë mangësi të shumta. Ju si mendoni? Nuk mendoj që gjithmonë po tentoj të gjej arsye se ligjet nuk janë të mira. Ne kemi pasur mundësinë e inkuadrimit të drejtpërdrejtë në amendamentin, në ndryshimin dhe nxjerrjen e ligjeve që ju i përmendët. Them që ligjet ende nuk i kanë kaluar gjashtë muaj që janë aprovuar nga Kuvendi i Kosovës, që kanë hyrë në fuqi, dhe nuk do të ngutemi menjëherë të konstatojmë se ato kanë mangësi. Me siguri se nuk janë ideale, por ne do t’i zbatojmë të tilla çfarë janë dhe praktika do të dëshmojë nëse ligjet kanë mangësi ose jo. Për këtë fazë, me korrektësi të plotë them se në Ligjin për agjencinë ende në këta gjashtë muaj nuk kemi gjetur ndonjë element që është negativ, që domethënë është i mirë dhe ka ndihmuar shumë në pavarësinë e agjencisë. Agjencia tani përfundimisht mbikëqyret dhe monitorohet vetëm nga Kuvendi, gjë që s’ka qenë praktikë në tri vitet e mëhershme. Pastaj Ligji për deklarimin e pasurisë - tashmë po shihen rezultatet e para - është rreth rritjes së transparencës dhe me rritjen e transparencës mendoj që do të zvogëlohet, ose do të ndikohet në parandalimin e korrupsionit. Është një aktivitet i mirë që në të gjithë qytetarët e Kosovës edhe në interesimin e shprehur të tyre e shoh që është një punë mirë e bërë. Mirëpo, do të shohim ditëve në vijim se a ka mangësi dhe me siguri duhet të ecim me kohë dhe të kuptojmë që në qoftë se disa nene janë të pazbatueshme, ose kemi probleme, atëherë t’i japim kritikat tona. Sa i përket ligjit për parandalimin e konfliktit të interesit, mendoj se nuk po i sjell ndoshta rezultatet e duhura. Në këtë drejtim, te ky ligj, duhet të jepen disa precizitete më të mëdha, sepse nuk është definuar mirë se çka është konflikti i interesit dhe në zbatimin e tij ndoshta nuk po arrihen rezultatet e dëshiruara. Është informatë shumë e mirë që edhe Kodi Penal është duke u amenduar dhe jemi duke e dhënë kontributin konkret që në këtë kod të futen disa nene, të cilat e fuqizojnë punën e agjencisë. Më konkretisht për Ligjin e deklarimit të pasurisë jemi duke bërë përpjekje që mosdeklarimi i pasurisë dhe deklarimi i rremë të sanksionohen penalisht, domethënë të jenë pjesë e kodit penal. Ditëve të fundit është diskutuar shumë deklarimi i pasurisë nga zyrtarë publikë. Për to ka pasur vlerësime të ndryshme, por a keni mekanizma për të saktësuar vërtetësinë e pohimeve që janë dhënë nga vetë ata që e kanë deklaruar pasurinë? Është lajm i mirë që përfundimisht janë bërë publike. Neve na ka shkaktuar një angazhim shtesë në agjenci, edhe pse i kemi respektuar afatet ligjore, mirëpo në aspektin teknik ne kemi dëshiruar që të gjithë ata formularë që i kanë plotësuar zyrtarët, të bëhen publikë në formën siç janë dhënë dhe të largohen të gjitha spekulimet dhe mundësitë për spekulime të mundshme se agjencitë i kanë ndërruar shifrat, ose agjencia nuk i ka bartur në tabela të veçanta ato se çka kanë deklaruar zyrtarët. Kështu që i kemi publikuar në tërësi të gjithë formularët në formën dhe në dorëshkrim ashtu siç i kanë dhënë zyrtarët. Domethënë, i kemi skanuar formularët. Pastaj, asnjëri prej zyrtarëve nuk mund të thotë se diçka ka ndryshuar - ajo është e saktë. Në anën tjetër, pres një angazhim të qytetarëve që t’i trajtojnë këto publikime dhe pres një bashkëpunim me ta që të intervenojnë në secilin rast kur vlerësojnë ose kur kanë informacion se nuk është deklaruar e tëra, ose nuk janë deklaruar të gjitha angazhimet. Kemi disa sinjale të mira, kemi disa informacione kur qytetarët na njoftojnë se disa zyrtarë nuk e kanë deklaruar komplet pasurinë e tyre. Gjithashtu kemi edhe raste kur qytetarët njoftojnë se zyrtarët nuk i kanë paraqitur të gjitha vendet e punës. Këto do të jenë pikënisje për ne, që të fillojmë kontrollimin në detaje të këtyre formularëve. Tani zotohem se do t’i kontrollojmë të gjithë ata formularë në aspektin e hollësishëm të kontrollimeve, aty ku kemi informacione se ka dyshime në mes reales dhe të publikuarës.

Një studim mbi deklarata e pasurive të politikanëve kosovarë, zbulon mospërputhje të mëdha. Në mars të vitit 2010, për herë të parë zyrtarët deklaruan pasurinë për Agjencinë e Anti-Korrupsionit. Tetë muaj më vonë, ata që do garonin në zgjedhje deklaruan pasuritë e tyre.

Një krahasim mes dy deklaratave të pasurive zbulon një numër të madh mospërputhjesh. Kjo vërteton edhe një shqetësim të ngritur nga Komisioni Evropian në progres raportin për Kosovën.

Profesor Xhavit Haliti një anëtar i presidencës së Kuvendit, deklaroi në mars se kishte 120.000  euro në një bankë dhe një apartament me vlerë 120.000  euro. Por në nëntor, në deklaratën para KQZ, ai zbuloi se kishte një pasuri prej 1.200.000  eurosh.

Kolegu i tij, Prof.dr.sc.Jakup Krasniqi, gjithashtu ofroi të dhëna të ndryshme. Në deklaratën e tij për agjencinë antikorrupsion ai deklaroi se pronat e tij kanë një vlerë prej 600.000  eurosh, kurse për KQZ-në deklaroi një pasuri 60.000  euro.

Prof.dr.sc.Ethem Çeku i AAK-së në opozitës, deklaroi për Agjencinë Anti-Korrupsion se kishte një kompani që vlente 4 .000.000  euro, kurse për KQZ deklaroi se kompania vlente 2.000.000  euro.

Në dokumentin e agjencisë deklaroi se kishte një shtëpi në Pejë 400 .000 euro, një lokal 150.000  euro e një magazinë 175.000  euro.

Tetë muaj më vonë, asnjë nga këto pasuri nuk u shfaq në dokumentet e KQZ.Çeku thotë se kjo vjen për shkak se pasuritë i ka shitur. Ismet Beqiri, një zyrtar i lartë i LDK, deklaroi 17 .000 euro në bankë për agjencinë Anti- Korrupsion, por më pas për KQZ nuk deklaroi këtë llogari....

Kryeministri kosovar Hashim Thaçi, rezulton të jetë politikani kosovar më i pasur, të paktën sipas deklaratave të pasurisë që ata kanë lëshuar për këtë vit. Të dhënat e publikuara nga Agjencia Kundër Korrupsionit në Prishtinë raportojnë se pasuria e tij rezulton të jetë 1.200.000 euro. Ndërsa ministri i akuzuar dhe i vene ne hetim nga EULEX, Fatmir Limaj ka deklaruar një pasuri prej pak më shumë se 970 .000 euro. Sipas të dhënave, kryeparlamentari Jakup Krasniqi deklaron se ka një pasuri rreth 1 milionë euro, ndërsa kryetari i AKR-së, Bexhet Pacolli ka kërkuar që pasuria e tij të mos publikohet. Agjencia Kundër Korrupsionit në Prishtinë tha mes të tjerash se nga 1560 zyrtarë, vetëm 70 prej tyre nuk e kanë deklaruar pasurinë.

Në Prizren mbahet Festivali ndërkombëtar i poezisë"Drini poetik"(10-11 qershor 2011)

Njoftim 

Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës organizon për herë të dytë festivalin ndërkombëtar të poezisë Drini poetik në Prizren, më 10-11 qershor 2011.

Festivali mbahet në patronazhin e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, zotit Hashim Thaçi.

Në Festival marrin pjesë poetë nga Republika e Shqipërisë, nga Republika e Kosovës, Turqia, Maqedonia, Mali i Zi dhe diaspora.

LSHK-ja ju fton të ndiqni Programin e këtij manifestimi letrar.

  

                                     

 Me nderime,

                                                                                       

Kryetari i LSHK-së 

                                                                                       

Adem Demaçi

P. s.

Nisja nga Prishtina me autobus të premten, më 10.6.2011, në orën 8, nga Fakulteti i Filologjisë i UP-së dhe kthimi të shtunën në mbrëmje.

Festivali ndërkombëtar i poezisë

 International Festival of Poetry

Drini poetik

 Prizren, më 10-11 qershor 2011      

·         Në patronazhin e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, z.Hashim Thaçi

         

Koordinator Abdyl Kadolli

Programi

E PREMTE, 10 qershor 2011

Ora 10, tempulli i LSHP-së

Hapja e Festivalit

Ora 11

Ora e Lidhjes

Moderator Shyqri Galica

Flaut

Fjala e hapjes e kryetarit të LSHK-së, Adem Demaçi

Përshëndetje e kryeministrit të Republikës së Kosovës, z. Hashim Thaçi

Përshëndetje e kryetarit të komunës së Prizrenit, Prof. dr. Ramadan Muja

Ligjërojnë poetët:
Sabile Keçmezi-Basha,  Namik Selmani,  Ataol Behramoglu /Stamboll/, Hajdin Abazi, Sadri Fetiu, Viola Isufi, Zeqir Gërvalla,  Nikolla Spathari, Beste Sakalli/Qipro/, Kadri Rexha, Prend Buzhala, Agim Desku, Lumo Kolleshi, Avni Dehari, Jonuz Fetahaj, Arif Haliti, Tafil Duraku, Agim H. Berisha, Bedri Halimi,  Salajdin Krasniqi, Behram Hoti,  Arben Rashkaj, Ibish Neziri, Arsim Halili /23  

Kitarë

Ora 12, 30

Vizitë në Muzeun e LSHP-së

*Tufë lulesh në monumentin e dëshmorëve para PTK-së

Ora 13, Hamami i qytetit

Ekspozitë artistike Medaljoni i Prizrenit

Moderator Ibrahim Skënderi

Xhevdet Dada dhe piktorë të tjerë

Ora 14, Pallati i Kulturës

*Tufë lulesh në bustin e Xhemajli Berishës

Ekspozitë letrare Vepra e hapur

Moderator Rushit Ramabaja

Zeqir Gërvalla, Me orë Kosovë, poezi, referues prof. Abdyl Kadolli

Sabile Keçmezi-Basha, Kujtesën e ka kapur skleroza  dhe Metaforë iberike , poezi, referues prof. dr. Begzad Baliu

Namik Selmani, Pesha e qiellIt të vendlindjes, poezi, referues Faik Xhani
Myrvete Dreshaj- Baliu,  Jusuf Gërvalla - Jeta dhe vepra, monografi,  referues prof. dr. Emin Kabashi
Sadri A. Kelmendi, Liqeni i zanave,  roman, referuese Shqipe Hasani  

Ibrahim Skënderi, Dritëhënë, poezi, referues Ismet Lecaj.

Ora 13, Vila-Park, Lumbardh

Drekë

Ora 17, Pallati i Kulturës 

Lira magjike

Moderatore Sabile Keçmezi-Basha

Flaut

Konferencierë Driton Shala & Njomëza Karavidaj

Ligjërojnë poetët:

Anton Papleka, Rushit Ramabaja, Irena Gjoni, Salajdin Salihu, Beste Sakalli/Qipro/, Sazan Goliku, Muhamed Kërveshi, Kozeta Zavalani, Anton Gojçaj, Arif Bozaxhi, Raimonda Moisiu, Sali Bytyçi, Sanije Ahmeti, Petraq Kote, Shqipe Hasani, Uzeir Ajradini,  Fatime Kulli,  Shefqet Rexhepi, Mexhid Havolli, Fatime A.Ahmeti, Flori Bruçi, Zeynel Beksaç, Sarë Gjergji, Bedri Zyberaj, Esat Loshaj, Sabit Idrizi, Yrjet Berisha /27.    

Kitarë

Ora 20, Pallati i Kulturës

Koncert i SHKA “Agimi”  

Ora 22

Bujtje në hotelet Alvida e Nafron    

 E SHTUNË , 11 qershor 2011  

Ora 10, Kafe-Mullini, Marash

Mjellma e Lumbardhit

Moderator Begzad Baliu

Kitarë

Ligjërojnë poetët:

Adem Zaplluzha, Albina Idrizi,  Nuhi Veselaj, Nebih Bunjaku, Avdi Ibrahimi, Beste Sakalli, Dibran Fylli, Nexhat Rexha, Dren Shala, Nezir Prokshi, Riza Greiçevci, Skënder R. Hoxha, Agim Rifat Jeseren, Veli Veliu, Gjon Gjergjaj, Ibrahim Skënderi, Sadri A. Kelmendi, Ali Alidemaj, Sadik Përvetica

Ora 12, Salla e Asamblesë Komunale

Sesioni letrar Si trajtohet letërsia shqipe sot?

Moderator Arben Hoxha

Kumtesat:

 Akad. Rexhep Qosja,  Letërsia – e vlerësuar a e shpërfillur
 Prof. dr. Agim Vinca, Statusi i letërsisë shqipe sot
 Dr. Irena Gjoni, Përfaqësimi i letërsisë shqipe sot në tekstet e letërsisë të sistemit parauniversitar në Shqipëri

Dr. Arben Hoxha, Gjendja e letërsisë sot: një përfundim i pritur apo një fillim i ri
Rushit Ramabaja, A u duhen shqiptarëve shkrimtarët?

Shpallja e lauretëve të Festivalit

Ora 13, 30

Vizitë në Muzeun arkeologjik

Ora 14

Vizitë në Universitetin e Prizrenit

Ora 15, Hotel-Iliria, Vërmicë

Drekë e përshëndetjes

Vendosja në hotele  

(një natë, e premte, 10.6.2011)

Hotel - Nafron (në rrugën Prizren-Prishtinë)

 Abdyl Kadolli,

Adem Demaçi,

Agim H. Berisha,

Agim Vinca,  

Anton Gojçaj, 

Anton Papleka,

Arben Hoxha,

Arif Bozaxhi, 

Flutura Açka,

Begzad Baliu,

Emin Kabashi,

Faik Xhani,

Fatime Kulli,

Hajdin Abazi,

Hysen Matoshi,

Irena Gjoni,

Lumo Kolleshi,

Kozeta Zavalani, 

Muhamed Kërveshi, 

Myrvete Dreshaj,

Namik Selmani,

Nikollë Spathari,

Pandeli Koçi,

Petraq Kote,

Raimonda Moisiu,

Rexhep Qosja,

Sabile Basha,

Sadri Fetiu,

Salajdin Salihu,

Shqipe Hasani,

Shyqri Galica,

Viola Isufaj

Hotel – Alvida (në rrugën Prizren-Kukës)

Adem Zaplluzha,

Agim Desku,  

Albina Idrizi,

Ali Alidemaj,

Arsim Halili, 

Avni Dehari,

Bedri Halimi,

Bedri Zyberaj,

Behram Hoti,

Dibran Fylli,

Esat Loshaj,

Fatime Ahmeti,

Flori Bruqi,

Gjon Gjergjaj, 

Jonuz Fetahaj,

Mexhid Havolli, 

Nexhat Rexha,

Nezir Prokshi,

Nuhi Veselaj,

Prend Buzhala,

Riza Greiçevci,

Sabit Idrizi,

Sadik Përvetica,

Sali Bytyçi,

Sanije Ahmeti,

Sarë Gjergji,

Skënder R. Hoxha,

Shefqet Rexhepi,

Tafil Duraku,

Veli Veliu