Nga Flori Bruqi :"Gjenocidi demokratik" vjen nga Beogradi,Moskva,Atina dhe .... Bruxeli !!!!

Fillimi i punës në Beograd i ish-Prokurorit kryesor i EULEX-it për gjakun kundër luftëtarëve të lirisë në Kosovë, Mauricio Salustro, po vazhdon të komentohet madje edhe nga zyrtarët e Qeverisë së Kosovës të cilët ndihen të zhgënjyer me këtë prokuror, sepse i kishin besuar, vetëm se ishte i huaj, një prokuror italian, edhe pse me precedent kriminal në biografinë e tij. Salustro ka qenë prokurori kryesor i ndjekjes së ish-luftëtarëve të UÇK-së. Pothuajse të gjitha rastet i ka humbur në mungesë të provave. Prokurori italian më së shumti ishte ballafaquar me Fatmir Limajn dhe 9 bashkëluftëtarët e tij, të cilët janë shpallur të pafajshëm nga akuzat e inskenuara për krime lufte.

Ai që për shumë kohë hetoi krimet më të rënda në Kosovë ka gjetur një punë tjetër.
Mauricio Salustro, ishte shef i Prokurorisë Speciale dhe me të përfunduar punën në Kosovë, thuhet se ka hyrë të punojë si këshilltarë kryesorë i Bruno Vekariqit, zëvendës kryeprokuror për krime lufte në Beograd.




E një gjë e tillë, nuk i ka pëlqyer Z.kryeministrit dhe   ministrit të Drejtësisë, Prof.dr.Hajredin Kuçi. Ai ka ngjallë dyshime se për kë ka punuar Salustro.



“Unë personalisht i kamë dhënë mbështetje z.Salustro, por nuk i kam dhënë mbështetje që të shkoj në Beograd. Dhe gjithë këtë mbështetje politike që ia kamë dhënë po më vë në dilemë se në shërbim të kujt ka qenë”, ka thënë Kuqi gjatë një aktiviteti të organizuar nga Fondi për të Drejtën Humanitare.

Vlora Çitaku, Ministrja e Integrimeve Evropiane ka shkruar në llogarin e saj në Facebook, se shkuarja e Salustros në Beograd nuk është krejt rastësi.

Ai këtë koment e ka bërë, pasi që ish – prokurori i EULEX-it, që ka gjykuar për krime lufte, ka filuar punën në Beograd si këshilltar në prokurori.

“Ish prokurori I EULEX Salustro fillon punen ne Beograd si keshilltar i Prokurorise se Serbise! Pak teper per te qene rastesi”.

Prof.Dr.Riza Smaka thotë se punësimi i Maurizio Salustros në Prokurorinë për Krime Lufte të Serbisë pritet ta bëjë edhe më intensive fushatën e Serbisë kundër çështjes së Kosovës, tani edhe duke shfrytëzuar rrenat e Maurizio Salustros.

Ish-prokurori i EULEX-it, Maurizio Salustro, është raportuar të jetë punësuar në Prokurorinë për Krime Lufte të Serbisë, ndërsa angazhimi i tij po konsiderohet i papërshtatshëm për shkak të funksionit që ai bënte në Kosovë.

Eksperti i së drejtës kushtetuese, Riza Smaka, e ka cilësuar këtë angazhim si një veprim që mund të zbulojë top-sekrete të Kosovës.

Sipas tij, punësimi i Salustros në Beograd e dëmton kredibilitetin e EULEX’it, pasi që ky mision është i ngarkuar për ndjekjen e rasteve të krimeve të luftës në Kosovë, raste me të cilat është marrë Salustro gjatë punës së tij në Kosovë.

“Nuk konsideroj se ky angazhim i tij në Serbi është i drejtë”.





“Padyshim se ky angazhim e dëmton kredibilitetin e EULEX’it”.

“Ka pasur supozime se shteti serb e ka përfituar atë (Salustron) në një mënyrë, sepse kemi pasur vërejtje serioze në qëndrimet e tij të deritashme”.

“Patjetër, pashmangshëm dhe pa evitueshëm, Serbia tani do të jetë shumë më e zëshme dhe më intensive kundër çështjes së Kosovës në përgjithësi, sidomos në pikat që janë delikate, duke e shfrytëzuar edhe Salustron me rrenat e tija që të veprojnë”.

Smaka për lajmi.net ka thënë se gënjeshtrat të cilat Salustros mund t’i përdorë në funksionin që do të çojnë deri në një fushatë më intensive Serbinë kundër çështjes së Kosovës.

“Ka rrena të caktuara dhe të konsideruara që mund të jenë edhe top sekrete. Dhe, ekziston dyshimi se atje do t’i plasojë tani ato”.

“Edhe ne kemi pasur vërejtje serioze në qëndrimet e tij të deritashme. Ky ishte një funksionar i lartë këtu, tani kalon atje. Shteti serb është padyshim armiqësisht i disponuar dhe pozicionuar kundër Kosovës”.

“Nga ai funksion, plus me rrenat që i ka pasur këtu, padyshim se mund të pritet një fushatë më intensive e Serbisë kundër çështjes së Kosovës”, tha Riza Smaka.

“Gjykoj se as EULEX-it nuk do të mund t’i reflektohej afirmativisht kalimi i z.Salustro në shërbime të shtetit serb”, ka thënë Smaka. Kurse avokati Tahir Rrecaj ka thënë se punësimi i Salustros në Beograd mund të ngrehë edhe dyshime në punën e tij të mëparshme... “Ai ka qenë prokuror në rastet më të ndjeshme, siç është rasti ‘Kleçka’ “, është shprehur Rrecaj.

Kryetari i Listës për Shqipëri Natyrale, Koço Danaj, është deklaruar kundër krijimit të një tribunali për hetimin e krimeve të pretenduara nga UÇK-ja. Ai ka thënë se një tribunal i tillë është një akt barbar dhe “gjenocid demokratik” që vjen nga Brukseli. “Është hakmarrja e lobit proserb në Bruksel kundër bombardimeve të NATO-s mbi Beograd. Si i tillë duhet të refuzohet kategorikisht. Të krijosh këtë gjykatë, do të thotë që 15 vjet pas luftës viktimën ta konsiderosh agresor”, është shprehur ai. Danaj ka kundërshtuar krahasimet që është duke i bërë Moska në mes të Kosovës dhe Krimesë ...

Kush është Maurizio Salustro?


Të gjitha proceset gjyqësore ku ishin përfshirë ish- ushtarët e UÇK-së, deri më sot i ka trajtuar prokurori italian Maurizio Salustro. Në EULEX thonë se ai është shef i departamentit për krimet e luftës, prandaj edhe merret me to. Në Kosovë ekziston paragjykimi se shumica e ndërkombëtarëve janë të dështuar profesionalisht në vendet e tyre, por duket se këtu bën përjashtim Salustro, i cili në vendin e tij ka qenë prokuror i suksesshëm.

Sa herë lindin dyshime se ndonjë ish-pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ka kryer krime gjatë luftës në Kosovë, aty është edhe prokurori Maurizio Salustro.

Ai është zyrtari i vetëm i misionit të EULEX-it nëpër duart e të cilit kalojnë gjitha këto raste. Duke u nisur nga viti 2003 e deri më sot, janë plot tetë raste të tilla me të cilat është marrë dhe po merret prokurori Salustro. Disa ka arritur t’i dënojë e disa janë në proces gjyqësor.

Rasti i parë ishte ai i grupit të Llapit. Hetimet e para për ish-komandantët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës për Zonën Operative të Llapit kanë filluar në vitin 2001. Gjykimi pati filluar në vitin 2002, derisa aktgjykimi qe shpallur nga drejtësia e UNMIK-ut në korrik të vitit 2003. Asokohe, Latif Gashi, Rrustem Mustafa, Nazif Mehmeti si dhe tashmë i ndjeri Naim Kadriu qenë dënuar me gjithsej 45 vjet heqje lirie. Ky i fundit ka vdekur në një aksident komunikacioni....

Rasti i njëjtë u kthye në rigjykim për tri herë me radhë. Dy herët e para prokuror ishte Maurizio Salustro, derisa në rastin e tretë dhe të fundit prokuror ishte Charles Hardway i cili i dënoi ata me 13 vjet burg.

Salustros iu besua edhe rasti i “Kleçkës”. Në mesin e 10 ish-ushtarëve të UÇK-së për të cilët është ngritur aktakuzë në vitin 2011 është edhe deputeti Fatmir Limaj, i cili akuzohet për krime lufte kundër popullatës civile dhe krime lufte kundër të burgosurve të luftës.

Pas shumë proceseve gjyqësore, Fatmir Limaj Nexhmi Krasniqi, Naser Krasniqi, Naser Shala, Sabit Shala, Refi Mazreku, Arben Krasniqi, Shaban Shalë, Behlul Limaj dhe Besim Shurdhajt të gjitha ish-ushtarë. Por edhe ky rast u kthye në rigjykim në dhjetor të vitit të kaluar dhe vendimi pritet të merret në shtator të këtij viti. I njëjti prokuror në vitin 2010 ka ngritur aktakuzë edhe kundër Sabit Gecit njërit prej ish-komandantëve të UÇK-së dhe Riza Alijajn, që të dy nën akuzën e njëjtë, për krime lufte në fshatin lufte në Ponoshec të Gjakovës. Një rast tjetër me po të njëjtat motive, krime të luftës gjatë vitit 1999 është edhe ai i vëllezërve Geci nga fshati Llaushë të Drenicës, me të cilin po merret Salustro. Të arrestuar në nëntor të vitit të kaluar Rrustem, Hetem dhe Sabit Geci po vazhdojnë të gjykohen në Gjykatën e Qarkut në Mitrovicë.

E po i njëjti prokuror, është marrë me tri rastet e të vetëquajturit agjenti i SHIK-ut, Nazim Bllaca, i cili ishte dëshmitar bashkëpunues i EULEX në dy raste “Bllaca 1” dhe “Bllaca 2”, derisa u dënua javë më parë me 4 vite e 5 muaj burg. Në dy rastet Salustro ka arritur t’i dënojë me 18 vjet burg Fahredin Gashin dhe me gjithsej 54 vjet dënim, pesë të pandehurit Shpresim Uka, Bekim Syla, Driton Hajdari, Sadik Abazi dhe Shaban Syla. Derisa në “Bllaca 3” në të cilin Nazim Bllaca e ka pranuar se e ka vrarë Ibush Kllokoqin, prokurori ka kërkuar dënim minimal për të, për shkak të statusit që Bllaca kishte në dy rastet e para. Si rezultat a u dënua më pak se pesë vite.




Megjithëse arrestimet dhe vendosmëria e Salustros për t’u marrë me ish- ushtarët e ish-komandantët e UÇK-së, nuk përfundon këtu. Së fundmi ai dha urdhër për arrestimin e shtatë ish-ushtarëve e komandantëve të zonës së Drenicës, i njohur si “Grupi i Drenicës”. Në mesin e të arrestuarve është Ambasadori i Kosovës në Shqipëri Sylejman Selimit dhe ish- Komandantit të Zonës Operative të Drenicës, Sami Lushtaku. Të dyshuar të tjerë janë edhe ish- komandanti i brigadës 111, Jahir Demaku, vëllau i tij Zeqir Demaku, Sahit Jashari, Avni Zabeli dhe Hysni Thaçi.




Selimi akuzohet për shtatë vepra penale, Lushtaku me tri vepra penale, ndërsa Sahit Jashari me tetë vepra penale. Sipas pretendimeve të Salustros ish- pjesëtarët e UÇK’së dyshohen për krime lufte kundër popullsisë civile në formën e dhunimit të integritetit trupor dhe shëndetit të civilëve të mbajtur në qendrën e ndalimit të UÇK’së në Likovc (komuna e Skenderajt). Derisa Sami Lushtaku dyshohet për vrasjen e një civili. Hetimet për këtë rast, janë në fazën fillestare.





E për krejt këto EULEX ka një shpjegim të thjeshtë. Sipas tyre Salustro përcaktohet për ndjekjen e të gjitha rasteve të dyshuara për krime të luftës, për arsye se ai është Shef i Departamentit për Krime të Luftës në Prokurorinë Speciale të Kosovës. “Maurizio Salustro është Shef i Departamentit për Krime të Luftës në Prokurorinë Speciale të Kosovës”, ishte përgjigja e vetme që zyra e informimit në EULEX dha për Express. Derisa preferojnë të mos flasin më shumë për biografinë e këtij prokurori. Express ka pritur plot dy javë nga EULEX për një biografi të Salustros, përfshirë edhe punën e tij si prokuror në shtetin italian. Përgjigja e tyre e vetme ishte që ky mision nuk ka një biografi të tij.

Maurizio Salustro ka lindur në  Romë me 18 korrik të vitit 1955, Maurizio Salustro thuhet se në Itali është marrë me suksesshëm me krime të rënda, duke përfshirë këtu edhe mafinë e atij shteti. Fillimisht si gjyqtar në mandatin e UNMIK-ut Salustro erdhi në Kosovë menjëherë pas përfundimit të luftës...

Akademik Mehmet Kraja i shkruan Akademik Rexhep Qosjes: Mos u lodh kot, s’ta var kush ty!

Lidhur me letrën e Rexhep Qoses dërguar administratës së Akademisë dhe medieve, me kërkesën që emri i tij të mos përfshihet në Fjalorin Enciklopedik të Kosovës.
Mehmet Kraja: Pa dëshirën dhe vullnetin tim jam i detyruar të përfshihem në një polemikë, të cilën që në fillim e konsideroj të padenjë, joproduktive, bjerrakohëse, ngatërrestare, jokulturore, jointelektuale, pra tërësisht inatçore dhe tendencioze. Bëhet fjalë për një letër, të cilën Rexhep Qosja, krahas administratës së Akademisë, ua ka dërguar edhe medieve, përmes të cilës kërkon që emri i tij të mos përfshihet në Fjalorin Enciklopedik të Kosovës, duke bërë po me këtë radhë edhe disa zhvlerësime dhe akuza të paqëndrueshme. Duke qenë kryeredaktor i Fjalorit Enciklopedik të Kosovës, detyrimisht mbaj përgjegjësi për të gjitha akuzat dhe zhvlerësimet e apostrofuara nga letërshkruesi. Përgjigjet në akuzat dhe pretendimet e ngritura po i rendis një nga një, ashtu siç i ka renditur vetë Rexhep Qosja:


1. Rexhep Qosja kërkon që të mos përfshihet në Fjalorin Enciklopedik të Kosovës. Nuk e kemi pyetur dhe as do ta pyesim Rexhep Qosen, dhe asnjë individ tjetër të përfshirë në fjalësin e Fjalorit, nëse dëshiron të përfshihet ose jo në këtë botim. Fjalësi i zërave të çdo fjalori enciklopedik, apo të çdo botimi të këtillë ose të ngjashëm, ku përfshihen edhe një numër emrash të personave të gjallë, nuk bëhet duke marrë miratimin e tyre, por duke u mbështetur në punën dhe veprimtarinë e tyre publike. Për rrjedhojë, Rexhep Qosja, në jetën e tij, ka bërë një punë publike, është studiues i letërsisë dhe shkrimtar, veprat e tij shkencore dhe letrare janë publike dhe prandaj, edhe pa dëshirën e tij, do të përfshihet në Fjalorin Enciklopedik të Kosovës.


2. Rexhep Qosja thotë se në Fjalorin Enciklopedik të Kosovës, duke qenë i Kosovës, pra jo gjithëshqiptar, cenohet qëllimisht “njësia e historisë, e gjeografisë, e kulturës dhe e qytetërimit shqiptar: e historisë politike, e arteve, e shkencave, e traditës dhe e jetës kombëtare në përgjithësi”. Në parathënien e fjalësit të Fjalorit unë kam dhënë një shpjegim për këtë çështje. Citoj: “...edhe përkundër faktit se Kosova është konstituuar tashmë si entitet politik dhe shtetëror i mëvetësishëm, në shumë fusha ndarja nga tërësia e botës shqiptare paraqitet artificiale, madje e pamundur. Kjo përfshirje e ndarë e Kosovës në këtë lëndë enciklopedike nuk paragjykon qëndrueshmërinë ose jo të zgjidhjeve politike, as aktuale, as të pritshme. Ndarja e Kosovës nga tërësia historike dhe kulturore shqiptare është bërë për arsye pragmatike, pa asnjë prapavijë.” Ky shpjegim nuk i ka mjaftuar Rexhep Qoses, madje atë e quan “të rrejshëm”, duke mos u kursyer që Fjalorit t’i japë atributin antikombëtar, si vepër “që komprometon vetëdijen historike, shkencore dhe kombëtare të shqiptarëve në përgjithësi”. Pa dashur t’ia kontestoj Rexhep Qoses “mandatin” që ia ka dhënë vetes si gardian i çështjes kombëtare, më duhet të them me keqardhje se kombi nuk është pronë e tij dhe se të qenit “roje” nuk domethënë se e posedon objektin që e ruan. Më anë tjetër, një shpërndarje kaq e lehtë dhe dorëlirë e “certifikatave antikombëtare” çon në analogji jo aq të përshtatshme, për të mos thënë të frikshme: sipas kësaj analogjie, pra, të gjithë ata që luftuan për pavarësinë e Kosovës, të gjithë ata që sot përpiqen ta ndërtojnë shtetin e Kosovës, nuk qenkan gjë tjetër, përveçse antikombëtarë.


3. Ndonëse Rexhep Qosja, në letrën e tij, nuk e përmend Fjalorin Enciklopedik Shqiptar, nënteksti i reagimit fuqizon idenë se vepra model ndër ne, në fushë enciklopedike, mund të quhet ky fjalor. Në të vërtetë, është pikërisht FESH (botimi i fundit, 2008-2009) ai që ka shkelur në mënyrën më brutale të gjitha parimet dhe vlerat, edhe vetëdijen kombëtare dhe historike, edhe traditën, edhe të sotmen e Kosovës dhe të kombit në përgjithësi. Ja se pse: a) FESH i ka gjithsej rreth 8000 zëra, vetëm 10% e zërave i referohen Kosovës; b) njësia më e vogël e vendbanimeve e përfshirë në FESH ka qenë komuna, si për Shqipërinë, ashtu edhe për Kosovën, ndërsa është e ditur se komunat në Shqipëri janë fshatra, ndërsa komunat në Kosovë janë njësi territoriale absolutisht asimetrike me këtë koncept; c) një asimetri e çuditshme (joshkencore, gjithsesi) është vendosur edhe në raportin ndërmjet vendbanimeve shqiptare në Mal të Zi dhe vendbanimeve të Kosovës; ç) në parim, për shkak të objektivitetit, pjesëmarrësit që kanë pasur rol të rëndësishëm në ngjarjet historike nuk duhet të jenë autorë të shkrimit enciklopedik për atë ngjarje, ndërsa në FESH ky parim nuk është ndjekur për UÇK-në dhe luftën e vitit 1999; d) në veprat e kësaj natyre, për arsye etike në radhë të parë, autorët nuk duhet të shkruajnë për njëri-tjetrin, ndërsa në FESH nuk është respektuar ky parim (Rexhep Qosja shkruan për Agim Vincën, Agim Vinca shkruan për Rexhep Qosen, etj.); e) ndonjëri nga redaktorët e FESH ka dhënë shpjegime publike, se ata kishin marrë udhëzime të prera nga organet drejtuese të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, që në procesin e hartimit të Fjalorit të mos përfshihej asnjë institucion i Kosovës, pra vetëm individët; etj.


4. Rexhep Qosja thotë se fjalësi i Fjalorit Enciklopedik të Kosovës ”me konceptin dhe me përmbajtjen e tij është vepër partiake – e LDK-së”, pa dhënë ndonjë argument për këtë konstatim. Unë nuk e kam ndër mend të përfshihem në polemikë me Rexhep Qosen për punë partiake dhe ideologjike, por më duhet të them, në cilësinë e kryeredaktorit të Fjalorit, se as në strukturat redaktoriale, as në përmbajtjen e fjalësit, në asnjë rrethanë, nuk është favorizuar ndonjë parti politike, ose krah politik. Në ngritjen e strukturave redaktoriale të Fjalorit është ndjekur një parim krejtësisht i qartë dhe transparent: për disa fusha të dijes dhe të shkencës, kur kjo ka qenë e mundur, në redaksi janë përfshirë anëtarët e Akademisë; në rastet e tjera në redaksi janë caktuar punonjës shkencorë të fushave përkatëse nga Universiteti i Prishtinës dhe nga institutet shkencore. Pra, bëhet fjalë për 72 ekspertë të shquar, në shumicën e rasteve emra të njohur publikë, bindja politike e të cilëve as më intereson, as e di se çfarë është. Më anë tjetër, unë nuk jam aq i papërgjegjshëm për fjalën publike, sa të kontestoj dijen dhe ekspertizën profesionale të kaq shumë njerëzve, nga 24 fushave kaq të ndryshme, të papërthekueshme për një mendje njerëzore sado gjeniale qoftë ajo: të gjeografisë, të historisë, të arkeologjisë, të ekonomisë, të sociologjisë, të pedagogjisë, të mjekësisë, të kimisë, të biologjisë, të gjeologjisë, të etnologjisë, të trashëgimisë, të gjuhësisë, të letërsisë, të muzikës, të arteve, të informimit, të teatrit, të sportit, të religjionit etj. Kontestimi i kompetencës profesionale të këtyre njerëzve nga Rexhep Qosja është e tymtë dhe me prapavijë denigruese. Ndërsa, sa i përket përmbajtjes së fjalësit të publikuar të Fjalorit, kërkoj një, vetëm një argument, qoftë individ, ngjarje, fenomen ose institucion, i cili nuk qenka përfshirë këtu, për motive politike ose partiake. Ekziston mundësia e harresës, ose mospërmbushjes së kritereve. Me propozimet që mund të bëhen tani, nëse janë të argumentuara, edhe kriteret mund të diskutohen ose të “relativizohen”, ndërsa kundër harresës është ofruar zgjidhja e vetme: publikimi, respektivisht nxjerrja në diskutim publik i këtij fjalësi.


5. Sa u përket emrave të “fëmijëve, të etërve, të vjehrrive dhe të miqve” të strukturave redaktoriale dhe të tjera të Fjalorit Enciklopedik të Kosovës, të cilët qenkan përfshirë në këtë fjalës, më duhet të them përsëri se, as me këtë rast, nuk do të pyetet Rexhep Qosja, në i pëlqejnë miqtë, fëmijët, etërit, apo vjehrrit e dikujt, madje nuk do të pyetet, do ose nuk do ai, që t’i shohë në Fjalor edhe njerëzit e tij të afërt, vëllezër, nipa etj. Ata do të përfshihen në fjalor me kriterin e punës së tyre publike dhe askush nuk ka të drejtë t’i ndëshkojë ata, pse mund të jenë fëmijë, etër, vëllezër apo miq të dikujt, që pëlqehet ose nuk pëlqehet nga Rexhep Qosja, apo dikush tjetër.


Së fundi, ndjej obligim ta falënderoj Rexhep Qosen për mundin që ka marrë, për angazhimin, për leximin e kujdesshëm të fjalësit të Fjalorit Enciklopedik të Kosovës, duke lutur të tjerë lexues dhe njohës të fushave të veçanta të dijes, që të shfaqin mendimet e tyre për këtë projekt. Ndërsa Rexhep Qoses, çfarëdo që të stis në të ardhmen rreth këtij fjalësi, nuk e kam ndër mend t’i bëj karshillëk.

Konfuzioni rreth ideve

Mehmet Kraja



Dy ngjarje paralele, të cilat, në dukje të parë, nuk kanë asnjë pikë takimi dhe as lidhen gjëkundi. Njëra ka të bëjë me shqiptarët e Kosovës dhe të Shqipërisë, kurse tjetra me turqit dhe Turqinë. Shqiptarët e dy-tre vilajeteve të dikurshme, të Perandorisë Osmane, ditëve të fundit janë përfshirë në diskutime të zjarrta rreth identitetit të tyre civilizues, në janë më shumë lindorë apo perëndimorë, orientalë apo oksidentalë, siç thuhet ndryshe. Pothuajse në të njëjtën kohë, ndodhi që në Turqi një sulmues islamist, duke thirrur “Jam ushtar i Allahut”, u fut në një gjykatë dhe vrau njërin dhe plagosi tre gjykatës, të cilët duhej të merrnin vendim për ndalimin e bartjes së shamisë në institucionet publike dhe në universitete. Ashtu sikundër pritej, kjo ngjarje tronditi opinionin e Turqisë, por kryeministri Erdogan (megjithëqë me një “trashëgimi” të ndjeshme biografike dhe partiake islamiste), si dhe të tjerë personalitete të jetës publike të këtij vendi, kësaj rrethane iu përgjigjën me thirrje për “forcimin e sistemit sekular të Turqisë”.

Nëse këto zhvillime paralele i shqyrtojmë në rrafshin e ideve, na del se shqetësimet për identitetin tonë civilizues janë jo vetëm të panevojshme dhe të stisura, por ngatërrojnë edhe orientimin tonë në kohë dhe hapësirë. Pra, nëse Turqia, prej së cilës ne themi se i kemi importuar të gjitha format e oriantalizmës dhe që është trashëgimtarja kryesore historike dhe civilizuese e Perandorisë Osmane, bën luftë pa kompromis për sekularizim, duke u përpjekur që hap pas hapi t’i afrohet Evropës, vlerave dhe integrimeve të saj, atëherë çështja shtrohet se çfarë kllapie na ka zënë ne, që gjithnjë kemi thënë dhe e themi se gjatë historisë pesëshekullore kemi bërë luftëra dhe rezistencë kundër asaj Perandorie dhe se në planin civilizues jo vetëm që kemi qenë periferi e saj, por në njëfarë mënyre edhe identitetin tonë historik e kemi ndërtuar mbi refuzimin ndaj saj. Thënë ndryshe, është një paradoks i llojit të vet, që në diskutime e polemika të këtilla ne kthehemi pothuajse një shekull prapa, nëse jo krejt atje ku ishin rilindësit tanë, atëherë gjithsesi, në dhjetëvjetëshat e parë të shekullit XX, kur bërja e Shqipërisë si shtet kërkonte edhe bërjen e shqiptarëve. Meqë ra fjala, do thënë se rilindësit tanë bënë projektin ideor të shqiptarësisë, të organizimit të ardhshëm shtetëror dhe shoqëror të shqiptarëve, por ata vetë nuk arritën ta “implementonin” këtë projekt. Ata që u ballafaquan praktikisht me problemet e identitetit civilizues të shqiptarëve, ishin një klasë politikanësh, intelektualësh, administratorësh, nëpunësish etj., të cilët çallmat dhe fesin i zëvendësuan me cilindra, kurse xhyben me frak. Atyre që nuk e dinë, ose që mund ta kenë harruar, ua kujtoj një shkrim të Konicës, i cili, si njeri me manire perëndimore që ishte, ua shpjegonte shqiptarëve si mbahet fraku dhe cilindri, kur duhet mbajtur dhe kur jo. Ose, shikoni pak fotografitë tashmë historike të Parlamentit të Shqipërisë, dhe të tjera si këto, dhe do të shihni se sa insistues ishin njerëzit e asaj kohe të jetonin, të silleshin dhe të dukeshin si perëndimorë. Paralelisht me këtë dukje të jashtme, intelektualët e dekadave të para të shekullit të kaluar, veçmas të viteve njëzet dhe tridhjetë, zhvilluan një diskutim shterues për identitetin kulturor dhe civilizues të shqiptarëve. Kthehuni dhe lexoni edhe një herë shkrimet e asaj kohe të Konicës, pastaj të Merxhanit, Koçës, Frashërit, Milos etj., që të kuptoni se shqiptarët për të arritur në këtë pikë, që t’i thonë vetes evropianë, kanë kaluar një rrugë të gjatë dhe të mundimshme. Por, e kanë kaluar, ama!

Atëherë, përse tani na ndodh, pra, që të kthehemi gati një shekull prapa dhe çështjet e diskutuara dhe të zgjidhura një herë t’i kthejmë në diskutimet tona, madje, pa i përfillur, ose pa i njohur idetë, arritjet dhe depërtimet e atëhershme botëkuptimore dhe pragmatike? Besoj se janë dy arsye themelore: e para, që kufizohet me bajraktarizmin provincial, që të hiqemi si “baballarë”, “prijës shpirtëror” dhe gjepura të këtilla; dhe, e dyta, se në planin e ideve, jo vetëm që kemi mbetur prapa, por as dimë ku jemi dhe çfarë duam. Ne nuk e njohim as trashëgiminë tonë intelektuale, së paku jo në plotëninë e saj. Njohim vetëm një lexim ideologjik (atë që na e ka bërë shoku Enver) të ideve të Rilindjes Kombëtare dhe asgjë më shumë. Idetë e Rilindjes Kombëtare i kanë përdorur themeluesit e shtetit shqiptar, i ka keqpërdorur komunizmi, i kemi ripërdorur për të bërë Kosovën dhe tani i keqpërdorim për të zgjidhur çështje që nuk zgjidhen me postulate të tilla.

Pra, thënë me një fjalë, ne tashmë e hetojmë në eter se kemi nevojë për ide të reja, se duhet të dalim nga ky rreth vicioz, por nuk dimë si ta bëjmë këtë. Përvojat e popujve të tjerë tregojnë për një mënyrë efikase të daljes nga situatat e këtilla: së pari, u bëhet një kritikë e themeltë ideve dhe trashëgimisë botëkuptimore, në mënyrë që pastaj të krijohet hapësira e natyrshme për prurje të reja.

Isamil Kadare: Pabesia e një polemisti

"Me botën muslimane, ai, (Dante Aligieri) ka vetëm një përkitje, për fat të keq, të gabuar. Eshtë, me sa duket, i vetmi gabim i tij në atë pirg madhështor. Në rrethin e tetë të Ferrit, të dy së bashku, Dantja me Virgjilin, takojnë profetin e muslimanëve, Muhametin... Dantja nuk thotë asnjë fjalë të keqe për Muhametin, por vetë vendosja e profetit në rrethin e tetë është e pakuptueshme".

"Dantja i pashmangshëm" , faqe 17-18. Botim i "Onufrit"


Shkrimtari: Mosmirënjohja kur kapërcen çdo kufi dhe kthehet në atë që quhet "mosmirënjohje e zezë

“Duke përmendur fushatën fyese të bërë kohët e fundit kundër profetit Muhamed, Qosja, në mënyrë djallëzore e trajton sprovën time si pjesë e kësaj fushate e të inkurajuar prej saj. Do t'i thoshja atij dhe të gjithë haxhiqamilëve të tjerë, se në jetën time nuk kam fyer kurrë asnjë profet. Në qindra faqet që kam shkruar për universin e perandorisë otomane, nuk kam përmendur kurrë për keq emrin e profetit të muslimanëve”


Shkrimtari i njohur, Ismail Kadare, i përgjigjet polemikës së Qoses në lidhje me identitetin evropian të shqiptarëve në një intervistë për gazetën “Shekulli”. Duke e akuzuar Rexhep Qosen se e ka përkthyer me pabesi gjithçka që Kadare ka thënë për identitetin evropian të shqiptarëve si kundërmuslimanizëm, Kadare shton se në librin "Identiteti evropian i shqiptarëve" nuk ka as kundërmuslimanizëm e as racizëm evropianist kundër "identitetit të Lindjes muslimane", siç thotë Qosja. Kadare shprehet se teza e Qoses për identitetin e ndarë shqiptar i është dukur gjithmonë me zanafillë të vjetër antishqiptare, kryesisht serbe.

Është pritur një reagim prej jush lidhur me polemikën e Qoses. Në Shqipëri është bërë zakon që polemistët nuk presin gjatë për t'u përgjigjur. Ju keni treguar mosgatishmëri për përgjigje…
Është e vërtetë. Madje edhe nëse iu përgjigja kërkesës suaj, e bëra për respekt te lexuesit shqiptar dhe të askujt tjetër. Është një gjë e bezdisshme të marrësh pjesë në një polemikë të pabesë. E tillë quhet polemika kur njëri nga polemistët, ose të dy, e mbështesin zjarrminë e tyre mbi diçka të pavërtetë, diçka të sajuar prej atyre vetë. Kjo është një dredhi e vjetër, kur polemisti sajues shpreson që sajesa e tij, duke u përsëritur, të merret si e mirëqenë.
Pikërisht kjo është bërë prej Qoses, në shkrimin e tij tepër të gjatë, të mërzitshëm dhe po aq të pamoralshëm.
Në këtë shkrim polemizues lidhur me identitetin evropian të shqiptarëve, për të falsifikuar thelbin e çështjes: integrimin e shqiptarëve në Evropë, Qosja përdor pikërisht dredhinë e vjetër, që u përmend më lart. Në sprovën time jam përpjekur të vërtetoj se synimi shqiptar drejt Evropës është jo vetëm i logjikshëm, i natyrshëm e i kahershëm, por është i vetmi shans i ynë.
Çdo polemist ka të drejtë ta kundërshtojë këtë ide, për të parashtruar një tjetër. Por asnjë polemist nuk ka të drejtë që, për të rrëzuar idenë e kundërshtarit, ta ndryshojë e ta kthejë kokëposhtë atë. Qosja ka bërë pikërisht këtë gjë. Gjithçka që kam thënë për identitetin evropian të shqiptarëve, është quajtur prej tij si kundërmuslimanizëm.
A mund ta shtjelloni pak më gjerë, në mënyrë që për lexuesin të jetë më e qartë ku qëndron thelbi i çështjes?
Thelbi është i thjeshtë. Qosja, për shkaqe që i di ai, është në kërkim të një flamuri. Meqenëse flamuri i shëmtuar i "revolucionit të vonuar demokratik më 1997" i ra e, meqenëse në zgjedhjet e fundit në Kosovë i ra edhe flamuri politik, ka menduar se spekulimet fetare janë të përshtatshme për t'u bërë protagonist. Ai ka nisur të valëvitë flamurin e kinse mbrojtësit së muslimanizmit shqiptar. Në kësi rastesh, flamurtundësi, për t'u bërë i besueshëm, shpik një kundërshtar që, sipas tij, valëvit flamurin e kundërt.
Në çdo vend ky do të quhej një mashtrim i rëndë. Në Shqipëri, në kushtet e sotme të problemeve të brishta fetare, mashtrimi merr ngjyrat e një provokimi tepër të rrezikshëm.
Të provokosh e të nxitësh përçarje fetare sot në Shqipëri është krim. Duke e ndier këtë, disa analistë shqiptarë kërkuan, me të drejtë, që kjo kinse polemikë të mos vazhdonte. Për fat të keq, ndodhi e kundërta.
Në sprovën time "Identiteti evropian i shqiptarëve" nuk ka as kundërmuslimanizëm e as racizëm evropianist kundër "identitetit të Lindjes muslimane", siç thotë Qosja. Madje shprehje të tillë si kjo e fundit as që gjenden në këtë shkrim.
Në këtë sprovë, në disa paragrafe është kundërshtuar teza e Qoses se identiteti shqiptar është i ndarë, pra gjysmak. Kjo tezë më është dukur gjithmonë, dhe jo vetëm mua, me zanafillë të vjetër antishqiptare, kryesisht serbe.
Qosja kishte të drejtë të mbrohej e të shtjellonte të kundërtën. Mirëpo ai zgjodhi një rrugë tjetër: përgjigjen e shproporcionuar e të pamoralshme.
Qosja shkon edhe me larg. Duke përmendur fushatën fyese të bërë kohët e fundit kundër profetit Muhamed, në mënyrë djallëzore e trajton sprovën time si pjesë e kësaj fushate e të inkurajuar prej saj. Do t'i thoshja atij dhe gjithë haxhiqamilëve të tjerë se, në jetën time nuk kam fyer kurrë asnjë profet. Në qindra faqet që kam shkruar për universin e perandorisë otomane, nuk kam përmendur kurrë për keq emrin e profetit të muslimanëve. Dhe jo vetëm kaq. Jo vetëm nuk e kam shpërfillur, por, kur ka qenë rasti, kam bërë të kundërtën. Në trajtesën time të fundit "Dantja i pashmangshëm", e cila u shkrua e u botua pikërisht në kohën e fushatës kundër profetit, kam shkruar se i vetmi gabim i poetit tim më të adhuruar, Dante Aligierit, ka qenë pikërisht shpërfillja ndaj Muhamedit. Do t'ju lutesha që përbri kësaj interviste të botoni në gazetën tuaj, qoftë edhe një paragraf të kësaj trajtese, në mënyrë që lexuesi shqiptar të kuptojë se sa larg mund të shkojë monstruoziteti i një shpifjeje.
Në sprovën "Identiteti europian i shqiptarëve" jo vetëm nuk ka kurrfarë kundërmuslimanizmi, por i është bërë mbrojtja më e plotë muslimanizmit shqiptar. Tezat zotëruese, të përsëritura disa herë në këtë sprovë janë tri: E para, muslimanizmi shqiptar nuk përbën kurrfarë pengese për integrimin e kombit tonë në Europë. E dyta, një musliman shqiptar është po aq europian sa një katolik apo një ortodoks shqiptar. E treta, ne do të hyjmë në Evropë jo me një ose me dy, por me të tre besimet tona.
Si e shpjegoni interesimin e lexuesit për tema të tilla?
Më duket e natyrshme. Biseda për Europën është ndër themeloret sot në Shqipëri, në Kosovë dhe kudo në diasporë. Në konceptin "Europë" përfshihet Perëndimi, Aleanca atlantike dhe Shtetet e Bashkuara.
Ndërkaq, duhet thënë se pavarësisht se problemi ngjan tepër bashkëkohor, ai është i vjetër, mbi njëshekullor. Rilindja shqiptare e ka ngritur çështjen e rikthimit në Europë shumë kohë përpara çlirimit të Shqipërisë prej robërisë otomane. Gjatë gjithë shekullit XX, çështja shqiptare ishte e pandarë nga raportet me kontinentin. Fill pas pavarësisë së Shqipërisë në fillim të shekullit, problemi numër një u bë kthimi në Europë. Ne i dimë tani dy pengesat tragjike për këtë: regjimi komunist në Shqipëri dhe regjimi komunist jugosllav.
Gjatë gjithë shekullit strategjia antishqiptare në Ballkan bazohej mbi një mit të rrejshëm: shqiptarët janë mish i huaj në Europë. Si të tillë ata s'kanë vend këtu. Si të tillë ata edhe mund të dëbohen, të copëtohen e të shpërngulen. Millosheviçi besoi se Europa do t'i jepte dritën e gjelbërt, që ai, si kalorës i krishterimit serb, të shkulte nga rrënjët kombin "joeuropian musliman" të shqiptarëve.
Strategjia shqiptare është bazuar në të kundërtën: shqiptarët, popull trifetarsh, janë popull themeltar në Ballkan e në Europë, ngulitur në tokën e tyre qysh në lashtësi. Në këtë vizion, çështja e tri besimeve lidhet natyrshëm me të drejtën për të ekzistuar. Në sprovën time ka një nderim të barabartë për të tri besimet fetare të Shqipërisë. Eshtë theksuar legjitimiteti i tyre dhe uniteti i të tri besimeve kur ka qenë fjala për çështjen e lirisë. Eshtë theksuar, për shembull, se si muslimanët shqiptarë janë ndodhur shpesh në vijën e parë të luftës për çlirimin nga otomanët, ndonëse kishin të njejtin besim me ta. E po ashtu, ortodoksët shqiptarë kanë qenë në vijën e parë të luftës kundër sulmit antishqiptar të fqinjëve me të njëjtën fe. Katolicizmin shqiptar, ndonëse nuk i përkas si besim, unë e nderoj për dy arsye: e para, siç nderoj çdo besim njerëzor, e dyta, dhe më e rëndësishmja, si dëshmi e rrënjëve, që duan t'ia mohojnë këtij populli. Të nervozohesh sot kundër tij, siç bën Qosja, është, për të thënë fjalën më të lehtë, e pashpjegueshme.
Pyetje: Nga shkrimi i Qoses kundër jush kuptohet se ka patur një zemërim të grumbulluar për një kohë shumë të gjatë. E keni ditur ju këtë gjë? Me sa kemi informacion, ju keni ndihmuar për botimin e dy librave të tij kryesorë në Paris, bile të prezantuara me parathënie prej jush. A nuk ka një kontradiktë në këtë histori?
Përgjigje: Nga shkrimi i tij i gjatë ashtu del: një mllef i vjetër, gati i përhershëm. Kam qenë i pavemendshëm për ta pikasur një gjë të tillë. Nuk e them këtë me ndonjë mburrje, si ata që duan të thonë: s'merrem me kësi meskinitetesh! Fakti që, siç e përmendni ju, kam ndërhyrë për botimin e dy librave të tij në Paris, madje njërin të shoqëruar me parathënie të gjerë, tregon se edhe nëse diçka kam ditur, nuk i kam dhënë rëndësi.
Mendoj se, nëse ka kundërthënie në këtë histori, ajo nuk është në anën time, por në anën e tjetrit. Ajo e ka emrin mosmirënjohje. Dhe mosmirënjohja kur kapërcen çdo kufi dhe kthehet në atë që quhet "mosmirënjohje e zezë" , atëherë kjo është pabesi. Dhe, siç mund ta dini, një burrë i pabesë është krijesa më e pështirë në botë.
Pyetje: Ju keni ndërhyrë gjithashtu për botimin në Francë tê librit të Rugovës "Çështja e Kosovës", me një parathënien tuaj. Si kanë qenë marrëdhëniet midis jush?
Përgjigje: Jemi njohur herët, si dy kolegë të letrave. Jemi takuar shumë herë, në fillim në Tiranë, më pas në Prishtinë, e sidomos në Paris, në kohën që ai kryesonte LDK-në dhe u bë president i Kosovës. Botimi i librit të tij "Çështja e Kosovës" luajti një rol të madh në atë kohë për njohjen e dramës shqiptare atje. Kemi takuar së bashku disa personalitete, si p.sh. Michel Rocard-in, kryeministër i Francës në atë kohë, e të tjerë.
Më pas ka qëlluar që e kam kritikuar, kur kam menduar se ka bërë gabime, por ato kritika nuk e kanë prishur miqësinë e hershme. Jemi takuar përsëri pas çlirimit të Kosovës njëlloj si më parê.
Kur dy njerëz e kapêrcejnë pezmin, gjë që, për fat të keq, nuk është e shpeshtë tek shqiptarët, merita quhet zakonisht e të dyve. Do të thoshja se, në rastin që përmenda, merita ka qenë, në radhë të parë e tij. Këtë e them jo vetëm për respektin ndaj njeriut që nuk është më, por sepse e vërteta kështu ka qenë: isha unë që e kisha kritikuar dhe ishte ai që nuk ka mbajtur mëri.
Pyetje: Qosja, por edhe ndonjë tjetër ju akuzojnë se ju po nënvizoni si tepër karakterin europian të letërsisë shqipe. Gjithashtu e identifikoni Europën me qytetërimin e krishterë.
Përgjigje: Po e nis përgjigjen nga kjo e fundit. Asnjëherë nuk jam pêrzier në një diskutim të tillë. Fakti që kam theksuar me forcë hyrjen e popullit shqiptar, ashtu siç është, me tri fé, në familjen europiane, tregon se ç'vizion kam patur dhe kam për këtë çështje.
Sa pêr theksimin e karakterit europian të letêrsisë shqipe, dua t'iu them gjithë halldupëve shqiptarë se letërsia shqipe nuk ka nevojë të bëhet europiane ngaqë ajo është e tillë. Ajo ka lindur si e tillë, ka patur disa shekuj vijimësi tipike europiane, është pêrtêritur europianizimi i saj prej Rilindjes shqiptare dhe sot, pas incidentit historik të komunizmit, vazhdon rrugëtimin e natyrshëm të saj.
Vizioni im i kushtëzuar në radhë të parë prej letërsisë, ka qenë gjithmonë i tillë. Kështu ka qenë kur jam marrë me letërsinë antike greke, që s'ka qenë as e krishterë, as muslimane, as aziatike e as europiane, në kuptimin e sotëm. E kështu ndodh nëse shkruaj për Danten katolik, Shekspirin protestant, Kafkën hebré, Khajamin persian, Akutagavën japonez, budist a shinduist qoftë.
Mirëpo halldupët tanë nuk i kuptojnë gjëra të tilla, ndaj diskutimi me ta është një mjerim i madh.
Thelbi i problemit qëndron gjetkë. Në Shqipëri e në hapësirën shqiptare ka sot një kundëreuropianizëm të fshehtë. Ai i ka rrënjët në stalinizmin e shekullit të kaluar, në nostalgjinë jugosllaviste dhe në otomanizmin e hershëm (atij otomanizmi që vetë Turqia e sotme e ka braktisur). Kundëreuropianistët nuk e duan hyrjen e Shqipërisë në familjen europiane. Mirëpo ata nuk guxojnë të dalin hapur kundër BE-së e kundër Shteteve të Bashkuara, ndaj janë të detyruar të bëjnë dredhi të shumta, për ta ftohur popullin shqiptar me botën perendimore. Teza themelore në këtë rast është: Europa dhe SHBA janë ndërtuar mbi një bazë që është e huaj për ne. Ata nuk mund të na duan, prandaj as ne s'kemi pse t'i duam. Siç e shihni, jemi në thelbin e programit të dikurshëm stalinist shqiptar.
Sprova ime për identitetin europian të shqiptarëve rreh të vërtetojë të kundërtën: ne jemi pjesë e natyrshme e kontinentit, themelet i kemi të njëjta. Europa dhe SHBA na kanë pranuar si të tillë kur na kanë ndihmuar moralisht dhe ushtarakisht më 1997 dhe më 1999, të shpëtojmë nga katastrofa dhe nga robëria. Ata na kanë pranuar si aleatë të afërt në luftën kundër terrorizmit. Ata na qëndrojnë pranë sot.
Të gjitha këto janë shjelluar në sprovên "Identiteti europian i shqiptarëve", që ka zgjuar te Qosja gjithë këtë mllef grafomanik.
Pyetje: Edhe një pyetje të fundit lidhur me polemikën për të cilën po flasim. A nuk është koha për polemika që të përjashtojnë provokimet, sidomos fetare? E meqë folëm pêr Rugovën, si mund të shpjegohet humbja e thellë në zgjedhje e Qoses kundrejt tij?
Përgjigje: Natyrisht që koha nuk është kurrë për polemika të tilla. Madje do të thoshja se në kushtet tona provokimet fetare të konsiderohen ligjërisht të dëmshme, ashtu si në vendet demokratike quhen thirrjet raciste ose terroriste. Kështu shpjegohet dëshira ime për të mos u përgjigjur. Ndaj dhe u mora me diçka që iu takon të gjithëve, pikërisht tani, në prag tê integrimit europian. Siç e patë, nuk u mora me atë se si, sipas Qoses, unë e paskam dëmtuar letërsinë shqipe, e natyrisht, si e paskam dëmtuar Shqipërinë dhe pastaj Kosovën, etj.,etj. Dhe si ai tjetri, domethënë Qosja, i paska bërë aq mirë të gjitha ato gjëra që unë i paskam bërë aq keq. Dhe se si unë paskam qenë dikur prolindor, por pastaj më ikën mendte dhe u bëra properendimor, dhe se ai paskësh qenë, për çudi, properendimor dhe, pastaj, i erdhëm mendtë dhe u bë prolindor! E kështu me radhë.
Lidhur me votimet në Kosovë, atëhere kur këtij njeriu i kthyen shpinën qytetarët e Kosovës, ka gjasë që këtu të gjindet një thelb shpjegues.
Në Ballkan nuk ka ndodhur, ose ka ndodhur tepër rrallë që njeriu i cilësuar "i dijshëm" të jetë shpërfillur kështu në një konkurim zgjedhjesh.
Shkakun e shpërfilljes ndaj Qoses mund ta shpjegojnë vetëm qytetarët e Kosovës. Ne s'mund të japim veçse hamendësime. Ka gjasë që pranvera e vitit 1997, ai mars i zi , kur kombi shqiptar përjetoi tragjedinë e renies së "shtetit amë" të jetë bërë shkas. Në atë kohë, shqiptarët, kudo që gjendeshin ranë në zi e në depresion. E midis zizë u ngrit veç një zë i ngazëllyer që e përshëndeste atë gjëmë , duke e pagëzuar si "revolucion i vonuar demokratik". Dy vite më pas i erdhi radha Kosovës të digjej e tê masakrohej. Midis këtyre dy zjarreve, që ende nuk janë hulumtuar mirë, u ndriçuan shumë skuta të ndërgjegjes së shqiptarëve.
Me verdiktin e tyre, qytetarët e Kosovës na dhanë një mesazh të gjithëve: koha nuk ka nevojë për njerëz të fryrë, nga ata që kanë qejf të quhen "babai i kombit", "bacë i dijes" e të tjera si këto.
Ndërkaq për njerëz të tillë kanë ardhur kohë të vêshtira. Në kohën që qindra djem e vajza shqiptare po kulturohen me shpejtësi, për të marrë në duar punët e kombit e për ta shpëtuar Shqipërinë nga ky ndryshk e nga ky pluhur që s'po i shqitet, gërxhot kanë mbetur tek nostalgjitë e vjetra, tek serbishtja, si e vetmja gjuhë e huaj që dinë dhe te citimet bajate të Çernishevskit. Atëherë tërë mllefin e tyre e drejtojnë kundër botës perendimore, asaj që ua prishi rehatinë. Ajo botë iu duket armiqësore, ashtu si në kohën e stalinizmit. Kërkojnë vjega dhe aleatë kundër saj dhe, ç'është më e keqja, kërkojnë t'i mbushin mendjen popullit shqiptar, që, ashtu si ata, të mos e dojë atë botë e të shpallet kundër saj. Me fjalë tê tjera, tê shpallet kundër vetvetes.
Një shekull e ca mê parê, Anton Çehovi ka portretizuar shkëlqyeshëm personazhin e një "profesori", që jetonte me poza e me legjenda, e që në të vërtetë nuk ishte veçse një krijesë e rëndomtë, me aftësi tê rëndomta. Për t'u kthyer te votimet në Kosovê, kumti i qytetarëve të Kosovës do të përmblidhej në këto pesë fjalë: Mos i jepni rëndësi njerëzve të parëndësishëm.

MES DY POLEMIKASH

Polemikat ne mes te koloseve te filozofise, te letersise etj., jane te nevojshme per ne nje shoqeri primitive apo ne evolucion drejt civilizimit. Nepermjet polemikave te tilla dikujt i hapen syte e dikujt i mbyllen varesisht prej sferes se interesave te polemizuesve. Ne vende te civilizuara te shumten e rasteve polemikat zhvillohen jo per interesa e xhelozi personale, por per hir te ndricimit te ndonje teorie shkencore apo pervetesimit te punes studiuese profesionale.

Polemika, respektivisht pergjigjet e Ismail Kadarese i takojne dhe i ngjajne polemikave te ZH. ZH. Rusos dhe Volterit, por fatkeqesisht Kadare nuk polemizon dhe nuk e mbron krijimtarine e tij profesionale. Kadare akuzon, hedh balte e pluhur duke u munduar te njollose figuren e studiuesit te njohur Rexhep Qosja.

Pse ngrihet kunder Qosjes? Pse Kadare nuk e mbron krijimtarine artistike te tij por deklaratat e tij?

Ngritja e tij kunder Rexhep Qosjes eshte evidente dhe normale, ngase secili njeri deshiron te mbroje interesat personale, shoqerore e kombetare. Ne kete rast Kadare nuk eshte hedhur te mbroje interesat as shoqerore e as kombetare, por thjesht ato personale, qe djallezisht di te ruaje gjakftohtesine. Ne menyre perfide akuzon pa iu diktuar urrejtja dhe sadizmi i tij antikosovar qe po ashtu mjeshterisht e kamuflon ne emer te internacionalizmit ne romanin e tij proserb "Ceshtje marrezie" faqe 66.

Pas kritikave te Qosjes, eshte pritur dhe ishte krejt normale, qe Kadare te pergjigjej dhe e kunderta as qe imagjinohej. Dihej se ai do te reagonte ngase Qosja kishte analizuar vepren e Ismail Kadarese dhe kishte zbuluar kodin e gjuhes sekrete te shkrimtarit shqiptar te madh por njeriut shpirtngushte e te vogel. Qosja kishte arritur ta deshifronte kodin e gjuhes se dyfishte te Kadarese qe vetem ai din ta perdore gjuhen e tij me dy tehe: kur i bie mire gjithnje le hapesire per t'u penduar, per t'u "korrigjuar".

E atij cdohere i bie mire. Cdohere Kadare ka hapesire per pendime e korrigjime. Nuk po hyjme ne periudhen e tij kur ishte besniku i Nenes Parti, sepse shumica e krijuesve duhej te kalonin neper ate ure besnikerie e devotshmerie, ne te kunderten te digjte flaka e Partise.

Mirepo, Kadare ka lene hapesire qe edhe kesaj periudhe te tregohej se ishte krijues disident, gje qe eshte genjeshter e kulluar. Shkrimtar disident te vertete ishin Solzhenicini e shume shkrimtare tjere ruse, polake, cekosllovake etj., e jo Kadare. Kadare ngrihet per t'i mbrojtur deklaratat e tij politike qe gjithnje i kishte te gabuara dhe destruktive, per te mos thene antikosovare. Kjo eshte arsyeja qe Kadare mllefoset dhe tmerrohet ndaj vetvetes por qe fajin ua hedh te tjereve.

Kadare paraqitet engjell ne lekuren e djallit. Deklaratat e tij politike nder me te njohurat jane teorite e tij per tri lufterat qe u zhvilluan ne trojet shqiptare.

Per lexuesit dhe opinion e gjere jane te fresket artikujt e Kadarese kur thoshte se lufta qe zhvillonte UCK ja eshte e demshme dhe se shtetet perendimore do na merrnin si terroriste, pastaj kur luftimet kaluan ne trojet shqiptare ne Maqedoni, Kadare po ashtu ishte kunder luftes qe bente ushtria jone kunder forcave maqedonase, e per luften qe zhvillohej ne Luginen e Presheves, shkrimtari yne Kadare po ashtu ishte kunder kesaj lufte.

Pak para se keto luftera te perfundonin, Kadare dinte ta perdorte gjuhen e korrigjimit duke deklaruar ne favor te ushtrise sone. Kadare di te ushqehet me dy e me shume luge, sepse ashtu e ka kalitur Nena Parti.

Nuk po e cek deklaraten e Kadarese para pak vjetesh, kur thoshte se ne Kosove nuk ka letersi, por kur opinioni i indinjuar reagoi, Kadare e korrigjoi veten per te mbetur i paster bilur. Kadare nuk e ka hallin e pastertise as kombetare e as njerezore por hallin se po humbte gjysmen e lexuesve shqiptare e sidomos simpatine e kosovareve te diaspores, prej te cileve ka zhvatur dhe vazhdon te zhvate.

Po te analizohet mire "Kadare: Pabesia e nje polemisti", nuk mbetet as dyshimi me i vogel se Kadare i ka pergatitur mire pergjigjet e tij ngase fjalite i ka te strukturuara, gje qe po te ishte pergjigjur verbalisht ne menyre spontane, te gjithe i dine fjalite e tij, qe dukshem dallojne nga ato te shkruara.

Pra, Kadare genjen qe ne fillim te intervistes se tij kur thote se i pergjigjet kerkeses se gazetarit se ai nuk e kishte ndermend te merrej me polemike. Qe ne fillim te intervistes Kadare i peshon fjalet, dhe me nje fjali deshiron te rrenoje tere veprimtarine e Rexhep Qosjes, duke e gjuajtur pikerisht me pabesi ne kampin e Serbise.

Kadare per ta lare veten, ne menyre te sofistikuar Qosjen e njollos duke e quajtur si njeri qe e mbron teorine e serbeve. Kadare e perdor tere djallezine e tij dhe arsenalin e fundit qe ka nder duar per te shpetuar veten duke ia hedhur tere fajin Rexhep Qosjes, e madje duke e quajtur njeri qe mbron tezen serbe. Me kete ai ka vjelle helmin e tij te kamotshem jo vetem kunder Qosjes, por kunder tere intelektualeve shqiptare qe jeten ia kushtuan ceshtjes kombetare.

Kadare eshte dashur ta perdore tere arsenalin e tij sepse ai nuk eshte mesuar qe te kritikohet nga qytetaret e Kosoves. Jo. Qytetaret e Kosoves kane halle me te medha. Qosja e qytetaret e Kosoves nuk e akuzuan Kadarene as atehere kur villte vrer kunder bijve dhe bijave qe luftonin me ushtrite armike.

Nuk e kritikuan Kadarene as atehere kur deklaronte kunder tere shkrimtareve te Kosoves. Jo. Qosja dhe qytetaret e Kosoves nuk e kritikuan as atehere kur iku nga Shqiperia e pas tij krijoi konfuzitet, shperngulje dhe tollovi te paprecedent ne tere historine shqiptare. Nuk e kritikuan sepse ne jemi mesuar te sakrifikojme veten per Shqiperine dhe shqiptarine. Le te na fyeje, thoshin kosovaret, sepse duke na fyer ndoshta i ndihmon vetes, e duke i ndihmuar vetes i ndihmon shqiptarise.

Fyerjet e Kadarese jane te renda, jane infantile dhe ne vend se te ngrihet rrokullis veten ne fund te humneres. Ne kerkim te cilit flamur eshte Qosja, e ne kerkim te cilit flamur eshte Kadare?

Kadare shkruan gjegjesisht se Qosja qenka ne kerkim te nje flamuri, e sipas Kadarese Qosjes i ka humbur flamuri i "revolucionit te vonuar", i paska humbur flamuri politik ne zgjedhjet e lira te Kosoves dhe tani qenka ne kerkim te flamurit mysliman. Dokrra te Ismail Kadarese. Nen keto akuza Kadare fshihet nen hijen e fajesive te tij. E para, Rexhep Qosja nuk eshte ne kerkim te flamujve te askujt, por te flamurit te tij kombetar. E dyta, Rexhep Qosja nuk ka dale te jete protagonist i myslimanizmit.

Kadare e kupton, por qellimisht e keqinterpreton vizionin e Qosjes per myslimanizem. Qosja eshte i vetedijshem (sic eshte i vetedijshem edhe Kadare), se shqiptaret aktualisht jane popull me tri besime fetare, por Qosja nuk perdor meskinitet qe per interesa te tij personale te deklarohet sipas nevojes, situates dhe interesave sic deklarohet Kadare.

Kadare kur rri me intelektualet katolike deklarohet katolik jo qe ai eshte katolik, por nga kjo deshiron te perfitoje. Kur ai rri me boten e besimit mysliman thote se i takon besimit te tyre, e madje e perdor emrin ISMAIL si prove qe eshte i besimit te tyre. Kadare i pershtatet interesave dhe situatave, e kete gje ai ka ditur ta beje edhe ne sistemin komunist te Enver Hoxhes.

Qosja e di se perendimoret nuk kemi nevoje t'i genjejme se gjoja jemi katolike, ngase ata e dine kush jemi dhe sa vlejme. T'i mashtrojme perendimoret se jemi katolike, ne e mashtrojme veten e jo tjeret. Qosja e mbron tezen se qytetaret e Kosoves aktualisht jane shumice myslimane dhe ate te moderuar. Qosja nuk eshte gjuajtur per te dale protagonist i fundamentalizmit mysliman, sepse qytetaret e Kosoves nuk jane te tille.

Historikisht dihet se shqiptaret kane nderruar besimet religjioze sipas nevojes dhe interesave personale. Kjo tregon se ne asnjehere nuk kemi qene te vendosur, por gjithnje kemi vepruar dhe kemi anuar nga interesat e ngushta personale ku kemi nderruar identitet dhe flamur.

Historikisht dihet se pushtuesit me pare i kane perdorur njerezit me fame qe te aderojne ne religjionet e tyre qe na i sollen. Te famshmit e atyre koherave predikonin besimin fetar e populli u shkonte pas. Pikerisht sic eshte duke vepruar Kadare, i cili duke menduar se nese anon nga besimi katolik do e fitoje cmimin Nobel.

Rexhep Qosja nuk don ta mashtroje askend qe te deklaroje se shqiptaret e Kosoves jane katolike dhe se demonstruesit e vitit 1981 kerkonin kthimin ne religjionin e te pareve.

Po cili eshte religjioni i te pareve tane?

Rexhep Qosja nuk e mbron myslimanizmin por i lufton te gjithe ata myslimane (si Kadare e tjere), qe per interesa te tyre personale deklarohen sic ua kenda. Ata qe mohojne identitetin e tyre, ata shesin nene e babe, fe e atdhe. Te tillet nuk i nevojiten as Perendimit e as tjereve. Jam i bindur se po te vinte nje superfuqi sic jane Amerika dhe Evropa me nje besim fetar, Ismail Kadare do te deklaronte se te paret tane e kishin te njejten fe.

Kadare vete eshte ne kerkim te nje flamuri te cilin nuk po e gjen dot. Ne fakt, Kadare eshte ne kerkim te flamurit te interesave personale. Ai i nderron flamujt si kemishet. Aty ku i bie mire, aty edhe e ngrit flamurin dhe cadrat e tij.

Kadare e akuzon Qosjen per percarje fetare e vete ishte nismetari i kesaj, kur deklaron se demonstruesit e 1981 ne Kosove kerkonin kthimin e besimit katolik. Po te ishte keshtu Serbia do na kishte dhene katolicizmin qe moti.

C'fjalor rrugacesh perdor Kadare, kur akuzon duke thene: "gjithe halldupeve shqiptare", kur flet per letersine.
Edhe naivi e di se letersia shqiptare eshte shqiptare dhe asnje nenshtetas i ndonje shteti nuk mund te krijoje letersi franceze kur nuk eshte francez apo anasjelltas. Letersia eshte letersi e shqiptaret jane pjese e Evropes, dhe quhet letersi evropiane nese ajo ka vlere.
Nuk eshte e vertete aspak qe ne hapesiren shqiptare ekziston nje prirje per kunderevropianizem.

Ky mendim "filozofik" i Kadarese eshte me prapavije destruktive. Si mundemi qe ne qytetaret e Kosoves te jemi me ide kunderevropiane dhe kunderamerikane?! Ne tere Kosoven nuk ekziston asnje shqiptar qe eshte kunder Evropes dhe Amerikes. Madje kjo po deshmohet ngase prej 1999 e deri me sot, asnje ushtar amerikan apo evropian nuk u fye prej nesh, nuk u plagos e as nuk u vra. I vetmi vend ne bote eshte Kosova, qe ushtaret amerikane dhe evropiane i respektojme, madje ata veten e ndjejne si ne pushime e jo si ne nje zone te rrezikshme sic u kane thene Beogradi.

Mendimi i Kadarese perforcon tezen e Beogradit se ne nuk e meritojme lirine. Nese kjo fryme e antievropianizmit ekziston ne Shqiperi, Kadare mund te jete i informuar, por ne Kosove nuk ka as antiamerikanizem e as antievropianizem. Kjo teori per here te pare po "zbulohet " nga Kadare.

Ndoshta Kadare qellimisht deshiron te na e fuse kete ide imagjinative te tij, sepse pastaj ai do te dale para pardoneve te tyre si mbrojtes i evropianizmit dhe librat do t'i shiten me shume, e ndoshta si kalores e mbrojtes i nje levizjeje imagjinative ai edhe do e fitoje cmimin e shumepritur Nobelin.

Kadare deshiron me tere forcen e tij intelektuale qe Qosjen ta beje te parendesishem, por nuk i pi uje mesazhi i tij. Kur Kadare i permend zgjedhjet e lira ne Kosove, ai nuk e fyen vetem Qosjen por edhe tere bijte e bijat qe luftuan kunder forcave serbe, sepse Kosova eshte vendi i pare ne bote ku krahu qe lufton per pavaresi te humbe voten e popullit per te cilin u sakrifikua.

Kadare gabon shume, sepse ne ne Kosove e dime kush i fitoi votat dhe si u fituan ato. Kadare duhet te dije se mbi 50% e deputeteve dhe ministrave te Kosoves qe fituan ne zgjedhje, jane ish bashkepunetoret e Serbise. Kadare e di, por hesht sepse ia kenda. Kadare e ka lexuar librin e francezit Michel Roux, i cili shkruan se qendrimi i Rugoves ishte nje buqete lule per Millosheviqin.


Nga Reshat Sahitaj

Kimete Berisha për Rexhep Qosen nga pikëpamja politike...!

Rexhep Qosja njëzet vjet ishte aktiv në luftë kundër Sali Berishës. Të kishte luftuar për mbrojtjen e monumenteve kulturore shqiptare në vendlindjen e tij, trashëgimia kulturore shqiptare ndoshta do të kishte shpëtuar nga shkatërrimi.

Malazezët në krye me antishqiptarin, mitropolitin Amfilohije e kanë përvetësuar trashëgiminë kulturore shqiptare, dhe në tabelën e "Kishës së Gjon Pagzuesit" e kanë shkruar "Kisha e Ivan Pagzorit".

Mehmet Krajën sot e sheh duke u endur rrugëve me qese në dorë e duke blerë perime në treg, ndërsa vite me radhë i autorizuar nga gazeta ku punonte si redaktor, shkruante kundër disidentit të vetëm shqiptar të Kosovës.
Disidenti vdiq, Kraja i ndërpreu shkrimet e porositura kundër kulturës (teatrit) shqiptar, por u shkatërrua Kisha e Shën Marisë në Krajë. Ta kishte shfrytëzuar energjinë e tij të mbronte trashëgiminë e vendlindjes së tij prej nga ka ikur, në vend se për pare të obsesionohej në luftë kundër veprës së disidentit.

Akademia e Shkencave e Kosovës dhe e Shqipërisë me indiferencën e tyre e kanë ndihmuar pushtetin malazez, për ta realizuar një Tivar të dytë, duke i shkatërruar varret 300 vjeçare dhe trashëgiminë kulturore shqiptare, e cila nuk gjendet në listën e monumenteve të kulturës në Ministrinë e Malit të Zi. Që do të thotë-nuk ekziston. 

Pse Akademiku kosovar, Rexhep Qosja,shane simbolin e demokracise z. Akademik Ibrahim Rugova!

Akademiku kosovar, Rexhep Qosja, në intervistën e gjatë për GSH, këtë herë ndërhyn në debatin e ndezur në Kosovë për figurën e Ibrahim Rugovës duke lëshuar një seri akuzash ndaj tij.

“Ata deri sot kur po i shkruaj këto fjalë do të bëjnë çmos, me gojë e me shkrime, me gënjeshtra e me mashtrime, që të harrohen përbërësit politikë jetëshkrimor të “simbolit” të asaj politike, Ibrahim Rugovës, që atë e komprometojnë rëndë politikisht. Ata bëjnë çmos që të harrohet se ai ishte anëtar, që në rini, i Lidhjes Komuniste; ai ishte zëvendëssekretar dhe sekretar i organizatës themelore të Lidhjes Komuniste në Institutin Albanologjik; ai ishte veprimtar i Komitetit komunal të Lidhjes së Komunistëve të Prishtinës, që shfrytëzohej për tryeza, tribuna, sesione, në të cilat trajtoheshin tema politike mbi nacionalizmin dhe irredentizmin shqiptar pas demonstratave të rinisë sonë studentore e shkollore në vitin 1981; ai do ta trajtojë diferencimin politik pas demonstratave të vitit 1981 proces të gjatë për stabilizim politik e shoqëror të Kosovës; ai do të bëhet kryetar i Lidhjes Demokratike të Kosovës – detyrë që nuk e pranojnë disa të tjerë, i rekomanduar prej organeve partiake të Prishtinës; ai do ta regjistrojë LDK-në në Ministrinë e Drejtësisë së Serbisë; ai do të miratojë programin e LDK-së në të cilin Kosovës i caktohej një status më i varfër autonomie se në Kushtetutën e vitit 1974, të cilin program LDK-ja nuk do ta botojë në përmbledhjet e dokumenteve partiake sado është i botuar në gazetën shqipe Republika, që dilte në Slloveni; ai do të kundërshtojë demonstratat e studentëve në vitin 1997-1998; ai do ta kundërshtojë armiqësisht UÇK-në duke e quajtur dorë e zgjatur e Serbisë, kurse anëtarët e saj duke i quajtur njerëz të frustruar; ai do të jetë protagonist i zgjedhjeve të organizuara e të quajtura prej Lidhjes Demokratike, zgjedhje “të lira dhe demokratike”, natyrisht, nën dhunën dhe terrorin e Serbisë; ai do të zgjidhet kryetar i Kosovës, i Kosovës së pushtuar prej Serbisë së Millosheviçit, natyrisht pa kundërshtimin e Millosheviçit dhe të trabantëve të tij politikë në Prishtinë; ai në prag të fillimit të bombardimeve, në pyetjen se çka t’i thuhet popullit që të bëjë tani, në kushtet e bombardimeve, do të përgjigjet: le të bëjë sekush çka ia merr mendja atij; ai do të shkojë në Beograd, te Millosheviçi, gjatë bombardimeve, me ç’rast do t’i çojë dhurata të stolisura me kordele; ai në bisedë me Millosheviçin, me atë rast, në Beograd, do të pajtohet për formimin e qeverisë (kuislinge) në Kosovë; ai përpos të tjerësh, për funksionarë të lartë të kësaj qeverie kuislinge do të propozojë nënkryetarin e LDK-së, Fehmi Aganin dhe Iljaz Kurteshin, kurse për të gjetur kandidatë të tjerë për këtë qeveri do ta çojë në Maqedoni, ku ishin mbledhur shumë shqiptarë të zhvendosur me dhunë prej Kosovës, adjutantin e tij kryesor; ai do të takohet në Këshillin Ekzekutiv të Kosovës, gjatë bombardimeve, edhe me kryetarin e Serbisë, Millan Millutinoviçin, të cilit, siç do të thotë vetë Millutinoviçi, në Televizionin e Beogradit, duke e quajtur nikoqir i mirë, po ashtu do t’i çojë dhurata; ai do të kërkojë, në atë kohë, prej SHBA-ve dhe prej Bashkimit Evropian që të ndërpriten bombardimet kundër Serbisë; ai, me dëshirën e Millosheviçit dhe me aeroplan të Serbisë do të çohet në Itali për t’u angazhuar për ndërprerjen e bombardimeve; ai do të deklarojë në atë kohë në një televizion zviceran se Millosheviçi e jo opozitarët e tij është e vetmja figurë politike serbe me të cilin mund të bisedohet për paqe. Etj”.