Nga Zenepe Luka
Tronditet Bota letrare shqiptare.Ndahet nga jeta shkrimtari, publicist, përkthyesi Riza Lahi.
Shkrimtari,publicist,përkthyesi Riza Lahi, është larguar pa u ndjerë nga jeta.Pa u ndjerë për mënyrën se si e rrëmbeu vdekja, për ditën që ndodhi dhe mungesën e medias për shkak të festës së ndërrimit të viteve.
Ndërsa pinte një kafe më 31 dhjetor, në orën 11.00 me një krijues ardhur nga Përmeti enkas tek Kafe Librari “Agolli”, jeta e tij është shuar brenda pak minutash, nga një arrest kardiak.
Si shumë krijues të tjerë edhe unë e kam njohur nga afër Riza Lahin, kam njohuir dhe vlerësuar krijimtarinë e tij në poezi, prozë, kam njohur dhe vlerësuar publicistikën e tij, por mbi gjithcka kam cmuar virtytet e tij njerëzore, mirësinë, buzëqeshjen, të qënit në krah dhe mbrojtje të njeriut të thjeshtë.
E kujtoj me mall, tani që na mungon miku ynë, që vinte me një biciukletë të vjetër nga shtëpia tek kafe “Aleanca”, dhe nisnim bisedat si kolegë.
Dalja e fundit publike e shkrimtarit është pikërisht mesi I dhjetorit, kur diskutoi rreth librit tim “Kjo është jeta ime”, diskutim që përloti të gjithë sa ishin në sallë.
Diskutimi me passion, por edhe revolta, që koleges së tij, aq më tepër një nënë me fëmijë, për shkak të profesionit deshën ta shuajnë si rracë- tha ai.Zëri I tij kumboi fuqishëm në fund të diskutimi, ku u shpreh:Nuk mund të ketë demokraci në një vend, nuk mund të quhet shoqëri e përparuar, nëse dhunohet njeriu I media.Jo, jo!
Telefonata pas mesazhit dërguar me rastin e Vitit të ri.
Ishte ora 14.00 e datës 31 dhjetor, kur I përcolla një sms, kolegut tim Riza Lahi, duke I uruar vitin e ri 2014 dhe vënien në jetë të projekteve në krijimtari. Vetëm pas disa minutash që përcolla mesazhin, bie zilja e celularit që përcillte emrin Riza Lahi.E gëzuar thirra sa munda.Urime nga zemra miku im, kalofshi gëzuar festën e ndërrimit të viteve.. do të ngre një gotë verë për ty.Gëzuar megjithë zemër dhe do të takohemi më 6 janar , ditë që do të vij në Tiranë.
Ndërsa prisja zërin e butë të Rizait, shoqëruar gjithmonë me buzëqeshje, një zë tjetër m’u përgjigj:”Unë djali I Rizait, babai ka vetëm tre orë që ndërroi jetë.Varrimi bëhet më 1 janar , në orën 14.00.
-Cfarë?- thashë, ndërsa celulari ishte mbyllur.
Ndarja e këtij miku të shtrenjtë jo vetëm për krijuesit, tronditi festën e ndërrimit të viteve.
Bota letrare shqipe u trndit rëndë.Gjatë këtyre ditëve kam jetuar vetëm me dhimbjen e ikjes së tij, intervistova miq të tij, gjeta personazhin, që piu kafen e fundit me të dhe që nuk mundi t;I shpëtojë jetën edhe pse ishte mjek.
Miku im, e ndjej shumë ikjen tënde dhe në respect të miqësisë, të asaj që ti ishe, po hedh këto rrjeshta për ty, njeri I mirë, Riza Lahi.
Samit Lako:
Minutat e para dhe të fundit me shkrimtarin Riza Lahi në kafen “Librari Agolli”
Samit Lako me profesion mjek në qytetin e Përmetit, është njeriu që piu kafen e fundit me shkrimtarin.Ai rrëfen eskluzivisht për KJ, castet e bukura të takimit të parë me Rizain, që u pasuan ndodhinë tragjike.Si u shua jeta në krahët e tij me fjalën e fundit:Ndihmomë.
Mund të flisni për takimin tuaj me shkrimtarin Riza Lahi në minutat e fundit të jetës së tij?
E takoja për herë të parë, më kish rekomanduar kryetari I shoqatës së shkrimtarëve të Përmetit Ligor Shyti.Unë jam mjek, por takimi lidhej me botimin e librit tim”Historiku i letërsisë së Përmetit”.Në orën 11.00 të 31 dhjetorit, u takuam tek kafja “Librari Agolli”, unë porosita një caj, kurse Rizai një kafe.Më dha disa libra për shkrimtarët e Përmetit dhe filloi të fliste për projektet që kishte për vitin 2014.
Për një cast vura re që ndryshoi zëri, po i trashej.Më pas vuri dorën në gjoks dhe tha me zë të mekur.Kam dhimbje të madhe, më ndihmo.Kjo ishte fjala e fundit.
E mora e shtriva, i hoqa xhaketën dhe në sekontë I vendosa një trinitrinë nën gjuhë.
Pastaj lajmërova urgjencën, që për hir të sëvërtetës për shkak të trafikiut të kësaj dite, u vonua, qoftë në të ardhur, ashtu edhe në të shkuar drejt spitalit.Megjithë sirenën e vazhdueshme, por edhe klithmat e mia nga dritarja e ambulancës, ishte e pamundur të kaloje.
Kur mbrritën në urgjencë, menjëherë iu bë goditja elektrike, por ishte e kotë.Shkrimtari Riza Lahi, kishte ndërruar jetë.Duket një arrest kardiak, I ndërpreu jetën buzëqeshjen në ditën e fundit të vitit 2013.
Kjo është një ditë e dhimbshme edhe për mua, ndërsa në kujtesë më mbetet buzëqeshja dhe mirësia e këtij njeriu të mirë me botë të madhe.Në vesh më kumbon edhe telefonata e fundit , që bëri me celularin e tij, zëri I tij I dashur që më pyeti: Ku je, Samit, po të pres tek “Agolli”. A thua se më njihte prej kohësh…
Kolec Traboini, shkrimtar, publicist.
Dita e parë e vitit 2014, është një ditë e dhimbshme për botën e krijuesve shqiptarë, pasi përcollëm për në banesën e fundit, mikun tonë të paharruar, shkrimtarin Riza Lahi.Isha bashkë me Pandeli Kocin, Kujtim Dashin, Roland Lushin e Bujar Feriatin.
U bashkuam me grumbullin e madh të njerëzve, famiarët, miq e të afërm, ku dalloheshin edhe pilotët, në respect të kolegut të tyre, që punuan bashkë për 25 vjet.
Fjalëne përcjelljes, Gurali Mejdani,zv president i romëve të Europës,u ndërpre nga gulcima e dhimbjes.Kish të drejtë, Riza Lahi ka shkruar dhjetra shkrime në mbështetje të komunitetit rom, dhe I konsideronte miqtë më të mirë.
Porn ë përcjelljen e shkrimtarit, publicistit, Riza Lahi, që nuk e meritonte këtë fund tragjik, kur ishte në kulmin e krijimtarisë së tij, nuk na zunë sytë shkrimtarë të tjerë
Duket se komuniteti I shkrimtarëve është shkatërruar edhe moralisht dhe gëlojnë vec si klane, që ndajnë cmime sipas tarafit dhe marrin donacione prej institucioneve shtetërore.Për turp të tyre, nuk I pamë.
Riza Lahi, nuk u përkiste klaneve, ai gjëndej kudo ku promovohej një libër, inkurajonte krijuesit me dashamirësinë dhe mirësinë që e karakterizonte.
Pengu i kolegëve dhe miqve të shkrimtarit.
E dimë që miku ynë Riza Lahi nuk i përkiste klaneve, ndaj nuk ju gjend një sallë e ndonjë institucioni kulturor ta nderonin publikisht, siç bënë thirrje shkrimtarët e diasporës nga Amerika. Kjo nuk ndodhi, sepse Riza Lahi i përkiste të drejtës, fitimit të meritave me djersë e mundim prej krijuesi.
Ai ishte si një diell, i cili, që kur lind e perëndon rrezaton. Kishte shpirtin e butë, humanizëm e njerëzi, ndaj e përcolli turma e madhe e qytetarëve, njerëzve të thjeshtë në botën e Amshimit me lot në sy.
Ledia, studentja e juridikut, që trashëgon krijimtarinë e të atit, Riza Lahi.
Është shumë e vështirë të komunikosh me të afërm të shkrimtarit Riza Lahi, në këto ditë dhimbjeje.Tentuam te bisedojme me të bijën Ledian, vajza e vetme e shkrimtarit, por nuk mundëm të dallojmë asnjë fjalë nga ato që përcillte përmes gulcit të dhimbjes dhe të qarit me zë.
Gjithësesi ajo që mundëm të zbardhim ishte se Ledia ka humbur njeriun më të shtrenjtë, që për të ishte gjithcka.Sidoqë është student në juridik, ajo ka botuar dy libra, që kur ishte fëmijë, falë mbështetjes së të atit, që tek e bija shihte shkrimtaren dhe publicisten e ardhëshme.
-Unë do ta përballojmë dhimbjen, duke shkruar, duke trashëgfuar talentin e tim eti, që ishte dhe mbetet një shembull I njeritur me virtytet më të larta.Se sa shumë miq kishte, se sa shumë e donin njerëzit, këtë e pamë në ceremoninë mortore të përcjellës së babiait.
Shpërblimi më I mirë I dashurisë së tij, është t’I ngjajmë babait, të manifestojmë në jetën tonë cilësitë e tij si: dashuria dhe respekti për njeriun. Se suksesi arrihet me punë dhe këmbëngulje, se ndershmëria e përjashton kategorisht gënjeshtrën.
Pyetjes nëse ishte një bgrengë për babanë që ishte gati I varfër, me një shtëpi të vogël, me një bicikletë të vjetër, Ledia I përgjigjet;Jo nuk është brengë, pse pasuria më e madhe për babanë ishte mirënjohja ndaj njerëzve, krijimtaria që la pas.
Rajmonda Moisiu shkrimtare, publiciste.
Kryetare e shoqatës së shkrimtarëve në SHBA
Ike dhe kuptuam se sa vend bosh ke lënëtek ne.
Ndarja e parakohshme nga jeta e shkrimtarit, publicistit, njeriut të mirë, mikut tonë të shtrenjtë, natën e fundit të vitit,ku ai sapo kish mbushur 63 vjec, na tronditi rëndë.Tronditet bota e letrave shqipe, bota e publicistikës shqiptare, tronditet krej bota shqiptare në trojet e saj.
Riza Lahi, kryemiku im, miku I të gjithë shqiptarëve në trojet etnike, në Diasporë,Kosovë e Camëri, I miri dhe iu mrekullueshmi, I qeshuri e gazmori, punëtori dhe I palodhuri, aviator, që u bë shkrimtar I 35 librave
Riza Lahi. Dhimbje e thellë, dëshpërim i pakufi për këtë gjëmë, për këtë pikëllim kaq të rëndë, që ai na la, në pragun e Vitit të Ri kapërxeu edhe Atlantikun, deri këtu në Amerikën e Largët!
Si intelektuale e shkrimtare, si mike e kolege me Shkrimtarin e Publicistin e shquar Riza Lahi, por edhe si Kryetare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë në Diasporë, në emrin tim personal e të shkrimtarëve shqiptaro- amerikanë, shprehim ngushëllimet më të sinqerta e të ngrohta, për familjen Lahi , miqtë e kolegët, njerëzit e letrave shqipe , dashamirësit e shumtë në të gjitha trojet shqiptare.
Të paharruara qofshin kujtimi dhe vepra, që la pas, kolegu dhe miku ynë i dashur, Riza Lahi.
Prehu në Paqë, ryemiku im! Të Qoftë dheu i lehtë!
Ike dhe kuptuam sa vend bosh ke lënë tek ne. Tani të duam më shumë
Vitore Leka Stefa Trieste Itali.
Riza Lahi është larguar nga jeta?E pabesueshme.Fola në telefon më 31 dhjetor, I uruam vitin e ri njëriu tjetrit.Por kjo ka ndodhur dhe për krijuesit në Diasporë, është një humbje e madhe.Ishte një mik , që I kish shokët e rrallë, që përcillte urtësi, mëncuri, ishte I qeshur, por edhe serioz, I mëcur, I ditur si vetë ai.
Me krijimtarinë e tij, I kadhënë frymarrje botës së krijuesve në Diasporë, kemi bërë shumë promovime librash të tijët dhe tonat dhe si askush tjetër, ngrinte zërin për padrejtësinë që u bëhej njerëzve me ngjyrë.
Rizai ishte një mik nga më të rrallët në jetën time, që nuk kam për ta gjetur më kurrë.Ai ishte mik dhe nderohej shumë edhe nga deputeti Italian onorevole Luca Bagliani , me të cilin bashkëpunonte në të mirë të Kombit.
U kërkojmë institucioneve përkatëse të shtetit shqiptar, të nderojnë këtë figurë të madhe të letërsisë shqipe, ti vendoset emri një institucioni kulturor.
Pak vargje për mikon tonë, që na mbuloi me dhimbje në këtë fillim viti të 2014, kur kishim bërë kaq shumë plane me komunitetin e emigrantëve në Diasporë.
Vajtoni ju ëngjuj me mua.
Drejt qiellit me shkëlqim argjëndi,
Me mua, që s;më mban vendi
Dhe lotët s;po I gjej, ashtu si dua.
Me mua, që nuk mund të qaj,
Aq sa kam brengë e sa kam vaj.
Fshehtë mortje ti vjen ngadalë
Afrohesh kështu, sipakuptuar..
Prapa krahëve hileqarë.
Godite më të mirin mik e mallkuar.
Trieste 2 janar 2014.
Bashkim Alibali.Këngëtar.
Na iku miku më i mirë, që falte vetëm buzëqeshje.
Të kishe një mik si Riza Lahja, ndjeheshe komod, ishte privilegj, pavarësisht se ai I bënte të gjithë miq.
Si shkodran e njoh Rizain, shkrimtarin,publicistin, që me veprën e tij ka nderuar jo vetëm Shkodrën, prej 35 vjetësh, që në rininë tonë të hershme.
Ajo që kujtoj, tani që miku nuk është mes nesh, theksoj se ky njeri me virtyte të rralla, nuk e meritonte këtë fund tragjik, është: Si nuk e pashë qoftë edhe njëherë të vetme me fytyrë të vrejtur këtë mik?Përjetësisht I qeshur, përjetësisht njerëzor, që përcillte mirësi jo vetëm në veprën e tij të shkruar, por edhe në takimet e përditëshme me njerëzit.
Të gjithë e njohim krijimtarinë e tij, me bollëk të madh, si shkrimtar, poet, përkthyes, publicist, vepra të përkthyera në disa gjuhë dhe konstatojmë jo vetëm larminë e tematikës, por edhe artin e të shkruarit thjeshtë e sinqerisht.Aty gulcon edhe thirrja e tij për drejtësi, mbrojtje të të drejtave të njeriut, vecanërisht të komunitetit me ngjyrë.
Rizai ishte edhe një bir i mrekullueshëm që e donte me shpirt nënën e tij, Shemsien, që nuk e ngryste ditën pa e takuar apo biseduar me të, respektonte bashkëshorten, Afërditën dhe bënte kryq për dy fëmijët, vajzën e vetme, Ledian dhe djalin dhe dy nipërit e tij, që kur dilte me ta, ulej në moshën e tyre.
Riza ishte edhe një vëlla me cilësi të rralla.i donte dhe respektonte dy vëllezërit Brahimin dhe Bashkimin, ndërsa për motrën e vetme,Dritën, “nuk të falte”.
Ai iku në një ditë feste, sapo kish uruar vëllanë Bashkimin për 60 vjetorin e lindjes, në ditën e fundit të vitit, kur jepte dhe merrte mesazhe urimi për vitin, që mbrriti 12 orë pas ndarje së tij nga jeta.
Riza Lahi, u shua mes urimesh dhe buzëqeshjesh, ashtu sikurse ishte dhe mbeti vetë Ai.
Krijimtaria e Riza Lahi
Riza Lahi ka lindur në Shkodër në 16. 01. 1950. Për 30 vjet ka shërbyer si pilot në Forcat Ajrore, gazetar në shtypin ushtarak, si dhe pranë zyrës së OSBE - së në Tiranë. Përveç çmimeve letrare të fituara në nivele të ndryshme në Konkursin Kombëtar 1994 ka fituar çmimin e parë të letërsisë për fëmijë. Pjesë nga veprat e tij janë botuar në SHBA, Greqi, Rumani, Maqedoni, Kosovë, Iran, dhe së fundi në Indi. Lahi është anëtar i Shoqatës Botërore të Poetëve.Është nënkolonel i Ushtrisë Shqiptare në pension.
Veprat e botuara
Tregime, përralla për fëmijë
“Legjenda e Zerdelisë”, 1985
“Ledia në një natë me hënë”1995
“Aventurat e rosës Monda” ( Shqipërim nga E. Bosse) 2001
Vëllime me poezi gërshetuar me tregime
“Kosova, e fejuara ime”,1994
“Drenica, qeleshja kosovare”, 1998
“Trëndafilë”1996
“Trëndafila nga Tirana”2009
Tregime
“Ëngjëjt me krahë duralumini”,2000
”Fluturime mbi qilimin persian”1998
“Nën hënën e Ulqinit”,2001
“Ylli që sheh mbi sheshin “Skënderbej”2001
Romane
“Të shtunën në mesnatë në një yll”, 1997 – roman për fëmijë
“Vorri I Ashikut”, në katër volume - 2005
“Serenatë korçare në Nju Jork” 2009
Biografi artistike
“Një violinë në Panteoinin e Orfeut”2008
“Dinosaurët e fundit” 2003
“Maratonomaku nga Shkodra”, 2008
“Piloti i katër presidentëve”
Shqipërime
Poezi për fëmijë nga vëndet anglishtfolëse “( dy vëllime) - 2006
“Në shiun e argjentë” ( vëllimet e mësipërme, botuar në një të vetëm, në Rep e Maqedonisë) 2005
“ Mbrëmë I pëshpërita një Ylli” – Poezi të zgjedhura nga Xhelaludin Rumi 2002
“Fluturoi qielli nga cepi I velit tim” - poezi të zgjedhura nga F Forughazd 2006
“Golgota shqiptare” nga Leo Freundilch, 1990
“Ikja massive” nga Hans Peter Rulmann 1997
“Ëngjëlli i Mostarit” nga Sally Becker 2000
“Nuk ka ëngjëj në këtë botë” nga Sally Becker 2007
Në Konkursin Kombatar , 1994, ka fituar vëndin e parë në Republikë me pjesën teatrale për fëmijë, botuar më pas nën titullin “Të shtunën në mesnatë në një yll”Ka fituar edhe cmime të tjera të niveleve të ndryshme, si edhe ka botuar pandërprerë në shtypin letrar apo faqet letrare të gazetave.Pjesë nga krijimtaria e R Lahit janë botuar edhe në Zvicër, Greqi, SHBA, Iran, Rumani , Indi, Sllovaki, Ceki dhe Korea e Jugut.Është autor i disa teksteve këngësh, kryesisht serenatash.Është antar i Shoqatës Botërore të Poetëve dhe i “Akademisë shqiptaro –amerikane të shkencave dhe arteve” me qëndër në Nju Jork.
Tronditet Bota letrare shqiptare.Ndahet nga jeta shkrimtari, publicist, përkthyesi Riza Lahi.
Shkrimtari,publicist,përkthyesi Riza Lahi, është larguar pa u ndjerë nga jeta.Pa u ndjerë për mënyrën se si e rrëmbeu vdekja, për ditën që ndodhi dhe mungesën e medias për shkak të festës së ndërrimit të viteve.
Ndërsa pinte një kafe më 31 dhjetor, në orën 11.00 me një krijues ardhur nga Përmeti enkas tek Kafe Librari “Agolli”, jeta e tij është shuar brenda pak minutash, nga një arrest kardiak.
Si shumë krijues të tjerë edhe unë e kam njohur nga afër Riza Lahin, kam njohuir dhe vlerësuar krijimtarinë e tij në poezi, prozë, kam njohur dhe vlerësuar publicistikën e tij, por mbi gjithcka kam cmuar virtytet e tij njerëzore, mirësinë, buzëqeshjen, të qënit në krah dhe mbrojtje të njeriut të thjeshtë.
E kujtoj me mall, tani që na mungon miku ynë, që vinte me një biciukletë të vjetër nga shtëpia tek kafe “Aleanca”, dhe nisnim bisedat si kolegë.
Dalja e fundit publike e shkrimtarit është pikërisht mesi I dhjetorit, kur diskutoi rreth librit tim “Kjo është jeta ime”, diskutim që përloti të gjithë sa ishin në sallë.
Diskutimi me passion, por edhe revolta, që koleges së tij, aq më tepër një nënë me fëmijë, për shkak të profesionit deshën ta shuajnë si rracë- tha ai.Zëri I tij kumboi fuqishëm në fund të diskutimi, ku u shpreh:Nuk mund të ketë demokraci në një vend, nuk mund të quhet shoqëri e përparuar, nëse dhunohet njeriu I media.Jo, jo!
Telefonata pas mesazhit dërguar me rastin e Vitit të ri.
Ishte ora 14.00 e datës 31 dhjetor, kur I përcolla një sms, kolegut tim Riza Lahi, duke I uruar vitin e ri 2014 dhe vënien në jetë të projekteve në krijimtari. Vetëm pas disa minutash që përcolla mesazhin, bie zilja e celularit që përcillte emrin Riza Lahi.E gëzuar thirra sa munda.Urime nga zemra miku im, kalofshi gëzuar festën e ndërrimit të viteve.. do të ngre një gotë verë për ty.Gëzuar megjithë zemër dhe do të takohemi më 6 janar , ditë që do të vij në Tiranë.
Ndërsa prisja zërin e butë të Rizait, shoqëruar gjithmonë me buzëqeshje, një zë tjetër m’u përgjigj:”Unë djali I Rizait, babai ka vetëm tre orë që ndërroi jetë.Varrimi bëhet më 1 janar , në orën 14.00.
-Cfarë?- thashë, ndërsa celulari ishte mbyllur.
Ndarja e këtij miku të shtrenjtë jo vetëm për krijuesit, tronditi festën e ndërrimit të viteve.
Bota letrare shqipe u trndit rëndë.Gjatë këtyre ditëve kam jetuar vetëm me dhimbjen e ikjes së tij, intervistova miq të tij, gjeta personazhin, që piu kafen e fundit me të dhe që nuk mundi t;I shpëtojë jetën edhe pse ishte mjek.
Miku im, e ndjej shumë ikjen tënde dhe në respect të miqësisë, të asaj që ti ishe, po hedh këto rrjeshta për ty, njeri I mirë, Riza Lahi.
Samit Lako:
Minutat e para dhe të fundit me shkrimtarin Riza Lahi në kafen “Librari Agolli”
Samit Lako me profesion mjek në qytetin e Përmetit, është njeriu që piu kafen e fundit me shkrimtarin.Ai rrëfen eskluzivisht për KJ, castet e bukura të takimit të parë me Rizain, që u pasuan ndodhinë tragjike.Si u shua jeta në krahët e tij me fjalën e fundit:Ndihmomë.
Mund të flisni për takimin tuaj me shkrimtarin Riza Lahi në minutat e fundit të jetës së tij?
E takoja për herë të parë, më kish rekomanduar kryetari I shoqatës së shkrimtarëve të Përmetit Ligor Shyti.Unë jam mjek, por takimi lidhej me botimin e librit tim”Historiku i letërsisë së Përmetit”.Në orën 11.00 të 31 dhjetorit, u takuam tek kafja “Librari Agolli”, unë porosita një caj, kurse Rizai një kafe.Më dha disa libra për shkrimtarët e Përmetit dhe filloi të fliste për projektet që kishte për vitin 2014.
Për një cast vura re që ndryshoi zëri, po i trashej.Më pas vuri dorën në gjoks dhe tha me zë të mekur.Kam dhimbje të madhe, më ndihmo.Kjo ishte fjala e fundit.
E mora e shtriva, i hoqa xhaketën dhe në sekontë I vendosa një trinitrinë nën gjuhë.
Pastaj lajmërova urgjencën, që për hir të sëvërtetës për shkak të trafikiut të kësaj dite, u vonua, qoftë në të ardhur, ashtu edhe në të shkuar drejt spitalit.Megjithë sirenën e vazhdueshme, por edhe klithmat e mia nga dritarja e ambulancës, ishte e pamundur të kaloje.
Kur mbrritën në urgjencë, menjëherë iu bë goditja elektrike, por ishte e kotë.Shkrimtari Riza Lahi, kishte ndërruar jetë.Duket një arrest kardiak, I ndërpreu jetën buzëqeshjen në ditën e fundit të vitit 2013.
Kjo është një ditë e dhimbshme edhe për mua, ndërsa në kujtesë më mbetet buzëqeshja dhe mirësia e këtij njeriu të mirë me botë të madhe.Në vesh më kumbon edhe telefonata e fundit , që bëri me celularin e tij, zëri I tij I dashur që më pyeti: Ku je, Samit, po të pres tek “Agolli”. A thua se më njihte prej kohësh…
Kolec Traboini, shkrimtar, publicist.
Dita e parë e vitit 2014, është një ditë e dhimbshme për botën e krijuesve shqiptarë, pasi përcollëm për në banesën e fundit, mikun tonë të paharruar, shkrimtarin Riza Lahi.Isha bashkë me Pandeli Kocin, Kujtim Dashin, Roland Lushin e Bujar Feriatin.
U bashkuam me grumbullin e madh të njerëzve, famiarët, miq e të afërm, ku dalloheshin edhe pilotët, në respect të kolegut të tyre, që punuan bashkë për 25 vjet.
Fjalëne përcjelljes, Gurali Mejdani,zv president i romëve të Europës,u ndërpre nga gulcima e dhimbjes.Kish të drejtë, Riza Lahi ka shkruar dhjetra shkrime në mbështetje të komunitetit rom, dhe I konsideronte miqtë më të mirë.
Porn ë përcjelljen e shkrimtarit, publicistit, Riza Lahi, që nuk e meritonte këtë fund tragjik, kur ishte në kulmin e krijimtarisë së tij, nuk na zunë sytë shkrimtarë të tjerë
Duket se komuniteti I shkrimtarëve është shkatërruar edhe moralisht dhe gëlojnë vec si klane, që ndajnë cmime sipas tarafit dhe marrin donacione prej institucioneve shtetërore.Për turp të tyre, nuk I pamë.
Riza Lahi, nuk u përkiste klaneve, ai gjëndej kudo ku promovohej një libër, inkurajonte krijuesit me dashamirësinë dhe mirësinë që e karakterizonte.
Pengu i kolegëve dhe miqve të shkrimtarit.
E dimë që miku ynë Riza Lahi nuk i përkiste klaneve, ndaj nuk ju gjend një sallë e ndonjë institucioni kulturor ta nderonin publikisht, siç bënë thirrje shkrimtarët e diasporës nga Amerika. Kjo nuk ndodhi, sepse Riza Lahi i përkiste të drejtës, fitimit të meritave me djersë e mundim prej krijuesi.
Ai ishte si një diell, i cili, që kur lind e perëndon rrezaton. Kishte shpirtin e butë, humanizëm e njerëzi, ndaj e përcolli turma e madhe e qytetarëve, njerëzve të thjeshtë në botën e Amshimit me lot në sy.
Ledia, studentja e juridikut, që trashëgon krijimtarinë e të atit, Riza Lahi.
Është shumë e vështirë të komunikosh me të afërm të shkrimtarit Riza Lahi, në këto ditë dhimbjeje.Tentuam te bisedojme me të bijën Ledian, vajza e vetme e shkrimtarit, por nuk mundëm të dallojmë asnjë fjalë nga ato që përcillte përmes gulcit të dhimbjes dhe të qarit me zë.
Gjithësesi ajo që mundëm të zbardhim ishte se Ledia ka humbur njeriun më të shtrenjtë, që për të ishte gjithcka.Sidoqë është student në juridik, ajo ka botuar dy libra, që kur ishte fëmijë, falë mbështetjes së të atit, që tek e bija shihte shkrimtaren dhe publicisten e ardhëshme.
-Unë do ta përballojmë dhimbjen, duke shkruar, duke trashëgfuar talentin e tim eti, që ishte dhe mbetet një shembull I njeritur me virtytet më të larta.Se sa shumë miq kishte, se sa shumë e donin njerëzit, këtë e pamë në ceremoninë mortore të përcjellës së babiait.
Shpërblimi më I mirë I dashurisë së tij, është t’I ngjajmë babait, të manifestojmë në jetën tonë cilësitë e tij si: dashuria dhe respekti për njeriun. Se suksesi arrihet me punë dhe këmbëngulje, se ndershmëria e përjashton kategorisht gënjeshtrën.
Pyetjes nëse ishte një bgrengë për babanë që ishte gati I varfër, me një shtëpi të vogël, me një bicikletë të vjetër, Ledia I përgjigjet;Jo nuk është brengë, pse pasuria më e madhe për babanë ishte mirënjohja ndaj njerëzve, krijimtaria që la pas.
Rajmonda Moisiu shkrimtare, publiciste.
Kryetare e shoqatës së shkrimtarëve në SHBA
Ike dhe kuptuam se sa vend bosh ke lënëtek ne.
Ndarja e parakohshme nga jeta e shkrimtarit, publicistit, njeriut të mirë, mikut tonë të shtrenjtë, natën e fundit të vitit,ku ai sapo kish mbushur 63 vjec, na tronditi rëndë.Tronditet bota e letrave shqipe, bota e publicistikës shqiptare, tronditet krej bota shqiptare në trojet e saj.
Riza Lahi, kryemiku im, miku I të gjithë shqiptarëve në trojet etnike, në Diasporë,Kosovë e Camëri, I miri dhe iu mrekullueshmi, I qeshuri e gazmori, punëtori dhe I palodhuri, aviator, që u bë shkrimtar I 35 librave
Riza Lahi. Dhimbje e thellë, dëshpërim i pakufi për këtë gjëmë, për këtë pikëllim kaq të rëndë, që ai na la, në pragun e Vitit të Ri kapërxeu edhe Atlantikun, deri këtu në Amerikën e Largët!
Si intelektuale e shkrimtare, si mike e kolege me Shkrimtarin e Publicistin e shquar Riza Lahi, por edhe si Kryetare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë në Diasporë, në emrin tim personal e të shkrimtarëve shqiptaro- amerikanë, shprehim ngushëllimet më të sinqerta e të ngrohta, për familjen Lahi , miqtë e kolegët, njerëzit e letrave shqipe , dashamirësit e shumtë në të gjitha trojet shqiptare.
Të paharruara qofshin kujtimi dhe vepra, që la pas, kolegu dhe miku ynë i dashur, Riza Lahi.
Prehu në Paqë, ryemiku im! Të Qoftë dheu i lehtë!
Ike dhe kuptuam sa vend bosh ke lënë tek ne. Tani të duam më shumë
Vitore Leka Stefa Trieste Itali.
Riza Lahi është larguar nga jeta?E pabesueshme.Fola në telefon më 31 dhjetor, I uruam vitin e ri njëriu tjetrit.Por kjo ka ndodhur dhe për krijuesit në Diasporë, është një humbje e madhe.Ishte një mik , që I kish shokët e rrallë, që përcillte urtësi, mëncuri, ishte I qeshur, por edhe serioz, I mëcur, I ditur si vetë ai.
Me krijimtarinë e tij, I kadhënë frymarrje botës së krijuesve në Diasporë, kemi bërë shumë promovime librash të tijët dhe tonat dhe si askush tjetër, ngrinte zërin për padrejtësinë që u bëhej njerëzve me ngjyrë.
Rizai ishte një mik nga më të rrallët në jetën time, që nuk kam për ta gjetur më kurrë.Ai ishte mik dhe nderohej shumë edhe nga deputeti Italian onorevole Luca Bagliani , me të cilin bashkëpunonte në të mirë të Kombit.
U kërkojmë institucioneve përkatëse të shtetit shqiptar, të nderojnë këtë figurë të madhe të letërsisë shqipe, ti vendoset emri një institucioni kulturor.
Pak vargje për mikon tonë, që na mbuloi me dhimbje në këtë fillim viti të 2014, kur kishim bërë kaq shumë plane me komunitetin e emigrantëve në Diasporë.
Vajtoni ju ëngjuj me mua.
Drejt qiellit me shkëlqim argjëndi,
Me mua, që s;më mban vendi
Dhe lotët s;po I gjej, ashtu si dua.
Me mua, që nuk mund të qaj,
Aq sa kam brengë e sa kam vaj.
Fshehtë mortje ti vjen ngadalë
Afrohesh kështu, sipakuptuar..
Prapa krahëve hileqarë.
Godite më të mirin mik e mallkuar.
Trieste 2 janar 2014.
Bashkim Alibali.Këngëtar.
Na iku miku më i mirë, që falte vetëm buzëqeshje.
Të kishe një mik si Riza Lahja, ndjeheshe komod, ishte privilegj, pavarësisht se ai I bënte të gjithë miq.
Si shkodran e njoh Rizain, shkrimtarin,publicistin, që me veprën e tij ka nderuar jo vetëm Shkodrën, prej 35 vjetësh, që në rininë tonë të hershme.
Ajo që kujtoj, tani që miku nuk është mes nesh, theksoj se ky njeri me virtyte të rralla, nuk e meritonte këtë fund tragjik, është: Si nuk e pashë qoftë edhe njëherë të vetme me fytyrë të vrejtur këtë mik?Përjetësisht I qeshur, përjetësisht njerëzor, që përcillte mirësi jo vetëm në veprën e tij të shkruar, por edhe në takimet e përditëshme me njerëzit.
Të gjithë e njohim krijimtarinë e tij, me bollëk të madh, si shkrimtar, poet, përkthyes, publicist, vepra të përkthyera në disa gjuhë dhe konstatojmë jo vetëm larminë e tematikës, por edhe artin e të shkruarit thjeshtë e sinqerisht.Aty gulcon edhe thirrja e tij për drejtësi, mbrojtje të të drejtave të njeriut, vecanërisht të komunitetit me ngjyrë.
Rizai ishte edhe një bir i mrekullueshëm që e donte me shpirt nënën e tij, Shemsien, që nuk e ngryste ditën pa e takuar apo biseduar me të, respektonte bashkëshorten, Afërditën dhe bënte kryq për dy fëmijët, vajzën e vetme, Ledian dhe djalin dhe dy nipërit e tij, që kur dilte me ta, ulej në moshën e tyre.
Riza ishte edhe një vëlla me cilësi të rralla.i donte dhe respektonte dy vëllezërit Brahimin dhe Bashkimin, ndërsa për motrën e vetme,Dritën, “nuk të falte”.
Ai iku në një ditë feste, sapo kish uruar vëllanë Bashkimin për 60 vjetorin e lindjes, në ditën e fundit të vitit, kur jepte dhe merrte mesazhe urimi për vitin, që mbrriti 12 orë pas ndarje së tij nga jeta.
Riza Lahi, u shua mes urimesh dhe buzëqeshjesh, ashtu sikurse ishte dhe mbeti vetë Ai.
Krijimtaria e Riza Lahi
Riza Lahi ka lindur në Shkodër në 16. 01. 1950. Për 30 vjet ka shërbyer si pilot në Forcat Ajrore, gazetar në shtypin ushtarak, si dhe pranë zyrës së OSBE - së në Tiranë. Përveç çmimeve letrare të fituara në nivele të ndryshme në Konkursin Kombëtar 1994 ka fituar çmimin e parë të letërsisë për fëmijë. Pjesë nga veprat e tij janë botuar në SHBA, Greqi, Rumani, Maqedoni, Kosovë, Iran, dhe së fundi në Indi. Lahi është anëtar i Shoqatës Botërore të Poetëve.Është nënkolonel i Ushtrisë Shqiptare në pension.
Veprat e botuara
Tregime, përralla për fëmijë
“Legjenda e Zerdelisë”, 1985
“Ledia në një natë me hënë”1995
“Aventurat e rosës Monda” ( Shqipërim nga E. Bosse) 2001
Vëllime me poezi gërshetuar me tregime
“Kosova, e fejuara ime”,1994
“Drenica, qeleshja kosovare”, 1998
“Trëndafilë”1996
“Trëndafila nga Tirana”2009
Tregime
“Ëngjëjt me krahë duralumini”,2000
”Fluturime mbi qilimin persian”1998
“Nën hënën e Ulqinit”,2001
“Ylli që sheh mbi sheshin “Skënderbej”2001
Romane
“Të shtunën në mesnatë në një yll”, 1997 – roman për fëmijë
“Vorri I Ashikut”, në katër volume - 2005
“Serenatë korçare në Nju Jork” 2009
Biografi artistike
“Një violinë në Panteoinin e Orfeut”2008
“Dinosaurët e fundit” 2003
“Maratonomaku nga Shkodra”, 2008
“Piloti i katër presidentëve”
Shqipërime
Poezi për fëmijë nga vëndet anglishtfolëse “( dy vëllime) - 2006
“Në shiun e argjentë” ( vëllimet e mësipërme, botuar në një të vetëm, në Rep e Maqedonisë) 2005
“ Mbrëmë I pëshpërita një Ylli” – Poezi të zgjedhura nga Xhelaludin Rumi 2002
“Fluturoi qielli nga cepi I velit tim” - poezi të zgjedhura nga F Forughazd 2006
“Golgota shqiptare” nga Leo Freundilch, 1990
“Ikja massive” nga Hans Peter Rulmann 1997
“Ëngjëlli i Mostarit” nga Sally Becker 2000
“Nuk ka ëngjëj në këtë botë” nga Sally Becker 2007
Në Konkursin Kombatar , 1994, ka fituar vëndin e parë në Republikë me pjesën teatrale për fëmijë, botuar më pas nën titullin “Të shtunën në mesnatë në një yll”Ka fituar edhe cmime të tjera të niveleve të ndryshme, si edhe ka botuar pandërprerë në shtypin letrar apo faqet letrare të gazetave.Pjesë nga krijimtaria e R Lahit janë botuar edhe në Zvicër, Greqi, SHBA, Iran, Rumani , Indi, Sllovaki, Ceki dhe Korea e Jugut.Është autor i disa teksteve këngësh, kryesisht serenatash.Është antar i Shoqatës Botërore të Poetëve dhe i “Akademisë shqiptaro –amerikane të shkencave dhe arteve” me qëndër në Nju Jork.
