Isak Hoxha është punëtor i arsimit. Ai vonë ka filluar të merret me artin letrar. Ndonëse vonë, ai gjer më tani ka botuar tri vepra letrare. Kur lexuesi i bien në duar veprat e tij, sikur këto frymëzime të tij të kthejnë në një kohë të rëndësishme për shqiptarët. Pra, këto “ngjarje” të kaluara e kanë nxitur autorin të shkruajë vargje, të cilat lexohen dhe shijohen me mjaft interesim nga lexuesit. Andaj, dashuria ndaj artit të shkrimit, Isak Hoxhën, arsimtar krijues, përherë e ka preokupuat dhe e ka nxitur që të jetë i pranishëm jo vetëm nëpër orët letrare, por të bashkëpununojë me disa revistat për fëmijë e të rritur në gjuhën amtare.
Siç dihet, dihet, Isak Hoxha është i lindur më 1945 në fshatin Cërnicë. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmen në Gjilan. Shkollën e Lartë Pedagogjike - grupi Gjuhë e Letërsi Shqipe, ka kryer në Prizren. Ai rrjedh nga një familje me tradita të pasur atdhetare. Pas kryerjes së studimeve, punoi në disa vende me ditar në dorë. Gjer më tani ka botuar këto vepra: “Jehonë kënge”, “Duart e pajtimit” dhe e fundit ka botuar veprën me tregime “Besëfortët”. Jo vetëm kaq. Vepra e tij “Duart e pajtimit” është një tufë poezish që ngërthen në vete disa temat aktuale të jetës sonë, por edhe tema që “prekin” të kaluarën e popullit tonë të përvuajtur.
Pra, temat e kësaj vepre rrëfejnë dashurinë ndaj atdheut, ndaj luftës së drejtë të popullit shqiptar, por nuk mungojnë edhe temat e afrimit të njerëzve në mes vete, luftëtarët e njëpasnjëshme të popullit për liri, për personalitetet e shquara të kombit shqiptar. Në veprën në fjalë ka edhe tema të lira. Këto tema janë të larmishme, por me interes për botën e lexuesve të rinj. Në fjalorin e tij poetik “shijojmë” gjuhë e qiltërt të ambientit tonë tipik shqiptar. Ai shkroi për fjalën e ëmbël të poetit, shkronjën e ndrydhur, për kështjellëbardhën, për lulen erëmirë, për dy botëra, për orkestrën paqësore, për lojën me zjarr, për fjalët e burrit, shqiponjen si simbol, për këngën që ka erë atdheu, për ujin e vendit, për ditën e shenjtë, për kohën e labirintheve e disa poezi të tjera lirike, të cilat vargje janë të qiltërta dhe fort joshëse.
Në pasthënien e Misin Misinit, profsor, janë shtuar këto fjalë: “I tërë libri me poezi mpleks në vete kundërthëniet shoqërore, që reflektohen në të gjitha sferat e jetës dhe, në anën tjetër, autori bën ftesën për shtrirjen e dorës së pajtimit, si optimizëm për ardhmëri”. Ky reflektim ishte në një kohë për t’u bërë pajtimi i njerëzve në mes vete, sepse, vetëm duke u bashkuar, si një, fitorja ndër popull është e madhe. Ai shton se, në vepër veprojnë disa personazhe, të cilët pasqyrohen në poezitë e autorit, të cilët personazhe janë ata që kanë bërë sakrifica patriotike gjithëkombëtare.
Poezia “Të shtrijmë duart e pajtimit”, është një nga krijimet që dallohet në këtë vepër poetike të autorit në fjalë. Ai në vargjet e tij poetike, këndon: “Hajde të shtrijmë/ duart e pajtimit/ të këndojmë këngë/ gëzimi dhe lumturie/ ta gëzojmë të lumturin/ truall dhe emër/ hajde të marrim fyell/ çifteli dhe sharki/ me gëzim të komponojmë/ një të re melodi” (f.47). Këto janë vitet 1992, kur pajtimit të gjaqeve u printe i madhi i kombit, Profesor, Anton Çetta, i cili, me rininë dhe me shumë intelektualë të Kosovës, i priu lëvizjes për t’i pajtuar me qindra e mijëra gjaqe të popullit shqiptar. Ky gjest i tij human u përkrah nga të gjithë qytetarët e Kosovës, sepse, populli ndjeu një zgjim dhe një vetëdijësim komëbar për t’u pajtuar vëllau me vëllanë.
Por, poezia më kryesore dhe me vlera është “Populli s’pajton me robërinë”, të cilën autori ia ka kushtuar tribunit të madh të kombit, Ramiz Cërnicës, i cili, në vitin 1945, në Lidhjen e Dytë të Prizrenit, ai e pohoi një J0 të madhe, i cili qe i vetmi atdhetar i këtij tubimi që kundërshtoi që Kosova të mbetet me Shqipërinë e jo me Serbinë.
Poeti i këndon këtij tribuni me vargje: “Këto fjalë/ bënë jehonë/ lëshuan rrënjë të thella/ në historinë tonë/ Kështu veproi/ delegati nga Cërnica/ për popullin e vet luftoi pa e ditur sakrificën” (27). Zatën, poezia e tij e kësaj vepre poetike na del si një art moralizues e pajtues, për faktin se, autori gjithmonë e ka pikëqëndrimin tek vetëdijësimi i popullit, i cili e shtriu dorën e pajtimit, për të mbizotëruar paqa tek secili njeri për të mos pasur mospajtime e kundërthënie në mes vete për gjakmarrje. Poezia e kësaj vepre është një këndim i angazhuar i autorit të veprës, sepse, ky art, të cilin e ka shkruar dhe kënduar autori, është një lloj “evokimi” artistik, por i mbarështruar në vargje poetike.
Andaj, poezia e ka ligjin e saktë. Ajo e ka “ligjin” e koncentracionit poetik. Këtë “ligj” e ka mbrojtur me ngulm poeti ynë i madh, Lasgush Poradeci, i cili ka thënë se, “më vështrië e kam të shkruaj në varg, se një studim”!. Pra, poezia e I. Hoxhës ka rrëfime të mira, por vuan nga poetizimi ose :këndimi” lirik. Ajo, si e tillë, na del “rrëfimtare” e situatave dhe e ngjarjeve të një kohe. Sidoqoftë, kjo është mënyra poetike e tij. Këtu më tepër vërehet optimizmi i poetit, i cili mbështetet tek fjala e poetit, sepse “fjala” e tij ka peshë.
Ai në poezinë e tij “Fjala e poetit”, shton: “Nëse fjalët e poetit/ i peshon mirë/ e kuptoni porosinë/ për ditën më të vështirë/. Pra, sipas autorit, fjala e poetit është ajo që “i jep vlerë e peshë/ stolisur si mbretëreshë/ i bën ballë çdo rrebeshi/ nëpër shtigjet të historisë/ me mjeshtri/ të artit të poezisë”(f.8). Sidoqoftë, vepra e Isak Hoxhës është me interes për të gjithë lexuesit dhe adhuririesot e artit petik. Tefik Selimi
