Arif Molliqi, lindi në vitin 1953, është shkrimtar shqiptar nga Kosova, i lindur në Llukë të Epërme afër Deçanit.
Me shkrime ka filluar nga viti i fundit të gjimnazit ( kohë kur filloi të botoi), edhe pse ka shkruar më herët. Në fillim nuk e ngacmonte aq shumë poezia, andaj filloi më humor dhe satirë, n´atë kohë nuk preferohei shumë satira, andaj për ti ikur „keqkuptimeve“ filloj të shkruaj edhe poezi.
Satiren e shkroi krejt padiktueshëm tek gazeta humoristike „ Thumb, duke botuar me pseudonime të ndryshme si; Boksh Baruti, Topuz Bërryli, Prenk Sherri etjera. Gjatë vitit 1977/78 bashkëpunoi në gazeten e studenteve „Bota e re“ ne faqen e kulturës, e sidomos në satirë dhe humor.Këtë bëri edhe më Radio televizionin e Prishtinës, shkroj disa pjesë humoristike që i dha televizioni.
Edhe në „Rilindje“ botoi shumë shkrime saterike gjersa një ditë, të shqetësuar miqët e tij e rekomandojnë; herë për herë ta le satirën sepse ishte gjini letrare e „vështirë“ për kohën. Pas kësaj „këshille“, Molliqi e vazhdoi me intenzivisht me poezi,prozë dhe dramaturgji. Eshtë shpërblye disa herë me vendin e parë dhe të dytë në konkurset letrare për poezi.
Veprat
“Simfoni për darkën e qenve”, poezi, Prishtinë, 1994
“Në udhëkryq pa zhurmë”, (poezi), Toena, Tiranë, 1996
“Loja e Sarkofagut”, (dramë), Eurorilindja, Tiranë, 1998
“Psherëtima e zareve”, (poezi), Panteoni, Tiranë, 1999
”Përplasje” (skica dhe mbresa), Fakti, Shkup, 2000
"Premiera e një pranvere”, (poezi), Rilindja, Prishtinë, 200
“Kafka e ujkut”, (roman), Toena, Tiranë, 2001
”Dëshmorët jetojnë pas vdekjes”, (monografi), Prizren,2002
“Shënime nga arkiva e qytetit D.”, (roman), Faik Konica, Prishtinë, 2003
“Pelegrinazh i ftohtë në qytetin D.” (poezi) Faik Konica, Prishtinë, 2004
“ Loja e dytë e Sarkofagut”, (dramë) Rozafa, Prishtinë
(Kjo dramë është marrë për botim nga konkursi letrar i shpallur nga Ministria për Kulturë e Kosovës, për vitin 2003/2004, në mesin e shumë dorëshkrimeve në konkurs)
“Portret i pambaruar”, (poezi) Faik Konica, Prishtinë, 2006
“Klubi Shqiptar Verrat e Llukës“ në Hamburg“, (monografi), klubi, 2007.
"Gruaja e vizatuar nudo", roman, Faik Konica, Prishtinë, 2008.
"Simfoni për darken e Qenit"
Antologji
Arif Molliqi, është prezentuar edhe në këto libra dhe antologji:
Halil Haxhosaj: “Premtime letrare, shkrime kritike, Prishtinë,2006
Shefqet Dibrani: “Libri dhe mbresa”, kritikë letrare, Zvicer 2005,
Chelaru Marius, Baki Ymer dhe Luan Topçiu “Antologji e poezisë shqipe”, në gjuhen rumune, një antologji më disa poetë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia, Valman, Rumani, 2006
Nga Jochan Blanke i janë përkthye në gjuhen gjermani disa cikle me poezi dhe është prezentuar nga një forum gjerman në një mbremje poetike në Hamburg më 2007.
Jeton në Gjermani më familje.
Vëllimi poetik i Arif Molliqit, “Potret i pambaruar”,më pelqen më së shumti. Ai ndahet në këto cikle:
Fjalëve që s´u zinet besë, Motiv i një balade të brishtë, Shikom në sy, voglushe, dhe Nata e hijeve.
Duke i lexuar këto poezi, është lehtë të kuptohet kur një portret njësohen me ngjyrat e mbijetesës dhe të qëndresës se individit. Heshtja dhe tjetërsimi i njeriut, gjithmonë i pambaruar, është në rrezikun për të mos e njohur vehtveten, sado që është tepër i qëndrushëm, karshi më kohën e cila e gërryen.
Megjithatë poezitë e kthejnë atë portret për t´u përfunduar, figurativisht, vetem tek atdheu-etnia.
Këtu autori ka marrë guxim për ta kënduar atdheun ashtu siq është, më gjithë origjinalitetin që ka.(Librin “Portret i pambaruar” e botoi SHB “Faik Konica”, Prishtinë, 2006, faqe, 105)
Për lexuesit e Floripress-it përzgjodhëm disa poezi nga poeti i mirënjohur nga Lluka e Deçanit,Arif Molliqi:
Poezi nga Arif MOLLIQI
SHI TË RRASA E ZOGUT
1.
Rigon egër Një trazim i fshehur hovshëm mbetet në mes
Mbi shkëmb të prerë të Malësisë luftëtarët majë bjeshke
Çdo ditë të vijnë vullnetarisht nga lugina
Nga të katër anët e botës aty ku gufon zemra djaloshare
Atdheu thërret ejani në Koshare Përgadisni
Me fishekë e këngë majakrahut me zjarrin që gufon në gji
Ejani në shkrepat e thepisura aty ku Rrasa e Zogut ju pret
Kosova me vallen e shqiponjave në qiell
Rojet e tokave tona janë aty
Në lartësinë e Bjeshkëve të Nemura
Natyra është e dashuruar në luftëtarët e Lirisë
Aty shikimet dhe këngët e tyre të madhërishme
Rrinë në ujin e zhurmshëm të përroskave
Kosharja ua lidh trupin pas nëntë plagëve
Muzat e Rrasës së Zogut lajnë plagët me lotët e ngrohtë
Për betejën e nesërmë i bëjnë gati
2.
Në kasollën e pyellit në rrasën e gurit era njësoj e ftohtë
Pranvera në Koshare u kthye sërish sërish u kthye
Që një shekull e ngujuar në gurë
Dhe bilbilat sërisht filluan të këndojnë
Dëgjoj në heshtje zërat e mbrëmjes
Mbi gjethet e ahut shiu shembet,
Nga shkrepi në shkrep nga zemra e gurit
Vjen zëri i Sali Çekut
Thirrjet e frymëzuara të Agim Ramadanit
Ti Kosovë e bukura Kosovë
Lindim dhe vdesim pë Ty
3.
Koshare Koshare ti kohë e netëve të gjata,
Ti kohë e ditëve të ndara dy pjesë të Atdheut
Tash nata e Bartolomeut aty
Çasti i kohës së ndaluar përtej tokës së rrudhur
Mbaroi Guri i kufirit s´është më
Rrasën e Zogut Muzat shqiptare e mbrojnë
Këtu ku rri unë,s´ka dritë asgjë shqiptare
Këtu edhe frika për vdekjen s´është shqiptare
O më falni s´jam si Ju
Ujë nga Rrasa e Zogut s´kam pirë
Muzat e Bjeshkëve të Nemura s´më kanë përkundur
Apo s´di s´di a kam të drejtë
Dashurinë për Ju e shkruaj në mërgim
Mos më ndërpritni i di të gjitha
Sonte një ushtimë shkrumb valë-valë zbret
Krisma armësh Vegimi s´më gënjen
Gurët në Koshare po thyejnë qafën
Shi të Rrasa e Zogut shi në Çiçavicë shi në Pashtrik
Gurët e varrit gurë kufiri u dridhën
U rrokullisën në kapërcell shekulli
Në humnerë as copat e ndërgjegjes Evropë
Dy krahët e një Torzo bashkohen
Tropoja pa mjegulla
Para agut në Pranverë
4.
Këtu gjithçka është kujtimi për Ju
Liria Rrasa e Zogut e kuqluar
Mbi barin e njomë të kësaj Pranvere fle
Por s´kam fuqi të bisedoj me Ju
Liria fjala juaj e fundit guri i kufirit
Bota s´bën sehir
Të degët e pishave të rrenjët Ahu hijemadh
Vashat ua lidhnin plagët e lotët e ngrohtë
Borën e Gjeravicës shkrin
Te pellgu i gjakut zogjtë s´i mbyllën dyert
Këngës tmeronte bajlozin e zi
Dielli ndërmjet Rrasës së Zogut nisi të dalë
Të ngrohë ftohtësinë në të dy anët
5.
Gjeravica beteja e re
Kohë shirash pranverore.
Heshtja shekullore shkëmbi Rrasa e Zogut
Kënga e trimit të plagosur jepkurajo
Ej moos u terhiqni Atdheunsërisht e pashë
Gjeravica qëndron
Shi në Rrasën e Zogut para lindjes se diellit
Sa e ftohtë sa e ngrohtë kjo natë
Agimi e Salihu ranë për të jetuar
(Tiranë, prill 1999/Hamburg, maj 1999)
LIGJËRATË PËR LIRINË
Liria është diçka që as vetë njeriu s´di çka është
Është diçka që s´mund ta duash
më shumë se sa të don ajo ty
Çfarëdo që të duash mund të thuash për te
se Liria është tokë që duron gjithçka
Vend ku mund të mbjellish lulën,
lulëtherren edhe kaqen
Mbrenda Lirisë njeriu mund të bëj mëkate
nëpër kronikat e saja
Të gjithë mendojnë se Liria është jeta
është dashuria dhe krenaria
Por ky zbukurim na mashtron se Liria
s´ është diçka që hahet e, as që pihet...
Liria është diçka që as vet njeriu s´di çka është
Janar, 2013
ZJARRMI MALLI
Në brigjet e Elbes
Për ditë i grimcoj fjalët
Për ditë përtyp kujtimet
Natën kthehem nga kam ardhe
Ditën i lidh ëndrrat nyje
Hahem me vetveten
Njësoj në dimër e verë
Rënkimi i shpirtit
Rrjedh njësoj
Maje shtize gjuha dhe dashuria
N´treg shesim zjarmin e mallit
As më lirim s´ti blen kush
Atdheun e varim n´këngë
Më përralla i shkundim malet
lumenjtë e fushat i dridhim më fjalë
Po,
Çka marrim mbas vetes
Gënjeshtrën se kemi jetua
(Hamburg, 23.02.2012)
NATA NË BLACË
Veshi nata valadonin e murgut
numëroi varret pikë për pikë
Porta e mbyllur u plak
nga kollë e kavermave
Sa e gjatë nata mes arkivoleve
në maternitetin e Bllacës
( 30. 03. 99)
Arif Molliqi
Këngët që marrin frymë
I.
Kohë për kohën zi, zi e që zien tym e flakë më drithërime
E gurët trokasin, ndoshta plasin nga gjaku nga krimi
Nga pluhuri e qelbi nëpër rrugë që kundërmojnë
Të sëmurët i puthin me armë, kokë e plumb, plumb e kokë
Nëpër vdekje kapërcejnë ata që u vonuan dje e sot
Pranvera e hershme lëngon mortje, klithma të tjetërsuara
Të çara toke, përbuzje nga egërsirat plot urrejtje njerëzore
Gjithkah gjurma që psherëtinë aq egër, egërsira gjithkah le gjurma
Nëpër rrugë eci. Eci e ndalem. Ndalem para portës shkrumb
Tre a katër fëmijë të djegur ma mbyllin derën, derën ma mbyllin
S´ka dhoma të lira në këtë kohë zotëri, zotëri me kravatë të kuqe
Janë të mbushura me vdekje dhomat, edhe podrumet, edhe parlamentet
Nëpër rrugë, anës rrugës, nën hijen e gështenjave, te Pishat e Deçanit
Rrëzë Çiçavicës...
Avari ka, rrëmbime, vrasje, krisma çoroditëse. Ka varre
Ka hajdutë me tanke, me uniforma të xhelatëve. Ka kasapë
Të çmendurit i kanë lënë të lirë, të lirë t´shajnë, të lirë t´vrasin
Të dhunojnë të lirë, të dhunuarit n´shtëpi nuk kthehen kurrë
Shtatë brezave u lejohet të flasin për vdekjet, për vdekjen
E kohës fishkëllyese, për kafkat e përgjakura n´Evropë,
Ngado që shikoj njerëzit e mi dukën të gatshëm të vdesin
Pa dhembje, pa pikë loti, krenarë me këngën e tyre;
„Ah, Kosovë mos thuaj mbarova,
se djemtë Tu hala janë gjallë...“
II.
Eci rrugëve të qytetit Muze dhe shikoi Gjeravicën
Nga lagështi n´verë hithrat kanë ngritë Kokën
Shkëmbi i Qelisë digjet, digjet më qytetin n´lak
Nënat e plagosura te pragu i shtëpisë që digjet shpresojnë
Shpresojnë se këtu kanë ikur fajdexhinjtë, spiunët, tregtarët
Kanë ikur kasapët, vrastarët. Kanë ikur politikanët me drapër e çekan
Kanë ikur dhe na mbeten shtëpitë të ngjyrosura nga flaka
Kanë mbetur kafkat që flasin si dëshmi e njerëzimit
Ka kroje që shpërthejnë si shatërvan, ka këngë që marrin frymë
Ka lule të pranverës, ka duar të plasaritura
Që shpupurisin hirin e të vrarëve. I mbledhin eshtrat e djegur
Ka zogj që këndojnë, ka jetë që s´do të shuhet kurrë
Një fëmijë te pragu ulur sa bukur thërret -
O, ooo Kthehuni more heji!
Një fëmijë plagët ia shëron Kullës, E ia nis jetës së re.
ARAJA
Është vjeshtë e vonë
Të gjitha gjethet kanë ra
Të gjitha...
Po fajdexhijtë kur do bijnë
Ah, ta dish sa të urrej
Edhe ty moj para
E ashpër je
Shpirt nuk ke...
Njerëzve ua shkul ndjenjën
I bën trishtues
Ah, moj para
para...
PERSONAZHE TË LODHUR
Sot e takova një mik
më tha:
-E lexova librin tënd
s´është evërtetë...
Asnjë pikë
Përsonazhet e tu
S´dijnë të këndojnë
Nuk e kanë zërin e ashpër
Janë të lodhur
S´kanë protestë...
Në ketë kohë
O lum miku
Askush nuk i do
Kokëfortet..
DASHURI E SHTJERRUR
Në natën e zezë të dhjetorit
Shetita gjatë
Nëpër një rrugë të trishtuar
Ah sa bënte ftohtë
Më andej
Një grua bënte poterë
Më vetveten
Sa fatkeqe ishte
Shiste trupin
N´vend të dashurisë
së shtjerrur
Unë qeshëm
Ta mbys trishtimin
Në mengjës e takoj përsëri
Kthehej në shtëpi
Kokulur ...
Mbas varrimit të dashurisë
PA TITULL
( e huazuar)
(.... I kam pas dy shokë
Njëri u vra në luftë
Tjetri..
Doli i sëmuar nga burgu
Dhe vdiç!...)
MIDIS DHIMBJEVE
S’kam shpresë,
a ...?!
Ndonëse s’kam shpresë
Mbase mbi Elbe
një pulëbardhë fluturonë
përskaj meje
padiktueshem...
As syri fërr nuk më bën...
kur aromë Lady
ma ndal frymën
midis dhimbjeve blu
Paskam ndryshue shumë...
Arif Molliqi“E dashura ime EVA“, Shtëpia botuese PA,Prishtinë 2013
Poezi e ndjenjës dhe mendimit të thellë
Nga studiues të spikatur të krijimtarisë letraro-artistike në përmasa planetare është thënë me të drejtë se Poezia si lloj i veçantë i krijimtarisë artistike,është Mbretëreshë e krijimtarisë.Kjo edhe për faktin se poezia ështëajo pjesë e krijimtarisë artistike e llojit të veçantë,e cila me pak fjalë thotë shumë,si dhe me ca simbole dhe metafora të zgjedhura,bëhet sa e kapshme aq edhe e dashur për çdo moshë të shoqërisë njerëzore.Përveq kësaj,pothuajse çdo krijesë njerëzore,së paku një here në jetën e vetë ka provuar shkrimin e poezisë,në formën dhe mënyrën e vetë,në mos për gjë tjetër, atëherë për t`i qetësuar ndjenjat e veta shpërthyese në kohën e rinisë.Pastaj është e ditur botërisht se poezinë e kanë krijuar e shijuar edhe ata që nuk kanë ditur as shkrim e as lexim,por që atë e kanë ndjerë si nevojë vizavi fenomeneve të ndryshme natyrore apo edhe të momenteve të veçanta shpirtërore.E kanë nxjerë atë si një ndjenjë të veçantë të çastit nëpërmes të këngës.Shumë poezive nga më të njohurat dhe më të realizuara artistikisht të të gjitha kohërave,nuk u dihet as autori,që do të thotë krijuesi i tyre,por që për shkak të bukurisë dhe madhështisë së tyre artistike e shpirtërore,ato kanë hyrë në thesarin botëror të krijimtarisë.Së pari si këngë të kënduara e pastaj të shkruara e të rishkruara në libra të shumtë anëembanë botës.Sepse si poezia ashtu edhe kënga që del nga ajo dhe anasjelltas,nuk është asgjë tjetër përverq se një ndjenjë apo një përjetim madhështor i individit apo grupi individësh në një moment të caktuar jetësor.Duke pasur parasyshë të gjitha këto që u thane më lartë poezia dhe kënga janë të lidhura me njëra- tjetrën si mishi me kockën,sepse në jetën njerëzore poezia është këngë e kënga është poezi!Ndjenjat më të bukura dhe më sublime të shoqërisë njerëzore,që nga fillimet e saj e deri më sot,janë parqitur apo shfaqur nëpërmes të poezisë-këngë dhe anasjelltas të këngës-poezi!Sepse çdo poezi e bukur mund të bëhet këngë ashtu siç çdo këngë e bukur në veten e saj e ka dhe e ruan poezinë.
Në këtë rrafsh jetësor,që do të thotë në shkrimin e poezisë apo krijimin e këngës,në ngrehinën e piramides krijuese të tyre,ka dhënë koontributin e vetë edhe kombi shqiptar!Në ngrehinën njerëzore të piramidës së krijimtarisë artistike botërore,ne shqiptarët i kemi dy figura rrëzëllitëse,me të cilat krenohemi sot e mot!Në krijimtarinë artistike të poezisë dhe të prozës e kemi figurën rrezëllitëse të Ismail Kadaresë,ndërkaq në atë të këngës Rita Orën.Veçse i gjithë ky shkëlqim I tyre do të ishte I mangët dhe zbehës,sikur krahas tyre most ë kishim edhe yje të tjerë,që me mjaftë sukses ngrihen në piramiden botërore.Sot,artsitë të ndryshëm shqiptarë të,të shpërndarë gjithandej globit për shkaqe që dihen, po shkëlqejnë po shkëlqejnë në fusha të ndryshme të krijimtarisë…
Arif Molliqi,poet e shkrimtar,publicist e aktor,aktivitetin e vetë në fusha të ndryshme të krijimtarisë do ta niste në në Kosovë,në vendlindjen e tij në Llukë të Epërme të Deçanit,por për shkaqe që dihen,veprimtarinë në fjalë do ta vazhdonte në Hamburg të Gjermanisë.Me një dëshirë dhe këmbëngulje prej krijuesi e artisti të njëmendët,Arifi,edhe pse larg dheut të vendlindjes,larg diellit e ajrit të vendlindjes,larg tokës e ujit të vendlindjes,do të vazhdonte punën er vetë krijuese me të cilën do të krijonte vlera të njëmendëta artistike.Themi kështu,sepse Arif Molliqi deri më tash ka arritur të botojë mbi njëzetë vepra letraro-artistike,të nivelit të lart artistik e stilistik.Sot për sot,nga shumë studiues të letrave shqipe,ai ,pra, Arif Molliqi konsiderohet si penda më e spikatur në diasporën shqiptare dhe jo vetëm!Kjo do të thotë se Arif Molliqi e ka krijuar stilin e vetë të veçantë në vargënimin e poezisë,stil i cili sipas poetit dhe studiuesit letrar Adem Gashit:-“Arifi është ndër autorët e paktë që ka disiplinuar ndjenjën dhe mendimin.Klithma,retorikë dhe aklamacione nuk gjejmë madje as në vargje për të rënët,as në mallin e kurbetçarit,as edhe në poezinë po me këtë titullë:Retorikë.Por Molliqi si një maestro bën pozën e indiferencës duke krijuar vargje për një lexim së brendshmi”.
Ky konstatim i drejtë i Gashit për poezinë e Molliqit lë të kuptohet se poezia e Molliqit është më shumë se poezi e zakonshme,dhe se për ta kuptuar atë lexuesi duhet të thellohet në brendësi të poezisë e jo atë ta lexojë sipërfaqësisht,sepse atëherë ai nuk e ka kuptuar fare porosinë e as vlerën e poezisë së autorit në fjalë.Vetë ky konstatim të sjell në idenë se Poezia e Molliqit është poezi e ndjenjës dhe mendimit të thellë.Duke lexuar poezinë e Molliqit,lexuesit i krijohet përshtypja se ai ka hyrë në një labirinth apo në një enigmë të pazbërthyer,por kur vete në vargun e fundit të çdo poezie të tij, ai,pra lexuesi e krijon ndjenjën se e ka zbërthyer në tërësi atë labirinthin apo enigmën e frikës së fillimit.Poezia e Molliqit do lexim të mirëfilltë si dhe kohë që të kuptohet në tërësinë e saj!
Labirinthin e enigmës,apo të së panjohurës,element ky që poezinë e Molliqit e bën edhe më të fuqishme artistikisht,do ta gjesh apo do ta hasësh edhe tek vëllimi poetic,po ashtu me titull enigmatic “E dashura ime Eva”,titull ky që nuk dihet nëse iu është kushtuar ndonjë të “dashure” të themi kushtimisht reale,apo është kushtuar femrës realisht për një enigma në vete,por që sipas Bibles supozohet se ishte femra e parë e gjallë e gjinisë njerëzore me emrin Eva!Duke lexuar poezitë e këtij vëllimi çdo lexuesi i krijohet përshtypja se është ai vetë Adami në kërkim të së dashurës së vetë-Evës:”Sa dëshirë kam pasur/ Ta shoh Evën/ si ka vdekur.A ka vdekur cipërcullak/ Apo mer shtiza të flamujve/në dorë.A e kanë varrosur/ pështjellë me lesh Dashi/ a fletë diku.Amaneti i fundit i Evës/cili ishte/Adamin ta tredhin përsëri…
Poezia e Molliqit është,pra, poezi e ndjenjës dhe e mendimit të thellë.Si e tillë ajo mund të krahasohet me poezinë e poetit tone kombëtar Azem Shkreli.E potencoj mund të krahasohet,sepse leximi i poezisë së Molliqit,ashtu si ajo e Shkrelit, nuk të lë indiferent.Ajo pra,poezia e Molliqit,ashtu si poezia e Shkrelit,të nxitë fantazinë e kërkimit të diçkaje që rri fshehur dhe ti kërkon që ta gjesh,që ta zbulosh,që ta shijosh:”Të jesh atdhetar nuk mjafton/ ta duash atdheun e t`shkruash poezi/ t`lazdruara…N`emër të atdheut m`qëllojnë me vargje/ e më fishkëllejnë me lahutë/ e këngë trimërie.S`di kur po kryhet dasma e kopilëve/ që kanë shkuar xhuxhet krushk. Dhe mbaj me revolucionin/ n`lëkurën e vet i regjur me kripë…
Ndërsa në një poezi tjetër Arifi me një ndjenjë të thellë prej njohësi të poezisë shkruan:”Vijnë pas shekujsh baladat e moçme/mosha e qielli me bukë e kripë /ëndrrat fisnike të rinisë.Ajo që më rëndon më së shumti/janë Meshat e Evropës/ koha me tojë të zezë e lidhur.Janë fjalët e ëmbla/ që më ngarkojnë me të gjallët/ janë dy kokrra mollë që piqen.Janë pemët tona që kuqen/ që rrisin shtat stinëve/frytet i ha Zonja Evropë.
Poezia e Molliqit,e ndjenjës dhe mendimit të thellë nuk është e rënduar me metafora.Si e tillë ajo lexohet më lehtë,vetëm se ndjenja dhe mendimi i thellë here-herë e bëjnë të pakapshme për çdo lexues të zakonshëm.Poezia e Molliqit është poezi për një rang lexuesish më të zgjedhur,për lexuesit që si të thuash bukë e kripë e kanë poezinë…( Dibran Demaku)
