Tirana “bekon” koalicionin e Ulqinit

Ministri i Jashtëm Ditmir Bushati inkurajoi shqiptarët e Malit të Zi të shprehin vullnetin për 3 koalicionet shqiptare: “Me një qëllim”, “Shqiptarë të Vendosur” dhe koalicioni “Lidhja Demokratike Shqiptare”, për të siguruar një përfaqësim më të mirë shqiptarë dhe rritjen e mëtejshme të të zgjedhurve në Parlamentin e ri.

Ai priti në një takim përfaqësuesit e koalicioneve të partive politike shqiptare në Malin e Zi. Biseda u fokusua mbi gjendjen e shqiptarëve në Malin e Zi, si dhe u shkëmbyen pikëpamje mbi avancimin e të drejtave të tyre në funksion të përmirësimit të gjithanshëm të nivelit të jetesës.

Ministri Bushati vuri në dukje vëmendjen e madhe me të cilën Qeveria e Shqipërisë ndjek gjendjen e shqiptarëve në Malin e Zi dhe në rajon. Ai vlerësoi popullsinë shqiptare të Malit të Zi si një urë lidhëse mes dy vendeve, duke ndikuar ndjeshëm në afrimin e dy popujve si dhe evidentoi rolin e faktorit shqiptar në pavarësimin dhe avancimin e Malit të Zi në proceset e integrimit euroatlantik.

Në këtë kuadër, ministri Bushati shprehu mbështetjen për proceset integruese të Malit të Zi, çka përbën interes për avancimin e mëtejshëm për shqiptarët e Malit të Zi, si dhe i shërben stabilititetit të rajonit tonë.

Bashkëbiseduesit e njohën ministrin Bushati me disa nga sfidat e popullsisë shqiptare në Malin e Zi, që lidhen kryesisht me të drejtat e tyre të përfaqësimit në institucionet lokale dhe qendrore, menaxhimin e resurseve sipas legjislacionit vendas, si dhe përdorimin e gjuhës dhe simboleve kombëtare. U theksua nevoja e përmirësimit të kuadrit ligjor në funksion të arritjes së standardeve europiane dhe ndërkombëtare, përsa i takon respektimit të të drejtave të pakicave kombëtare.

Duke nënvizuar domosdoshmërinë e zgjidhjes së problematikave të ngritura, ministri Bushati siguroi bashkëbiseduesit se qeveria e Shqipërisë do të vijojë të ndjekë me vëmendje ecurinë e mëtejshme të pozitave të shqiptarëve në Malin e Zi. Ministri Bushati përshëndeti angazhimin e ndërmarrë nga faktori politik shqiptar për t’u grupuar politikisht në 3 koalicione zgjedhore, si dhe inkurajoi vijimin e bashkëpunimit mes tyre për realizimin e një platformë të përbashkët në Parlamentin e ri në funksion të mbrojtjes së interesave të të gjithë shqiptarëve në Mal të Zi.

Në këtë kuadër, ministri Bushati inkurajoi shqiptarët e Malit të Zi të shprehin vullnetin për 3 koalicionet shqiptare: “Me një qëllim”, “Shqiptarë të Vendosur” dhe koalicioni “Lidhja Demokratike Shqiptare”, për të siguruar një përfaqësim më të mirë shqiptar dhe rritjen e mëtejshme të të zgjedhurve në Parlamentin e ri.

Kuvendi i Kosovës miraton në parim projektligjin për “Trepçën”

Kuvendi i Kosovës miratoi në parim projektligjin për “Trepçën” me 82 vota pro, 12 abstenime dhe asnjë kundër, pas një seance të gjatë shqyrtimi të ditës së premte, e cila do të pasohet nga një seancë e dytë për miratimin në tërësi të saj.

Për këtë u desh që të shmangej rregullorja e Kuvendit, pas propozimit të kryetarit të grupit parlamentar të Lidhjes Demokratike të Kosovës, Ismet Beqiri, i mbështetur nga kreu i grupit parlamentar të PDK-së, Zenun Pajaziti, por edhe përfaqësuesit e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nismës për Kosovën.

Në Kuvend, kryeminstri i Kosovës Isa Mustafa prezantoi projektligjin, si mënyrën më të mirë për ta shpëtuar “Trepçën” nga likujdimi i detyruar në datën 2 nëntor.

“Ligji përcakton qartë se burimet minerare janë pronë e Kosovës, ndaj me këtë ligj, prona e Trepçës mbetet pronë e Kosovës. Do të organizohet si shoqëri aksionare, ku 80% të aksioneve do t’i ketë shteti, ndërsa 20% punonjësit e Trepçës. E drejta e dividentit do të jetë proporcionale për asetet mbitokësore dhe jominerale. Trepça do jetë koorporatë unike me bilanc të konsoliduar duke përfshirë ambientet në Stantërg, Kishnicë, Artanë e Leposaviç”, tha kryeministri kosovar Mustafa.

Por Lëvizja Vetëvendosje, e cila është avokatja më e madhe e pronës publike në Kosovë, kësaj here nuk është e bindur, duke argumentuar se ligji i ri lejon shitjen dhe shmang kontrollin e Kuvendit mbi këtë proces.

“E ardhmja e saj është për ta shitur pjesë-pjesë, si hajduti kur vjedh një makinë dhe e shet pjesë-pjesë. Pra ta heqim qafe, ligji këtë parashikon. Kemi diskutuar dikur që Trepça duhet të shndërrohet në ndërmarrje publike. Kjo s’do të thotë që e parandalon privatizimin. Kjo e sotmja është një metodë mashtruese, po kërkohet nga Kuvendi që të votojë një ligj, ku Kuvendi përjashton veten si vendimmarrës për Trepçën. Po votohet pa ditur vlerën, asetet e pa studim fizibiliteti. Trepçën nuk po e merr Kosova, po e bëjnë gati që ta marrin të tjerët”, deklaroi Visar Ymeri, kryetar i Vetëvendosjes.

Minierat e Trepçës në Mitrovicë ndodhen në jug, ndërsa uzinat e shkrirjes dhe kapacitetet e tjera prodhuese në veri, ku banojnë serbët. Pavarësisht pritshmërive, në projektligj nuk janë përfshirë 31 njësitë e “Trepçës”, që kanë mbetur në Serbi e republikat e tjera të ish-Jugosllavisë, ndërkohë që fakti se Trepça po vihet nën administrimin e Qeverisë së Kosovës ka tensionuar serbët.

Përveç deputetëve që përfaqësojnë pakicën serbe në Kuvend, kundër ligjit janë ngritur edhe punëtorët e Uzinës së Shkrirjes, pjesë e kompleksit, por që shtrihet në veri të Kosovës. Serbët kanë protestuar edhe këtë të premte pranë Leposaviçit, pasi nuk duan të jenë në menaxhimin e Prishtinës.

Beogradi, duke pretenduar ende pronësinë, kërkon futjen e Trepçës në bisedimet për normalizimin e marrëdhënieve me Prishtinën, të ndërmjetësuara nga BE-ja.

Ndërkaq, “Lista Serbe” kërkoi që projektligji për “Trepçën” të largohej tërësisht nga rendi i ditës së seancës së sotme të Kuvendit të Kosovës, një propozim që nuk u mbështet nga deputetët e Kuvendit të Kosovës, të cilën kanë votuar me 86 vota kundër nga 94 deputetë të pranishëm.

Kompleksi metalurgjik “Trepça” gjendet në Komunën e Mitrovicës, sektorët e tij gjenden në pjesën veriore dhe atë jugore të qytetit. Përveç aseteve në Kosovë, 31 prona të këtij kombinati gjenden në republikat e ish-Jugosllavisë, duke përfshirë këtu fabrika, zyra dhe objekte të tjera.

Ky kompleks metalurgjik është nën një moratorium të vendosur nga Dhoma e Posaçme e Gjykatës Supreme, ndërsa Agjencia Kosovare e Privatizimit është administratore e tij. Sipas një vendimi të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme, afati i fundit për dorëzimin e planit të organizimit të “Trepçës” është 1 nëntori i këtij viti. Deri para kësaj date, Qeveria e Kosovës duhet të miratojë ligjin për “Trepçën”, në mënyrë që ta shpëtojë nga likuidimi këtë ndërmarrje.

Përfaqësues të sindikatës se punëtorëve të këtij kombinati, njëri nga të cilët do të jenë anëtar i komisionit, thonë se “Trepça” do të jetë ndërmarrje publike dhe punëtorët nuk do të lejojnë që statusi i këtij kombinati të marrë drejtim tjetër. Edhe anëtarët e tjerë të komisionit për hartimin e ligjit konsiderojnë se, ligji i hartuar do të zgjidhë problemet e tanishme dhe ato të kaluara.

Ky kombinat, që para viteve ’90 ka pasur 25 mijë punëtorë, tashmë numëron vetëm 1.400 punëtorë aktivë. Në mbledhjen e sotme të qeverisë u tha se ajo do të jetë pronare e 80 për qind të aksioneve ndërsa punëtorët do të kenë 20 për qind të tyre.

Universiteti “Nënë Tereza” fabrikë diplomash, ja pse thellon ende më tepër problemin e arsimit cilësor

Është absurde që Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH) mos të gjejë kuadër adekuat për Universitetin “Nënë Tereza” në mesin e 29 doktorëve të shkencave dhe 889 magjistrave të papunë në Maqedoni, por të kërkojë mësimdhënës nga Kosova, porosisin njohësit e çështjeve arsimore.
Problemin e mos-pasjes së kuadrit profesional në Maqedoni nuk mund ta zgjidh importi i mësimdhënësve nga shetet fqinje, por ndryshimet rrënjësore në sistemin arsimor të cilin vet MASH-i e ka krijuar vite me radhë. Sipas tyre, sistemi arsimor aktual në Maqedoni që nuk përputhet me nevojat e tregut ka shkaktuar mungesë të kuadrove të nevojshme dhe hiper-produksion të kuadrove të panevojshme.

Gjithashtu, me kuadrin joadekuat që tashmë është zgjedhur në Universitetin “Nënë Tereza”, nuk mund të pritet që të prodhohen gjenerata cilësore por do të ndodh një përsëritje dhe thellim të problemit të lartëpërmendur.

29 doktorë shkencash dhe 889 magjistra të papunë-viktimë e sistemit arsimor!

Mungon një strategji arsimore e cila do të jetë produktive për ta menjanuar kaosin që krijohet me kuadro të panevojshme. Sipas profesoreshës universitare, Ajtene Qamili nuk është e domosdoshme që secilit t’i lejohet magjistraturë në të gjitha sferat, por duhet menduar mirë strategjia e cila nuk do ti lë pa punë të diplomuarit.

“E aq më tepër që ti lejohet me një diplomë tjetër magjistratura në një sferë krejtësisht tjetër, si p.sh. një pedagog të merr biznes, një albanolog të marrë diçka nga shkencat teknike etj., sepse nuk ka logjikë. Kësjtu që 29 doktorë shkencash dhe 889 magjistra të papunë janë viktimë e sistemit arsimor.” shprehet Qamili.

Sipas ish-ministrit të Arsimit dhe Shkencës, Sulejman Rushiti ndërhyrjet e partive politike në arsim e kanë prishur sistemin vite me radhë dhe kanë shndërruar universitetet në fabrika për diploma.

“Çështja e të papunëve me master e doktoratura me siguri qëndron në faktin se ata mund të jenë apartiak. Por, MASH-i i ka të gjitha mekanizmat e nevojshme për ta parandaluar këtë kaos, dhe nënçmim që i bëhet shqiptarëve por nuk ndërrmer gjë. Për fatin tonë të keq kjo klasë politike edhe në momentet kur përgatitet për ta lënë pushtetin, e dëmton indin kombëtar duke e parë universitetit vetëm si vend për punësimin e kuadrove partiake.” thotë Rushiti.

Të gjendet/krijohet kuadër vendas, në vend se të sillet kuadër nga jashtë

Në Universitetin “Nënë Tereza” jo vetëm që profesorët e përzgjedhur nuk janë adekuat por as anëtarët e komisioneve amë nuk janë të sferës përkatëse. Profilet e hapura në Universitetin “Nënë Tereza”, për të cilët kërkohet kuadër janë kryesisht profile teknike, ndërsa shumica e magjistrantëve dhe të doktoruarve në vend janë të profilizuar në shkenca shoqërore.

“Është i mirëseardhur bashkëpunimi i jashtëm, qoftë nga Shqipëria, Kosova apo kuadri maqedonas derisa të krijohet kuadër i brendshëm. Por nëse as kuadri që do të vijë nga Kosova nuk e ka profilin përkatës, atëherë mund të bëhet fjalë për çështje tjetër politike bashkëpunimi në mes ministrash, që ndoshta nuk i sjell asgjë pozitive arsimit, por partive politike.” thotë profesoresha Qamili.

Megjithatë, sipas Qamilit, zgjidhja më e mirë do të ishte që fillimisht të hapeshin vetëm 2-3 drejtime në të cilat ka pak a shumë kuadër, pastaj nga vetë universiteti të prodhohet kuadër i ri në profilet e nevojshme. Sipas saj, ekziston mundësia që të ketë pasur edhe shqiptarë që kanë diplomuar në ndonjërin nga profilet e nevojshme në Universitetin “Shën Kirili dhe Metodi” dhe se është detyrë e Entit për punësim dhe MASH-it t’i gjejnë ato.

“Për këtë universitet është hapur konkurs publik, por sa dëgjova nuk paskan aplikuar shqiptarë dhe MASH mendon se nuk ka. Ndoshta vërtetë nuk ka. Por nëse do të kishte pasur të paktën të diplomuar në këto sfera, do të ishte mirë që këta të stimulohen, të mbahen në universitet si demonstratorë e pastaj aty të avancohen me magjistraturë e doktoraturë. Kështu do të prodhohet kuadër nga vetë universiteti.”-u shpreh Qamili.

Me kuadrin aktual, Universiteti “Nënë Tereza” nuk mund të prodhojë gjeneratë cilësore

Përderisa sipas ministrit Lutfiu, Universiteti “Nënë Tereza” po hapet për shkak të nevojës për cilësi, lind pyetja: Sa mund Universiteti “Nënë Tereza” të prodhojë gjeneratë cilësore me një kuadër joadekuat si ky që është zgjedhur?

“Nuk flas dot për nivel ose strategji, sepse nuk ka qenë fare qëllimi i themelimit të universitetit zhvillimi arsimor.”-theksoi Sulejman Rushiti.

“Cilësia nuk rregullohet në universitet, cilësia rregullohet qysh në shkolla fillore, të mesme e pastaj në universitete. Pa dyshim që ata që diplomojnë janë mësimdhënës, por nëse vijnë studentët të përgatitur mirë nga shkolla fillore dhe e mesme ata do të jenë studentë të mirë e nesër edhe mësimdhënës të mirë”-sqaroi Qamili, “Por sa për cilësinë që mund të bëhet prej mësimdhënësve jopërkatës është shumë e qartë, nuk ka nevojë edhe të analizohet, sepse dihet që nuk mund të prodhohet kuadër cilësor përderisa vetë nuk je mësimdhënës i kësaj fushe. Logjikisht nuk ka mundësi të prodhohet kuadër cilësor në nivelin që pretendohet”. shprehet Qamili, përcjell portalb.

Sipas saj, jo vetëm që profesori do të duhet të mësojë paralelisht me studentin, por mbase edhe mund të ketë rast kur studenti të jetë shumë më i përgatitur se sa profesori.

“Përgjigja është në vetë pyetjen tuaj. Aspak. Do të prodhojnë vetëm ushtarë partiak të bindur. Unë shpresoj që do të ndryshojë klima politike më shpejtë dhe të vijë një ekip që do ta rregullojë sa mē parë këtë gabim dhe të tjerët, ta reformojë në themel arsimin!”tha Rushiti.

Presidenti i Kolumbisë Juan Manuel Santos fiton Nobelin e Paqes

Çmimi Nobel për Paqe këtë vit i shkon presidentit të Kolumbisë Juan Manuel Santos për propozimin dhe punën e gjatë për marrëveshjen me fraksionin rebel të FARC-ut, pavarësisht dështimit të saj.

Ditën e hënë ishte populli kolumbian ai që refuzoi me votë në referendum, atë që ishte cilësuar si “ujdia historike e paqes” me rebelët e FARC. Për të arritur marrëveshjen ishin dashur plot 4 vite negocim midis presidentit tashme nobelist Juan Manuel Santos dhe liderit të FARC Timoleon Jimenez.

Pas 52 vitesh rebelet më në fund kishin vendosur t’i bashkoheshin procesit politik, por konflikti i gjatë ka shkaktuar vdekjen e 260 mijë njerëzve , ndërsa 6 milionë janë zhvendosur. Për komitetin e Nobelit ne Stokholm njerëzit në referendum nuk refuzuan thelbin e paqes me rebelët, por specifikat e saj.

“Komiteti shpreson se çmimi i paqes t’i jepet Juan Manuel Santos për fuqinë për të arritur suksesin në këtë detyrë të vështirë. Ajo që shpresojmë ne është se në vijim populli kolumbian do të korrë frytet e procesit të pajtimit me rebelet e FARC”, tha një përfaqësuese e Komitetit të Nobelit.

Më herët, presidenti Santos ka deklaruar se pavarësisht rezultatit, armëpushimi i negociuar do të mbetet në fuqi, po ashtu ka deleguar një grup negociatorësh për të shkuar në Kubë dhe për t’u konsultuar me liderët e FARC-ut.

Edhe pse Çmimi nobel prej 718 mijë paund tashmë iu akordua presidentit kolumbian, më të përfolurit si fituesit e paqes për ketë vit ishin grupi vullnetar sirian “Helmetat e bardha” për shpëtimin e rreth 60 mijë jetëve nga bombardimet fatkeqe të rajonit.

Peisazhi i Endrres

Vepra “Peizazhi i ëndrrës” , është një vepër që me titullin e vet dërgon mesazh tek lexuesi për faktin se ishte një ëndërr e autorit sa ishte nëpër burgjet serbe. “Peizazhi i ëndrrës” pra, është ëndrra e vet autorit, I cili sa ishte i burgosur, ëndërronte që t’i kthehet shtegtimit aty ku ishte nisur për ta bërë realitet lirinë e Kosovës. Kjo libër në vete përmban zanafillën e shtegtimit të nisur që nga vitit 1981 e tutje. Pra, kujtimi i pranverës së vrullshme të vitit 1981 dhe të luftës së UÇK-së. Përkundër përshkrimit të rrëfimeve nga episode të ndryshme të jetës në mënyrë realiste në vepër, nuk mungojnë edhe vlerat artistike.
Fragment:
TAKIMI I PARË ME LIRIMIN TE BREGORJA E RINUAR
Mbaje mend, dyzimi im i fanitur! Nga kjo qeli burgu, ku pjesëtarët e fiseve endacake sllave po më mbajnë lidhur duar e këmbë, po të nis atje, për në shtëpinë prindore ku, ndoshta për së gjalli, kurrë më s’do të mund të shkoj vetë. Po deshe të nisesh për në vendlindjen time në katundin ku kam hapur abetaren së pari, duhet të kalosh një rrugë të ngushtë gjarpërore. Rruga, ndonëse e asfaltuar, është e gjitha gropa – gropa. Ti zdirgju teposhtëzës dhe mos nxito shumë. Në të djathë sheh livadhe të gufuara nga blerimi, rrethuar me shelgje, verra e plepa të butë. Gjithkah do të të zënë sytë, gjithashtu, shkurre kulumbrish e manaferrash, por edhe arra kurorëgjera dhe tek – tuk ndonjë thanë të vetmuar. Në të majtë të udhës, do të të përcjellë bregorja e pjerrët mbuluar me bar e dëllinja.
Kur të kesh mbërritur buzë pyllit, kundruall tij janë ca varreza të vithisura romësh. Tevona do të kalosh skaj pyllit, në të djathtë të vështrojnë me habi disa verra të gjatë. Në fund të pyllit, atje do të të zënë sytë shtëpitë e para të katundit tim. Më tej shtëpitë do të shumohen si t’i kishte nxjerrë nga një botë e mistershme një dorë e padukshme. Atje, afër varrezave do të dëgjosh një zhurmë. Mos u shqetëso! Aty hidhet nga lartësitë një ujëvarë dhe poshtë saj vrundullon i Rexhë Ahmetajve. Mulliri, me gjithë vrundullimën e tij, të kujton diçka krenare e çapkëne. Ai do të përshëndet me gjuhën e vrundullimës, ndonëse ti nuk do ta kuptosh këtë. Sido që të jetë, do të të pëlqejë. Aty janë ngujuar ëndrrat e gjyshstërgjyshërve për bukën e kuqe. Aty edhe vet, për herë të parë, provova shijën e ëmbël të miellit. Më tej mullirit prapë kanë rënë në heshtim ca varreza të vjetra. Tre gurë varrezash veshur me myshqe dhe një tyrbe mezi dallohen. Ata do të shpalosin një faqe të moçme kohe. Fluturimi i pëllumbave sërish do të të kthejë në kohën tonë. Ata do të harkojnë dhe do të sillen rrotull mbi bregoren kundruall fushës. Do të të përpijë ty bregorja plotë përmallim. Si vetë nëna që ka pritur një jetë t’i kthehet djali nga largësitë. Kur të jesh ngopur duke parë fluturimin e pëllumbave dhe vallen fluturuese të dallëndysheve, ngjitu ngadalë një çik më lartë bregores. Aty do të të dalë përpara varri i babait. E di se s’do të durohesh pa lëshuar dy pika lotë. E di se edhe pa të thënë unë, do të kuvendosh e do të çmallesh me babanë tim. Mos u vono shumë. Ende ke për të bërë udhë. Mësyje bregoren. Hidhu në prehërin e saj, çuçuriti fjalë që ngushëllojnë. Ajo do të qajë me lotë si një nënë zemërplasur. Aty, në gjirin e saj, do të mbetesh derisa të bjerë nata. Punë që dihet edhe pa u thënë. Dy blirët, njëri skaj rrugës e tjetri sipër bregut në të djathtë, do të të shikojnë si vëllezër të sfilitur nga mërzia. Ata do të jenë të vetmit dëshmitarë të takimit tënd të parë me Bregoren Përkrenare. Kurse ti, herë duke i pëshpëritur fjalë të mistershme Bregores, herë duke parë blirët zemërzhuritur, s’do ta hetosh fare muzgun që do të zbresë tinëzisht nga malet. Atëherë do të ndjesh një dorë të butë duke rrëshqitur mbi flokët e tu.
Si nuk e kupton, dyzimi im i fanitur? Është nëna ime e pagjumë, fjalët e së cilës pikojnë lotë e ngrohtësi. Ajo do të të thotë : “Mjaftë u çmalle me Bregoren, bir! Hajt të t’fillojmë për në shtëpi se na zuri nata!” Dhe ti, fanitje, mezi do të zgjohesh nga deliri. Atëherë, megjithatë, do të çlirohesh nga trajta e hijeve dhe do të veshësh muzgjet e jetës, pikërisht si vetë unë. Tevona ke për të takuar bijën e Hanajve dhe Lirimin, djalin tim më të vogël. Nënë e bir do të të hidhen në përqafim. Atëherë ti, dyzimi im bredharak, mos ma lësho Lirimin nga krahërori dhe tregoi se jam i ati.
E di, tevona ju të tre do të zdirgjeni Bregores teposhtë dhe kur të arrini të blirët, do të takoni grupin e miqve. Atyre do t’ua mbysë fjalët pesha e përmallimit dhe vetëm do të zgjasin duart të të prekin në errësirë. Do të të duket, natyrisht, se edhe kullat po përkulen të të përqafojnë. Ndonëse do të jetë terr, ti do të pikasësh edhe shumë shtëpi të djegura deri në themel. Mos u shqetëso! Andej sapo ka kaluar dyndalla e fiseve endacake sllave.
Mos e ndal hapin te blirët, dyzimi im bredharak! Shpejto për te përroi! Atje, përpara shtëpisë gërmadhë, të presin Pajtimi, Premtimi, gruaja, motra dhe gjithë fisi im. Atëherë, do të të duket sikur prapë ke rënë në fund të ëndrrës. Gjumë, megjithatë nuk do të kesh. Do t’i rrëfeheni njëri tjetrit deri ndaj të gdhirë, aty te Dardha e Vogël, në qoftë se ka shpëtuar. Kur agu t’i ketë përzënë hijet e natës, ti prapë do të marrësh trajtën e fanitjes dhe mbi krahët e dallëndyshes sakaq do të shndërrohesh në shtegtar, do të kaptosh male, gryka, vise të pikëlluara, hone të mistershme dhe sërish do të arrish në qelinë time që të më rrëfesh ç’ke parë e ç’ke dëgjuar atje.


Klevis Maliqi

Nga Flori Bruqi : Viti Federico García Lorca !

Kur kalendarit të vitit 1998 i ishin grisur vetëm faqet e para, Mbreti i Spanjës, Huan Karlos dhe Mbretëresha Sofi e mbiquajtën atë vitin “Lorka”…

Atë vit kur Lorka duhej të mbushte 100 vjeç, në të gjithë botën u organizuan qindra aktivitete në kujtim të poetit qe theu klishe në poezi dhe që diti të lidhë kulturën për pakicën me kulturën për të gjithë, falë magjisë së ‘artificeve’ të tij…!

Por lindja është fisnike sa edhe vdekja. Dhe siç shkruan Antonio Maçado, Lorkën e panë të ecte mes grykave të pushkëve në agimin e datës 19 gusht në Granadën e tij.

Media spanjolle vazhdon ta quajë edhe sot një krim të rëndë pushkatimin e njeriut që e shuan me dhunë, transmeton ATSH. Pas 79 vitesh nga ky krim, filozofia e poezisë së tij e vazhdon rrugën duke anashkaluar kufijtë e gadishullit Iberik dhe aq më tepër, fshatin Fuente Vakueros në afërsi të Granadës, në jug të Spanjës, ku ai qau për herë të parë.

Poeti gjeni, i vrarë tragjikisht në 1936, vazhdon të konsiderohet nga kritika më elitare europiane dhe më gjërë si poeti modern, që krijoi dhe dha një stil të ri në poezi.

Spanja e Lorkës, është Spanja e brezit të vitit ’98, me një jetë intelektuale liberale, ku spikasnin emrat e të mirënjohurve Unanimo, Jose Ortega y Gasset, të cilët sollën një frymë ‘rebelimi’ kundër realitetit të Spanjës të asaj periudhe. Por me sa duket në ndjeshmërinë dhe virtuozitetin e poetit ndikuan edhe penat e njohura , Lope de Vega , Antonio Machado, Juan Ramon Jiménez, etj.

Lindi në Funte Vaqueros(Granada) në Spanjë më 6 qershor të vitit 1898 dhe u pagëzua me emrin Federiko del Sagrado Corason de Jesus Garsia Lorka. Babai i tij, Don Federiko Garsia Rodriges, ishte një fermer, kurse nëna e tij Donja Visenta Lorka, mësuese që i dha të birit një shije finoke letrare. Që kur ishte 2 vjeç, sipas biografit Edwin Honig, Garsia Lorka ishte i zhdërvjellët në mësimin e këngëve popullore. Kishte shëndet të dobët dhe nuk mundi të ecte para se të mbushte 4 vjeç.



Lexoi në shtëpinë e tij veprën e Viktor Hygo dhe të Cervantes kur si nxënës ishte i dobët në mësime. Studio letërsi në Universitetin e Granadës dhe muzikë me Manuel de Falla. Salvador Dali, Luis Bunjuel dhe Andre Breton, ishte trianguli, i cili ndikoi në ngjizjen surrealiste të Lorkës.

Por romantizmi i Granadës, ku ndihej gjallë trashëgimia arabe, folklori i orientit dhe një gjeografi e shumëllojtë , nuk kishin si të mos zinin vend në shpirtin dhe më pas në të gjithë veprën e tij poetike. Në vitin 1917 shkroi artikullin e tij të parë për Jose Zarrilla, në kujtim të tij.

“Unë jam një spanjoll integral dhe për mua është e pamundur të jetoj jashtë kufijve të mi gjeografikë; urrej të jem spanjoll për spanjoll; unë jam vëlla me të gjithë dhe adhuroj njeriun që sakrifikon për një ide nacionaliste, abstrakte, për të vetmin fakt se do vendin e tij. Një kinez i mirë është më afër meje se një spanjoll i keq. Këndoj për Spanjën dhe e ndiej atë në çdo qelizë, por përpara kësaj jam njeri i botës dhe vëlla i të gjithëvë”, shkruante Lorka, i cili me gjithë jetën e shkurtër udhëtoi shumë nëpër botë, si në Argjentinë, Uruguaj, Kubë, SHBA, etj .

Dhe jo pak nga udhëtimet e tij u bënë subjekt i shumë poezive të Lorkës. Janë me mijëra vargjet e shkruara nga Lorka, të përkthyera sot në qindra gjuhë, sikundër dhe dramat e tij zenë vend sot në repertorin e artë të teatrove anekënd planetit.

Impenjimi politik i Federico Garcia Lorkes, por edhe fundi i tij i tmerrshëm, fund i cili i takon dramës së luftës së Spanjes(1936) e bënë pa diskutim Lorkën një ndër protagonistët e shpirtit të Europës, dhe një ndër simbolet e lirisë.

Lorka, ky fragment universal i Mesdheut, i njohur nga të gjithë, është artisti që diti të lidhte kulturën e pakicës me kulturën e të gjithëve.

Të gjitha manifestimet që organizohen sot në botë janë manifestime të një forme reale dhe sureale, me marioneta dhe me një lojë të teatrit pikerisht siç e dëshironte Federiko Garsia Lorka.
I njohur në Shqipëri që në vitet ’30 të shekullit të kaluar, atëhere kur disa shqiptarë morën pjesë në Luftën Civile të Spanjës, Lorka njihet tek ne si poeti i dhimbjes njerëzore dhe poeti i revoltës.
lorka5Një film me disa seri, i transmetuar nga televizioni shteteror në vite të ndryshme, i njohu shqiptarët me jetën e këtij poeti, i cili i thuri vargje me shume se kujtdo edhe ciganeve që jetojnë nën dritën e hënës dhe bëjnë fëmijë nën ajrin e paster.

Drama, gjinia që Federiko Garcia Lorka e lëvroi me origjinalitet të paarritshëm, njihet në Shqipëri nga vënia në skenë nga trupa e Teatrit Kombëtar , “Shtëpia e Bernanda Albës”. Por edhe pena e shkrimtarit Petro Marko, i ka dhënë rast lexuesve shqiptarë të njohin krijimtarinë poetike të Lorkës, këtij fenomeni spanjoll, por i përcaktuar nga shumëkush si “Lorka i përbotshëm”.

DËSHIRË

Vetëm zemra jote e nxehtë,

Dhe asgjë më shumë.

Parajsa ime, një fushë

Pa bilbila

As lira,

Me një lum të fshehtë

Dhe një burim të vogël.

Pa shpurë erë

Mbi gjethnajë,

Pa yllin që dëshiron

Të jetë gjethe.

Një dritë e madhe

Që ishte

Xixëllonja

E një tjetre,

Në një fushë

Me shikime të prishura.

Një prehje e qetë

Dhe atje puthjet tona,

Tinguj hënor

Të jehonës,

Hapen shumë larg.

Dhe zemra jote e nxehtë,

Dhe asgjë më shumë.

ËNDËRR

Zemra ime çlodhet ndanë burimit të cemtë

(Mbuloje me fijet e tua,

Merimangë e harresës.)

Uji i pëshpëriste ulët një kantilenë të ëmbël

(Mbuloje me fijet e tua

Merimangë e harresës.)

Zemra ime që u zgjua, pikëllimet e saj ia rrëfeu

(Fshihe mirëbesimin e saj,

Merimangë e heshtjes.)

Ja, zemra ime po rrëshqet në burimin e cemtë

(O duar të bardha, të largëta

Mbajeni ujin e lehtë.)

Dhe, duke kënduar me gaz, uji e tërheq

(O duar të bardha, të largëta,

Uji mbeti i shkretë!)

EDHE DASHURIA MUND TE VDESE

Sa te rende jane ditet.

Ne asnje zjarr nuk mund te ngrohem,

nuk me qesh me asnje diell,

gjithçka eshte bosh,

çdo gje eshte e akullt e pa meshire

madje edhe te shtrenjtat yje te qarta

me shikojne pa ngushellim,

qysh kur kam kuptuar ne zemren time,

qe edhe dashuria mund te vdese.

HIJA E SHPIRTIT TIM

Hija e shpirtit tim

Fluturon në një perëndim alfabeti,

Mes librash

Dhe fjalësh.

Hija e shpirtit tim!

Kam arritur në vijën ku bie

Malli,

Dhe pika e vajit shndrrohet,

Në albastër shpirti.

(Hija e shpirtit tim!)

Kupa e dhimbjes

u mbarua,

por kjo është arsyeja dhe përmbajtja

e buzëmbledhjeve të vjetra të mesditës

e vështrimeve të vjetra të mesditës.

Një labirinth i mjegullt

Yjesh të tymtë

Grackon iluzionet e mia

Aq të venitura.

Hija e shpirtit tim!

Dhe një aluçinacion

Mëkon vështrimet.

E shoh fjalën dashuri

Të zhveshur.

Bilbili im!

Bilbil!

A po këndon?

GUASKE

Dikush me dha nje guaske.

Ne te kendon

nje det i madh sa bota

dhe uji zemren ma mbush

me peshqit e tij vocerrake,

te argjendte e te murrme.

Dikush me dha nje guaske.

KITARA

Fillon kitara

Te vajtoje

Kupat e agimit

behen cope.

Fillon kitara

te vajtoje.

Eshte e kote

Te ndalosh.

Eshte e pamundur

Te pushosh

Ka dhe vaj te lehte,

Monoton.

Sic vajton uji,

Era mbi debore.

Eshte e pamundur

Ta pushosh.

Vajton per gjera te largeta,

Per reren e jugut te nxehte.

Qe kerkon kamelie te bardha.

Vajton perendimin pa mengjes,

Shigjeten pa nishan,

Zogun e pare qe vdiq

Maje deges se larte.

I kitare !

Zemer plagosur per vdekje

Nga pse shpata.

LENESHA

Si kremtar i mbushur me deshira,

Ti ecen ne mbremjen e ndritshme, te kthjellet,

Me lekuren e zeshket ku nardi vyshket

Dhe ne veshtrimet e tua klith seksi.

Te goja jote duket melankolia

E pastertise se ftohte te vdekjes.

Ne kupen dionizake te barkut tend,

Nje merimange end nje pelhure shterpe,

Qe mbulon vendin ku s’lulezuan kurre

Trendafilat e gjalle qe nga puthjet lindin.

Ne duart e bardha, ti mban lemshin e endrrave

Qe vdiqen pergjithmone, ndersa shpirtin

Ta zhurit etja per te puthura te zjarrta,

Per nje dashuri nene bashke me vegime

Te largeta djepi, per nje vater te qete

Ku ti kaltrine e ninullave do te tirrje.

Po ta prekte trupin tend dashuria e fjetur,

Ceres, do te jepte kallinjte e tu te praruar.

Si virgjeresha, ti do te kishe mundesi

Te nxirrje nga gjinjte e tu nje Udhe Qumeshti.

Ti do te vyshkesh si nje lule manjolie.

Askush s’do ta puthe trupin tend plot afshe.

Floket e tu s’do te njohin ledhatime

Qe do t’i dritheronin si tela harpe.

O grua e beshme, eben dhe jasemin,

Fryma jote ka freski lulesh qe sapo u hapen,

Afrodite me mantilje, ti me sjell ne mend

Veren e Malagas dhe kitaren.

O mjellme e zeshket qe noton ne nje liqen

Me lotuse te rritura, me vale te portokallta,

Me karafila te kuq, ku shkulma kundermon

Folete e roitura qe ti mban nen flatra,

Martire andaluze, grua e mbetur beronje,

C’jane puthjet e perflakura ti s’e di,

Puthjet e perziera me heshtje te thelle nate

Dhe me zhurmen e turbullt te ujit qe rri.

Rrathet e syve te zmadhohen perdite,

Floket e zinj pot e mbulohen me bore

Gjinjte e tu eremire po i humbasin konturet

Dhe po te kerruset shpina madheshtore.

O grua e perveluar, me pamje nene,

Shenmeri e dhimbjes qe te zemra jote

Ku sot e tutje s’mungullon asnje shprese,

Tere yjet e qiellit pa ane i mblodhe,

Ti je shembelltyre e nje Andaluzie

Qe vuan nga pasione te heshtura, te fuqishme,

Me fryme erashkash, ajo i perkund

Nen mantiljet qe mbeshtjellin gushen e hijshme

Te vashave ku ka fergellima gjaku e bore,

Te gervishura te kuqe qe lane shikimet.

Neper mjegullen e vjeshtes, ti ecen, virgjereshe,

Si Inesi, Sesilja dhe Klara e embel,

Bakante qe mund te hidhje valle

Me nje kurore lastari dhe rrushi te bere.

Pikellimi pa fund qe te rri pezull ne sy,

Na flet per jeten tende te rrenuar,

Per dekorin shkretan, per monotonine qe ndien,

Kur ne dritare sheh njerzit duke kaluar,

Kur degjon ne merzine e nje humbetire

Shiun qe bie ne rrugen e vjeter,

Ndersa nga larg, ulerima e kambanave

Vjen tek ti e mbytur, e lemeket.

Me kot e pergjon zhurimerimen e ajrit

Ku s’te zuri veshi nje serenade asnjehere.

Ti ende pret prapa xhamave te tu…

C’hidherim i thelle qe zemren tat her,

Kur ndien ne veten e lodhur, te shteruar,

Pasionin e ri te nje vajze te re!

Trupi yt do te shkoje ne varr,

I pangasheryer kurre.

Do te mbije nje albe

Mbi dheun e murme.

Nga syte e tu do te dalin karafile te kuq,

Trendafila bore te bardhe-nga gjiri yt,

Por pikellimi yt i madh do te ngjitet kah qielli,

duke eklipsuar e plagosur tere yjte.

NATËSOR

Kam shumë frikë

nga gjethet e vdekura,

në mes të fushave

mbuluar me vesë.

Do të fle tani;

dhe nëse nuk më zgjon,

do lë ndanë teje zemrën time të ngrirë.

“Kush fëshfërin ashtu,

aq larg?”

“Dashuri,

është era në dritare,

e dashura ime!”

Të stolisa gjerdanë

Me gurët e agimit.

Përse më braktis

Në këtë udhë?

Nëse ti shkon larg

Zogu im do qajë

Dhe vreshti i gjelbër

Nuk do të bëjë verë.

“Kush fëshfërin ashtu,

aq larg?”

“Dashuri,

është era në dritare,

e dashura ime!”

Ti kurrë s’do ta kuptosh

Sfinks bore,

Sa shumë që unë

Do të të dashuroja

Mëngjeseve

Kur rrebesh të binte

Dhe në degën e thatë

Të prishej foleja.

“Dashuri,

është era në dritare,

e dashura ime!”

VALSI I DEGËVE

Ra një gjethe

dhe dy

dhe tre.

Në hënë notonte një peshk.

Uji fle një orë

dhe deti i bardhë njëqind fle.

Një zonjë e re

ishte e vdekur nëpër degë atje.

Një murgeshë

këndonte brenda në një qitro.

Një vogëlushe

nëpër boçe ikte në pishë.

Dhe pisha vraponte

majën e cicërimës kërkonte.

Por bilbili i ri

qante përqark plagët e tij.

Dhe unë poashtu

sepse ra një gjethe

dhe dy

dhe tre.

Dhe një kokë kristali

dhe një violinë prej letre

dhe bora do mundej me botën

nëse bora do të flinte një muaj përdhe,

dhe degët do luftonin me botën

një nga një,

dy nga dy,

dhe tre nga tre.

Oh fildish i fortë prej mishrash të padukshëm!

Oh gji pa milingona në agim!

Me fësh-fësh-in e degëve në pemë,

me ah-un e zonjave po them,

me kuak-un e bretkosave që gjen

dhe me klluk-un e të verdhit mjalt.

Do të vij një hije trungu

i kurorëzuar me dafina nga lart.

Do të jetë një qiell për erën

i fortë si një mur

dhe degët e shqyera

do të shkojnë të kërcejnë me të si dikur.

Një nga një

përreth hënës,

dy nga dy

përreth diellit,

dhe tre nga tre

për fildishet që të qetë flenë.

NOKTURN

Shoh Yjet mbi det

Oh, yjet jane prej uji,

sterkala uji.

shoh yjet

mbi zemren time.

Yjet jane prej arome!

grure arome.

Shoh Token:

plotesi hijesh.

MADRIGAL

Puthja ime qe nje shege

E hapur, e thelle,

Nje trendafil prej letre

Goja jote qe.

Ne sfond nje fushe me bore.

Duart e mia qene te hekurta

Per kudhrat e renda

Dhe trupi yt i lehte

Qe perendimi i nje kenge.

Ne sfond nje fushe me bore.

Ne kafken e madhe te qiellit,

Te bere vrima-vrima,

Si stalaktite varen

Te gjitha “te dua-t” e mia.

Ne sfond nje fushe me bore.

Endrrat e mia femijerore

Shtresa ndryshku kane zene,

Dhimbja ime spirale

E ka zhbiruar henen.

Ne sfond nje fushe me bore.

Tani le te behemi serioze,

Le t’i veme te marrin mesime

Dashurite dhe endrrat e mia

(Meza te vegjel pa sy.)

Ne sfond shtrihet nje fushe me bore.

MBRËMJE

Mbrëmje me shi si pikturë ngjyrëvenitur…

Dhe gjithçka ndjek rrjedhën e vet.

Druri që zhvishet,

Dhoma ime vetmitare

Dhe portretet e vjetra,

Dhe libri për t’i prerë fletët…

Mërzia kjason nga mobiliet

Dhe nga shpirti im.

Ndoshta

Natyra më fsheh

Fytin e saj kristalin.

Më dhembin pejzat e zemrës

Dhe pejzat e shpirtit.

Po të flas,

Siç rri tapa mbi ujë,

Fjalët e mia rrinë pezull në ajër.

Vetëm sytë e tu

Më bëjnë të vuaj thellë,

Trishtim i dikurshëm,

Trishtim i nesërm.

Mbrëmje me shi si pikturë ngjyrëvenitur…

Dhe gjithçka ndjek rrjedhën e vet.

Edgar Allan Poe :Korbi

Nga Flori Bruqi 

Edgar Allan Poe lindi më 19 janar 1809 në Boston, Massachusetts, ShBA; vdiq më 7 tetor 1849 në Baltimore, Maryland. Ka qenë një shkrimtarë amerikan. Ai e themeloi litertaurën e krimit, zhanrin shkence dhe horror. Poezia e tij u bë fundamenti i simbolizmit dhe keshtu të poezisë moderne.

Poe kishte qenë një nga poetët më të përkthyer në të gjitha vendet e botës. Fan Noli e kishte përkthyer edhe në shqip. Ai kishte përkthyer dy poemat më të njohura të tijat: “Korbi” dhe “Anabel Li”. Jeta e tij kishte filluar mes mjerimit dhe braktisjes, ndërsa më pas do të ishte një fëmijë i adoptuar nga një njeri i pasur, ku do të jetonte vetëm për pak kohë. Jeta e tij do të ishte e mbushur me peripeci të shumta, shpesh herë i dehur dhe jo rrallë herë shëtitës si endacak në kërkim të një strehe. Megjithatë, kudo që shkonte, ai shkëlqente me talentin e tij. Krijimet e tij ishin mbinjerëzore. Imagjinata e tij të çonte larg, në të vërteta të pathëna më parë. Ashtu si Hemingueji dhe Poe pati një vdekje tragjike, Edgar ishte ndarë nga jeta më 7 tetor te vitit 1849 përmes një vdekjeje tepër të dhimbshme. Një nga shprehjet e tij të njohura është: “Cila sëmundje e lë veten të krahasohet me alkoolin”! . “Korbi” dhe “Anabel Li” ishin magji të vërteta. Sot ai është një mit, paraprijës i kohës së vet. Jo vetëm poetët, por edhe filozofët bashkëkohorë thonë: “Pa Poe-n nuk do të njihnim shpirtin e njeriut, siç e njohim sot”. Poezitë e tij nisa t’i botoj që nga viti 1999, ndërsa në vitin 2005 botova një përmbledhje me poezi dhe poemat e tij, të cilin e kam ribotuar 4 herë. Megjithatë, tashmë isha vënë në kërkim të shpirtrave të mëdhenj njerëzor.

Tituj të veprave:

Vrasjet ne rrugen Morg
Misteri i ceshtjes Mari Rozhe
Letra e qorollepsur
Macja e zeze
Eleonora
Morella
Korbi
Kembanat
Qyteti ne det

Korbi

Nje mes-nate te bezdisur

Tek kendonja i zalisur

Disa pralla dhe magjira

Te nje shkence te harruar,

Tek dermitnja I kapitur

Befas vjen nje e trokitur,

Me ngadale e goditur

Permi dere t’ odes sime.

“Dikush eshte, thashe, jashte

Qe troket mi deren time –

Vetem kjo, dhe asgje me.

Ah, e mbanj ner ment fort mire,

Ishte dimr’ I ftoht’ I ngrire,

Dhe n’ oxhakun shkrump te nxire

Uret shuheshin ne hi.

Desha te gedhihej dita,

Se me kot nga librat prita

Te me ngushellonte drita

Per te lumuren Lenore,

Vajz’ e rralle dhe rezore,

Q’ I thon Engjejte Lenore,

Permi dhe pa emer me.

Era frynte qe perjashta,

Rrihte perdet e mendafshta

Dhe me ngjethte dhe me derthte

Tmerre qe s’I ndjeva kurre.

Dhe tani qe te pushonte

Zemr’ e mjere qe leftonte

Goja po me belbeconte,

“Dikush do te hynje brenda;

Nonje vizitor I vonet

Qe kerkon te hynje brenda.

Kjo do jet’ e asgje me

Mblodha veten menjehere

Edhe frike me pa ndjere:

“Zot, I them, a Zonje, fajin

Ndjemani, ju lutem shume,

Se per Zotin po dremitnja,

Aq’ e holle ish trokitja,

Aq’ e lehte ish goditja

Permi dere t’ odes sime

Sa me-zi ma zuri veshi.”

Dhe e hapa deren sheshit,

Erresir’ e asgje me.

Syrin thelle n’ erresire

Shume ndenja ne drithtire,

Enderra duke shikuar

Qe njeri s’ ka enderruar;

Mirpo nat’ e erret heshtte

Edhe tjater gje s’ me theshte

Vec nje emer qe me deshte

Peshperitur si “Lenore!”

Kete un’ e peshperita,

Dikush m’ u –pergjeq: “Lenore.”

Vetem kjo, dhe asgje me.

N’ ode prape me te kthyer

Shpirti ndezur, zemra thyer

Perseri vjen nje trokitje

Pak m’ e forte se me pare.

“Pa dyshim pa fjale thashe

Dikush eshte aty jashte,

Duhet vajtur, duhet pare

Qe te zgjidhet ky mister.

Hesht, moj zemer e zhuritur,

Qe ta zgjith kete mister.

Era esht’ e asgje me.”

Hap ahere xhamen time

Kur me shume ferfellime

Brenda hyn nje Korb I mvrojtur

Madheshtor I kohes vjeter.

As u-fal as pershendoshi,

As ben tjater pune boshi

Po si zot me shkon trimoshi

Dhe qendron mi deren time –

Ngjitet mi nje bust Pallade

Mun mi dere t’ odes sime –

Ngjitet, rri, dhe s’ ben gje me.

Me zu gazi, me shkoi tmerri

M’ ate Korb te zi si Ferri,

Qe po mbahej aq’ I rende

Aq’ I larte dhe I thom:

“Ndonese je perce-prere,

S’ka dyshim, je trim I ndjere,

Korb I mvrojtur, I vrerosur,

Arratisur zall me zall;

Thua-m’ emrin tente me nam

Anes detit Plutonian!”

Thote Korbi: “Kurre me,”

U-cudita fort, pa mase

Kur degjova Korb te flase

Ndonese ajo pergjigjie

S’ kishte as kuptim as lidhje;

Se asnje s’ munt te me thote

Qe nonje njeri ne bote

Gjer tani ka pare shpende

Mun mi dere t’ odes tij,

Shpend’ a shtaze mi statuje

Mun mi dere t’ odes tij,

T’ emeruar “Kurre me.”

Mirpo Korbi rrinte shtruar

Permi bustin e latuar

Dhe thosh vetem ate fjale

Qe nga shpirti plot me flage.

Asnje pende me s’ leviste

Asgje tjater s’ murmuriste,

Edhe zemra me therriste:

“Miqt’ e tjere ikn’ e shkuan;

Neser edhe ky do t’ ike

Si dhe shpresat qe m’u-shuan.”

Thote Korbi: “Kurre me.”

I habitur nga pergjigja

Qe me dha kur nuk e prisnja,

“Pa dyshim, kjo fjale, thashe,

Esht e vetema qe di,

Q’ e mesoj nga I-zot’ I mjere,

Dere-mbyllur, dere-sterre,

Qe e ndoqi, e dogji zia,

Dhe e shojti lebetia.

Gjer sa vaj’ I shpreses tij

S’ qe vec deshperim I zi

Dhe kurre, kurre me.”

Edhe Korbi me mbertheu

Dhe ne gas buzen ma ktheu.

Shpejt, pra, nje kolltuk rotova

Edhe deres iu-afrova;

Dhe I ndenjur enderronja

Dhe me mendjen po kerkonja

Qe te gjenja, te zbulonja

C desh te theshte Korb’ I zi,

Korb’ I mvrojtur, I vrerosur

Arratisur zall me zall

Me dy fjalet “Kurre me.”

Kete desha te ckoqitnja

Po as fjale nuk I flisnja

Korbit qe me sy prej prushi

Zemren si me zjarr ma mbushi;

Keshtu rrinja I trallisur,

Pshtetur kryet mi perkresen

Kadifeje te qendisur

Qe e ndritte llamba siper,

Mi te cilen ah, e mjera

Do mos pshtetet me persiper

Do mos pshtetet kurre me.

Era u-dent permi qilimet

Me temjan nga Serafimet

Qe u tingellinin zilet

Posht’ e lart ne dysheme.

“Ja, me Engjej, mor I mjere,

Te coj Zoti kete here

Prehje, prehje dhe nepenthe

Te harrosh Lenoren lart.

Pi, gelltit kete nepenthe

Dhe harro Lenoren lart!”

Thote Korbi: “Kurre me”

“Profet, thashe, neme-rende,

Po profet, qofsh djall a shpende!

Qofte, se te coj shtergata

A Shejtan’ I Ferrit zi,

Te perhumbur, te patrembur

Tek ky vend I shkret’ I dhembur

Tek ky burg me tmerr I shembur,

Thuaj-me, vertet, te lush:

A ka ne Gallad ballsam?

Thuaj, thuaj-me, te lus!”

Thote Korbi: “Kurre me.”

Profet, thashe, name-rende

Po profet, qofsh djall a shpende!

Per nje Qjell dhe Perendi

Qe po lusim un’ e ti,

Thuaj-m’I zemres qe mban zi

A do shoh n’ Eden te shenjte

Vajzen a do kap te shtrenjte,

Q’I thon’ Engjejte Lenore,

Vajz’ e rralle dhe rezore,

Q’ I thon’ Engjejte Lenore?”

Thote Korbi: “Kurre me.”

“Mbyll-e gojen, dreq a shpende!

Ngrihem dhe therres me kembe,

Cporru prape mu ne djall,

Ne Sketerre dhe ne zall!

Pende mos me shkunt te zeze

Te me rrej’ e te me ndeze,

Mos ler shenje te genjeshtres

Qe me the, po shko prej deres!

Nxir-m’a qipin tent prej zemres

Thyej qafen jashte deres?

Thote Korbi: “Kurre me,”

Edhe Korb’ I zi I humbur

Qendron edhe I patundur

Mi te zbetin bust Pallade

Mun mi dere t’ odes sime.

Edhe syte I shkendritin

Si prej djajsh qe enderritin

Edhe llamba qe ndrit siper

Ia heth hien permi dhe;

Shpirti im nga ajo hie

Qe valon atje mi dhe

Do mos ngrihet – kurre me.

“Annabel Li”

Ka shume e shume vjet

Ne nje vent afer ne det,

Ish nje vajze qe mundni ta njini tani

Nene emerin Annabel Li;

Dhe kjo vajze me donte edhe tjeter s’kerkonte

Vec ta deshja sikunder me desh.

Isha i vogel dhe ish e vogel ne vjet

N’ ate vent afer ne det;

Po duheshim me teper se me dashuri

Une dhe im Annabel Li;

Me nje dashuri qe edhe Engjejte lart ne lavdi

Qe te dyve na kishin zili.

Andaj, tani e shume vjet,

Tek ky vent afer ne det,

Fryri veriu nga ret’ e ma ngriu

Te bukuren Annabel Li;

Edhe motrat e saj engjellesha

Ma rrembyen, ma mbyllen ne varr se e desha,

Dhe keshtu me la shendet

Nga ky vent afer ne det.

Engjejte qe s’kishin sa ne dashuri

Qe te dyve na mbanin meri.

Po perandaj, sic e dini vertet,

Tek ky vent afer ne det

Fryri veriu nje nat’ e ma ngriu

E ma vrau tim Annabel Li.

Dashuria qe kishim ish m’e forte se cdo dashuri,

S’e ka patur as plak as i ri,

As i marr’ as i urte njeri

Dhe as Engjejt e qiellit ne ere,

As demonet perposh ne sketerre;

Shpirtin tim s’mund ta shqitin nga shpirti

I se bukures Annabel Li.

Se tek hena qe ndrit, syri im enderrit

Per te bukuren Annabel Li;

Dhe cdo yll qe shkelqen syt’ e embel rrefen

Te se bukures Annabel Li;

Nat’ e dite e shoh, edhe zemren ma ngroh,

Shoq’ e dashura ime, e mjera jetime,

Permi varrin ku deti bucet,

I rri prane mi varrin ne det.