2018-11-11

Nga Flori Bruqi : Greqia, hyri në “Eurozonë” me bilance të falsifikuara

Fotografia e profilit të Adem Avdia

(Adem Avdia ,ish ushatark i  karierës në Ushtrinë Shqiptare )

Shkas për shkrimin e artikullit tim " Greqia, hyri në “Eurozonë” me  bilance  të falsifikua" ishte një letër e një miku tim, ish ushtarak i karierës, publicist i njohur shqiptar nga Kuksi   i cili sot më shkruan :

I nderuar Miku im Flori !

Reagimi Juaj nëpërmjet kësaj video është sa i drejtë, aq dhe i ligjshëm dhe i bërë në momentin e duhur.

Edhe unë, si ju dhe shumë të tjerë, jam shumë i indinjuar.

Ju nuk keni nisur mendimin dhe vizionin Tuaj për ngjarjen, i cili nuk është vështirë të kuptohet, por unë do të jam një mendim timin modest.

Duke gërmuar historinë e shtetformimit të Greqisë, vërejmë se shteti Grek nuk ka qenë kahmoti me të tillë shtrirje. Në vitet e shkatërrimit të Perandorisë Osmane ai e pati vështrimin dhe synimin të merrte sa më shumë pjesë nga dobësimi dhe shkatërrimi i saj.

Në të pastajmen, duke vazhduar edhe sot, vështrimi për t’u zgjeruar u hodh nga Shqipëria dhe Maqedonia. Ky synim ka qenë, është dhe do të mbetet. Vesi ik bashkë me vdekjen, prandaj këtë ves Greqisë nuk mund t’ia heqin kollaj. 

Megjithëse me shifra, fakte dhe të dhëna të pohuara nga ata vetë edhe Athina në të shumtën ka qenë banuar nga shqiptarë, prapë ata bëjnë të shurdhin dhe të verbrin. Jo se nuk duan, por se kështu ju intereson.

Ne asnjëherë nuk u bëmë shtet solid, juridik, legjislativ dhe ekomomik. Mbi të gjitha mungon dhe përvoja dhe dhjetëra faktorë që unë nuk kam tagrin dhe kapacitetin intelektual t’i analizojë. Sokrati dhe Aristoteli jepnin llogari para Senatit, kur ne shqiptarët hidheshim në shkëmbinj si dhi të egra. 

Nuk mund të flas më shumë keq për veten, më ndje!

Në këtë frymë ata erdhën edhe në përcjelljen mortore në Bularat.

Ajo nuk ishte përcjellje. Arkëmorti u përdor si ai “dashi” që i bie kështjellës për t’u hapur nga forcat sulmuese. Vetëm ceremoni mortore nuk ishte. Ishte gjithçka thuhet në video.

Të marrim skenarin e kundërt – Forcat policore pas kontrollit rutinë ndaluan disa pjesëmarrës, që kishin veshje apo pankarta me synime shoviniste, detyrë kjo që nuk rezultoi me sukses, sepse përsëri u vunë re të tilla veshje e pankarta gjatë “ceremonisë mortore”.

I riu shqiptar me kombësi e shtetësi greke u përdor si mjet për të realizuar qëllimin. Kjo nuk ka nevojë të shkruhet. Si rrjedhojë e kësaj u voll aq shumë vrer në drejtim të popullit dhe qeverisë shqiptare, kundër shtetit dhe së drejtës ndërkombëtare.

Në momentet e ceremonisë mortore Policia dhe strukturat e shtetit nuk mund të vepronin ndaj këtyre thirrjeve, parullave e pankartave, sepse këto ishin menduar se do të ndodhnin dhe mendoj ishte menduar që edhe këto të kaloheshin me lehtësi, si u kaluan.

Sikur policia dhe strukturat shtetërore të vepronin a mund të ndalonin këtë përdhunim të situatës dhe të dinjitetit tonë? Patjetër që po, sepse raportet ushtarake, numerike, ligjore e morale ishin në anën tonë. Ata ishin të ardhur, por me hyrjen në territorin tonë, detyrimisht edhe të frikësuar dhe të papërgatitur për asnjë situatë agravimi. Kur ata u njohën mirë me situatën, kur “blenë” mendjen e forcave policore, kur morën dhe përkrahjen e tre deputetëve të Kuvendit të Shqipërisë i “erdhi goja memecit”.

A do ishte normale reagimi plogësht i policisë dhe shtetit shqiptar? Jo.

A do të ishte normale reagimi ashpër i policisë dhe shtetit shqiptar? Duke mos parashikuar pasojat, po, por duke shtuar numrin e viktimave, jo.

Për mua kjo që mbodhi duhet të kapërdihet në heshtje nga ne, por jo nga strukturat e shtetit. 

Për ata duhet të jetë vetëm fillimi i punës. Ata duhet të shohin me dhjetëra herë këta skenarë dhe të planifikojnë dhjetëra mënyra reagimi.

Thuhet se kur miu kalon njëherë nën mustaqe e bën rrugë, e kjo rrugë duhet të mbyllet.
Të gjitha mund të bëhen, vetëm interpretime politike nga persona si unë dhe shokët e mijë të mos bëhen. Të pimë kafe me muhabete të tjera.

Të uroj të gjitha të mirat miku im.

Më fal që u zgjata shumë.

Respekt,

Adem Avdia

Kukës,11.11.2018




Shkruan :Flori Bruqi



Image result for flori bruqi





Pas shumë turbullirave e peripecish, si duket mori kanalizim rruga dhe qëllimi i dashur i Greqisë si dhe i Bashkimit Europian, për ta shpëtuar një vend të “vetëshkatërruar” siç është Greqia! Parlamenti, edhe pse me episode të ngarkuara me çrregullimet e veta, me kritika dhe tensione “pro dhe kundër”, përfundimisht me servilitet, vendosi për pranimin e kushteve të kërkuara nga grupi i partnerëve të “Eurozonës” në Bashkësinë Europiane. Borxhit të mëparshëm publik grek, i cili kalonte mbi shumën prej 354 miliardë euro, i bashkangjitet gradualisht edhe një pjesë tjetër shtesë, diçka më shumë se 86 miliardë brenda tre viteve në vijim!



Fakti se Greqia, hyri në “Eurozonë” me një bilanc krejt të falsifikuar, të lë përshtypjen tek të gjithë se ajo vërtetë, asnjëherë, nuk e kishte vendin në “eurozonë”! Ndërsa nga fakti tjeter se qëkur të tjerët e kanë kuptuar të vërtetën mbi bilancin ekonomik grek të falsifikuar dhe, duke mos ndërmarrë masa ndëshkuese apo përmirësuese të menjëhershme, bashkfajtore të gjendjes ekonomike greke, janë njëkohësisht edhe të gjitha vendet e “eurozonës”, të cilat e kanë pranuar, aprovuar dhe miratuar, qoftë edhe me heshtje, këtë gjendje të mjerë ekonomike të Greqisë së tyre mike.



Shqipëria është e pacënueshme, grekëve iu ra dhe një "dëshmor" në Shqipëri


Shqipëria është e pacënueshme, grekëve iu ra dhe një “dëshmor” në Shqipëri


Policia speciale e Shqipërisë ka qenë në krye të detyrës së vet, kur vrau dje terroristin grek. Shqipëria është e pacënueshme. 





Kolonel Myslym Pashaj ka reaguar për herë të parë për marrëveshjen me Greqinë për Paktin detar. Reagimi i kolonelit vjen pas tymnajës së përhapur pas intervistës së ministrit grek, Nikos Kotzias, ku u shpreh se Shqipëria ka pranuar shtrirjen 12 milje të Greqisë.Sipas Kolonel Pashajt, 12 milje shtrirje detare është një e drejtë ndërkombëtare e çdo shtetit, por ajo që duhet sqaruar është fakti se nga ku bëhet llogaritja, “Dhe kontinental” apo nga ishujt shkëmborë në hartën e Greqisë. Sipas tij, ende nuk ka një marrëveshje teknike për përcaktim kufijsh, por vetëm negociata diplomatike.“S’ka Marrëveshje, askund. Ka vetëm Diplomaci dhe instrumente të saj. Ka përçapje që të sillet në tavolinën diplomatike diskutimi i rinisjes së negociatave.





Por, ama nuk ka ende Negociata të drejtpërdrejta teknike ( siç e kuptoj unë) Janë përafrime reale, paqësore dhe racionale për të ritrajtuar një Marrëveshje, e cila e ka rrënjën në fajin e shtetit shqiptar të kohës së Berishës, që jo vetëm fali detin e Shqiptarëve por përkeqësoi marrëdhëniet me Greqinë”, shkruan koloneli.




Shqipëria dhe Greqia duket se kanë arritur një marrëveshje paraprake për kufirin detar. Ministri i jashtëm grek Nikos Kocias, gjatë një interviste me një panel gazetarësh, tha se pas bisedimeve te shumta, Tirana pranoi marrëveshjen për detin.Ramë dakord për zonën ekskluzive ekonomike. Kufirin do ta bëjmë me 12 milje, pastaj procedohet me zonën ekskluzive ekonomike. Ajo mund të shpallet kur tjetri e ka pranuar që sidoqoftë ke të drejtë 12 milje. Kjo është diçka e rëndësishme dhe kemi dhe gjëra të tjera të rëndësishme. Për zonën ekskluzive ekonomike bëmë 13 orë negociata, i pamë në mënyrë analitike në takimin treditor të Kretës.Shefi i diplomacisë greke mohoi te jete diskutuar për çështjen çame, pavarësisht se pranoi këmbënguljen e Tiranës zyrtare për të drejtat e njeriut.Jo, pala shqiptare e diskuton, pala greke nuk e diskuton dhe këtu mbaron. Mendoj se pala shqiptare do të dëshirojë të bëjë propozime në autoritete të caktuara për të drejtat e njeriut dhe zbatimin e tyre.Sa i takon teksteve te minoritetit grek qe jeton ne Shqipëri-Athinë mirëpriti propozimin e e kryeministrit Rama gjate takimit te forumit te Davosit.Kemi një komision për librat shqiptarë që funksionon prej shumë kohësh. librat shkollorë të Shqipërisë në shtator do të kenë korrigjimet e duhura. marrëveshja është që do të përpiqemi në vitin e ri shkollor. Z. Rama na bëri një propozim shumë të mirë në vend që Shqipëria të përkthejë libra grekë për minoritetin grek në Shqipëri propozoi t i bëjmë ne të shkruar posaçërisht për fëmijët e minoritetit dhe nuk e them në cilën gjuhë. Mendoj se është një hap më shumë.Kocias theksoi se kryeministri Aleksis Cipras do të zhvillojë një vizitë zyrtare në Athinë në fillim të muajit prill.Jemi në negociata prej dy vitesh me shumë durim kemi nxjerrë rezultate. Çështje me rëndësi quaj procedurën e varrezave, do të ndërtohet në Himarë kisha që u prish, më në fund i dhanë shtetësi shqiptare kryepeshkopit Anastas, duke njohur veprën e tij. Do të bëjmë një plan të përbashkët. Kryeministri grek do të shkojë në Shqipëri pak ditë para pashkëve ortodokse.Duket se ne prill palët do të finalizojnë edhe firmosjen e dokumentit të partneritetit strategjik mes dy vendeve.





E shihni si janë katandisur pushtuesit anadollas-grekë, që vinë në Shqipëri me terroristë injorantë?! Duan të përsërisin historinë e turpshme aneksioniste të vitit 1913? 




Grekëve iu ra dhe një “dëshmor” në Shqipëri. Se donte të vriste shqiptarët, për të “çliruar Vorioepirin”.


 Turp. Kjo është një pjesë e re e turpit 200 vjeçar të politikës greke. “I vrari qenkësh shqiptar në origjinë”, – më tha dikush.


– “Po ku ka grekë?! Grekë nuk ka në Athinë. Dhe këta vinë në Shqipëri, që të gjejnë grekë me shqiptarë të shitur” – i thashë unë.



Shqipëria është e pacënueshme, grekëve iu ra dhe një "dëshmor" në Shqipëri

Pse frigohen popujt sllavë nga kjo hartë e Shqipërisë Natyrore ? 

Edhe grekët, edhe serbët janë në hall. Po ringrihet me aleanca të forta Shqipëria.


 Po i tremb deri në çmenduri krijimi i Shqipërisë etnike. Po çirren si të marrë, se nuk ka kush t’i mbështetsë me gënjeshtrat e tyre, veç Rusisë. Janë të humbur. 


Prandaj dërgojnë terroristë të blerë, për të provuar pulsing, që të krijojnë destabilizim në Shqipëri. Se e dinë që kjo është edhe kërkesa e korrupsionit shqiptar.



Një turp historik është edhe lejimi i varreve të ushtarëve grekë në Shqipëri. Është kjo një shenjë direkte e vasalitetit të korrupsionit. Kjo, për të shitur interesin kombëtar. 


Nuk është dëgjuar që pushtuesi të krijojë varreza ushtarësh në vendin që ka dashur të pushtojë. Këtë e ka lejuar vetëm korrupsioni i të dy krahëve të politikës shqiptare. 


Kjo, që iu ka dhënë varreza ushtarësh të vrarë, në shtetin që ata kanë dashur të pushtojë. Turp historik.




Politika e çmendur greke është në hall. Historiografia amerikane dhe gjermane po iu çjerr maskën, atyre që kanë 200 vjet që falsifikojnë historinë. 


Kanë qenë hordhi antishqiptare, që kanë shtypur shqiptarët në Greqi. Kanë bërë genocid antishqiptar në Çamëri. Kanë pushtuar territoret shqiptare me histori të stisur. Por tani janë në fund. Këta që çirren nëpër sheshe kundër shqiptarëve.


 Janë të ardhur nga Anadolli dhe nga vendet arabe. Dhe, si gjithmonë, po i tmerron autoktonia e shqiptarëve. Të gjithë në 150 vjet rresht, janë sjellë këtu nga politika e turpshme greke. Edhe nga kisha greke, që të shuajnë racën shqiptare. 


Por i morën të keqen. Janë të humburit historikë. Dhe tani, të dehur nga tërbimi i humbjes, po kërkojnë revansh patologjik. Por nuk kanë forcë. 


Këta pushtues imagjinarë të Shqipërisë së Jugut kanë krijuar me fantazi të ligë dhe injorante Epirin grek. E dinë tani që do të nisë çështja e Çamërisë dhe shqiptarëve që janë terrorizuar në Greqi. Dhe kjo i tmerron. 


Epiri është Çamëri, është shqiptar dhe Shqipëri, zotërinj! Dhe sigurisht që është historia jonë Janë të humbur.




Shqiptarët duhet të rrinë të qetë. Le të çirren të humburit e histories. Janë aleancat e shqipëtarëve me fuqitë botërore që do të rivendosin realisht drejt padrejtësitë historike që u janë bërë shqiptarëve. 


Sot bota shqiptare në Ballkanin Perëndimor është domosdoshmëri e zhvillimit të vetë Perëndimit. 


Dhe garancia e domosdoshme e politikës amerikane në rrafsh botëror. Sot në Ballkanin Perëndimor janë 8 milionë shqiptarë. Pa llogaritur shqiptarët e Greqisë dhe ata, që janë në Turqi.


 Shqiptarët triumfuan përfundimisht si arbër. Dhe nuk kanë të ndalur në ecjen e tyre.


 Kukuvajkat e ardhura nga Anadolli dhe Arabia do të përfundojnë shumë keq, po vijuan me të tilla provokime.



Pak histori...



Persekutimi dhe masakra greke ndaj shqiptarëve 


Persekutimi dhe masakra greke ndaj shqiptarëve (FOTO)



Kur nisi barbarizmi grek ndaj popullsisë çame? 

Si konsiderohej popullsia çame prej politikës greke? 

Cili ishte reagimi i Fuqive të Mëdha, kur Greqia përzuri nga trojet shqiptare mbi 80 mijë shqiptarë, ku një pjesë i dërgoi në Turqi, të tjerë i shpërndau nëpër ishujt e vdekjes, duke u mohuar së bashku me emrin shqiptar, të cilin çamët shqiptarë u kishin rezistuar katër perandorive të egra? 

Traktati Shqipëri-Greqi i 1926-së nuk shpuri në mbrojtjen e të drejtave dhe të lirive të popullsisë çame nga ana e Greqisë.
Me ardhjen e fashistëve në pushtet në Greqi, më 1936-ën, klika e Metaksait e keqësoi më shumë gjendjen e çamëve.

 Cili ishte preteksti i grekëve kundrejt Shqipërisë në lidhje me pushtimin fashist? 


Masakra e gjeneralit famëkeq grek mbi çamët.
zervas
(Gjeneral Zerva)
Si reaguan organizmat ndërkombëtarë ndaj kërkesës së vazhdueshme të Komitetit Çlirimtar të Çamërisë për spastrimet greke?
Shovinizmi grek, që kishte për ideologji të gllabërimit, megaloidene e aventurierit Jan Katalisis, në ndërtimin e politikes së fqinjësisë, do tregohej edhe i pabesë, edhe mosmirënjohës ndaj rolit të shqiptareve të Jugut. 

Mosmirënjohja helene do të kalonte edhe në urrejtje, egërsia e së cilës do të shfaqej qysh se fitoi revolucioni i 1821-shit. Shqiptarët, veçanërisht ata çamë, që ishin me afër, vunë në ballin e luftës për çlirimin e Greqisë nga pushtuesit osman, prijësit e pavdekshëm Zguraj e Vranaj, Basharet e Pjeter Buajt, Kladet e Kolokotronet, Alisa Peletheu e Mitesh, Manol Bloshi dhe Andriucio, Andrea Verushi e deri tek Ali Pasha, por do quheshin të pavlere, ose do përvetësoheshin si luftëtarë greke.


 Edhe pse ndodhte kështu, është fakt se shqiptaret e mesit të Shqipërisë dhe shqiptaret çamë, e ndezën me shume luftën çlirimtare të Greqisë dhe heroizmi shqiptar shkëlqeu, ku nga 100 heronjtë që lindën nga revolucioni grek, 90 ishin shqiptarë, që luftuan si miq të popullit grek, se shtypeshin nga i njëjti pushtues dhe, liria e njërit popull, shpejt do te bëhej shembull edhe për tjetrin. 


Por greku, ndaj heroizmit shqiptar për çlirimin e Greqisë, nuk e shfaqi asnjëherë miqësinë, mirënjohjen.
Me mohimin e gjakut të shqiptareve, që u derdh në tokën greke, shovinizmi përgatitej për gllabërimin e territoreve etnike shqiptare, ku gjuhen, fustanellën, besën, krenarinë ia kishin njohur shekujt e panumërt.

Egërsia barbare, me e pamëshirshmja e heleneve, do derdhej mbi popullsinë e pambrojtur shqiptare të Çamërisë.


 Pastaj mbi tërë territoret e banuara nga shqiptaret etnikë. Nga 1830-1838, viktima e pare u bë popullsia shqiptare, që banonte në ishujt Joniane, ku Rusia, Anglia, Franca e detyruan Turqinë t’ia lëshonte Greqisë tërë ishujt Joniane. Më vonë, në vitet 1863, 1913 u rrëmbyen toka të tjera, ku banoheshin nga shqiptaret, duke përfshire Ambrakinë, Kosturin, Pindin, Konicen, që është viktima e dytë e shqiptareve për nga barbaria e shovinizmit grek.

 Ndërsa me 1913, greku pushtoi tërë Çamërinë dhe e ktheu në një çiflik të andarteve. Çamëria është viktima e tretë e barbarisë greke dhe, deri diku, plotësohet mbi gjysma e planit të megaloidesë.

 Greqia, sa e pushtoi Çamërinë dhe e vendosi brenda kufijve, që caktuan të mëdhenjtë, çamet i ktheu në skllevër, pa asnjë të drejte. Por shovinizmi përsëri nuk ishte i qete. 


Popullsinë çame e quante si një minë me plasje të ngadalte. Se Greqia nuk i trembej aq popullsisë çame…, gati 120 mije, sa tre milionë arvanitasve shqiptare, qe u kishte mohuar me kohe të drejtën, lirinë, gjuhen, shkollimin shqip dhe kombësinë shqiptare.
Shovinizmi ortodoks mesjetar grek, bënte planet për pastrim total etnik, në Greqi të mos ngelej asnjë mysliman, duke i përzënë për në Turqi dhe Shqipëri, ndërsa një pjese tjetër i dërgonte nepër ishujt e Egjeut.

 Ata që do ngeleshin do ndërronin edhe fenë, edhe kombësinë.
Nga viti 1913-1922, kohë në të cilën Shqipërisë së copëtuar në pesë shtete i kishte munguar shteti i konsoliduar, Greqia vazhdoi të bënte pastrimin etnik të shqiptareve. 

Fuqitë e Mëdha heshtën kur Greqia përzuri nga trojet shqiptare mbi 80 mije shqiptare, ku një pjesë i dërgoi në Turqi, të tjerët i shpërndau nëpër ishujt e vdekjes, duke u mohuar se bashku me të drejtat dhe emrin shqiptar, të cilat çamët shqiptarë i kishin mbrojtur dhe u kishin rezistuar katër perandorive të egra.
Me krijimin e konsolidimin e shtetit shqiptar, i cili përfaqësonte atë territor, që i lanë Shqipërisë Fuqitë e Mëdha dhe shovinistet, domethënë 28 mije kilometra katrore nga 96 mije kilometra katrore gjithsej, prape se prape, popullsia shqiptare tej kufijve nuk u gjend e braktisur nga shteti ame.

Qysh me 1926, qeveria shqiptare bënë deklaratën: “Procesi i shkëmbimit të popullsisë ka përfunduar. 


Tani e tutje, çamet do kenë të drejtat që gëzojnë qytetaret greke!”. Kjo binte ndesh me politiken e ortodoksisë shoviniste greke.
Traktati Shqipëri-Greqi i 1926 nuk shpuri në mbrojtjen e të drejtave dhe të lirive të popullsisë çame nga ana e Greqisë. 

Në mars të 1928, Ministria e Jashtme shqiptare, me ane të një memorandumi, që i drejtoi të ngarkuarit grek me pune në Tirane, me fakte tregohej shqetësimi i Tiranës për padrejtësitë dhe shtypjen, që i behej popullsisë shqiptare të Çamërisë nga vete autoritetet qeveritare greke dhe nuk u jepte asnjë të drejte, si pakice kombëtare. 


Qeveria greke, jo vetëm që e hodhi poshtë protestën shqiptare, por e akuzoi qeverinë shqiptare se ndërhynte në punët e brendshme dhe se çamet, sipas grekeve, ishin qytetare greke në token greke dhe se Shqipëria po shpërfillte të drejtën sovrane të Greqisë.
Me ardhjen e fashisteve në pushtet në Greqi, më 1936, klika e Metaksait e keqësoi me shumë gjendjen e çameve. Me urdhër të vetë Metaksait, zona çame u kolonizua. 

Shume prona të mëdha të çameve u konfiskuan. Masakrimi mbi çamet nisi me egërsi dhe nuk ndalej. Lidhja e kombeve, shtetet “demokratike” e dinin shtypjen që u bëhej çameve në vatrat e tyre, po asnjë nuk shqetësohej.
Çamët nuk ishin kolaboracionistë
Sulmi i Italisë fashiste mbi Greqinë, u përdor si pretekst ndaj shqiptareve dhe atë, viktimat e para të fashizmit, do quheshin “agresorë” ndaj Greqisë?! 

Egërsia greke nuk u ndez ndaj vetë agresorit, por ndaj shqiptareve, që ishin të sulmuar. Pas kësaj lufte, Greqia do të kishte edhe gurin, edhe arrën. Do vendoste ligjin e luftës dhe do thuhej: “Greqia ishte sulmuar nga Shqipëria dhe jo nga Italia”.


 Ky ligj i hilës dhe i pa arsyes do vinte edhe kushtin tjetër: “Ligji do qëndronte për aq kohe sa te harrohej çështja çame dhe të vendosej kufiri i Veri – Epirit në Shkumbin!”.
Në kohen e pushtimit të Shqipërisë nga Italia fashiste, midis qeverisë shqiptare (regjencës), gjermaneve dhe italianëve, u lidh marrëveshja e bashkimit etnik të Shqipërisë.

 Kjo marrëveshje ishte si një kundërvënie dhe në diplomacinë e gjermaneve dhe italianeve ndaj Francës dhe Anglisë, se “ato kishin marre vendimin e copëtimit të Shqipërisë” dhe për ta tërhequr pas Shqipërinë. 


Pavarësisht në ç’kushte dhe me cilet lidhej marreveshja, Italia dhe Gjermania ishin superfuqi te luftes dhe ëndrra e shqiptareve u realizua.


 U be bashkimi etnik i tërë kombit, nga viti 1941-1944 u krijua administrata shqiptare, në tërë trojet shqiptare në Ballkan. Shqipëria nuk mori asnjë thërrime me tepër nga ç’i kishin marre. 


Gjermanet dhe italianet, pavarësisht se ishin kundërshtaret e koalicionit, shqiptarëve u dhëne atë qe u ishte marre padrejtësisht. 


E vërteta është se edhe pas kësaj, çamet u bashkuan me qeverinë e Tiranes (Regjencën), që pranoi bashkimin etnik dhe kundërshtoi pushtimin italian, por shqiptarët çamë nuk besonin shumë te regjenca, te ky bashkim.


Çamet nuk ishin kolaboracioniste në shërbim të armikut të përbashkët, pushtuesve nazi-fashiste, por krerët shoviniste greke ishin kolaboracioniste. 


Për këtë ka fakte historike, që nuk fshihen dot nga greket. Greket shoviniste, që akuzojnë shqiptaret çame, se ishin bashkëpunëtore të pushtuesve, kolaboracioniste, nuk qëndron. 


Është një shpifje e ulet e vetë kolaboracionisteve greke, të cilët, qenien e tyre të tille e kane të dokumentuar. Në muajin maj 1941, në Greqinë e pushtuar, u krijua qeveria e pare kuislingë, në krye të së cilës u vu gjenerali Çollakoglli.


 Ky gjeneral, pasi mori kryesimin e forcave pushtuese; menjëherë nxori qarkoren, që u bënte thirrje turmave të çmobilizuara të shkonin në kazerma, të visheshin, të armatoseshin dhe të qëndronin përkrah forcave gjermane. Këto të vërteta për kolaboracionistet shkruheshin edhe në gazetat “Vima” dhe ”Proia”. 


Pas një viti, pra në maj 1942, për ta forcuar me tej bashkëpunimin me pushtuesin gjerman, u formua qeveria që kish për kryetar Ralin. 


Kjo qeveri ra në ujdi me gjermanet dhe menjëherë krijoi forcat e armatosura, të përbëra nga tre divizione, me një efektiv që e kalonte 30-mijëshen. 


Këto trupa i komandonin gjeneralët kolaboracionistë: Bakos, Kocimitos, Llogothetopulos, Raftis, Zerva etj. 


Ndërkohe këta gjeneralë kishin rënë në ujdi që, bashkë me gjermanet të shuanin çdo shkëndije për liri e demokraci. Egërsia e këtyre gjeneralëve, ndizej nga idetë e priftërinjve shovenë: Shen Kozmo, Kotoko, Evllogji, Kurilla, etj., dhe frymëzoheshin nga ata që drejtonin ortodoksinë: Sarafim, Sebastiano, Janullatos etj., egërsi e cila do shfrente mbi forcat përparimtare demokratike, qe përfaqësoheshin nga EAM-i dhe mbi shqiptaret çamë të pambrojtur.
Me këto fakte, hidhen poshtë akuzat dhe shpifjet helene dhe të gjeneralëve të tjerë, se çamet ishin bashkëpunëtore të pushtuesve gjermane.
Masakra e gjeneralit grek mbi çamët
Ky ishte amaneti i shovinistit përbindësh ndaj shqiptareve, gjeneralit kolaboracionist Japolan Zerves. 

Në prag vdekjen e tij, antishqiptari i tërbuar thotë: “Vdes i qete se bëra atë që doja. 


Pas lash rreke gjaku, tym, bloze, gërmadhe, uturima fëmijësh, nuse dhe gra nudo, që futeshin në furrat e ndezura, që të mos pillnin me shqiptarë… burra të varur, shpuar me bajonete, gjuha shqipe nuk do të flitet më në tokën helene. 


Kjo më kënaq mua, ashtu siç kënaq tërë shpirtrat helene!”.


largea_url1436515487_755943326 (1)
Zerva dhe gjeneralët e tjerë ishin lëshuar si bisha mbi shqiptaret çamë te pambrojtur.

 Si qeveritë kolaboracioniste, edhe ato që vazhduan pas ikjës së gjeneralëve, po me ata ministra e gjeneralë, pjella të ortodoksisë shovene, kishin marrë urdhër që popullsinë çame prej 30-35 mijë banoresh ta asgjësonin.

Ndër përfaqësuesit e aleateve, koloneli Kris Voodhanse, shef i misionit ushtarak aleat, deklaronte: ”Me inkurajimin e misionit ushtarak aleat, që unë drejtoja, Zerva dëboi çamët nga shtëpitë e tyre!”.

masakra-ndaj-cameve 
masakra came
Gjenocidi i egër grek nisi me 27 qershor 1944. Ushtaret e Zerves rrënonin gjithçka që gjenin përpara… popullsia e Parathimise u kap në befasi dhe nuk gjeti dot mjete mbrojtëse. 

Barbarët e Zerves hynë natën në qytet dhe vranë 673 burra, gra, fëmije, në Filat 1286, në Igumenicë 192, në Prage 620. Zervistet rrafshuan mbi 5800 shtëpi në 68 fshatra.


Qindra fshatra të tjera u shkretuan. Pronareve të bagëtive ju grabiten 120 mije dhen, 24 mije një thundrake, 18 mije kuaj. Nga hambarët e fshatareve të pasur çamë u rrëmbyen 250 mijë kg grurë etj…
Pas grabitjes dhe gjenocidit, misionit aleat sikur i “erdhi keq” për tragjedinë mbi shqiptaret çamë. Dhe, kjo “keqardhje” u ndez, kur çamet nga mosha 15-70 vjeç, të ngelur aty – këtu, kapeshin nga grekët dhe internoheshin në ishujt e Egjeut dhe i masakronin. 

Kur shefi i misionit amerikan në Shqipëri, 1945-1946, pa këto barbari u shpreh: “Në mars 1945, njësi të forcave të shpërndara të Zervasit, kryen një masakër ndaj çameve në zonën e Filatit dhe, praktikisht e pastruan atë nga shqiptaret çame!”.
Përveç dëbimit nga vatrat e të parëve, ajo do shkundte nga themeli edhe kulturën çame, do mohonte edhe historinë, besimin fetar mysliman. 

Dhe menjëherë u dha urdhri për djegien e 102 xhamive, 28 teqeve, mijëra tyrbeve dhe vakëfeve. Kur u siguruan se ishte dëbuar edhe këmba e fundit e çamëve, barbaria helene do nxirrte ligjin absurd.


 Sipas këtij ligji, çamët nuk do ktheheshin më dhe pronat e tyre ua ndanë kolonëve. Ndërsa ndaj çameve të mbetur në Greqi, si ata ortodoks e mysliman, ligji antinjerëzor i vitit 1945 ua mohonte identitetin kombëtar shqiptar.


 Nga shqiptar që ishin, do ktheheshin në grek dhe “pranonin” kombësinë helene.
Greqisë i duhej medoemos të ndryshonte përbërjen demografike të krahinave çame veri-perëndim, sepse u trembej shumë arvanitasve dhe shumë çameve të mbetur ose të kthyer në ortodokse dhe “greke” me force.
Ardhja e shqiptareve çamë në Shqipëri dhe heshtja e ndërkombëtarëve.

Shqiptaret çamë, që i shpëtuan barbarisë greke, më të shumtët erdhën në truallin amë. Shqiptarët hapën shtëpitë për viktimat e barbarisë. 

U hapen edhe dyert e shkollave për fëmijët e humbur. Për t’u njohur padrejtësia e madhe, krerët çamë dhe qeveritë, përfshi edhe atë shqiptare, paditen barbarinë greke dhe iu bë e njohur edhe organizmave ndërkombëtare. 


Padrejtësia ndaj çameve u shtrua edhe në Konferencën e Paqes në Paris, me 1946, por nuk u arrit që të pranohej krimi i madh njerëzor, gjenocidi grek mbi popullsinë çame.


 Doli që shumë nga shtetet mike të Greqisë, të cilat i kishin rrëmbyer me forcë 23 mije kilometra katrorë të Shqipërisë dhe ia kishin dhëne Greqisë, në fillim u hoqën sikur u pëlciste zemra nga dhimbja për çamët martirë dhe, për të mos u shfaqur si mbrojtës të hapur të padrejtësive, që kish bërë greku, ngritën dorën dhe thanë me gjysme zëri: “Çamet e përzënë të kthehen në vendin e tyre!”. 


Po kjo ishte vetëm demagogji, që çamët të ktheheshin në trojet e të parëve, që t’u kthehej pasuria e grabitur, do të thoshte të paditej mikja e tyre për krimet barbare.


 Të pranonte egërsinë që kish shfaqur dhe të përgjigjej për gati 3000 të masakruarit, dëmet e shkaktuar, rrëmbimet e pa llogaritura. 


Po qysh të nesërmen e konferencës u pa demagogjia politike.

Camet-gjate-eksodit.-Foto-kryesore (1)
Shtetet e mëdha që ngritën dorën, harruan ç’thanë, sepse ata nuk këmbëngulën të zbatohej vendimi që morën dhe të përbuzej gënjeshtra e kolaboracionisteve helene që akuzonin çamët si të tillë.
Megjithëse Konferenca e Parisit dështoi dhe iu shmang dënimit të padrejtësisë greke, çamët nuk i hodhën armët, për të gjetur përkrahës dhe për ta ndërkombëtarizuar tragjedinë e luajtur mbi ta. 

Ata s’e kishin humbur shpresën për t’u rikthyer në pragjet e të pareve.
Për ta intensifikuar ndërkombëtarizimin e çështjes çame në vjeshtën e vitit 1944, në Konispol organizohet kongresi i parë çam, i cili u drejtohet përfaqësuesve të misioneve aleate, shteteve asnjanëse, B.Sovjetik që ta ndihmonin popullin shqiptarë të Çamërisë dhe të njihej padrejtësia e bërë ndaj tij. 

Jo shumë kohe pas këtij kongresi, një grup çamësh shkoi në Athinë, që të kundërshtonte gjenocidin kolektiv ndaj shqiptarëve të Çamërisë dhe të gjendej një gjuhe, që të mbështetej te arsyeja. 


Po qeveria e ardhur në pushtet e George Papandreut, nuk mori asnjë mase kundër gjenocidit edhe pse përfaqësuesit çamë i than ta ndalnin dhunën greke, t’i njihte të drejtat e çamëve dhe të urdhëronte të ktheheshin në shtëpitë e tyre, gjithë prezentët. 


Dilte se terrorizmin nuk e kishte organizuar një gjeneral i çmendur, por ishte në planin e shovinizmit, që e udhëhiqte dhe e drejtonte kisha ortodokse greke. 


Meqë dështoi dhe kjo orvatje, çamët në Shqipëri nuk e ndalen luftën e tyre për liri e të drejta, megjithëse ndihmën e qeverisë komuniste, që varej nga sllavet, nuk e kishte aq të plote. Iu dërgua letër bashkimit Kombëtar Grek, komandës aleate në Mesdhe dhe Komitetit Qendror te FKC (EAM).
As delegacioni që shkoi në Athinë, as letrat nuk u morën parasysh. Madje në takimin verbal dhe në letër përgjigjet, nuk u shfaq urtësia, po arroganca, poshtërimi grek.
Komiteti i Çlirimit të Çamërisë përsërit letrat dhe ua ridërgon misioneve ushtarake të B.S., Britanisë së Madhe, SHBA, Francës, dhe legatës Jugosllave në Tiranë.

 Ky komitet që të rendonte përgjegjësia ndaj bashkëkombësve, nuk la të qete as konferencën e ministrave të jashtëm të fuqive aleate në Londër më 1945, as Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së të 25 tetorit 1946. Në kërkesat e tyre, çamët shpjegonin se ishin popullsia më e persekutuar e shekullit 20-të, madje edhe e Luftës se Dytë.
“Ne po shohim se edhe Organizata e Kombeve te Bashkuara, nuk po na e dëgjon zërin, nuk na përfill në kërkesat tona”. Dhe vërtetë, ajo nën presionin e ortodoksisë, ku ajo greke ishte e madhe, nuk po i vinte në lëvizje fuqitë e saj, e ta detyronte një shtet shoven: ta ndalte barbarinë dhe të pranonte ti njihte të drejtat popullsisë që kish persekutuar.
Duke iu drejtuar sërish organizmave të larta ndërkombëtare komiteti i Çamërisë thekson: “Ne protestojmë dhe sjellim në mendjen e Komisionit Hetimor te KSOKB, tragjedinë e luajtur në Çamëri, si dhe veprimtarinë e shovinisteve, që synon në zhdukjen e popullit shqiptar të Çamërisë.

 Ne theksojmë një zgjidhje urgjente të problemit çam, siç mund të pranohet.
1. Të ndalet vendosja e kolonëve në tokat tona autoktone.

2. Të riatdhesohen tërë çamët.

3. Të bëhet kthimi i tokave tona, vlerësimi i demit me para në dorë.

4. Të jepet ndihmë për të rindërtuar shtëpitë e prishura.

5. Mbrojtjen dhe garancinë popullsisë që rrjedh në traktatet ndërkombëtare.

6. Të gjykohen e dënohen tërë përgjegjësit e krimit, që kanë kryer kundër çameve!”.

Meqë të mëdhenjtë në OKB, nuk donin t’ia prishnin të përkëdhelurës së tyre, hoqën dorë nga lufta për rikthimin e çamëve në trojet e tyre, duke i ngushëlluar me disa ndihma. Kështu nga viti 1945-1947, Shqipëria mori 26 milionë dollarë ndihma për çamët. Ndihmat ishin në mallra, materiale e pajisje. 

Ndërsa për refugjatet direkt u dhanë vetëm 1.2 milionë dollarë. Por lufta që ata bënë për ndërkombëtarizimin e Çamërisë erdhi në ftohje. 


Shteti shqiptar dhe ai grek, bënin pjesë në dy kampe të kundërta. Propaganda komuniste thoshte shumë gjera të pavërteta, madje arrinte të “argumentonte”, borgjezia nuk i mbronte interesat, liritë dhe të drejtat e popujve.


 Tani edhe krerët çamë u vunë në trysninë e propagandës komuniste. Duhej të bënin siç u thonin shefat shqiptarë. Krerët komuniste i kërcënonin çamët dhe u thonin se dy kampet ishin në luftë dhe çështja çame, gati ishte mbyllur edhe për kampin borgjez edhe për atë komunist. 


Në të vërtetë acarimi midis dy shteteve ishte keqësuar, kur Greqia shtypte forcat e EAM-it dhe komunistët shqiptarë u jepnin armë dhe ushqime, duke e harruar Çamërinë.
Shqiptareve çamë ju dha nënshtetësia shqiptare që të heshtnin përgjithmonë
Pas viteve 1953, kur Enver Hoxha hoqi nënshtetësinë greke dhe u dha çameve nënshtetësinë shqiptare, erdhi edhe faza e heshtjes se çamëve.

 Të mos flisnin, të mos kërkonin, se zemëronin grekun edhe punët e tyre, tani e tutje ishin në dorën e partisë.
Kur Partia e Punës do u mohonte shqiptareve çamë nënshtetësinë greke dhe në kundërshtim me dëshirën e tyre, do t’u jepnin atë shqiptare dhe ata, si edhe shqiptarët do humbnin çdo liri, doli dekreti famëkeq i Enver Hoxhës: “Dekret numër 1654, data 19 prill 1953 mbi dhënien e nënshtetësisë shqiptare çamëve që banojnë në Republikën e Shqipërisë!”.

 Nuk u përmendej emri shqiptar, që do të thoshte se nuk ishin as të tillë dhe ç’kombësi kishin! Në dekretin komunist nuk përmendej asgjë nga e kaluara.
enver hoxha
(Enver Hoxha)
Për heqjen e nënshtetësisë greke të shqiptareve çamë e dhënien e asaj shqiptare, janë bërë shumë pyetje, që nuk kanë marrë përgjigje.

 Nënshtetësia shqiptare u dha nga frika, që në fushën diplomatike të mos kishte më asnjë kontakt me grekët. Shqiptaret çamë, duke marrë nënshtetësinë shqiptare, detyroheshin të mbyllnin gojën dhe të heshtnin përgjithmonë.
Se dyti, komunistët mund të bënin ç’të donin me interesat e shqiptarëve, se ndaj kombit ishin të papërgjegjshëm. Patriotizmin shqiptar e kishin mohuar, duke e zëvendësuar me internacionalizmin pushtues, nënshtrimin ndaj ideologjisë së diktaturës.
sali berisha
(Sali Berisha e Azem Hajdari)
Vetëm shteti demokratik kërkoi që shqiptaret çamë të ktheheshin në pronat e tyre. Presidenti Prof.Dr.Sali Berisha, 
nxori dekretin dhe përkujtoi tragjedinë e shqiptarëve çamë, duke i quajtur ata muhaxhirët më të përbuzur nga komunizmi shqiptar, por edhe nga të mëdhenjtë e botës. 

Dekreti i Presidentit Sali Berisha, nr.7835, date 26.06.1994 thotë: “Dekretoj shpalljen e 27 qershorit kalendarin kombëtar, Dita e Gjenocidit ndaj shqiptarëve të Çamërisë nga shovinizmi grek dhe ngritjen e një memoriali në Konispol!”




Qeveria dhe Politika Greke 


Greqia (Ελλάδα, Hellada ose Hellas), zyrtarisht Republika Helene (Ελληνική Δημοκρατία, Elliniki Dimokratia) është një Republikë Parlamentare. Presidenti, i zgjedhur nga Parlamenti çdo pesë vjet, është Kreu i Shtetit. 


Kryeministri është Kreu i Qeverisë. Këshilli i Ministrave, i përbërë prej kryeministrit, ministrave, zëvendës ministrave dhe ministrave pa portofol, është organi i vendimmarrjes kolektive që përbën Qeverinë e Greqisë.


Pushteti legjislativ ushtrohet nga Parlamenti dhe Presidenti i Republikës. Pushteti ekzekutiv ushtrohet nga Presindenti i Republikës dhe qeveria. Pushteti juridik i është dhënë gjykatave të drejtësisë, vendimet e të cilave ekzekutohen në emër të popullit.


Megjithëse Presidenti i Republikës ka pushtet politik të kufizuar, pasi shumica e pushtetit i takon qeverisë, detyrimet e tij përmbajnë emërimin formal të kryeministrit në rekomandimin e të cilit ai emëron ose shkarkon gjithashtu anëtarë të tjerë të qeverisë, përfaqësimin e shtetit në marrëdhëniet e tij me shtetet e tjera, shpalljen e referendumit etj.


Zgjedhjet e përgjithsme mbahen çdo katër vjet vetëm nëse Parlamenti nuk është shpërndarë më herët. Elektorati përbëhet prej të gjithë qytetarëve grekë të cilet janë mbi moshën 18 vjeç. Çdo qeveri e re, pas zgjedhjeve të përgjithshme ose pas dorëheqjes së qeverisë së mëparshme, duhet të paraqitet në Parlament dhe të kërkojë votëbesim.



Flamuri i Greqisë "moderne"
Flag of Greece

Flamuri kombëtar i Greqisë përbëhet prej katër shiritash të bardhë dhe pesë shiritash blu horizontalë të alternuar, me një kryq të bardhë në cepin e majtë të sipërm.


 E bardha dhe bluja janë ngjyrat kombëtare të Greqisë, pasi bluja simbolizon qiellin dhe detin ndërsa e bardha tregon pastërtinë e luftës për pavarsi të grekëve. 


Kryqi përfaqëson fenë e krishterë. Nëntë shiritat horizontalë blu e të bardhë të flamurit përfaqësojnë nëntë rrokjet e motos ‘Eleftheria i Thanatos’ (Greqisht: Liri a Vdekje).




Himni Kombëtar

Himni për Lirinë është një poemë e shkruar nga Dionysios Solomos (1823) dhe përbëhet prej 158 strofash. 


U vu në muzikë nga Nikolaos Mantzaros, (1865) dhe është himni kombëtar më i gjatë në botë për nga gjatësia e tekstit.


 Ky himn performohet në çdo ceremoni mbylljeje të Lojërave Olimpike, për të nderuar Greqinë si vendlindjen e lojërave të lashta olimpike.




(English translation by Rudyard Kipling)


We know thee of old
Oh divinely restored,
By the light of thine eyes
And the light of thy sword.
From the graves of our slain
Shall the valor prevail
As we greet thee,
As we greet thee again,
Hail, Liberty! Oh, Hail!

Emblema kombëtare e Greqisë


Greek emblem

Emblema kombëtare e Greqisë, e njohur gjithashtu si stema e Greqisë, përbëhet prej një kreshte blu me një kryq të bardhë i rrethuar plotësisht me dy dege dafine.


 Emblema e parë kombëtare greke u ofrua nga Kushtetuta e Epidaurus më 1 janar 1822.



Ngjyrat e emblemës kombëtare të Republikës Helene janë bluja dhe e bardha. 


Një dizajn shtesë me gjethe të arta dafine shfaqet mbi kapelet e oficerëve ushtarakë të Forcave të Armatosura greke si dhe gjithashtu në flamurin e Presidentit të Republikës.




Dita e Pavarsisë së Greqisë


Festohet më 25 mars, është një ditë që shënon fillimin e luftës së suksesshme të popullit grek kundër Perandorisë Osmane (1821-1830), e cila arriti kulmin në krijimin e një shteti të pavarur. 


Së bashku me domethënien e saj kombëtare, përkujtohet gjithashtu tradicionalisht si dita fetare e Ungjëllizimit.


****


RENEA ka vrarë një shtetas shqiptar. Është i lindur dhe i rritur në Bularat, pavarësisht se ka marrë më pas nënshtetësi greke. Arma që është gjetur në vendngjarje kallashnikov është e modifikuar për të qëlluar natën. Ai ka pasur edhe një çantë plot me municion. Fakt ky që konfirmohet edhe nga tabela fotografike. Të gjitha goditjet me plumba janë në xhamin e përparmë.


Operacioni ka zgjatur mbi 4 orë e gjysmë. Janë dërguar tre negociatorë. I është folur me altoparlant. Ai ka gjuajtur jo vetëm ndaj negociatorëve. Mediat lokale e kanë filmuar këtë person duke qëlluar me armë në mënyrë horizontale. Ekzekutimi ka ndodhur në kohën kur ka rrezikuar jetën e banorëve të fshatit.


Ky person ka hyrë 4 ditë para ngjarjes me një grup personash. Disa janë ndaluar dhe janë verifikuar. Të gjithë janë nën hetim. Ngjarja është nën hetim për një incident të organizuar.



****


Pak ditë më parë në fshatin Bularat është përcjellë për në banesën e fundit minoritari grek Kostandinos Kacifa, i cili u vra nga forcat RENEA rreth një javë më parë.


Mirëpo prania e personave që kishin ardhur nga Greqia për ceremoninë e varrimit në Bularat dhe që kënduan në kor thirrje antishqiptare ka irrutuar qytetarë të shumtë, të cilët i kanë shkruar dhe Kryeministrit Edi Rama.


Një prej tyre i ka shkruar Edi Ramës duke i kërkuar të ndërhyjë me patjetër sepse ata kanë përdhosur vlerat tona, dhe ai duhet t’ ju tregojë vendin.



Mesa duket Ramën nuk e ka “mbajtur” vendi dhe i ka kthyer përgjigje menjëherë, pasi i ka shkruar se vendi ynë nuk lufton me arkmorte dhe as me provokatorë varrimesh.


“Kush erdhi per te provokuar, hyri, turperoi veten e flamurin e tij dhe iku… Shqiperia nuk “flliqet” nga ca te pagdhendur, qe jetojne si hiena e kendojne si korba! Jane qenie te mjera qe perdhosin te vdekurln qe medemek respektojne dhe ulin dinjitetin e flamurit te kombit te tyre”, ka shkruar Kryeministri Edi Rama ndër të tjera.


***



ministria-e-jashtme


Sipas Ministrisë së Jashtme, ambasadores iu komunikua pozicioni i qartë i autoriteteve shqiptare lidhur me çështjen në fjalë.

“Ambasadores iu theksua se ngjarja e rëndë po hetohet nga Prokuroria Shqiptare. Ky institucion është autoriteti i vetëm që në bazë të kushtetutës dhe legjislacionit penal shqiptar kryen hetim të pavarur për çdo vepër penale që ndodh në territorin e Republikës së Shqipërisë”, thuhet në deklaratën e ministrisë.


Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme “përsëriti thirrjen për maturi dhe mosngjyrime politike e diplomatike të kësaj çështje, duke siguruar se Shqipëria është vend i sigurt e i qetë për të gjithë shtetasit e saj, përfshirë pa asnjë dallim ata me kombësi greke”.


Ndërsa ministri i Jashtëm i Shqipërisë, Ditmir Bushati u shpreh sot se personat që dje shpalosën parullat dhe i shoqëruan me thirrje nacionaliste antishqiptare në Bularat të ndiqen në rrugë ligjore.Besoj se nga pikëpamja e detyrave shtetërore ne i kemi kryer ato detyra nji më nji dhe për incidentin fatkeq në Bularat. Shpresoj shumë që prokuroria, policia, organet hetimore ta thonë fjalën e tyre me profesionalizëm dhe ne ti krijojmë mundësi që ata të shprehen me profesionalizëm për çka ka ndodhur në Bularat, për rrethanat e humbjes së jetës. Një gjë e dimë të gjithë që po vure dorën mbi polici,kudo qofsh nga demokracitë më të zhvilluara, vendet më problematike, dihet se cili duhet të jetë reagimi dhe përgjigja e forcave të rendit. Së dyti, nëse i referohemi ngjarjes së djeshme ku pamë një shpërfaqje të një ekstremizmi dhe parullave të cilat në thelb dëmtojnë miqësinë mes vendeve tona, mes Shqipërisë dhe Greqisë. Dhe në këtë pikë mund të them që shpresoj që policia, forcat e rendit të bëjnë punën e tyre me seriozitetin maksimal dhe të gjithë ata njerëz të cilët kanë konsumuar akte të kundraligjshme të ndiqet rruga ligjore. Detyra jonë është që të mos biem në kurthin që identifikojmë një grup ekstremistësh me popullin grek, i cili në ditë të vështira dhe në ditë të lumtura ka qenë aty krah për krah me ne.Ditmir Bushati


***



Gjenerali shqiptar Sandër Lleshaj per ngjarjet ne Bularat:

 Shpallen 52 greke  persona "non grata"




52 shtetas grekë u shpallën non-grata nga pas shfaqjeve ekstremiste që u regjistruan dje gjatë ceremonisë mortore te Kostandinos Kacifas. Lajmi u bë i ditur nga zëvendësministri i Brendshëm Sandër Lleshaj gjatë daljes së parë publike para mediave. Lleshaj i cilësoi aktet e djeshme provokime vulgare.Shqipëria shpall "non grata" 52 ekstremistë grekë pas ngjarjeve të së enjtes në Bularat të Gjirokastrës gjatë ceremonisë funerale për Konstandin Kaçifa.



 Në një konferencë të jashtëzakonshme për mediat, dhe në daljen tij të parë si zv/ministri i Brendshëm, Sandër Lleshi se askush nuk mund të tallet me respektin dhe urtësinë e popullit shqiptar.“Duke e konsideruar të papranueshëm, provokimin sa vulgar, aq edhe të rrezikshëm që iu bë dje shtetit shqiptar e qytetarëve të tij pa dallim, nga individëve e grupe të caktuara të ardhura nga Greqia, të cilët shpërdoruan respektin tonë ndaj normës tradicionale shqiptare të hapjes së dyerve të një familjeje në zi dhe e kthyen një ritual përbashkues varrimi, në një shfaqje të pa tolerueshme ekstremizmi, ka vendosur: Shpalljen persona të padëshiruar në vendin tonë, të 52 personave të shtetësisë greke, për veprimtari të organizuar në dëm të sovranitetit të Republikës së Shqipërisë dhe shfaqje e deklarata sfiduese ndaj rendit kushtetues, sigurisë kombëtare dhe qetësisë publike të këtij vendi”.Gjeneral Sandër Lleshi, sfidoi ligjërisht shtetasit grekë nëse do ta përsërisin sërisht të sfidojnë shfaqjen e tyre të së enjtes në Bularat.“Këta njerëz dhe të tjerë, që po analizohen nga forcat tona të sigurisë lidhur me shfaqjen e djeshme ekstremiste në fshatin Bularat, nuk do të lejohen të hyjnë më në këtë vend, për periudhën e parashikuar në ligj. Askush nuk duhet ta marrë urtësinë tonë për dobësi dhe asnjë i huaj nuk mund të shkelë pa u përballur me pasojat, ligjin dhe traditat e mikpritjes së këtij vendi”.Kjo është e hera e parë kur shteti shqiptar merr një vendim kaq të ashpër ndaj shtetasve grekë.“Në funksion të ruajtjes së pacenuar të marrëdhënieve ndërkombëtare të vendit dhe konkretisht të marrëdhënieve miqësore me Republikën e Greqisë; e angazhuar për të mbrojtur e garantuar në çdo aspekt të drejtat e minoritetit grek në Shqipëri dhe praninë e çmuar, historikisht harmonike të këtij minoriteti në gjirin e familjes shqiptare; e ndërgjegjshme për historinë e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë dhe të ardhmen e përbashkët të shqiptarëve dhe grekëve si kombe me përkatësi dhe përgjegjësi të rëndësishme për familjen e kombeve evropiane”.



Ekstremisti grek Konstadinos Kaçifas është përcjellë në banesën e fundit. Në momentin e uljes së arkivollit në dhe, të pranishmit e kanë përcjellë në heshtje dhe me duartrokitje. Pak momente para varrimit të Kaçifas, eurodeputetja Eleni Theocharous ka mbajtur një fjalim në nder të 35-vjeçarit. Në fjalën e saj, Theocharous u shpreh se rasti tregon se sa respektohet minoriteti grek në Shqipëri dhe se ai donte thjesht që të ruante identitetin ortodoks.Rasti tregon se sa respektohet minoriteti në Shqipëri. 




Të cilësuan terrorist, të çmendur. U përpoqën të të vrisnin edhe me harresën e tyre. Ti re për bashkimin tonë. Ti doje thjesht të ruaje identitetin tënd ortodoks. Ti guxove dhe nuk kishe frikë. Zëri jot do të na shoqërojë derisa të ribashkohemi. Rrugë të mbarë në parajsë. Krimi jot i vetëm është që ti e doje shumë Greqinë. Je i pavdekshëm.Eleni Theocharous, eurodeputetja qipriote

Nikos Dhimu: “Ne flisnim shqip dhe vetëquheshim romaikos, por pastaj na tha Goethe, Victor Hugo, Delacroix: Jo, ju jeni grekë, pasardhës të drejtpërdrejtë të Platonit e Sokratit…”



Dyshime për identitetin e grekëve të sotëm me grekët e lashtë



Related image



Nga Prof. Arben Llalla

Me daljen në pah të skandaleve të mashtrimeve ekonomike që Greqia ka bërë ndër vite, filluan edhe dyshimet e vetë grekëve në lidhje me identitetin e tyre, nëse janë pasardhësit e grekëve të lashtë, me të cilët krenohen prej kohësh.



Në të vërtetë populli grek, kur u shpall pavarësia e Greqisë nuk parapëlqente të quheshin helenas, grekë, por romaikos. Ndërsa lënda e historisë, gjuhës, fjalorët quheshin “Historia Greqisë së Re”, “Fjalor i gjuhës së greqishtes së re” e kështu me radhë. Në to nuk bëhej fjalë fare për grekët e lashtë. Për qytetarët e Greqisë së Re, ata ishin të huaj, sepse Greqia e shekullit XIX, përbëhej nga popullsi që i përkisnin kombeve të ndryshëm si shqiptarë (arvanitasit), sllavë, bullgarë, turq, arabë, hebrej e të tjerë. Por, poetët e huaj të frymëzuar nga kryengritësit e revolucionit të 1821 i thurrën vargje kësaj kryengritje duke i përmbledhur të gjithë popujt në emrin e përbashkët “grek”. Pra, pasi u themelua shteti grek u krijua kombi dhe është vërtetuar që është shteti ai që bën kombin dhe jo kombi që bën shtetin. (Kjo vërehet qartë tek Republika e Maqedonisë së sotme. Politikanët, pushtetarët dhe akademikët sllavë, të cilët pasi zyrtarizuan shtetin po krijojnë kombin maqedonas duke u përpjekur të asimilojnë shqiptarët, serbët, bullgarët, romët, turqit, boshnjakët, goranët. Kurse shqiptarët që kishin ruajtur kombin e tyre të pastër ndër shekuj, pavarësuan vetëm një shtet shqiptar të vogël, të dobët politikisht dhe ekonomikisht, kërkesë kjo për brishtësinë e shtetit shqiptar, kur u pavarësua nga serbët, grekët dhe rusët.)

Rigas Fereos (1757-1798), në poemën e tij “Këngë Kushtrimi” në një rresht të saj shkruan në gjuhën greke: “Βyλγαροι, κι Αρβανιτις, Αρμενος, κι Ρομιο, Αραπιδες”, (bullgarë, shqiptarë, armenë, grekë, arabë). Pra, në poemën e Rigas Fereos, grekët e sotëm, njiheshin romei, kurse shqiptarët me emrin “arvanitis”.

Shkrimtari dhe poeti i njohur grek i ditëve tona Nikos Dhimu në një intervistë që ka dhënë më 23 qershor 2009 gazetës së madhe “New York Times” u shpreh: “Ne flisnim shqip dhe vetëquheshim romaikos, por pastaj na tha Goethe, Victor Hugo, Delacroix: Jo, ju jeni grekë, pasardhës të drejtpërdrejtë të Platonit e Sokratit… . Në qoftë se një vend i vogël, një komb i varfër ka një barrë të tillë mbi supet e tij, ai kurrë nuk do të shërohet…”

Siç e deklaron shkrimtari Niko Dhimu, grekët e sotëm nuk janë ata grekët e lashtë që pretendonte historiani gjerman në shekullin XVIII, Johann Winckelmann, i cili krijoi idenë se Greqia e lashtë është populluar nga njerëz të bukur, me flokë të verdhë e të gjatë, njerëz të zgjuar. Ky përfytyrim i Johann Winckelman në të vërtetë ka lidhje me ilirët, të cilët kishin këto karakteristika, pra, ata, grekët e lashtë kanë qenë ilirët dhe jo grekët e sotëm. Popullsitë e Greqisë së shekullit XIX si shqiptarët, sllavët, turqit, hebrenjtë, arabët, vllehët ju imponua që të krijonin identitetin modern grek. Por, karakteristikat e këtyre racave nuk përputheshin me karakteristikat e grekëve të lashtë, përveç shqiptarëve, sepse është vërtetuar shkencërisht që ne rrjedhim nga ilirët.

Në faqen zyrtare e medias së njohur gjermane “Frankfurter Allgemeine Zeitung” në mars 2010 redaktori Andreas Kilb ka publikuar një opinion, ku shkruan se grekët e sotëm janë një përzierje fisesh që kanë kaluar dhe kanë lënë gjurmë ndër shekuj në këto territore.

“Grekët nuk e kanë origjinën nga grekët.”

Ky është titulli që mban opinioni i tij. Andreas Kilb sqaron se popull grek që njohim sot, nuk është gjë tjetër veç asaj që lanë pas sllavët, frëngët kryqëzues, bullgarët, serbët, katalanasit, osmanët dhe shqiptarët. Madje, Klibi tenton të hetojë edhe psikologjikisht popullin grek, duke arritur në përfundimin se ndryshimi nga origjina zëvendësohet me solidarizimin e vazhdueshëm për t’u përballur me një armik të përbashkët. Ai thekson se një në çdo katër grekë është refugjat, kaq të tjerë kanë origjinë sllave, por të gjithë janë të bashkuar kundrejt armikut të përbashkët.

Greqia ka qenë e pushtuar nga sllavët, të cilët u ndalën dhe u tërhoqën, pasi ndeshën në rezistencën e fortë të shqiptarëve në Athinë që udhëhiqeshin nga Gjin Bue Shpata. Ajo ka qenë e pushtuar edhe nga bullgarët, kryqëzata frënge, katalanasit dhe në përfundim më 1450 nga Perandoria Osmane. Por, gjithnjë këta pushtues së Greqisë janë ndeshur me fiset shqiptare, të cilat jetonin që në lashtësi në Thesali, Boeotia, Peloponez dhe ishujt e shumtë. Kjo vërtetohet edhe se shumica e kapedanëve të kryengritjes së 1821 ishin të gjithë shqiptarë (arvanitasit) dhe për disa vite shqiptarët drejtuan Greqinë e Re në të gjitha fushat, kryetar shteti, kryeministra, akademikë e plot të tjerë.

Me Marrëveshjen e Lozanës më 1922 për shkëmbimin e popullsisë myslimane me atë ortodokse në Greqi erdhën mbi 1.600.000 aziatikë, të cilët nuk kishin asnjë lidhje me grekët e lashtë. Ata nuk kishin ngjashmërinë fizike, ngjyrën e lëkurës, flokëve, traditat, kulturat e kështu me radhë. Ata nuk dinin as gjuhën greke. Vendasit nuk i pritën mirë “grekët” e ardhur nga Azia. Greqia më tej ndër vite mori popullsi nga vendet e ish-Bashkimit Sovjetik, si nga Gjeorgjia, Ukraina, Armenia, të cilëve ju dha shtetësi duke shpallur se kanë origjinë greke nga Aleksandri i Madh i Maqedonisë. Vetëm gjatë viteve 1980-2000 në Greqi mund të kenë ardhur nga këto vende mbi një milion njerëz, të cilët sot krenohen se janë trashëgimtarët e grekëve të lashtë. Këta qytetarë të ardhur në Greqi nga Azia njihen me emrin rusopondios dhe në përgjithësi mbiemrat e tyre mbarojnë me prapashtesën “dhis” si për shembull Miltiadhis, Muratidhis, Asllanidhis, Petridhis, Psomiadhis, Lefteridhis, Joanidhis, e të tjerë. Kjo prapashtesë u është vënë nga autoritete shtetërore pasi morën shtetësinë greke.

Sot rreth tre milionë grekë kanë origjinë shqiptare, të cilët kryesisht banojnë në qytet kryesore të Greqisë së Lashtë dhe është vërtetuar se rreth 700 fshatra banohen ende nga grekë me origjinë shqiptare.

Greqia e sotme ka probleme që ekzistojnë midis qeverisë dhe fesë, sepse atje ende feja është e lidhur me shtetin dhe në disa raste del mbi drejtuesit politikanë shtetërorë. Pasuria e kishës ortodokse greke llogaritet në miliarda euro. Atje ekziston lufta e urrejtjes midis sekteve fetare brenda kristianizmit. Grekët ortodoksë urrejnë katolikët, jakuvatë, myslimanët e kështu me radhë. Shpeshherë pakicat greke që i përkasin këtyre besimeve kanë qenë pre e dhunimeve të kulteve të besimit të tyre. Por, edhe vetë midis ortodoksisë greke ka një ndarje të madhe, sepse një pjesë e mitropolitëve i përkasin kishës autoqefale greke dhe një pjesë kishës së Fanarit të Stambollit. Disa janë me kalendarin Gregorian dhe të tjerë me kalendarin Jonian.

Por, përkundër të gjitha problemeve ekonomike, politike Greqia dhe grekët sa herë që kanë probleme të thella të brendshme, për t’i mbuluar ato dhe larguar mendjen e qytetarëve nga varfëria dhe rrënimi ekonomik, aktivizojnë provokime politike me fqinjët e tyre duke nxjerrë në skenë kombin si garant në instancën e fundit për të shpëtuar nga rrënimi i tyre shtetëror, duke u përpjekur për të luajtur rolin e një fuqie të madhe komanduese në Ballkan.

Por, kjo iniciativë greke do të përfundojë me tragjedinë e tyre, sepse nga pikëpamja numerike Greqia përbëhet nga rreth 10 milion banorë, ku siç thamë më lartë 1/3 kanë origjinë shqiptare dhe fillimi i shekullit të XXI po tregon se progresionet demografike të çojnë në përfundimin se në Ballkan ka më shumë shqiptarë se grekë.


Arben P. Llalla ka lindur më 17 janar 1972 në qytetin e Elbasanit. Mbaroi shkollën fillore dhe të mesme në vendlindje. Nga të dy linjat familjare rrjedh nga familje të shëndosha kombëtare që i kanë dhënë shumë Shqipërisë. Është i diplomua në Universitetin Shtetëror të Tetovës në degën Histori.



Nga viti 1992 e deri 2004 ka jetuar dhe punuar në Greqi. Që nga viti 1997 ka punuar gazetar duke bashkëpunuar dhe shumë gazeta dhe revista shqiptare në botë. Në 1998 ka filluar të bashkëpunojë me Lidhjen e Arvanitasve të Greqisë për studime historike dhe ka pasur një bashkëpunim të ngushtë me studiuesin dhe shkrimtarin e njohur Aristidh Kola. Në vitin 2000 filloi të botonte studimet e para për jetën dhe kulturën e arvanitasve të Greqisë. Deri më sot ka botuar në disa revista dhe gazeta shqiptare mbi 70 punime shkencore historike që kanë të bëjnë në veçanti me arvanitasit që nga themelimi i shtetit grek. Në dhjetor të viti 1998 është themelues i “Forumit të Emigrantëve shqiptar”- dega Selanik, dhe deri më tetor 1999 ishte kryetar i saj. Në shkurt të vitit 2000 zgjidhet Sekretar i Përgjithshëm i shoqatës “Shqiptarët e Selanikut”, ishte në këtë post deri më shtator 2000.



Më 2004 ishte përfaqësues i Ekzekutiv në Maqedoni i Lobit shqiptaro-amerikan në fushatën “PAVARËSIA E KOSOVËS TANI”, në mbështetje rezolutës së Kongresit amerikan.



Botime



Gjurmë të letërsisë së vjetër të shqiptarëve të Greqisë 1860-1889 - 2006

Aristidh Kola dhe shtypi shqiptar - 2007

Demografia e viseve shqiptare në Greqinë e Veriut - 2013

Kolaboracionistët grek projektuesit dhe udhëheqësit e genocidit në Çamëri (1944-1945) : (e vërteta e bashkëpunimit të çamëve me gjermanët) - 2016

Kolaboracioni dhe genocidi në Çamëri 1944-1945 (E vërteta e bashkëpunimit të çamëve me gjermanët)

Floripress/ Përgatiti :Flori Bruqi

Dokumentet e CIA, më 1951 amerikanët ishin kundër copëtimit të Shqipërisë, frikë për një përplasje me Greqinë e Jugosllavinë, ja pozicioni që do mbante Britania në rast lufte dhe tentativat për të qetësuar marrëdhëniet me fqinjët



Shtetet e Bashkuara të Amerikës i trembeshin një lufte të re në Ballkan, gjatë vitit 1951, dhe për këtë arsye nisën të kufizonin lëvizjet për rrëzimin e regjimit komunist. Në disa dokumente të deklasifikuara ekzistonte frika se Greqia dhe Jugosllavia mund të kërkonin më pas copëtimin e Shqipërisë dhe për këtë arsye, para se të vijohej me planin për rrëzimin e regjimit, CIA nisi negociatat me vendet fqinje për të parandaluar çdo lloj përplasje në Ballkan. Po ashtu u kërkua që Britania e Madhe të ishte në një linjë me SHBA, për të parandaluar rreziqet. Nga ana tjetër jepen detaje mbi marrëdhëniet me Bashkimin Sovjetik, ku thuhet se mijëra shqiptarë stërviteshin atje me qëllim rikthimin në Shqipëri si agjentë kundër regjimit.

Qershor 1951

Politikat bazë – Departamenti i Shtetit

Memorandum

Një memorandum britanik, më datë 20 qershor 1951, ngrinte çështjen e statusit të ardhshëm të Shqipërisë dhe veprimin e duhur për t’u marrë nga Shtetet e Bashkuara e Britania, veçanërisht në lidhje me mundësinë e shembjes së regjimit të brendshëm apo të një prishjeje të mundshme të paqes në Ballkan, si rezultat i një agresioni sovjetik ose të vendeve të Comiform.

Pozita e SHBA mbi pavarësinë e Shqipërisë

SHBA vazhdon të ketë si objektiv ruajtjen e Shqipërisë si shtet i pavarur dhe miqësor ndaj Perëndimit. Çdo politikë që ka si qëllim zhdukjen e pavarësisë së Shqipërisë apo ndarjen mes Jugosllavisë e Greqisë, nuk do të mbështetet. Arsyet kryesore për këtë janë si më poshtë:

Populli shqiptar ka një karakter të tijin dhe ndjenja të forta për pavarësinë. Për më tepër, ai ka qenë një vend, të paktën nominalisht i pavarur që prej vitit 1912. E drejta e shqiptarëve për të qenë të pavarur është njohur dhe mbështetur në shumë deklarata publike të qeverisë së SHBA, dhe gjithashtu nga Britania. Nëse nuk do të kishte një Shqipëri të pavarur, nuk duket se ka tjetër mënyrë për zgjidhjen e konfliktit territorial mes Jugosllavisë, Greqisë e Italisë në këtë zonë strategjike, e cila prek sigurinë e të trejave. Asnjë prej këtyre shteteve nuk do të mbështesë vendosjen e influencës së rivalëve të tyre në këtë rajon, dhe asnjë marrëveshje për ndarjen nuk ka gjasa të jetë e qëndrueshme dhe e përhershme. Dorëzimi i Shqipërisë te një apo më shumë vende fqinje do të mbjellë farën e problemeve minoritare që mund të minojnë sigurinë e rajonit

Veprimet diplomatike

Mbështetja që i kemi dhënë Komitetit Kombëtar për Shqipërinë e Lirë, është bërë me supozimin se Shqipëria e pavarur është e rëndësishme për interesat amerikane. Veprimet që neglizhojnë të drejtën e Shqipërisë për pavarësinë, përveç faktorëve moralë dhe vështirësisë së justifikimit para opinionit publik, do t’i jepnin një armë të fuqishme propagande qeverisë sovjetike dhe kukullave të saj në qeverinë shqiptare. Por gjithsesi mund të jetë e nevojshme pranimi i disa masave të kombeve fqinje për ndërhyrje të armatosur në rast të nisjes së luftimeve në Ballkan.

Qeveria e SHBA beson se vazhdimi i përpjekjeve diplomatike dhe rrugëve të tjera duhet të kenë si qëllim një Shqipëri të pavarur dhe miqësore me Perëndimin, por në të njëjtën kohë duhet të jemi vigjilentë për ruajtjen e politikave dhe interesave amerikane në rajon dhe ruajtjen e marrëdhënieve të mira me Italinë, Greqinë e Jugosllavinë. Besohet se qëllimi i dëshiruar është kalimi nga një Shqipëri e dominuar nga sovjetikët drejt një vendi të lirë e të padominuar nga vendet fqinje, që do të ketë mbështetjen e përgjithshme të Perëndimit. Masat që do të merren në këtë drejtim duhet të koordinohen mes qeverive amerikane e britanike, dhe sipas rastit edhe të qeverive të tjera perëndimore. Por edhe mundësia e përfshirjes së Shqipërisë në një njësi më të madhe federale, duhet të mbahen në konsideratë. Një federatë e tillë duhet të jetë të paktën ballkanike dhe jo marrëveshje me Jugosllavinë apo Greqinë. Në asnjë mënyrë nuk duhet të inkurajohet një marrëveshje federale me Jugosllavinë, derisa vendi të bëhet më i pajtueshëm me idealet Perëndimore.

Pikëpamjet amerikane në lidhje me propozimet britanike

Mesa duket, qeveria britanike nuk është e gatshme, ashtu siç nuk janë të gatshëm edhe SHBA, për të marrë masa ushtarake për neutralizimin e Shqipërisë në rast të një sulmi sovjetik mbi Jugosllavinë, edhe pse kjo nuk përjashton përdorimin e mjeteve jo-konvencionale. Nëse në kohën e një sulmi të tillë Shqipëria do të përbënte rrezik dhe kërcënim për Jugosllavinë e Greqinë, Shtetet e Bashkuara pranojnë se mund të jetë e nevojshme një ndërhyrje ushtarake, ndoshta e pjesshme në Shqipëri, nga ana greke apo jugosllave, duke u siguruar për një mospërhapje të konfliktit mes fqinjëve dhe për natyrën e përkohshme të veprimit. Por Shtetet e Bashkuara nuk pranojnë veprime të tilla në kohën aktuale, prandaj kërkojnë politika të mosndërhyrjes nga grekët e Jugosllavët. Nga memorandumi britanik nuk ishte e qartë nëse qasja e këtyre të fundit ishte për të ardhmen e afërt apo për skenarin kur grekët dhe jugosllavët të kenë dërguar misione ushtarake në Shqipëri. Për të nxitur grekët dhe jugosllavët të mos ndërhyjnë në Shqipëri duhen marrë garanci mosndërhyrjeje nga të dyja palët, si dhe duhet diskutuar në linja të tjera duke ulur vlerën e argumenteve të tyre mbi efektivitetin e një ndërhyrjeje të mundshme.

Sugjerime të Shteteve të Bashkuara

Duke besuar se është e papërshtatshme të kërkojmë tani të dhëna mbi qasjen e grekëve apo jugosllavëve për një ndërhyrje të mundshme në Shqipëri, Shtetet e Bashkuara kanë një plan veprimi mbi objektivat e pranuara nga SHBA dhe Britania, për të evituar situatat që mund të bëjnë të mundshëm ndërhyrjen ushtarake të Greqisë apo Jugosllavisë. Siç u theksua më sipër, SHBA beson se vazhdimi i përpjekjeve diplomatike dhe përpjekjeve të tjera, do të jetë për një Shqipëri të lirë miqësore me Perëndimin. Vështirësia kryesore në punën drejt këtij objektivi, e veçanërisht për situatën pas eliminimit të pushtetit sovjetik në Shqipëri, mbeten qëllimet konfliktuese mes Jugosllavisë, Italisë dhe Greqisë, si dhe frika e dyshimet e tyre për njëri-tjetrin. Shumë mund të përfitohet nëse ato sigurohen se asnjë prej rivalëve nuk do të fitojë një pozitë privilegji në Shqipëri. Rrjedhimisht, ne propozojmë se në kohën e duhur SHBA dhe Britania të rrisin shanset e tyre të suksesit duke marrë nga tre vendet fqinje deklaratat përkatëse se vendet nuk kanë pretendime dhe se njohin të drejtën e Shqipërisë për pavarësi, me institucione të zgjedhura prej tyre vetë. Do të ishte e dëshirueshme që deklarata të tilla të përfshinin dorëheqje nga pretendimet përkatëse të secilit vend, edhe diçka e tillë do të ishte e vështirë të merrej nga Greqia. Me konfirmimin e zotimeve të mësipërme nga tre fqinjët dhe me mbështetjen e SHBA, Britanisë e mundësisht Francës, eliminimi i kontrollit sovjetik në Shqipëri dhe krijimi i Shqipërisë së pavarur do të kishte sukses.

Konflikti në Ballkan

Përdorimi i mjeteve jo-konvencionale për momentin është i kufizuar prej natyrës eksplozive të konfliktit dhe situatës në Ballkan, pasi një shqetësim parësor është evitimi i provokimeve që mund të prishin balancat delikate mes luftës e paqes në këtë rajon. Por gjithsesi duket se ka vend për veprime të kujdesshme nga ana e SHBA, që nuk do të prishnin balancat e pushteteve dhe që mund të vendosin struktura paraprake për veprim të mëtejshëm në kohën e duhur. Mendohet gjithashtu se mund të ndërmerret veprim i diversionit klandestin kundër lëvizjeve sovjetike në vende të tjera, siç ishte aneksimi i Burmës. Propozohet vazhdimi i aktiviteteve aktuale, me pikësynim përgatitjen e pozitës së përshtatshme për organizim dhe përgatitje si brenda dhe jashtë Shqipërisë. Me sugjerimet e mësipërme, SHBA pranon se dy hapat e parë të memorandumit britanik duhet të kryhen nëse dhe në kohën kur nisja e konfliktit në Ballkan është e pashmangshme. Në rast të ndërhyrjes së Jugosllavisë dhe Greqisë në Shqipëri, SHBA duhet gjithashtu të marrë pjesë ushtarakisht në ndërhyrje, për të siguruar dhe për të ushtruar presion të fortë kundër një konflikti mes tyre, si dhe për të siguruar që ndërhyrja të jetë e përkohshme.

SHBA pranon sugjerimin britanik për komunikimin me tre fqinjët shqiptarë, duke i siguruar se asnjë fuqi e huaj nuk do të lejohej të merrte një pozitë të privilegjuar në Shqipëri pas rënies së regjimit aktual, dhe se vendet fqinje do të konsultoheshin për pushtetin e ri demokratik që do të vendoset. Në lidhje me “streset e brendshme”, britanikët duket se i referohen lëvizjeve subversive që nuk janë nxitur nga jugosllavët. SHBA beson fuqimisht se në rast të tillë, SHBA dhe Britania nuk duhet të lejojnë që Jugosllavia të përgatitet të zëvendësojë regjimin sovjetik në Shqipëri me një regjim titist. Duhet të bëhen të gjitha presionet diplomatike për të theksuar se karakteri i regjimit të ri në Shqipëri do të jetë objekt konsultimesh të ngushta mes të gjithë palëve të interesuara si SHBA, Britania, Italia, Greqia e Jugosllavia.

Synimet

Lëvizjet e sugjeruara në paragrafët e mësipërm kanë si qëllim marrjen e garancive nga Jugosllavia, Greqia e Italia, se nuk pretendojnë një pozitë superiore në Shqipëri dhe nga ana tjetër se asnjë fuqi e huaj nuk do të bëjë këtë, gjë që mund të arrihet shumë më mirë nga veprimi i përbashkët shumëpalësh dhe jo vetëm nga SHBA e Britania. Nëse NATO do të konsiderojë mbrojtjen e Jugosllavisë si një mënyrë për trajtimin e situatës, atëherë duhet të veprohet sipas sugjerimeve të saj për problemin shqiptar. SHBA mirëpret komentet e Britanisë mbi çështjen, edhe pse nuk pritet të ketë ndryshime idesh pas konsultimeve të kryera mes Departamentit të Shtetit dhe degës CJS të CIA. Mendimet konsiderohen si projekte dhe jo një plan veprim i aprovuar.

Korrik 1951

Marrëdhëniet Shqipëri – Jugosllavi

1. Problemi

a) Parandalimi i marrjes së Shqipërisë nga jugosllavët apo i ndarjes së saj nga jugosllavët e grekët

b) Nëse kushtet e lejojnë, çlirimi i Shqipërisë nga kontrolli i Cominform dhe ardhja në fuqi e një regjimi pro-Perëndimor, pa rrezikuar sulme hakmarrëse nga Cominform mbi Jugosllavinë

2. Fakte me rëndësi për problemin

a) Kontrolli i Shqipërisë nga Cominform po bëhet gjithnjë e më i dobët

(1) Pakënaqësia publike është gjtihnjë e më e përhapur

(2) Kushtet ekonomike po përkeqësohen shpejt

(3) Në zona të izoluara duket se kanë shpërthyer revolta

(4) Shtetet e tjera të Cominform janë të izoluara nga rrugët tokësore me Shqipërinë, që prej dezertimit të Jugosllavisë, prandaj siguria e shtypjes psikologjike dhe e afërsisë së ushtrive të Cominform është me e pakët në Shqipëri sesa në vende të tjera komuniste

b) Jugosllavia po përgatitet seriozisht për ndërhyrje ushtarake në Shqipëri

1) Një ushtri çlirimtare shqiptare e sponsorizuar nga Jugosllavia është krijuar në afërsi të kufirit shqiptar

2) Rreth 100 grupe rezistence të sponsorizuara nga Jugosllavia janë aktualisht në veprim në Shqipëri.

3) Besohet se nga 2000 deri në 4000 shqiptarë po marrin stërvitje paramilitare në kampe ushtarake në Jugosllavi

4) Jugosllavia ka lëshuar mbi Shqipëri të paktën një broshurë ku nxit rezistencën popullore kundër regjimit.

c. Jugosllavia tashmë njihet publikisht që merr ndihmë ushtarake dhe ekonomike nga SHBA dhe qarkullojnë zhurma se Jugosllavia ka marrë dorë të lirë nga SHBA për pushtimin e Shqipërisë dhe zëvendësimin e qeverisë komuniste me një qeveri pro-jugosllave.

d. Disa sinjalizime tregojnë për një marrëveshje të mundshme mes Jugosllavisë e Greqisë për ndarjen e Shqipërisë mes tyre. Por edhe sikur një marrëveshje e tillë të mos ekzistojë, nëse Jugosllavia ia del me sukses të përmbysë regjimin në Shqipëri, kjo detyrimisht do të sillte ndarjen e vendit mes saj dhe Greqisë

c. Populli shqiptar, i cili kundërshton regjimin komunist, do të preferonin asistencë Perëndimore për ndryshimin e regjimit, në vend të ndërhyrjes greke apo jugosllave.

Operacionet aktuale amerikane e britanike nuk kanë pasur suksesin e mjaftueshëm në krijimin e një organizate të vetme rezistence. Por deri në fund të verës mund të rezultojë që aktivitetet të forcojnë thelbin e një rupi rezistence.

Konkluzione

Jugosllavia nuk merakoset shumë për shkaktimin e një sulmi sovjetik në rast ndërhyrjeje, të hapur apo klandestinë në Shqipëri. Nëse Cominform nuk e sulmon Jugosllavinë deri brenda vitit që vjen, ka mundësi që pa ndërhyrjen e SHBA, vetëm aktivitetet jugosllave në vend, si dhe përkeqësimi i situatës ekonomike, të sjellin shembjen e regjimit aktual, e rrjedhimisht ardhjen e një qeverie të sponsorizuar nga Beogradi apo ndoshta ndarjen e Shqipërisë mes fqinjëve.

Në rast të tillë, Cominform nuk do të ndërhynte, vetëm në rast se ka vendosur për likujdimin e regjimit të Titos, pa pasur lidhje nëse Shqipëria kërcënohet apo jo. Një përmbysje e mundshme e regjimit në Shqipëri do të merrej nga Evropa si dhënie e dorës së lirë ndaj Jugosllavisë për eliminimin e regjimit komunist në Shqipëri me aprovimin dhe ndihmën e SHBA. Një mendësi e tillë do të kishte efekte të dëmshme në grupe të ndryshme të rezistencës në vende të tjera të Evropës Lindore, ku zhvillimet do të interpretoheshin si një skenar i Shteteve të Bashkuara.

Eliminimi i regjimit aktual në Shqipëri do të ndihmonte nga ana tjetër për inkurajimin e lëvizjeve të tjera të rezistencës në vende satelite sovjetike, duke u bërë një provë e lëvizjes së suksesshme klandestine për përmbysjen e një regjimi komunist. Për arsye të simpative të Perëndimit me zyrtarët shqiptarë, do të ishte më i thjeshtë organizmi i një grushti shteti në Shqipëri me elementë amerikanë, ndoshta me më pak personel sesa një tentativë jugosllave. Besohet se në rrethana të caktuara, një revoltë e suksesshme mund të nisej nga SHBA, duke hyrë nga jashtë vendit me 1000 deri në 2000 njerëz. Një operacion stërvitjeje me 1000 deri në 2000 shqiptarë mund të krijohet në Gjermani nën mbulimin e kompanive të gardës, me kosto relativisht të vogla.

Rekomandime

Operacionet aktuale të SHBA që kanë si qëllim të krijojnë lëvizje rezistence, do të zgjerohen në mënyrë jo-provokuese si për shqiptarët ashtu dhe jugosllavët. Qeveria jugosllave do të këshillohet që aktivitete të tilla nuk shihen me sy të mirë nga SHBA, dhe nëse vazhdojnë pozita e SHBA në lidhje me Jugosllavinë do të rishikohet e mundësisht do të ndërpritet. Nëse jugosllavët do të vazhdojnë operacionet e tyre në Jugosllavi, të bëhet e qartë se SHBA do të kryejë operacione edhe më të fuqishme për të ndaluar një dominim të Shqipërisë nga Jugosllavia.

Kapacitet e SHBA do të zgjerohen menjëherë duke shtuar njësitë e gardës shqiptare në Gjermani deri në 1000 njerëz, të cilët do të stërviten si paramilitarë dhe si njësi guerile në të ardhmen. Armë të mjaftueshme për 10 000 njerëz do të grumbullohen në vendet e Mesdheut dhe ndihmë ajrore klandestine do të jepet deri në mbështetjen e suksesshme të operacionit. Për këtë plan do të kërkohet bashkëpunimi i qeverisë britanike.

SHBA vazhdon të ketë si objektiv ruajtjen e Shqipërisë si shtet i pavarur dhe miqësor ndaj Perëndimit. Çdo politikë që ka si qëllim zhdukjen e pavarësisë së Shqipërisë apo ndarjen mes Jugosllavisë e Greqisë, nuk do të mbështetet. Arsyet kryesore për këtë janë si më poshtë:

Populli shqiptar ka një karakter të tijin dhe ndjenja të forta për pavarësinë. Për më tepër, ai ka qenë një vend, të paktën nominalisht i pavarur që prej vitit 1912...

Përdorimi i mjeteve jo-konvencionale për momentin është i kufizuar prej natyrës eksplozive të konfliktit dhe situatës në Ballkan, pasi një shqetësim parësor është evitimi i provokimeve që mund të prishin balancat delikate mes luftës e paqes në këtë rajon. Por gjithsesi duket se ka vend për veprime të kujdesshme nga ana e SHBA, që nuk do të prishnin balancat e pushteteve dhe që mund të vendosin struktura paraprake për veprim të mëtejshëm në kohën e duhur...

“Mitet kombëtare” të Greqisë ?!



Emisioni “Arena” në RTV Ora News me gazetarin Dritan Hila është ndarë në dy korpuse. Në korpusin e parë është ndaluar në një dokumentar grek të televizionit Skai të realizuar në 2011. Ndërsa pjesa e dytë do ti kushtohet një interviste me historianin Pëllumb Xhufi.




Dokumentari quhet “Mitet kombëtare” dhe është një shikim ndryshe i historisë greke, i zhveshur nga të gjitha mitet që ne jemi mësuar ti dëgjojmë vazhdimisht, jo vetën nga politika, por edhe nga diplomacia.

A janë grekërit vazhduesit e helenëve të dikurshëm? Apo invazionet bullgare, protobullgare, gote dhe vizigote, normanët, otomanët, kryqëzatat bënë që kjo popullsi të përzihej.

A janë grekët e sotëm vazhduesit e atyre të dikurshëm? Apo ky është vetëm një mit? Këtë trajton dokumentari.





Dokumentari i zbardhur

Autori

Ne 27 shtator të 1831 Joanis Kapodistria vritet në një nga rrugët kryesore të Nafplios.Vendi zhytet në një cikël të ri luftrash civile.Shumë shpejt behët e qartë se përpjekjet e kryeqeveritarit të parë grek për formimi e një shteti të ri, të fuqishëm ,të pavarur ,do të bien në humnerë.Grekët nuk mund të qeverisin vendin e tyre.Të ngulitur në periudhën e perandorisë osmane ,ata nuk mund të shohin perpara.perpiqen të mbajnë privilegjet që gëzonin deri tani dhe i kundërvihen cdo përpjekje për të formuar një shtet të ri drejtësie. Por qeveritë europiane i kanë marrë vendimet e tyre në lidhje me të ardhmen e vendit. E vetmja zgjidhje është të gjejnë një udheheqës dhe një ideologji që të bashkojë grekët.Ka ardhur ora të formojnë mbreterinë e Greqisë.

Ky është një dokumentar i censuruar nga Kisha Greke sepse permban të vertetën e pamohueshme që grekëve nuk u është thënë kurrë më parë. Shumica e tyre, biologjikisht, pra me gjak, janë ARVANITAS SHQIPETARE të helenizuar.Ata nuk janë parardhës të grekëve të lashtë dhe që historia e tyre moderrne është e mbushur me të paverteta historike që sot po pranohen vetëm nga ajo pjesë e shoqerisë greke qe beson te thenia e Aristotelit ” E KAM MIK PLATON POR ME MIK KAM TE VERTETEN .”

Ne 1832 kurora greke nuk është një medalje per tu patur zili. Behet fjalë per një pjesë të territorit grek të shkatërruar nga lufta dhe përplasjet civile. Megjithatë mbretëria greke ushtron një tërheqje të cuditshme për qeveritarët europianë. Nuk është vetëm sfida për të krijuar një shtet të ri është edhe entuziazmi për shoqatat që lidhin shtetin e ri me Greqinë e lashtë.

Gazetari

Entuziazmin për rilindjen e shtetit Grek e shfaq edhe një pro-grek i flaktë, monarku i Bavarisë, Ludoviku i parë. Ludoviku e ka mbështetur me zjarr kryengritjen greke dhe zgjedhja e djalit të tij , 17 vjecari Otto ,si kryeministër i parë i shtetit grek, nuk është e rastesishme.Ludoviku e adhuronte Greqië e lashtë Në kohën që Lordi anglez Helgin heq mermerin nga Parthenon ,Ludoviku skicon dhe ndërton një kopje të tij në zemër të Bavarisë.Një ndër planet e Ludovikut është ta kthejë Mynihun ,në Athinën e Bavarisë.Në shkollat e mini –shtetit ,mësimi I greqishtes së lashtë është i detyrueshëm. Deri në 1830 Bavraia është bërë zemra e grekofilisë dhe Mynihu ngjan më shumë me një qytet grek se sa vetë Athina.Piktorë bavarezë ,të shtyrë nga Ludoviku ,udhëtojnë në Greqi ,frymëzohen nga e kaluara klasike dhe e pasqyrojnë atë sipas prirjeve romantike të kohës. Njërit prej piktorëve ,Peter fon Hes, Ludoviku do ti ngarkonte një detyrë më të vecantë.Të pasqyrojë heronjtë e 1821.Janë deri më sot pikturat më të njohura të kryengritjes greke.

Personazhi 1

Është nje avantazh tepër i madh për Greqinë të ketë miq në të gjithë botën të cilët mendojnë se Greqia është një vend i vecantë.Qindra vende të vogla do të donin të kishin të njëjtën dashuri dhe njohje të menjëhërshme.

Personazhi 2

Nga viti 1830 greqia është i pari komb –shtet i pavarur në europë dhe besoj se këtë nuk do ta kishim arritur kryengritesit grek nqs nuk kishin atë që quhet .Cfarë është ky < yll> ? Është qytetërimi i lahtë grek, sepse në sytë e atëhershme të një Europe tepër konservatore, të qeverive monarke të kohës ,liria e Greqisë është rilindja e një qytetërimi të lashtë që të gjithë e respektojmë.

Në mëngjesin e 6 shkurtit të 1833 ,17 vjecari Otto ,zbarkon në Nafplio .Vitin që vjen drejtohet për në kryeqytetin e ri të Greqise, Athinen.Mbreti i ri i Greqisë nuk ka ardhur vetëm .Ardhja e tij shoqërohet me hua të shumta financiare dhe nje trupë ushtarake prej 3.500 oficerësh të cilët do të vendosin modelin administrative bavarez në Greqi.Puna e tyre nuk ka të bëjë vetëm me organizimin e shtetit grek dhe të ushtrisë.Nga copat e ndara të tokës greke bavarezët duhet të formojë një pjesë të bashkuar me identitet të përbashkët dhe harmoni kombëtare.

Personazhi 3

Kur formohet një shtet që merr në dorëzim një shoqëri të shumëcopëtuar,dhe që për më tepër shkatërrohet ekonomikisht nga kryendritjet për arsye të mosmarrëveshjeve politike , një nga përparësitë është jo vetëm vendosja e rendit dhe e ligjit por edhe krijimi I një identiteti të përbashkët që do të bashkonte shoqërinë dhe do të kthente nga një popullsi me një identitet tradicional në një komb të moderuar.

Autori

Zgjedhja e Athinës si kryeqytet I ri I mbretërisë greke bëhet për arsye të qarta.Greqia e lashtë do të jetë pika referuese per riorganizimin e shtetin e ri .

Personazhi 4

Nga momenti që Ludoviku ,babai I Otto-s arriti të verë në front djalin e vet, në atë vend që quhej Hellas, jo Greqi ,zbuluan edhe Athinën, dhe duhej patjetër që Otto të ishte mbret në Athinë.

Autori

Ne vitet e mëpasshme ,bavarezët u munduan të zhduknin cdo gjë që të kujtonte të kaluarën e afërt otomane të Athinës ,dhe restauruan monumentet e lashta të qytetit.Kryeqyteti I greqisë rindertohet sipas modelit të Mynihut.

Gazetari

Përparësi shtetit të ri është konfirmimi I prejardhjes greke.Sapo Otto vë këmbë në Greqi ,gjëja e parë që bën është ndryshimi I monedhës .Rikthen pas 2000 vjetësh dhramin dhe heq monedhën e Kapodistrias ,finikun ,me kuptim më pak simbolik.Rrugë dhe lagje të Athinës marrin emra filozofësh të lashtë ,emra heronjsh dhe dramaturgësh antikë.Cdo gjë që kujton Greqinë e lashtë bëhet simbol I shtetit të ri.

Personazhi 1

Vetë Greqia bëhet < filohelene > .Dhe kështu kemi perpjekjet e vazhdueshme në shekullin e 19 –te për të vënë në dukje Akropolin dhe Parthenon.Rrugët e Athinës marrin emra të heronjve dhe perëndive të lashta greke.Rikthehet dhramia dhe njerëzit fillojne të flasin katharevusa ( greqishten zyrtare e shek 19 –të ) .

Personazhi 4

Sigurisht edhe Bavarezët e flisnin greqishten zyrtare të kohës ,por e flisin aq me passion saqë mendonin se po flisnin greqishten e lashtë.Ky idealizëm I gjuhës së lashtë u bë bazë për zhvillimin intelektual të Greqisë fatkeqësisht ,ose fatmirësisht ,sepse pa këtë bashkim ende sot do të flisnim gjuhën Arvanitase.

Personazhi 1

Ishte një përmbytje me element antike dhe një përpjekje që nëpërmjt grekëve të lashtë të bashkohej vendi I cili ishte I përcarë përpara revolucionit .

Autori

Por bashkëpunimi në mbretërinë greke nuk është një cështje e thjeshtë .Greket janë përfshirë në luftëra civile të njëpasnjëshme dhe udheheqësit e revolucionit e kanë tepër të vështirë të ekzistojnë bashkë në skenën politike.Bashkimi kombëtarë mund të kultivohet vetëm në sferën e fantazisë me rithurjen e historisë.Bavarezët as më pak e as më shumë duhet të krijojnë një legjendë të kombit grek për të gjithë shtetasit e mbretërisë.

Personazhi 3

Si do të formohet ky identitet në rastin e Greqisë? Sigurisht me reduktim të historisë .Që të bëhet ky reduktim në histori disa herë duhet të fshihen faktet .Në shumë raste kjo është quajtur legjendë kombëtare.Këto reduktime janë kapur jo dhe aq shpesh në Grei ,sesa në Mynih , e cila ishte një mbretëri neoklasike nën sundimin e filo –grekut Ludovik ,babai I Otto-s ,I cili zbukuroi kryeqytetin e tij me ndërtesa neoklasike.

Gazetari

Një nga këto ndërtesa është Propilea e Mynihut .Këtu në zemër të kryeqytetit bavarez ,Ludoviku ndërton një monument mbresëlënës në përkujtim të revolucionit grek.Me gërma të mëdha greke shkruhen emrat e të gjithë atyre që luajtën rolin kryesor në vitin 1821.

Personazhi 3

Dhe këtu shkruhen ,ngjitur njëri me tjetrin ,emrat e të gjithë atyre që luajtën role të rëndësishme në konfliktet ideologjike ,shoqërore dhe politike pëe clirimin e Greqisë .Këtu shohim përkrah njëri –tjetrit ,Riga Fereon dhe patriarkun Grigori ,edhe pse në të vërtet ishin kundrshtarë ideologjik. Shohim Jani Kapodistrian dhe Adhamantio Korain ,shohim heronj të revolucionit të cilët shumë herë luftuan me njëri –tjetrin e megjithatë janë figura të vërteta historike ose udhëheqës të revolucionit për clirim .

Autori

Pavarësisht nga miqësia apo përplasjet për vdeke ,të gjithë emrat e heronjve të revolucionit përkujtohen me të njëjtën mënyrë si një trup I vetëm.Monumenti bavarez tregon në mënyë të qartë rolin me të cilin duhet të skruhet historia e revolucionit të 1821.

Personazhi 5

Kjo është ajo që quhet legjenda e 1821 .Do të thotë që një popull mund të rilindë përtej mizerjes së tij, përtej dinakërisë së tij ,përtej luftës për të mbijetuar,pertej që bënin mëkatarë të ndryshëm dhe mbijetonin duke dhënë një shembull madhështie .Kjo është legjenda e 1821 –shit e cila bazohet diku.Është një lelegjendë e vërtetë .Gjithsesi të githa legjendat e kanë një bazë ,nuk janë të rastësishme.

Personazhi 3

Kështu formohet baza për bashkimin e kombi grek dhe bashkimin e ideologjisë e cila është e nevojshme nga ana shoqërore .Shoqëritë I kërkojnë këto përpunime dhe thjeshtime.Sigurisht që mund të kemi një mërzitje të historianëve, por nga ana tjetër ato mbjellin ndjenjën e bashkimit në popull dhe japin emocionet e duhura për të bërë të mundur mbijetesën e shoqërisë .

Autori

Që të shmangë trazirat dhe shpërbërjen ,mbretëria e sapoformuar e Greqisë ,kërkon disa mjete të fuqishme për bashkim .Një nga këto është Kisha Ortodokse.Identiteti krishter vazhdon të bashkojë Rumelinë dhe Peloponezin ,më shumë se adhurimi i lashtësisë.

Gazetari

Në vitin 1833 ,bavarezët bëjnë të mundur formimin e kishës autoqefale dhe e vënë në shërbim të kurorës mbretërore .Kështu fillon një thjeshtëzim I domosdoshëm I historisë rreth rolit të kishës ortodokse në Revolucionin 1821.Mundohet ti jepet perparësi një ideje sipas të cilës paria kishtare ishte njëzëri pro revolucionit ,dhe ato pak herë që nuk e mbështeti kryengritjen kundër otomanëve e bëri për arsye taktike.

Personazhi 5

Grigori I pestë ,kur hoqi dorë nga revolucioni dhe mallkoi Aleksanër ispilantin , nuk e bëri për ti hedhur hi syve ,sic thanë disa.Aspak.Ishte në ideologjinë e kishës të mallkojë veprime rrënjëisht të dhunshme.Por duke mallkuar revolucionin , nuk e shpëtoi dot jetën e vet , dhe ky ishte gabimi fatal I otomanëve ,të cilët nuk e kuptonin se duke goditur parinë e kishës ,detyruan të tjerë të marrin pjesë në revolucion.

Thenie e kishes



Personazhi 5

Shteti Grek ,kur bashkoi kishën me revolucionin , ,përpunoi edhe legjendat e nevojshme

Legjenda më e njohur është shkolla e fshehtë ,sikur priftërinjtë rrezikuan kur ndihmuan fëmijët të mësonin gjuhën ,dhe kjo bëhej fshehurazi ,sepse turqit e kishin ndaluar.

Min 18.20

Autori

Piktura e famshme e Nikola Gizit , u pikturua në vitin 1886.Gizi I përket shkollës së Mynihut e cila vazhdon traditën filogreke të piktorëve bavarez ,duke pasqyruar momente dhe pamje të revolucionit grek .Forca e portretit ndodhet në realizimin dhe atmosferën imponuese të saj.Por edhe kjo pamje është krejtësisht e sajuar.

Prifti


Personazhi 5

Shkolla e fshehtë është krijesë e shtetit grek

Me vone .Perse ? Për të forcuar ,për ti dhënë një vend të vecantë fesë dhe mënyrës se si mësohet feja në shkollë.

Feja nuk beson në gjërat e kësaj bote ,përgatit krishterë të mirë për botën tjëtër.

Kodi fetar nuk përfshin revolucionin .Revolucioni është një gjë e keqe ,nuk është në dëshirën e Zotit ti të ngrihesh dhe të shkaktosh trazira.Por kur u formua shteti grek, që ishte produkt i një revolucioni ,duhet të vendosë edhe kishën si pjesë të revolucionit.Sigurisht ekzistonin priftërinj revolucionar, por nuk ishte kjo pozita zyrtare e kishës .

Personazhi 5

Nuk besoj se turqëve u interesonte nëse kristianët flisnin gjuhën greke apo sllave.U interesonte që besimtarët e tyre të flisnin gjuhën e islamit .Sec bënin kristianët as që u interesonte fare.Nuk besoj se u interesonte .Gjithë të tjerat janë prralla.

Autori

E vërteta është se në kohën e sundimit ottoman ,kisha luajti një rol vendimtar në mësimin e gjuhës greke duke kontribuar kështu në shpëtimin e brezit.Megjithatë ,100 vjet para revoluconit ,nje shtresë qytetare e mesme kërkon të ketë të drejta në kulturimin e vet.kërkon një mënyrë edukimi më modern ,dhe përdorimin e gjuhës ,filozofisë dhe shkencës së lashtë greke. Gjithnjë e më tepër në komuitetet greke hapin dhe funksionojnë lirisht shkollat e tyre

Personazhi 3

Rilindja zhvillohet në qëndrat e arsimit brenda territorit otoman në qytete të mëdha aty ku grekët tradicionalisht kishin shkollat e tyre.Janina është ndër qendrat kryesore ,Smirni (Izmir ) Kydonies më vonë ,Stambolli ,ndonjeherë qëndrat e arsimit në Peleponez ku arsimohen fëmijët dhe mësuesit që trasformohen pastaj në të gjithë qytetet dhe shkollat e Greqisë .Me rilindjen do të brumosen të gjitha ndryshimet shoqërore dhe intelektuale të cilat do të drejtojnë vendin në revolucionin grek.



Gazetari

7 vjet pas fillimit të revolucionit kryeministri Jani Kapodistria u pyet nga kryeminitrat e Fuqive të Mëdha për numrin e popullsisë turke në Peleponez.Kapodistria dhe dy numra ,perpara vitit 1821 42.750 persona ,pas vitit 1821 ASNJË.

Autori

Është një e vërtetë tepër e vështirë për tu besuar sot që Greqia dikur strehonte një numer kaq të madh turqish.Jetonin në komunitete të vogla të shpërndara në të gjithë territorin grek,bujq ,tregtarë ,nëpunës shtetëror dhe familjet e tyre nuk njihnin tjetër atdhe për qindra vite me rradhë.Pas pranverës së vitit 1821 ,gjurmët e tyre zhduken.Dhjetra mijë turq burra ,gra,fëmijë, vriten brenda disa javëve.Masakrat janë pa dyshim një pjesë e pandarë e revolucionit grek.Dhe në këtë pikë takojmë një tjetër legjendë për revolucionin e 1821-që masakrat kundër të pambrojturve ishin vepra të njëanshme turke.

Personazhi 5

Legjendat më të shumta thuren nëpër shkolla dhe nga njëra anë është e kuptueshme .Si mund ti thuash një fëmije që stergjyshi I tij vriste turq,I copëtonte dhe I hidhte në pus kur hynte në qytet dhe u vidhte gjithcka kishin ? Po tia thuash një fëmije do shokohet ,do thote -Atëherë pse jemi ne më të mirë se ata,ku ndryshojme ? Epërsia jonë morale ku qëndron ?

Personazhi 1

Në Europën Perëndimore ,shekullin e kaluar në luftërat e mëdha fetare ,ndodhte pikërisht e njëjta gjë. Kushdo që rezistonte, vritej.Nuk ishin vrasje të rastësishme fqinjësh që të vidhnin shtëpitë e tyre, ishte një politikë. Ortodoksët grekë donin të ndiqnin myslimanët ,dhe sunduesit mysliman konsideronin se grekët ishin rebeluar, nuk kishin më të drejta. Kështu ne shikojmë shembuj të kësaj politike në Tripolica dhe në Kios.

Personazhi 5

Kios u bë shembull i tragjedisë së shfarrosjes. Për të gjithë të huajt u bë një pikë referimi. Kios u bë shume i njohur edhe pse ka qytete të tjera ku u bënë masakra , ajo e Kios u bë e njohur në të gjithë botën .

Personazhi 1

Kemi raporte të ambasadorëve të huaj që u thonë otomanëve: Nuk mund të vazhdoni të masakroni njerëzit. Dhe ata përgjigjen.-Duhet të na lini. Kjo është perandoria jonë dhe këto janë zakonet e fesë sonë .

Personazhi 5

Dhuna është mënyrë jetese e kohës. Që të mbijetonin njerëzit ,që të sundonin përdornin dhunën.

Kur hynin në një qytet dhe thernin popullsinë ,nuk ishte e cuditshme ,ndërsa tani të gjithë ngelën të shtangur. “U bënë në Tripolica të tilla shfarrosje ” ? Sigurisht u bënë të tilla shfarrosje në Tripolica dhe turqit bënë në vende të tjera.

Autori

Nga të gjitha shfarrosjet e popullsisë të pambrojtur myslimane, sipas dokumentave ajo e Tripolicas është më shtazorja. Kur grekët e armatosur e pushtojnë qytetin, atje kishte më shum se 35.000 turq. Shfarrosja që do të ndjekë më pas pasqyrohet me hollësi në himnin për liri të Dionisi Solomu poezia e të cilit do të përdoret 40 vjet më vonë si himn kombëtar i Greqisë.

Gazetari

Shumica e njerëzve njohin vetëm dy vargje nga 150 që ka poezia e Solomonit. Por po të lexojmë diçka më tepër se ato dy vargje do të zbulojmë se himni yne kombëtar nuk është vetëm një himn për lirinë.

Shiko duar të dëshpëruara si korrin jetë ,

Dhe si bien të copëtuara koka, duar dhe këmbë ,

Dhe gjerdane dhe shpata me tru shpërndarë gjithandej,

Dhe carjet nëpër kafka

Dhe zorrët gjithë llahtar,

Kujdes nuk ben asnjë në therje shkojnë të gjithë pëpara,

O mjaft më mjaft, sa do të zgjasin këto vrasje ?

Himni ynë komëtar perveç himnit për liri është dhe një pasqyrim i dhunës së revolucionit.

Personazhi 5

Besoj se Solomoni është shumë herë më pak naiv sesa besohet në përgjithësi.Nëse dikush do të lexojë vargjet e himnit të lirisë dëshmonë në mënyrë poetike dhe realiste të vërtetën e asaj kohe .

Autori

Revolucioni i 21 si të gjitha kryengritjet e armatosura është një histori e përgjakur.Shfarrosje dhe hakmarrje ,epidemitë dhe uria ,luftëra civile dhe vrasje ,plackitje,refugjat dhe skllavëri.Të gjithë këto përshkruajnë një realitet të cilin edhe grekët edhe turqit duan ta harrojnë. Qeveria e re greke duhet të ngrihet nga gërrmadhat dhe që ta bëjë këtë duhet të fshijë një pjesë të së kaluarës aq të trazuar .

Gazetari

Me ideologjinë bazë atdhetarizmin sipas modelit bavarez, përparësia e qeverisë greke është të fshihet e kaluara otomane e Greqisë. Në vend të saj do të sundojë trashëgimia e lavdishme dhe optimiste e lashtësisë.

Autori

Në Athinë ,ashtu si edhe në cdo cep të Greqisë shikojmë mbeturinat e një bote e cila duket të jetë shpërndarë në qindra pjesë papritur dhe në mënyrë tepër të dhunshme.Të gjitha gjurmët e një historie qindra vjecare janë zhdukur.

Personazhi 6

Një ditë kur shëtisja nëpër Athinë që të shihja monumentet e lashta u drejtova për te tregu i lashtë dhe vura re një xhami dhe fillova të mendoj: Sa gjëra dimë për Athinën nga ajo periudhë ? Nuk e di nëse e keni vënë re që Akropoli është pastruar nga shumë të dhëna dhe duhen njohuritë e një specialisti që të mësojmë se çfarë është hequr .

Personazhi 1

Nese shohim pikturat e vjetra të Athinës ekziston një varrezë myslimane atje ku tani është garazhi i Akropolit. Nuk u zhdukën vetëm njerëzit por u zhdukën edhe monumentet që dëshmonin prezencën e tyre.Në Athinë për shembull kishte shumë xhami dhe minaret, por sot është shumë e vështirë të gjesh gjuurmët e tyre.

Personazhi 6

Kishte dhe një fshat aty lart të peridhuës së fundit otomane me shtëpi tradicionale, të cilat i shikon vetëm në pikturat e vjetra, si dhe në muret me frëngjishtë që u ndërtuan nga kryqëzatat rreth Akropolit.

Personazhi 5

Shteti Grek e bazon të gjithë filozofinë dhe arsimin e tij në një mos pranim të plotë të të kaluarës otomane. Dmth është harruar çdo gjë që ka lidhje me të kaluarën tonë otomane. Nëse është e mundur të mos na kujtojë asgjë sundimin turk ky është qëllimi. Këtë e bëjnë të gjithë popujt e rinj, të gjithë. Mohojnë një të kaluar dhe krijojnë një të re e cila bazohet në një të kaluar më të largët e cila lind përsëri dhe kështu kemi rilindjen.

Personazhi 6

Por si do të jetë Greqia e re ? Duhet ti afrohet imagjinatës që ka Perëndimi për të. Ky është portreti që duhet të krijojmë. Nëse duhet të rilindim Greqinë si një vend me rëndësi, duhet të ndërtoht sipas madhështisë së periudhës klasike. Kështu nqse rindërton Athinën do të ndërtosh një universitet neoklasik, një pallat neoklasik etj.

Personazhi 1

Shteti bashkëkohor grek krijon qëllimisht historinë e tij. Është një histori pro greke që shkon për shtat me luftën për pavarësi. Kështu bëhet legjendë.

Personazhi 6

Nuk besoj se është thjesht një problëm grek ,sepse u krijua kryesisht nga historian perëndimore. Është një problem Europian që lindi edhe nga nevoja e krijimit të një legjende për prejardhjen e Europës, edhe Greqia kishte rolin e saj.

Personazhi 4

Keqkuptimi i madh sigurisht filloi me sundimin bavarez, kur zbritën Gjermanët gjetën një vend që nuk funskiononte dot me asnjë mënyrë. Gjetën varfëri dhe mizerje të frikshme. Dhe thonin: Si mund të quash një lypës të varfër e të mjerë , që gjendej në rrugët e Athinës asaj kohe ,dhe meqë ra fjala fliste gjuhën arvanitase, ta quash Helen ? Nuk ka asnjë lidhje. Pastaj u kthyen në Gjermani dhe thanë –Atje poshtë (ne Greqi ) nuk mund të bëjmë asgjë. Nuk mund të shpëtohet ai vend dhe se greket e sotëm nuk kanë asnjë lidhje me grekët e lashtë.

Gazetari

Në kohën kur mbretëria e Greqisë mundohet të mëkëmbet një historian bavarez, Falmerajeri, sjell në tavolinë një teori të re me qëllime dhe pikpamje të cilat drejtohen kundër monarkisë së vendit të tij. Qëllimi i tij? Të poshtërojë filogrekët e pamasë të monarkisë së vendit të tij.

Autori

Falmerajeri petendon se grekët e sotëm si racë nuk kanë asnjë lidhje me grekët e lashtë. Natyrisht që teoria e tij sjell panik në mbretërinë e Greqisë.Jo sepse nuk pranon kundërshtimet serioze të historianëve, por sepse saboton afirmimin e një legjende tepër të volitshme për regjimin e monarkisë dhe të shtetasve të tij.

Personazhi 2

Falmerajeri duket se u nervozua nga lulëzimi i filogrekëve në Bavari dhe vendosi të sjell prova që këto legjenda ishin të rreme. Falmerajeri solli në skenë historinë e ndërmjetshme nga periudha e sundimit romak në Greqinë e lashtë deri te pushtimet sllave të shek të 6-të, dhe arritjen e shqipëtareve në Veri në shek e 14-të. Pra sipas Falmerajerit, zinxhiri që lidh grekt e lashtë me grekët e sotëm nuk ekziston, është shkëputur dhe jo vetëm një herë, por tre herë.

Personazhi 4

Dmth Falmerajeri është armiku më i madh i grekërve, antigreku më i madh për Greqinë

Autori

Teoria e Falmerajerit vë në dyshim lidhjen e Greqisë së sotme me Greqinë e lashtë, vazhdimin e helenizimit si komb.Në këtë moment hyjnë në skenë dy emra të mëdhenj të historisë greke. Bizantologu dhe folkloristi Spidhiron Zabeli dhe historian Kostandiono Paparigopulos

Personazhi 2

Sipas shkrimeve të këtyre dy njerëzve , duke filluar nga dhjetëvjeçari i 1850 dhe më pas formohet një vazhdim i helenizimit.

Personazhi 5

Shikoni, ashtu siç pretendon edhe Paparigopulos, nuk ka një mosvazhdim në histori. Ajo paraqitet me ndryshime periodike dhe tranzicione.Ekzistojnë periuda tranzicioni dhe periudha të palëvizshme .

Personazhi 2

Në këtë mënyrë çarjet që kishte gjetur Falmerajeri dhe ngulte këmbë në to bëhen hallkat lidhëse. Sepse sipas Paparigopulos dhe Zabelit, gjendja e një kombi rilind e ndryshuar ,por është e njëjta.

Gazetari

Grindjet e historianëve bashkekohor nuk janë vetëm teza teorike rreth ideologjisë për problemet e historisë. Vënë në dukje edhe një problem patetik të cilin mbretëria greke duhet ta zgjidhë menjëherë.Integrimin e një populli tepër të përzier në një komb të bashkuar.Bëhet fjalë për banorët e kombësisë shqiptare ,të quajturit arvanitas,të cilët kishin dhënë një kontribut tepër të cmuar në sukseset ushtarake gjatë luftës për pavarësi.

Personazhi 5

Arvanitasit ndahen në dy grupe –arvanitasit ortodoks dhe arvanitasit mysliman të cilët i quajnë zakonisht turko-shqiptar .Arvanitasit ortodoks ishin ndër udhëheqësit më të rëndësishëm të luftës së 1821,p.sh Suliotët. Në të njëjtën mënyrë arvanitas tepër të zotë në det ishin ata të ishullit të Hidrës dhe Speces, çishin Suliotët e tokës, ata ishin në det. Njerëzit në atë kohë kishin njohuri të mëdha. Marko Bocari në atë kohë bëri një fjalor të gjuhës greke dhe shqiptare, i cili është një fjalor tepër interesant. Duket qartë që ka njohje të dyja gjuhët dhe do të shtoja se dinte edhe turqisht mjaftueshëm të komunikojë, pra tre gjuhë i dinte. Kolokotroni gjithashtu.

Personazhi 7

Është tepër e vështirë të flasim për grekë të pastër në një perandori shumëkombëshe ashtu siç nuk mund të flasim për shqipëtar të pastër, turq të pastër etj. Në mënyrë karakteristik Paparigolopulos, në një moment detyrohet të flasë për shqiptarët dhe grekët dhe e gjen tepër të natyrshme që ata (arvanitasit) duke qënë të krishterë të jenë kandidatët më të mirë për integrim në kombin grek. Flet për kombinimin ideal të cilësive greke dhe shqiptare duke thënë se ndërsa cilësitë greke kanë epërsinë intelektuale, një fisnikëri kulturore cilësitë shqiptare sjellin në rracën greke gjallëri , vrull, trimëri dhe bashkimi i këtyre dy të dhënave afirmojnë Greqinë moderne.

Personazhi 5

Arvanitasit u shkrinë në shoqërinë greke dhe u bënë më grek se vetë grekërit ,në një farë mënyre ….

Autori

Ndoshta rolin vendimtar në krijimin e identitetit të ri kombëtar e luajti gjuha.Greqishtja nuk ishte vetëm gjuha e ortodoksisë dhe e tregëtisë, ajo ishte gjuha që kishte sjellë idetë e iluminizmit dhe të revolucionit francez dhe të pavrësisë.Këtë e ka kuptuar edhe Kapodistria , në vitet e para heroike ,kur mundohet të hedhi themelet e një shteti të ri.Hapja e shkollave dhe e universitetit të parë në Greqinë e shkatërruar të asaj kohe ,kanë rëndësi vendimtare.Gjuha greke dhe arsimin janë të vetmet që mund të bashkojnë komunitetet e copëzuara në një komb.

Personazhi 5

Arsimi Grek ishte fillimi I forcës së madhe të shtetit grek ,pushtuesi I vërtet është shkolla greke.Kush është ajo që identifikon kombësinë e një populli ? Kultura e tij.Cfarë është kultura ? Gjuha. Gjuha dhe cfarë sjell ajo në kulturën ekzistuese.Porta është e hapur. Grekët janë të gjithë ata që marrin pjesë në sistemin arsimor të saj sipas konceptit të Isokratit, i cili është një kconcept i hapur i nacionalizmit në shek e 19-të, i cili sigurisht ndryshon në shek e 20 –të ,por në shek e 19 –të ,si përgjigje në fiksimin biologjik të Falmerajerit ,është tej e përtej e hapur ,kjo është më e bukura.

Personazhi 7

Shembull karakeristik është adoptimi i fustanellës. Fustanella është një veshje të cilën zakonisht në ballkan e përdorin vetëm Shqiptarët.

Truprojat presidenciale e përdorin sot si veshje karakteristike ,uniforma bazohet te fustanella një veshje e pastër shqiptare,nqse doni të flasim me terminologji kombëtare.Në kundërshitm me ata që mbështesnin se nacionalizmi ka vetëm njëllojshmërin si qëllim ,shikojmë që ka brenda tij të dhëna kompromisi që i lejojnë të ketë një elasticitet.

Personazhi 2

Nevojitet një përkulshmëri, një popull duhet të përshtatet në një farë mënyre e të mos bëjë llogarit sipas realitetit bashkohor.Dhe ndoshta kjo është ndërgjegja që mbizotëron akoma edhe sot në Greqi që është një popull i stërlashtë por që ka pasur shumë ndryshime dhe modifikime në rrugën e tij.Elasticiteti arriti në shkallë të tillë sa Rumei vendosën të quheshin zrtarisht jo vetëm fëmijë të grekëve ,pasardhës të të lashtëve ,por edhe grek të sotëm.

Do tju kujtoj disa fjalë të poetit Jorgo Seferi në dhënien e çmimit Nobël në Stokholm në dhjetor të 1963. Seferi thotë: Nuk do them që jemi i njëjti gjak me të lashtët ,sepse urrej teoritë racore, por banojmë dhe jetojmë në të njëjtin vend, shikojmë të njëjtat male që mbarojnë mbi det.

Autori

Nga viti 1821 na u desh pothuajse një shekull e gjysëm ,dy lufta ballkanike , dhe dy botërore deri sa të arrijmë ,si Seferi të risjellim identitetin grek në plan të parë ndërkombëtar me përkufizim bashkohor.Nqse sot ka dicka që na bënë krenar është kjo –vendi ku ne jetojmë ,historia jonë por edhe mundësia që sot kemi të vendosim për fatet tona,aq sa mundemi.Këtë nuk do ta kishim pa revolucionin e 21 ,pa luftrat , pa idetë dhe pa legjendat që e shoqëruan gjithashtu.Mënyra se si e përdorim këtë liri duhet ti shërbej patriotizmit tonë dhe dashurisë për vendin ku jetojmë ,që të nderojmë gjakun që u derdh drejtësisht dhe padrejtësisht për lindjen e Greqisë moderne.

/Oranews

2018-11-07

Zorra qorrë dhe Parkinsoni



Image result for appendix vermiformis

Kirurgjia e apendektomisë, nëse kryhet në moshë të re, zvogëlon gjasat për të shkuar në sëmundje nga 19 në 25 për qind, më të theksuara për ata që jetojnë në zonat rurale.

Image result for parkinson
Kush ka hequr apendecitin, ka më pak mundësi të preket nga sëmundja e Parkinsonit, në krahasim me ata që kanë këtë “shtojcë” të vogël në ‘zorrën qorre’. Kjo gjë mund të duket e çuditshme, por nuk është kështu.

Së pari, sepse lidhjet midis asaj që ndodh në zorrën e njeriut kanë qenë të njohura për një kohë të gjatë (gjithashtu të pasura me neurone, qeliza tipike të trurit: në të vërtetë flasim për zorrët si “trurin e dytë”) dhe sëmundjen e Parkinsonit të ashtuquajturat substanca ‘nigra’).

Image result for parkinson

Për shembull: paraqitja e simptomave motorike të sëmundjes (domethënë dridhjet, ngadalësia në lëvizje, humbja e bilancit) paraprihen edhe njëzet vjet më parë nga çrregullimet gastrointestinale.

Related image
Apendiciti për të cilin thuhet se nuk ka asnjë funksion në trupin e njeriut, përmban disa substanca që vret qelizat e trurit. Studiuesit thonë se gjetja e tyre është një dëshmi që tregon se origjina e kësaj sëmundje qëndron jashtë trurit.
Hulumtuesit në Institutin e Kërkimeve Van Andel, në Michgan, shqyrtuan të dhënat për 1.7 milionë njerëz në mbi gjysmë shekulli. Studimi i botuar në Jurnal of Medicine, tregoi se rreziku i Parkinsonit ishte 20% më i ulët tek njerëzit që kanë hequr apendisitin.
Studiuesit thanë se proteina toksike që përmban apendiciti është gjetur edhe në trurin e njerëzve të prekur nga Parkinsoni.
Një nga studiueset, Dr. Viviane Labrie tha se njerëzit nuk duhet të nxitojnë ta heqin apendicitin. “Do të ishte më mirë të mbahej nën vëzhgim formimi i tepruar i sinukleinës alfa (substanca që shkakton Parkinsonin) për të parandaluar problemet.”

Related image
Parkinsoni është sëmundja që sjell çrregullime të lëvizjes në moshën e tretë.

Parkinsoni ndodh kur disa qeliza nervore, të një pjese të trurit, që quhet Substantia Nigra, dëmtohen, ose vdesin. Këto neurone prodhojnë një produkt kimik të njohur si dopaminë e cila ndihmon në koordinimin e lëvizjes së muskujve të trupit. Kur rreth 80% e qelizave që prodhojnë dopaminë dëmtohen ose vdesin, shfaqen simptomat e sëmundjes.


Është një sëmundje, e cila zakonisht prek moshën e tretë, saktësisht moshën mbi 60 vjeç, sa më shumë mosha rritet aq më shumë ka gjasa të shfaqet kjo sëmundje. Burrat preken 1.5 herë më shumë se femrat.

Image result for appendix vermiformis
Kjo është lidhja me shtojcën: sepse në shtojcë mund të gjenden forma anormale të kësaj substance që në fakt mund të fillojë sëmundjen, edhe pse, ndoshta ky faktor duhet të veprojë në sinergji me të tjerët, të gjitha që duhet të zbulohen : faktorë të mjedisit, për shembull.
Një tjetër mister: si mund të arrijë kjo proteinë anormale në tru? Këtu është një hipotezë: këto proteina mund të rriten, përmes nervit vagus, nga zorrët në tru. Hulumtimi është shumë sugjestiv, ndoshta paraprak, por ato hapin fronte të reja. Për shkak se sëmundja e Parkinsonit tani mund të llogarisë në trajtime, madje edhe efektive, por shërimi definitiv nuk është ende atje.


*****

Proceset dhe zonat në tru që janë përgjegjëse për shfaqjen e kësaj sëmundjeje janë: shkatërrimi i neuroneve që prodhojnë dopaminë në pjesën kompakte të substancës së zezë (të lokalizuar në mezencefalon – trungun trunor) dhe prania e trupave të Lewy-t. Simptomat e sëmundjes së Parkinsonit burojnë nga mungesa e substancës së quajtur dopaminë.

Supozohet se manifestimi i sëmundjes është pasojë e ndërveprimit të faktorëve gjenetikë dhe të atyre mjedisorë. Megjithatë, defekti gjenetik mund të identifikohet vetëm në rreth 10% të rasteve, kurse nuk është konstatuar ndonjë faktor i prerë mjedisor që shkakton sëmundjen. Faktorët mjedisorë me të cilët krijohet lidhshmëria e sëmundjes së Parkinsonit janë të jetuarit në fshat, konsumimi i ujit të pusit, përdorimi i pesticideve, ekspozimi ndaj herbicideve dhe afërsia me impiantet industriale.

Derisa, një studim i bërë në SHBA ka konstatuar se konsumimi i lartë i kafeinës e zvogëlon rrezikun për t’u sëmurë nga Parkinsoni.

Diagnoza që vihet duke dëgjuar, shikuar dhe ekzaminuar

Diagnoza e sëmundjes së Parkinsonit përcaktohet në bazë të ankesave dhe shenjave klinike. Analizat biokimike dhe ekzaminimet radiologjike të trurit bëhen me qëllim të përjashtimit të ndonjë gjendjeje tjetër që do të shkaktonte simptoma të ngjashme me atë të Parkinsonit dhe e cila gjendje do të mund të shërohej plotësisht.

Sëmundja e Parkinsonit përshkohet me tri shenja klinike kryesore:

• Dridhja (tremori) në qetësi
• Shtangimi (rigjiditeti)
• Ngadalësimi i lëvizjeve (bradikinezia)Këto tri ankesa të lartpërmendura mund të mos shfaqen njëkohësisht. Njëra prej tyre mund të jetë ankesa prezantuese dhe të përcillet brenda kohës me të tjerat. Për diagnozën e sëmundjes së Parkinsonit, nevojitet gjithsesi ekzistimi i së paku dy prej tri simptomave të lartpërmendura.

Simptomat shfaqen shpeshherë në mënyrë të pahetueshme, përparojnë ngadalë. Ato janë zakonisht asimetrike, do të thotë janë më të shprehura në njërën gjysmë të trupit. Manifestimi më i shpeshtë është dridhja e njërës dorë, derisa dora apo krahu janë duke pushuar. Derisa individi apo të afërmit e vënë re këtë dridhje, shtangimi që mund ta kaplojë po atë dorë apo krah, mund të kalojë pa u hetuar. Këtyre individëve, pjesërisht edhe nën ndikimin e shtangimit, lëvizjet u ngadalësohen. Vështirësohen rrotullimet në shtrat, ngritja nga pozita e shtrirë në atë të ulur, nga ajo e ulur në këmbë. Ecja e individit shkon duke u bërë gjithnjë e më tepër me hapa të ngadalësuar, trupi gjatë qëndrimit në këmbë dhe ecjes kërruset përpara, krahët e humbin lëvizshmërinë anësore para-prapa gjatë ecjes. Fytyrës së individit i humbet mimika, të shprehurit e fytyrës është i njëtrajtshëm ndaj çdo lloj reagimi, prandaj rrjedh edhe shprehja “fytyrë me maskë”. Të folurit është i ngathtë, monoton, pa luhatjet e zakonshme vokale emotive dhe gramatikore. Kapakët e syve mbyllen me ritëm të ngadalësuar, gëlltitja mund të vështirësohet. Karakteristike është zvogëlimi i shkronjave gjatë aktit të të shkruarit.


Të gjitha këto simptoma, gjatë viteve të para, me zhvillimin edhe të barnave adekuate dhe efektive, janë në gjendje të kontrollohen në masë të kënaqshme. Po të mbetet i padiagnostikuar apo i patrajtuar, rrezikohet që ato të përparojnë sa ta shpënë individin në një gjendje ku nuk mund të flasë, të shprehet dhe të lëvizë.

Përveç këtyre simptomave kardinale, të ashtuquajtura motorike, duhet t’i kemi parasysh edhe disa simptoma të tjera jo-motorike, që mund madje t’i paraprijnë simptomave të lartpërmendura klasike të sëmundjes së Parkinsonit. Shumë prej të sëmurëve ankohen në pakësimin e funksionit nuhatës. Një prej ankesave të shpeshta është edhe i ashtuquajturi “çrregullim bihejvioral (i sjelljes) me lëvizje të shpejta të syve (REM)”, në të cilën gjendje pacientët, gjatë fazës REM (rapid eye movement) të gjumit, shprehin vokalizime apo lëvizje të pakontrolluara të trupit në shtrat. Konstipacioni (kapsllëku) dhe gjumësia e tepërt gjatë ditës janë ndër ankesat e tjera të shpeshta që mund të dëgjohen nga individët për të cilët tanimë dyshohet se vuajnë nga sëmundja e Parkinsonit.Pse agonistë dopamine, jo dopaminë?

Qëllimi kryesor i trajtimit medikamentoz të sëmundjes së Parkinsonit është kontrollimi për kohë sa më të gjatë i simptomave, shtyrja për kohë sa më të gjatë e shfaqjes së komplikimeve të sëmundjes dhe evitimi i efekteve anësore të barnave.

Përmendëm më sipër se simptomat e sëmundjes së Parkinsonit shfaqen për shkak të mungesës së dopaminës. Prandaj, zëvendësimi nga jashtë (do të thotë me barna) i kësaj substance duket në shikim të parë si zgjidhje logjike. Mirëpo, organizmi i njeriut nuk përbëhet nga ekuacioni i tillë i thjeshtë “mungesë-zëvendësim”. Fakti se sëmundja është dinamike sjellë me vete vështirësi gjatë kompensimit të dopaminës me barna. Sa më shumë që zgjat sëmundja, aq më e vështirë bëhet mbajtja e dopaminës në “dritaren terapeutike”, në të cilën do ta shprehte efektin e dëshiruar, duke pamundësuar njëherësh paraqitjen e efekteve anësore. Prandaj, përdorimi afatgjatë i dopaminës rezulton me zhvillimin e efekteve të padëshiruara dhe më vështirë të menaxhueshme anësore, siç janë fluktuacionet (intensifikimi i lëvizjeve gjatë kohës kur ka sasi të tepërta të dopaminës në gjak dhe shtangia e lëvizjeve gjatë kohës kur ka sasi të pamjaftueshme të saj) dhe diskinezitë (lëvizjet e pavullnetshme trupore, pasojë e sasisë së tepërt të dopaminës në qarkullim). Për këtë arsye, te individët nën moshën 65-vjeçe te të cilët diagnostikohet sëmundja e Parkinsonit, rekomandohet fillimi i terapisë me të ashtuquajtur “agonistë të dopaminës”, jo dopaminë.

Dobia klinike e këtyre preparateve, sidomos në fazën e hershme të sëmundjes, është e barabartë me atë të dopaminës. Gjithsesi, dobia më e madhe e tyre konsiston në atë se e shtyjnë për disa vite nevojën për trajtim me vetë dopaminën, duke e shtyrë rrjedhimisht edhe kohën e shfaqjes së mundshme të efekteve anësore të terapisë me dopaminë. E tërë kjo në dobi të shtimit të cilësisë së jetës së individit. Prandaj, sa më i ri të jetë pacienti, mjeku, përveç dobisë së atypëratyshme të terapisë, duhet të ketë po aq konsideratë për strategjinë afatgjatë të ballafaqimit me vetë simptomat e sëmundjes dhe me efektet potenciale të padëshiruara të medikamenteve që përdoren për trajtimin e sëmundjes.

Terapia me agonistë të dopaminës fillon me doza të ulëta dhe shkon duke u rritur një herë në javë. Rreziku i efekteve të lartpërmendura anësore është minimal; ndër efektet anësore të mundshme janë gjumësia, halucinacionet, edema dhe çrregullimet e kontrollit të impulseve. Megjithatë, të gjitha këto tërhiqen me ndërprerjen apo uljen e dozës së barit. Vetëm atëherë kur me agonistët e dopaminës kontrolli i simptomave të sëmundjes së Parkinsonit bëhet i pamundshëm, mund të mendohet për shtimin e levodopës apo të ndonjë preparati tjetër shtesë.Përmendëm më parë se përveç simptomave motorike që janë dominueset dhe më të spikaturat, edhe ato jo-motorike kërkojnë po aq vëmendje dhe trajtim agresiv. Depresioni, demenca, halucinacionet, çrregullimi bihejvioral me lëvizje të shpejtë të syve, hipotensioni ortostatik dhe konstipacioni janë disa prej tyre. Edhe pse asnjëri prej tyre nuk është specifik për sëmundjen e Parkinsonit, pyetja për to dhe të menduarit në kontekstin e një sëmundjeje ekstrapiramidale (siç është sëmundja e Parkinsonit), mund të çojë shpeshherë në diagnostikimin e sëmundjes në fazën e hershme.

Ish-boksieri kampion bote, Muhammad Ali dhe aktori i mirënjohur kanadez, Michael J. Fox janë ndër njerëzit më të famshëm që luftojnë me këtë sëmundje. Piktori Salvador Dali, ish-diktatori spanjoll Francisco Franco dhe ish-kryetari i Kinës, Mao Zedong, janë ndër të tjerë të famshëm që kanë vuajtur nga Parkinsoni. Spekulimet nuk rreshtin se edhe Adolf Hitleri, në vitet e fundit të jetës së tij, ka lënguar nga sëmundja e Parkinsonit.

James Parkinson (1755-1824) ishte kirurg, gjeolog, paleontolog dhe aktivist politik anglez. Njihet më së miri për shkrimin e vitit 1817, në të cilin e përshkruan gjendjen “paralysis agitans”, e cila më vonë do të riemërtohet nga ana e Jean-Marie Charcot sipas emrit të tij si “sëmundja e Parkinsonit”. Ai para së gjithash u mor me politikë duke qenë mbrojtës i të drejtave të të nënshtruarve dhe ithtar i revolucionit francez. Ishte madje anëtar i disa organizatave ilegale politike të cilat u akuzuan për tentim-atentat ndaj mbretit George III. Me fillimin e shekullit XIX, u thellua në shkrimet mjekësore. Shkroi së pari më 1805 për përdhesin (cermën) dhe më pas për peritonitin. Para se ta botonte shkrimin në të cilin, në bazë të vëzhgimit të 6 individëve, i përshkroi simptomat e sëmundjes e cila më vonë e mori emrin e vetë atij. Ai besonte se secili mjek do të duhej të dinte stenografinë, në çka ai vetë ishte ekspert. Parkinsoni vdiq nga infarkti i rëndë në tru. Ditëlindja e tij, 11 Prilli, shënohet si Dita ndërkombëtare e Parkinsonit.


Përgatiti Flori Bruqi

Biznismeni dhe investitori Elon Musk parsheh reduktimin e rrezikut të zhdukjeve të njerëzimit duke bërë jetën multi-planetare" duke i vendosur -koloni njerëzore në planetin Mars.

    Kërko brenda në imazh                                                           Nga Flori Bruqi ,PHD Elon Reeve Musk ( 28 qershor, 1971)...