Eliot Engel: Serbia nuk mund të hyjë në BE, derisa kriminelët serbë të luftës të dalin para drejtësisë

Në vitin 1996, Washington Post shkruante, "shkaku i Kosovës ka mbajtur gjallë në Uashington nga një grup i vogël i Kongresit të udhëhequr nga Rep Engel Eliot L. (DN.Y.) ...."  (Dobbs, Michael "Shqiptarët e Kosovës Shikoni në SHBA për ndihmë; Zyra amerikane hap në serbe e sunduar rajonin," The Washington Post, 21 korrik 1996). 


Ndërsa një anëtar i Nënkomitetit për Evropën dhe Kryetar i Kongresit Komitetit për Çështjet Shqiptare, Engel luftoi spastrimin etnik dhe gjenocidin në Kosovë në vitin 1999 dhe shprehu mbështetje në Kongres për pavarësinë e Kosovës. Një rrugë është emëruar pas tij në Pejë dhe ai ishte dignitary i parë i huaj për të adresuar parlamentit të Kosovës. 

Ligjvënësi amerikan Eliot L. Engel, i bëri thirrje departamentit amerikan të shtetit që ta shndërrojë drejtësinë për viktimat e luftës së Kosovës, në element qendror të angazhimit dypalësh të Shteteve të Bashkuara me Serbinë.

Në një letër dërguar sekretarit të shtetit, Mike Pompeo, ligjvënësi Engel thekson se anëtarësimi i Serbisë në Bashkimin Evropian, nuk duhet të ecë përpara derisa kriminelët serbë të luftës nuk mbahen përgjegjës.


“Mijëra civilë janë vrarë, dhjetëra mijëra janë përdhunuar dhe qindra mijëra janë dëbuar me forcë nga trupat serbe. Megjithëse faktet janë gjerësisht të ditura, pothuajse askush nuk është vënë para drejtësisë në Serbi për këto krime të luftës, ndonëse, në shumë raste, dëshmitë flasin se urdhrat janë dhënë drejtpërdrejt nga kreu shtetëror. Kjo është thellësisht shqetësuese” shkroi ligjvënësi Engel.

Në letrën dërguar sekretarit Pompeo, ai vlerëson vendimin e 18 dhjetorit me të cilin administrata i ka ndaluar hyrjen në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ish gjeneralit të policisë serbe, Goran Radosavleviç, i njohur si Guri, për shkak të përfshirjes së tij në vrasjen e tre shqiptaro amerikanëve në vitin 1999.

Radosavleviç, shkruan në letër zoti Engel, “ishte për një kohë të gjatë i dyshuari kryesor për vrasjen e tre shtetasve amerikanë, vëllezërve Bytyçi dhe krime të tjera të luftës. Ky vendim i rëndësishëm që u mor gati 20 vjet pas përfundimit të luftës, është një pikë kthese për fushatën e familjes Bytyçi për drejtësi dhe një hap i parë shpresëdhënës për t’u siguruar se Serbia mbahet përgjegjëse për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit të kryera gjatë konfliktit”.

Duke theksuar se vëllezërit Bytyçi u vranë brutalisht në vitin 1999 derisa po shoqëronin një familje të komunitetit rom nga Kosova për në Serbi, ligjvënësi Engel shkruan se “mjerisht vrasja e tyre nuk ishte lemeria e vetme e regjimit të (Slobodan) Millosheviçit kundër qytetarëve të Kosovës. Mijëra civilë janë vrarë, dhjetëra mijëra janë përdhunuar dhe qindra mijëra janë dëbuar me forcë nga trupat serbe. Megjithëse faktet janë gjerësisht të ditura, pothuajse askush nuk është vënë para drejtësisë në Serbi për këto krime të luftës, ndonëse, në shumë raste, dëshmitë flasin se urdhrat janë dhënë drejtpërdrejt nga kreu shtetëror. Kjo është thellësisht shqetësuese” shkroi ligjvënësi Engel, përcjell kallxo.

Në letër ai i referohet edhe raportit të Fondit për të Drejtën Humanitare me seli në Beograd, të publikuar në vitin 2017 me titull “Fshehja e dëshmive të krimeve gjatë luftës në Kosovë – operacioni i fshehjes së trupave”.

Në dokument thuhet se prej vitit 2001, në varrezat masive në Serbi, janë gjetur trupat e 941 shqiptarëve, shumica civilë, që janë vrarë gjatë luftës në Kosovë.


Nga ta “744 trupa të shqiptarëve të Kosovës janë gjetur në Batajnicë, në periferi të Beogradit, së paku 61 në Petrovo Selo, dhe 84 në Liqenin e Peruçacit. Së paku 52 trupa janë gjetur në varrezën masive në Rudnicë”, thuhet në dokument.

Sipas fondit, zyrtarët më të lartë të qeverisë dhe ushtrisë jugosllave kanë qenë të përfshirë në fshehjen e krimeve të kryera ndaj civilëve shqiptarë të Kosovës.

“Dëshmitë flasin se vendimi për fshehjen e provave të krimeve të kryera është marrë më së voni në mars të vitit 1999 , dhe në fshehjen e trupave kanë marrë pjesë pjesëtarët e departamentit për siguri publike, të sigurimit shtetëror të ministrisë së Brendshme dhe ushtria jugosllave nëpërmjet reparteve për ‘pastrimin e terrenit’. Përveç tyre në largimin e trupave kanë marrë pjesë edhe civilë e punonjës të ndërmarrjeve publike, makineritë e të cilëve janë përdorur gjatë operacioneve”.

Ligjvënësi Engel shkruan se raporti i Fondit, mbase prekë vetëm sipërfaqen e asaj që duhet hetuar ndërsa i bën thirrje sekretarit Pompeo që të ndërmarrë disa hapa gjatë vitit 2019:”

“Pikësëpari, çështjet e pas konfliktit duhet të jenë pjesë qendrore e dialogut tonë më Beogradin. Ndonëse Serbia është përballur me Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Luftë në Ish Jugosllavi për veprimet e saj në Bosnjë, nuk ka pasur një gjykatë paralele për konfliktin në Kosovë. Serbia është vend i rëndësishëm në Ballkanin Perëndimorë dhe duhet të behët pjesë e Evropës. Por, druajmë se Serbia nuk do të realizojë këtë qëllim nëse nuk pranon përgjegjësinë për krimet e luftës”.

Së dyti, shkruan ligjvënësi Engel, “kërkojmë që të punoni me aleatët evropianë për këtë çështje si pjesë e procesit të anëtarësimit të Serbisë në Bashkimin Evropian. Serbia nuk duhet të përparojë në procesin e anëtarësimit në BE derisa kriminelët serbë të luftës janë të lirë. Për të lënë prapa historinë e tmerrshme të luftës në Kosovë, viktimat e krimeve serbe duhet të shohin drejtësinë. Dështimi për ta bërë këtë lë të hapur derën për më shumë konflikte e mosmarrëveshje në rajon”.

Së fundi, shkruan në letër “ndërsa Serbia përballet me pak ose aspak rreziqe ligjore për krimet e luftës në Kosovë, është ngritur një ‘Gjykatë e Posaçme’ për të ndjekur penalisht pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të cilët mund të kenë bërë veprime të paligjshme. Ne besojmë që secili që në Kosovë ka kryer krime lufte, duhet të mbahet përgjegjës, por e ndjejmë se duhet t’u përmbahemi dy fakteve thelbësore: shërbimet ushtarake, policore dhe të zbulimit të drejtuara nga Millosheviçi, kanë kryer shumicën e krimeve gjatë luftës në Kosovë. Dhe statuti mbi të cilin është krijuar gjykata, me të drejtë nuk e përcakton se vetëm shqiptarët etnik ose pjesëtarët e UÇK-së mund të ndiqen. Përkundrazi, ligji është i paanshëm në pikëpamje etnike. Së këndejmi, nëse kjo gjykatë akuzon vetëm shqiptarët, do të shihet si një gjykatë etnike që do të njollos seriozisht drejtësinë e saj në çdo veprim të ardhshëm. Ne do të vëzhgojmë nga afër punën e Gjykatës së Posaçme për të parë se ai shmang me kujdes shënjestërimin etnik në ndjekjen penale të saj”, shkruan në letrën e zotit Engel.

Engel to Pompeo: Push to Secure Justice for Victims of the Kosovo War

https://democrats-foreignaffairs.house.gov/2018/12/engel-to-pompeo-push-to-secure-justice-for-victims-of-the-kosovo-war

Accountability for War Crimes Must Precede Serbian EU Accession

December 28, 2018

WASHINGTON—Representative Eliot L. Engel, Ranking Member of the House Committee on Foreign Affairs, has urged the Department of State to make justice for the victims of the Kosovo war a central element of American bilateral engagement with Serbia. In a letter to Secretary of State Mike Pompeo, Rep. Engel argued that Serbia’s future accession to the European Union should not proceed unless Serbian war criminals are held accountable.

“Thousands of civilians were killed, tens of thousands raped, and hundreds of thousands forcibly expelled by Serbian troops. Although the facts are largely known, almost no one has been brought to justice in Serbia for these war crimes – even though, in many cases, evidence indicates that orders came straight from the top. This is deeply disturbing,” wrote Rep. Engel. 

Full text of the letter follows and can be found here.

Dear Mr. Secretary:

On December 18, the Administration designated Goran "Guri" Radosavljevic and members of his family due to his involvement in gross human-rights violations during the 1998-1999 Kosovo War. Radosavljevic has long been a primary suspect in the state-sponsored murder of three American citizens, the Bytyci brothers, and other war crimes during this period. This important designation, coming nearly 20 years after the war’s end, is a turning point in the Bytyci family’s campaign for justice and hopefully the first step of a new effort to ensure that Serbia is held accountable for war crimes and crimes against humanity committed during the conflict.

The Bytyci brothers were brutally murdered in 1999 while escorting a Roma family from Kosovo into Serbia. Sadly, their killings were far from the only horrors at the hands of the Milosevic regime against the people of Kosovo. Thousands of civilians were killed, tens of thousands raped, and hundreds of thousands forcibly expelled by Serbian troops. Although the facts are largely known, almost no one has been brought to justice in Serbia for these war crimes – even though, in many cases, evidence indicates that orders came straight from the top. This is deeply disturbing. 

One prominent 2017 report by the Belgrade-based Humanitarian Law Centre (HLC) elaborates:

Since 2001, mass graves containing the bodies of 941 Kosovo Albanians, mainly civilians killed outside combat situations in Kosovo during 1999, have been found on four locations in Serbia… The evidence corroborated that the decision to conceal evidence of crimes commit

ted was planned as early as March 1999 at the highest level of the government, and indicated that members of both departments of the Serbian MUP (State Security Department and Public Security Department) and the Yugoslav Army’s departments in charge of “clearing up the terrain” were involved in it.

The HLC dossier may only scratch the surface of what remains to be investigated.  Therefore, we urge you to take the following steps in the new year.

First, post-conflict justice issues must be a central part of our dialogue with Belgrade. Though Serbia faced the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY) for its conduct in Bosnia, no parallel tribunal was established for the Kosovo conflict. Serbia is an important country in the Western Balkans and needs to be part of a Europe, whole and free.  But we fear Serbia will never realize this goal if it does not accept responsibility for its war-time conduct. 

Second, we ask that you work with our European allies on this matter as part of Serbia’s European Union (EU) accession process. Serbia should not advance in the EU accession process so long as Serbian war criminals remain free. To put the terrible history of Kosovo war firmly behind us, victims of Serbian crimes must first have justice.  Failure to do so only leaves the door open for more strife and discord in the region. 

Finally, while Serbia faces little to no legal jeopardy for war crimes in Kosovo, a ‘Special Court’ has been established in Kosovo itself to prosecute members of the Kosovo Liberation Army (KLA) who may have committee illegal acts. We believe that anyone in Kosovo who committed war crimes should be held accountable, but we feel it is important to recall two key facts: The Milosevic-led military, police, and intelligence services committed the vast majority of the crimes during in the Kosovo War. And the statute that created the court rightfully does not specify that only ethnic Albanians or KLA members can be prosecuted. On the contrary, the law is properly ethnically neutral. Thus, if the Court only indicts people of Albanian heritage, it will be seen as an ethnic court, which will seriously stain its perceived fairness in any future actions it might take. We will closely monitor the Special Court’s work to see that it scrupulously avoids ethnic targeting in its prosecution. 

Again, we would like to reiterate our gratitude and support for the decision to designate Goran Radosavljevic and his family as complicit in the murders of the Bytyci Brothers. Thank you for considering our thoughts on seeing justice served in Serbia and Kosovo.

  

Kush është Eliot Engel Lance?

Eliot Engel Lance (lindur 18 shkurt 1947) është Përfaqësuesi i SHBA-së për distriktin e 16-të të kongresit të Nju Jorkut. Ai është një anëtar i Partisë Demokratike. 

Ai përfaqësoi Qarkut 19 në vitet 1989-1993 dhe Distriktin 17 në vitet 1993-2013. Qarkut 17 përbëhej nga ana e Bronx (përfshirë lagjet si Riverdale, Woodlawn, Norwood, Williamsbridge, Van Cortlandt fshat, dhe Wakefield), pjesë e Westchester County (përfshirë të gjitha pjesët dhe Mount Vernon e Yonkers, Irvington, Dobbs Ferry, Hastings -on-Hudson, dhe TARRYTOWN) dhe pjesë të Rockland County (duke përfshirë qytetet e Ramapo dhe Orangetown dhe pjesën jugore të Clarkstown). Rrethi i tij i ri, Qarkut 16, përmban Yonkers, Mt. Vernon, New Rochelle, dhe thekër.

Engel ka lindur në Bronks, bir i Sylvia (Bleend Vujosheviq) dhe Philip Engel, një ironworker. Gjyshërit e tij emigruan nga Rusia.

 U rrit në një qytet të strehimit Xhennete projektit Eastchester dhe ndoqi shkollat​e Nju Jorkut publike.

 Në vitin 1969, ai u diplomua nga Hunter-Lehman College me një Bachelor of Arts në histori dhe mori një diplomë master në udhëzimet dhe këshillimin në vitin 1973 nga Herbert H. Lehman College të Universitetit të qytetit të Nju Jorkut.

 Në vitin 1987, ai mori një diplomë në drejtësi nga New York Law School. Ai filloi karrierën e tij politike në klubet lokale Demokratike.

Mësoi në Nju Qarkut School York City dhe ishte një këshilltar udhëzim. Ai mësoi Junior High School në Intermediate School 52 1969-1976 dhe në Intermediate School 174 pas kësaj.

Shërbeu në Kuvendin e Nju Jorkut Shtetit për 12 vjet, 1977-1988.

Në vitin 1977, hyri në zgjedhjet Engel veçantë për një vend në Kuvendin e Nju Jorkut, kur Shtetit detyrë Alan Hochberg u detyrua të japë dorëheqjen. Ai rrezikonte të gjitha kursimet e tij të jetës dhe fitoi 103 vota nga. 

Engel ishte  kandidati i Partisë Liberale në zgjedhje të posaçme, dhe ai mundi kandidatin demokrat Ted Weinstein dhe kandidati republikan, Arlene Siegel me vetëm 49% të votave. 

 Ky i fitoi zgjedhjet e përgjithshme 1978 me 79% të votave.

 Poashtu i  fitoi rizgjedhjen në vitin 1980 (80%), 1982 (78%), 1984 (69%), dhe 1986 (72%).

Eliot Engel  kryesoi Komisionin për alkoolizmi dhe abuzimi i substancave, si dhe Nënkomiteti mbi Programin e Mitchell-Dalai Strehimit.

Në vitin 1988, Engel kandidoi për Shtëpinë e Përfaqësuesve në rrethin e 19 të kongresit të Nju Jorkut. 

Ai mundi tanishëm demokrat Mario Biaggi në fillore me 48% të votave  Biaggi ishin ngarkuar me reketim në skandalin Wedtech;.  ai u burgos përfundimisht nga Rudy Giuliani.

I fitoi zgjedhjet e përgjithshme me 56% të votave. 

Engel kurrë  nuk e fitoi rizgjedhjen me më pak se 61% në zgjedhjet e përgjithshme. 

Ai vetëm përball zgjedhjet konkurruese primar (duke marrë më pak se 70%) dy herë (1994 dhe 2000). 

Në vitin 1994, ai mundi muzikant Willie Colón 62% -38%. 

 Në vitin 2000, senatori Engel mundi Shtetit Larry SEABROOK, i cili kishte mbështetjen e Bronx County Partisë Demokratike Ramirez Kryetari Roberto, 50% -41%

Engel u nderua në vitin 2008 nga Federata Amerikane Farm Bureau dhe New York Farm Bureau si një "mik të Byrosë Farm" për mbështetjen e tij të çështjeve të fermës gjatë Kongresit të Shteteve të Bashkuara 110.  Ai mori një "A" në Fletënotime Kongresit Drum major Institutit në vitet 2005 dhe 2008 për mbështetjen e klasës së mesme çështje. 

 Engel ka pasur një vlerësim gati 100% nga AFL-CIO mbi karrierën e tërë e tij legjislativ. 

Më 11 nëntor 2011 Komuna e Pejës, Kosovë, Engel i dha titullin Qytetar Nderi i Pejës.Etj.

Përgatiti:Flori Bruqi

Agron Shala Viti 1998, tmerri dhe vuajtjet që shpejtë u harruan: Kosova në flakë!

“Jo vetëm unë, por edhe francezët e kishin të qartë. Deshi të më thoshte edhe diçka, por fjalët e tija i mori ushtima e helikopterit, i cili ateroi aty pranë.

I sollën tre vigj me policë të përgjakur. Për herë të parë shihja policë serbë të plagosur. Çudi! 

Jo, jo, ndjenjë e çuditshme. Vallë, edhe këta ‘po i merrka’ plumbi? Si duket po, se erdhi edhe një vig. Afër tij – Vula. ‘Naçellnik’ Vula.


(fjala është për Vukmir Mirqiq,kryeshef i SUP-it në Deçan,vërejtja e redaksisë "Floripress).

 Thashë: E pat puna! Kur të më vërejë, do të merret me mua personalisht – ashtu, siç e kishte zakon të ‘merrej’ me bashkëqytetarët e vet shqiptarë. 

Për fat, u hallakatën. Nga një toki-voki thërrisnin në ndihmë. Thonin se po sulmoheshin me bomba. Pasoi një granatim i gjatë. Tërë lagjja u mbulua me tym.

 Granatimi ende vazhdonte, kur neve na urdhëruan të largoheshim. Xhiruesi Gerek, më këshilloi të shtrihem në dyshemenë e veturës. Më tha se ka mundësi të të gjuajnë me snajper, e pastaj deklarojnë se e kanë vrarë të vetët”, thuhet në shkrim.

Dhuna ndaj protestuesve në Prishtinë, më 2 mars 1998, gjatë solidarizimit me popullin e Drenicës

Në fakt, serbët janë të prirë të vrasin dhe autorësinë t’ua mveshin të tjerëve. Kështu ndodhi në natën e 14-15 dhjetorit 1998, kur në lokalin “Panda” të Pejës u vranë pesë të rinj serbë. Ndonëse autoritetet e Serbisë të viteve 2010 publikuan të dhënat se ky krim ishte inskenuar nga serbët, më 1998 ata akuzuan shqiptarët për këto vrasje. Dhe, ky krim ishte si pretekst për spastrimin e mëvonshëm etnik të Pejës si dhe për të rekrutuar kriminelët në marshin vrastar kundër shqiptarëve.


Pamjet e rëndomta të Kosovës së vitit 1998: Vrasjet dhe varrezat masive

Luftime kishte edhe në rrethinë të Pejës, Gjakovës dhe Suharekës e madje edhe në periferi të Prishtinës, kur fshati Bardhi i Madh ra nën UÇK-në, siç do të bien Malisheva dhe Rahoveci. Jakup Krasniqi, i cili më 11 qershor u shfaq publikisht si zëdhënës i UÇK-së, do të deklarojë se në Malishevë – si “kryeqytet” provizor i Kosovës – do të jepeshin letërnjoftimet dhe pasaportat e UÇK-së. Përfaqësues politik i UÇK-së atë kohë ishte Adem Demaçi, ndërsa zëvendës i tij Albin Kurti.

Në korrik 1998 u zhvillua Beteja e Loxhës, një nga më të mëdhatë të vitit 1998. Por, në gusht e shtator nisi ofensiva e madhe serbe gjatë së cilës UÇK humbi kontrollin pothuajse në tërë Kosovën. Pas këtyre ofensivave, tokat mbetën shkrumb e hi, me qindra të vrarë e të masakruar. Brenda Kosovës ishin afro 400 mijë civilë të zhvendosur. Vendin po e kaplonte katastrofa humanitare.

Për masakrat e vitit 1998, të cilat tërhoqën vëmendjen e botës, publicisti anglez Tim Judah do të thotë se nuk ishin më ndryshe nga ato që i përshkruante Edith Durham në fillim të shekullit XX. Pra, ishin tmerr që veç Serbia di ta bëjë!

Propaganda e Serbisë: Polici serb tek i ofron ujë plakut shqiptar të mbetur në fshatin që digjet

Gjatë ofensivave, më 26 shtator 1998, në Abri të Epërme të Drenicës forcat serbe kryen një tjetër masakër të tmerrshme, ku u vranë 23 anëtarë të familjes Deliu e ku fotografia e foshnjës me biberon, Valmirit, trondit tërë botën. Në këtë masakër u vranë tetë fëmijë: Valmiri 18-muajsh, Menduhia 4-vjeçe, Gentiana 5-vjeçe, Donjeta 6-vjeçe, Jetoni 10-vjeç, Antigona 14-vjeçe dhe Mihanja 16-vjeçe (mbi këto të dyja edhe, sipas dëshmive, ishte ushtruar dhunim seksual). Dituria 6-javëshe, që për çudi mbijetoi këtë masakër, vdiq pas ngjarjes.

Sipas disa të dhënave, gjatë periudhës janar 1998-dhjetor 1999, nga të vrarit e të masakruarit në Kosovë, 945 ishin fëmijë: 45 foshnja, 21 ishin 1-vjeçarë, 26 ishin 2-vjeçarë, 24 ishin 3-vjeçarë, 16 ishin 4-vjeçarë, 19 ishin 5-vjeçarë, 23 ishin 6-vjeçarë, 32 ishin 7-vjeçarë, 16 ishin 8-vjeçarë, 28 ishin 9-vjeçarë, 34 ishin 10-vjeçarë, 38 ishin 11-vjeçarë, 43 ishin 12-vjeçarë, 49 ishin 13-vjeçarë, 63 ishin 14-vjeçarë, 68 ishin 15-vjeçarë, 93 ishin 16-vjeçarë, 163 ishin 17-vjeçarë dhe 144 ishin 18-vjeçarë.


Fëmijët shqiptarë, duke mbijetuar nën qiell të hapur, më 1998

Më 1998 Tribunali Ndërkombëtar për Krimet në Ruandë dënoi majorin Jean Paul Akayesu për gjenocid, krime kundër njerëzimit dhe krime lufte. Për herë të parë gjyqi ndërkombëtar i cilësoi dhunimet si akt gjenocidi, me qëllim shkatërrimi të një grupi të caktuar. Më 1998 u dhanë dëshmitë e para për dhunimet e vajzave shqiptare nga forcat ushtarake, paramilitare e policore serbe. Por, ky realitet i hidhur kalonte që atëherë në heshtje.

P.sh. në Vraniq, ndonëse kishte dëshmi se në shtator të vitit 1998 forcat serbe kanë dhunuar një grup femrash, ato kanë refuzuar të përgjigjen. “Dukuria e dhunimit duket se ka përmasa më të mëdha se sa ishim të informuar. Kemi mjaft indikacione dhe shumë pak ose aspak dëshmues për dukurinë e dhunimit të femrave. Kuptohet mjedisi i jonë shumë rëndë e përjeton këtë fenomen që vërtet është i rëndë… Mendoj se askush nuk ka pse të ngurrojë për ta treguar të vërtetën, sepse më e rëndë është zhdukja e së vërtetës, se dëshmimi i saj”, ka thënë Pajazit Nushi, kryetar i KMDLNJ-së, më 1999.

Fatkeqësisht, shqiptarët gjatë kësaj periudhe nuk punuan sa duhet në mbledhjen e dëshmive për krimet serbe. Në plot raste ka ndodhur që organizatat vendore për mbrojtje të të drejtave të njeriut të informohen nga Human Rights Watch dhe gjatë përkthimit të bëjnë gabime. P.sh. paragrafi nga serbishtja për vrasjen e Valmir Deliut, “ubili su Valmira” (e vranë Valmirin), është përkthyer se u vra një vajzë me emrin Valmira (siç e kanë lexuar)!

Nënat dhe motrat vajtojnë më të dashurit e tyre

Ndërkohë, Partia Socialiste e Serbisë, e Sllobodan Millosheviqi, miraton një dokument më 14 dhjetor 1998, që kishte të bënte me kolonizimin e Kosovës me refugjatë nga Kroacia dhe nga Bosnja e Hercegovina. “Ka mundësi reale që atyre t’iu ndahet tokë pune, pasi që kemi vërtetuar se në Kosovë ka mbi 44,529 hektarë tokë e cila mund të ndahet për kolonët serbë dhe malazezë”, thuhet në dokument, ku insistohej të bëhej një regjistrim që do të ulte shumë numrin e shqiptarëve. “Bartësit e veprimtarisë separatiste në Kosovë gjithnjë ishin emigrantët nga Shqipëria. Për këtë shkak është e domosdoshme që me regjistrimin e popullatës dhe në mënyra të ndryshme të vërtetohet numri i tyre (emigrantëve – v. j.) dhe që shteti të marrë qëndrim ligjor ndaj tyre. Llogaritet se numri i emigrantëve nga Shqipëria është mbi 400 mijë”.

Ratomir Taniq, anëtar i delegacionit serb në negociatat me shqiptarët e Kosovës, ka pranuar më vonë se kishin plan për pastrimin etnik të Kosovës. Në fakt, gazeta londineze “Times”, më 8 prill 1999 lidhur me planin në fjalë raportonte si vijon: “Qysh në vjeshtë të vitit 1998 CIA kishte informacione për planin me emrin e koduar ‘Operacioni Patkoi’, me synim që për disa muaj të vriste ose të dëbonte shqiptarët.

Fëmijët e mbetur pa shtëpi…

Fatkeqësisht, në kohën e luftimeve të mëdha me forcat serbe, më 21 shtator në Tiranë do të vritej luftëtari dhe koloneli Ahmet Krasniqi, që ishte ministër i Mbrojtjes i Kosovës. Kjo vrasje e rëndë dhe e pasqaruar deri në ditët e sotme, do të dëmtonte atë që njihet sot si Marrëveshja e Oslos e 21-23 majit të vitit 1998, për bashkërendimin dhe unifikimin e UÇK-së me Forcat e Armatosura të Kosovës (FARK).

“Edhe në Kosovë, në vitet e luftës (1998, 1999) politikanët tanë nuk arritën të mundnin egoizmin e tyre dhe të kuptonin që vetëm së bashku mund t’u përballojnë sfidave të luftës. Po të mos ishin ndërmjetësit amerikanë, politikanët tanë kurrë nuk do të bëheshin së bashku për të shkuar në Konferencën e Rambouilletit”, ka thënë Blerim Shala në një shkrim të tij.

Prandaj, qershori 1998 do të shënonte involvimin e madh amerikan në Kosovë për shpëtimin e shqiptarëve edhe nga vetvetja. Për këtë detyrë u angazhua “Buldozeri” Richard Holbrooke, i cili Kijevën do ta cilësojë si “vendin më të rrezikshëm në Evropë”. Po këtë muaj, më datë 24, ai do të takonte pjesëtarët e UÇK-së, nga ku mbetet i paharruar momenti kur në një odë të Junikut zbathi këpucët kur u fut brenda, e pranë tij me çizme dhe armë rrinte Lum Haxhiu (Hajdin Abazi). Kjo ishte hera e parë që amerikanët pranun UÇK-në si palë në procesin e çështjes së Kosovës. Dhe, ky veprim ishte reagim ndaj hezitimit të Beogradit për të gjetur zgjidhje paqësore dhe për të garantuar të drejtat e shqiptarëve në Kosovë.

Holbrooke në Junik

Para këtij takimi, Holbrooke ishte ai që kërkoi nga lideri politik i shqiptarëve, Ibrahim Rugova, të takojë presidentin e Serbisë, Sllobodan Millosheviq. Ky takim i mbështetur nga amerikanët, do të pasohej me takimin mes presidenti amerikan Bill Clinton dhe Rugovës, në Zyrën Ovale, më 27 maj në Uashington. Në takim me Millosheviqin të pranishëm ishin edhe Fehmi Agani, Mahmut Bakalli dhe Veton Surroi. Takimi në Beograd ishte më shumë dëshmi se shqiptarët janë për zgjidhje paqësore. Ndërsa, dobia ishte vizita në SHBA, ku Bill Clinton i premtoi delegacionit të shqiptarëve të prirë nga Rugova, se “Amerika nuk do të lejojë që në Kosovë të përsëritet Bosnja”. Ky premtim ishte konfirmim i “Vijës së kuqe” që ishte tërhequr për Kosovën nga presidenti George Bush në dhjetor të vitit 1992, e që njihet si “Kërcënimi i Kërshëndellave”, përmes të cilit Serbia paralajmërohej për pasojat nëse nis luftë në Kosovë. Kjo konfirmohet edhe nga kjo e dhënë: më 15 shtator 1998, kur Clinton pyeti gjeneralin Wesley Clark nëse “do të jetë gati të përkujdeset për kosovarët, apo jo…”, Clark ia kishte kthyer: “Po zotëri…”!

Takimi Rugova-Clinton në Uashington

Pra, gjërat nisin të ndryshojnë në favor të Kosovës. Përderisa më 2 maj 1998, ministrat e Jashtëm të vendeve anëtare të NATO-s deklarohen për zgjidhje paqësore të problemeve në Kosovë. Më 12 qershor të po të njëjtit vit, ministrat e Mbrojtjes të NATO-s bëjnë me dije se varësisht nga rrjedhat e mëtejme të ngjarjeve, NATO-ja mund të ndërmarrë masa konkrete, përfshirë edhe intervenimin ushtarak.

Një nga mbështetësit më të mëdhenj të Kosovës ishte ministri i Jashtëm britanik, Robin, Cook, i cili në emër të Grupit të Kontaktit (që u mblodh pas masakrës ndaj Jasharajve) pati bërë përpjekjen e parë, në mars të vitit 1998, të iniciojë procesin e ndërmjetësimit ndërkombëtar. Ndërsa, kryeministri i tij, Tony Blair, ishte një nga nxitësit më të mëdhenj të intervenimit ushtarak të NATO-s. “E kujtoj sot takimin me Rugovën në ‘Downing Street’. Me vete kishte një gur të çmuar që ma dhuroi dhe të njëjtin e mbaj edhe sot. Më foli shumë për Kosovën, nuk bërtiste ishte shumë i urtë dhe më foli me sinqeritetin më të madh. Më luti dhe më tha: ‘Mos lejo që njerëzit e mi të vuajnë në Kosovë’. Unë i premtova se do ta ndihmoj”, ka thënë Blair gjatë vizitës së tij në Prishtinë, më 2010.


Tony Blair dhe Robin Cook

Por, të gjitha këto paralajmërime hasën në veshin e shurdhër të regjimit serb. Prandaj, ndodhi ultimatumi i 13 tetorit dhe e ashtuquajtura marrëveshje Holbrooke-Milosheviq, e më vonë edhe Rezoluta 1199 e Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Me këtë rast, gjenerali Clark ia dorëzoi Milosheviqit memorandumin, në të cilin vihej para zgjedhjes: të ndalonte represionin në Kosovë dhe të lejonte hyrjen e vëzhguesve ndërkombëtarë ose të llogariste në sulmet ajrore të NATO-s. Sipas marrëveshjes, lufta duhej të ndalej. Njëkohësisht kërkohej që forcat e NATO-s të bënin edhe kontrollin ajror të zonës. Në bazë të kësaj marrëveshjeje, serbëve u lejohej të mbanin pikat ushtarake në Pejë, Prizren, Gjilan, Prishtinë, Mitrovicë e Ferizaj dhe atë numër forcash që ishin të pranishme përpara shkurtit 1998. Në këtë mënyrë, numri i militarëve që do të lejoheshin në Kosovë, arrinte shifrën e 10 mijë trupave të ushtrisë federale dhe 15 mijë të policisë. Në atë kohë, në Kosovë gjendeshin 40 mijë forca ushtarake dhe paramilitare, duke përfshirë edhe trupat e Arkanit. Pos kësaj, në bazë të Rezolutës 1199, precizohej edhe çështja e të gjithë njerëzve në arrest, në cilësinë e pengjeve të luftës. Sipas këtyre dokumenteve, ata do të duhej të liroheshin pa kusht – pos atyre që akuzoheshin për krime lufte, për të cilat kompetent do të ishte Tribunali i Hagës.



Wesley Clark dhe Richard Holbrooke

Kjo marrëveshje i dha kohë UÇK-së, së dobësuar nga ofensivat e mëparshme, të rigrupohej e të riorganizohej me formimin e brigadave dhe zgjerimin e rezistencës edhe në rajonin e Podujevës, edhe për faktin se trupat serbe nuk u tërhoqën nga Kosova, por vetëm se u spostuan nga një zonë në tjetrën. Dëshmi për këtë është vrasja në pritë – më 2 dhjetor në Prishtinë – e Hyzri Tallës, Afrim Maliqit e Ilir Durmishit. Prandaj, luftimet shpejt rinisën, për të kulmuar në dhjetor.

Mirëpo, këtë herë e vërteta nuk mund të fshihej, sepse sipas marrëveshjes së 13 tetorit, Serbia pranoi formimin e Misionit Verifikues të Kosovës, sipas Rezolutës 1203 të KS të OKB-së, si një mision i OSBE-së që do të keishte 1800 vëzhgues të huaj, në krye të të cilëve ishte William Walker – amerikani që do ta thotë të vërtetën dhe do ta akuzojë Serbinë për krime kundër njerëzimit.


William Walker inspekton pozicionet e forcave serbe në Podujevë

Viti 1998 ishte vit i atentateve. Më 6 shkurt 1998, në Francë, nga dy persona të armatosur vritet Claude Erignac, prefekti i Korsikës; më 12 shtator, në Tiranë vritet një nga themeluesit dhe deputeti i Partisë Demokratike të Shqipërisë, Azem Hajdari; më 19 nëntor, në Shën Petersburg të Rusisë vritet deputetja e dhomës së ulët të Parlamentit rus, Galina Starovoitova; më 10 nëntor 1998, në Jerevan të Armenisë vritet zëvendësministri i Mbrojtjes, Vagram Khorkhoruni. Po këtë vit, një boshnjak i Konjiqit i quajtur Muamer Topalloviq, thotë se kishte planifikuar të bënte atentat ndaj Millosheviqit. Por, plani i tij shpejt dështoi për shkak të gjaknxehtësisë.

“Në rrethinën e Shabacit mora një taksi (tetor). Taksisti mendonte se jam serb i Bosnjës dhe filloi të lavdërohej për numrin e myslimanëve që kishte vrarë në Sarajevë. Më nxori jashtë taktit. Në fund të rrugës i thashë se nuk do të të paguaj, nxora pushkën nga çanta dhe iu kërcënova se do ta vras. Ai kishte shkuar drejt e në polici dhe më kishte lajmëruar”, do të thotë ai më vonë. “Shumë shpejt më rrethoi policia, më arrestoi dhe më dërgoi në stacionin policor. Atje më morën në pyetje plot 24 orë dhe vazhdimisht më rrahën. Nuk u tregova se jam nisur për të vrarë Milosheviqin, por u thashë se jam nisur për në Kosovë. Nuk më besonin. Më rrihnin me shkopinj gome, me duar, me këmbë… Më futën në burg si një kriminel”.

Se serbët nuk i respektojnë marrëveshjet ndërkombëtare, tregon edhe ky boshnjak që 35 muaj ka vuajtur në burgjet serbe e që në dëshminë e tij ka thënë se në Burgun e Mitrovicës së Sremit ishin 400 shqiptarë të cilit nuk kishin as shtrat për të fjetur.

Muamer Topalloviqi, sërish në gjykatore, për vrasje të tre anëtarëve të familjes serbe Angjeliq në Konjiq, në natën e Krishtlindjeve të vitit 2002

Shqipëria më 1998 nisi të kaptohej nga kriza e refugjatëve nga Kosova, por edhe nga problemet e brendshme politike dhe ekonomike që kishin tronditur vendin një vit më parë. Kryetar i shtetit ishte Rexhep Meidani, ndërkaq më 2 tetor, Pandeli Majko do të bëhej kryeministër.

Më 1998 vdes këngëtari Falco, aktori Lloyd Bridges, pediatri Benjamin Spock me librin e të cilit “Foshnja dhe përkujdesja për fëmijën” u rrit gjenerata e hipikëve, psikopati Pol Pot i Kamboxhias, që vrau deri në tre milionë banorë të shtetit që udhëhiqte, nobelisti Octavio Paz, aktori Frank Sinatra dhe regjisori Akira Kurosawa. Ndërsa, filmi “Titanic” është i pari film në botë që do të fitonte një miliard dollarë.

Liderët rajonal do të takohen në Bruksel, diskutohet edhe për zhvillimet e fundit Kosovë-Serbi

Pas mbledhjes së jashtëzakonshme të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi dhe ai i Serbisë, Aleksandar Vuçiq do të jenë bashkë në një takim, ku janë të ftuar edhe liderët tjerë të Ballkanit Perëndimor, takim ky i thirrur nga shefja e Politikës së Jashtme të BE-së, Federica Mogherini.

Ky takim do të mbahet të mërkurën në Bruksel, ndërsa pritet të diskutohet edhe për zhvillimet e fundit në mes Kosovës dhe Serbisë.



Në takim do të jenë të pranishëm edhe liderët e rajonit, ai i Shqipërisë, Malit të Zi, Maqedonisë dhe Bosnjës

Përfaqësuesja e lartë e Bashkimit Evropian, Federica Mogherini, pas takimit me liderët e Ballkanit Perëndimor, ka thënë se liderët e Ballkanit Perëndimor janë pajtuar se nuk do të ndërmarrin veprime në kundërshtim të interesit të rajonit.

Sipas njoftimit nga zyra e përfaqësueses së lartë të BE-së, në këtë takim liderët kanë shprehur mbështetje për dialogun Kosovë – Serbi.

“Liderët janë pajtuar me Përfaqësuesen e Lartë në nevojën për zhvillimin e progresit dhe vazhdimin e fokusit në rrugët drejt Bashkimit Evropian dhe reformat e nevojshme të brendshme, në funksion të arritjes së progresit në kohë për Këshillin e qershorit 2019”, thuhet në njoftim.

“Federica Mogherini theksoi se partnerët e Ballkanit Perëndimor, tani më shumë se kurrë duhet të punojnë bashkë për të çuar përpara objektivin e përbashkët të integrimit në BE, për të konsoliduar paqen dhe sigurinë dhe për të investuar në bashkëpunimin e mëtejmë rajonal, për të mirën e të gjithë qytetarëve të rajonit”, thuhet në njoftim.

Më tej aty thuhet se liderët e Ballkanit Perëndimor kanë shprehur mbështetje të fortë për Marrëveshjen e Prespës dhe për arritjen e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse ligjore në dialogun Prishtinë – Beograd.

“Liderët janë angazhuar për të punuar për të çuar përpara marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe të pajtimit duke u përmbajtur nga të gjitha veprimet dhe deklaratat që nuk janë të favorshme për interesat e përgjithshëm dhe objektivat strategjikë të rajonit”, thuhet tutje në njoftim.

Spekulimet e mediave serbe: Prof.Dr.Enver Hoxhaj me fushatë anti serbe në Ballkan

Gazeta serbe Telegraf, në numrin e saj të fundit i ka kushtuar ballinën e gazetës së sotme deklaratave që u publikuan nga mediat në Zagreb, të zëvendëskryeministrit të Kosovës Prof.Dr. Enver Hoxhaj në lidhje me gjoja krijimin e një pakti kundër Serbisë në Ballkan.

“Objektivë e planit të ndytë të prezantuar si kornizë nga zëvendëskryeministri i shtetit të rremë të Kosovës, Enver Hoxhaj, janë që Serbia në asnjë mënyrë të mos lejohet të jetë shteti më i fuqishëm dhe më me ndikim në Ballkan – qeveria në Serbi duhet të gjunjëzohet”, thuhet në artikullin e Telegraf rs.

Artikulli vazhdon të citojë deklarata të mëhershme edhe të presidentit të Malit të Zi, Milo Gjukanoviq, i cili, sipas Telegraf rs, Serbinë e konsideron vend okupator, si dhe nuk e lejon hyrjen dhe pjesëmarrjen e priftërinjve të kishës ortodokse serbe në Mal të Zi.

“Kur Gjukanovic e Hoxhaj e quajnë Serbinë faktor destabilizues në Ballkan, e bëjnë me qëllim që t’ia humbin kredibilitetin në perëndim, duke e paraqitur si aleate të Rusisë”, thuhet në artikull.


Pjesë e një mendimi të tillë, sipas kësaj gazete, janë edhe vendosja e taksës prej 100% nga Qeveria e Kosovës për mallrat serbe që hyjnë në Kosovë, si dhe fjalimi i presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit në OKB, ku ai përmendi gjenocidin që Serbia ka kryer në Kosovë dhe dhunimin e 20 mijë grave gjatë luftës në Kosovë.

“Ndërkohë kryeministri i Maqedonisë, Zoran Zaev pohon se presidenti serb Aleksandër Vucic dhe kryeministri i Hungarisë Viktor Orban kanë zbatuar dhe mbikëqyrur ikjen e ish-kryeministrit të Maqedonisë, Nikola Gruevski në Hungari”, thuhet më tutje në artikullin e Telegraf rs.

Sipas Telegraf rs, edhe protestat që po mbahen në Beograd dhe Banjallukë të Sarajevës, po organizohen me mbështetjen e Zagrebit.

Kjo gazetë pohon se edhe nëse këto veprime nuk janë institucionalisht të koordinuara, janë pjesë përbërëse e një politike anti-serbe të Prishtinës, Zagrebit, Podgoricës, Shkupit dhe Sarajevës.

Le të shpresojmë se në Bruksel dhe në kryeqytetet e tjera të rëndësishme europiane, si dhe në kryeqytetet ballkanike, po i dëgjojnë tingujt e marshit të vjetër ushtarak rus: "Ja po vjen Ushtria e Kuqe!”.

Nga  Shaban Murati

Rusia drejt vendosjes së trupave në Serbi

Avancimi i gjeopolitikës dhe i gjeostrategjisë ruse në Ballkan po shkon drejt formave gjithnjë e më agresive. Organi proqeveritar rus “eadaily.com” në 22 dhjetor 2018 hedh në qarkullim propozimin e ri për vendosjen e forcave ushtarake ruse në Serbi. Me titullin “Serbisë i duhet kontingjenti ushtarak rus” dhe me nëntitullin “Prania ushtarake ruse në Serbi mund të parandalojë acarimin ushtarak të konfliktit në Kosovë”, drejtori i Qendrës Ballkanike të Bashkëpunimit Ndërkombëtar në Moskë, Viktor Kollbanovskij, parashtron propozimin që “rrugëdalja e vetme për Serbinë është vendosja e një kontingjenti ushtarak rus në Serbinë Qendrore”.

Është hera e parë që një media proqeveritare dhe një drejtues i një Qendre të specializuar ruse për Ballkanin paraqet propozimin që në Serbi duhet të vendoset një kontingjent ushtarak rus.

Kjo duhet marrë si një sinjal paralajmërues i zhvillimeve të pritshme negative në rajonin tonë, ku ambicja e Moskës mund të marrë formën e rrezikshme të vendosjes së trupave ushtarake ruse në rajon. Në artikullin e tij të datës 22 dhjetor drejtori i Qendrës Ballkanike ruse të Bashkëpunimit Ndërkombëtar thekson: ”Fakti që situata në Ballkan u përfshi në rendin e ditës të mbledhjes së Këshillit të Sigurisë të Federatës Ruse në 17 dhjetor dëshmon për atë që rajoni në fjalë hyn në fokusin e interesave ruse të sigurisë kombëtare”.

Edhe komunikata presidenciale ruse për mbledhjen e mësipërme të anëtarëve të përhershëm të Këshillit të Sigurisë së Federatës, që u drejtua nga presidenti Vladimir Putin, thekson se “mbledhja diskutoi në mënyrë të detajuar për gjendjen në Ballkan”, dhe nuk përmend asnjë rajon tjetër të botës, madje as Sirinë. Burime diplomatike lindore bëjnë të ditur se në këtë mbledhje të Këshillit të Sigurisë të Federatës Ruse është përqendruar në lëvizjet diplomatike dhe ushtarake të Rusisë për zhvillimet me temën e Kosovës.

Nuk duket rastësi që pikërisht në kulmin e debateve diplomatike rajonale, europiane dhe ndërkombëtare për zgjidhjen e nyjes konfliktuoze midis Serbisë dhe Kosovës, nga Rusia vjen propozimi për vendosjen e forcave të saj ushtarake në Serbi. Që të jemi të qartë, ky është propozim që i drejtohet udhëheqjes së Serbisë, të cilës sipas burimeve diplomatike lindore, i është paraqitur në kanale diplomatike kjo ide ruse. Një ekspert i njohur ushtarak rus, Viktor Litovkin, drejtor i departamentit të editorialeve ushtarake në Agjencinë Shtetërore ruse TASS, shkruante para disa kohësh po në “eadaily.com”, se “mundësia e pranisë ushtarake ruse në Serbi varet para së gjithash nga vullneti dhe inisiativa e udhëheqjes serbe”. Është një presion dhe shantazh i hapur i Moskës ndaj Beogradit, që Serbia t’i hapë rrugë vendosjes së trupave ruse ne territorin e saj dhe që të mos devijojë nga roli i instrumentit të strategjisë ruse në Ballkan.

Aktualisht Serbia ndodhet në një pozitë të vështirë diplomatike dhe politike. SHBA dhe disa shtete të BE po i kërkojnë asaj që t’i jap fund hezitimit për njohjen e Kosovës si shtet i pavarur, duke nënshkruar marrëvshjen përfundimtare të normalizimit të marrëdhënieve dypalëshe. Kushdo e kupton se realizimi i një marrëveshje përfundimtare, ku Serbia dhe Kosova të njohin reciprokisht njera-tjetrën, do të përbënte kontribut për stabilizimin e rajonit, por edhe një avancim të hapësirës së integrimit euroatlantik në Serbi dhe në Kosovë. Një perspektivë e tillë euroatlantike don të thotë mbyllje e dyerve për influencën ruse në Serbi dhe në rajon. Këtë skenar të disfavorshëm gjeopolitik Moska kërkon ta parandalojë me çdo mënyrë. Ndaj konstatohet një aktivizim shumë i madh i saj në rajon dhe si rezultat kemi për herë të parë një rol të ri aktiv të Rusisë në rajon pas 15 vitesh. Fakti është se Rusia po arrin të fitojë një rol të ri në tratativat e mbyllura të fuqive të mëdha për t’i dhënë fund kontestit Serbi-Kosovë.

Duhet pranuar se Rusia, me një mënyrë ose tjetër, me konsensusin apo pa konsensin e Perëndimit, po arrin të jetë lojtare e rëndësishme në qarkun e mbyllur të fuqive të mëdha për finalen e dialogut Serbi-Kosovë. Takimi befasues i presidentit rus Vladimir Putin me presidentin e Kosovës, Hashim Thaçi, në Paris në 11 nëntor 2018, dhe kujdesi i protokollit francez për t’i ulur dy presidentët pranë njeri-tjetrit, duhen lexuar si shenjë se Rusia po lejohet të marrë një rol të ri diplomatik në Ballkan. Por kushdo, që e njeh sado pak metodologjinë dhe strategjinë e diplomacisë ruse, e di se Kremlini nuk do të mjaftohet vetëm me rolin diplomatik në çeshtjen Kosovë-Serbi dhe në rajon. Ai synon diçka më të madhe dhe kjo është prania ushtarake ruse në Ballkan.

Kam mendimin se Rusia po aplikon në Ballkan metodën e saj të suksesshme siriane. Në Siri ajo priti katër vjet derisa Perëndimi të ngatërrohej në përlasjen e interesave me njeri-tjetrin dhe të mos e zgjidhte dot krizën siriane, dhe ahere hyri në valle Rusia. Në fillim diplomatikisht me marrëveshjen me SHBA për largimin e armëve kimike nga Siria, dhe pastaj një vit më vonë Rusia vendosi dislokimin e forcave të saj ushtarake në territorin e Sirisë. Rusia është aktualisht lojtari kryesor përballë Perëndimit për zgjidhjen e krizës siriane. Skema e saj siriane po rivihet në Ballkan dhe Rusia, pasi është ulur si lojtare në tryezat e mbyllura të fuqive të mëdha për dialogun midis Serbisë dhe Kosovës, pritet të kalojë në fazën tjetër të planeve të saj strategjike, atë të vendosjes së forcave të saj ushtarake në Serbi.


Çfarë bën përshtypje në propozimin e Qendrës Ballkanike ruse të Bashkëpunimit Ndërkombëtar? Së pari, i kërkohet Beogradit që “me vendosmëri të refuzojë çdo lloj marrëveshje të veçantë me shqiptarët e Kosovës dhe t’i drejtohet Rusisë me lutjen për ndihmë ushtarake, përfshirë edhe vendosjen në Serbi të kontingjentit ushtarak rus”.

Së dyti, e kërcënon udhëheqjen e Beogradit që, nëse nuk pranon kërkesën ruse të trupave, Rusia mund t’i ngrejë kundër publikun e brendshëm dhe sidomos kishën ortodokse serbe. Institucionet e specializuara ruse kanë krijuar përvojë dhe rrjete në drejtim të nxitjes së protestave dhe të trazirave sociale e politike në vendet ballkanike dhe dorën e tyre e kemi parë në shumë shtete të Ballkanit, përfshirë edhe vende anëtarë të NATO-s.

Së treti, propozimi për vendosjen e forcave ushtarake ruse në Serbi hidhet në prag të vizitës, që pritet të bëjë në fillim të vitit të ardhshëm në Beograd presidenti rus. Drejtori i Qendrës Ballkanike ruse të Bashkëpunimit Ndërkombëtar i klasifikon si “sfond i papërshtatshëm për realizimin e vizitës së presidentit Putin rrethanat e tanishme të politikës së brendshme të Serbisë”. Kjo formë kërcënimi diplomatik do të thotë që diplomacia ruse para vizitës së Putinit po pret reagimin e Beogradit ndaj kërkesës për vendosjen e kontingjentit ushtarak rus në Serbi dhe për dhënien e statusit diplomatik për ushtarakët rusë të bazës ushtarake ruse në Nish.

Është hera e parë që një institucion rus paraqet në një organ proqeveritar rus kërkesën që Serbia të mos pranojë marrëveshje e normalizimit përfundimtar të marrëdhënieve me Kosovën. Pavarësisht se Kremlini ka deklaruar se Moska do të pranojë çdo marrëveshje dypalëshe, që do të bien dakord Beogradi dhe Prishtina, domethënia e thirrjes së re për refuzim të marrëveshjes, është që Rusia po rrit çmimin e lojës dhe të pazareve të saj në tryezat e mbyllura diplomatike të fuqive të mëdha. Moska po e ngre çmimin edhe për Serbinë, edhe për Kosovën, edhe për Perëndimin, me atutë që ka në dorë për secilin.

Ambicia ruse për vendosjen e forcave të saj ushtarake në Serbi është objektiv i madh gjeopolitik dhe gjeostrategjik rus për Ballkanin. Është e kuptueshme se një Serbi me forca ushtarake ruse në territorin e saj nuk mund të pranohet anëtare e BE, pa le më anëtare e NATO-s. Rusia po fiton kështu një peshë të re në Ballkan, duke u përpjekur të diktojë paritetin e influencës në rajon dhe sanksionimin e pjesës së saj të influencës.

Jemi para një procesi negativ, i cili kërkon një reflektim të artikuluar sidomos nga BE, e cila duhet të kuptojë se roli i saj në Ballkan po spostohet dhe dobësimi i zërit europian shkon në favor të Rusisë. Ky grafik do të përkeqësohet akoma më shumë, nëse diplomacia e BE do të vazhdojë të merret me “seksin e engjëjve” të ushtrisë së Kosovës dhe nuk do të shikojë retë e zeza të pranisë ushtarake ruse, të cilat po vijnë drejt Ballkanit. Mungesa e kohezionit diplomatik të BE dhe paaftësia e saj për t’i imponuar Serbisë njohjen e Kosovës gjatë shtatë viteve, që udhëhoqi dialogun Serbi-Kosovë në Bruksel, sollën në një situatë, ku BE po shndërrohet përsëri në spektatore dhe jo në arkitekte e zgjidhjes së krizave ballkanike. Le të shpresojmë se në Bruksel dhe në kryeqytetet e tjera të rëndësishme europiane, si dhe në kryeqytetet ballkanike, po i dëgjojnë tingujt e marshit të vjetër ushtarak rus: “Ja po vjen Ushtria e Kuqe!”.

(Shaban Murati Diplomat karriere dhe gazetar. Autor i shumë librave , shkrimeve dhe komenteve mbi marrëdhëniet ndërkombëtare dhe rolin e Shqipërisë në to.

Botime:

Serbia kundër Serbisë : analizë e një gjysmërevolucioni të lënë përgjysmë - 2004 ; Enigmat diplomatike të pavarësisë së Kosovës : (fletë nga ditari i një ambasadori) - 2007; Çështja shqiptare pas pavarësisë së Kosovës : një testament diplomatik - 2009; Profile të diplomacisë europiane në Ballkan - 2009 ; Hije në diplomacinë shqiptare - 2012;Diplomacia shqiptare në kërkim të identitetit - 2013; Rusia ballkanike - 2014 ; Shqiptarët e Maqedonisë, prioritet i çështjes shqiptare - 2016)

Liria e shtypit- themel i çdo demokracie

 

Nga Ines Pohl 

(https://de.wikipedia.org/wiki/Ines_Pohl)

E drejta për shprehjen e lirë të mendimit nuk është luks. Liria e pakufizuar e shtypit nuk është diçka, nga e cila demokracia mund të heqë dorë, por që duhet mbrojtur me të gjitha forcat. Sepse ajo është një shtyllë themelore e demokracisë, që i jep individit lirinë më të madhe të mundshme e pakicave mbrojtjen më të mirë. Vetëm nëse ekziston mundësia për të shprehur mendimin të lirë, vetëm nëse pyetet në mënyrë kritike ajo që bën apo që lë politika dhe ekonomia, nëse hulumtohet pa pengesa dhe rezultatet publikohen, ekziston mundësia që korrupsioni dhe keqqeverisja të zbulohen e të pengohen në të ardhmen.

Kjo sigurisht që nuk është ndonjë gjë e re. E pikërisht ne gjermanët e kemi mësuar nga koha e Hitlerit, se sa i rëndësishëm është raportimi i pavarur. Ka qenë një llogari e menduar mirë, që fillimi i sundimit të tij të tmerrshëm shënoi fundin e shtypit të pavarur. Por, çfarë do të thotë ky mësim në kohët e sotme? Në radhë të parë, që ne nuk duhet të ndalim së raportuari për gazetarët që përndiqen, nuk duhet të lëkundemi kur bëhet fjalë për lirimin nga burgimi të gazetarëve, nuk duhet t’i lemë të qetë pushtetmbajtësit që përpiqen të shtypin fjalën e lirë.


Kjo do të thotë, që ne duhet t’u kërkojmë qeverive tona dhe opozitës të angazhohen për këtë liri. Me mënyra diplomatike, por edhe me veprime konkrete, kur e kërkon puna. Është pikërisht BE që duhet të pyesë veten, se si duhet të veprojë me vendet anëtare që e kufizojnë gjithnjë e më tej lirinë e shtypit, kur për këtë ndryshohen ligjet, lirohen nga puna juristë kritikë dhe mënjanohen kundërshtarë të qeverisë. Në negociatat e ardhshme duhet të jetë e panegociueshme, që pa shtypin e lirë as që mund të mendohet anëtarësimi në BE. Vëmendja e vogël që u tregua për këtë temë gjatë anëtarësimit të vendeve të reja të BE-së, po sjell tani fryte të hidhura.

Zhvillimet e fundit që po shohim tani në Europë nuk janë aspak banale. Në vende si Polonia, Hungaria apo Rumania situata po ashpërsohet. Gjendja e blogerave dhe qytetarëve-gazetarë, që janë shpesh një nga burimet e pakta të informacioneve të pavarura po bëhet gjithnjë e më kritike, nganjëherë edhe me rrezik për jetën. 13 prej tyre kanë humbur jetën këtë vit, gati dy herë më shumë se vitin e kaluar.

Por dhuna kundër gazetarëve nuk është kërcënimi i vetëm. Politikanë si Donald Trump por edhe Vladimir Putin kanë kuptuar, se ku mund të sulmohet më shpejt gazetaria – tek besueshmëria e sa j- e mira më e madhe e shtypit. Kur presidenti amerikan i damkos mediat si shtyp gënjeshtrash, kjo është më shumë se një përpjekje për të tërhequr vëmendjen nga gënjeshtrat që bën vetë ai. Kjo është një strategji afatgjatë, që kërkon të minojë besueshmërinë e kritikëve të tij më të rrezikshëm. E për të dobësuar ata, që zbulojnë aferat e tij dhe sfondin e tyre.

Në këtë kohë kërkohet që vetë gazetarët dhe mediat të hulumtojnë me shumë kujdes, të shtrojnë pyetje kritike edhe ndaj kolegëve të tyre, të pranojnë hapur gabimet. Sepse çdo lloj gabimi i ndërgjegjshëm, çdo lloj shkallëzimi i paprovuar, çdo lloj përshkrimi i njëanshëm u jep dorë atyre që nuk duan që qytetarët të jenë të informuar aq mirë, sa të krijojnë mendimin e tyre të pavarur. Por pikërisht ky është kusht që në fund zgjedhjet të jenë vërtet demokratike.