Intervistë ekskluzive me Arta Kallaba, udhëheqëse për Kulturë dhe Arsim në Ministrinë e Diasporës së Kosovës, njëherit regjisore tashmë e njohur
Arta Kallaba - "Pa diasporën Kosova do të ishte krejt ndryshe..."
Tematika dhe shpirti burimor janë elementet mbi të cilat ngrihet zëri i shpirtit të krijuesit pavarësisht se ku jeton, pavarësisht se çfarë gjuhe flet dhe sa i pasur është. Është damari i muzës që edhe natën nuk të lenë të qetë. Arti është sikur gjaku, që lëviz gjithnjë nëpër damar të ndryshëm të organizmit dhe në fund bënë rrugën e gjatë prej trurit, nëpër këmbë dhe kthehet në zemër. Në një kohë që po e jetojmë kur bota është e fokusuar në problemet që janë gjithnjë më të ndjeshme si politika, ekonomia, apo vendet që ende nuk kanë një stabilitet, diku në secilin prej këtyre vendeve ka njerëz që mendojnë për artin dhe kulturën e mirëfilltë në përgjithësi…Dashamirë të artit të shpirtit të ëmbël dhe të fortë, përcjellin ritmin e zemrës së krijuesit, të kësaj kohe të akullt dhe kujtojnë e studiojnë për akuj me ritmin modern. Edhe pse jemi në kohë pushimesh dhe të stërngarkuar me punë, bashkëbiseduesja jonë, gjeti kohë për ti thënë ca fjalë për intervistën tonë, duke e mos anashkaluar asnjë pyetje. Ajo, për nga natyra është e qeshur dhe thënë shkurt e shqip, pozitive, sepse asnjëherë nuk mundesh ta shohësh të mërrolur, por e angazhuar dhe duke gjetur grimca kohe për të shërbyer aty ku ka nevojë, si në art, por edhe në Ministrinë e Diasporës, në një sektor, të rëndësishëm për mërgatën tonë, por gjithnjë krenare, se po bashkëpunon me një ekip të shkëlqyer, ekip që është profesional dhe gjithnjë i gjen duke punuar, qoftë e shtune apo e diele, orar pas orari. Me pak fjalë, nuk mundemi të përshkruajmë parabisedën tonë me Arta Kallaba, një personalitet i njohur për të gjithë lexuesit tanë. Por, më mirë, e më origjinale, po e lëmë në tërësi intervistën, për të kuptuar më shumë ca gjër interesante nga Arta, e cila nuk i ka thënë më herët. Shpresoj shumë, se do ta rikujtojmë, se aty ku ka vullnet dhe profesionalizëm, nuk ka pengesa koha e pakohë, koha e tranzicionit.
E nderuara zonjusha Kallaba, fillimisht, ju falënderoj që keni ndarë kohë për këtë bashkëbisedim. E kuptoj, se jemi në kohën e pushimeve verore, po një e kam të sigurt, se artisti nuk pushon, sepse me te është frymëzimi gjithnjë, edhe atëherë kur dielli lëshon rrezet e saja mbi një mal të ftoftë, edhe atëherë, kur valët e detit sjellin freski te pushuesit, por edhe atëherë, kur zogjtë cicërojnë dhe kërkojnë një pikë uji për freskim. Besoj, se edhe artisti, gjithnjë kërkon freski frymëzimi për të sjellë risi tek opinioni, atë që është origjinale. Kështu që nuk kam gabuar në gjykimin tim, Arta edhe pse është pushime, ajo po gjen kohë për këtë bashkëbisedim. Të faleminderit paraprakisht. Lexuesit tanë ju njohin, se kush është Arta, që në moshën 8-vjeçare keni filluar me studimin e violinës, në shkollën e ulët të muzikës, duke kënduar nëpër shumë festivale të fëmijëve, këngët të cilat ti ka kompozuar babai. Më vonë keni ndjekur edhe katër vite solo-këndimin dhe përfundimisht keni vendosur të thellohem në një drejtim tjetër të artit dhe regjia ishte ajo që të okupoi menjëherë pas mbarimit të shkollës së mesme, duke e ditur se në këtë drejtim do të mund të kontaktosh me të gjitha artet.
Keni diplomuar me shfaqjen “Guxim për Vrasje” të autorit Lars Noren. Por, ne do të bashkëbisedojmë në shumë tema, që të mos jenë intervistat e njëjta me ato që i keni dhënë, pra të mësojmë diçka më shumë nga Ti. Na thoni drejt, i ke thënë vetes, pse u bëra regjisore?
Arta Kallaba: Fillimisht Ju faleminderit shumë, që më keni zgjedhur mua për të bashkëbiseduar. Po ju them të drejtën, që gjate studimeve për regji, gjatë kohës së përgatitjes së shfaqjeve teatrale, me të cilat i kemi dhënë edhe provimet, kemi pasur shumë vështirësi, pasi që dihen kushtet e Fakultetit të Arteve në Kosovë, janë me mundësi të vogla, nuk ka salla për prova, e shumë elemente të tjera, unë shpesh here kam thënë me vete, pse e zgjodha këtë profesion kaq të vështirë kur jetoj në Kosovë, ky nuk është profesion për kushtet e Kosovës?Kështu thoja, kur vija në ndonjë situatë të vështirë gjatë punës, e përndryshe, ky është profesion, që e kam zgjedhur me dëshirë dhe pasion dhe asnjëherë nuk mendoj, se kam gabuar.
A mendoni, se sikur të ishe këngëtare, do të kishe suksese më shumë?
Arta Kallaba: Absolutisht JO. E them me shumë bindje këtë me një JO, të madhe, sepse nuk është sukses, nëse flitet shumë nëpër media për mua dhe unë këndoj këngë të vjedhura dhe zëri im nuk është i imi, por në studio i rregulluar, se e dimë tani, ne të gjithë, që diku, diku, kënga, në ditët e sotme, ka marrë një kahje krejt tjetër dhe aty nuk ka vlerë, është bërë komerciale dhe mund ta them, pa më keqkuptuar këngëtarët/et, e mirëfilltë, se sot, disa që merren me muzikë, muzika e tyre shikohet e nuk dëgjohet. Sikur të ishte koha kur këngëtarët janë vlerësuar në bazë të vokalit, do të ishte ndryshe, por tani nuk është më ajo kohë, sot shumë këngëtare vlerësohen në bazë të pamjes fizike dhe klipit të bukur. Ndjehem me fat, që merrem me një profesion, ku fare nuk dukem, por puna vije në shprehje.
Ta bëra këtë pyetje, se shumë mendojnë, se sot, për të qenë e suksesshme, duhesh të jesh e bukur apo i bukur dhe të gjesh një melodi turbo…, e pak ka rëndësi se çka këndohet, me rëndësi të dukesh bukur.
Arta Kallaba: Keni plotësisht të drejt, sepse këtë mendim e kanë edhe shumë të tjerë. Por, duhet kuptuar, se jemi në kohë tranzicioni dhe nuk do shumë koment. E mira e të mirës është, se kemi pasur e kemi këngëtarë e këngëtare shumë profesionale.
Si e sheh këtë kohë tranzicioni, ku edhe kultura po ngulfatet nga paraziti i kësaj kohe të pakohë?
Arta Kallaba: Kësaj pyetjeje, do ti përgjigjem shumë shkurt, vërtet, na ka lodhur.
A është edhe bukuria në pyetje sot tek ne, që të jesh e suksesshme në skenë?
Arta Kallaba: Mirë e the këtë 'tek ne', ku po e shohim, se ne në shumë raste, përparësi i japim pamjes së jashtme, edhe pse, mendoj, se është gabim njeriu të vlerësohet nga pamja fizike, sepse ajo nuk ka të bëjë asgjë me talent. Mund të jesh e bukur, por jo edhe e suksesshme në profesion që nuk je profesional. Prapë, po e them, se tek profesioni im kjo nuk ka rëndësi fare, duke e ditur, se ne regjisorët nuk dukemi në skenë, por duket puna jonë.
Suksesi dhe paraja?
Arta Kallaba: Gjatë përvojës time në këtë profesion, kam korrur suksese, por jo që kam fituar shumë para nga ky profesion dhe ta them shumë sinqerisht, se nuk e kam shikuar paranë para profesionit tim, se nuk është gjithçka paraja.
Bënë një regji për hir të anës jo verbale, pra asaj shpirtërores, asaj, që nuk të len rehat në zemër, apo për të arritur ndonjë honorarë të mirë?
Arta Kallaba: Asnjëherë, deri më tani, nuk ka punuar diçka, që nuk më pëlqen. Jam munduar gjithmonë të bëj atë që nuk më le rehat në zemër që më fle në shpirt dhe kjo besoj ka reflektuar mandej edhe tek publiku, i cili e ka vlerësuar pozitivisht punën time, kjo është mbi të gjitha, kur pëlqehet puna nga publiku.
Arti në krizë?
Arta Kallaba: Fatkeqësisht Po. Mund të them, se tek ne, ndoshta është edhe pika e fundit e diskutimit të këtij problemi, por jam optimiste, se do të vija dita, që arti të vlerësohet.
Ku e gjen frymëzimin për të realizuar një pjesë artistike?
Arta Kallaba: Gjatë leximit të ndonjë romani, drame, apo çfarëdo vepre tjetër letrare. Marrë një frymëzim për të krijuar diçka dhe nga ato, që lexoj apo edhe kur shoh ndonjë film, apo edhe ngjarje interesante në jetë, frymëzohem të bëj diçka lidhur me atë problem, duke menduar, se do ta ketë një efekt dhe mesazh të mirë në opinion.
Cili është bashkëpunimi me artistët?
Arta Kallaba: Kam një bashkëpunim shumë të mirë, por edhe privatisht, me të gjithë kam raporte të mira.
"Artisti, nuk rrinë rehat"
Keni pengesa me artistët, se ndoshta, nuk kanë edhe vullnet sa duhet, e para, mungojnë honorarët e merituara e pastaj kushtet e publiku?
Arta Kallaba: Shpesh here kam një ide të mirë të realizoj një shfaqje dhe kushtet janë minimale për punë, ndjehem keq ta ftoj një aktor të jetë pjesë e projektit tim, nëse nuk i plotësoj atij/asaj, kushte të mira financiare për të punuar. Kjo po më ndodh kohëve të fundit, (që nuk jam duke punuar asgjë në profesion ) edhe pse, ndoshta kolegët do ta pranonin edhe me pak honorar të luajnë, por vete si artiste e kuptoj, çka do të thotë të japësh shpirtin për publikun gjatë kohës kur je në skenë dhe e kam shumë të vështirë të kërkoj një gjë të tillë nga ata kur nuk ua jap çmimin e merituar. Më mirë do të rri pa punuar një kohë të gjatë, se sa ti hy në hak dikujt. Por, artisti, nuk rrinë rehat, ai gjatë tërë kohës, krijon, por do të vije dita, që do të dalin në pah projektet. E thash këtë, sepse vërtet është kjo gjendje dhe nuk mundemi ta fshehim apo të heshtim para një realiteti.
Ta relaksojmë bashkëbisedimin, sepse që në fillim filluam me ca pyetje, jo të stilit tim, por për hir të lexuesit. Sepse, e mira e të mirës është, që të filloshim bisedën më lirshëm, por ne filluam menjëherë, me atë profesionalen. Atëherë, na tregoni Arta, se kur keni pasur një intervistë për ndonjë medium, i ke thënë vetes, pse nuk e thash edhe këtë fjalë.. E cila është ajo fjalë, nëse kemi nderin për të na treguar?
Arta Kallaba: Shpesh here gazetarët më kanë bërë pyetjen 'si u bë të punosh në Ministri, e që ato janë politike, kur e dimë se ju jeni artiste dhe gjithashtu, jeni familje artistësh' unë gjithmonë e kam thënë, që' unë edhe në ministri punoj si udhëheqëse për kulturë dhe nuk kam ikur larg nga profesioni, aty jam apolitike', por sa kam dalur nga studio, kam thënë me vete 'po pse unë asnjëherë nuk e përmenda gjyshin tim, (që ndoshta kam trashëguar edhe diçka politike)' ( babai i nënës), i cili në vitin 1957 ka qenë kryetar i Gjilanit me rrethinë, si dhe deputet i Kuvendit të Kosovës në vitin1976-80. Këtë nuk e kam përmendur asnjëher dhe më vjen shumë mirë, që më dhat rastin të gjurmoj në kujtesën time, se çka nuk e kam thënë asnjëhere për publikun dhe që tani kam nderin ta tregoj.
Nuk e besoj, se do të marrë përgjigjen, është private, pse po më pyet, por ndale për një sekondë veten dhe pyete unin tuaj, i ka trokitur në zemër princi i ëndërrave?
Arta Kallaba: Fatmirësisht PO.
Po në shpirt i ka përshpërit?
Arta Kallaba: Fillimisht më përshpëriti, pastaj trokiti në zemer, e në fund më mori të tërën.
Sipas jush, cili është dallimi nëmes dashurisë së zemrës dhe shpirtit?
Arta Kallaba: Kanë të përbashkëta, pasi që asnjëra nuk të le të mendosh.
Tek i dashuri, ku e gjen shpirtin e dashurisë?
Arta Kallaba: Tek dashuria e madhe tij për mua.
Nëse të thotë i dashuri më puth, atëherë, do ia puthësh sytë, buzët apo ballin?
Arta Kallaba: Nëse jemi zënë diçka dhe kërkon nga unë ta puthë, e puthi në faqe, përndryshe gjithmonë në buzë.
Çka ju bezdis më së shumti?
Arta Kallaba: Në jetë më bezdis padrejtësia.
Si duket e pëlqeni ngjyrën e gjelbërt, nëse Po, pse e nëse Jo, cila është ngjyra juaj e preferuar?
Arta Kallaba: E paskeni vërejtur, me të drejtë e keni, ngjyrën e gjelbërt e dua shumë, ndoshta pse sytë i kam të gjelbërt ( haha), por edhe është ngjyrë me sa e di unë që syri i njeriut më së shumti pushon në të.
E njeh gjuhën e ngjyrave, fjala bie, gjatë pranverës shkon ngjyra…., gjatë verës, vjeshtës, e dimrit?
Arta Kallaba: Deri diku e njoh gjuhën e ngjyrave, me sa unë e kam kuptuar ngjyrat janë me stinë, ashtu siç vet zoti e ka krijuar natyrën gjatë stinëve, me ato ngjyra, që veshet natyra dhe lulet gjatë stinëve ato mendoj, se janë ngjyrat e atyre stinëve.
Keni shetitur nëpër shumë shtete të europës dhe botës, ku më me dëshirë do të kishe jetuar?
Arta Kallaba: Mua më pëlqejnë vendet ku ka bregdet dhe gjelbërim, vendet relaksuese kryesisht i dua, ku ka pak njerëz dhe më shumë qetësi.
I kishe thënë lamtumirë Kosovës për një shtet perëndimorë?
Arta Kallaba: Kosovës lamtumirë, nuk do ti them kurrë, e mirupafshim po, sepse profesioni është i tillë, që shetit nëpër botë, por asnjëherë për të mos e harruar Kosovën.
Jeni udhëheqëse për Kulturë dhe Arsim në Ministrinë e Diasporës. Si ju shkojnë punët?
Arta Kallaba: Tani 7 vite punoj në këtë divizion, punët ecin shumë mirë, duke i patur parasysh rrethanat dhe kushtet e shtetit të Kosovës, ne mundohemi të bëjmë më të mirën, duke mos e kursyer energjinë dhe kapacitetin tonë profesional.
"Shpesh here e kam pa edhe në pozitën e zyrtarit më të ulët në ministri, duke kryer ndonjë punë e cila nuk i ka takuar fare atij, por ai aq modest që është, asnjëhere nuk ka hezituar të bëj ndonjë punë, e cila do ti shërbej ndonjë pjesëtari të diasporës".
Ju marrim lakmi, që bashkëpunoni me Ministrin e Diasporës z.Ibrahim Makolli, sepse është shumë i hapur dhe punëtorë i madh. Tash, më jemi mu në kohën e stërngarkuar në Ministrinë e Diasporës, kur dihet, se shumica e mërgimtarëve janë në Kosovë, por e dimë, sepse ju kemi përcjellur, gjatë tërë vitit, kjo Ministri, ka pasur punë maratonike nëpër diasporë. Na thoni, jeni e lodhur, me gjithë këto angazhime, herë në profesionin tuaj, e herë në Ministri edhe pse jeni e drejtuar në fushën e profesionit tuaj?
Arta Kallaba: Kam kënaqësi, që më erdhi rasti publikisht ta them, ndjehem mirë që pata mundësi ta takoj, së pari një njeri shumë të mirë, një ministër shumë profesional në të gjitha dimensionet që ai drejton, si dhe një punëtor të palodhshëm, si z.Ibrahim Makolli. Unë të them të drejtën, jam sa e kënaqur aq edhe e befasuar me energjinë e tij për punë, si dhe me dëshirën e vullnetin, që ka për ta ndihmuar diasporën tonë shqiptare. Shpesh here e kam pa edhe në pozitën e zyrtarit më të ulët në ministri, duke kryer ndonjë punë e cila nuk i ka takuar fare atij, por ai aq modest që është, asnjëherë nuk ka hezituar të bëj ndonjë punë, e cila do ti shërbej ndonjë pjesëtari të diasporës. Vërtet është njeri për shembull. Puna në ministri tani më është bërë gati e pandashme me profesionin tim, pasi që edhe lidhen pak njëra me tjetrën, fusha e kulturës. Energjinë time e kam drejtuar më shumë në këtë drejtim, se kërkesat nga diaspora janë shumë të mëdha dhe me dëshirë të madhe duam t'ju ndihmojmë bashkatdhetarëve tanë. Pa diasporën Kosova, do të ishte krejt ndryshe, sepse kjo diasporë, ka dhënë shumë, nëpër kohëra të ndryshme, që ka përjetuar atdheu ynë dhe ajo nuk di të ndalet edhe sot e kësaj dite.
Gjatë kësaj kohe, sa jeni në këtë pozitë në Ministrinë e Diasporës, si regjisore profesioniste, keni pasur ndonjë projekt apo shfaqje në diasporë?
Arta Kallaba: Ne kemi planin e punës për çdo vit si ministri, ku projektet i kemi të planifikuara dhe po e përmend një nga projektet që realizohet në diasporë çdo vit, është "Ditët e Kulturës tonë në Diasporë" dhe aty prezantojmë të gjitha artet, si muzikë, teatër, film, poezi, etj. Kurse projektet e mia, shfaqje teatrale, përmes ministrisë nuk kam prezantuar asnjëherë jashtë, se mandej, do të tingëllojë ndryshe, është konflikt i interesave, se unë punoj aty dhe nuk mund ta shfrytëzoj për çështje të mia private. Shfaqje të kolegëve i kemi prezantuar jashtë dhe janë mirëpritur nga diaspora jonë shqiptare.
Ku është arti i mërgimtarëve të diasporës?
Arta Kallaba: Në diasporën tonë kemi shumë mërgimtarë, që janë artistë të shquar, që i njeh e gjithë bota, por problemi kryesor është mos bashkëpunimi i disave me vendin, ku fajtorë nuk janë, as ata, po as shteti jonë. Ne si ministri, jemi duke punuar në ate drejtim, që të lidhim ura bashkëpunimi me ta ku me disa kemi arritur kontakte dhe bashkëpunim të mirë, por duhet të vazhdojmë edhe më tutje.
Në cilin shtet të europës apo botës sipas jush, punohet më shumë në drejtim të artit e kulturës sonë kombëtare?
Arta Kallaba: Në çdo shtet, ku ka mërgatë shqiptare, është punuar dhe punohet me ato mundësi që kanë pasur. Por, shikuar realisht, në Amerikë, ka më shumë artistë që janë të njohur botërisht, e këtu nuk duhet përjashtuar edhe pjesën tjetër të mërgatës pra në europë.
Në Kosovë kemi rastësis disa herë, që thojnë për ne mërgimtarët, Ata dhe ne këndej, themi për Ju Ata. Mendoni, se po bëhet një ndarje?
Arta Kallaba: Nuk mendoj, se është nga mos respekti apo edhe që i mendojmë të largët. Të gjithë e dimë, se çdo familje në Kosovë ka së paku një anëtarë të familjes në diasporë dhe pa diasporën Kosova do të ishte shumë, shumë më e varfër, se sa që është, dhe pa ata familjet në Kosovë, do ta kishin shumë të vështirë të mbijetojnë. Të mos harrojmë kontributin e madh që e kanë dhënë dhe që po e japin pa u ndalur për të mirën e atdheut.
Të ka shkuar mendja, apo keni ndonjë projekt, për të realizuar për diasporën shqiptare, kur dihet, se ka plot tema, që besoj, se po të realizohej, do të mirëpritej mirë?
Arta Kallaba: Po. Idea ime gjithmonë ka qenë që të realizoj një projekt për ta, ndoshta fillimisht, duke u nisur nga individ të arritur në diasporë, e më pas, duke u zgjeruar, edhe pse jemi duke punuar në atë drejtim ne si ministri, por këtë e kam menduar edhe privatisht, si regjisore të realizoj diçka për ta. Besoj, se shumë shpejt, do të ndodh kjo.
Gjumi të merr shpejt apo lufton me te?
Arta Kallaba: Sa të më prek koka në jastëk më ze gjumi.
Ta bëra këtë pyetje, sepse dukesh e palodhur, edhe pse ke shumë punë. Na trego, ku e ke gjetur çelësin e mos lodhjes?
Arta Kallaba: Për këtë gjë ma marrin lakmi shume miq, dhe më bëjnë po këtë pyetje, se ku e marrë të gjithë këtë energji. Unë të gjitha punët i marrë më pozitivitet dhe kënaqësi. Mendimi im pozitiv për punën më bën të mos lodhem. Vërtet, se nuk di të ndalem së punuari dhe jam e mësuar të jem gjithmonë aktive, nëse ndonjë dite nuk kam shumë punë, unë i nxjerr punë vetes.
Jeni e buzëqeshur nga natyra, por e mbani mend, kur jeni hidhëruar më së shumti?
Arta Kallaba: Vështirë mund të më bëje ndokush të hidhërohem, ndoshta mund të më bëje të ndjej keqardhje për nivelin e tij apo asaj, por jo të më hidhëroj, gjithmonë ata/o, i arsyetoj, duke menduar, se ata nuk kanë faj, aq dinë. Nuk mbaj në mend ndonjë hidhërim.
Do na interesonte një përgjigje, mirë thot, populli ku dhemb dhëmbi aty shkon edhe gjuha, bashkëpunoni me aktorë e regjisorë të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit?
Arta Kallaba: Kjo temë është për ta shtjelluar të gjithë shqiptarët kudo që jemi, por në këtë rast unë si regjisore po flas, bashkëpunoj me ta, edhe kolegun e studimeve e kam nga Presheva dhe gjithmonë kemi pasur bashkëpunim të mirë gjatë procesit të punës, në shfaqje dhe në rastin tjetër si udhëheqëse për kulturë në ministri, gjatë Ditëve të diasporës", kam marrë ansamble të këngëve dhe valleve nga Medvegja, si dhe projektet të cilat kanë pasur lidhje me këto vende i kemi përkrahur zakonisht.
Këto treva shqiptare sipas jush, si munden të jenë më afër me artin e pandarë të Kosovës?
Arta Kallaba: Duke i angazhuar artistët e këtyre trevave në projektet të cilat realizohen në Kosovë, si dhe anasjelltas, është mundësia më e mirë të jenë më afër mes vete, gjithashtu edhe punët e tyre artistike të prezantohen në Kosovë, si dhe nga kosovarët në trevat e lartpërmendura.
"Një artistit të ri duhet ti jepet përkrahje maksimale" Sigurisht, se kemi edhe për shumë tema të tjera të bashkëbisedojmë, por duhet pasur parasysh mundësinë e publikimit. A ka konflikt gjeneratash në Kosovë, fjala bie, një regjisorë i vjetër nuk i jep hapësirë një të riut, e kështu me radhë?
Arta Kallaba: Shpesh here e kemi vërejtur këtë fenomen, por nuk mendoj, se është faji i një regjisori, por atij, që i jep hapësirë vetëm gjeneratës së vjetër, duke u nisur nga përkrahja institucionale e deri te ajo individuale. Një artistit të ri duhet ti jepet përkrahje maksimale, se po e dëshpërove qysh në fillim të karrierës ai apo ajo demotivohet, atëherë është i panevojshëm edhe shkollimi i tyre, dhe bëhet një shembull i keq për pasardhësit (artistët e ardhshëm), ata të cilët duan të merren me këtë profesion.
Në çdo profesion, po dukej, se është bërë një treg me lloj lloj produktesh, e ku vlera, pak po shihej, apo nuk po i jepet çmimi i duhur. Ku është faji sipas jush, që vlera nuk po vlerësohet sa duhet?
Arta Kallaba: Përderisa gjithkush është bërë vlerësues i Artit, kuptohet, se vlera nuk duket asnjëherë, sepse kemi pak nga ata që dinë të vlerësojnë, ose atyre nuk po u jepet hapësira e duhur dhe sot një ekonomist apo jurist del dhe e vlerëson një projekt artistik (një artist i vërtet rri në shtëpi dhe nuk i jepet hapësirë) mendo, se çka do të pritet prej atij projekti!!?
"Suksesi më i madh deri më sot është, që e kam ruajtur shpirtin tim artistik, nuk e kam shitur asnjëher dhe kam mbetur Arta…"
Cili është suksesi juaj më i madh deri më sot?
Arta Kallaba: Suksesi më i madh deri më sot është, që e kam ruajtur shpirtin tim artistik, nuk e kam shitur asnjëherë dhe kam mbetur Arta, ajo qysh jam edukuar nga prindërit e mij e jo nga klanet e njerëzve për interesat e tyre personale.
Nëpër mediat tona televizive, pak jepen ose hiq, ndonjë pjesë tetrale ose film me regjisorë shqiptarë, por më shumë jepen të huaj e seriale spanjolle, italiane etj, etj, a është edhe ky një grusht i rëndë për kulturën shqiptare?
Arta Kallaba: Grushti më i madh, që i është dhënë kulturës tonë sidomos pas luftës janë këto serialet turke, spanjolle etj, të cilat, jo vetëm që i kanë dhënë një grusht të rëndë kulturës tonë, por edhe kanë ndikuar shumë negativisht në personat, sidomos të cilët janë të papunë dhe i përcjellin pa ndalur ato, thjesht degjenerojnë kulturën së pari familjare, e pastaj shoqërore, etj.
Më mirë kishe vallëzuar nëpër shi, kishe fjetur në një çadër në mes mal, apo kishe lundruar me një barkë e vetme ku ka dallgë valësh?
Arta Kallaba: Më me kënaqësi do të vallëzoja në shi, ashtu siç shpesh edhe veproj. ( Hahahaa)
Merresh me sport ?
Arta Kallaba: Jam marrë me sport më herët, një kohë edhe balet kam ushtruar, por tani jo, sporti i vetëm që e bëj nëse mund ta quaj sport është ecja.
Ju falënderojmë edhe njëherë e nderuar për kohën tuaj. Ju dëshirojmë shumë suksese, shpresojmë, se nuk do të ndalesh drejt sukseseve të tjera dhe njëherit, ju urojmë pushime të mbara edhe pse ja morëm bukur një kohë të gjatë, por ndoshta kemi bërë mirë, sepse ashtu, ashtu, është shumë nxeht. Mirupafshim.
Arta Kallaba: Edhe njëherë ju falënderoj shumë, që më përzgjodhët për të bashkëbiseduar dhe me pyetjet tua më dhatë mundësi të them shumë nga ato, që nuk i kam thënë deri tani publikisht. Ju përshëndes juve, lexuesit tuaj dhe gjithë mërgimtarët kudo që janë, e që tashmë janë në pushime. Suksese dhe mirupafshim. / Intervistoi: Dashnim Hebibi /
Arta Kallaba - "Pa diasporën Kosova do të ishte krejt ndryshe..."
Tematika dhe shpirti burimor janë elementet mbi të cilat ngrihet zëri i shpirtit të krijuesit pavarësisht se ku jeton, pavarësisht se çfarë gjuhe flet dhe sa i pasur është. Është damari i muzës që edhe natën nuk të lenë të qetë. Arti është sikur gjaku, që lëviz gjithnjë nëpër damar të ndryshëm të organizmit dhe në fund bënë rrugën e gjatë prej trurit, nëpër këmbë dhe kthehet në zemër. Në një kohë që po e jetojmë kur bota është e fokusuar në problemet që janë gjithnjë më të ndjeshme si politika, ekonomia, apo vendet që ende nuk kanë një stabilitet, diku në secilin prej këtyre vendeve ka njerëz që mendojnë për artin dhe kulturën e mirëfilltë në përgjithësi…Dashamirë të artit të shpirtit të ëmbël dhe të fortë, përcjellin ritmin e zemrës së krijuesit, të kësaj kohe të akullt dhe kujtojnë e studiojnë për akuj me ritmin modern. Edhe pse jemi në kohë pushimesh dhe të stërngarkuar me punë, bashkëbiseduesja jonë, gjeti kohë për ti thënë ca fjalë për intervistën tonë, duke e mos anashkaluar asnjë pyetje. Ajo, për nga natyra është e qeshur dhe thënë shkurt e shqip, pozitive, sepse asnjëherë nuk mundesh ta shohësh të mërrolur, por e angazhuar dhe duke gjetur grimca kohe për të shërbyer aty ku ka nevojë, si në art, por edhe në Ministrinë e Diasporës, në një sektor, të rëndësishëm për mërgatën tonë, por gjithnjë krenare, se po bashkëpunon me një ekip të shkëlqyer, ekip që është profesional dhe gjithnjë i gjen duke punuar, qoftë e shtune apo e diele, orar pas orari. Me pak fjalë, nuk mundemi të përshkruajmë parabisedën tonë me Arta Kallaba, një personalitet i njohur për të gjithë lexuesit tanë. Por, më mirë, e më origjinale, po e lëmë në tërësi intervistën, për të kuptuar më shumë ca gjër interesante nga Arta, e cila nuk i ka thënë më herët. Shpresoj shumë, se do ta rikujtojmë, se aty ku ka vullnet dhe profesionalizëm, nuk ka pengesa koha e pakohë, koha e tranzicionit.
E nderuara zonjusha Kallaba, fillimisht, ju falënderoj që keni ndarë kohë për këtë bashkëbisedim. E kuptoj, se jemi në kohën e pushimeve verore, po një e kam të sigurt, se artisti nuk pushon, sepse me te është frymëzimi gjithnjë, edhe atëherë kur dielli lëshon rrezet e saja mbi një mal të ftoftë, edhe atëherë, kur valët e detit sjellin freski te pushuesit, por edhe atëherë, kur zogjtë cicërojnë dhe kërkojnë një pikë uji për freskim. Besoj, se edhe artisti, gjithnjë kërkon freski frymëzimi për të sjellë risi tek opinioni, atë që është origjinale. Kështu që nuk kam gabuar në gjykimin tim, Arta edhe pse është pushime, ajo po gjen kohë për këtë bashkëbisedim. Të faleminderit paraprakisht. Lexuesit tanë ju njohin, se kush është Arta, që në moshën 8-vjeçare keni filluar me studimin e violinës, në shkollën e ulët të muzikës, duke kënduar nëpër shumë festivale të fëmijëve, këngët të cilat ti ka kompozuar babai. Më vonë keni ndjekur edhe katër vite solo-këndimin dhe përfundimisht keni vendosur të thellohem në një drejtim tjetër të artit dhe regjia ishte ajo që të okupoi menjëherë pas mbarimit të shkollës së mesme, duke e ditur se në këtë drejtim do të mund të kontaktosh me të gjitha artet.
Keni diplomuar me shfaqjen “Guxim për Vrasje” të autorit Lars Noren. Por, ne do të bashkëbisedojmë në shumë tema, që të mos jenë intervistat e njëjta me ato që i keni dhënë, pra të mësojmë diçka më shumë nga Ti. Na thoni drejt, i ke thënë vetes, pse u bëra regjisore?
Arta Kallaba: Fillimisht Ju faleminderit shumë, që më keni zgjedhur mua për të bashkëbiseduar. Po ju them të drejtën, që gjate studimeve për regji, gjatë kohës së përgatitjes së shfaqjeve teatrale, me të cilat i kemi dhënë edhe provimet, kemi pasur shumë vështirësi, pasi që dihen kushtet e Fakultetit të Arteve në Kosovë, janë me mundësi të vogla, nuk ka salla për prova, e shumë elemente të tjera, unë shpesh here kam thënë me vete, pse e zgjodha këtë profesion kaq të vështirë kur jetoj në Kosovë, ky nuk është profesion për kushtet e Kosovës?Kështu thoja, kur vija në ndonjë situatë të vështirë gjatë punës, e përndryshe, ky është profesion, që e kam zgjedhur me dëshirë dhe pasion dhe asnjëherë nuk mendoj, se kam gabuar.
A mendoni, se sikur të ishe këngëtare, do të kishe suksese më shumë?
Arta Kallaba: Absolutisht JO. E them me shumë bindje këtë me një JO, të madhe, sepse nuk është sukses, nëse flitet shumë nëpër media për mua dhe unë këndoj këngë të vjedhura dhe zëri im nuk është i imi, por në studio i rregulluar, se e dimë tani, ne të gjithë, që diku, diku, kënga, në ditët e sotme, ka marrë një kahje krejt tjetër dhe aty nuk ka vlerë, është bërë komerciale dhe mund ta them, pa më keqkuptuar këngëtarët/et, e mirëfilltë, se sot, disa që merren me muzikë, muzika e tyre shikohet e nuk dëgjohet. Sikur të ishte koha kur këngëtarët janë vlerësuar në bazë të vokalit, do të ishte ndryshe, por tani nuk është më ajo kohë, sot shumë këngëtare vlerësohen në bazë të pamjes fizike dhe klipit të bukur. Ndjehem me fat, që merrem me një profesion, ku fare nuk dukem, por puna vije në shprehje.
Ta bëra këtë pyetje, se shumë mendojnë, se sot, për të qenë e suksesshme, duhesh të jesh e bukur apo i bukur dhe të gjesh një melodi turbo…, e pak ka rëndësi se çka këndohet, me rëndësi të dukesh bukur.
Arta Kallaba: Keni plotësisht të drejt, sepse këtë mendim e kanë edhe shumë të tjerë. Por, duhet kuptuar, se jemi në kohë tranzicioni dhe nuk do shumë koment. E mira e të mirës është, se kemi pasur e kemi këngëtarë e këngëtare shumë profesionale.
Si e sheh këtë kohë tranzicioni, ku edhe kultura po ngulfatet nga paraziti i kësaj kohe të pakohë?
Arta Kallaba: Kësaj pyetjeje, do ti përgjigjem shumë shkurt, vërtet, na ka lodhur.
A është edhe bukuria në pyetje sot tek ne, që të jesh e suksesshme në skenë?
Arta Kallaba: Mirë e the këtë 'tek ne', ku po e shohim, se ne në shumë raste, përparësi i japim pamjes së jashtme, edhe pse, mendoj, se është gabim njeriu të vlerësohet nga pamja fizike, sepse ajo nuk ka të bëjë asgjë me talent. Mund të jesh e bukur, por jo edhe e suksesshme në profesion që nuk je profesional. Prapë, po e them, se tek profesioni im kjo nuk ka rëndësi fare, duke e ditur, se ne regjisorët nuk dukemi në skenë, por duket puna jonë.
Suksesi dhe paraja?
Arta Kallaba: Gjatë përvojës time në këtë profesion, kam korrur suksese, por jo që kam fituar shumë para nga ky profesion dhe ta them shumë sinqerisht, se nuk e kam shikuar paranë para profesionit tim, se nuk është gjithçka paraja.
Bënë një regji për hir të anës jo verbale, pra asaj shpirtërores, asaj, që nuk të len rehat në zemër, apo për të arritur ndonjë honorarë të mirë?
Arta Kallaba: Asnjëherë, deri më tani, nuk ka punuar diçka, që nuk më pëlqen. Jam munduar gjithmonë të bëj atë që nuk më le rehat në zemër që më fle në shpirt dhe kjo besoj ka reflektuar mandej edhe tek publiku, i cili e ka vlerësuar pozitivisht punën time, kjo është mbi të gjitha, kur pëlqehet puna nga publiku.
Arti në krizë?
Arta Kallaba: Fatkeqësisht Po. Mund të them, se tek ne, ndoshta është edhe pika e fundit e diskutimit të këtij problemi, por jam optimiste, se do të vija dita, që arti të vlerësohet.
Ku e gjen frymëzimin për të realizuar një pjesë artistike?
Arta Kallaba: Gjatë leximit të ndonjë romani, drame, apo çfarëdo vepre tjetër letrare. Marrë një frymëzim për të krijuar diçka dhe nga ato, që lexoj apo edhe kur shoh ndonjë film, apo edhe ngjarje interesante në jetë, frymëzohem të bëj diçka lidhur me atë problem, duke menduar, se do ta ketë një efekt dhe mesazh të mirë në opinion.
Cili është bashkëpunimi me artistët?
Arta Kallaba: Kam një bashkëpunim shumë të mirë, por edhe privatisht, me të gjithë kam raporte të mira.
"Artisti, nuk rrinë rehat"
Keni pengesa me artistët, se ndoshta, nuk kanë edhe vullnet sa duhet, e para, mungojnë honorarët e merituara e pastaj kushtet e publiku?
Arta Kallaba: Shpesh here kam një ide të mirë të realizoj një shfaqje dhe kushtet janë minimale për punë, ndjehem keq ta ftoj një aktor të jetë pjesë e projektit tim, nëse nuk i plotësoj atij/asaj, kushte të mira financiare për të punuar. Kjo po më ndodh kohëve të fundit, (që nuk jam duke punuar asgjë në profesion ) edhe pse, ndoshta kolegët do ta pranonin edhe me pak honorar të luajnë, por vete si artiste e kuptoj, çka do të thotë të japësh shpirtin për publikun gjatë kohës kur je në skenë dhe e kam shumë të vështirë të kërkoj një gjë të tillë nga ata kur nuk ua jap çmimin e merituar. Më mirë do të rri pa punuar një kohë të gjatë, se sa ti hy në hak dikujt. Por, artisti, nuk rrinë rehat, ai gjatë tërë kohës, krijon, por do të vije dita, që do të dalin në pah projektet. E thash këtë, sepse vërtet është kjo gjendje dhe nuk mundemi ta fshehim apo të heshtim para një realiteti.
Ta relaksojmë bashkëbisedimin, sepse që në fillim filluam me ca pyetje, jo të stilit tim, por për hir të lexuesit. Sepse, e mira e të mirës është, që të filloshim bisedën më lirshëm, por ne filluam menjëherë, me atë profesionalen. Atëherë, na tregoni Arta, se kur keni pasur një intervistë për ndonjë medium, i ke thënë vetes, pse nuk e thash edhe këtë fjalë.. E cila është ajo fjalë, nëse kemi nderin për të na treguar?
Arta Kallaba: Shpesh here gazetarët më kanë bërë pyetjen 'si u bë të punosh në Ministri, e që ato janë politike, kur e dimë se ju jeni artiste dhe gjithashtu, jeni familje artistësh' unë gjithmonë e kam thënë, që' unë edhe në ministri punoj si udhëheqëse për kulturë dhe nuk kam ikur larg nga profesioni, aty jam apolitike', por sa kam dalur nga studio, kam thënë me vete 'po pse unë asnjëherë nuk e përmenda gjyshin tim, (që ndoshta kam trashëguar edhe diçka politike)' ( babai i nënës), i cili në vitin 1957 ka qenë kryetar i Gjilanit me rrethinë, si dhe deputet i Kuvendit të Kosovës në vitin1976-80. Këtë nuk e kam përmendur asnjëher dhe më vjen shumë mirë, që më dhat rastin të gjurmoj në kujtesën time, se çka nuk e kam thënë asnjëhere për publikun dhe që tani kam nderin ta tregoj.
Nuk e besoj, se do të marrë përgjigjen, është private, pse po më pyet, por ndale për një sekondë veten dhe pyete unin tuaj, i ka trokitur në zemër princi i ëndërrave?
Arta Kallaba: Fatmirësisht PO.
Po në shpirt i ka përshpërit?
Arta Kallaba: Fillimisht më përshpëriti, pastaj trokiti në zemer, e në fund më mori të tërën.
Sipas jush, cili është dallimi nëmes dashurisë së zemrës dhe shpirtit?
Arta Kallaba: Kanë të përbashkëta, pasi që asnjëra nuk të le të mendosh.
Tek i dashuri, ku e gjen shpirtin e dashurisë?
Arta Kallaba: Tek dashuria e madhe tij për mua.
Nëse të thotë i dashuri më puth, atëherë, do ia puthësh sytë, buzët apo ballin?
Arta Kallaba: Nëse jemi zënë diçka dhe kërkon nga unë ta puthë, e puthi në faqe, përndryshe gjithmonë në buzë.
Çka ju bezdis më së shumti?
Arta Kallaba: Në jetë më bezdis padrejtësia.
Si duket e pëlqeni ngjyrën e gjelbërt, nëse Po, pse e nëse Jo, cila është ngjyra juaj e preferuar?
Arta Kallaba: E paskeni vërejtur, me të drejtë e keni, ngjyrën e gjelbërt e dua shumë, ndoshta pse sytë i kam të gjelbërt ( haha), por edhe është ngjyrë me sa e di unë që syri i njeriut më së shumti pushon në të.
E njeh gjuhën e ngjyrave, fjala bie, gjatë pranverës shkon ngjyra…., gjatë verës, vjeshtës, e dimrit?
Arta Kallaba: Deri diku e njoh gjuhën e ngjyrave, me sa unë e kam kuptuar ngjyrat janë me stinë, ashtu siç vet zoti e ka krijuar natyrën gjatë stinëve, me ato ngjyra, që veshet natyra dhe lulet gjatë stinëve ato mendoj, se janë ngjyrat e atyre stinëve.
Keni shetitur nëpër shumë shtete të europës dhe botës, ku më me dëshirë do të kishe jetuar?
Arta Kallaba: Mua më pëlqejnë vendet ku ka bregdet dhe gjelbërim, vendet relaksuese kryesisht i dua, ku ka pak njerëz dhe më shumë qetësi.
I kishe thënë lamtumirë Kosovës për një shtet perëndimorë?
Arta Kallaba: Kosovës lamtumirë, nuk do ti them kurrë, e mirupafshim po, sepse profesioni është i tillë, që shetit nëpër botë, por asnjëherë për të mos e harruar Kosovën.
Jeni udhëheqëse për Kulturë dhe Arsim në Ministrinë e Diasporës. Si ju shkojnë punët?
Arta Kallaba: Tani 7 vite punoj në këtë divizion, punët ecin shumë mirë, duke i patur parasysh rrethanat dhe kushtet e shtetit të Kosovës, ne mundohemi të bëjmë më të mirën, duke mos e kursyer energjinë dhe kapacitetin tonë profesional.
"Shpesh here e kam pa edhe në pozitën e zyrtarit më të ulët në ministri, duke kryer ndonjë punë e cila nuk i ka takuar fare atij, por ai aq modest që është, asnjëhere nuk ka hezituar të bëj ndonjë punë, e cila do ti shërbej ndonjë pjesëtari të diasporës".
Ju marrim lakmi, që bashkëpunoni me Ministrin e Diasporës z.Ibrahim Makolli, sepse është shumë i hapur dhe punëtorë i madh. Tash, më jemi mu në kohën e stërngarkuar në Ministrinë e Diasporës, kur dihet, se shumica e mërgimtarëve janë në Kosovë, por e dimë, sepse ju kemi përcjellur, gjatë tërë vitit, kjo Ministri, ka pasur punë maratonike nëpër diasporë. Na thoni, jeni e lodhur, me gjithë këto angazhime, herë në profesionin tuaj, e herë në Ministri edhe pse jeni e drejtuar në fushën e profesionit tuaj?
Arta Kallaba: Kam kënaqësi, që më erdhi rasti publikisht ta them, ndjehem mirë që pata mundësi ta takoj, së pari një njeri shumë të mirë, një ministër shumë profesional në të gjitha dimensionet që ai drejton, si dhe një punëtor të palodhshëm, si z.Ibrahim Makolli. Unë të them të drejtën, jam sa e kënaqur aq edhe e befasuar me energjinë e tij për punë, si dhe me dëshirën e vullnetin, që ka për ta ndihmuar diasporën tonë shqiptare. Shpesh here e kam pa edhe në pozitën e zyrtarit më të ulët në ministri, duke kryer ndonjë punë e cila nuk i ka takuar fare atij, por ai aq modest që është, asnjëherë nuk ka hezituar të bëj ndonjë punë, e cila do ti shërbej ndonjë pjesëtari të diasporës. Vërtet është njeri për shembull. Puna në ministri tani më është bërë gati e pandashme me profesionin tim, pasi që edhe lidhen pak njëra me tjetrën, fusha e kulturës. Energjinë time e kam drejtuar më shumë në këtë drejtim, se kërkesat nga diaspora janë shumë të mëdha dhe me dëshirë të madhe duam t'ju ndihmojmë bashkatdhetarëve tanë. Pa diasporën Kosova, do të ishte krejt ndryshe, sepse kjo diasporë, ka dhënë shumë, nëpër kohëra të ndryshme, që ka përjetuar atdheu ynë dhe ajo nuk di të ndalet edhe sot e kësaj dite.
Gjatë kësaj kohe, sa jeni në këtë pozitë në Ministrinë e Diasporës, si regjisore profesioniste, keni pasur ndonjë projekt apo shfaqje në diasporë?
Arta Kallaba: Ne kemi planin e punës për çdo vit si ministri, ku projektet i kemi të planifikuara dhe po e përmend një nga projektet që realizohet në diasporë çdo vit, është "Ditët e Kulturës tonë në Diasporë" dhe aty prezantojmë të gjitha artet, si muzikë, teatër, film, poezi, etj. Kurse projektet e mia, shfaqje teatrale, përmes ministrisë nuk kam prezantuar asnjëherë jashtë, se mandej, do të tingëllojë ndryshe, është konflikt i interesave, se unë punoj aty dhe nuk mund ta shfrytëzoj për çështje të mia private. Shfaqje të kolegëve i kemi prezantuar jashtë dhe janë mirëpritur nga diaspora jonë shqiptare.
Ku është arti i mërgimtarëve të diasporës?
Arta Kallaba: Në diasporën tonë kemi shumë mërgimtarë, që janë artistë të shquar, që i njeh e gjithë bota, por problemi kryesor është mos bashkëpunimi i disave me vendin, ku fajtorë nuk janë, as ata, po as shteti jonë. Ne si ministri, jemi duke punuar në ate drejtim, që të lidhim ura bashkëpunimi me ta ku me disa kemi arritur kontakte dhe bashkëpunim të mirë, por duhet të vazhdojmë edhe më tutje.
Në cilin shtet të europës apo botës sipas jush, punohet më shumë në drejtim të artit e kulturës sonë kombëtare?
Arta Kallaba: Në çdo shtet, ku ka mërgatë shqiptare, është punuar dhe punohet me ato mundësi që kanë pasur. Por, shikuar realisht, në Amerikë, ka më shumë artistë që janë të njohur botërisht, e këtu nuk duhet përjashtuar edhe pjesën tjetër të mërgatës pra në europë.
Në Kosovë kemi rastësis disa herë, që thojnë për ne mërgimtarët, Ata dhe ne këndej, themi për Ju Ata. Mendoni, se po bëhet një ndarje?
Arta Kallaba: Nuk mendoj, se është nga mos respekti apo edhe që i mendojmë të largët. Të gjithë e dimë, se çdo familje në Kosovë ka së paku një anëtarë të familjes në diasporë dhe pa diasporën Kosova do të ishte shumë, shumë më e varfër, se sa që është, dhe pa ata familjet në Kosovë, do ta kishin shumë të vështirë të mbijetojnë. Të mos harrojmë kontributin e madh që e kanë dhënë dhe që po e japin pa u ndalur për të mirën e atdheut.
Të ka shkuar mendja, apo keni ndonjë projekt, për të realizuar për diasporën shqiptare, kur dihet, se ka plot tema, që besoj, se po të realizohej, do të mirëpritej mirë?
Arta Kallaba: Po. Idea ime gjithmonë ka qenë që të realizoj një projekt për ta, ndoshta fillimisht, duke u nisur nga individ të arritur në diasporë, e më pas, duke u zgjeruar, edhe pse jemi duke punuar në atë drejtim ne si ministri, por këtë e kam menduar edhe privatisht, si regjisore të realizoj diçka për ta. Besoj, se shumë shpejt, do të ndodh kjo.
Gjumi të merr shpejt apo lufton me te?
Arta Kallaba: Sa të më prek koka në jastëk më ze gjumi.
Ta bëra këtë pyetje, sepse dukesh e palodhur, edhe pse ke shumë punë. Na trego, ku e ke gjetur çelësin e mos lodhjes?
Arta Kallaba: Për këtë gjë ma marrin lakmi shume miq, dhe më bëjnë po këtë pyetje, se ku e marrë të gjithë këtë energji. Unë të gjitha punët i marrë më pozitivitet dhe kënaqësi. Mendimi im pozitiv për punën më bën të mos lodhem. Vërtet, se nuk di të ndalem së punuari dhe jam e mësuar të jem gjithmonë aktive, nëse ndonjë dite nuk kam shumë punë, unë i nxjerr punë vetes.
Jeni e buzëqeshur nga natyra, por e mbani mend, kur jeni hidhëruar më së shumti?
Arta Kallaba: Vështirë mund të më bëje ndokush të hidhërohem, ndoshta mund të më bëje të ndjej keqardhje për nivelin e tij apo asaj, por jo të më hidhëroj, gjithmonë ata/o, i arsyetoj, duke menduar, se ata nuk kanë faj, aq dinë. Nuk mbaj në mend ndonjë hidhërim.
Do na interesonte një përgjigje, mirë thot, populli ku dhemb dhëmbi aty shkon edhe gjuha, bashkëpunoni me aktorë e regjisorë të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit?
Arta Kallaba: Kjo temë është për ta shtjelluar të gjithë shqiptarët kudo që jemi, por në këtë rast unë si regjisore po flas, bashkëpunoj me ta, edhe kolegun e studimeve e kam nga Presheva dhe gjithmonë kemi pasur bashkëpunim të mirë gjatë procesit të punës, në shfaqje dhe në rastin tjetër si udhëheqëse për kulturë në ministri, gjatë Ditëve të diasporës", kam marrë ansamble të këngëve dhe valleve nga Medvegja, si dhe projektet të cilat kanë pasur lidhje me këto vende i kemi përkrahur zakonisht.
Këto treva shqiptare sipas jush, si munden të jenë më afër me artin e pandarë të Kosovës?
Arta Kallaba: Duke i angazhuar artistët e këtyre trevave në projektet të cilat realizohen në Kosovë, si dhe anasjelltas, është mundësia më e mirë të jenë më afër mes vete, gjithashtu edhe punët e tyre artistike të prezantohen në Kosovë, si dhe nga kosovarët në trevat e lartpërmendura.
"Një artistit të ri duhet ti jepet përkrahje maksimale" Sigurisht, se kemi edhe për shumë tema të tjera të bashkëbisedojmë, por duhet pasur parasysh mundësinë e publikimit. A ka konflikt gjeneratash në Kosovë, fjala bie, një regjisorë i vjetër nuk i jep hapësirë një të riut, e kështu me radhë?
Arta Kallaba: Shpesh here e kemi vërejtur këtë fenomen, por nuk mendoj, se është faji i një regjisori, por atij, që i jep hapësirë vetëm gjeneratës së vjetër, duke u nisur nga përkrahja institucionale e deri te ajo individuale. Një artistit të ri duhet ti jepet përkrahje maksimale, se po e dëshpërove qysh në fillim të karrierës ai apo ajo demotivohet, atëherë është i panevojshëm edhe shkollimi i tyre, dhe bëhet një shembull i keq për pasardhësit (artistët e ardhshëm), ata të cilët duan të merren me këtë profesion.
Në çdo profesion, po dukej, se është bërë një treg me lloj lloj produktesh, e ku vlera, pak po shihej, apo nuk po i jepet çmimi i duhur. Ku është faji sipas jush, që vlera nuk po vlerësohet sa duhet?
Arta Kallaba: Përderisa gjithkush është bërë vlerësues i Artit, kuptohet, se vlera nuk duket asnjëherë, sepse kemi pak nga ata që dinë të vlerësojnë, ose atyre nuk po u jepet hapësira e duhur dhe sot një ekonomist apo jurist del dhe e vlerëson një projekt artistik (një artist i vërtet rri në shtëpi dhe nuk i jepet hapësirë) mendo, se çka do të pritet prej atij projekti!!?
"Suksesi më i madh deri më sot është, që e kam ruajtur shpirtin tim artistik, nuk e kam shitur asnjëher dhe kam mbetur Arta…"
Cili është suksesi juaj më i madh deri më sot?
Arta Kallaba: Suksesi më i madh deri më sot është, që e kam ruajtur shpirtin tim artistik, nuk e kam shitur asnjëherë dhe kam mbetur Arta, ajo qysh jam edukuar nga prindërit e mij e jo nga klanet e njerëzve për interesat e tyre personale.
Nëpër mediat tona televizive, pak jepen ose hiq, ndonjë pjesë tetrale ose film me regjisorë shqiptarë, por më shumë jepen të huaj e seriale spanjolle, italiane etj, etj, a është edhe ky një grusht i rëndë për kulturën shqiptare?
Arta Kallaba: Grushti më i madh, që i është dhënë kulturës tonë sidomos pas luftës janë këto serialet turke, spanjolle etj, të cilat, jo vetëm që i kanë dhënë një grusht të rëndë kulturës tonë, por edhe kanë ndikuar shumë negativisht në personat, sidomos të cilët janë të papunë dhe i përcjellin pa ndalur ato, thjesht degjenerojnë kulturën së pari familjare, e pastaj shoqërore, etj.
Më mirë kishe vallëzuar nëpër shi, kishe fjetur në një çadër në mes mal, apo kishe lundruar me një barkë e vetme ku ka dallgë valësh?
Arta Kallaba: Më me kënaqësi do të vallëzoja në shi, ashtu siç shpesh edhe veproj. ( Hahahaa)
Merresh me sport ?
Arta Kallaba: Jam marrë me sport më herët, një kohë edhe balet kam ushtruar, por tani jo, sporti i vetëm që e bëj nëse mund ta quaj sport është ecja.
Ju falënderojmë edhe njëherë e nderuar për kohën tuaj. Ju dëshirojmë shumë suksese, shpresojmë, se nuk do të ndalesh drejt sukseseve të tjera dhe njëherit, ju urojmë pushime të mbara edhe pse ja morëm bukur një kohë të gjatë, por ndoshta kemi bërë mirë, sepse ashtu, ashtu, është shumë nxeht. Mirupafshim.
Arta Kallaba: Edhe njëherë ju falënderoj shumë, që më përzgjodhët për të bashkëbiseduar dhe me pyetjet tua më dhatë mundësi të them shumë nga ato, që nuk i kam thënë deri tani publikisht. Ju përshëndes juve, lexuesit tuaj dhe gjithë mërgimtarët kudo që janë, e që tashmë janë në pushime. Suksese dhe mirupafshim. / Intervistoi: Dashnim Hebibi /
