2015-12-12

“Dua edhe unë një vajzë!”



“Dua edhe unë një vajzë!” tha ai.
“Po ajo… a të do?!”
“Edhe ajo, por s’kemi folur për këtë me njeri-tjetrin!”
“…e megjithatë duheni!” ia prita unë.
Thashë kështu, i shtyrë vetëm e vetëm nga klima e humorit, të cilën ai vetë e kishte ofruar në tryezë. Vazhdoi të qeshte, pra nuk kishte ndonjë qejfmbetje, hë-për-hë! E cili ishte ai që kishte përcaktuar rregulla, kushte të shkruara, të miratuara e të vulosura, në bazë të cilave duhej të lindnin, të rriteshin dhe të mbeteshin të përjetshme, dashuritë njerëzore?!
“Ti e pranove menjëherë ftesën time, tha Devi, pas pak. Nuk ia vlen ta mundojmë kot njëri-tjetrin. Unë e di që ti, po të duash, mund të më ndihmosh…që ajo të më dojë edhe më shumë!”
“E njihkam atë vajzë?!”
“Jo, jo!” tha Devi me të shpejtë. “…Ti nuk e njeh atë, por mund të më ndihmosh ndryshe mua: unë e di se ti shkruan, prandaj shkova ndërmend të më shkruash ca letra për atë…”



--------------------------------------------------------------------------------


I dija vetëm emrin: Devi. Vetëm kaq. Binte menjëherë në sy, mes një grupi djemoshash që shëtisnin gjithnjë bashkë. Asnjë gjë më tepër nuk dija për të. E përsëris, e gjithë përshtypja lidhej me pamjen e tij të jashtme.
Sa herë që dilja në qytet, thjesht për shëtitje, për të këmbyer librin e radhës në bibiliotekë, apo për të takuar ndokënd në lokalet në qendër, gjithnjë do të më zinte syri atë, Devin. I gjatë, brun i theksuar, me flokët kokoridhka, lëshuar pak mbi ballë, i veshur dukshëm më bukur se moshatarët e tij. Këmishët dhe bluzat, ashtu si dhe pantallonat, të qepura ngushtë pas trupit të drejtë e të fuqishëm, të mbushur dhe harmonioz, binin në sy. Vetëm për të mirë. Në vendet më të dukshme të bluzave e këmishave, diku në cepet e xhepave të tyre apo aty në rrethin e ngushtë të pantallonave, gjithmonë do të shihje ndonjë lulkë të qëndisur apo ndonjë zbukurim të stampuar.
Deri atë ditë të djele, kur tërë mirësjellje më pyeti nëse mund të takoheshim, të uleshim diku e të pinim një kafe a diçka të ftohtë, mbase tek unë ekzistonte vetëm dëshira e pashkak, për ta përshëndetur. E përsëris edhe një herë arsyen: thjesht për shkak të dukjes së tij të veçantë.
Kur ndodhte të përballeshim, gjatë asaj që në qytetin tonë vogëlush quhej shëtitje e mbrëmjes, na kishte rastisur të shkëmbenim vështrimet dhe të përshëndeteshim me sy, me gjeste apo edhe me ndonjë mërmërimë që, në të vërtetë, asnjëherë s’kishte marrë formën e fjalës. Asnjëherë s’na kishte ndodhur të flisnim por, brenda këtij absurdi të provincave, mbase secili prej nesh, kishte filluar të besonte se ia donim të mirën njeri-tjetrit! Mbase po ndjeheshim si dy të njohur të vjetër që, edhe pse kishim kohë që nuk rrinim bashkë, i bindeshim urdhërit të fshehtë të një të shkuare të largët, gjatë së cilës kishim qenë miq.
Kjo ishte e vetmja arësye që, sapo më shprehu dëshirën për të ndenjur ndonjë ditë, diku, për ndonjë kafe, ndonjë gjë të freskët a ndonjë gotë birrë, dëgjova veten t’i thosha se ishte, njëherësh, dëshira dhe kënaqësia ime. Në jetën time, do të më duhej kohë më e gjatë, që të arrija në përfundimin se në këtë botë të rrëmujshme, për shkak të dukjes, ndodhnin ca gjëra që individi i shpëtuar prej komplekseve të tillë, do të bënte mirë t’i shmangte.
Dita, koha, ora për tu takuar me Devin, merret vesh që erdhi shumë shpejt. Që të nesërmen. Në atë qytet midis kodrash, si kudo në provincë, kishte vetëm një rrugë kryesore, vetëm një shëtitore, ku dilnim të gjithë. Po të mos shëtisje, në këtë qytet vogëlush, domethënë se nuk ishe fare! Të nesërmen, unë dhe Devi, ishim, u pamë, këmbyem njëherësh të njëjtin gjest dhe i zgjatëm dorën njeri-tjetrit. Shkuam u ulëm diku, në njerin nga lokalet që zotëronte pamjen e shëtitores aty poshtë, unë porosita një birrë, ai diçka të freskët dhe as që e morëm me mend se kishte nisur një odise, Itaka e së cilës do të shfaqej shumë më vonë.
Pas disa minutash bisedë, po mendoja se në të vërtetë ai djalë nuk ishte aq simpatik sa e kisha vënë re më parë. Kjo vinte, ndoshta, ngaqë kushedi përse, pata pritur që ai të fliste po aq bukur e këndshëm, sa edhe vishej. Më besohej se edhe ai vetë torturohej për ta zbutur këtë kontradiktë, që në fund të fundit nuk ishte antagoniste!
“Si i keni punët?” e pyeta më në fund, kur as heshtja, as menyja e asaj që po flisnim, s’po zbulonte ndonjë shtysë të mjaftueshme për ftesën e bërë prej tij. Kishim folur për birrat, të cilat në qytetet minatorë silleshin drejtëpërdrejtë nga Korça, për pijet e ftohta që përgatiteshin në qendrën e rrethit, më pas për skuadrën e futbollit të qytetit, që nuk humbiste kurrë pikë në fushën e saj, për të dalë, më në fund, atje ku duhej të nisnim.
“Dua edhe unë një vajzë!” tha ai.
“Po ajo… a të do?!”
“Edhe ajo, por s’kemi folur për këtë me njeri-tjetrin!”
“…e megjithatë duheni!” ia prita unë.
Thashë kështu, i shtyrë vetëm e vetëm nga klima e humorit, të cilën ai vetë e kishte ofruar në tryezë. Vazhdoi të qeshte, pra nuk kishte ndonjë qejfmbetje, hë-për-hë! E cili ishte ai që kishte përcaktuar rregulla, kushte të shkruara, të miratuara e të vulosura, në bazë të cilave duhej të lindnin, të rriteshin dhe të mbeteshin të përjetshme, dashuritë njerëzore?!
“Ti e pranove menjëherë ftesën time, tha Devi, pas pak. Nuk ia vlen ta mundojmë kot njëri-tjetrin. Unë e di që ti, po të duash, mund të më ndihmosh…që ajo të më dojë edhe më shumë!”
“E njihkam atë vajzë?!”
“Jo, jo!” tha Devi me të shpejtë. “Ajo është nga qyteti. Dikush na ka prezantuar në korespodencë, po ta quajmë kështu sa për fillim! Ti nuk e njeh atë, por mund të më ndihmosh ndryshe mua: unë e di se ti shkruan, prandaj shkova ndërmend të më shkruash ca letra për atë…”
Më lindi befas dëshira e keqe, të tallesha nga pak me këtë farë djalurçine që kërkonte t’ia rregullonin dashurinë të tjerët me letra, por, pasi m’a kishte hedhur idenë e tij çakalloze, vazhdoi të mbetej gjithësesi serioz. Më keq akoma: po më besohej se pikërisht kjo lloj dashurie e sugjeruar, e kthyer tek ai në një lloj të veçantë shqetësimi, e kishte shtyrë këtë bukurosh ta rriste edhe më, zellin e të veshurit bukur. Pasi kishte plotësuar këtë kusht për fillimdashurie, sapo kishte hedhur edhe hapin e dytë: po bisedonte me njeriun që mund t’i shkruante letrat e dashurisë!
“U njohëm në një dasmë, kërcyem disa herë bashkë. Mbase i vajtën sytë tek unë, ngaqë, jo për të shitur mend, por kam mësuar të vallëzoj bukur! Sipas fjalëve të një vajze tjetër, që banon këtu, ajo vajzë më do mua. Kjo goca tjetër, ndërmjetsja, po ta quajmë kështu hë-për-hë, më ka thënë se ajo lexon shumë libra. Prandaj dhe shkova ndërmend, t’ia mbushim mendjen me letra të bukura, me vjersha, poema…e kupton Devin tani?!”
Tashmë po fliste rrrjedhshëm fare. Me një llogjikë të tillë që më bënte të mendoja se, çdo gjë që do të më thoshte paskëtaj, më duhet ta besoja, pa dyshuar në ishte e vërtetë apo jo. Nuk dija dhe as që guxoja të parashikoja se ç’mund të ndodhte me këtë riosh, pesë apo dhjetë vjetë më vonë, por e kisha të qartë ç’më kërkonte tani: Të shkruaja letra dashurie për të dashurën e tij!
Pa e kuptuar, njomëzaku në nevojë të çuditshme, kishte zbuluar tek unë një ves: predispozitën për të shijuar kënaqësitë që sjell përtallja e një tjetri. Përkundër natyrës sime, besova menjëherë se ky bukurosh mund të mbahej pranë si një farë lodre e bukur, zbavitëse! Vetëm shumë vite më vonë, duke rikujtuar ato që ndodhnin në atë rrugë-shëtitore të vetme, midis të tjerash kam vënë re praninë jetike të lodrave dhe kohëhumbjeve të veçanta provinciale: pa to, sigurisht do të ishim varrosur për së gjalli: mbase pikërisht duke shëtitur!
I thashë se, menjëherë duhet të takoheshim. Ndokund tjetër; as në shtëpinë time, as në të tijën, siç ma shkoi ai ndërmend. Merret vesh që nuk kundërshtoi. As e shkoja ndërmend se mund të vinte një ditë e tillë në marrëdhëniet midis: tërë jetën do të mbetej borxh dhe mirënjohës!
Në takimin e parë, qysh në në fillim i kërkova, pastaj e detyrova, të më fliste për dy orë rrjesht për qytetsen e dëshiruar prej tij. Pasi vetë ai, në rrëfim të lirë, nuk e zgjati dot ligjërimin më shumë se dhjetë minuta, e bombardova me një shi pyetjesh, të cilat as vetë nuk i kisha shkuar ndonjëherë ndërmend.
“Si e ka emrin, mbiemrin, flokët, dendësinë, ngjyrën, gjatësinë, butësinë, ashpërsinë, si i kreh, a i rrëzon balluket mbi ballë, i lidh mbrapa, bishtkali, cilat komplimente i pëlqejnë, në cilat poza e profile i pëlqen më tepër t’i bëj fotografitë, parapëlqen një akullore dhjetëshe apo një pastë, një shëtitje apo një film, çfarë lloj filmi?”
Ai po më ndiqte i tromaksur. Pikërisht këtë dëshiroja!
“Si i ka sytë?” e pyeta duke e parë ngultazi.
“Ngjyrë deti!” u përgjigj Devi.
“Të cilit det?” e pyeta unë.
“Si të cilit det?!” ngriti supet ai. “Të detit Jon!” shtoi çastin tjetër ai, duke buzëqeshur.
“Joni në dimër apo në verë, Joni në mëngjes apo në mesnatë?!”
Duhet të më kuptosh, shtova pastaj për ta qetësuar. Të pyes për këto se, ndryshe, as vjershat as letrat s’do të na dalin gjë. Në dashuri, kanë shumë rëndësi vjershat e letrat me detaje sa më të vërteta. Ç’rroba mban ajo? Ç’lloj, sa lloj fustanesh ka? Cilat pëlqen më tepër? Në ç’ngjyrë ajri, në kohën që jeni njohur? Kur, si, kush ka qenë dëshmitar? Çfarë nuk do të pëlqente t’i përmendnim asaj? Përse? Ha shumë ajo? Ç’peshë ka? A ka kuptim për të harmonia fizike me shpirtin?
“Sa e gjatë është? Megjithë takat, apo zbathur?!”
“Për këto që pyet ti, nuk i di as për veten!” tha Devi.
“Ka ndonjë cen? Hundën, si? Normale, zhgabë, patëllxhane?! Përgjigjmu, mos qesh, s’kemi kohë” i thashë prerë.
“S’e kam vënë re, pranoi ai. Një natë të vetme vallzuam, dhe kaq!”
As për dhëmbët e dhëmballët, s’më dha përgjigje të saktë. Në një gjendje të turbullt, në një gjysmëmëdyshje-gjysmësigurie, shtroi si një pandehmë të vërtetën që qytetsja e tij përdorte pak parfum.
“Mjaft,” i thashë një ditë. “Sa për të shkruar letrat e para, mjaftojnë këto që më ke treguar. Tani duhet të marrësh vesh kushtet e mia.”
“Mjaft të hapësh gojën” tha ai.
“Kushti i parë: askush, kurrë, asnjeri në botë, as ajo vetë, s’duhet ta marrë vesh se letrat janë shkruar nga unë! Qartë?
Kushti i dytë: pasi ta hedhësh tekstin e letrës së shkruar nga unë, në letrën që do ta dërgosh tek ajo, dorëshkrimin tim do të ma kthesh mua!”
Po e vështroja drejt e në sy. Sa më shumë përparonim në këtë ndërmarrje të çuditshme, aq më shumë shqetësime më lindnin. Ndaj dhe vendosa kushte.
“Dhe, kushti i tretë…?” pyeti Devi. Mu duk i hutuar, i bërë lëmsh.
“Nesër eja merr letrën e parë!” i thashë. “Dhe çohu, mbathja tani!”

&

Letrat e para i shkrova me përkushtimin që bëhen gjithë gjërat për herë të parë. Mbase kishin dalë të sakta dhe të ndjera, se Devi nuk e fshihte që ndjehej i mrekulluar prej tyre. Sigurisht kjo gjendje i vinte për shkak të përgjigjeve që merrte për këto letra të nisura me emrin e tij. Vinte tek unë tërë gaz dhe, megjithëse u përpoqa të mos e lejoja, ngulte këmbë dhe më lexonte pjesë prej përgjigjeve të saj.
Qytetsja merrte letra nga Devi, jo më pak se dy herë në javë, dhe kthente po aq herë përgjigje. Letrat e saj bëheshin gjithnjë e më të gjata, përherë e më shumë të ndjera. Kishte rënë e tëra në kurthin e paqmë që ne ia kishim ngritur në emër të dashurisë.
“Dëgjo se ç’na ka shkruar!” thoshte Devi.
“Të ka shkruar ty, jo mua!” e përmendja unë.
Nuk i hynte në sy vrejtja ime, vazhdonte të fliste për atë vajzë, si për një femër që endè nuk ishte bërë pjesë shpirtërore e tij. sa herë që merrte letra prej saj, nxitonte të më lexonte fragmente prej tyre. “Shiko, shiko si më është përgjigjur ajo: “Pse s’më ke shkruar me kohë, qysh në fillim me letra të më ishe drejtuar, Dev i dashur! Në letra ti je i rrallë! Aty sikur zbërthen shpirtin e zemrën e një njeriu njëqind, një mijë, një milion herë më të bukur se të atij djalit të bukur që më ka bërë për vete përgjithnjë!”
Për shkak të këtyre mbresave e përgjigjeve, por edhe ngaqë Devi ishte bërë më i ndjeshëm, më i mirë, unë po ndjeja dëshirën a kureshtjen, a s’di ç’ishte në të vërtetë, t’i lexoja edhe një herë tjetër letrat që vetë i kisha shkruar. Sipas pikës së dytë të kushteve të mia, Devi m’i kthente ato, pasi i kopjonte. I lexoja dhe i ruaja të gjitha. Seriozisht, po çuditesha me aftësinë time për të depërtuar aq thellë në botën shpirtërore të një njeriu që as e njihja as e kisha takuar ndonjëherë! Dashuria e improvizuar sipas rrëfimeve të një tjetri, për një vajzë të panjohur, pa e kuptuar, kishte zbuluar tek unë ndjesi që kurrë nuk i kisha jetuar e as përfytyruar. S’e kisha shkuar ndërmend që dërguesin e letrave, për të cilin i shkruaja, ta bëja të lumtur, kurse lexuesen e tyre ta sillja në gjendje të tillë admirimi për nënshkruesin e tyre: ajo e quante fat njohjen me të.
Ai s’dinte si të ma shprehte mirënjohjen. Gati e bërtiste, që paskësaj, edhe dashurinë po e përjetonte ndryshe. Më parë se t’i niste, mbyllej dhe i lexonte letrat me zë. Ca më vonë, kur i duhej të shkonte edhe vetë në qytet, detyrohej t’i mësonte përmendësh letrat që dërgonte së fundmi: nuk duhej të linte vend për dyshim autorësie.
Me kalimin e kohës, duke i lexuar e mësuar përmendësh letrat, i bëri të vetat shprehitë që përdorja më dendur, filloi të përshtaste edhe vetë vargje, sipas atyre që i pata shkruar në letrat e para për të dashurën e tij, dhe ndërkohë, filloi të mos binte në sy, si dikur, inferioriteti i sjelljes, ndaj dukjes fizike dhe veshjes së veçantë të tij.
“Tani mund t’i shkruash edhe vetë letrat.” i thashë një ditë.
Mu duk sikur u tremb, u hutua, nuk reagoi dot menjëherë. Pastaj qeshi me të madhe.
“Kam frikë se e prish tani, në fund fare…”
E vura re: nuk fliste më në shumës, siç bënte dikur. Po besonte tek vetja edhe gjëra që i gjente tjetërkund. Mbase asgjë të keqe nuk duhej kërkuar në këtë mes: dashuria nuk është tjetër veçse akt dhurimi: secili dhuron diçka të tijën. Nuk isha i sigurt nëse mund të përfshihej, pa u përmendur si e tillë, edhe të shkruarit e letrave prej meje. A ka edhe dhurata të fshehta, në këto punë? Pse të mos ketë, në fund të fundit: njeriu në çdo çast dhuron: sa herë që shpik apo zbulon diçka, sa herë shkruan një urim apo prodhon një mall, sa herë që nxjerr një fjalë të bukur…Letra e dashurie janë, gjërat e tilla.
Devi m’i tregonte të gjitha. Pas një periudhe të tillë letrash, ishte bërë njohja familjare, të dyja palët ishin të kënaqura që kjo lidhje nuk ishte bërë pa mend në kokë dhe vajza mburrej shpesh me mençurinë e Devit. Edhe ky, po tregonte gjëra të bukura për qytetsen e tij, që tashmë ishte bërë me të vërtetë e dashura e tij.
Një ditë e pashë në shëtitore të shoqëruar me një vajzë. Sipas të gjitha gjurmëve të mbetura në kujtesën time nga rrëfimet e tij, nga përgjigjet pyetjeve që i kisha bërë, besova se ishte ajo: qytetsja, e dashura, e fejuara e tij.
“Ajo ishte?!” e pyeta të nesërmen, kur u përballëm në shëtitore.
“Jo! Ishte një kushërirë e saj, por ngjajnë shumë!”
Ndjeva lehtësim të menjëhershëm. S’do të më vinte hiç mirë sikur të ishte ndryshe. Më kishte bërë shumë intim, më kishte rrëfyer aq shumë për atë vajzë, sipas kërkesës së tij i kisha shkruar dhjetra letra, shyqyr zotit tani ishin afruar e kishin legalizuar njohjen e tyre: dhe Devi të mos më prezantonte me të?!
Merret vesh: kurrësesi nuk shkoja ndërmend të më prezantonte si autor i letrave! Njera nga pikat që kisha vënë në kontratën midis, kjo ishte: “Askurrë, askush, nuk duhej të dinte se letrat i shkruaja unë.” Por ja që e vuajta joshjen që Devi të më prezantonte thjesht si mik të tij. Më dukej krejt virgjine dhe e ligjshme kjo dëshirë. Ia thashë një për një edhe atij, Devit.
“Ç’paske lodhur veten! më tha, “Të ishte ajo, dhe të mos e takoja me ty? Budallëqe! Pa, pa, ku të shkon mendja edhe ty!”

&

Më ishte vjedhur mua, por kishte gënjyer veten. Ajo kishte qënë e dashura, e fejuara e tij. Pak kohë më vonë u bë edhe gruaja e tij. Edhe martesën e mora vesh shumë kohë më vonë. Ishin martuar në fund të korrikut. Me dasmë të madhe. Me orkestër të bujshme dhe ftesa të shumta. Mbase për ta kurorëzuar madhërisht atë lloj dashurie po aq të veçantë.
Ashtu siç e kisha shkuar ndërmend, nuk më ftoi në dasmë. Tani nuk i duhen më letra, thashë me vete! Sa për të ndrequr humorin. Rrallova daljen në shëtitore. Nuk doja, së paku hë-për-hë, të ndeshesha me Devin. Për të qenë deri në fund i sinqert, e kisha pritur me kureshtje dhe dëshirë njohjen me atë vajzë që vinte në mënyrë krejt origjinale në këtë qytet të vogël. S’mund ta fshihja dëshirën për të qenë në dasmën e tyre. Me gjithë zemër e them këtë. Ngaqë i njihja aq mirë, të dy. Fare rastësisht, por isha bërë njeriu më i afërt i tyre në këtë dashuri.
Ajo vajzë endè nuk di gjë. Nuk i hedh asnjë faj, ndonëse dyshimi im për të ardhmen e lidhjes së tyre është një re aq e madhe, sa hija e saj nuk ka se si të mos bjerë edhe mbi vellon e bardhë të martesës së saj. Në të vërtetë, as vetë Devin nuk e bëj me faj. Të gjithë, në fillimet, madje jo vetëm në fillimet, ia rrëfejnë dikujt dashurinë. Njeriu ka nevojë t’i shprazet dikujt, në ditët kur dashuria, si erë me shi dhe me diell, e valavitë në kreshtat e detit të saj shkumëbardhë. Devit i ndodhi të më rrëfehej mua. Mbase m’u hap më tepër se duhej, kur kjo marrëdhënie s’ishte endè dashuri, mbase lloji i rrëfimit të tij ishte i veçantë: më shumë kishte shpallur boshllëkun e tij, se sa dashurinë e asaj vajze. Edhe unë, nga ana ime, që kisha marrë përsipër t’ia shkruaj letrat, e kisha bërë këtë më shumë si një lojë kukamçeftas me atë bukurec të njomë..
Me hir të Atij atje lart, e tëra kjo shaka u transformua në diçka serioze. Dhe nuk doli u keq: Devin dhe atë vajzë i shoh që shëtitin të qeshur dhe të kënaqur, edhe tani pas martese. Nëse njeriu ka për detyrë të dhurojë atë që ka, unë vetë nuk kam pritur dhurata nga kjo histori; por as mosmirënjohje nuk kam merituar.
Ata të dy kalojnë në shëtitoren e vetme, fare pranë meje, dhe asnjë fjalë, asnjë përshëndetje. Devi më vë re që larg, jam i sigurt se më ndjek me sy, deri aty pranë. Kur ndodhemi afër, i ulë sytë. Ose vështron drejt, përpara. Sikur kurrë të mos kemi pasur të bëjmë bashkë. Më keq akoma, sikur atë vajzë e kam njohur unë më parë se ai. Më druhet mua? Pse vallë?!
Më mirë të mos i kisha shkruar ato letra!
Në fytyrën e tij, dikur aq të qeshur e simpatike, së paku për syrin tim, tashmë janë shfaqur dy sy të plogësht dhe një si lodhje e padeshifrueshme. Më duket se edhe për atë vajzë i mungon mirëbesimi i dikurshëm. Se ç’kam një siguri, që lodhja nuk i vjen vetëm prej meje.
Nëse nuk bëhet fjalë për mirënjohje, kam frikë për më tej: nuk di pse, pres ditë të këqia për atë vajzë, edhe për atë djalë, por asesi për shkak të ditëve me marrëdhënie të mrekullueshme që përjetonin dikur, qoftë edhe prej lezeteve të fjalës në letrat që u shkruaja unë. Ditë pas dite po më fuqizohej shkaku i vetëm i ftohtësisë së tij: boshi, boshi i madh brenda vetes së tij. Tërë ai djalë i lezetshëm, simpatik, i veshur ndryshe nga moshatarët e tij, ai që ia kishte hedhur grepin një vajze thjesht me mjeshtërinë e tij për vallëzim, paskej qenë aq bosh nga brenda…
Pikërisht ajo që dikur e bënte të ngrohtë, të qetë, të gëzuar e mirënjohës ndaj meje, tani vepron në të kundërt. Letrat e dashurisë për të dashurën e tij, që tani e kishte grua, e bënin të ftohtë, e trazonin, e trishtonin, e bënin dyshues ndaj vetes, ndaj vetes në sy të përditshëm të asaj vajze që tashmë ishte gruaja e tij. ai bosh i llahtarshëm, fshehur mrekullisht pas letrave të huajtura nga unë, i ngjallte hamëndje të liga?
“Ah, i ziu ti,” i thosha pa zë, kur përballeshim në rrugë dhe ai bënte sikur s’më shihte. “Ti akoma nuk je i sigurt në dashurinë e saj. Kurrë s’ke për ta besuar dot që ajo të do ty. Vetëm ti e di se letrat nuk i ke shkruar vetë ti! Ajo të do, ngaqë është mësuar të të shohë me atë sy, kaq gjë duhet ta marrësh vesh. Nuk të them të shtiresh ndaj saj, as ndaj vetes, por as me mua s’ke pse shtiresh! Ajo të do, or’ budallë, pa ditur dyshimin tënd tek vetja jote!”

&

Të tjerët mbase vazhdojnë ta shohin Devin si njeri simpatik, të veshur bukur, siç e kisha parë unë dikur, aq më tepër se tashmë, edhe me një grua të bukur, ishte bërë përfundimisht i lumtur.
Mua po më dukej çdo ditë dhe më i zbehtë. Dhe ajo grua, që i rri në krahë, po më përfytyrohet si fatkeqe e fshehtë. Fatkeqe e ardhme e së shkuarës false për shkak të boshit të tij.
“Mos u bëj i vogël,” i them vetes. “Ai vetë duket mirë, ajo në krahë ndjehet e kënaqur me të, të tjerët nuk i dinë ato që di ti, ç’ke atëherë që fut turinjtë në erërat e të tjerëve?! Vetëm ngaqë nuk përshëndetet me ty?! Atëherë ti nuk e njihje fare atë djalë, por mos kujton se për të, di më shumë tani?! Atëherë i dije vetëm emrin, tani që i di shumë më tepër, por nuk të hynë në punë gjë! Je zemëruar për mosmirënjohjen?! A ka kuptim mosmirënjohja ndaj një njeriu në dashuri?! Fale menjëherë, që të lehtësosh shpirtin tënd!”
E shtyva veten të mendoj në këtë kahe. Kërkova një shkak, një arsye për ftohtësinë e tij ndaj meje: mbase ka frikën e letrave që kam unë!, thashë me vete. I dhashë njëfarë të drejte dhe i dërgova lajm. Më erdhi menjëherë. Jo në rrugë, në shtëpi. Kishte veshur një xhakavento të kaltër, një pulovër me ngjyra dhe pantallona me kuti të spikatura që s’ia kisha parë herë tjetër. M’u duk se kishte nxituar. Më shkuan sytë te lidhëset a këpucëve: të lidhura i kishte.
“Ja tek i ke…Nuk të mungon asnjera” i thashë kur hyri në dhomën time.
Po më kërkonte ndjesë, belbër, si dikur. Si në fillimet. Kur më ftoi për një kafe apo diçka të ftohtë dhe që unë mund ta ndihmoja në dashuri!
“Po pate merak, eja dhe i djegim bashkë…” më tha.
Fliste kot. Fare kot. Edhe tashmë që po ia dorëzoja, të gjitha, dukej që kishte frikë i gjori, mos më kthehej mendja dhe kërkoja t’i mbaja vetë letrat. Iku duke e shtrënguar fort tufën e tyre!
“Shko dè, shko! Kam besim se do t’i djegësh vetë!” i thashë.
E ndoqa me sy nga dritarja. Merret vesh që, atje jashtë, nuk e priste ajo. Për të marrë të shkuarën, ai kishte ardhur i vetëm. Me siguri do të shkonte diku, prapa kodrës, do të hapte ndonjë gropë dhe atje do t’i digjte letrat. Do të hidhte ca dhe sipër e kush e di ç’tjetër.
Asaj gropës boshe në veten e tij, si do t’ia bënte?!

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...