Sa shqiptarë ka në të gjithë botën. Këtë pyetje nuk e bëjmë vetëm ne shqiptarët, por edhe të huaj studiues dhe profesionistë. Nëse do t'u referoheshim të dhënave demografike, studimeve të ndryshme, por edhe burimeve historike,na rezulton se në gjithë botën numërohen të jenë rreth 15 milionë shqiptarë. Sigurisht në këtë shihër nuk janë të gjithë shqiptarë autoktonë, apo emigrantë.
Sipas të statistikave të fundit të CIA-s, në një regjistrim të vitit 2007, në librin e të dhënave "FactBook", rezultojnë 3 milionë 600 mijë 523 shqiptarë. Ndërkohë në Kosovë janë rreth 2 milionë e katër qind mijë shqiptarë autoktonë.
Që nga emigrantët e parë në fillim të shekulli të kaluar e deri më ditët tona, në Amerikë llogaritet të jetojnë rreth 300 mijë shqiptarë. Ndërsa në Evropë duket se ka një shpërndarje "të rregullt" të emigrantëve shqiptarë me diferenca të vogla.
Përse në Turqi pesë -shtatë milionë?
3.600 milionë shqiptarë jetojnë në Shqipëri
2.4 milionë shqiptarë jetojnë në Kosovë
5 milionë shqiptarë jetojnë në Turqi
1 milionë shqiptarë jetojnë në Maqedoni
1 Milionë shqiptarë jetojnë në Greqi
300 mijë shqiptarë jetojnë në Itali
200 mijë shqiptarë jetojnë në Mal të Zi
300 mijë shqiptarë jetojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës
200 mijë shqiptarë jetojnë në Gjermani
100 mijë shqiptarë jetojnë në Francë
50 mijë shqiptarë jetojnë në Spanjë
200 mijë shqiptarë jetojnë në Kanada
100 mijë shqiptarë jetojnë në Australi
100 mijë shqiptare jetojnë në Belgjikë
300 mijë shqiptarë jetojnë në Austri
Eksodet e mëdha të shqiptarëve gjatë shekujve
Janë një sërë arsyesh që i kanë ndarë shqiptarët në gjithë rruzullin. Së pari, luftërat dhe copëtimi i Shqipërisë në 1913-n, që la jashtë vendit pjesën më të madhe të territoreve dhe popullsisë. Ndërsa pjesa tjetër ka zgjedhur shtetet e huaja për shkaqe emigrimi.
Në historinë e Shqipërisë një nga eksodet më të mëdha është ai pas pushtimit turk. Shqiptarët u detyruan të largohen drejt ishujve grekë dhe drejt brigjeve të Italisë. Sipas studiuesve të ndryshëm të historisë shqiptare, mendohet se numri i tyre ka qenë disa qindra mijë.
Ndërkohë që serbët dhe grekët larguan me dhunë drejt Turqisë qindra-mijëra shqiptarë. Vetëm nga Kosova drejt Turqisë janë dërguar me dhunë 500 mijë shqiptarë.
Largimi i shqiptarëve
Eksodi i parë i madh i shqiptarëve që jetojnë në Shqipëri është ai i viteve 1991-1992.
Janë mbi 500 mijë shqiptarë që u detyruan të largohen nga vendi për shkak të kushteve të këqija në të cilat jetonin. Pas 50 vitesh izolim, shqiptarët u nisën në kërkim të një jetë më të mirë. Ndërsa ikja e dytë është ajo e vitit 1997. Ngjarjet e marsit 1997 dhe krijimi i kaosit në vend bënë që shqiptarët të niseshin edhe një herë masivisht drejt vendeve fqinje.
Por vitet e tranzicionit në Shqipëri nuk mund të klasifikohen vetëm me dy data.
Prej 25 vitesh janë të shumtë ata që kanë zgjedhur të largohen nga Shqipëria. Ndërsa në Kosovë, Mal të Zi dhe Maqedoni ka pasur një tjetër realitet. Një eksod i vazhdueshëm si pasojë e represionit serb ka bërë që shqiptarët e këtyre trevave të drejtohen në vendet si Gjermania, Zvicra, Austria, SHBA, Angli e Australi.
Greqia dhe Italia kanë qenë vendet e para ku kanë emigruar shqiptarët. Arvanitasit dhe arbëreshët janë shqiptarët që ruajtën edhe pas shumë shekujsh gjuhën dhe zakonet e tyre. Nuk ka shifra të sakta për numrin e tyre, por janë zona, qytete dhe fshatra të tëra që popullohen nga shqiptarë.
“Shpërngulja…” vjen si thirrje artistike kundër eksodit
Disa pasaporta janë në mur e disa të tjera në dysheme.Ato të dyshemesë dallojnë me ato të murit. Një shirit i verdhë me mbishkrimin “Danger” (Rrezik), ua ndalon vizitorëve që të kalojnë tek kopjet e pasaportave.
Artisti gjilanas Lulzim Ramushi i ka bërë një rrumbullakim frikës, identitetit, rrezikut, shpresës e dëshpërimit me punimin e tij që ka qenë njëra prej veprave të ekspozuara prej së martës mbrëma në galerinë “Qahili” në dalje të Prishtinës.
“Migrimet e fundit na rikthejnë para në kohë, duke reflektuar një përsëritje të historisë. Përderisa për vite me radhë shpresa e popullit ishte një pasaportë nga Kosova e pavarur, tani e njëjta simbolizon largim nga dëshpërimi”, ka shkruar ai afër punimit që është prezantuar në ekspozitën “Shpërngulja, plagë shekullore e popullit tonë” që është organizuar nga Shoqata për Kthimin e Shqiptarëve të Shpërngulur nga trojet e tyre.
Askush nga vizitorët nuk e ka kaluar shiritin “Danger” për të arritur tek pasaportat e artistit që është njëri ndër fituesit e çmimit të ekspozitës.
“Përpara dyndjet kanë qenë në mënyra e situata të tjera. Sa ka tragjedi, ka edhe komedi kur e mendojmë se para dy vitesh kemi qenë populli më optimist në botë e sot është e kundërta”, ka thënë Ramushi. Sipas tij është për t’u habitur me “ndryshimin e madh” në mentalitetin e qytetarëve të Kosovës në një periudhë shumë të shkurtër kohore.
“E kam punuar me shumë ndjenja, sepse nëse diçka nuk të emocionon nuk ke as kreativitet”, ka thënë ajo.
Punimet e Esat Vallës, Musa Kalaveshit e Mentor Berishës kanë qenë disa nga veprat e artistëve që me rastin e përvjetorit të shtatë të Pavarësisë së Kosovës kanë mbuluar muret e galerisë private të hapur vitin e kaluar.
“Shpërnguljet e shqiptarëve nisin nga Sanxhaku i Nishit. Në vitin 1999 u shpërngulën prapë. Kjo që po ndodh tash, është një tragjedi e madhe. Institucionet e Kosovës duhet të zgjohen nga gjumi”, ka thënë Lluka. Sipas tij asnjëra nga qeveritë e pasluftës nuk ka bërë gjë për të sjellë mirëqenie për rininë e Kosovës që tash është 60 për qind e papunë.
“Duhet të krijohen kushte që rinia jonë ta shijojë lirinë, siç ka dëshirë në një shtet demokratik e të pavarur”, ka thënë Lluka.
Regjimi i Millosheviqit edhe atë që populli shqiptar e kishte ndërtuar me mund e sakrificë nga djersa e vet e plaçkiti dhe e shkatërroi deri në themele. Mirëpo populli i Kosovës i njohur si punëdashës me gjithë plagën e madhe në shpirt për humbjen e më të dashurve nisi të shoh kah e ardhmja.
Nga frika që nuk u vije më rasti edhe për një mandat të dytë çdo gjë me vlerë e përvetësuan për vete. Megjithatë në popull ende mbeti shpresa se kjo dukuri e shëmtuar do të jetë e momentit dhe një ditë do të marrë fund. Pasuritë e këtyre njerëzve shumëfishoheshin brenda natës, ndërsa shtresa e të varfërve e venitur filloj ta humb edhe atë fije shprese për një jetë - një grimë më ndryshe.
Gjendja ekonomike dhe sociale në Kosovë, shihet nga aeroplani pa dylbi dhe pa syza dhe nuk do fare koment. Hipokrizia arrin kulmin kur këto shpërngulje disa i konsiderojnë si dëshirë e jo si nevojë. Ata që dikur kanë luftuar me të gjitha mjetet për çlirim dhe bashkim kombëtar, sot po bëjnë përpjekje si të shpëtojnë nga varfëria dhe nga shtypja e vetvetes.
Serbia "tenton " ta ndal shqiptarizimin e Serbisë?!
Shqiptarët në Serbi (serbisht: Албанци у Србији, Albanci u Srbiji) janë një pakicë etnike, që përbëjnë një komunitet me nga 50,000 deri 80,000 banorë. Sipas censusit të vitit 2002, në Serbi u deklaruan 61,647 shqiptarë (ose 0.82% e popullsisë), nga këto 59,952 (ose 1.10%) në Serbinë Qendrore dhe 1,695 (0.08%) në Vojvodinë. Shumica e shqiptarëve bojkotuan censusin e vitit 2011, që rezultoi në regjistrimin e vetëm 5,809 shqiptarëve në Serbi.
Shqiptarët në Serbi përbëjnë me shekuj në jug të vendit një popullsi autoktone. Ata sot, kryesisht jetojnë në Luginën e Preshevës, një trevë kufitare në mes Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë, dhe sipas censusit të vitit 2002 në dy komuna përbëjnë shumicën e popullsisë, në komunën e Preshevës (89.10%) dhe të Bujanocit (54,69%), ndërsa përbëjnë një pakicë të konsiderueshme në komunën e Medvegjës (26.17%).
Përveç këtyre trevave, shqiptarët jetojnë edhe në jugperëndim të Serbisë, gjegjësisht në Sanxhakun e Pazarit të Ri. Popullsinë e Peshterrit e përbëjnë kryesisht boshnjakët që janë kryesisht pasardhës të shqiptarëve. Për shkak të çështjeve politike që lidhen me shqiptarët pas Luftës së Dytë Botërore, banorët shqiptar kanë deklaruar veten e tyre si boshnjakë për të shmangur diskriminimin. Gjuha shqipe ende flitet nga disa fshatarët shqiptarë në Peshterr.
Qyteti më i madh shqiptar dhe qendra e shqiptarëve në Serbi është Presheva, selia e Këshillit Kombëtar Shqiptar, institucion i vetëqeverisjes i shqiptarëve në Serbi.
Në komunat e Preshevës dhe Bujanocit shqiptarët përbëjnë shumicën e popullsisë (89.10% në Preshevë dhe 54.69% në Bujanoc sipas censusit 2002). Në komunën e Medvegjës, shqiptarët janë grupi i dytë më i madh etnik (pas serbëve), me 28.67% në vitin 1991 dhe 26.17% në vitin 2002.
Hartë e vitit 1878, ku shqiptarët janë paraqitur me ngjyrë të gjelbërt
dhe shihet qartë se popullojnë zonat deri në pragun jugor të Nishit.
dhe shihet qartë se popullojnë zonat deri në pragun jugor të Nishit.
Rajoni i Bujanocit dhe Preshevës, ndonjëher dhe i Medvegjës, njihet si Lugina e Preshevës. Disa shqiptarë ende u referohen kësaj lugine si "Kosovë lindore".
Rrafshnalta e Peshterrit
Është dhe një komunitet i vogël shqiptar që jeton në rajonin e Peshterit në Sanxhak (gjëgjësisht në fshatra si Borovshticë, Doliq dhe Ugël). Sot, ata vetëdeklarohen "boshnjakë" ose "myslimanë" (sipas kombësisë).
Beogradi
Kryeqyteti i Serbisë, Beogradi, ka një bashkësi të vogël shqiptare. Në regjistrimin e vitit 1981 u deklaruan 8,212 shqiptarë në Beograd, ndërsa në vitin 1991 u deklaruan 4,985 të tillë. Pas Luftës së Kosovës, ky numër u ul në 1,492.
Në vitin 1992, shqiptarët e Serbisë jugore organizuar një referendum në të cilën ata votuan se Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc duhet të bashkohet me Kosovën. Ndërmjet 1999 dhe 2001, një shqiptar etnik organizatë guerile, Ushtrisë Çlirimtare të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit (në gjuhën shqipe Ushtria Çlirimtare e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës, UÇPMB), ishte operacionale në këtë rajon me një qëllim të shkëputet nga këto tri komuna RF të Jugosllavisë dhe të bashkohen me ato të Kosovës, pas arritjes së pavarësisë. Aktiviteteve të tërhequr më pak ndërkombëtare interesimit të medias se ngjarjet të lidhura e Kosovës dhe Republikën e Maqedonisë.
“Okupimi i heshtur” i Nishit dhe jugut të Serbisë nga shqiptarët apo rikthim ne trojet e tyre te historike?
Arsyet për këtë janë mungesa e parave dhe qëllimi i shqiptarëve eshte për të zgjeruar jashtë Republikes se Kosoves. Në pesë vitet e fundit në territorin e Nishit, sipas vlerësimeve zyrtare, jetojnë rreth 11.000 shqiptarë nga Kosova, shkruan portali më i madh rus, Sputnik.
Sipas gazetes Sputnik “shqiptarët e Kosovës masivisht nga viti 2010 deri në vitin 2015 për të blerë apartamente, tokë dhe tokë të punueshme në Nish, Leskovc, Vranjë, Kurshumli, Prokuplje–“ Po ashtu mediat serbe se shqiptarët janë më të interesuar në zonën rreth Vranjë përgjatë kufirit me Bujanoc,Toplica (Prokuplje, Kursumli, Blace …) deri ne Nish, qytet ky per te cilin shiptaret pretedojne te jete kufiri mes serbeve dhe shqiptareve. Keshtu, vetn në qytetin e Nishit, sipas të dhënave jozyrtare për tre vitet e fundit, rreth 1.500 shqiptarë blerë apartamente në kete qytet, ndërsa shifra shihet në fushën më të gjerë të Nishit mbi 11.000 shqiptare.
Serbi, nese “nuk do të kthehen paratë në kohë”, në këtë mënyrë shqiptarët të bëhen pronarë të banesave, por në të njëjtën kohë nuk ka lënë një shenjë në shitje.
Serbët ranë dakord për të marrë një përqindje të parave, dhe shpesh në këtë histori janë agjencitë e përfshira dhe reale e pasurive, por edhe avokatët serbë dhe shqiptarë.
Natyrisht, meqe shqiptarët nga Kosova ende konsiderohen si “qytetarë të shtetit të Serbisë” dhe në këtë kuptim mund të blejnë lirisht prona në Serbi.
Megjithatë, problemi është se ata nuk e njohin Serbinë si shtetin e tyre, dhe për këtë arsye të angazhohen serbët për të bërë punën për ta, kane shkruar ne v vazhdim gaazetat serbe.
Për shkak të fluksit të madh të shqiptarëve nga Kosova vitin e kaluar, qyteti i Nishit edhe u shfaq fletushka me moton dhe parulla “Ndal shqiptarizimin e Nishit ( „Stop albanizaciji Srbije“)
Në këtë fletushkë thuhet se shqiptarët e Kosovës me anë të ndërmjetësve të bëhen pronarë të mbi 300 njësive të banimit në qytet.
Novi Pazar është gjithashtu në listën e vendeve të dëshirueshme, por ka blerës të interesuar kryesisht për fermat e mëdha, larg nga qyteti.
Në Prokuplje, Blace dhe Kurshumlisë fermat janë veçanërisht interesante për shqiptarët. Pranë Kosovë, dhe janë shumë të lirë. Shqiptarët per fermë në rajonin japin çmim disa herë më të lartë se ajo që është e vërtetë-
Në komunën e Kurshumlisë edhe 10 fshatra ku nuk ka popullsisë dhe shumë prej tyre janë shqiptarë te “uzurpuar”.Burimet pohojnë se shqiptarët, kryesisht nga Podujeva, në fund të vitit 2014, rreth Kursumlija kane blerë rreth 50 pronave.
Në territorin e Leskovcit edhe ku toka është shumë e përshtatshme për fruta dhe perime shtëpi të ruajtura, shqiptarët i blejnë vete me për 5.000 euro.
Ky interes shqiptarët të pronës serbe në jug të Serbisë, e lidhur shumë me qëllimin e tyre për të “zgjeruar” kufirin administrativ të Kosovës në disa pjesë të Serbisë.
Gazetarë nga mediat lokale në ato qytete thonë se çdo gjë ndodh nën maskën e një të padukshme dhe të heshtur, dhe të jetë në rrugë dhe fshatrat e jugut të Serbisë janë gjithnjë të dëgjojë gjuhën shqipe.
Qytetarët e këtyre pjesëve të Serbisë jetojnë në frikë se për shkak të rritjes së fluksit të shqiptarëve nga Kosova të vuajnë fatin e serbëve nga Kosova. Ata besojnë se serbët shqiptarët të vendosin për të shitur shtëpinë dhe tokën, sepse këto komuna përkasin komunat më të varfra në Serbi.
Prandaj, ata janë të bindur se në të ardhmen në këto fusha do të jetë gjithnjë shqiptarët dhe serbët dhe të gjithë aq më pak që është pjesë e “pushtimit paqësor” në jug të Serbisë.
Nese Nishi paska 11.000 shqiptare, me shume se Medvegja atëhere unde thuhet se ky qytet eshte i treti me rdhe sipas numrit te popullsise shqiptare pas Presheves e Bujanocit.
Ne fakt Nishi dikur kishte 110.000 shqipare dmth disa fishe me shume se sa sot.
Duke ju referuar statistikave serbe, në Serbi nga 150 komuna, vetëm në 18 komuna nuk ka shqiptarë. Këto vendbanime dhe qytetare gjenden jo vetëm ne Luginen e Preshevës, por edhe një Vranj,e Leskovc.. deri ne Nish e Beogrdad, madje edhe ne skaj të Serbise – ne Suboticë.
Sot ne Serbi bashke me Luginen e Preshevës, jetojnë mbi 300.000 shqiptare, kupto ne 132 komuna tjera te shtrira ne terrorin e Serbisë.
Lexoni :
Nga Flori Bruqi dhe Hajriz Sejdiu :Shqiptaret , gjenocidi sllav në Kosovë,UÇK-ja dhe NATO.
http://floripress.blogspot.com/2014/11/nga-flori-bruqi-dhe-hajriz-sejdiu.html
Egzodi i shqiptarëve nga Kosova, dhembja shekullore që po vazhdon edhe sot e kësaj dite!
http://floripress.blogspot.com/2015/02/egzodi-i-shqiptareve-nga-kosova-dhembja_4.html