Nga Luan Çipi :NË HOTELIN FANTASTIK “FANTASIA DE LUXE” NË KEMER TË TURQISË

Hotel Fantasia de luxe në Kremer, Turqi

Është dita e tetë, që të ardhur nga Shqipëria, po kalojmë familjarisht çaste të paharruara relaksi, në hotelin fantastik me 5 yje ultra all inclusive, “Fantasia De Luxe” në Rivierën e Republikës Turke, në qytetin Kemer. Jemi këtu, së bashku me gruan time, si dhe vajzën tonë, burrin e saj dhe me mbesën e dashur 17 vjeçare, të ardhur të tre posaçërisht nga Holanda. Ata banojnë dhe punojnë atje prej disa vjetësh, ndërsa ime mbesë, për të cilën jam krenar se zotron 5 gjuhë të huaja pa e harruar gjuhën e dashur shqipen, vazhdon shkollën.

Zbritëm në Aeroportin e Antalias, pas një ore e dyzet minuta udhëtim të rehatshëm me nje avion Çarter të Kompanise Albania Airlines, të nisur nga Rinasi. Pasi morëm bagazhet dhe vendosëm vulat në pasaportat, ju drejtuam sheshit të daljes. Nga tabelat në gjuhën shqipe, u orientuam dhe u ndalëm para një gabine të posaçme ku na priste axhenti shqiptar i transportit hotelier. Pritsi i autorizuar, një i ri shqiptar nga Shkodra nga familja Alibali, kishte studjuar në Universitetin Turk dhe tani ishte përfaqësues i një Kompanie Turke Transporti. Ai na adresoi te autobusi përkatës me numrin 13 dhe kur mbërriti turisti i fundit i Zonës së Kemerit erdhi edhe vet dhe na shoqëroi gjithë rrugës, duke na dhënë shpjegimet paraprake deri në hotelet përkatëse. Hotelet që zinin hapsirat detarea të autostradës Antalia-Kemer ishin njëri me i bukur se tjetri. Hoteli ynë i shumëpritur, ku pas një ore udhëtim zbritën 8 turistë nga Shqipëria, me sa duket, ishte ndalesa e fundit.

Hotel Fantasia de luxe në Kremer, Turqi

Nga larg e pamë hotelin madhështor të rrethuar nga tri anë me gjelbërim të dendur. Hoteli është i vendosur në rajonin Camyuva, 10km. nga qyteti i Kemerit dhe 65km. nga aeroporti i Antalyas. Ay është shtrirë në gjatësi buzë detit dhe pushton 235 ml plazh, ndërsa të gjitha mjediset janë projektuar dhe ndërtuar cilësisht dhe me materiale të zgjedhura bashkëkohore. Dallohen shtresat dhe dekoret prej mermeri, suvatimet uniforme, veshjet dhe lyerjet me ngjyra të pëlqyeshme, punimet e bukura në dru dhe ndriçimi i këndshëm artificial, kombinuar me ndriçimin natyror dhe me mjedisin e gjelbëruar për rreth. Sa hynë në rrethinat e Hotelit një qendër zanore, drejtuar nga DJ të kualifikuar, dëgjohet muzikë e lehtë e zgjedhur nga repertori botëror, për t’i kënaqur pa përjashtim të gjithë bujtësit e ardhur nga e gjithë bota.

Hoteli ka gjithsej 351 dhoma standard dhe të llojeve të ndryshme, sipas kërkesave të porositësve Shumica e dhomave janë me ballkon dhe me dritare të mëdha me pamje nga deti, me banjo personale me vaskë e dush. Dhomat janë të pajisura me gjithçka të nevojshme: me tharëse për flokët, ajër të klimatizuar qëndror, telefon direkt, mini bar (ujë, lëngje dhe birrë, në ftohës që rimbushet çdo ditë), kasafortë, tapete në dysheme, TV satelitor me kanale muzikore, si dhe abazhurë, pasqyra, monumente, buste dhe korniza me panorama pikturash tërheqëse.

Fantasia Deluxe, Kemer, Turqi

Pritja e ngrohtë nga personeli i shërbimit dhe akomodimi i shpejtë na ra në sy menjëherë.

Karakteristikë e këtij hoteli, siç e konstatuam në vijimësi, ishte sjellja dhe shërbimi cilësor i përfshirë në gjithçka. Kujdesi i përditshëm dhe i vazhdueshëm duket, jo vetëm te mikpritja shëmbullore dhe sjellja e personelit të kudo ndodhur, po sidomos te shumëllojshmëria e ushqimeve të freskët dhe të gatuara cilësisht dhe që shërbehen me bollëk gjatë gjithë ditës për mëngjes, mëngjes i vonshëm, zemër, drekë, pasdite, darkë në bufetë me lëngje dhe kafe, mini bar te dhomat, lëngje të freskëta për mëngjes pa ndërpreje, akullore, pije alkolike të zgjedhura masive pa pagesë suplementare dhe pije të rralla dhe verëra të shtrenjta me pagesë direkte.

Në Hotelin Fantasia De Luxe ka disa restorante dhe bufe që shërbejnë pa pagese suplementare dhe me konsum të pakufizuar në sasi dhe kohë. I tillë është: Restaurani Kryesor i vendosur në një sallë tejet të madhe dhe që shërben edhe si bar bufe e hapur; Restauranti Italian, i specializuar për pica Napolitane dhe ku luhet gjithë kohës muzike e zgjedhur italiane; Restauranti i Peshkut, Restauranti Turk dhe Restauranti i Sofisë me kuzhinë Kineze.

Po kështu të ofrohen pa kufizim: Plazhi në pishinat dhe në det me shtretërit, peshqirat dhe çadrat e diellit të hotelit; notimi në pishinat e jashtme dhe të brendëshme, pishinë për fëmijët, rëshqitëse në ujë për ta; qendra fitnesi, sauna, banjo turke, terreni për tenis, ping pong, volejboll, basketboll, bilardo, volejboll plazhi, sportet ujore pa motor, internet në zona të shumta,program argëtues gjatë ditës dhe program artistik në mbrëmje, si dhe mini klub për fëmijë me programe argëtuese gazmore, etj.

Shërbime të tjera me pagesë janë: Vizitat dhe ndihma e vazhdueshme mjeksore, masazhe gjithfarëshe në seanca të posaçme, solarium, larje dhe hekurosje rrobash, kujdestar për fëmijët, floktari, telefoni, fax, qendra tregtare dhe makina me qira, sportet ujore me motor, ndriçimi për tenis natën dhe pajisjet, si dhe shkolla e zhytjes.

Karakteristikë dalluese e këtij hoteli-shkollë është kujdesi dhe programet për shërbimin dhe dëfrimin e fëmijëve. Kjo nis që me kushtet përjashtuese e lehtesuese në pagesë për ata 2 dhe 5 vjeçarët, si edhe për më të riturit, po edhe me pishinat e veçanta, labirinthet rreshqitëse, këndet e lojnave, kuzhinën dhe kompletet e vetushqimit e deri te shfaqjet artistike.

Në Hotelin Fantasia de Luxe çdo mbrëmje organizohen shfaqje të bukura artistike. DJ të kualifikuar drejtojnë edhe shfaqje me pjesmarrjen e turistëve të përgatitura bukur dhe me larmi temash. Ne asistuam në disa prej tyre dhe ngelëm mjaft të kënaqur. Në fillim bëhet apeli i kombësive dhe të pranishmit nga salla përgjigjen në kor të entusiasmuar dhe të kënaqur nga përzgjedhja, njëkohësisht krenar se e evidentojnë atdheun e tyre të dashur.

Shfaqja nis me fëmijët, që dalin në skenë me veshje apo simbole të vendit të vet secili dhe kërcejnë e këndojnë, si të ishin të së njëjtës botë. Ata shoqërohen nga orkestra me këngë të zgjedhura e të njohura thuajse nga të gjithë. Fëmijët, një gjysmë orën e tyre të përditëshme, e përfundojnë duke kaluar në një shteg të gjatë, ndënë duart e kryqezuara si në harkun e një ure, të prindërve të tyre, që janë ftuar edhe ata në skenë, për mbylljen e shfaqies entusiaste.

Pas kësaj duket në paraskenë regjisori përkatës dhe angazhon publikun me numra të improvizuar, duke i ndarë spektatorët në grupe, sipas vëndvendosjeve dhe duke i përfshirë në lojë që të gjithë. Në një rast regjisori zgjodhi 4 vajza të bukur me kombësi të ndryshme dhe në rolin e miseve, i ftoi ato në skenë për të demostruar aftësitë e tyre si modele dhe për të pozuar në 4 qëndrime të zgjedhura nga secila. Një juri e caktuar nga publiku bëri klasifikimin e tyre dhe fituesja u shpërblye me një tufë lulesh të freskëta, dhe ajo, pasi përsëriti spektaklin e vetimprovizuar, doli nga skena, shoqëruar me duartrokitje e brohoritje.

Shfaqiet në vazhdim jepen të ndryshme çdo natë, sepse nga njerëz të interesuar specialistë të turizmit turk, ftohen për debutim grupe me famë botërore kërcimtarësh, akrobatesh, kllounësh, orkestrantësh e këngëtarësh, të cilët qarkullojnë me radhë në hotelet e pafund të Rivierës Turke dhe i mahnisin me virtuozitetin e tyre të pranishmit, duke i bërë të pëlqyeshëm, pavarësisht se interpretojnë në gjuhët e shteteteve të tyre: Turke, Ruse, Ukrainase, Moldave, Armene, Kaukaziane, Azerbaxhiane, etj.

Hotel Fantasia Deluxe, Kemer, Turqi

Në një masdite, të joshur nga reklama e Ridvanit, një shitës i inkuadruar në shërbimet me pagesë të hotelit tonë, na u mbush mendja të vizitonim për të blerë në një tregtore të madhe në qytetin e Kemerit, një, apo disa pallto lëkure. Kështu, Ridvani, miku ynë i ri dhe i dashur na shpuri në atë pasdite me makinen e vet në Kemer, direkt e te porta e tregtores së madhe “Tigers Leather”. Sa mbërritëm, personeli i saj, që ishin edhe pronarë të firmes që nga viti 1964, zbriten të gjithë dhe na rrethuan plot buzqeshje e konsiderata (i kishte njoftuar Ridvani në telefon, duke i thënë se gjoja po vijnë disa bosa shqipërie). Aty kishte me shumicë mallra vërtetë cilesore, veshje 100% lekurë tigri e llojesh te tjera, xhaketa, peliçe, kostume, që siç thane ata konkurojnë me gjigantët e botës së sotme. Menjeherë, si i zbritën nga rraftet llojet e kërkuara nga ne, na ftuan për kafe e çaj dhe na komplimentuan në të gjitha anët. Ishte vërtetë mall i mirë, po çmimet shumë më të larta nga analogët përkatëse p.sh. të Kanadasë, eksportues i rëndësishëm i veshjeve prej lëkure. Përfundimisht shitsit, me gjithë fjalët e mira, nuk i zbritën çmimet në kufijtë e pëlqyer nga ne. Na u desh të largohemi të vetmuar, duke i lënë të zotët e shtëpise “turi varur”. Aq të dëshpëruar e ndjen veten ata sa as shitësi me moshë më të vogël nuk na përcolli dhe nuk na uroi “mirëseardhjen”. Besojse kishte të drejtë. Ne nuk do kthehemi më këtu, megjithë mrekullitë që pamë, se turisti kërkon gjithnjë zbulime të reja aventurash, vendesh dhe njerëzish.

Një tjetër kënaqësi e veçantë dhe që e provuam për here të pare në jetën tonë ishin seancat e masazhit trupor. Zbritëm me ashensor në katin nënëdhe dhe na futën disa minuta në saunën me temperaturë të lart. Këtu kaluam seancën përgatitore të nxemjes dhe të zgjerimit të poreve të trupit. Seanca e dytë ishte hamami turk, ku fillonte masazhi dhe fërkimi me dorashkë dhe pastrimi e larja e trupit. Në proçesin e masazhimit u futën njëkohësisht 4 veta dhe unë rash në dorën e specialistit turk Spartak, me përvojë 13 vjeçare dhe i shkolluar për këtë profesion, që u tregua një mjeshtër virtuoz i vërtetë. Spartaku, i ri dhe i fuqishëm, për një kohë të gjatë nuk rreshti të më masazhonte, duke më dhënë kënaqësi të pa treguara. E nisi nga thembrat e kembëve, pulpat, kofshët, trungun, qafën, krahët dhe deri te gishtat e duarve. Pas një periudhe shlodhje dhe relaksi për mua u zhvillua procesi tjetër i masazhit me vaj, që zgjati edhe më shumë, duke i kaluar me kujdes edhe mjëherë të gjitha pjesët dhe muskujt e trupit.

Fantasia Deluxe, Kemer, Turqi

Në datën 14 korrik 2011, ditën kur unë mbusha 77 vjeç, qysh në mëngjes, përfaqësuesi i personelit drejtues të Hotelit Fantasia De Luxe, trokiti në dhomën time dhe i shoqëruar me një kamarjer, më solli një tortë. Ata kishin gjetur ditlindjen nga dokumentat e rregjistruara dhe erdhën për të më përcjellë urimet. Pas tyre mbërriten dhe pjestarët e familjes time dhe të tjerë shqiptarë e gjitonë të dhomave afër. Mëngjesi nisi kështu me ngrënien e tortës dhe me kengën tradicionale të urimit, që tani është njësuar në shumë vende të botës. Më von, pasi hëngrëm mëngjesin e pasur, në tavolinën qëndrore të sallës së madhe, mbushur me lule dhe pjatanca ushqimesh, mëiste një tjeter surprisë: Në një anije me vela më ishte rezervuar vendi për një udhëtim bregdetar 6 orësh. Bregut të detit soditëm pamjet e bukura të mbushura me hotelet e shumtë turistikë, njeri më madhështor se tjetri dhe ndalëm në disa gjire deti të përshtatëshme për notim. Po në anije hëngrëm dhe drekën, kryesisht peshkë të freskët të pjekur me kujdes në skarë nga kuzhinjeri i anijes. Pasdreke, shoqëruar me muzikë të zgjedhur, u kërcye, u këndua dhe u bënë fotografi. Gjatë rrugës u kryqëzuam dhe u përshëndetëm nga dhjetëra turistë, që kishin mbushur anije dhe motoskafe dhe shëtitnin gjatë bregdetit turk. Aty pamë motobarka dhe motoskafë që tërhiqnin pa ndjenjë frike rëshqitës guximtar me ski deti, apo lidhur me litar në lartësinë qiellore, balona ajror, me një apo dy të rinjë sypatrembur.

Kjo, dita ime e përvitëshme më e spikatur (datëlindja), këtë herë ishte e jashtëzakonshme dhe më mbushi me ndjesi të paharrueshme.

Dhe unë si turist shqiptar, pa ja humbur vlerat kësaj ditë festuar me kaq madhështi, ndër të rrallat e jetës sime, do desha ti jepja fund këtu reportazhit tim “Fluturimi për në Turqi”

Kemer Turqi, 17 korrik 2011

Arti i ambivalencave krijuese

Nga Ndue Ukaj

Të rrallë janë ata krijues, të cilët lirinë e imagjinatës krijuese, e lëshojnë në ujërat e pafundme të kërkimit dhe që nga andej përftojnë më të bukurat e thellësive. Në të vërtetë, të rrallë janë ata krijues që thyejnë shabllonet e artit të krijimit dhe guxojnë të eksperimentojnë deri në imtësi më fjalën, gjuhën dhe rrjedhimisht, produktin e saj, shkrimin. Mirëpo, ata që e bëjnë këtë, janë ata që shënjojnë kohët, kulturën letrare dhe bëhen shënjuesit e saj. I tillë është autori Skender Sherifi. Një krijues me potencë të jashtëzakonshme, që kur shkruan, sikur lëshohet në ujërat e trazuara të shkrimit dhe lojës imagjinative, nga e cila, si krijues i rryer di të përfton ato thesaret më të zorshme, ato guaca, që brenda shpërthejnë me fuqinë e dashurisë për artin e të shkruarit, me të cilin ky shkrimtar është i mishëruar. Skender Sherifi hedhet ne krahët e imagjinatës dhe shtegton nëpër ato misteret më të mistershme të magjisë së shkrimit. Një magji e vërtetë krijuese, një vepër letrare thellësisht tronditëse, është edhe vepra teatrale, Trioja, ose Trioja e përjetshme, një tipizim për Artistin, Femrën dhe Tjetrin. Ky tekst letrar, konceptualisht ndërthur trajta të shumëfishta krijimi dhe perceptimi. Ai është një shkrim letrar, ku autori mjeshtërisht funksionalizon ironinë, humorin, dialogjet dhe monologjet dramatike, elemente këto që e bëjnë shëmbëllim të letërsisë së bukur. Trioja e përjetshme, është një tekst që të magjeps dhe të fton ta lexosh e rilexosh, ta përjetosh dhe shikosh. Janë këto tipare karakteristike dhe poetika origjinale e kësaj vepre unike që, thënë me gjuhën e përgjithshme, e pasurojnë fondin e kulturës letrare shqiptare. Autorin Skender Sherifi, të cilin gjer me tani e kemi njohur si poet me një botën tejet të veçantë e unike krijuese, tani shfaqet para lexuesit me tekstin letrar, Trioja e përjetshme, një vepër letrare, në të cilën trajtohen probleme të përjetshme të njeriut, me një frymë të re, që është tipik sherifiane. Teksti i tij letrar, ka brenda poezi, prozë, filozofi, religjion, film. Aty ka copëza jete të njeriut bashkëkohës, që merr dhe jep nga më të zakonshmet dhe pazakonshmet e jetës. Nëpër këto ambivalenca dramatike, perceptimi i artistit për botën, rrethin, femrën, paranë, bëhen tipare semantike dhe shënjues të tekstit letrar. Brenda një trekëndëshi të çuditshëm, i cili luhet mjeshtërisht, mes artistit, gruas dhe tjetrit, me ndërhyrje edhe te korit, si përbërës i rëndësishëm i tekstet dramatike, autori e shëtit mjeshtërisht lexuesin nëpër kohë dhe hapësirë, e ballafaqon me të shkuarën dhe bashkëkohësin, prapa së cilës, shpërfaqet intencionaliteti ideor autorial, ku rëndojnë pikëpyetjet krijuesit për kohën e tij dhe dramat e thella të saj, dehumanizimin dhe kohën teknike. Ky tekst teatral, shpërfaq intensitetin krijues, atë intensitet që brenda fabulës së tekstit Trioja na ravijëzohet me nuanca thellësisht filozofike, ku mendimi krijues ngjizet brenda një sistemi gjuhësor të konstruktuar me shprehje dhe figura stilistike, në të cilat zotëron krahasimi, metafora dhe ironia. Teksti thërret. Ai kumbon. Është një shpërthim, në të cilën receptuesi gjen shpërthimet me tipike të kohës sonë. Ashtu sikurse ne poezi, edhe ne tekstin Trioja, të shkruar me destinim teatrin, autori luan me fjalën, të cilën e përdor në mënyrë magjike, për të funksionalizuar tiparet e një estetike të kondensuar, ku ritmi i fjalës dhe intensionaliteti i mendimit, ecin paralelisht, ashtu siç ec vetëdijshëm botëkuptimi i krijuesit për fenomenet e ndryshme që trajton, për natyrën dhe karakterin e Artistit, relacionin e tij më krijimin, botën, femrën. Për autorin e këtij teksti, Artisti në të vërtetë, është një gjeni dhe ”rrjedh si një Lumë në Asgjësinë njerëzore” (Artisti). Kësisoj, Ai është si një gjahëtar i përjetshëm, i anktheve, ankthe këto që përcillen me gjuhën e së bukurës, nëpërmes veprës Trioja. Trioja është një tekst i shkruar me gjuhën e së bukurës, që rrjedh si një lumë i qetë, në thellësinë e të cilit lundrojnë mistere të pafundme të krijimit, e të cilat, autori ja sjell lexuesit dhe shikuesit të etur për të bukurën dhe të këndshmen mjeshtërisht. Bota e krijuese e Skender Sherifit është një univers i pafund shqetësimesh dhe observimesh. Autori i shpërfaq para receptuesit, me tiparet e një estetike postmoderne, me tendenca të sintetizimit të procedimeve të ndryshme teknike në shkrim, qoftë të karakterit gjuhësor, stilistik apo kompozicional. Teksti, përveç tjerash shquhet për muzikalitetin e veçantë, për një ritëm të brendshëm që e mban në tension mendimin dhe shthurjen e fabulës. Për më tepër, këtë tekst e shquan edhe një rimë e bukur, e cila kumbon muzikalitet dhe i jep gjallëri veprës. Janë këto tipare dhe shenja letrare, të cilat e bëjnë këtë vepër shumë të admirueshme për skenim. Në këtë tekst, ka një përpjeke për të sintetizuar forma dhe modele të ndryshme të procedimeve dramatik. Futja e korit modern në skenë, është një tipar klasik, por që këtu merr tipare bashkëkohore dhe bëhet mishërim i një bashkekzistence dramatike. Kori nuk është një ndërmjetëses klasik, mirëpo në trajta eksplicite, mishërim i personazheve të panumërta në korin e jetës, që flasin: “Kultura u bë një Luks në gjithë këtë Antikulturë” (Kori). Poetika e semantike e këtij teksti, konstruktohet mbi një ambiguitet të fuqishme mendimesh të thella e filozofike që zbërthejnë mistere, ato mistere që në trajtat më të bukura vinë përmes personifikimit më emblematik, me Artistin, Femrën, Tjetrin dhe Korin. Autori trajton problemet e kohës, “Si lind Etika , si ushqehet Vullneti, si gjendet Qëllimi ultim ? Si orientohet një Komb”, (femra). Skender Sherifi, tekstin e tij pasuron me elemente të ndryshme kohore, përmes shëtitjes nëpër kohë dhe hapësira të gjithfarshme, me elemente kulturore, duke shfrytëzuar pasuritë e mëdha të letërsisë, kulturës, religjionit, në funksion të konstruktimit të një bote specifike dramatike. Trioja është e përjetshme. Prandaj duhet lexuar. Për më tepër, ajo duhet skanuar. Kështu do të realizohet qëllimi i saj final.

Të kam thënë:- Të fleh tek bytha e pelës ! ...

Tregim

 Nga Përparim Hysi

 E quanin Napoleon,po,me që këtë emër kaq të gjatë mezi e shqiptojnë drejt,e thërrisnin që të gjithë,Loni.Që ta merrni vesh mirë atë historinë e atij emri kaq të gjatë,është,pak a shumë, kështu.Kur do t'i vinte emrin të birit,Xhelal Lusharaku,kishin vënë mbi djepe të këtij,Lonit,ca lapsa,fletore,nja dy lekë nga ato "duçet" e qëmotshme dhe,me që Xhelali na kish qenë me luftën,akoma,kur i lindi i biri,kishte kobure.Pra,tek koka edhe koburen.Dhe gjinjda po vinte re:nga do t'i zgjasë doçkat ky kërthi?Të gjithë(Xhelua,veçanërisht),mendonin se duarët drejt e tek koburja.Po,jo,mor burazer?Drejt dhe mbërtheu ato dy"duçet".-Napolon,-bërtiti Xhelua!,-Napolon,do ta quajnë tim bir.Këtë"Napolon"pa atë e-në që ka drejtshkrimi,ndaj,për të më thënë që nuk e ke shkruar si duhet,këtej e tutje,kemi të bëjmë vetëm me Lonin dhe aq.Se,kështu vazhdojnë ta thëërresin dhe sot:Loni! I ati,i gëzuar që pas tri çupave me radhë.më së fundi,u bë me djalë,e mori këtë,Lonin,me dhele dhe e bëri,kur i thonë fjalës,me sy në ballë.Napolon,or jahu,- thoshte.Do bëhet i madh im bir.,-parashihte.. * * * Kur i erdh mosha e shkollës,u pa dhe "madhështia" e Lonit.Mezalla.s'e e shkrepte.E kish mëndjen veç tek lekët.Epo,a nuk zuri "duçet" me dorë?Sa kishte në dorë ndonjë lek,që ia jitpe,e ëma,Sheqerja,gjasme ia kërkonte mësuesja për në shkollë,drejt dhe në dyqan ku blinte ndonjë gjë për të ngrënë.Edhe filoren e bëri për 6-vjet.Parë,kur thonë në Myzeqe,me shkollën si me hënë jashtë.Sa mbaronte shkollën,mbasditeve,nuk e kish për gjë që të zinte ndonjë lek në pazar(larg një tri-katër km nga fshati qe qyteti),por nukk thehej bosh:o kish shitur një trastë me kumbulla sheqeri,o kishte shitur një pulë,o...po ku numërohesdhin "pazaret" e Lonit?!Po rirrtej nga dtat në ditë dhe shkollës,pas fillores,nuk ia pa më bojën.I jati,Xhelali,që shpresonte shumë tek i biri,sikur po i humbte shpresat për "madhështinë" e të birit dhe,kur pa,që as me lopë nuk dëgjonte të shkonte,tha një ditë mes fshatit: -I dhashë shkollën,nuk mësoi.I dhashë lopën,nuk e ruajti.E futa dhe në punë(në fermë,sigurisht.se ku tjetër?),dhe nuk e "hëngri".I dhashë copën e bukës,,,, dhe e përrlau.Mos e hëngësh,o Loni!-lëshoi mallkimin.E tha atje,mes fshatit,dhe u bë vazhdë.Sa shikonim Lonin,i bërtisnim:-Mos e ngrënçë,o Loni! Ky,në vënd të zëmërohej,qeshte së bashku me ne.Se,për ashtu,nuk zëmërohej Loni,jo.Qe,ç'është e drejta,qejfpaprishur dhe sherreve u ruhej.Mëndjen e kish vetëm tek"duçet".Dhe,kur ia shihte nndonjë fëmije varur si gjerdan mbi qafë,do të zgjaste duarët dhe do t'i përkëdhelete.-Këto,- më thoshte,- të nxjerrin në selamet.Po ku t'i gjesh?!-pyeste,pa pritur përgjijge. * * * Kur u kthye nga ushtria,kish hedhur goxha trup dhe sikur qe ndryshuar.Në të parë,nuk kishe seç i shaje.Po tani e shihja ,që mbas punës ( po në fermë,de), sulej andej nga qyteti.-E,-i thosha,- nxore ndon jë"duçe" apo jo?!-Aha,pakogjë! Se nuk tregonte kurrë.Po çdo mbasdite dhe kjo punë.Tutje,i ngarkuar (me "çiko gjë?"),dhe,tek kthehej,me duar në xhepa.Siç duket,shtonte"duçet".Ndërkaq,Xhelali me Sheqeren,pasi e martuan,e ndanë dhe,kur doli më vete,aq i shtoi këto"duçet",sa me këto,duket se i zuri kokën me derë,ndonjë drejtori ndërmarrjeje në qytet,se,një ditë prej dtësh,Loni filloi punë në një ndërmarrje industriale.Natën,se nata,- thoshte,-nuk ka sy.As sheh se çfarë bën dhe ku bën.Punoi,-më tha,- si frezator,-Po si,i them?Ti me "shkollë të madhe",ku mësove për frezator?"Duçet","duçet".në ke nga ato të shkreta,as që të duhet shkolla.Dëgjo,- shtoi si në intimitet,- i gjalli ka gojë.Do të hajë.Dhe unë,or burazer,ia mbusha gojën dhe drejtorit,dhe atij të kuadrit dhe,domosdo,edhe brigadierit.Në mes të natës e filloi punën,si ndihmës.Po atij"mjeshtërit",po i çoj pjesën dhe saf rmos,or tunjatjeta.Dhe më ke parë.Ca pula,blerë me të lirë këtu,vete i shes gjëkundi.Nesër një dele a sheleg.Me lopët është ndryshe:këto i mbaj nga një javë a një muaj dhe,si i shëndosh ca,dhe fitimi është më i madh.Hajde,Loni,që nuk mësoje në shkollë,hajde! Bërë "mjeshtër" që mallin kallp,ta shetë për flori. * * * Kur qeveria i mbylli ato"vrimat"për"duçet" e Loni,përsëri ,nuk ndënji rehat.Trapiti deri në ato zonat malore dhe nuk kthehej pa gjë.-Po lëvize,do gjallisësh gjëkafshë,-filozofonte.Pastaj kish zbuluar një "burim" tjetër për"duçe".Po merrej me lajmësi.Lajmësi veç për burra dhe gra të moshuara..Këta,-thoshte,-ia dinë vlerën familjes.Dhe një rrugë e dy punë.Kur litarit i "shtrëngesave" ekonomike,filloi e të zgjidhej(se po vinte demokracia),u bë,pothuajj,me krahë. Djalin emadh,Floririn,e kish martuar dhe ky,e kish bërë shtëpinë më vete.Sado që u mundua që dhe këtij t'i jepte "huqet për duçet",ky,Floriri siç kish emrin mbeti.Qe jo vetëm punëtor,por të bëhek kurban në kishe hall.Ndryshe,krejt ndryshe,nga i ati,Loni.Erdhi dhe demokracia.Tani Loni nuk mbahej.Tregëti e lirë dhe ndjehej si peshku në ujë.T'i kërkoje diçka,e kishe kot:"Ca çikalekë" që kisha i kam ndarë me fajde.Dhe vallë kur do t'imarrë,- qahej.Pazaret tani nuk i bënte në këmbë.Kish blerë një pelë,e mbrihte në biroç dhe frymën në pazar.Ah,-thoshte,- sa e kam pritur këtë ditë!! je i lirë si zogu i pyllit.Mos pirt,- më thoshte,- të bien kocka nga qielli,por bëj rrrëke bythhës,në do të jetosh.Hajde,filozof,hajde! Ky është ai Loniqë nuk mësoi në shkollë dhe më mban mua lexione për jetën. * * * Dhe Floriri,i biri i Lonit,ka një pelë.Këtë e mbreh në karrocë dhe është bërë si diell që ngroh tërë fshatin.Se ky,nuk është si Loni.Fshati vuan për ujë dhe Floriri,që në mëngjes,u bënë zë grave dhe plakave të fshatit,ua merr bidonat bosh dhe frymën tek burimi i vetëm,rreth dy km larg,i mbush atje dhe për lekë,sa t'i japin.Me asnjë nuk bënë pazar,po gratë e fshatit jo vetëm ia japin lekët,sipas hakës,po i japin dhe njëmijë urata nga pas.Ai,buzëqehsur dhe qejfpaprishur me njeri,plakave dhe grave të pamundura,u fut bidonat deri brenda në shtëpi.Dhe të gjithë e mbajnë në gojë vetëmë për mirë.Kurse për Lonin,askush nuk e thotë një fjalë të mirë.Plaka Qeriba,që është e rrahur me vajë e me uthull,paska thënë një ditë,kur ky,Floriri,po i fuste bidonat në shtëpi:-Or bir,t'u bëftë dita njëmijë dhe shyqyr që ke ngjarë nga pela,se ai"sterraniku",yt atë,Loni "Duçja" , vetëm tek "duçet" e ka mëndjen.Edhe gur,po t'i kërkosh,për të thyer kokën,nuk të jeP,se thotë:-Më duhet për vete.Njerëzia u gajasën me atë"ke ngjarë nga pela",se e kuptonin që qe fjala,për Zaren,të ëmën e Floririt.Floriri u gajas për vete.Se kush mund t'i zëmërohet,plakës Qeriba?!... * * * Gratë më shumë se sa burrat e dhanë berihajin:-Bobo!Floririt të shkretë i kanë vjedhur pelën!Lajmi ra si bombë dhe vërtet,këtë vjedhje,e vuanim secili.Sidomos,gratë:se për to qe dhe "hataja".Djemtë e fshatit,kush e kush me makina(se kishin hyrë makinat private në fshat),pa u thënë askush,guiduan me tërë shpejtësinë andej,nga ish prrë,së fundi,pela e Floririt.Dhe,në të hyrë të Lushnjes,aty ku ka qenë,dikur,fabrika e letrës,e gjetën mes një karvani arixhinjësh shtegtarë."Hajduttët" u justifikuan se pela,kish ardhur pas"erës" së kuajëve".Floriri,i gëzuar që rigjeti" pelën et ij,nuk il a miqtë et ij të bënin sherr,po i kërceu pelës në kurriz,e,drejt e në fshat.Gratë,prapë të parat e morën vesh,dhe frymën për ta ururar.-Shpëtove ti,po shpëtuam dhe ne dhe,sekush,la ndonj ë"darovi"të voëgl,sipas zakonit.Se nuk i thoshin shaka,një pelë donte një milion lekë ta blije,në atë kohë.Kur erdhi dhe Loni.-Po si,or bir,ta vodhën pelën?-Po ma vodhën,o pepe,po shyqyr,edhe nga këta shokët,që e gjetën.-Po nuk të kam thënë që të flesh mu tek bytha e pelës?-sokëlliu dhe iku,si ndërkryer. * * * Zoti,-thonë,-lart është dhe mban shënime.Për të mira dhe të liga.Po kështu do të jetë se ja seç ndodhi.Plot nja dy javë pas kësaj ndodhie, na vjedhin pelën e Lonit.Atë,"Kërren" që mbrente në biroç.Lajmi u hap,po njeri nuki shkeli në derë atij.Dhe,pas nja dy ditësh,kish dalë mu aty,tek "mërzejmë" në hije të ullinjëve.Qe i mërzitur dhe kjo dukej qartas,por unë,enkas,për t'i shtënë çikë,kur thonë,i them:-Ore Loni po ç'ke kështu që rri sikur të ka ngrënë gomari bukën?-Lëre,-më tha,lëre,më thanë kupën,më vodhën pelën! U shpreh aq vajtueshëm,sa priiste ndonjë fjalë ngushëlllmi.-Të vodhën pelën!,- bëra si të habiturin unë,po nuk të kam thënë që të flesh mu tek bytha e pelës!!! ....

17 korrik 2011

GRUAJA ME FUSTAN PRINCESHE

Vullnet Mato
 
GRUAJA ME FUSTAN PRINCESHE
 
Ai zgjodhi dhuratë fustan princeshe,
të zbukuronte gruan ndër shokë e miq.
Ndonëse për vete më tepër pëlqente,
kur trupin e saj e shihte krejt lakuriq.

Por, kur ajo fustan princeshe veshi,
u bë më e bukur nga ç’kishte trupin.
Tërhoqi një tjetër me fuqi magneti.
Ai në vetmi filloi të përtypte turpin.    

Dhe tha: Më lezet pate me të vjetrin,
kur dukeshe e bukur vetëm për mua;
Nuk të bëra princeshë për atë tjetrin,
të më bëje eunukun tënd të shëmtuar...

Gruaja e penduar thellë nga marrëzia,
foli së fundi me një ëmbëlsi të paparë:
E keqja ne grave na vjen nga bukuria!
Dhe hodhi fustanin e princeshës në zjarr.  

Burri tha: S’kish faj fustani që veshe,
por duhet të dije se gratë e botës mbarë,  
nuk zbukurohen me pamje princeshe,
për t’u bërë gjah i princave gjahtarë!...

DOLI NGA SHTYPI LIBRI I RI I POETIT HYQMET HASKO

SHPIRTI I NJË POETI QË SHPREHET ME AFSH DHE MALL Mendime për librin poetik të Hyqmet Haskos “E PËRHERSHE DASHURIA” Më duhet te them si fillim, se krijimtarinë poetike të poetit Hyqmet Hasko, e kam njohur vonë. Por siç ndodh zakonisht kur gjen rastësisht një lendinë të blertë me bar të butë dhe lule shumëngjyrëshe që të tërheqin të ndalesh ne të, lëndina lirike e Hyqmetit më bëri për vete dhe më mbajti të ndalem mes hijeshisë dhe aromës çlodhëse të saj. Pak nga pak vura re se ky poet, nuk është nga ata alpinistë të ngjitjes poetike, që nxitojnë të arrijnë gërxhet e akullta të lexuesve dhe rrëshqasin diku nga mesi, për të rifilluar ngjitjen serish. Por një tip ngulmues për t’u ngjitur hap pas hapi me këmbë të vendosura mirë në tokë, që bën rreth vetes shumë miq, shokë poetë dhe lexues pasionantë, ku mund të hedhë litarët dhe të sigurojë ganxhat e ngjitjes së tij. Vargjet lirike të Hyqmetit shquhen për ngrohtësi, sinqeritet dhe për ngacmime te forta emocionale me temat e larmishme jetësore që trajton. Por sidomos me temën e dashurisë, të cilën e ka më përzemër, ai të befason. “Nga kurmi yt unë mora bukurinë./Aty të gjitha zanat vallëzojnë e marrin jetë./Malet, fushat, kodrat, lulet plot blerim,/Dashuritë aty kanë nga një planet.”( Poezia Kurmi yt) Mjaftojnë vetëm këto pak vargje, për të kuptuar se si ai bën portretizimin e një trupi te bukur femëror pa bërë përshkrime të gjata, të kërkuara dhe formaliste. Shpalosja e botës komplekse të njeriut dhe sidomos të femrës në dashuri, depërtimi në labirintet e dëshirave, shpresave, ëndrrave dhe shqetësimeve jetësore në subjektin lirik, bëjnë dallimin e këtij poeti të ngrohtë, nga bashkëkohës dhe moshatarë të poezisë së tij. Struktura ritmike e vargjeve dhe mjetet shprehëse figurative, përcaktojnë edhe pozicionin reflektiv të artit që ai ndërton në çdo poezi. Tek një sy që pikon loti,/Është një lumë i zemëruar./Është një zemër, fole zogu,/ Majë një peme, pa banuar. ( poezia “Tek një sy që pikon lot” Me rreth njëqind poezi, libri i tij me titullin kuptimplotë ”E përjetshme dashuria” ka një unitet të theksuar nga pikëpamja e ligjërimit poetik dhe niveli i përafërt artistik. Ndonëse mbizotërojnë në të motivet e dashurisë, lajtmotivi i humanizmit njerëzor, dhimbshuria për prindërit, fëmijët dhe njeriun e mirë nuk mungojnë të duken shpesh në faqet e tij. Libri arrin të trajtojë me një ndjeshmëri të hollë lirike shprehjen melodioze të poezisë së mbështetur mirë në taban popullor e kombëtar. “fjalët s’mund të vihen në rresht,/Si një togë ushtarësh për marshim.” Në lojën ritmike të vargjeve hyjne vajzat, gratë, Dielli, Hëna, planetët, të cilët hedhin një valle plot tingëllima të ëmbla që të emocionojnë. Hyqmeti zotëron mirë ndërtimin stilistik të vargut, po sidomos mënyra e veçante dhe origjinale, se si ai hyn në poezi me vargun e parë, me kanë bërë përshtypje. Inatin tek unë, moj erë, të lutem mos e shfry,/Më mirë më merr me vete, e më bëj fllad,/Të dy bashkë të fryjmë furishëm për dashuri, /Dhe për miken gjithë lulet t’i bëjmë mjaltë.”(“ Fryn kjo erë”) Frymëzimi poetik i tij merr shkas nga ngjarje, personazhe dhe fenomene te thjeshta dhe rastësore, por marrin pastaj vlera përgjithësuese të mëdha. “Këtë vit, paske më pak gjethe,/Dukesh, si burrë që i kanë rënë flokët./Të është rralluar cicërima e zogjve,/Dhe rrezet e diellit prekin tokën.” (“Bisedë me lisin plak”) Në këtë libër është vetë shpirtin i poeti jugor që shprehet me afsh e mall për njerëzit, tokën dhe gjithçka të mirë e të bukur në jetën shqiptare. /Kur trëndafilat, e vendit tim nisin të lulëzojnë,/Aromën e trëndafiltë të shpirtit emigrantëve ju dërgojmë./ Është për tu përshëndetur kjo përmbledhje e parë poetike e Hyqmet Haskos, mjaft premtuese për botime të tjera që pasurojnë lirizmin e poezisë shqipe. Vullnet Mato – shkrimtar, redaktor i librit.

Bashkëjetesa e stisur e shqiptarëve me maqedonasit

Eshref Ymeri Bashkëjetesa e stisur e shqiptarëve me maqedonasit Nga faqja e internetit e moderatorit, zotit Feliks Taho, mësova se drejtorët maqedonas pengojnë punësimin e arsimtarëve shqiptarë E kam theksuar edhe herë të tjera se shqiptarët dhe maqedonasit nuk mund të bashkëjetojnë në harmoni në një shtet të vetëm. Maqedonia është një shtet i stisur, një kopil, i zënë "nëpër ferrat" e Evropës dhe i rritur nën kujdesin e titizmit. Vazhdimi i kësaj bashkëjetese është sa utopi, aq edhe marrëzi e kulluar. Por politikanucët shqiptarë në Maqedoni s'duan ta kutojnë një gjë të tillë. Dhe kryesori që s'do që ta kuptojë është zoti Ali Ahmeti, një politikan pa dinjitet kombëtar që u shërben interesave të Grujevskit, vetëm e vetëm që të ruajë kolltukun personal. Pas zgjedhjeve të fundit, ishte rasti më ideal që BDI-ja të merrte ca poste të rëndësishme në Maqedoni. Pa deputetët e saj, Grujevski s'e krijonte dot qeverinë. Në këto kushte, zoti Ahmeti duhej të kërkonte të merrte me domosdo postin e kryetarit të parlamentit. Por s'e kërkoi, se Grujevski atë e tërheq për hunde. Drejtori i Radios Kosova e Lirë zoti Ahmet Qeriqi, në artikullin me titull “I robëruari nuk ka ç’humb në luftë, përveç këmishës së zezë të robërisë”, të botuar në faqen e internetit “albaniapress.com” më 16 dhjetor 2009, shkruan: “…para nënshkrimit të marrëveshjes së Ohrit më 13 gusht 2001, në Shkup kishte shkuar Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, admirali Gregori Xhonson dhe i kishte bindur autoritetet e Qeverisë së Shkupit se nuk mund ta fitonin luftën kundër shqiptarëve, por mund ta ruanin shtetin e tyre, nëse do të nënshkruanin një marrëveshje, e cila do t’i joshte shqiptarët mendjelehtë dhe do të ruhej statukuoja edhe për një kohë të gjatë në këtë shtet të krijuar si Republikë jugosllave në vitin 1945”. Dhe nënteksti i këshillës së admiralit evropian Xhonson për maqedonasit ishte fare i qartë: nënshkruajeni marrëveshjen e Ohrit me shqiptarët se kjo nuk do të thotë se ajo do të zbatohet në praktikë. Dhe kështu ka ndodhur vërtetë. Marrëveshja e Ohrit vazhdon të mos zbatohet edhe sot e gjithë ditën se mendjelehti zoti Ali Ahmeti dhe krejt klasa politike mendjelehte shqiptare në Maqedoni i ka braktisur interesat kombëtare të popullit shqiptar të Maqedonisë, u bën temena politikanëve maqedonas dhe tërhiqet zvarrë para përfaqësuesve të diplomacisë evropiane. Zgjidhja e vetme për popullin shqiptar të Maqedonisë është ndarja e Maqedonisë, sipas një vije vertikale: pjesa perëndimore për shqiptarët, pjesa lindore për maqedonasit dhe mbyllet hesapi: secili të shikojë punën e vet. Boll shqiptarët po vazhdojnë të varin kokën para maqedonasve. Eshref Ymeri Santa Barbara, Kaliforni 15.07. 2011

Korcarja fisnike e Hartfordit qe ka rrëmbyer zemrat e shqiptarëve dhe amerikanëve

....Në Hartford, kryeqytetin e shtetit të Connecticut të SHBA-së, binte një shi i imët. Një grua me flokë të lagura ecte me hap të shpejtë. Edhe sytë i kishte të lagura. Nuk ishte e vështirë që në vështrimin e saj të lexoje një mall të mbetur atje prej kohësh. Që në çastin e parë të nxiste të mendoje, nëse ajo grua ishte nga Hartfordi apo e ardhur nga ndonjë vend tjetër i largët.

Të mbërrije te e vërteta ishte e vështirë. Megjithatë, një ndjesi e çuditshme të shtynte të besoje se ajo ishte shqiptare. Ndoshta ndodhte kështu nga që gjithë qenia e saj dhuronte mirësi dhe mall. Edhe pikat e shiut të mbetura mbi mollëza e saj, të dukeshin si dy pikëza loti dhe nostalgjie.
Por nuk ishte vetëm kjo.
Mbi të gjitha, në raste të tilla fillon e ndihesh mirë kur në një vend të largët gjen një bashkatdhetare kaq të mirë. Ajo ishte vërtet një imazh mirësie. Vonë do të mësoja se ajo ishte shqiptare. Po cila ishte vallë ajo grua? Shumë më vonë do të mësoja se ajo quhej Raimonda Moisiu dhe se ishte nga qyteti i Korçës.

Mëngjeset në Hartford

Shqiptaren që sapo kisha parë atë ditë të lagur shiu do të shikoja gati çdo mëngjes kur kalonte nëpër rrugët e Hardfordit. Ecte me hap të nxituar. Ajo shfaqej papritur në pjesën juglindore të këtij qyteti. Ndoshta aty do të ishte edhe shtëpia e saj. Atë pjesë të qytetit banorët e quanin “Litle Italy” ose “Italia e vogël”. Ndoshta ky emër i kishte mbetur nga italianët e shumtë që jetonin aty, të cilët kishin ardhur që nga fillimi i shekullit të kaluar. “Tashmë mund të quhet ‘Ballkan i vogël’”, do të më thoshte një ditë vetë Raimonda, kur do të njihesha me të, por vetëm për pak. 

Ajo kishte të drejtë që mendonte ashtu, sepse tani në këtë vend jetonin shumë njerëz të ardhur nga Ballkani.
Raimonda do të më tregonte se shteti i Connecticut (Kenerikës) njihej si shteti i Kushtetutës, sepse nga aty kishte dalë për herë të parë Kushtetuta e SHBA-së. Dhe ndërsa m’i thoshte të gjitha këto, gëzohej njësoj sikur kjo meritë t’i takonte vendit të saj. Gëzohej për gjithçka të mirë, kudo që të ishte ajo. Që të gjitha këto ndodhën brenda një takimi të shkurtër aq sa mund të mendoje se asgjë nuk kishte qenë e vërtetë. Më së shumti mund të besoje se kishte qenë vetëm një vegim dhe asgjë më shumë.
Shpesh besoja se njerëzit kishin një nevojë të brendshme të njiheshin me atë grua.
Po përse ndodhte kështu vallë?
Edhe pse e kisha parë vetëm një çast, teksa kalonte rrugëve të Hartfordit gjithnjë më dukej sikur në sytë e saj kishte vazhdimisht një mall të përhershëm, sikur gjithnjë e mundonte diçka e largët, sikur gjithnjë priste t’i kthehej diçka shumë e dashur.
Do të duhej mjaft kohë që unë të mësoja diçka mbi jetën e saj. Ajo kishte humbur njeriun më të dashur. Pas kësaj kishte marrë rrugën drejt Amerikës. Tashmë në shtetin e Connecticut jetonte me tre fëmijët e vet. Ishte një emigrante, por jo e zakonshme...
Ç’gjë tjetër e mistershme fshihej tek kjo grua?

Parku “Elisabeta”
Raimonda Moisu kalonte zakonisht te pjesa e bulevardit të quajtur “Franklin Ave”, aty ku shtrihen një sërë dyqanesh, floktoresh apo shtëpi, biznese të italianëve. Ajo kalonte aty pranë një parku të madh të quajtur “Parku i Elisabetës”, dhe pastaj humbiste mes njerëzve për të mbërritur në një nga shkollat më në zë të Connecticutit, ku ajo jepte mësim për parashkollorët. Shpesh ajo qëndronte edhe te “Parku i Elisabetës”. Ky park ishte një nga dhimbjet e saj, sepse aty ajo gjente diçka të ngjashme me parkun “Rinia” në qytetin e Korçës. Në këtë park ajo kishte kaluar edhe mbrëmjen e fundit me njeriun e saj më të mirë. Pas asaj që kishte ndodhur, ai nuk do të mundte të vinte më aty, ndërsa ajo vazhdonte ta priste…
Ndërsa gjendesha në Hartford do të mësoja se Raimonda ishte anëtare e Partisë Demokratike të Bill Klintonit, por edhe përkrahëse e fushatës së Hillari Klinton për presidente, ashtu siç do të mësoja ditë më vonë se ajo ishte edhe anëtare e TEAM (grupit të punës për fushatën e Hillary Klinton) duke përfaqësuar kështu zërin e komunitetit shqiptaro-amerikan në Kenrike, Hartford. 

Megjithatë, ende nuk e njihja atë grua për të cilën flitej aq shumë. Ndoshta kjo ishte arsyeja që nisa të kërkoja emrin e saj nëpër faqet e internetit. Mbeta i befasuar. Ajo ishte e pranishme në mjaft forume. Befas zbulova diçka tjetër edhe më të këndshme. Raimonda ishte një poete lirike, një prozatore që dinte të tregonte me një mjeshtëri të adhurueshme. Edhe tani më kujtohen disa nga lirikat e saj “Sa "shekuj" ne kishim pa u parë,/ Po pranë njërit-tjetrit na solli ky shi./ Ky shi nervaprishur sikur njerëzit përqark./ Puth unë. Puth ti. Litarët e shiut/ po rrihnin me kamxhik/ Këta vitet që kishim humbur që të dy/ Njerëzit nën çadra si kërpudha gjumash'/ Më puthje mua, Të puthja ty!

Legjenda e pritjes
Kur atë e pashë të shfaqej sërish, ishte mbrëmje. Muzgu sapo kishte rënë. Kaloi si gjithnjë në Bulevardin e “Franklin Ave” dhe u ndal te “Parku i Elisabetës”.
Ashtu si ditën e parë të shfaqjes së saj edhe atë ditë binte një shi i imët. Edhe vështrimi i saj dukej sikur ishte gjithnjë njëlloj, brengë dhe mall.
Raimonda Moisu u ndal te blirët e parkut. Krahët e pemëve mbulonin supet e saj.
Atë ditë do të mësoja se Raimonda Moisiu në vitin 1999, pas një aksidenti automobilistik, kishte humbur njeriun më të mirë të jetës së saj. Muzgu që ishte bërë edhe më i thellë, me ndihmën e degëve të pemëve dhe vezullimin e hënës krijonte imazhe të çuditshme.
Dukej sikur nëpër park lëviznin figura dhe njerëz, sikur dikush afrohej dhe largohej, pa arritur dot asnjëherë deri aty. Ndoshta këtë ndjesi përjetonte edhe Raimonda. Mbase në ato çaste ishte duke menduar për njeriun e humbur. Shpirti i saj dialogonte si nëpër legjenda pritjesh dhe ankthesh. Priste në “Parkun e Elisabetës” të kthehej ai. Pak ditë më vonë do të lexoja një poezi të saj: “E mbajta fjalën, të erdha, më the./ Dhjetëra hije më silleshin përqark./ Gjithë ç’kishe në shpirt, tek unë i dhe./ Si natë e fundit atje në park.”...
Pastaj befas ajo kujtohej se ndodhej në qytetin Hartford të Connecticutit dhe jo në vendlindjen e saj, në qytetin e Korçës.
Pas kësaj përmendjeje vinin vargjet e tjera: “Dje një vërshëllime na bashkonte./ Për shtrat zjarret që s’njihnin thëllim./ Brenda meje një thirrmë kumbonte./ Të dua, të dua, o shpirti im”.
Kujtimet e saj nuk përqendroheshin vetëm tek ai, por edhe tek nëna e saj plakë, e cila vazhdon të jetojë në qytetin e Korçës, jo shumë larg nga lagjja e themeluesit të këtij qyteti, Iliaz bej Mirahori. Vetëm përmes thirrjeve telefonike ajo përpiqet të shuajë mallin. Në raste të tilla, siç do të na tregonte Raimonda, e pushtonte një dëshirë e papërmbajtshme të fluturonte mes qiellit të paanë e të zbriste atje ku mund të shuante mall, të qante dhe të përqafonte njerëzit e saj të dashur.
“Sa të zbres nga qielli i largët, thoshte ajo, do të lë pas retë me trishtim, do të plas me lot të nxehtë gurët e bardhë të vendit tim. Më ka marrë malli kaq shumë, krejt si ty, o kurbetqar, veç kjo hënë e zbehte e di, që kaq herë me ka parë... duke qarë . Nuk e di, përse s’gëzoj dot, shprehej Raimonda, pse jam mbytur me trishtim”?
Në shpirtin e saj ndihej legjenda e pritjes e mallit dhe e kthimit.
E megjithatë prapë kishte forcë të ishte kudo, atje ku kishte shqiptarë

“Nuk e njihni Raimondën...?!”
Të njiheshe me Raimondën ishte e vështirë, mëngjeseve humbiste për të mbërritur te nxënësit e saj, pasditeve organizonte aktivitete për të mos harruar Shqipërinë apo mbrëmje letraro-artistike, ndryshe do të humbiste sërish, por kësaj radhe në krijimtarinë e saj letrare. Nga bashkatdhetarët mund të dëgjoje vetëm fjalë të tilla, “Oh, Raimonda është një grua e mrekullueshme”, “Ajo është një grua me zemër të madhe”, “Këtu e admirojnë që të gjithë, e duan”, “Ajo di të falë vetëm mirësi”.
Pastaj të pyesnin, “Nuk je njohur me atë? ”, “Jo?!”.
Fill pas kësaj të tregojnë një nga aktivitet e saj që i dhanë shumë emër.
Në Shqipëri edhe mund të mos kenë dëgjuar gjë, të thonë ata, por mediat amerikane folën shumë për iniciativën e saj. Ju nuk e dini as këtë? Raimonda së bashku me gratë e komunitetit shqiptar prenë flokët dhe i dhuruan për gratë që vuanin nga kanceri i gjirit. Flokët e tyre u çuan kryesisht në qendrën e spitalit Saint Francisko Hospital, Hartford CT.
Raimonda Moisiu u nderua nga Bashkia e kryeqytetit të Connecticut, Hartford, madje personalisht nga kryebashkiaku demokrat amerikan, Eddie Perez, me Official Citation, me motivacionin si, "Gruaja e vitit në komunitet". 

Ajo është një intelektuale e vërtetë. E ndërsa dëgjon të flitet shumë për të, në mendje të vijnë vargjet e saj: “Domëni me shpirt./ Siç ju dua edhe unë me shpirt./ Domëni, edhe pakëz më pak se sa ju dua unë./ Nuk ka gjë. Nuk ju dhimbsem ?/ Nuk janë dy buzët e mia të lyera me të kuq./ Është zemra ime që po fjaloset me ty…me juve të gjithë./ këtë muzg.. Ndërsa përmes vargjeve të tjera shprehet: Akoma nuk e ke kuptuar që unë./ Le gjysmën e ushqimit tim./ Të gjumit tim/ Të qetësisë sime/ Të krejt qenies sime/ Për ty/ Sepse të dashuroj”.
Raimonda Moisiu dashuronte gjithçka të mirë.

E dashur që nga fëmijëria
Kishin kaluar ditë, por ende nuk kisha patur rastin të njihesha me të. Ajo gjithnjë do të ishte diku. Megjithatë, gjithnjë gjendej dikush që ishte i gatshëm të me tregonte për Raimonda Moisiun.
Në të vërtetë ajo kishte qenë po kaq e dashur që nga fëmijëria e saj. Kishte lindur në qytetin e Korçës.
Kur kishte qenë vajzë e vogël kishte qenë një nxënëse e shkëlqyer. Pastaj kishte përfunduar studimet në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja, dega Anglisht, ndërsa do të jepte mësimin e gjuhës së huaj në shkollat e mesme të qytetit.
Në vitin 1999, pas humbjes së njeriut të saj të dashur, përmes lotarisë amerikane ishte nisur drejt Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për të qëndruar në shtetin e Cennecticut. Me vete kishte marrë edhe fëmijët, Gentianin, Evisën dhe Jurgenin. Gjithnjë kishte pyetur veten nëse do t’ia dilte dot mbanë ose jo. I kishte lënë pas të gjitha dhe tashmë gjendej në një tokë të panjohur. Gjithë jetën e saj kishte qenë e dhënë pas përkthimeve, shënimeve të udhëtimit.
Kudo që shkonte, i pëlqente të hidhte mbi fletore mbresat e udhëtimeve të saj.
Jo rrallë herë kishte shkruar edhe publicistikë, por nuk ishte më pak e pasionuar edhe pas ngjarjeve historike. 

Themeluesi i qytetit të Korçës, Iljaz bej Mirahori, e tërhiqte fort me figurën e tij. Ngulmonte në gjetjen e të pathënave dhe detajeve historikë. Me të njëjtën ndjesi ngulmonte edhe ndaj figurave të tjera. Veç kësaj i pëlqente të zhbironte shpirtin e njeriut. Kërkonte të gjente atje mirësinë, sinqeritetin dhe dashurinë njerëzore. Kështu nisi krijimtaria e saj. Tashmë emri i saj gjendet në shumë lista, website dhe forume bashkatdhetarësh në internet.
Miq të saj të thonë se ajo është bashkëpunëtore edhe në një sërë gazetash të pavarura në Shqipëri. Aty në Hartford mësova se Raimonda kishte botuar librin “Jeta mes dy dashurive”, por edhe një libër me tregime, të cilat kishin qenë ngjarje të jetuara.
Kishte hedhur në letër gjithë ngjarjet, të cilat për vite të tëra nuk i ishin shqitur asnjëherë nga kujtesa. Kishte shkruar mjaft poezi, lirikat, “Dashuria nuk ka emër”, ndërsa tashmë kishte në botim romanin, “Përtej pafajësisë” dhe librin me poezi “Lirika dashurie”. Shumë shpejt do të ketë edhe një libër tjetër. Vetëm me publicistikë, ku do të flitet për liderët botërorë që kanë mbetur në histori. 

 
Gjithçka që dëgjoja për të ishte mjaft e këndshme.
Ndërsa më flisnin për Raimondën, më tregonin se e kishin parë të vizitonte edhe shtëpinë e Mark Tuen, shtëpinë e shkrimtares amerikane Harriet Beecher Stove, e cila gjendet në qytetin e Hartfordit. Kjo shkrimtare është dhe autorja e librit “Kasollja e Xha Tomit”. Shumë të tjerë e kishin parë të vizitonte edhe shtëpinë e shkrimtares Ana Frank. Raimonda Moisiu ka një dëshirë të papërmbajtshme për t’u njohur me vlerat më të mira, të thonë miqtë e saj.
Në çaste të tilla, kur ndihej e lumturuar, ajo shkonte dhe ulej atje te parku i “Elisabetës”. Ulej aty dhe kujtonte Korçën. E merrte malli të këndonte serenatat e qytetit ku kishte lindur. Një nga poezitë e saj, “Kur këndonim serenatën”, ishte kthyer në një këngë të bukur që e dinin të gjithë. Ajo poezi ishte kthyer në këngë nga kantautori, “Gjeniu i serenatave”, siç e quante ajo, Mihallaq Andrea.
Edhe një poezi tjetër e saj kishte patur të njëjtin fat. Kantautori Nonda Kajno kishte kompozuar mbi vargjet: “Një pëllumb i bardhë”.
Tashmë vargje të tjera të saj këndohen nëpër serenata. Edhe pse ndodhej në Hartford, në të njëjtën kohë, Raimonda gjendej edhe në qytetin e Korçës

“Domëni me shpirt, siç u dua me shpirt”
Takimi me Raimondën ishte tepër i shkurtër, njësoj sikur të mos kishte ekzistuar kurrë. Ishte së bashku me një shoqen e saj. Brenda një çasti të vetëm ajo foli për Korçën dhe Harfordin. Pak fjalë për veten.
Bëju të fala gjithë shqiptarëve, më tha ajo. Pastaj shtoi, më ka marrë malli për nënën. Ndërsa ndjeja se takimi po merrte fund, shpejtoja për të mësuar diçka më shumë për jetën e saj, por nuk munda.
Shoqja e Raimondës sikur të kishte kuptuar atë çka po mendoja unë tha, “Dëshironi t’u them një poezi të Raimondës dhe pa pritur përgjigje nisi të recitonte...”.
Në të vërtete nuk po kuptoja, nëse ishte një lirikë apo një dramë.
Gjithsesi shoqja e saj interpretonte: “Ju kurrë nuk mund të dashuroni me kaq pasion sa dashuron një grua. Unë jam një grua. Mua më ka dashur babai po kaq, saç do dhe ti vajzën tende. Përse sillesh kështu me mua? Ti bëhesh si fëmijë duke luajtur me nipin tënd Ti je gati të japësh jetën për nipin tënd që po e hedh te llamba lart dhe që po të nduk mustaqet, por atë e kam lindur unë. I kam dhënë gji dhe e kam mbrojtur si një ujkonjë. Unë, e vetmja princeshe mes meshkujve. Unë, një grua. Po kush të ka treguar përralla më shumë në fëmijërinë tënde, se sa një grua, se sa gjyshja jote?”...
Shoqja e saj recitonte, ndërsa brenda atyre çasteve, unë kuptoja se sa e fortë ishte ajo grua me emrin Raimonda Moisiu, por edhe se sa dashuri kishin ato vargje: “... Akoma nuk e ke kuptuar që unë le gjysmën e ushqimit tim, të gjumit tim, të qetësisë sime, te krejt qenies sime për ty, sepse të dashuroj... Kush di të gëzohet me lulet e fustanit, si unë? Po me lulet e kopshtit, të ballkonit? Shiko se çfarë shalli të bukur që kam vënë rreth qafës për ty sot! Vargjet që po thuheshin në ato çaste të bënin të mendoje se femrat ishin një sakrificë… Unë e dalloj në sytë e tu, kur me gënjen, dhe kur buzët e tua i lëviz zemra. Ti më di mua një qenie delikate? Po. Unë... ja që jam delikate, por është pjesë e bukurisë sime delikatesa, pjesa më e bukur. Po ti përse kërkon ta fyesh delikatesën time?....Unë jam ende gjallë, ashtu, e bukur, duke dashuruar lulet dhe ngjyrat e bluzës, dallgët e flokëve dhe të fustanit. Nuk mendoj se jam aq delikate, sa thua”?
Fjalët e fundit ishin vërtet një pyetje e madhe. Jo, ato gra nuk ishin të pafuqishme, me emrin e tyre ato kishin krijuar imazhin e mirë për Shqipërinë.
Sigurisht, u thashë faleminderit, ndërsa më duhej të largohesha nga qyteti Hartfordit.
Pas më ndiqnin vargjet e Raimonda Moisiut... të cilat tregonin qartë për dhimbjet, lumturinë, por mbi të gjitha për një personalitet që nuk thyhet kurrë.

Nga Vepror Hasani

*******************

Nga Raimonda Moisiu  

Duamëni.....! 

Duamëni me shpirt
Sic ju dua edhe unë me shpirt
Duamëni,

edhe pakëz më pak se sa ju dua unë.
nuk ka gjë

Nuk ju dhimbsem?
Nuk janë dy buzët e mia të lyera me të kuq
është zëmra ime që po fjaloset me ty…
…me juve të gjithë
këtë muzg.

Ju kurrë nuk mund të dashuroni me kaq pasion sa dashuron një grua

Unë jam një grua.
Mua më ka dashur babai po kaq
Sa do dhe ti vajzën tënde
Përse sillesh kështu me mua?

Ti bëhesh si fëmijë duke luajtur me nipin tënd
Ti je gati të japësh jetën për nipin tënd që po e hedh te llampa lart
Dhe që të ndukë mustaqet
Por atë
E kam lindur unë
I kam dhënë gji dhe e kam mbrojtur si një ulkonjë
Unë, e vetmja princeshë mes meshkujve
Unë
Një grua.

Po kush të ka treguar përralla më shumë në fëmijërinë tënde
Se sa një grua
Sesa gjyshja jote?

Përse më fyeni?
Përse më mashtroni për dashuri
Kur nuk keni rënë në dashuri me mua?

Përse më bën të të tradhëtoj,
Ti, botë e dhunës mashkullore?

Akoma nuk e ke kuptuar që unë
Lë gjysmën e ushqimit tim
Të gjumit tim
Të qetësisë sime
Të krejt qënies sime
Për ty
Se të dashuroj

Përse më bën të të tradhëtoj ?

Unë nuk e kam në shpirt hakmarrjen
Por më ka mbirë nga kjo dhuna jote kokëtrashë
Botë mashkullore
Që kujton…Ende kujton
Se je më e zgjuar nga unë,

Edhe në flirtofsha nga hakmarrja për ty
Ta dish…Oh..
Ti nuk ke për ta ditur kurrë
Se ofshamat e casteve të ekstazës
Dalin që nga pjesa kafshore e qënies sime
Por jo nga të rrahurat e zermës që sapo është penduar
për hakmarrjen time
mjeshtërore.

Kush di të gëzohet me lulet e fustanit
Si unë?
Po me lulet e kopështit, të ballkonit?

Shiko se cfar shalli të bukur që kam vënë rreth qafës për ty sot!

Kur ti po jepje fryëmn e fundit
Isha unë
Një grua në spital
Që të solla në jetë dhe një herë dhe ti
Më mendoje se ishte një ëngjëll i ardhur nga bota e qiellit.

Ti
Kur kalojmë castet e natës së bashku
E thith trupin tim
Si një bebi i pafaj

Ti
Më zbulon mua sekretet e shpirtit

Ti
Që nga skalioni i parë i betejës
Që nga përleshjet me bishat e pyllit
Që nga kazma e rëndë dhe poshtërimi i “presidentit”
që të paguan më pak se sa ushqimi i qënit të tij
Në orët e natës
Shkrihesh në perandorinë e nxehtësisë sime

Përse tregohesh i dhunëshëm ndaj meje më pas

Përse e ndan burrërinë nga mashkullira jote?

Unë e dalloj në sytë e tu kur më gënjen dhe kur
Buzët e tua i lëviz zëmra

Ti më di mua një qënie delikate?
Po unë…ja që jam delikate
Po është pjesë e bukurisë sime delikatesa
Pjesa më e bukur
Po ti
Përse kërkon ta fyesh delikatesën time?

Ufff, sa forcë që paskërkam, korba , aq
Sa për të ngritur krye kundër brutalitetit tënd

Që llahtaris dhe muret e shtëpisë.

Unë
Jam ende gjallë
Ashtu
E bukur
Duke dashuruar lulet dhe ngjyrat e bluzës, dallgët e flokëve dhe të fustanit
Nuk mendoj se jam aq delikate
si thua?

Endem

Endem nëpër qytet me këmbët e mpira,
nga lodhja. E di që
diku në një cep të këtij qyteti,
prehesh përjetë !
"Mëkatove" në dashuri,
Më tradhëtove përherë të parë,
U martove me përjetësinë---

Ndër duart e mija - plot lule karafilash,
dhe një qiri....

Karafilat do t'i vadit me lotët e mi,qiriun
do e ndez me flakën e dashurisë tende,
Që nuk është shuar ende te unë!
".....mbi varrin tënd ku flenë:
Kujtimet më të ëmbëla,
Të brishta, si ëndërra që zhgënjejnë,
Të mbetura si gjysmë hije,
Si mjegullat e vjeshtës,
Si të ftohtët e dimrit,
Si zbraztësitë e trishtimeve, nga
trupi im....

Lulet e oborrit tonë që aq shumë,
I kam dashur më parë, tani
i shikoj me indiferencë... Të mjerat
nuk ma dridhin më zemrën si
atëherë....

Me sy të kërkoj rrugëve të këtij qyteti,
Edhe pse e di ku fle ditë-natë...
A thua do të shoh një ditë??!
Me sytë e mij të lotuar, me
fytyrën time të zbehtë si mermeri, me
lotët si shiu që rrëshqasin, nga
sytë e mij, me
të qarat si të një fëmije,
të zënë në faj..!

E mbërthyer jam prej mëkatit, që
nuk të shoh më..!

Edhe sa kohë...sa kohë, do
që të kthehesh?? Apo
ti
më
pret
muuuaaa
me
një tufë
trëndafilash e një qiri......

:“…….grua e vetmuar

Një ditë e di,që do marr rrugën,
për në brigjet e përjetësisë,
në botën e qetë,të heshtur,ku
do të më përkundin lehtë,
në një krevat të argjendëte….
duke thurrur kujtimet…..
Dëshpërimi më ka kapluar sonte,
me dlirësinë e sinqeritetit tim,
është i egër,i lirë dhe…..
vërshon në kapilarët e ishullit të pabanuar,
si një mikrob topolak.
Kërkoj dritë,dritë,
të më ndricojë rrugën,
drejt qiellit të kujtimeve,por …
është….. errët…tmerrësisht i errët.
Unë një grua e vetmuar,
e zbehtë,e me sytë e trishtuar,ec
me lotë të shterruar.
Sytë
më jam bërë njësh me errësirën,
si dridhja para vdekjes,
në strehën e dëshpërimit.
Kështu kapërcej ditët,netët……
Përtej është oqeani që më ndan nga atdheu.
Kërkoj një strehë,të ngopem me
dashuri,ngrohtësi,sinqeritet,brishtësi,
vetmi,
frymë,
por……
ndjehem e braktisur,
si një kufomë e leckosur mbi ujë…
Sinfonia e kukuvajkës,
si joshjet e një epshëlliu plak
strukur thellë,
në molepsjen e intimiteteve të mija….
Ëndërroj…dikush…po vjen….
Drita e hënës që më bie si një fasho,
mbi ballin tim të përvëluar nga temperatura.
Hëna është e dëshpëruar si unë…….
Sonte!