Joe DioGuardi : Asgjë nuk do të arrihet në Ballkanin Perëndimor pa përfshirjen e fortë të Shteteve të Bashkuara.

Xhozef DioGuardi apo Joseph J.DioGuardi lindi më 20 shtator të vitit 1940, është politikan amerikan me origjinë arbëresh-shqiptare nga Italia (Katundi, Kampanja ).DioGuardi është kongresmen në kongresin e Shteteve Bashkuara të Amerikës.

Sipas DioGuardit ai vjen nga një familje e ushtarëve të Skënderbeut të cilët kishin ndihmuar Mbretërinë e Napolit më 1461.



Në nëntor 1984, ai u zgjodh në Kongresin Amerikan.U ri-zgjodh në vitin 1986, duke qenë kështu anëtar i Kongresit në periudhën 1985-1989.

Ne 1986 sëbashku me Kongresmenin Demokrat Mickey Leland, DioGuardi inicioi legjislacionin për t'i dhëne Medaljen e Nderit heronjve ushtarake zezake të Luftës së Parë dhe të Dyte Botërore, gjë që u ishte mohuar për arsye raciale.

DioGuardi është avokat i çështjes shqiptare. Pasi la Kongresin në 1989 ai ka bërë të paktën 20 vizita në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni. Si president i Lidhja Qytetare Shqiptaro-Amerikane (Albanian American Civic League), ai dhe Kongresmeni Tom Lantosh në Maj 1990 bënë një vizite historike në Kosovë dhe në Shqipërinë që akoma nuk kishte dalë nga komunizmi..

Gjatë takimit me presidentin e atëhershëm Ramiz Alia, ky i fundit i dorëzoi Tom Lantosh-it një dosje të trashë me dokumente sesi shqiptarët shpëtuan qindra hebrenj gjate luftës së Dytë Botërore. Tom Lantosh (vetë me origjinë hebraikë) dhe DioGuardi i dërguan dokumentet në Izrael, ku u certifikua vërtetesa e tyre.

Dhjetëra shqiptare kanë marrë titullin Righteous Among the Nations nga shteti izraelit që u jepet atyre që shpëtuan hebrenjtë gjatë luftës së dytë botërore. Një film dokumentar për shqiptaret që shpëtuan hebrenjtë është realizuar nga Norman Gershman. Në gusht 1990 DioGuardi ishte iniciatori i vizitës së Bob Doll (Bob Dole), (kandidat për President i SHBA në 1996) dhe gjashtë senatorëve të tjerë të senatit të ShBA në Kosovë.

Në Qershor 1997, DioGuardi kryesoi një delegacion për monitorimin e zgjedhjeve në Shqipëri. Me kërkese të Kongresmenit Dana Rohrabacher në Gusht 1998 ai udhëtoi në viset veriore të Shqipërisë për të vlerësuar krizën humanitare si rezultat i luftës në Kosovë.


*******

Ish-kongresmeni Joseph DioGuardi mendon se Maqedonia do të zhbëhet si shtet nëse nuk u jep pushtetin e duhur shqiptarëve.

“Nëse shqiptarët në Maqedoni nuk marrin më shumë pushtet politik Maqedonia nuk do të ekzistojë më si shtet”, ka thënë DioGuardi.

Ai ka deklaruar se nëse nuk ndërmerren veprimet e duhura për 800 mijë shqiptarët që jetojnë atje, harroni shtetin që quhet Maqedoni.

Ish-kongresisti amerikan me prejardhje shqiptare thotë se nuk planifikon ta vizitojë Kosovën në një të ardhme të afërt, pasi që, siç thotë ai, jeta e tij do të ishte në rrezik.

“Nuk ka siguri për mua më në Kosovë. Jeta ime do të ishte në rrezik. Edhe Millosheviqi më ka fajësuar mua që e kam dërguar në Hagë. A nuk mendoni se disa serbë apo disa shqiptarë të çmendur mund të marrin disa para dhe të bëjnë ndonjë çmenduri”, shprehet mes tjerash ai...

******

Asgjë nuk do të arrihet në Ballkanin Perëndimor pa përfshirjen e fortë të Shteteve të Bashkuara, thotë Joseph DioGuardi, presidenti i Lidhjes Qytetare Shqiptaro – Amerikane (AACL)

“Historia e rajonit ka treguar që kjo është e vërtetë”, është shprehur ai, në fjalimin e tij më 29 prill 2015, para Komitetit të Kongresit të SHBA-së, për Punë të Jashtme, me temën ‘Progresi dhe sfidat në Balllkanin Perëndimor’

Ai shpreh shqetësimin se e ardhmja e integrimit të Evropës Juglindore në Bashkimin Evropian është në rrezik.

Për Kosovën thotë, se për shkak të Planit të Ahtisaarit dhe për shkak të refuzimit të Serbisë për ta njohur sovranitetin e Kosovës, Kosova është e pavarur vetëm në emër.

Kërkon nga Departamenti amerikan i Shtetit, që të marrë përgjegjësinë për përkrahjen që i ka dhënë Qeverisë Thaçi, e cila siç thotë ai ‘është shndërruar në një ndërmarrje haraçi’.

Kur është fjala për Maqedoninë, DioGuardi thotë se, 'realiteti kyç është se Marrëveshja Kornizë e Ohrit e vitit 2001, e cila i dha fund konfliktit të armatosur ndërmjet maqedonasëve dhe shqiptarëve atë vit dhe parashtroi një numër ndryshimesh kushtetuese dhe ligjore të hartuara për të përmbysur një dekadë diskriminimi kundër shqiptarëve, ende nuk është zbatuar plotësisht'.

Më poshtë lexoni fjalimin e plotë të tij, për Kosovën dhe Maqedoninë

Politika e jashtme amerikane në Ballkan po dështon edhe një herë. Pa një zgjidhje të drejtë për marrëdhëniet mes kundërshtarësh, të cilat ende janë evidente ndërmjet Serbisë dhe Kosovës gjashtëmbëdhjetë vjet pasi sulmet ajrore të NATO-së kundër Serbisë i dhanë fund luftës, nuk do të ketë paqe dhe stabilitet në Ballkan. E ardhmja e integrimit të Evropës Juglindore në Bashkimin Evropian është në rrezik.



Kosova

Kanë kaluar dy vjet që nga nënshkrimi i Marrëveshjes Prishtinë-Beograd nga Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, dhe kryeministri i Serbisë, Ivica Daçiq, dhe ky komision ka mbajtur një seancë dëgjimore në lidhje me këtë. Atëherë Përfaqësuesja e Lartë për Politikë të Jashtme e BE-së, Catherine Ashton, e cila kishte ndërmjetësuar marrëveshjen dhe e kishte quajtur historike, priste që zbatimi i saj të ndodhte disa javë pas nënshkrimit që iu bë në datën 19 prill 2013. Në vend të kjo të ndodhte, pak nga marrëveshja 15-pikëshe është zbatuar. Çka është më e rëndësishmja, ndarja de facto e Kosovës veriore me Serbinë është ende e pazgjidhur, dhe Serbia ende nuk i ka shpërbërë strukturat e veta paralele atje.

Serbia ende është duke kërkuar të drejta që shkojnë përtej Planit të Ahtisaarit (formalisht të njohur si “Propozimi Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës”) – në bazë të të cilit Parlamenti i Kosovës e shpalli pavarësinë e Kosovës më 17 shkurt 2008, dhe pranoi mbikëqyrjen
ndërkombëtare. Plani i Ahtisaarit, i cili përqëndrohet kryesisht në mbrojtjen e të drejtave të pakicave në Kosovë, përfaqësonte koncesionin maksimal nga shumica, e përbërë nga 92 përqind shqiptarë kosovarë, për zgjidhjen e statusit final të Kosovës. Ndërkohë, shumica shqiptare në Serbinë jugore në Preshevë, Medvegjë, dhe Bujanoc, nuk gëzon asnjë të drejtë të ngashme më ato që gëzon pakica serbe e Kosovës.

Për shkak të Planit të Ahtisaarit dhe për shkak të refuzimit të Serbisë për ta njohur sovranitetin e Kosovës, Kosova është e pavarur vetëm në emër. Kosova ende nuk ka një ulëse në Kombet e Bashkuara ose në organet e tjera ndërkombëtare, çka gjithashtu do të thotë sa ka pasur pak investime të huaja. Ajo është gjithashtu i vetmi vend në Ballkanin Perëndimor që s’e ka mundësinë për të udhëtuar pa viza. Kjo ka çuar në papunësi masive, sidomos për të rinjtë (niveli është 60 përqind ose më shumë), shumë prej të cilëve janë me arsim të nivelit të lartë, por të papunë dhe pa një rrugë me një të ardhme në Kosovë. Për pasojë, që nga dhjetori disa mijëra janë larguar në mënyrë të paligjshme nga Kosova drejt Evropës Perëndimore. Shumë komentues kanë vënë në pah lehtësimin e kufizimeve kufitare nga Serbia në Hungari.

Por arsyeja e vërtetë për ikjen është humbja e besimit tek Perëndimi, që siç ka thënë Këshilltarja për Çështje Ballkanike e AACL-së, Shirley Cloyes DioGuardi, në shkrimin e saj të dhjetorit 2014, te titulluar Confronting the Roots of Kosova’s Doënëarrd Spiral (Përballja me zanafillën e spirales që po e çon Kosovën poshtë) – që unë po e dorëzoj për t’u dokumentuar si pjesë e kësaj seance të Kongresit –, i cili ka lehtësuar kthimin në pushtet të elitës politike që “ka penguar lulëzimin dhe zhvillimin e Kosovës në dekadën e fundit." Me përfundimin e bllokadës gjashtëmujore pas zgjedhjeve të përgjithshme të Kosovës të 8 qershorit 2014, me shpërbërjen e koalicionit që kundërshtonte kthimin e Hashim Thaçit si kryeministër dhe të Partisë së tij (PDK-së) në pushtet, humbja e shpresës në Kosovë është bërë tronditëse.

Elita politike shqiptare në Kosovë është bërë gjithnjë e më e pasur, ndërsa shumica e popullit shqiptar është bërë gjithnjë e më e varfër. Departamenti i Shtetit duhet të marrë përgjegjësinë për përkrahjen që i ka dhënë Qeverisë Thaçi, e cila është shndërruar në një ndërmarrje haraçi. Humbja e shpresës nga ana e shqiptarëve, që historikisht kanë qenë populli më pro-perëndimor, më pro-amerikan, në Evropë, është e lidhur gjithashtu me përfshirjen e BE-së dhe të Shteteve të Bashkuara në disa nga shembujt më flagrantë të korrupsionit që ka pllakosur Kosovën. (Një punonjës i BE-së, shtetas gjerman, është dënuar për vjedhjen e 4.3 milionë Euro nga Kosova.) Tani ka ardhur edhe koha që Administrata të pranojë rolin që ish-ambasadori i saj në Kosovë, Christopher Dell (2009-2012), ka luajtur duke shtyrë për arritjen e një marrëveshjeje me Korporatën Bechtel për të ndërtuar një autostradë 1 miliardëshe nga Kosova në Shqipëri (kostoja e së cilës u rrit në 2 miliardë dollarë, dhe që mund të ishte ndërtuar për shumë më pak para nga kontraktorët vendas), dhe pastaj duke marrë një pozicion pune të lartë me Bechtel-in në Afrikë kur mbaroi mandati i postit të tij në Kosovë. Ndërtimi dhe kostoja e saj e tepruar ndodhi kur Kosova ishte (dhe ende është) një vend që s’mundet të krijojë vende pune dhe stabilitet politik. Kjo është krejtësisht e papranueshme dhe duhet të hetohet nga Inspektori i Përgjithshëm i Departamentit Amerikan të Shtetit.

Maqedonia

Në Maqedoni, përkeqësimi i situatës politike dhe i marrëdhënieve ndërmjet grupeve etnike – në të vetmin vend në Ballkanin Perëndimor ku asnjë etni e vetme nuk e ka shumicën – është bërë akute, megjithatë qeveria e SHBA-së dhe Bashkimi Evropian janë duke dështuar në zgjidhjen e kësaj krize në rritje e sipër. Siç ka thënë Erëan Fouere, ish-Përfaqësuesi Special i BE-së në Maqedoni gjatë viteve 2005-2011, në shkrimin e tij të datës 23 mars 2015, në Balkan Insight, të titulluar “Gruevski Must Resign and Make Ëay for Transition Process” (Gruevski duhet të japë dorëheqjen dhe të hapë rrugën për procesin e tranzicionit", që unë po e dorëzoj për t’u dokumentuar si pjesë e kësaj seance të Kongresit, “shkalla e korrupsionit të dyshuar dhe veprimeve kërcënuese nga kryeministri Nikolla Gruevski dhe partia e tij në pushtet VMRO-DPMNE, ka dalë në shesh falë zbulimeve tronditëse që janë vënë në dispozicion për publikun nga lideri i opozitës maqedonase Zoran Zaev, në lidhje me operacionin e gjerë të përgjimit që ka drejtuar Gruevski. Në një tjetër artikull të muajit prill, 2015, Fouere doli në përfundimin se sot Maqedonia “është një vend i qeverisur nga frika dhe kërcënimi, me një parti në pushtet që ka një agjendë etno-nacionaliste dhe populiste që ka krijuar çarje të reja në një mjedis tashmë të brishtë,” më alarmuesja prej të cilave është rihapja e tensioneve të thella ndërmjet komunitetit etnik shqipëtar dhe atij maqedonas.

Ndërkohë, Ali Ahmeti, lideri i Bashkimit Demokratik për Integrim (BDI), partia shqiptare e të cilit është partnerja e vogël në koalicionin qeverisës, ka përdorur kartën nacionaliste kurdo që e gjen atë politikisht të përshtatshme dhe ka heshtur për skandalin e përgjimit, që me sa duket është rezultat i përfshirjes së parties së tij në korrupsion me partnerin e tyre të madh të koalicionit, VMRO-DPMNE, kryesuar nga kryeministri Gruevski, i cili tani akuzohet publikisht nga opozita maqedonase, Bashkimi Social Demokratik i Maqedonisë, për një agjendë politike dhe ekonomike kriminale masive, veçanërisht kundër popullsisë së madhe shqiptare në Maqedoni.

Kur është fjala për Maqedoninë, realiteti kyç është se Marrëveshja Kornizë e Ohrit e vitit 2001, e cila i dha fund konfliktit të armatosur ndërmjet maqedonasëve dhe shqiptarëve atë vit dhe parashtroi një numër ndryshimesh kushtetuese dhe ligjore të hartuara për të përmbysur një dekadë diskriminimi kundër shqiptarëve, ende nuk është zbatuar plotësisht.

Frustrimi dhe dëshpërimi në rritje i popullsisë së madhe shqiptare në Maqedoni me qeverinë e korruptuar Gruevski, duke përfshirë edhe partitë politike shqiptare bashkëpunëtore të udhëhequra nga Ali Ahmeti dhe Menduh Thaçi, është një bombë figurative që mund të shpërthejë në çdo moment, sidomos në një ekonomi që prodhon vetëm vende pune në qeveri që shkojnë kryesisht te maqedonasit etnikë dhe pastaj vetëm për ata që votojnë për partneritetin e korruptuar Gruevski/Ahmeti, i cili është duke e skllavëruar të gjithë vendin politikisht dhe ekonomikisht. Strategjia e status quo-së së Departamentit të Shtetit ndaj Ballkanit, e cila tani mund të “përkthehet” si “paqe dhe stabilitet në Ballkan me çdo kusht,” është bërë një aspirinë, ose koktej i përditshëm, për popullin shqiptar për ta qetësuar dhimbjen e tyre për sot, ndërsa mbjell farën për shpërbërjen etnike të Ballkanit, e jo për integrimin evropian.

Konkluzioni

Në fund, asgjë nuk do të arrihet në Ballkanin Perëndimor pa përfshirjen e fortë të Shteteve të Bashkuara. Historia e rajonit ka treguar që kjo është e vërtetë. Lidhur me Kosovën, të gjithë anëtarët e BE-së duhet të njohin pavarësinë e Kosovës dhe t’i japin fund izolimit të vendit duke ofruar mundësi ekonomike. Për sa i përket Maqedonisë, shqiptarët duhet të trajtohen si partner i barabartë në një Kushtetutë të re të këtij shteti që tani po dështon, ose duhet të përballemi me mundësinë e federalizimit, i cili do t’i lejonte popullit shqiptar të ketë kontroll administrativ, social dhe financiar mbi fatin e tyre si pjesë të një federate maqedonase të shqiptarëve etnikë dhe maqedonasve etnikë. Maqedonia është tashmë një shtet aparteidi, në të cilin grupet e mëdha etnike jetojnë të ndara, por jo në mënyrë të barabartë, dhe kjo duhet të korrigjohet. Përndryshe, Maqedonia nuk do të mbijetojë si shtet sovran që mund të integrohet në Bashkimin Evropian.

*****

Joe DioGuardi: Prehja në varret e arbëreshëve dhe pranë Skënderbeut


Skender Karaçica

Ish kogresmeni dhe kryetari i LQSHA-së,Joe DioGuardi,gjatë takimit në Uashington me përfaqësuesit e Komitetit dhe Nënkomitetit për Politikë të Jashtme në të cilën u shpalosen çështja e (pa)zgjidhur shqiptare në Ballkan me theks të veçantë në pjesët e etnike të ndara padrejtësisht në Maqedoni,Mal të Zi,Lugina e Preshevës dhe Çamëri,ai bisedoi me veprimtarët shqiptaro-amerikan nga Çikago dhe pjesët tjera nga Amerika,për një varg çështjesh nga aktualiteti i lobimit të tij.

Po bëhen njëzetë e pesë vjet që arbëreshi me origjinë shqiptare po qëndron në ballë të kauzës kombëtare për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës,të ndryshimeve demokratike në Shqipëri si dhe zgjidhja e drejtë çështjes shqiptare në hapësirën etnike në Ballkan.

Në një takim të ngrohtë, Joe DioGuardi thotë për (INA) veprimtari nga Çikago Mahmut Skenderi, ritheksoi se për çështjen shqiptare dhe gjakun tim e kam amanet prej babait tim Joseph Sr. që të punoj sa të jem gjallë për vlerat e lirisë e të demokracisë për kombin shqiptar në tokën e vet që është pjesë e participimit të vlerave me popujt e bashkuar evropianë dhe me miqësi të përjetshme më SHBA.

Arbëreshi shpaloj edhe një të dhënë nga fusha e filmit, që do ti dedikohet figurës së kryetrimit të kombit shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeu për të cilin do të bëhet një film i metrazhit të gjatë me artistët më të njohur nga Holivudi dhe që do të akordohen 300 milionë dollarë. Me këtë film,thotë arbëreshi shqiptar Joe DioGuardi, do ti tregojmë botës dhe boshtit pansllavist se kush ishin dhe kush është sot kombi shqiptar në Ballkan,që i doli në mbrojtje për të shpëtuar lirinë,demokracinë dhe qytetërimin në Evropë nga Perandoria Osmane e Bosforit.

Unë e zgjodha rrugën e jetës time politike në shërbim të kombit tim shqiptar në tokën e vet etnike dhe të ndarë padrejtësisht në disa shtete sllave. Jeta politike për kauzën kombëtare nuk ka moshë,prandaj e kanë thanë për së koti disa qarqe që nuk duan ti kritikojmë në rrugën e shtetndertimit të Kosovës dhe në përgjithësi për çështjen shqiptare etnike në ato hapësira. Unë do të punoj deri në frymën e fundit,e dikush le të kritikoj punën time,koha do të tregoj se kush sa është angazhuar për vlerën e madhe të lirisë së Kosovës dhe të vijave tjera të ndryshimeve pas rënies së sistemit totalitar të komunizmit në Shqipëri.

DioGuardi nuk harroj pa përmendur se me rastin e 100-vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë, ish kryeministri shqiptar Sali Berisha nuk më bëri ftesë për kremtimin e kësaj dite të madhe, që edhe arbëreshët e mi larg atdheut i vuan gurët e pavarësisë për Shqipërinë e tyre, kështu u tha veprimtarëve shqiptarë pjesëmarrës në takimin politik në Uashington.

Momenti më prekës në këtë bisedë të DioGuardit, sipas Mahmut Skenderit, ishte atëherë kur arbëreshi në damarët e të cilit qarkullon gjaku shqiptar, foli për kohën e ndarjes nga jeta.

Kur të vdes nuk do të prehem në varrezat e Amerikës, por do të shkoj që të prehem në tokën e të parëve të mi arbëresh dhe varri im do të jetë pranë bustit të Skënderbeut në Kalabri.

Arbëreshet e Italisë janë simbol i identitetit evropian të kombit shqiptar, fliste me zërin e tij burrëror DioGuardi në një nga sallat e Kongresit Amerikan, ku përsëri në këtë kohë çështja shqiptare e (pa)zgjdhur!Shqiptarët kudo që ndodhën sot në Evropë, Amerikë dhe Australinë e largët i janë mirënjohës trashëgimisë artistike në shekuj me poetët Jeronim De Rada dhe Zef Serembe,që i kanë dhënë Evropës në kohën që jetuan e punuan atë se çka janë shqiptarët si komb i lashtë.

******



GËZIM NË FAMILJEN DIOGUARDI, KARA PRET DJALË, JOE PRET TË BËHET GJYSH


Kara DioGuardi vajza e ish kongresmenit republikan mjaft i njohur, me prejardhje shqiptare
(Arbëreshë- nga Katundi Greci në Jug të Italisë) dhe njëhereshit presidentit vullnetar të Ligës Qytetare Shqiptaro Amerikane, Joseph DioGuardi, lobistit të parë dhe të vetëm të çështjes shqiptare në SHBA, dhe burri i saj Mike McCuddy, sipas revistës prestigjoze amerikane People shumë shpejt:”do të kenë në gjirin e tyre fëmijën e parë, e cila do të jetë përmes një nëne surrogate gjatë javëve të ardhshme” kan theksuar burime të besueshme të revistës rozë.

Ish anëtarja e jurisë në shoun e famshëm “American Idol”, amerikanja me prejardhje shqiptare (arbereshe), Kara Elizabeth Dioguardi, është e martuar me mësuesin e shndërruar në kontraktues Mike McCuddy, është e martuar në korrik 2009, por nuk kan pasur fëmijë deri tani. Andaj ky është një lajm i gëzueshëm për çiftin Kara Elizabeth Dioguardi, dhe bashkëshortin e saj Mike McCuddy, por edhe për babain e saj Joe DioGuardi i cili pret të bëhet bëhet gjyshë, njerkën e saj Shirly Cloyes DioGuardi dhe mbarë këtë familje.

Këtë gëzim të natyrshëm nuk e fshehë edhe vetë Kara DioGuardi, teksa ka deklaruar për shtypin amerikan se :“Ne mezi presin lindjen e shëndetshme dhe të gëzuar të djalit tonë Greyson James Carroll McCuddy”, ka thënë Kara DioGuardi për revistën People, e cila tash do të bëhet nënë në moshën 42-vjeçare,

Ish gjyqëtaria e “American Idol”, Kara DioGuardi ka deklaruar se” do të ketë fëmijën e saj të parë me burrin Mike McCuddy falë një zëvendësuesi gestational, ka konfirmuar revista People, duke shtuar se se çifti, i cili u martua në vitin 2009, kishte luftuar me çështjet e fertilitetit dhe procedurat IVF para se të përpiqej për një fëmijë nëpërmjet zëvendësimit gestational.

Martesa e Kara DioGuardit!

Nje dasme amerikane me tradita Arbereshe – Kara Dioguardi vajza e Joe DioGuardit, u martua me Mike McCuddy

Katër vjetë më parë u kurorëzua martesa e tyre kur burri i saj McCuddy, i vendosi ne gishtin e katert te dores se djathte nje unaze 30-karat me diamante dhe nje byzylyk me platinum dhe nje pale vathe llambadar 20 karat e diamante. Vlera e bizhuterites se saj sipas shtyit amerikan kushtonte 250,000 mije dollare amerikane.

Ish anetarja e jurise ne shoun e famshem “American Idol”, amerikanja me prejardhje shqiptare (arbereshe), Kara Elizabeth Dioguardi, pra është martuar më 7 Korrik 2009 me mesuesin e shnderruar ne kontraktues Mike McCuddy.

“Ndjehem mire! Ajo qe ishte me e pabesueshme per kete pervoje, ishte kur e pashe veten ne kishe dhe aty ishin te gjithe ata njerez aq te rendesishem per mua dhe Mike, te cilet ishin aty vetem per ne. Ishte shume energjidhenese. Isha shume emocionuese, edhe pse nuk jam dikush qe fillon te qaje”, ka deklaruar Kara për këtë martesë.

Kara, e cila eshte e bija e ish-kongresmenit republikan amerikan me prejardhje shqiptare, Joseph Dioguardi, para se te behet vleresuese ne shoun amerikan, kishte ndertuar karriere si autore kengesh dhe producente muzikore dhe ka punuar edhe me yjet si Celine Dion, David Archuleta, Kelly Clarkson, Carrie Underwood, Demi Lovato etj.

Kara DioGuardi, foli per here te pare per martesen, jo “shume te bujshme”, per revisten amerikane tabloide “In Touch Weekly”, duke quajtur kete martese e cila është bërë katër vjet më parë si “martesen e saj jo te lajmeve te medha”.

Ajo më tej ka sqaruar se “Si u lidhen me njeri tjeterin?

Kara tregonë : Qelloi rastesisht, ne te dy ishim ne Meksike me pushime ne te njejtin hotel, dhe qelloi qe ne nje nga lokalet e hotelit te jemi vetem ne dhome. Bile ishte mengjes dhe une isha me pixhama. Ne patem disa qirinje te ndezur ne tavoline dhe nje vazo te vogel me lule te fresketa. Kur ai, me tha , Kara!” You know I love you !? – “A e dini se une u dua Ju !?”. Kaq ishte e gjitha dhe me pas ai me tha ” Kam nje pyetje per ju. Ku jane kepucet e mia ? Une i thashe pse duhet t’a di une se ku jane kepucet e tua. Ai perseri me pyeti mirepo “A e dine se ku jane kepuce tuaj !?. Ne rregull, mu pergjigje ai me plote dashuri, atehere edhe ju do te martoheni me mua? Une i thashe “Po! Okay !

Martesa

Bekimi i marteses ne ceremonine fetare u krye ne nje Kishe e Bashkuar Metodiste ne shtetin Maine, dhe u udhehoq nga prifti katolik Scott Nurse Sr. Prifti qe ai qe e konfirmoj martesen e ciftit Mike McCuddy me vajzen me origjine arbereshe Kara DioGuardi, e cila u martua me dy fustane te bardhe te nuserise. Nusja Kara DioGuardi, shkruante ato ditë revista tabloide “In Touch Weekly”, pati nje veshje nuserie te firmes se fustaneve te bardhe per dasma “Vera Wang”. Dhe nje fustan antik te tradites se arberesheve te Italise, trashegim nga gjyshja e saj.

Fustani i nuserise qe veshi Kara DioGuardi thone banoret e provinces se Kozences “ka mbetur legjende jo vetem per familjen Argondica, por per te gjithe zonen e Vakarixo Albanese ne provincen e Kozences. Ai eshte i vetmi fustan i bardhe nuserie qe kjo familje trashegon, me shekuj. I vetmi informacion qe kane per te eshte se eshte sjelle ne Itali rreth 6 shekuj me pare nga familja e Argondicajve, nga Shqiperia”.

Burri i saj McCuddy , i vendosi ne gishtin e katert te dores se djathte nje unaze 30-karat me diamante dhe nje byzylyk me platinum dhe nje pale vathe llambadar 20 karatsh e diamante. Vlera e bizhuterites se saj kushtonte 250,000 mije dollare amerikane.

Kara DioGuardi tha se ishte ajo qe pat kerkuar dasmen t’a benin ne shtetin federal Maine. Ajo e sqaroi këtë ngase i pelqente ky vend per te bere nje dasme te thjeshte ne menyre natyrale, ne menyre te bukur, ne menyre te qete, ne menyre qe te pranojne te gjithe shpenzimet e dasmes” pati thënë ajo. duke shtuar se “Ne dasme moren pjese rreth 50 dasmore, kryesishte njerezit me te afert te dy familjeve te nuses dhe dhendrrit.”

Kara DioGuardi, eshte vajza e vetme e ish kongresmenit te njohur, republikan te Nju Jorkut, Joseph J. DioGuardi, presidentit vullnetar te Liges Qytetare Shqiptaro Amerikane.

Fati “i provuar” i Kara DioGuradi

E bija e kongresmenit me origjine shqiptare, Kara, ishte 12 vjece kur nje cerek shekulli me pare u ngjit ne skenen e salles luksoze te Grand Ballroom te hotel “Waldorf Astoria” ne Manhattan NY dhe kendoi ne Diten e Festes se Kolombit (Colombus Day). Kete here ajo mori cmimin “Honoree” (Nderi), qe u jepet nga fondacioni qytetareve te Kolombit. Duke shkruar per mbremjen e se shtunes, gazeta italiane “Oggi”, kujton ballon festuese te 1983-it, kur Kara e vogel, por guximtare, kendoi gjithe zjarr dhe beri qe aktorja e madhe me fame boterore, Sofia Loren qe ndodhej ne salle, te ngrihej ne kembe dhe te duartrokiste me zjarr duke thirrur: Brava, BRAVA! Kara, e cila ka marre cmimin si kompozitorja me e mire e vitit ne muziken “Pop” eshte nga me te kerkuarat ne skenen e muzikes Pop ne SHBA dhe bote.

Me 100 milione kopje te shitura nga albumet e saj, muzika e kesaj artisteje i ka dhene fame shume kengetareve qe sot ndiqen nga miliona adhurues ne te gjithe boten. ”Taking chances”(Te vesh fatin ne prove) eshte disku i ri me muzike te Kara DioGuardit e te kenduar nga Celine Dion qe del ne shitje me 13 nentor. Suksesi eshte i garantuar pas sukseseve qe DioGuradi ka arritur me Faith Hill dhe Christina Aguilera. Kara, ka bashkepunar suksesshem edhe me emra te tjere, si Enrique Iglesias, Kelly Clarkson, Gwin Stafani, Carlos Santana, Avril Lavigne, etj. Me firmen e saj te njohur “Art House Entertainment”, ajo eshte ngjitur ne 10 albumet me te shitur ne SHBA.

Eshte pikerisht Kara Elisabeth DioGuardi, e cila pasi u diplomua ne nje nga universitetet me prestigjioze Amerikane, vendosi t’i jape nje kthese te rendesishme jetes se saj, duke nxjerre ne pah talentin qe kishte te fshehur brenda saj prej disa vitesh.

Gjate viteve te fundit, Kara DioGuardi ka krijuar 50 kenge te cilat jane renditur ne vendet e para te klasifikimeve Amerikane dhe Europiane.

“E nominuara per fitimin e cmimit Grammy, kengetarja, kompozitorja dhe autore e teksteve te kengeve Kara DioGuardi e bija e ish kongresmenit me origjine shqiptare Jospeh J. DioGuardi, ishte gjyqëtare deri ne edicionin e vitit 2010 perkrah panelit te “gjyqetarve, te tjere me Simon Cowell, Paula Abdul dhe Randy Jackson, pra deri ne edicionin e tete te spektaklit me te famshem ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes “American Idol” . Tash ajo ka një shoun e vetë në Broadway – Chichago

Kush eshte Kara DioGuardi?

Kara Elizabeth DioGuardi ka lindur me 9 dhjetor 1970 . U lind dhe u rrite ne nje krahine te Nju Jorkut, e cila thirret “Wilmot Woods” ne pjesen e lartme, te New Roshell-it . Pasi perfundoi studimet ne Duke University, u punesua ne sektorin e marketingut ne njeren prej revistave me te njohura te Nju Jorkut – Billboard Magazine. Kudo, ne biografine e saj shkruhet se Kara eshte Shqiptare (Albanian) (Arbereshe), duke qene e hijshme sepse eshte e bija e ish kongresmenit republikan te Nju Jorkut, Jospeh J DioGuardi.

Kara Elizabeth DioGuardi, nuk eshte e para nga disa prej atyre yjeve te artit ose emrave te famshem ne Amerike, qe publikisht jane duke treguar rrenjet e tyre. Keshtu ka ndodhur edhe me James Belushin, Phill Regis, Eliza Dushku, Sandra Bullock, Agim Kaba, Jim Biberaj, Stan Dragoti, Masiela Lusha, Pjeter Malota (Lulgjuraj), Fadil Berisha, Tony Dovolani, Elza Zagreda, Luan Behxheti e shume tjere. Kara Elizabeth DioGuardi, aq sa rritej, aq sa i rritej fama ne Amerike, aq dhe filloje te publikoje rrenjet e saja Shqiptare si vajza e Presidentit te Liges Qytetare Shqiptaro – Amerikane Joeseph J DioGuardit.

Ajo, ka pase nje gjyshe nenen e nenes, e cila vdiq në vitin 2008 e quajtur Mary Pizzutello, e lindur ne nje fshat shqiptar ne Itali, Barile. Ndersa gjyshi i saj, babai Joe DioGuardit e ka te lindur ne nje fshat Shqiptar, Greci afer Napolit, fshati i parë Arbereshë në Jugun e Italisë.

Kara Elizabeth DioGuardi, njihet tani nga nje pjese e madhe e shqiptareve te Amerikes, por edhe ne Shqiperi, Kosove e viset shqiptare, si nje talente me rrenjet e saja shqiptare, e cila ka lindur ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes. Me teper emri i saj lidhet me shqiptaret, pasi cdo njeri nga ne e di se ajo eshte vajza e ish kongresistit te njohur Joseph DioGuardi, presidentit te Liges Qytetare Shqiptaro Amerikane, nje nga lobistet e parë dhe të vetëm dhe me te fuqishem te ceshtjes se shqiptarve ne Amerike.

Kara Elizabeth DioGuardi, e cila eshte duke korrur suksese te konsiderueshme ne Amerike, ka gjetur edhe kjo ne menyren e vet, ashtu si edhe artistet e tjere me rrenje ose gjak shqiptar ne Amerike, me famen e tyre dhe emrin qe kane bere, po kontribuon dhe lobon emrin Shqipetar, duke i treguar gjithe Amerikes, se kush jane dhe te kujt jane. Nderkohe ajo eshte pronare e nje kompanie botimesh (Arthouse Entertainment) dhe punon ne firmen Warner Brothers.

Kara DioGuardi ka sjelle edhe bestsellerin jetesor, mes emigranteve italiane dhe shqiptarve ne New York

Kara DioGuardi, e bija e veprimtarit te shquar shqiptaro-amerikan dhe ish-kongresistit Joseph DioGuardi Presidentit te parit lob shqiptare ne Shtetet e Bashkauara, Lidhjes Qytetare Shqiptaro Amerikane, eshte duke mbajtur nje turne me librin e saj te titulluar “Nje note teper e larte: Si mbijetova ne jete, ne dashuri dhe ne American Idol”. Nje liber biografike, ky, i shkruar vetem me kujtime origjinale interesante nga jeta e saj, qe fillojne prej nga femijeria, shkolla, puna dhe majat e suksesit si nje artiste e njohur Amerikane.(Beqir Sina)

*****

Shirley Cloyes Dioguardi: Shqipëria nuk mund të ecë përpara pa hapur dosjet





Ndryshe nga shumë vende të Evropës Lindore dhe Qendrore, Shqipëria nuk është ballafaquar me të krimet e të kaluarës komuniste. Megjithë thirrjet e Perëndimit, dosjet, emrat e aktet e kryera gjatë 45 vjetëve të komunizmit mbeten ende në hije. Këshilltarja për Çështje Ballkanike pranë Ligës Civile Shqiptaro-Amerikane, Shirley Cloyes Dioguardi thotë se pa një ballafaqim me të kaluarën, Shqipëria nuk mund të ketë një të ardhme të qartë dhe të qëndrueshme.

Zëri i Amerikës: Zonja Dioguardi, ju keni ngritur kohët e fundit idenë e nevojës që Shqipëria të hapë dosjet e regjimit komunist. Përse pikërisht tani është i nevojshëm të zhvillohet ky proces?

Dioguardi: Për fat të keq problemi qëndron në faktin se regjimi i parë i zgjedhur në mënyrë demokratike pas komunizmit, nuk i hapi arkivat në atë kohë. Ai u vlerësua për kryerjen e tranzicionit përgjithësisht pa gjakderdhje, duke ditur që Shqipëria përjetoi një nga format më të tmerrshme të komunizmit që ka parë Evropa. Por procesi u shoqërua me mohimin e memories së të gjitha atyre që ndodhën. Në memorien e 5 mijë e 500 të vrarëve nga Enver Hoxha dhe regjimi i Ramiz Alisë që pasoi, dhe të paktën 100 mijë shqiptarëve që u burgosën, syrgjynosën në kampe internimi e pune të detyruar, dita e ballafaqimit me të vërtetën nuk ka ardhur. Jemi në vitin 2012 dhe asgjë nuk ka ndodhur në Shqipëri. Është një realitet i trishtueshëm, pasi ata që i mbijetuan këtij regjimi nuk kanë parë vënien në vend të drejtësisë.

Zëri i Amerikës: Duke qenë se jemi në 2012 dhe ka kaluar kaq shumë kohë, a ka vend më për këtë proces, apo duhet të trajtohet si një temë që tashmë u takon historianëve?

Dioguardi: Aspak. Kemi një popullatë shumë të traumatizuar që nuk ka pasur rastin të shohë drejtësinë. Xhelatët ende ecin të lirë rrugëve, shumë prej tyre mbajnë poste të rëndësishme në qeveri. Mungesa e këtij procesi ka ndikuar edhe në mbarëvajtjen e funksionit të qeverisë.

Zëri i Amerikës: Të ndalemi tek argumenti lidhur me funksionimin e qeverisë. Vendi dhe qeveria kanë përpara një listë të gjatë përparësish që duhet të përmbushin për antarësim në Bashkimin Evropian. Nga ana pragmatike, sa me vend është hapja e një procesi të tillë që do të kërkojë kohë, fonde dhe energji të shumta institucionale?

Dioguardi: Unë i përmbahem idesë se një prej arsyeve përse Shqipëria nuk është në BE sot, është sepse nuk është ballafaquar me të kaluarën. Vende si Polonia, Rumania, janë në BE; këto vende kanë vite që përpiqen të ballafaqohen me të kaluarën. Nëse nuk kuptojmë të kaluarën e totalitarizmit, nuk mund të kuptojmë të ardhmen; nuk do të mund të ecim përpara. Për fat të keq, ajo që kemi vërejtur në Shqipëri janë dy parti: demokratët dhe socialistët, të cilët në një farë mase e kanë shfrytëzuar këtë histori në interesin e tyre, në të mirë të një elite të vogël politike, në një kohë kur vendi është mbërthyer nga korrupsioni dhe varfëria. Shqipëria nuk ka parë përparim. Nuk shoh rrugëdalje tjetër nga kjo situatë, për këtë arsye vendosa që të dëgjoj rrëfimet e të mbijetuarve. Jemi në 2012 dhe vendi është në qorrsokak. Nuk shoh rrugë përpara pa hapur arkivat, pa parë kush vdiq, kush u burgos, të shohim kush vazhdon të ecë me mentalitetin e së kaluarës në nivelet e larta të qeverisjes, të ngremë një komision për të vërtetën dhe ripajtimin dhe të nxjerrim vrasësit dhe torturuesit para drejtësisë.

Zëri i Amerikës: Pra ju parashikoni një proces që hedh dritë mbi ato që ndodhën, por gjithashtu vë para drejtësisë përmes proceseve gjyqësore, personat që kanë kryer krime.

Dioguardi: Deri diku po. Por vendimet duhet të merren brenda vendit. Në vitin 2011 unë mora vendimin që të flisja me të mbijetuarit dhe të bëja publike historitë e tyre. Unë besoj se duhet të dëgjojmë zërin e të mbijetuarve dhe të mendojmë se ç’mund të bëhet. Nuk u besoj zërave se ky proces do të sjellë një gjak-derdhje të re në Shqipëri. Duhet të hapim një proces ku ish-të persekutuarit të luajnë një rol dhe të krijojnë një plan, së pari me hapjen e arkivave të regjimit komunist. Është detyra jonë që t’i vendosim të drejtat e njeriut në qendër të çdo veprimi që ndërmarrim. Këtu përfshihet edhe hyrja e Shqipërisë në Bashkimin Evropian. Ky proces duhet të jetë pjesë e planit për antarësim në BE.

Zëri i Amerikës: Ka pikëpyetje të shumta që shoqërojnë këtë proces. Nuk ka një garanci të mirëfilltë se dosjet janë të plota, gjë që hedh hije dyshimi mbi procesin. Shumë nga viktimat e persekutimit kanë vdekur, duke e bërë të pamundur marrjen e dëshmive të drejtpërdrejta. Procesi lë vend për pikëpyetje të shumta. Si i shikoni këto shqetësime?

Dioguardi: I kuptoj shqetësimet, por mendoj se duhet të fillojmë me ato që kemi: e dimë që ka viktima që i mbijetuan persekutimit dhe që janë në gjendje të rrëfejnë historinë e tyre. E dimë që ka arkiva që nuk janë bërë publike. Ajo që duhet të bëjmë është të hapim një proces të gjerë – të nxirren të gjitha dokumentat që ekzistojnë, ka arsye për të sjellë edhe ekspertë të të drejtave të njeriut. Nuk do të doja që procesi të dominohej nga të huaj, por ka përvojë të vlefshme nga njerëz që u përfshinë në këtë proces në Kamboxhia, në Ruandë. Nuk mendoj se shqetësimet që ekzistojnë janë shkak për ta braktisur këtë proces.

Zëri i Amerikës: Si do të arrijë opinioni publik ta nxiste hapjen e këtij procesi?

Dioguardi: Ky proces do të vihej në lëvizje nëse në radhë të parë të mbijetuarit ndjehen të guximshëm sa duhet për të ngritur zërin.

Zëri i Amerikës: Ka shqetësim në masë në Shqipëri se procesi do të shfrytëzohet për përfitime politike, personale dhe për larje hesapesh. Shqipëria nuk ka qenë në këto vite shembull i mirë i vendosjes së drejtësisë mbi hakmarrjen dhe drejtësia mbetet një nga institucionet më të dobëta në vend.

Dioguardi: Nuk e diskutoj këtë fakt. Por një ndër arsyet përse nuk kemi shtet të fortë ligjor dhe që drejtësia mbetet një institucion i brishtë është se nuk ka pasur ballafaqim me të kaluarën. Procesi nuk duhet të drejtohet nga qeveria apo një parti e vetme politike, ka plot institucione që ofrojnë përvojë. E gjithë kjo varet nga vullneti politik, dhe nga dëshira për të bërë më shumë, duke u larguar nga praktika e margjinalizimit të atyre që vuajtën, ose e ngritjes së duarve duke thënë se s’mund të bëhet asgjë, apo me justifikimin se nuk ka shpresë dhe se procesi do të manipulohet për përfitime personale. Nuk e shoh të mundur që Shqipëria të ecë përpara, pa u përballur me të kaluarën. Pikëpamja ime është se i gjithë ky episod i tmerrshëm i historisë së Shqipërisë nën Enver Hoxhën, është në fakt manipuluar nga dy partitë kryesore, ajo demokratike dhe ajo socialiste që nga fillimi i viteve ’90 dhe do të vazhdojë të manipulohet nëse nuk nxirret në dritë ku të dizinfektohet në arenën ndërkombëtare.


Përgatiti:Flori Bruqi

AKIL KOCI – PORTRET I KOMPOZITORIT FAMOZ SHQIPTAR

Vepra e tij profesionale e sukseshme dhe heshtja e shtetit shqiptar ne vitet e komunizmit

Qendrueshmeria e tij profesionale ne skenat e botes dhe afirmimi i tij i perbotshem si kompozitor i vecante.

Emrin Akil Koci e kisha degjuar disa here ne Shqiperi , ne ndonje bisede qe behej me ze te ulet mes profesoreve te mij te muzikes. Kisha degjuar qe ishte nga Kosova dhe mjaft i talentuar, pioner i muzikes moderne .. me shume..nuk lejohej te flitej per te, nuk mundej te behej koment per veprat e tij. Ishin te stilit “borgjezo-revizionist” dhe ketu mbaronte ceshtja..Fjalet avangardist ,muzike moderne... ishin te kufizuara ne mos te ndaluara...

E vogel ne moshe, e mesuar me komente te tilla te politizuara per artiste shqiptare, mendja ime nuk kerkoi me te gjente vazhdimin e atyre bisedave per Akil Kocin..

Te lodhur nga rregjimi komunist, u perpoqem te gjenim menyrat e mbijeteses dhe ndersa shume nga ne sot jetojme ne boten perendimore, shume miq e shoke tanet mbeten gardheve te telave me gjemba, palgosur apo vrare, simbol i perpjekjeve rinore per liri dhe jete...

Pas shume vjetesh ne emigracion, gjendja mes shqiptaresh te jep nje ndjenje te vecante, te jep nje emocion te bukur, nje motiv per te vazhduar te duash me shume kombin, atdheun, vlerat kombetare..Jo rralle, ne qe jemi ne emigracion shkruajme me nota te tilla nostalgjike..nuk eshte kollaj te jesh merguar fizikisht dhe shpirterisht...

I shpetuam dhunes komuniste, por nuk i shpetojme dot kurre “kurthit” dhe lotëve te mallit për Shqiptarine...

Me keto ndjenja u gjenda dhe ate mbremje pranvere ne Zagreb te Kroacise ,ku ne jetuam per pak kohe per aresye pune..

Mes shqiptaresh, per shqiptaret..i ftuar mes komuniteti te shqiptareve te Kroacise ishte kompozitori shqiptar Dr.Thoma Simaku, per aktivietet e te cilit,kam shkruar me pare.

Vepra e tij “Hyllus” luhej per here te pare ne kuadrin e Bienales se Zagrebit dhe luhej nga orkestra simfonike e RTV te Ljubljanes.
Keshtu nje dite me perpara nje grup i madh shqiptaresh u mblodhen ne biblioteken shqiptare te Kroacise, dhe nen drejtimin e Dorotea Kernit, drejtoreshes se ketij institucioni dhe kryetares s e shoqates shqiptare femerore “DRITA” te Zagrebit, Zj.Marjeta Eres u mblodhen shume shqiptare te cilet u informuan dhe u argetuan.

Ne nje moment kur Dr.Simaku dhe une po bisedonim per organizimin e aktiviteteve per te nesermen , tek ne afrohet nje vajze e bukur, e qeshur, mjaft e dashur dhe prezantohet si Liljana Koci.
Menjehere Dr.Simaku beri lidhjen dhe tha, ah po ju do jeni e aferme e profesor Akilit...
Po tha ajo, une jam e aferme e tij, por nuk e di Shqipen mire dhe te tre folem anglisht.Aty mesova se Liljana dhe Zj.Lace Koci, te cilen e kisha njohur me perpara, ishin nga nje familje.Me Lacen kisha komunikuar disa here dhe shpesh ajo me kishte treguar per familjen e saj ne Shkoder dhe pjesen tjeter te familjes ne Kosove..por une nuk kisha mundur te beja lidhejn e duhur....Ishte pikerisht ky moment qe une ri-kujtova emrin e ‘ndaluar” Akil Koci, kujtova burgjet dhe internimet qe Lacia kishte permendur ..
Qe prej atij momenti dhe deri ne kete dite kur po shkruaj keto rreshta kam kerkuar, kam lexuar, kam pare foto, kam degjaur muzike dhe kam perjetuar caste te vecanta...
Kam ndjere se deshiroj qe disa prej tyre deshiroj ti ndaj me ju.....



Kush eshte kompozitori Akil Koci


Profesori ka nje CV shume te pasur, nje larmi veprash, nje numer te madh kompozimesh,nje numer te madh aktivitetesh..... Do te ishte e pamundur te perfshihej ne keto pak faqe, krijimtaria e tij e gjate dhe e pasur ....

Por shkurtimisht do mundohem te sjell dicka nga momentet kryesore te jetes se tij ne krijimtarine muzikore.
Akil Koci,ka lindur më 1 shtator 1936 në Prizren, Kompozimet e para i beri rreth viteve 1955 si nxënës i shkollës mesme muzikore në Prizren dhe disa vepra te atehershme jane tashme vepra antologjike si “Vashës” 1956, “Macja e vogël”,1959, “Prizreni i Lulzuem” 1959, “Zambaku i Prizrenit” 1961 dhe shumë këngë të tjera..
Shkolla Normale e Prishtinës ka qene vendi i tij i pare i punes si mesues.Aty ai udhehoqi korrin e shkolles.Artikullin e pare si kritik muzike e ka shkruar qe atehere, botuar ne gazeten javore “Rilindja”.
Studimet e larta i kreu ne Akademinë Muzikore të Sarajevës,ku shquhet edhe per grupimin e studenteve muzikante shqiptare. Me pas punesohet ne Fakultetin e Arteve,Universiteti i Prishtinës.
Më pas, studjon në Shkup, Maqedoni, në klasën e Prof. Dr. Toma Proshev, është perfitues i burses i DAAD në Akademinë e Kölnit,vazhdon në kursin për muzikë elektronike te K. Stockhausen, në Stuttgart,ne klasen e E. Karkoschka, në Nürenberg, te kompozitori Baumgartner, në vitin 1974 më vonë si bursist i Bashkësisë Krahinore të Shkencës së Kosovës. Pranohet edhe në klasën internacionale të kompozimit të kompozitori te profesori M. Kelemen, pranë “Statliche Hochschule für Musik në Stuttgart”, në vitet 1974-76.Shume vepra te tij te atehershme u ekzekutuan në koncerte të shumta kur studjonte- si Stutgart dhe gjetiu dhe ka marre kritika të mira për veprat e ekezekutuara.
Në vitet 1979 - 1981 kryen studimët pasuniversitare dhe fiton shkallën e tretë në muzikologji në Akademinë e Muzikës të Sarajevës te Profesor Dr.Zija Kuçukaliq – ku mer titullin e Magjistrit të Muzikologjisë Mr.Sci. me temën

“Rëndësia dhe trajtimi i folklorit muzikor kosovar në veprat e kompozitorëve jugosllave”.

Pas specializimeve rikthehet në Prishtinë, megjithë ofertën e Profesor Kelemenit për të qëndruar si asistent i tij, dhe rifillon punën si ligjerues i lëndës së “Njohuri e Literaturës Muzikore” në Fakultetin e Arteve në Prishtinë dhe emërohet Docent dhe më vonë edhe Profesor.

Në këtë institucion punon deri në mbylljen e tij nga ana e regjimit diktatorial te Milloshevcit në vitin 1989, kur si shumë pedagogë të tjerë vazhdoi të japë mësim në shtëpinë e tij.
Prof. A. Koci, gjatë periudhës që punoi pranë Fakultetit të Muzikës, ka qënë dy herë Prodekan dhe ka udhëhequr shumë diploma të studentëve.



Prof. A. Koci është një ndër kompozitorët më aktivë të Kosovës. Profesori, Akademiku dhe muzikologu i njohur Kroat Josip Andreis ka shkruar për Profesor Kocin në Historinë e Muzikës 4 vëllime në vëllimin e tretë : “Njeri prej kompozitorëve më të talentuar kosovarë është gjithsesi Akil KOCI (1936),i cili është fitues i shumë shpërblimeve të rëndësishme.”

Veprat e tij janë luajtur në shumë aktivitete të rëndësishme muzikore, kombëtare dhe ndërkombëtare.Nder pese baletet e kompozuara prej tij, Baleti “Sokoli dhe Mirushja” i kane dhene atij vulen krijuese, shprehet nje kritik. Akil Koci eshte edhe mjeshter i muzikës aleatorike.Vepra e parë e tij në stilin aleatorik është “Filigranët I”, për nëntë instrumente. Me “Filigranët II” Akil Koci mori pjesë në Festivalin e emisioneve të Radiodifuzionit të Jugosllavisë në Ohër, po ashtu merr pjesë edhe në “Tribunën e Muzikës Avangarde” në Paris, (1973) nën patronatin e Kombeve të Bashkuara. Filigranët II është vepra e parë që e prezanton Kosovën në një festival të nivelit të lartë.

Petar Bingullac ka thene: “Në kompozimin e Kocit zotëron stili, veprimet dhe shprehja e tingullit të muzikës avangarde,të cilat Koci i ka studjuar mirë bukur dhe gjatë , dhe tani edhe me shume mjeshtri shërbehet me to. Muzika ka një rrjedhëshmëri të pandërprere te gjallë dhe mund të themi një levizje të imët dhe të bukur tamam si ato punimet e mrekullueshme të filigranit”

Dragisha Saviq thote:

“Filigranët II e Akil Kocit është kërkuar për t’u transmetuar në programet e tyre këto vende: Belgjika,Hungaria,Suedia,Finlanda,Norvegjia Gejrmania Perendimore, Iraku,Franca Zvicra Polonia dhe HOLANDA.edhe më se 45 shtete të tjera e kanë kërkuar ketë vepër. Në programin e III të Radio Beogradit Pavle Stefanoviq thot mes tjerash...”disa blloqe simfonike paralajmrojne vizionarin e talentuar”.

Veprat e tij janë inçizuar dhe transmetuar në më shumë se 70 radio stacione mes të cilave Radio Prishtina, BBC –DW,Zagreb,Koln,Shtutgart,Paris programi III,Gjenevë etj.

Kontributi i tij ka qenë veçanërisht i madh edhe gjatë punës në Radio Prishtinë, në realizimin e shumë emisioneve kontaktuese,formimin e korrit të fëmijve dhe shumë aktiviteteve muzikore. Në këtë detyrë ka dhënë një ndihmesë të veçantë edhe në përhapjen dhe promovimin e muzikës shqiptare jo vetëm në ish- Jugosllavi por edhe në Evropë dhe botë.

Prof. A. Koci ka marrë pjesë në shumë kongrese, konferenca dhe simpoziume kombëtare. Ndër të tjera ka shkruar mbi 250 artikuj, kritika, studime dhe ese dhe ka qenë anetar i shumë redaksive mes të cilave përmendim Rilindja,Perparimi, Fjala, Nota, Zvuk etj. Gjithashtu ka qenë redaktor në botimin e Enciklopedisë muzikore të Entit Leksikografik Miroslav Kerlezha, Zagreb, i botimit të Leksikonit Muzikor të Cankarjeve Zalozhbe,të Ljubljanës, ne funksionin e redaktorit të Enciklopedisë .

Prof. A. Koci është edhe një promovues i shquar i jetës muzikore të Kosovës dhe më gjere. Mes të tjerash ka qenë një prej themeluesve të Shoqatës së Kompozitorëve të Kosovës, Kryetar i Rinisë Muzikore të Kosovës, Kryetar i Shoqatës se Artistëve Muzikorë , nënkryetar dhe kryetar i Lidhjes së Kompozitorëve te ish Jugosllavisë, kryetar i Pleqësise për Arsim dhe Kulturë i Komunës së Prishtinës, Kryetar i Bashkësisë Kulturore – Arsimore , themelues dhe kryetar shumë vjeçar i Skenës Muzikore të Prishtinës , një prej themeluesve të Akordeve Muzikore dhe drejtor shumë vjeçar i saj, një prej themeluesve të Ditëve të Muzikës Kosovare dhe kryetar shumë vjeçar i saj .
ne foto: Poster qe njofton interpretim te vepres se Akil Kocit

Si kryetar i ShKK është një ndër themeluesit e festivalit Muzika e Re në Tiranë si dhe Nënkryetar i Akademisë së Intelektualëve Shqiptarë dhe i shumë shoqatave të tjera. Gjithashtu ka qënë anëtar i shumë Jurive kombëtare dhe ndërkombëtare e shpesh edhe kryetar i tyre si Akordet e Kosovës , Festivali i Opatisë si dhe anëtar i komisionit të Eurovizionit në Gjenevë.Aktualisht është anëtar i Shoqatës së Kompozitorëve të Britanisë së Madhe që nga viti 1995, anëtar i Shoqatës Gazetarëve 2001 , anëtar i “British Music Informacion Centre” dhe anëtar i Akademisë Britanike të Kompozitorëve dhe Shkrimtarëve Muzikorë si dhe anëtar i Shoqatës së Kompozitorëve të Kosovës dhe të Kroacisë.
Persekutimi i familjes së tij në Shkodër dhe ndalimi i veprave te tij ne Shqipëri

Sic e permenda dhe me lart, Lacia, gruaja qe takova ne mbasditet apo mbremjet kroate, ne sheshin Bana Jelacica apo ne kafe "Zagreb" apo ne mjediset e bibliotekes Shqiptare ne Zagreb, gjithmone thoshte , e di Shqiperine, kam jetuar per vite me Shkoder, jena persekutue e jena denue...

Kjo grua e pashme, e dashur dhe ekspresive , shpesh me thoshte, ani, Merita, ditet me te mira vijne dhe kam deshire me te tregue koleksionin tim te puneve te dores...do flasim ...dhe e perlotuar shihte ne drejtim te pacaktuar...Koha e ime po mbaronte ne Zagreb dhe me vinte keq –ende ndjehem borxhlie ndaj saj dhe shume mikeve e miqve te tjere qe donin te ndanin me mua shume me shume pjeseza te jetes se tyre... Megjithate ja cmbaj mend nga tregimet e Laces…"Djelt e dajës jane në Zagreb, Zef Gjoni,kadyqanin në në Jurishiqeva,kurse Marcel Gjoni dhe Gjon GJoni kanëdyqanët argjentar në Ilicë. Keta zoterinj une I kisha njohur dhe takuar dhe I di se ku jane…une thoshte Lacia dhe vëllëzrit Viktori ,Leoni dhe Gjovalini kemi jetuar në Shkodër plot 27 vite, dhe kujtonte me mall vitet e shkolles,pasi kishte kryer gjimnazin Nëna Mbretëreshë në Tiranë ,pastaj tregonte per vellain Gjovalin qe kreu gjimnazin në Shkodër . Laçja ,Leoni dhe Gjovalini pastaj kanë shkuar në Kosovë,kurse Viktori ka qenë i martuarme Magdalena Shantoja një familje nobël e Shkodrës."Kam dhe vellaun tjeter-thoshte Lacia,- qe jeton ne Londer dhe ka tre femije …jane te gjithe ne Universitetet me ne ze …dhe fakte te tjera qe une per momentin atehhere nuk I lidhja dot me emrin e kompozitorit te madhAkil Koci…por kisha shume deshire te degjoja rrefimet e saj…
Atë mbremje, kur Liljana Koci permendi emrin e profesorit Akil Koci dhe me tregoi se motra e tij Lacia eshte ajo që vuajtur shume ne Shqiperi atehere une besoj se si edhe lexuesi mund te lexojë me shume pertej ketyre fjaleve.. se pse ishin te ndaluara veprat e kompozitorit ose pse persekutohej familja e tij ne Shqiperi..secila eshte nje pyetje me vete ose nje nderthurrje pyetjesh qe i japin pergjigje njera-tjetres...persekutimi dhe vepra e Kocit ose vepra e Kocit dhe persekutimi..
Per ne qe kemi jetuar ato vite...ironia flet vete dhe kuptohet..pastaj mos harrojme faktin e trajtimit te shqiptareve te Kosoves qe jetuan ne Shqiperi ato vite.Nuk ka qene e lehte..

Personalisht kam nej kujtim te asaj kohe.Bashkeshorti i nje te afermes tone ishte shqiptar i lindur ne viset shqiptare pertej kufirit por mbeti qe i mitur ne Tirane dhe nuk mundesoi dot bashkimin me familjen pertej..... Disa here shkonte deri ne kufi dhe prej dhjetra ne mos qindra metrash tundte shamine dhe perlotej tek shihte motren apo vellezerit ne anen tjeter..me te cilet komunikonte me letra vetem...dhe kur me ne fund realizoi nje vizite...te gjithe ne te afermit,apo rrethi familjar...e dime sa u ndoqem dhe se sa u pyetem se cfare kishte pare apo sjelle ai person "nga pertej kufirit"

Im ate mbaj mend ishte teper kurioz te mesonte gjtihcka sidomos per jeten politike ne sistemin tjeter..dhe ka ndenjur naten vone njëherëte bisedonte ne menyre qe mos degjonim ne femijet..ndersa nje kusheri i yni ishte po aq kurioz...dhe ka dale me mikun ne kodrat e fshatrave per te biseduar larg veshëve te spiunimit... dhe cuditerisht nje nga djemte e skretareve "qelloi' te ishte bari e te kulloste dy-tre shqerra..pikerisht atyre bregjeve ku shetisnin keta dy burra..njeri I porsakthyer nga Jugosllavia.....pra kjo copez e nje historie familjare eshte ilustrative e deklarates se mesiperme...

Por le te kthehemi tek profesori dhe jeta e tij..
.
Pas telefonatava edhe e-maileve te shpeshta me profesorin, pas leximeve te materialeve voluminoze, ve re se profesor Akili eshte i madh, pertej perceptimit. Ai qesh, ai fal, ai kujton me respekt cdo moment te kohes se tij dhe nuk `pranon" verbalisht se i eshte hyre ne hak.AI FAL!

Ai misheron vlerat e nje besimtari te vertete dhe te plotesuar...

E ngacmoj pak duke i them pse nuk te luheshin veprat ne Shqiperi...dhe mesoj qe edhe ai vete nuk e ka ditur shkakun e mirefillte te persekutimit për një kohe të gjate.....natyrisht ai nuk pyeste kurre, ai shpesh mendohej pse nuk luhen veprat e mia ne Shqiperi..pse ne Shqiperi ndodh dicka e cuditshme kur shkoj.

Shkaku,natyrisht dihet, ishte avangardizmi, muzika moderne qe ai udhehiqte dhe krijonte...por atehere ai nuk e mendonte si shkak, i dukej e cuditshme..nderkohe kur bota e merrte me vrull dhe e shijonte vepren e tij, Shqiperia i mbyllte portat...

Sikunder dhe i ka bere edhe bijve e bijve te tjere te shquar..mos harrojme qendrimin e Shqiperise komuniste ndaj Nene Terezes- apo sic njihet sot sot" Tereza e Bekuar e Kalkutes"

Shqiperia komuniste dhe e izoluar nga bota, do shkonte akoma me thelle ne mekat...Dyert u mbyllen, telat me gjemba rrethuan token, zemrat e nejrezve u ndane ne mes, shpirtrat u thane nga malli, rinise ju mbyll udha e jetes...Njerezit profesioniste ose jo, punetore apo artiste, u cunguan, liria iu pre, fajla mbeti e pa shkruar, goja e palagur nga fjala e mire..frika mbolli faren e hidhur dhe rrenjet e saj hyne ne palcen e shqiptarit te varfer...

Ishte mesi i viteve 1970-kujton profesori,-.ndodhesha ne Tirane me nje delegacion muzikantesh dhe shpesh kur ngelesha vetem, dera e hotelit tim troket dhe hyn vetem nje koleg shqiptar.Me pyet per ceshtje teknike te kompozimeve te vecanta,ja shpjegoj me hollesi dhe ai largohet... del perjashta..

Pas disa minutash...ne deren tim hyn kolegu tjeter, mik i ngushte me parapriresin...Me ben te njejtat pyejte, ceshtje teknike..nuk komenton, del dhe ai..

Profesori kujton se kurre nuk e ka pyetur asnje nga koleget pse e pyesnin ne vecanti..por kjo i ka treguar shume...
Teknikisht , askush nuk mund ta provonte se ata kishin folur me mua.-thote profesor Koci, ..pasi ishin bisede nje per nje, asnje deshmitar tjeter perreth, ...kjo tregonte se sa pasiguri kishte..askush nuk i besonte shokut me te ngushte..

Provokime te hapura shpesh i beheshin profesorit avangardist nga krere te insitucioneve.., Kujton sot profesori njerin prej tyre ne mjediset e nje hoteli i pat permendur faktin:

"Ti shkuran pa nota" -dhe profesori ia kthen:
"Une nuk shkruaj pa nota, une shkruaj me NOTA, por JU S'I KUPTONI(s'doni ti kuptoni) NOTAT e MIA"

Persekutimet politike ishin te egra ne Shkoder. Vellai i burgoset, familja internohet per vite te tera, dhimbja shtohet. Akili vjen ne shqiperi ne kuadrin e shkembimeve kulturore, Kosova atehere ishte pjese e Jugosllavise , por muzika e tij nuk interpretohej ne Shqiperi... Akili megjithate kishte miq dhe shoke te cilet i dhuronin aq sa mundnin dhe shpesh denoheshin thjesht sepse i benin shoqeri profesorit avangardist..

Nje prej rasteve te tilla, eshte fakti qe ne nje dite ne ato vite, profesor Akili pyet nje nga dirigjentet me fame shqiptare, a mundet te shkojme ne Shengjin. Dhe natyrisht kompozitori i ri deshironte te kalonte caste me kete njeri kaq te shquar,por qe emri i te cilit duhej permendur me kujdes..ne mos t eharrohej fare....

Pas pak thote profesori ...veme re qe nga pas kishim nej makine qe ndezi dritat e kuqe..e kuptuam ishte "gazi i deges"
Pas ketij "incidenti" shoqerimi i nje muzikologu "dekadent" solli transferimin dhe uljen ne detyre te dirigjentit shqiptar ne nje qytet, ku dirigjenti kaloi vite te tera dhe natyrisht krijoi familjen aty.....Nuk fshihet ndjenja e keqardhjes kur bisedon me profesorin per kete rast dhe per shume raste te tjera...qe shkak i denimit ishte shoqerimi qe iu be atij.
.
Dhe fakte te tilla jane pa mbarim...persekutim ne pafundesi, denime ndaj te pafajshmeve, denime pa shkak...

"Krijimtaria muzikore shqiptare jo vetëm qe shfaqej në Kosovë por edhe më gjërë dhe konsiderohet si avangardist i parë muzikor ndër ne. Veprat e tij jane interpretuar ne ngjarje si Bienalja e Zagrebit, Parist, të UNESCOS, Warshavës dhe festivale të ndryshme të muzikës bahskekohore anë e mbanë botës për çudi gjatë regjimit monist dhe realizmit socialist të artit në tëresi në Shqipëri ka qenë i vetmi kompozitor shqiptar i ndaluar përshkak të gjuhës avangarde / si quhej gjuhës dekadente/ muzikore.Eshte shume qesharake dhe teper ironike qe kenga e vetme e lejuar te kendohej ne Shqiperi ishte „Zambaku i Prizrenit" por cuditerisht, kur prezantrohej ne publik kjo kenge thuhej se ishte „POPULLORE KOSOVARE"!!!!!.
Pra me qellim lihej jashte emri,prezantohej emertuar kompozitorin AKIL KOCI si autor i asaj kënge. Per ndryshe asnjë vepër tjetër nuk i u ekzekutuar në Shqipëri edhe pse disa veprave te kolegeve mbase iu është kushtuar edhe koncerti i tërë me vepra autoriale."

Kështu, ka deklaruar dirigjenti i mirënjohure shqiptar Bujar Llapaj, gjatë një koncerti kur dirigjoi me Filharmoninë e Kosovës në prill të vitit 2003 në Skenën e re muzikore të Prishtinës.

Profesori duke qeshur, por jam e sigurt ka edhe dhimbje brenda ketij tregimi, me tregon se nje here ne Nju Jork kur Parashqevi Simaku kendoi "Zambaku I Prizrenit"- i afrohet Anita, vajza e Akil Kocit, qe banonte aty atehere dhe i thote:
"A e dini kush eshte autori i kesaj kenge…"?
"Po, eshte popullore kosovare"- pergjigjet Parashqevia..
Atehere Anita i tregon se babai I saj e ka kompozuar dhe keshtu le ne habi kengetaren dhe ata qe e rrethonin….


Ndersa Dr.Eno Koco e permbledh keshtu vepren e Akil Kocit dhe Shqiperine komuniste:

". Ne pranverën e vitit 1979 Orkestra e Radiotelevizionit Shqiptar bëri për herë të parë turne jashtë vendit, në Kosovë. Ishim grup i madh instrumentistësh e këngëtarësh dhe unë si dirigjent, dhe pasi bënim koncerte në qytete të ndryshme, ktheheshin në mbrëmje ne Grand-in e Prishtinës. Aty, gjatë gjithë kohës rrethoheshim nga muzikantë kosovarë, shumica e të cilëve ishin të panjohur për ne, përveç Rauf Dhomit me të shoqen dhe Seniha Spahiun, të cilët kisha pasur rastin t'i njihja një vit më parë në Shqipëri. Midis këtyre muzikantëve ishte dhe kompozitori Akil Koci, i cili, sipas të thënave vesh më vesh, ishte nga "ata" që shkruante muzikë "moderne", jashtë normave të pranueshme në Shqipëri, dmth. larg konceptit të "tabanit kombëtar" e "frymës socialiste", kësisoj, muzike që anonte nga "formalizmi". Një klasifikim i tillë për një kompozitor të Shqipërisë do të ishte gjykimi më i rreptë, me ngarkesë të madhe ideologjike, deri në asgjësim. Pra, portreti i Akilit ishte i ndryshëm nga ai portret që do duhej të merrej si etalon të traditës e konvencionit shqiptar. Çështjen "Akil" e kishim bisedë të ditës me Gjon Simonin me të cilin flinim në një dhomë në Grand, por që kurrë nuk diskutonim në dhomë për të tilla tema "delikate" nga frika e mikrofonave. Gjoni ishte veçanërisht i kujdesshëm për këtë gjë, ndonëse për "çështjen Akil" thonte që nuk kishte përse t'u interesonte jugosllavëve më shumë se tanëve.
Ai eksperimentoi me kompozime në lëmin e muzikës seriale dhe aleatorike, që në Shqipëri do të ishte sakrilegj dhe krejt e dënueshme. Krahas kërkimeve për një gjuhë muzikore bazuar në teknikat e shekullit XX, ai do të trajtonte tema me subjekt kombëtar si në rastin e baleteve "Sokoli e Mirushja" me libret të Nuredin Loxhës e "Kënga e Rexhës". Sigurisht, për këto vepra të Akilit por dhe tjera të luajtura në ish republikat e Jugosllavisë si dhe jashtë saj, përfshirë Parisin e Varshavën, kanë shkruar me kompetencë kritikët kosovarë të kohës si Lorenc Antoni, Rafet Rudi e Zeqirja Ballata, por dhe të tjerë jo shqiptarë, të cilët kanë argumentuar e gjykuar mbi tiparet e muzikës së Akil Kocit".
Dr. Eno Koço
Leeds, 16 qershor 2006


Akil Koci ,muzika e tij avangardiste per Shqiptaret , suksesi i tij dhe Shqiperia sot

Ne foto: Pikture-portret i Akil Kocit
Per here te pare, ne vitin 2003, pas 50 vjetesh krijimtarie te sukseshsme nderkombetare, Akil Koci duartrokitet fuqishem ne skenat shqiptare...

Alexander Peci i eshte shprehur profesorit : "Ju jeni Babai i Muzikes Moderne shqiptare" , dhe me tutje ai eshte shprehur "Kur e takoj profesor Kocin, me vjen mire qe takoj ate person i cili ka mbartur lakmine time rinore..."..ndersa Lorenc Antoni thote: "Akil Koci eshte I vetmi me muzike Avangarde ne Shqiperi"

Kompozitori Akil Koci njihet gjithashtu edhe si publicist, intelektual, veprimtaria e tij publike e njohur jo vetem në rrethet kombetare por edhe nderkombetare.

Profesori dhe muzikologu i njohur shqiptar nga Tirana Sokol Shupo,në takimin e parë me kompozitorin Akil Koci,në prill të këtij viti gjatë festivalit të Skenës së re muzikore shprehet në këtë mënyrë-"Ishte një gëzim i madh për mua t'ju takoja në Prishtinë. Këndëj,në rininë tonë ju kemi konsideruar si njeri u guximshëm që bënë një muzikë për të pasur zili."

Ne foto: Akil Koci me Noel Malcolm

Që prej fillimit të viteve '93, Prof. A. Koci jeton në Londër dhe ka themeluar në vitin 2001 Qendren muzikore"Koci Contemporary Arts Center", ku studiohet piano, balet, violinë, flaut dhe instrumenta të tjera dhe jep koncerte të rregullta me nxënësit të cilët kanë fituar edhe çmime të shumta në konkurse të ndryshme londineze.. Nxenësit e shkollës së tij muzikore private,qe numerohen me qindra, japin me sukses provime në "Royal Music School"- Shkolla Mbreterore e muzikës nën patronatin e Mbretëreshës së Britanisë së Madhe kurse kryetar i Bordit është Princi Çarls.




Prof. A. Koci është fitues i shumë çmimeve kombëtare dhe ndërkombëtare ndër të cilat përmendim Shpërblimi i Dhjetorit te Kosovës (1971), Shpërblimi i Nëntorit i qytetit të Prishtinës , shumë shpërblime të para në Akordet e Kosovës (Okarina e Artë – 1972 dhe dy shpërblime të dyta më 1968), Shpërblimin e Shoqatës së Kompozitorëve të Kosovës për baletin e parë kosovar Sokoli e Mirusha 1979,Shpërblimin a parë për vepra korale të shpallur nga Collegium Cantorum për vepren "Mes njerëzve" dhe shumë shpërblime të tjera. Eshtë fitues i Plakatës dhe Diplomës dhe "Qytetar i Merituar" dhe "Qytetar Nderi" i Komunës së Prishtinës (1974).
Ne foto: Prof. Akil Koci dhe kolegu i tij shqiptar ne York ,Dr.Thoma Simaku

Prof. A. Koci mban titullin "Deputy Governor" të akorduar prej Bordit te Guvernatoreve ne SHBA-"Board of Governors" që në vitin 1978. Ndërkaq "American Biographical Institute"-Instituti Amerikan Biografik e ka cilësuar si një ndër "Most Recognizable Awards of the Twentieth Century " –"Si nje nga cmim marrësit me Njohur të Shekullit te Njëzetë" në vitin 1995, dhe nje nder "Peseqind Udheheqesit me Influencues"- "Five Hundred Leaders of Influence" në vitin 1996" . Permenedet ne "Regjistrin Nderkombetar Profilik"- "The International Register of Profile" te Kembrixhit në vitin 1982, ne Qenderen Biografike Nderkombetare te Kembrixhi"- "International Biographical Centre Cambridge" editioni i shtate 1979 dhe ne edicionin e tete 1980 , te dhjete 1981 dhe te 25 te vitit 1996. Eshte prezent edhe ne edicionin "Who's Who in the World"- në edicionin e IV-1978-79, nëLeksikonin Enciklopedik -Beograd 1972 Enciklopedia muzikore I-II Enti leksikografik "M.Krlezha",Zagreb 1971-74,Leksikoni Muzikor 1984 po ashtu po nga ky ent "Cankarjeva zalozhba Ljubjane" 1988,Leksikoni muzikor "Nakladni Zavod Matice HRVATSKE" Zagreb 1990,nga Josip Andreis Zagreb- Historia e muzikës 1-4dhe shumë enciklopedi te huaja ne Europe.


Profesori eshte dhe patriot i madh. Ai gjtihmone ka interpretuar si Shqiptar pavaresisht se cili shtet I kishte dhene shtetesine. Gjithashtu qendrimi I profesorit ndaj politikave te serbise ka qene dinjitoz dhe teper I duksshem,.bile ai ka kthyer dhe cmimet qe I jane dhuruar dy here…Ja si kujton profesori disa nga ato momente.

"Kam fituar edhe dy shperblime prestigjioze ne Kohen e Ish Jugosllavise Shperblimin e 7 Korrikut te Republikes se Sebise shperblimi me I madh qe jepej, si dhe ate te 4 Korrikut, cmim I Lidhjes se Luftareve te Jugosllavise" Ate dite kur na kane perjashtuar nga Radio Televizioni i Prishtines dhe nga Fakulteti i Arteve ku isha Prodekan dhe profesor ,kam kthyer shperblimet, se bashku me nje leter te ashper,ku I tregoja se po I ktheja te dy institucioneve te dyjat shperblime mjaft prestigjioze me keto fjale .:

Ne kohen kur ju beni gjenocid kulturor ndaj popullit tim(nga se atehere nuk kane filluar lufterat ne Kosove) po ua kthej shperblimet e mara si jo te vlefshme,nga se nuk me duhen deri sa ju beni ate qe ne shekullit tone quhet gjenocid kulturtor ndaj nje popullit liridashes sic esht populli i im shqiptar."

Tek lexoj gjithe keto materiale, flas ne telefon me profesorin , zeri I te cilit eshte plot tingull dhe jete… I them professor po si do mundem une te reflektoj portretin tuaj si kompozitor por edhe si person ne nje artikull, pas gjithe ketyre materialeve, pas gjithe ketyre aritjeve?

Ai nuk me jep pergjigje.

Mendoj se buzeqesh pertej telefonit..Jam e sigurt se nuk pret shume nga une..Ai thjesht me jep pergjigje te shkurtra por korrekte pyetjeve te mia.

E pyes se kur ka qene krijimtaria e tij me e mire nder vite…degjoj nje ahhhh pertej telefonit dhe thote: "Une gjithnje kam punuar dhe punoj me ore te tera perdite…..vazhdimisht punoj..por te them te drejten vitet me produktive kane qene kur bashkeshortja ime ishte gjalle dhe ne krahun tim..Ajo perkujdesej si per ushqimin tim,ashtu edhe per punen dhe suksesin tim."

Ai nuk ngurron te permende shprehjen famoze"Pas cdo burri te suksesshem qendron nje grua e suksesshme.".

Me keqardhje i jap ngushellimet e mia per vdekjen e parakohshme te gruas se tij, me xhentilese ai pranon ato dhe vazhdon te me tregoje se frymezimi I tij ka qene dhe mbetet familja dhe epiqendra e saj gruaja e tij… solistja e mirënjohur e muzikës popullore shqiptare qytetare Xhejlane Broqi Koci, e cila me zërine saj të ëmbël kumbues dhe të fuqishëm prej mezosopraneje, dramatike dhe plotësuar me tërë ato nuanca që kërkon kënga qytetare shqipe ka qenë këngëtare e suksesshme e muzikës popullore qytetare dhe ka bë pjesë në gjeneratën e këngëtarëve të njohur siç janë: Nexhmije Pagarusha,Ismet Peja,Liliana Çavolli,Gongje Gashi,Sanije Shala,Muhamet Shala,Adem Ejupi si dhe shumë të tjerë.

Ne jeteshkrimin e saj thuhet se :

"Ajo ka qenë një këngëtare me sens të veçantë për muzikën popullore qytetare e cila karierën si këngëtare e filloi me tingujt e kitarës me të cilën ka luajtur shumë këngë jo vetëm popullore por edhe ato të lehta".

Ka realizuar,kënduar dhe incizuar mbi 250 këngë popullore dhe të komponuara enkas për te kurse në 25 festivalet e Akordeve muzikore ka kënduar mbi 20 këngë dhe ka fitue edhe shpërblime."

Ja si e kujton professor Koci momentin kur gruaja e tij kendoi "Zambaku I Prizrenit"

" Këndoi këngën Zambaku I Prizrenit në fund të këngës u ndien brohoritjet bravo,bravo dhe duar trokitjet frenetike. Ishte kënaqësi e madhe ta ndiesh suksesin e një këngëtare të madhe me këngën autor I së cilës isha unë.Shumë here doli para publikut me kërkesën e tyre të I përsendetur dhe të falenderoi për ato duartrokitje dhe ovacione të shumta."

Me tregon profesori se si kenget e Anita Takes gruaja e tij I ka pas kenduar me kitare dhe ndjej se ka emocion mall nostalgji pertej receptorit..dhe transmetohen edhe tek une..vazhdoj te degjoj rrefimet…

Mesoj se ka kater femije te gjithe me profesione te admirueshem dhe te vendosur ne institucione nga me te njohurat.p.sh vajza e tij Anita ka punuar si kuratore ne MOMA Nju Jork-kush nuk do e kishte zili!…

I kerkoj ndjese per emocionin,por profesori qe ka pranuar faktin, e ka marre jeten te plote me surprizat, castet e saj dhe ecen me kohen ai vazhdon te krijoje e dhuroje art, miresi dashuri, mencuri….
Ate moment kur une ne bregun perendimor te Atlantikut ndjehesha keq qe po flisnim per dicka kaq intime dhe te ndjeshme…profesori ne bregun Lindor, serish me dhuron surpriza, duke me folur per nje emision te tijin ne Radio Kosova ate mbremje. Dhe me thote se nuk do harroje te me dergoje diskun e tij te fundit...ai eshte plot jete, plot energji plot shprese e kreativitet..Nje shpirt I nje artisti te vertete…

Ngelem e habitur…..i uroj suksese, I premtoj se do degjohemi… ul receptorin dhe them :

"Sa njeri I madh , pse e kemi humbur..por jam e lumtur qe dhe pas 50 vjetesh e rigjetem dhe tani le t'i gezohemi vepres dhe suksesit te tij, se bashku me shijimin e veperes se tij magjike…"

Shpresoj te keni lexuar te plote kete rrefim dhe shpresoj te kete sjelle sadopak kenaqesi respekt dhe vleresim per kete figure tonen qe bota e ka cmuar dhe vleresuar prej dekadash…….


Merita Bajraktari McCormack

Kledi Kadiu: “Baleti te ndryshon ne forme e ne shpirt”

“Baleti eshte kenga e trupit ne gezim e ne dhimbje”
Martha Graham

Baleti eshte revolucioni i ndjenjave primitive, nen koreografine e trupit.
Eshte rebelimi i zhgenjimit social.
Baleti eshte nje kufi, qe te ndan me nje lot, me nje puthje.
Baleti eshte nje rruge qe te afron me nje mik, me nje armik. Te largon me nje shtepi, e te afron disa bote.
Eshte shperthim i unit, ne forma gjymtyresh aq abstrakte per mua, sa dhe reale, gati familjare.
Jane fjalet me te bukura qe i drejtohen ne heshtje vetes e tjertit.
Baleti per mua ka nje fytyre. Ka nje histori. Ka frymemarrje te qete. Mendime te kryqezuara, qe kerkojne driten.
Ka nje emer ne kete rast: Kledi Kadiu.

Ai ka arritur te kenaqe sintezen tone per artin. Na ka bindur per vocacionin e tij. Ja lexojme dashurine per baletin, ne levizje, ne trup, ne sy… . I vallezon çdo shtise ne skene, e me te drejte mbresat qe te mbeten, nga profesionaliteti i tij, s’mbarojne me nje duartrokitje. Ashtu siç baleti, nuk eshte vetem pasion, per te, pasi ka frekuentuar qe ne moshe te vogel shkollen e baletit ne Tirane, ku dhe eshte diplomuar, ne vitin 1992, vit ne te cilin ka hyre ne trupen e balletit, po ne Tirane.
Aty i besohen role te rendesishme si solist: “Arrethyesi”, “Don Kishoti”, “Giselle” etje…

***

Si shume shqiptare te tjere, edhe ai, le Shqiperine. Le familjen, personazhet, e spektatoret…, ne drejtim te Italise, ku gjen shume shpejt drite per artin e tij.
E shohim te vallezoje ne “Canale 5”, televizion mjaft i ndjekur, nga teleshikuesit Italiane dhe jo vetem. Ne fare pak kohe ai behet nje nder ballerinet me te dashur, per publikun.

E njohin te gjithe Kledin. E duan si artist dhe si njeri! E kerkojne ne emisione te ndryshme si “Amici” “Buona domenica” “C’è posta per te” etje…
Fama e tij, si ballerin i shkelqyer, kalon kufinjte e shteteve e kontinenteve te ndryshme. Masmedia internazionale, sjell shpesh, ne plan te pare emrin e tij.
Me vone do e shohim edhe si aktor. Kujtoj nje interviste te aktores se mirnjohur Ornella Muti, e cila fliste me perkushtim per te. “Impenjohet shume dhe eshte djale i thjeshte”
Kjo fraze me godet shume. Ndaj e kerkoj. E kerkoj si bashkeatdhetar, si artis, si ambasador te kultures...

Ne kete kerkim, zbuloj se Kledi ka marre çmime te rendesishme, per punen e devotshmerine e tij, si ballerin.
Ne vitin 2004 i eshte dhene, çmimi “Gino Tani” si artisti me i mire i vitit dhe ne 2006-en “La ginestra d’oro” si ballerini me i mire televiziv.

***

E kerkoj Kledin me nje e-mail. Ai me pergjigjet.

E ftoj ne "PAWNALBANIANWOMENNETWORK” Ai e pranon me kenaqesi ftesen, pavaresisht nga impenjimet e shumta, qe i kufizojne kohen.

Pershendetje Kledi!

Pershendetje Eliana! Si je?

Shume mire, faleminderit! Ti si je?

Jam mire!

Jam shume i impenjuar.

Mund t'me flasesh per impenjimet e tua?

Impenjimi im kryesor, e ka emrin “Romeo e Zhuljeta” Eshte nje turne teatral qe shtrihet ne vitet 2007-2008, ne shume qytete te Italise. Eshte pritur shume mire nga publiku, per te cilin jane organizuar rreth 80 spetakle, nderkohe qe ne muajt e ardhshem, ekzaktesisht ne tetor e nentor, do jem ne turne me te njejtin balet, po ne Itali.

Foto shkeputur nga "Romeo e Zuljeta"

Vite te ngjshura, keto dy te fundit…

Po. Vitin qe shkoj kam punuar shume dhe kame marre shume sodisfacione, nga vetja.

Po kete vit? Ku do jesh? Ku do te te shohim? 

Kam shume projekte surprise. Nderkohe qe jam protagonist i koreografise contemporane moderne te koreografit te mirnjohur Fabrizio Monteverde. Ku kam dhe fatin te punoj me balerine te tjere shqiptare. Ato jane. Bernard, Bledi dhe Hektor.
Me daten 14 shtator do jem ne programin “Il ballo dei debuttanti” qe do trasmetohet ne Canale 5.
E si çdo vit tjeter do marr pjese ne programin “Amici di Maria De Filippi” si balerin profesionist.
Pjesen tjetr te kohes do ja detikoj shkolles “Kledi pensiero danza” dhe “Free dance company”

Çdo hap i yti drejtohet drejt baletit. Ç’eshte baleti per ty? 

Baleti eshte nje disipline shume e rendesishme. Qe nis me pasionin e rrittet me shume pune. Punohet shume me fizikun, i cili ndryshon totalisht. Per mua ne fillim, baleti ishte nje pasion i madh. Ka qene mamaja ime, ajo qe me ka shtyre moralisht, ne fillim. Pastaj pasioni eshte forcuar me shume pune dhe keshtu ka lindur profesioni.
Do shtoja qe baleti, ndihmon shume edhe ne formimin psikologjik. Baleti ndihmon djemte si une, te perballojne jeten. Te meson te heshtesh, kur duhet. Te flasesh me ze te ulet…,
Baleti te humanizon shume. Te ndryshon ne forme e ne shpirt. 

Nese s’do kishe zgjedhur kete profesion. Ç’do kishe qene ne jete? 

Nuk imagjinoj asnje profesion tjeter veç ketij. I kam pasur gjithmone idete e qarta. Me duket se ne, shqiptaret, i kemi gjithmone idete e qarta, pavaresisht nga profesionet a jetet qe bejme.

E gjithe puna jote eshte e perqendruar ne Itali. Po Shqipreria? Ç’raport ke me te?

Raport shume te rendesishem. Eshte vendlindja ime, te cilen e vizitoj shpesh. Familja ime jeton ne Tirane, per veç motres. Ajo jeton ne Frankfurt.

A ke menduar te realizosh ndonje spektakel ne Shqiperi? 

Sigurisht. Por momentalisht, eshte e veshtire. Ne fakt kam marre shume ftesa e kerkesa, nga Shqiperia, por gjer tani asgje konkrete. Egzistojne akoma shume probleme burokratike, fatkeqesisht. Kjo qe them duket si kritike, por dhe ne qofte e tille, ka qellim te mire.

Bashkebisedoj per “Pawn” Eliana Alien