Lumi ka qenë legjendë prej një kohe të gjatë në Peru, por kur gjeoshkencëtari Andrés Ruzo dëgjoi për të, mendoi se një fenomen i tillë ishte e pamundur të ekzistonte.
Ai besonte se do të duhej një sasi mjaft e madhe nxehtësie gjeotermale që të bënte të ziente edhe një lum të vogël dhe baseni i zbuluar në Amazonë është larg nga çdo aktivitet vullkanik në zonë. Por më pas, Ruzo e pa me sytë e tij lumin legjendar.
Uji që rrjedh në lumin misterioz, afro 6.5 kilometra i gjatë, në zemër të Amazonës, është aq i nxehtë saqë vlon. Lumi në fjalë për një kohë të gjatë ka qenë legjendë në Peru, mirëpo kur gjeoshkencëtari Andrés Ruzo kishte dëgjuar për atë, ai kishte menduar se një fenomen i tillë ishte i pamundur. Ai besonte që do të nevojitej një sasi e madhe e nxehtësisë gjeotermike për ta vluar edhe një lumë shumë të vogël dhe ky pellg ujor është larg prej çfarëdo vullkani aktiv.
Uji që rrjedh në lumin misterioz, afro 6.5 kilometra i gjatë, në zemër të Amazonës, është aq i nxehtë saqë vlon. Lumi në fjalë për një kohë të gjatë ka qenë legjendë në Peru, mirëpo kur gjeoshkencëtari Andrés Ruzo kishte dëgjuar për atë, ai kishte menduar se një fenomen i tillë ishte i pamundur. Ai besonte që do të nevojitej një sasi e madhe e nxehtësisë gjeotermike për ta vluar edhe një lumë shumë të vogël dhe ky pellg ujor është larg prej çfarëdo vullkani aktiv.
Ruzo kishte dëgjuar për herë të parë për lumin e quajtur Mayantuyacu kur gjyshi i tij i kshte treguar historinë se si kolonizatorët spanjollë kishin vrarë perandorin e fundit Inca.
Ai i kishte rrëfyer se pas vrasjes kolonizatorët spanjollë ishin futur në Amazonë në kërkim të arit. Kur ishin kthyer, kishin treguar eksperienca të tmerrshme me ujëra të helmuara, gjarpërinj që hanin njerëz dhe një lum, uji i të cilit ziente.
Andrés Ruzo u vu në kërkim të tij dhe e gjeti. Sipas tij, nxehtësia e madhe e këtij lumi lidhet me çarjet e krijuara në këtë vend të burimeve me ujë të nxehtë që gjenden në brendësi të tokës.
“Ashtu si njerëzi kanë gjak të nxehtë që kalon nëpër venat dhe arteriet e tyre, edhe toka në brendësi të saj ka ujë të ngrohtë që kalon nëpër të çara e saj, – shpjegon studiuesi. – Kur këto arterie dalin në sipërfaqe, kemi manifestime gjeotermale siç janë burimet e nxehta ose si në këtë rast një lum që vlon”.
Ruzo për herë të parë për lumin Mayantuyacu kishte dëgjuar kur gjyshi ia kishte treguar një ngjarje në lidhje me atë se si pushtuesit spanjollë kishin vrarë perandorin e fundit të inkasve. Ai i kishte thënë që pasi e kishte vrarë perandorin, disa prej pushtuesve spanjollë ishte futur në xhunglën e Amazonës në kërkim të arit. E, pasi ishin kthyer nga brendësia e xhunglës ata kishin folur për disa përvoja të tmerrshme, që përfshinin ujin e helmuar, njerëz që hanin gjarpërinj dhe një lumë që vlonte nga brenda.
Legjendat për lumin
Dymbëdhjetë vjet më vonë, në një darkë familjare, Ruzo kishte dëgjuar përsëri për lumin, kur halla i kishte thënë që e kishte vizituar lumin.
Si student i doktoratës në gjeofizikë, Ruzo kishte dashur që ta gjente lumin dhe ta shihte me sytë e tij.
“Pata filluar ta pyes veten. A ka mundësi të ekzistojë një lumë i tillë? Pata pyetur kolegë nga universitetet, qeveria dhe kompanitë e naftës, gazit e minierave mirëpo gjithmonë e kam marrë ‘jo’-në si përgjigje. Në fakt, lumenjtë me ujë që vlon ekzistojnë në tokë, mirëpo këta lumenj duhet të kenë lidhje me një vullkan, pasi që nevojitet një nxehtësi tepër e madhe për një manifestim të tillë gjeotermik”, ka thënë ai.
Përkundër skepticizmit, Ruzo ishte nisur në xhungël në vitin 2011, i udhëhequr nga halla e tij, larg qendrës më të afërt vullkanike. Ai ka thënë që ka qenë i përgatitur në aspektin mendor për t’u ballafaquar me ‘rrjedhën e ngrohtë të Amazonës’, mirëpo ajo që ka parë ka qenë krejtësisht tjetër.
Ruzo kishte zbuluar ‘lumin që vlon’, me gjatësi prej afro 6.5 kilometrash. Në pikën më të gjerë ai ka gjerësi prej 25 metrash, ndërsa pika më e thellë e lumit është gjashtë metra. Uji është mjaftueshëm i nxehtë sa për të zier çaj, ndërsa, në disa hapësira, uji shndërrohet krejtësisht në gjendje të gaztë,
“Sikur ta zhysja dorën do të merrja djegie të shkallës së tretë brenda një gjysmë sekonde, ndërsa, nëse do të isha zhytur në lumë, me shumë gjasë do të vdisja”, ka thënë ai.
Lumi vlon për shkak të burimeve të nxehta
“Sikur njerëzit që kanë gjak të nxehtë që iu rrjedh nëpër vena dhe arterie edhe Toka ka ujë të nxehtë në brendësinë e vet, ujë ky që rrjedhë nëpër të çarat e saj”, ka thënë Ruzo në një fjalim në ‘Ted’. “Kur këto arterie të Tokës dalin në sipërfaqe, kemi manifestime të tilla gjeotermike: grykë gazrash, burime të ujit të nxehtë dhe, në rastin tonë, lumë që vlon.
Disa pjesë të lumit janë aq të nxehta saqë çdo kafshë që bie në të zihet menjëherë.
“Kam parë lloje të ndryshme kafshësh që kanë rënë në lumë dhe ajo që më ka habitur më së shumti është që procesi është pak a shumë i ngjashëm. Pasi kafshët bien në ujë, gjëja e parë që pëson janë sytë e tyre. Duket që sytë zihen shumë shpejt. Pastaj kafshët barten nga rrjedha e lumit. Kafshët mundohen që të notojnë për të dalë nga lumi, mirëpo ndërkohë ato zihen deri në asht dhe si rrjedhojë e humbasin fuqinë deri në momentin kur uji iu futet edhe në gojë dhe kafshët fillojnë të zihen nga brendësia”.
Për arsye të panjohura, lumi nuk është studiuar nga shkenca, mirëpo Ruzo ka marrë mbi supe misionin e ndryshimit të kësaj. Ai ka botuar një libër, “The Boiling River: Adventure and Discovery in the Amazon”, që flet për lumin për herë të parë.
Ai tani po mundohet të ndërmerr masa për ta mbrojtur këtë hapësirë, që, sipas tij, mund të zhduket shumë shpejt.
“Në mes të doktoratës kam zbuluar këtë lumë, që është një mrekulli e natyrës dhe nëse nuk bëjmë diçka, ai mund të mos ekzistojë edhe për shumë kohë”, ka thënë ai.
