Dhjetë programet më të çuditshme që qeveria amerikane ka propozuar dhe financuar gjatë viteve të saj.

Gjatë viteve, CIA amerikane ka fituar reputacionin e të qenit si agjencia e inteligjencës më e sofistikuara në të gjithë planetin. Në të njëjtën kohë, CIA është bërë e njohur për paranojën e saj të pabesueshme dhe nxitjen për ndërmarrjen e projekteve të kushtueshme, herë-herë të paligjshme dhe shpesh absurde. Kjo në emër të fitores të një avantazhi mbi konkurrencën. Por i gjithë ky aktivitet i cili ka thithur me miliona dollarë nuk ka shkuar gjithmonë sipas parashikimeve. Shpeshherë disa prej programeve të saj kanë mbetur përgjysëm dhe herë të tjera kanë dështuar, duke mos përmendur këtë edhe bërjen publike të sekreteve. Gjithsesi në 50 vitet e fundit, ajo mban primatin si shërbimi sekret më i famshëm rreth të cilës janë ngritur shpeshherë edhe teori nga konspiracionistët. Por këtu janë sjellë dhjetë programet më sekrete të CIA-s të cilat njihen nga shtypi. Të gjitha kanë pasur një bum gjatë periudhës së luftës së ftohtë. Nga macet spiune, në hipitë psiqikë, programi Stargate, e deri tek rrëzimin e liderit komunist kubanez Fidel Kastro. Ndaj në një listë të përpiluar janë renditur dhjetë programet më të çuditshme që qeveria amerikane ka propozuar dhe financuar gjatë viteve të saj.

1- Pushtimi i Gjirit të Derrave



Për një absurditet të vërtetë, disa nga projektet më shpenzuese të CIA-s dështuan pushtimin e Gjirit të Derrave. Programi është një prej përpjekjeve të para për të përmbysur udhëheqësin komunist kubanez Fidel Kastro, por ai ishte edhe i fundit, më shkatërrues dhe i pasuksesshëm. Programi filloi në 1960, kur CIA-s, nën autorizimin e Presidentit, filloi planifikimin e një tentative të përmbysjes së qeverisë kubaneze. Në mënyrë që të eliminojë çdo lidhje me SHBA, sulmi do të ishte kryer nga një ushtri e emigrantëve të kthyer kubanezë të trajnuar posaçërisht nga CIA. Pas një serie të sulmeve diversioniste ajrore, më 17 prill, 1961, një grup i trupave amfib zbarkoi në një plazh në Gjirin e Derrave dhe filloi shkarkimin e mallrave të tyre të 1.300 guerrilasve nga mërgimi. Plani për ta ishte që të takoheshin me një grup më të vogël të parashutistëve për ti braktisur shumë shpejt pas mbërritjes së tyre, por që nga fillimi plani i tyre ishte i dështuar tragjikisht. Ndërkohë, theksohet se 2000 kubanezë vdiqën gjatë pushtimit, ndërsa 100 anëtarë të ushtrisë në mërgim u vranë në aksion, 1200 të tjerë që mbetën u kapën dhe u burgosën, dhe disa të tjerë u ekzekutuan me urdhër të Kastros.

2- Projekti MKULTRA



Një nga programet e qeverisë që të rrënqeth më shumë lëkurën dhe ushqen teoritë e panumërta të konspiracionit, Projekti MKULTRA ishte gjithëpërfshirëse dhe program i fshehtë i CIA-s filloi në fillim të viteve 1950 që përfshiu eksperimente në “pyetje kimike” dhe kontrollin e mendjes. Me pak fjalë, MKULTRA ishte një plan i cili kërkoi të përdorë droga, stres psikologjik, dhe metoda të çuditshme të marrjes në pyetje për të marrë informacion, kontrollin e sjelljes, madje edhe të ndryshojë funksionin e trurit. Për këtë ditë, shumë prej informacionit në projekt mbetet sekret, por ajo që ne dimë është se programi përfshin testimin dhe marrjen në pyetje të qytetarëve privatë – shpesh pa dijeninë e tyre apo pëlqimin-në shërbim të zbulimit apo jo të drogave të caktuara mund të përdoret si serum i vërtetë. Kjo përfshinte dhënien e dozave të mëdha të LSD-së, amfetaminës, dhe meskalinës, si dhe terapia e shok-ut. Në një rast, subjektet ishin dozuar gjoja me acid për 77 ditë me radhë në një përpjekje për të provuar efektet e ekspozimit afatgjatë ndaj drogës. Teoritë konspirative pajtohen rreth qëllimeve të vërteta të projektit, me disa që thonë se ai ishte një program për të krijuar vrasës-zombie përmes kontrollit të mendjes dhe ndërrimit të pikëpamjeve.



3- Operacioni Mongoose



Në fillim të ‘60, Kuba komuniste u bë një nga fushëbetejat më të mëdha të Luftës së Ftohtë, dhe presidenti i tij Fidel Kastro u konsiderua si një nga figurat më të rrezikshme politike në botë. Pas përpjekjeve të hershme për të përmbysur me forcë Kastron dështuan, CIA themeloi Operacionin Mongoose, që ishte një luftë e fshehtë propaganda dhe sabotimit i projektuar për të hequr udhëheqësi kuban nga pushteti. Operacioni Mongoose kishte një qëllim të gjerë, dhe ka përfshirë plane të sulmeve të rreme të emigrantëve kubanë, për të siguruar armë grupeve të opozitës, dhe shkatërrimin e kulturës së kallamit të sheqerit kubanez. Ajo gjithashtu, përfshihen edhe disa përpjekje për të vrasë ose diskredituar Kastron në shtyp, ku secila prej tyre ishte më e përpunuar dhe qesharake se sa tjetra. Agjencia shqyrtoi, mes të tjerash, duke helmuar furnizimin personal të cigareve puro të Kastros, duke vendosur eksplozivin e maskuar në sportet e tij të preferuara të notit, dhe duke injektuar atë me një kimikat vdekjeprurës nga një gjilpërë e injektuar nën lëkurë e maskuar si një stilolaps. Fatkeqësia e krizës së raketave kubane vunë Operacionin Mongoose në pritje, dhe pas një marrëveshje mes John F. Kennedy dhe sovjetikëve, ai pak a shumë u braktis.

4- Projekti Stargate



Të 20 milionë dollarët për Projektin Stargate ishte një term koperturë i përdorur për të përshkruar një numër të madh eksperimentesh psikike dhe hetimeve të ndërmarra nga qeveria e SHBA mes viteve ’90 dhe ‘70. Qëllimi më i madh i projektit Stargate ishte hetimi probabilitetin shkencor i “shikimit të largët,” e cila është aftësi psikike ndaj ngjarjeve të dëshmuara në distanca të mëdha. Programi, i cili gjithashtu heton edhe aftësitë psikike si nga përvoja e trupit dhe mprehtësisë, testoi subjektet në aftësinë e tyre për të parashikuar ngjarjet e ardhshme ngjarje dhe lexon dokumentet e fshehura. Projekti Stargate zakonisht thjeshtëzoi shërbimet kudo nga 3 deri në 12 lëndë në kohë, shumë prej të cilëve arritën të provuar në test me një vlerësim të saktë, aq shumë saqë arrinte 15 % më lart sesa norma. Megjithatë, edhe pse disa nga pjesëmarrësit pohuan se kanë parashikuar ngjarjet më të mëdha botërore si sulme ushtarake dhe situata pengjesh, programi gjeti se shikuesit e largët dhe të ashtuquajtur telepati ishin ende të gabuara rreth 80 për qind të kohës, dhe në vitin 1995 CIA-s anuloi Projektin Stargate.



5- Operacioni Midnight Climax


Në fillim të viteve 1960, kultura rinore e Amerikës ishte fillimi i parë që do të eksperimentonte me drogën haluçinogjene si LSD, dhe kështu ishte Agjencia Qendrore e Inteligjencës. Operacioni Midnight Climax ishte një nga përpjekjet më qesharake dhe të paligjshme të qeverisë për të testuar përdorimin e mundshëm të drogës, si acidi me administrimin e saj ndaj qytetarëve të padyshuar. Programi është drejtuar nga një koleksion në Nju Jork dhe Kaliforni. Prostitutat u përdorën për të joshur të rinjtë në shtëpi, në atë pikë që ata i kishin dhënë ushqim ose pije me gjemba të mprehta me LSD dhe drogra të tjera dhe janë vendosur në një dhomë me dy rrugë pasqyrash ku sjellja e tyre mund të observohej. Midnight Climax ishte në thelb një program eksperimental i projektuar për të monitoruar përdorimin e mundshëm taktik të drogës psikotrope dhe shantazhit seksual në fushë, por edhe brenda Agjencisë ishte e diskutueshme, dhe kjo u mbyll pas vetëm disa vjetësh. Shumica e dokumenteve të lidhura me operacionin u shkatërruan, por disa mbijetuan, dhe në fillim të viteve ‘70 dokumentet në lidhje me Midnight Climax dhe shumë programe të tjera të paligjshme të CIA-s u sollën në dritë në një histori të famshme nga New York Times.

6- Projekti Pëllumbi



Një nga programet e dukshëm dhe absurde ushtarake të të gjitha kohërave ka ndodhur gjatë Luftës së Dytë Botërore, kur psikologu i famshëm i sjelljes BF Skinner u rekrutua nga qeveria për të provuar një tren pëllumbash për përdorimin në një sistem udhërrëfyes të raketave. Në atë kohë, Skinner ishte i njohur si një prej praktikuesve më të mëdhenj të kushtëzimit operues, një sistem që përdorte shpërblimin dhe dënimin si një mjet për kontrollin e sjelljes. Me këto ide në mendje, Skinner vendosi një seri të posaçëm pëllumbash të trajnuar brenda raketave. Një aparat fotografik përballë raketave regjistroi rrugën e vet të fluturimit, i cili ishte projektuar më pas në një ekran për pëllumbat që ta shihnin. Zogjtë ishin trajnuar për të njohur objektivin e qëllimit të raketave, dhe ata do të çukisnin ekranin në qoftë se ajo ishte jashtë kursit. Ky informacion ishte i ushqyer nga kontrolli i armëve të fluturimit, i cili më pas do të ndryshohet për të pasqyruar të koordinatat e reja. Skinner ishte dhënë fillimisht 25,000 dollarë për të marrë drejtimin e projektit dhe, dhe ai në fakt arriti të bëjë një përparim të vogël me të. Por zyrtarët e qeverisë nuk ishin mjaft të aftë për të kapërcyer absurditetin e dukshëm të programit, dhe ajo u mbyll përfundimisht.

7- Operacioni Northwoods



Në fillim të viteve 1960, kur Lufta e Ftohtë ishte në aktivitet të plotë dhe frika e komunizmit ishte e shfrenuar, një plan i quajtur Operacioni Northëoods ishte propozuar brenda CIA-s amerikane. Me pak fjalë, ai bëri thirrje për qeverinë për të kryer një seri veprimesh të dhunshme terroriste në qytetet e SHBA-së duke përfshirë shpërthime, rrëmbime, trazira të rreme, dhe sabotazhe, të cilat pastaj mund të binin mbi Kubën. Kjo do të rriste mbështetjen për një luftë kundër komunistëve dhe çonte në një operacion të mundshëm ushtarak për të larguar nga pushteti Fidel Kastron. Plani ishte hartuar dhe nënshkruar nga shefat e përbashkët të Shtabit, iu paraqit Presidentit John F. Kennedy, i cili personalisht e kundërshtoi atë, dhe programi më pas ishte braktisur. Për vite më pas, Operacioni Northëoods ka ekzistuar si një thashethem, por ai më në fund u shpall të jetë i vërtetë, kur dokumente top-sekret duke përshkruar planin janë bërë publike në vitin 1997 si pjesë e një deklarate të qeverisë në lidhje me dokumentat e vrasjes së John F. Kennedy.



8- Operacioni Gold



Një prej operacioneve më të guximshme të inteligjencës së Luftës së Ftohtë ishte Operacioni Gold i 1953, e cila ka qenë një sforco e përbashkët midis CIA-s dhe MI6 britanike për të ndërhyrë në linjat telefonike të shtabit sovjetik në Berlinin Lindor. Kjo kërkoi ndërtimin e tuneli të gjatë masiv prej 450 metrash të gjatë që do të ndërpritet me një kryqëzim nëntokësor telefonik. Vetëm përgatita e tunelit mori gjashtë muaj, dhe përfshiu një sasi të konsiderueshme të rrezikut. Por kur ajo ishte bërë, CIA vazhdoi me kujdes të regjistrojë më shumë se 50.000 biseda telefonike gjatë rrjedhës së gati një viti. Problemi? Një tradhtar në zbulimin britanik informoi KGB rreth Operacionit Gold para se tuneli të ishte përfunduar dhe, sovjetikët i kishin ushqyerit ata me informacion të rremë gjatë gjithë kohës. Në vitin 1956, sovjetikët kontrolluan tunelin dhe e mbyllën atë, dhe operacioni përfundimisht shkaktoi një sasi të madhe polemikash për komunitetet e zbulimit amerikan dhe britanik.

9- Operacioni Mockingbird



Një prej programeve më ambicioze dhe të fshehta ndonjëherë të lançuara nga CIA ishte operacioni Mockingird, një projekt propagandistik që u implementua në vitet e para të 1950. Kjo ishte një ndërmarrje masive që pa më shumë se 3.000 agjentë të CIA-s dhe bashkëpunëtorët e në tentativën për të fituar pak kontroll mbi shtypin e lirë duke ngrënë grupe të seleksionuar të reporterëve të informacionit dhe përdorimin e gazeta në shtëpi dhe jashtë vendit për të filtruar llojet e historive që shkonin për publikun. Në kulmin e saj, programi përfshiu shkrimtarë që shkruanin për Neë York Times, Neësëeek, dhe Time Magazine midis radhëve të saj, dhe u tha që të ketë një ndikim të rëndësishëm deri në 25 gazetat kryesore. Program pati një ndikim të madh jashtë vendit, si edhe, ajo ka shërbyer si një funksion i madh për të ndihmuar në ndikimin e opinionit publik në prag të një përmbysjeje të mundshme të presidentit të majtë të Guatemalës. Operacioni Mockingbird vazhdoi të ketë një efekt të madh në mediat botërore gjatë viteve ‘50, dhe kjo nuk zgjati deri në vitet ’60 pasi një seri raportesh nga gazetarët investigativ e solli në dritë programin.



10- Kitty Akustik



Pjesa më e madhe e personave nuk mendojnë se një mace e zakonshme shtëpie si një maestro potenciale të spiunazhit, por CIA e ka bërë. Në 1960, inteligjenca amerikane thuhet se ka shpenzuar 20 milion dollarë për “Akustik Kitty”, një projekt top-sekret që përdor macet si një dispozitiv regjistrimi. Projekti mori një grup macesh posaçërisht të stërvitura dhe me anë të ndërhyrjes kirurgjikale iu vunë mikrofonë, antena dhe bateri në bishtin e tyre, dhe më pa i liruan afër ambasadës ruse. Ideja ishte se një mace pa pretekste do të ishte në gjendje që të shkonte deri tek grupi i funksionarëve komunistë dhe të dëgjojë bashkëbisedimet e tyre, të cilat mund të kthenin agjentët me pajisjet e sofistikuara të radios. Plani më pas u vu në aksion, por macja e parë e dërguar në fushë u shtyp nga një taksi përpara se të regjistrimet, dhe operacionin “Acoustic Kitty” u braktis pak më pas.

CIA ka zbuluar detaje të misioneve sekrete që janë kryer nga pëllumbat spiunë gjatë Luftës së Ftohtë.

Dosjet zbuluan se si pëllumbat u trajnuan për misione klandestine që fotografonin lokacione të ndjeshme brenda Bashkimit Sovjetik.

CIA, gjithashtu, ka treguar se edhe korbat u përdorën për të hedhur pajisje përgjuese pranë dritareve dhe se delfinët ishin trajnuar për misione nënujore.

Amerikanët besonin se këto krijesa mund të përmbushnin detyra unike për operacionet klandestine të emergjencës.

Brenda selisë së CIA-s, në Langley të Virginias, është një muze dhe aty ndodhet edhe një fotografi e një pëllumbi dhe një aparat fotografik i lidhur me të.

Operacioni i viteve 1970 u kodua me emrin Tacana dhe eksploroi përdorimin e pëllumbave me kamera të vogla.

CIA përfitoi nga fakti që pëllumbi zotëron një aftësi të mahnitshme që mund të konsiderohet edhe superfuqi.

Ata mund të lëshohen diku ku nuk kanë qenë kurrë më parë dhe prapë e gjejnë rrugën e tyre për në shtëpi.

Përndryshe, përdorimi i pëllumbave për komunikime daton mijëra vjet

CIA, gjithashtu, analizoi nëse zogjtë migrues mund të përdoren për të vendosur sensorë për të zbuluar nëse Bashkimi Sovjetik kishte testuar armë kimike.

Ndërsa, ekspertët zbuluan se cilësia e fotografive ishte më e lartë se ajo e siguruar nga satelitët spiunë që vepronin në atë kohë.

PSE ENDE PËRKËDHELEN SERBËT DHE KUR DO TË KËTË DREJTËSI PËR SHQIPTARËT?

Flori Bruqi

SI NJËRI NDËR RECENSENTËT E LIBRIT’’TOKË E MBJELLË NË VARRE”/KRIMET SERBE NË KOSOVË 1998-1999 / ME KËNAQËSI PRANOVA QË T’I THEM NË KËTË PËRURIM DISA FJALË PËR LIBRIN E AKADEMIK PROFESOR DIBRAN FYLLIT “EDHE FËMIJËT E KOSOVËS QË NË ATË KOHË ISHIN FOSHNJA DHE TË TJERËT QË DO TË LINDIN PAS DUHET TË MËSOJNË PËR REÇAKUN,IZBICËN ,QYSHKUN, BELEGUN, MEJËN,LIKOSHANIN ETJ.ETJ. JO PËR TË NXITUR URREJTJE TË VJETRA E AS PËR TË PROVOKUAR FATKEQËSI TË REJA, POR PËR T’U SIGURUAR SE DIÇKA E TILLË NUK DUHET TË NDODHË KURRË MË NË TROJET E DARDANISË …


ZBULIMI I SË VËRTETËS PËR KRIMET E LUFTËS SË FUNDIT NË KOSOVË ËSHTË OBLIGIM I YNI MORAL DHE LIGJOR, ËSHTË UVERTURË QË KËRKON QË KRIMET MOS TË HARROHEN, MOS TË PËRSËRITEN APO MOS TË MBESIN VETËM ÇËSHTJE E ATYRE QË PËSUAN NGA KJO LUFTË.

VEPRA E DIBRAN FYLLIT NUK LEJON QË E KALUARA E TMERRSHME E LUFTËS SË FUNDIT NË KOSOVË TË HARROHET SEPSE ATA QË KRYEJNË KRIME LLOGARISIN GJITHMONË NË HARRESË.

LIBRI I FYLLIT ËSHTË VAZHDIM I PUNËS SË PALODHSHME, DOMETHËNËSE, MË SE TË NEVOJSHME DHE KUPTIMPLOTË LIDHUR ME NDRIÇIMIN E KRIMEVE SERBE MBI POPULLATËN SHQIPTARE NË KOSOVË.

LIBRI VOLUMINOZ PREJ 320 FAQËSH , LUFTON HARRESËN DHE ME FAKTE IU OFROHET TË GJITHËVE, EDHE ATYRE QË PËSUAN POR EDHE ATYRE QË ISHIN PËRGJEGJËS PËR KRIME.


TË PARËVE SI SATIFAKSION E TË DYTËVE SI DËSHMI SE KRIMET E TYRE NUK MUND TË MBESIN PA U DËNUAR NGA DORA E DREJTËSISË NDËRKOMBËTARE DHE VENDORE .

DERI TE DREJTËSIA VIHET PËRMES SË VËRTETËS.

E VËRTETA ËSHTË E NEVOJSHME PËR TË GJITHË DHE PIKËRISHT AJO THUHET NË KËTË LIBËR.

LIBRI ZBULON AUTORË TË SHUMTË TË KRIMEVE DHE LUFTON POLITIKËN SERBE TË FSHEHJES SË TË VËRTETËS, POLITIKË KJO QË KA PËR QËLLIM QË DREJTËSIA MOS TË MERRET ME KRIMINELËT POR ME PASOJAT.

LIBRI ËSHTË I SHKRUAR ME NJË GJUHË TË THJESHTË DHE TË KUPTUESHME PËR TË GJITHË, ËSHTË NJË PARAQITJE REALE SHUMË OBJEKTIVE, MBËSHTETUR NË DËSHMITË E DOKUMENTUARA TË ATYRE QË NGA AFËR I PËRJETUAN KËTO RASTE TË TMERRSHME.

DOKUMENTIMI I VRASJEVE ËSHTË LUFTA E DYTË QË DUHET FITUAR KUNDËR KRIMEVE SERBE.

SERBIA SUNDIMIN E KOSOVËS E KISHTE NISUR ME DHUNË, VRASJE E MASAKRIME.


STUDIUESI DIBRAN FYLLI ËSHTË DËSHMITAR I SHUMË NGJARJEVE TË TMERRSHME TË MASAKRAVE QË KANË BËRË SERBËT NË KOSOVË, E QË KAPËRCEJNË ÇDO INSTINKT GJAKPIRËS.

KOHA E SUNDIMIT SERB MBI KOSOVËN KISHTE NISUR DHE ISHTE SHOQËRUAR VAZHDIMISHT ME KRIME DHE VRASJE, PËR TË KULMUAR VEÇANËRISHT ME LUFTËN E FUNDIT. SERBIA GJATË KOHËS NUK KISHTE NDRYSHUAR ASPAK NË QËNDRIMET E SAJ NDAJ POPULLIT SHQIPTAR.

PËRKUNDRAZI, ISHTE BËRË MË AGRESIVE DHE MË PERFIDE NË KRIME, TANI JO VETËM NDAJ SHQIPTARËVE POR EDHE NDAJ TË TJERËVE QË DERI DJE I KISHTE KONSIDERUAR SI VËLLEZËR TË GJUHËS DHE TË GJAKUT.

PARULLA E VËLLAZËRIM-BASHKIMIT KISHTE QENË PËRPJEKJE PËR REHABILITIMIN E KRIMEVE NGA E KALUARA DHE BAZË PËR FILLIMIN E KRIMEVE TË REJA SEPSE PËR TË VJETRAT ISHTE E NDALUAR TË FLITEJ.

TË TILLA KRIME TË REJA JANË EDHE SHUMË RASTE TË ARGUMENTUARA NË KËTË LIBËR.



TITULLI I STUDIMIT ËSHTË KUPTIMPLOTË, ËSHTË MBËSHTETJE NË FAKTE, MBËSHTETJE E SË VËRTETËS KUNDËR GËNJESHTRËS DHE JO VETËM ME TITULL POR EDHE ME PËRMBAJTJE LIBRI E LUFTON GËNJESHTRËN.

KY LIBËR, NË FAKT, LUFTON PARALELIZMIN DHE BASHKËPËRGJEGJËSINË PËR LUFTËN NË KOSOVË.

NDOSHTA DIKUJT MUND T’I DUKET SE KY LIBËR TRAZON SHPIRTRAT, TRAZON AFËRSINË NDËRNACIONALE, POR POSA TË BALLAFAQOHET ME FORCËN E FAKTEVE, FOTOGRAFIVE DHE SHËNIMEVE MEDOEMOS NJERIU DUHET TA NDËRROJË MENDJEN DHE T’IA JAPË HAKUN TË VËRTETËS.

DUKE NDJEKUR KRITERIN KOHOR, LIBRI FILLON ME ZBARDHJEN E KRIMEVE TË KRYERA NDAJ SHQIPTARËVE QË NGA VITI 1998 -1999 TË SHEKULLIT TË KALUAR, NDËRSA HAPËSIRA E KËTYRE KRIMEVE SHKONTE NGA TRADITA E VRASJEVE TË SHQIPTARËVE I KA RRËNJËT E VETA TË NGULITURA THELLË NË VETËDIJEN SHOVENE-SERBOMADHE.


KRIMET SERBE KUNDËR SHQIPTARËVE ISHIN SHUMË
DIMENSIONALE, TË SHTRIRA NË TËRË VENDIN TONË , SI VRASJE MAKABRE ME ARMË ZJARRI, VRASJE DHE PASTAJ SHPALLJE SI VETËVRASJE, PËRDORIM I HELMEVE LUFTARAKE, MADJE EDHE KUNDËR FËMIJËVE ME PËRSHKRIMIN REAL TË PJESËMARRJES SË USHTRISË JUGOSLLAVE (SERBE) NË LUFTË NË KOSOVË, DUKE NXJERRË NË PAH, NË MES TJERASH, FAKTIN TRAGJIK TË VRASJES SË TË PAKTËN TË 800 FËMIJËVE KU SI FAJTORË TË DREJTPËRDREJTË NGARKOHEN FORCAT SERBE. EKZEKUTIMI I FËMIJËVE BËHEJ ME MOTIVACION SEPSE ATA ISHIN “ARMIQTË E ARDHSHËM TË SERBISË”.

NË LIBËR THUHET ME FAKTE PËR MANIPULIMIN NGA ANA E SERBISË ME TË VRARËT GJATË LUFTËS, KU PARAQITET DHE DEMASKOHET ME FAKTE KRIMI DHE POLITIKA SERBE QË ISHTE APLIKUAR NDAJ SHQIPTARËVE, E MBËSHTETUR NË THËNIEN FAMËKEQE TANIMË TË NJOHUR TË DOBRICA ÇOSIQIT SE “GËNJESHTRA ËSHTË FORMË E PATRIOTIZMIT TONË DHE DËSHMI E INTELIGJENCËS SONË NATYRORE”.

NË KËTË MONOGRAFI PËRMENDEN ME EMRA DHE MBIEMRA RASTET E VIKTIMAVE SHQIPTARE TË VRARA NGA FORCAT SERBE DHE TË SHPALLURA NGA PO ATA SI VIKTIMA TË “TERRORISTËVE SHQIPTARË”.

MADJE, PROPAGANDA SERBE DISA NGA PERSONAT E VRARË NUK NGURONTE T’I SHPALLTE SI “PERSONA LOJALË” PËR TË FUTUR PËRÇARJE DHE PËR TË LUAJTUR ME NDERIN E TYRE EDHE PËR SË VDEKURI.

PO ASHTU NGA DISA RASTE TË PËRSHKRUARA NË KËTË LIBËR KUPTOJMË SE NUK ISHTE E HUAJ EDHE PËRPJEKJA SERBE PËR TË FUTUR PËRÇARJE FETARE NË MES TË SHQIPTARËVE.

E VËRTETA E PËRSHKRUAR KËTU DUHET TË JETË SË PAKU NJË SATIFAKSION MORAL E SHPIRTËROR PËR ATA QË I HUMBËN TË DASHURIT E TYRE DHE PO ASHTU EDHE PËR SERBËT DUHET TË JETË BALLAFAQIM ME REALITETIN, BALLAFAQIM ME FAKTIN SE NUK ISHIN ATA VIKTIMA POR ISHIN ATA QË DUKE IU SHKAKTUAR HUMBJE DHE VIKTIMA TË TJERËVE E PËSUAN NDONJËHERË EDHE VET.

GJATE HISTORISË NUK ISHTE TREGUAR E PASUKSESSHME LOJA E SERBISË QË VRASJET DHE KRIMET E KRYERA NGA VET AJO, T’I PARAQET SI VEPRA TË TË TJERËVE APO QË KRIMET T’I MBAJË TË FSHEHURA. DUKE PARË VENDOSMËRINË PËR REZISTENCË TË UÇK-SË, FORCAT SERBE U BËNË EDHE MË TË ASHPRA, MË TINËZARE.

E BARTËN LUFTËN NGA FRONTI NË QYTETE, E FUTËN ATË NË MESIN E FËMIJËVE, PLEQVE, PLAKAVE, VAJZAVE E GRAVE.

SERBIA E FUTI LUFTËN NË QYTETE PA NDONJË ARSYE STRATEGJIKE POR VETËM QË TA KISHTE ATË SI PRETEKST PËR VRASJE, DHUNIME E MALTRETIME.

ËSHTË MERITOR FAKTI SE NË KËTË LIBËR DËSHMOHET SE KRIMET SERBE NUK ISHIN RASTE INDIVIDUALE TË KRYERA NGA INDIVIDË TË RASTËSISHËM, POR ISHIN PJESË E PLANEVE OPERATIVE SHTETËRORE SERBE, ME QËLLIM ZHDUKJEN E SHQIPTARËVE. OPERACIONI “DJEGIE DHE VDEKJE” I KRYER NE GJAKOVË SI DHE OPERACIONI “SPASTRIMI”, “PATKOI”..., TË PËRSHKRUAR NË MES TJERASH NË LIBRIN E FYLLIT E QË JANË DËSHMIA MË E MIRË QË FLET PËR KRIMIN E ORGANIZUAR SHTETËROR SERB.

NË MESIN E PLANEVE OPERATIVE SERBE KUNDËR QENIES SHQIPTARE SI FORMË MË BRUTALE DHE MË ÇNJERËZORE ISHTE EDHE DHUNIMI I FEMRAVE SHQIPTARE NGA FORCAT SERBE.

URREJTJA PATOLOGJIKE KUNDËR NËNËS DHE FAMILJES SHQIPTARE, PROPAGANDA KUNDËR GRUAS SHQIPTARE DHE LINDSHMËRISË SË SAJ, BËNË QË DHUNIMI TË PËRDORET SI INSTRUMENT PËR TA TERRORIZUAR POPULLSINË CIVILE DHE SI MJET PËR SPASTRIM ETNIK.


NË LIBRIN QË NGA SOT ËSHTË NË QARKULLIM KRITIKOHËT EDHE TRIBUNALI I HAGËS DHE PUNËS JOPROFESIONALE DHE SHPESH TË NDIKUAR NGA POLITIKA TË PROKURORISË DHE DËSHTIMIT TË SAJ PËR MATERIALIZIMIN E FAKTEVE KUNDËR TË AKUZUARVE SHQIPTARË.

NË KËTË LIBËR PËRGJITHËSISHT PËRSHKRUHET NJË PERIUDHË KU ËSHTË DERDHUR SHUMË GJAK DHE JANË KRYER SHUMË KRIME NGA QEVERIA VRASTARE E MILLOSHEVIQIT.

DUKE SHKRUAR HISTORINË E KËTYRE NGJARJEVE AUTORI KA MARRË PËRSIPËR BARRËN E RËNDË NDAJ TË VËRTETËS, BARRËN QË E LEHTËSON ME FORCËN E ARGUMENTIT.

SECILI KRITIK QË DO TË THOTË NDONJË VLERËSIM RRETH NDONJË VEPRE SË PARI DUHET TA NJOHË EDHE AUTORIN E VEPRËS. NE E DIMË SE AUTORI EDHE VET ISHTE PJESËMARRËS NË RADHËT E UÇK-SË KUNDËR FORCAVE SERBE, MIRËPO KJO NUK E BËN ASPAK SUBJEKTIVË NË PËRSHKRIMIN E NGJARJEVE, SEPSE TË TILLË NUK E LËNË TË BËHET FAKTET TË CILAT AI I PËRDORË.

LIBRIN E BËN TË FUQISHËM EDHE FORCA E ARGUMENTIT, E SHPREHUR PËRMES 320 FAQEVE ME FOTOGRAFI DHE FAKSIMILE AUTENTIKE QË EDHE NË KËTË FORMË DËSHMOJNË PËRMASAT E KRIMEVE SERBE.

DIBRANI ME KËTË LIBËR BËRI QË KRIMET E KRYERA NGA FORCAT SERBE MOS T’I GRISË HARRESA QË ATO MOS TË LËNË GJURMË VETËM NË MENDJEN E SHQIPTARËVE, POR ATO T’I KUPTOJNË EDHE TË TJERËT SE NË KOSOVË KA NDODHË GJENOCID PËR SHFAROSJEN MASIVE TË SHQIPTARËVE :

SË FUNDI DUA TË THEM SE KY PUBLIKIM MUND TË PËRDORET EDHE SI PIKË REFERIMI PËR DREJTËSINË E CILA ENDE I MBAN DUART LARG NGA SHUMË KRIMINELË, TË CILËT JETOJNË TË STREHUAR NËPËR SERBI DHE BOTË.

RASTET E PARAQITURA KËTU TREGOJNË PSE SERBIA E KA HUMBUR PËRGJITHMONË TË DREJTËN E SUNDIMIT MBI CILËNDO PJESË TË KOSOVËS.

NE DUHET TË JEMI TË VETËDIJSHËM SE EDHE TANI PAS PAVARËSIMIT TË KOSOVËS LUFTA PËR TË VËRTETËN DUHET TË VAZHDOJË DERI NË FUND.

KY LIBËR LE TË JETË NJË FRYMËZIM EDHE NË KËTË DREJTIM.

LE TË JETË NJË DËSHMI E PAHARRUAR E NJË KUJTESE TË DHIMBSHME JO PËR HAKMARRJE POR QË KRIMET MOS TË PËRSËRITEN DHE MOS TË HARROHEN…

DIHET VIKTIMA DHE DIHET AGRESORI.S’KA DHE S’DO TË NDODH RISHKRIM I HISTORISË .

LUFTA KA NDODHUR NË SHEKULLIN E SHKUAR .I PËLQEU DIKUJT APO JO,SHTETI I SËRBISË I KA VRARË 13500 CIVILË SHQIPTAR Ë.

APARATI SHTETËROR I TYRE ,FORMACIONET USHTARAKE ,PARAUSHTARAKE KANË DHUNUAR RRETH 20 MIJË GRA SHQIPTARE .

13500 CIVILË SHQIPTARË TË VRARË , ASNJË I AKUZUAR E LËRE MË I DËNUAR .. AS PËR 20 MIJË GRATË E DHUNUARA, ASNJË I DËNUAR…

NJË MILION SHQIPTAR TË DËBUAR.40 PËR QIND E INFRASTRUKTURËS E SHKATËRRUAR .

400 MASAKRA KUNDËR SHQIPTARËVE KUNDËR SHQIPTARËVE ,ASNJË I AKUZUAR LËRE MË I DËNUAR .

IZBICË 160 TË VRARË ,TË MOSHUAR ,GRA,FËMIJË.

NË KRUSHË, 250 CIVILË TË VRARË ,GRA,PLEQË, FËMIJË.

64 TË PAGJETUR ASKUSH I AKUZUAR E I DËNUAR .

360 NË FSHATIN MEJË .ASNJË I AKUZUAR E ASNJË I DËNUAR.

STUDIME,RECAK , REZALLË,OBRI, QYSHK, LEBENIQË, BELEG E MASAKRA TË TJERA.

NDËRSA LUFTËTARËT TRIMA TË KOSOVËS KANË KALUAR NËPËR PROCEDURA TË DREJTËSISË TË MISIONIT TË OKB-SË ,UNMIK-UT, EULEX-IT PARALELISHT ME TRIBUNALIN E HAGËS , paralelisht me EULEX-it TASH E DY DECENIE , KOSOVA DUKE DASHUR TË TREGOJË PËRGJEGJËSINË E LARTË SHTETËRORE ,DUKE BESUAR NË TË VËRTETËN ,NË DREJTËSI,PARTNERITET MË BASHKËSINË NDËRKOMBËTARE , ME BE-NË, KA THEMELUAR VET DHOMAT E SPECIALIZUARA , QË T’U PËRGJIGJËN THIRRJEVE TË TYRE.

EDHE PSE JEMI VIKTIMA,SOT NË KOSOVË, MË TEPËR KA TË DËNUAR SHQIPTARË PËR KRIME LUFTE SE SA SERBË.NË SËRBI S’KA ASNJË TË DËNUAR,PËR SPASTRIM ETNIK E PËR KRYERJEN E 400 MASAKRAVE NË KOSOVË.MADJE S’EKZISTON FARE ZYRA PËR KËTO CËSHTJE .

NËSE DANTE ALIGIERI NA SOLLI FERRIN E FANTAZUAR ME TË GJITHA LABIRINTHET E TIJ DERI TEK RRETHI I 12-TË I PËRENDISË, NË DITËT TONA DOLI NJË DANTE I RI SHQIPTAR.AI ËSHTË SHKRIMTARI DHE LUFTËTARI I LIRISË DIBRAN FYLLI.

PRISHTINË 13.09.2019.

Kur John Bolton kundërshtonte pavarësinë e Kosovës

Nga Flori Bruqi 

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, dhe këshilltari i tij i shkarkuar për siguri kombëtare, John Bolton (djathtas).

“Shërbimet e tij nuk janë më të nevojshme në Shtëpinë e Bardhë”, tha presidenti amerikan, Donlad Trump, teksa njoftoi se ka shkarkuar nga detyra këshilltarin e tij për siguri kombëtare, John Bolton.

“Nuk jam pajtuar me shumë nga sugjerimet e tij, ashtu si edhe të tjerët në administratë”, shkroi Trump në Twitter.


Donald J. Trump
✔
@realDonaldTrump
I informed John Bolton last night that his services are no longer needed at the White House. I disagreed strongly with many of his suggestions, as did others in the Administration, and therefore....

97.2K
5:58 PM - Sep 10, 2019

Twitter Ads info and privacy

52.3K people are talking about this

Bolton dha një version tjetër të ngjarjes: “Ofrova dorëheqjen time mbrëmë dhe presidenti Trump tha ‘le të flasim nesër’”.

Bolton, ish-diplomat, i është bashkuar administratës në prill të vitit 2018. Ai ka qenë këshilltari i tretë i Trumpit për siguri kombëtare, pas Michael Flynnit dhe HR McMasterit.

Paraprakisht ka shërbyer në administratat e Ronald Reaganit, George Bushit të vjetër dhe George Bushit të ri.

Ai ka ndihmuar në krijimin e rastit kundër Saddam Husseinit, duke thënë se ish-diktatori irakian ka poseduar armë të shkatërrimit në masë, por kjo teori më pas ka dalë të jetë e gabuar.

Në vitin 2016, Bolton ka bërë thirrje që Irani të bombardohet.

Në një shkrim të publikuar nga Wall Street Journal, pak kohë para se të emërohej nga Trumpi, ai ka përmendur mundësinë e sulmeve edhe në Korenë e Veriut.

Megjithatë, pasi i është ribashkuar Shtëpisë së Bardhë, Bolton e ka ndryshuar tonin: “Duhet ta dini paraprakisht se pikëpamjet e presidentit nuk janë gjithmonë tuajat", ka thënë ai.

Bolton, së voni, ka qenë kundër negociatave midis Shteteve të Bashkuara dhe talibanëve. Thuhet se ai ka bërë përpjekje të mëdha për të bindur Trumpin që të mos nënshkruajë marrëveshje paqeje me talibanët, duke argumentuar se militantëve nuk mund t’iu besohet.

Trump, në anën tjetër, thuhet se është përgatitur që këtë marrëveshje ta finalizojë, duke i ftuar udhëheqësit talibanë në Shtetet e Bashkuara.

Sipas gazetës New York Times, kjo e ka acaruar Boltonin, i cili ka argumentuar se presidenti mund t’i tërheqë trupat amerikane nga Afganistani “edhe pa shkuar në shtrat me një organizatë përgjegjëse për vrasjen e mijëra amerikanëve gjatë 18 vjetëve të fundit”.

Trump, më pas, i ka anuluar bisedimet me talibanët, ashtu si edhe ftesën e planifikuar për ta.

Bisedimet me talibanët janë të vdekura
Këshilltarit të deritashëm të tij thuhet se nuk i kanë pëlqyer as takimet e përsëritura me udhëheqësin verikorean, Kim Jong Un, përkundër refuzimit të këtij të fundit për të hequr dorë nga programi bërthamor.

Në takimin e fundit në qershor, në atë që njihet si Zona e Çmilitarizuar midis dy Koreve, Bolton nuk e ka shoqëruar Trumpin.

Një ditë para shkarkimit të tij, zyrtarë të Koresë së Veriut kanë thënë se janë të gatshëm të rinisin bisedimet me SHBA-në, për çarmatosjen bërthamore.

Tensionet midis Trumpit dhe Boltonit në muajt e fundit thuhet se i ka rritur edhe vendimi i presidentit për të anuluar një sulm të planifikuar ndaj Iranit, pasi ky i fundit ka rrëzuar një dron amerikan.

Bolton i ka favorizuar sulmet ndaj Iranit, por, në publik, ai ka bërë përpjekje t’i minimizojë dallimet me presidentin.

Edhe pse Trump ka thënë se është i hapur ndaj një takimi me presidentin iranian, Hassan Rohani, Bolton nuk e ka parë këtë si ndryshim të pozicionit të presidentit.

“Ai do të takohet me këdo që të bisedojë”, i ka thënë Bolton Radios Evropa e Lirë. “Ai është negociator. Ai bën marrëveshje. Por, të bisedosh me ta nuk nënkupton – për presidentin Trump – nuk nënkupton ndryshimin e pozicionit”.

Trump gjithashtu thuhet se është zhgënjyer me Boltonin, për shkak të përpjekjeve të dështuara për ta hequr nga pushteti presidentin e Venezuelës, Nicolas Maduro.

Washington Post shkruan se Bolton nuk i ka pëlqyer as këmbënguljet e përsëritura të presidentit që Rusia të rikthehet në G7, apo grupin e shtatë vendeve më të industrializuara.

Bolton, në disa raste, ka përsëritur se Shtëpia e Bardhë e mbështet fuqishëm arritjen e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, për normalizimin e marrëdhënieve.

Në gusht të vitit 2018, Bolton ka thënë se SHBA-ja nuk e përjashton as idenë e korrigjimeve territoriale, nëse Kosova dhe Serbia arrijnë marrëveshje për një gjë të tillë.

“Çështja e arritjes së stabilitetit në Ballkan është shumë e rëndësishme për ne”, ka thënë atëbotë Bolton.

Video: Deklarata e Boltonit më 24 gusht, 2018.




Pas shkarkimit të tij, sekretari amerian i Shtetit, Mike Pompeo, tha se udhëheqësit e huaj nuk duhet të mendojnë se politikat e jashtme të Trumpit do të ndryshojnë me largimin e ndonjë zyrtari nga administrata e tij.

Shtëpia e Bardhë konfirmoi se Trump ka emëruar zëvendësin e Boltonit, Charles Kupperman, si ushtrues detyre të këshilltarit të sigurisë kombëtare.

John Bolton, i cili sot u shkarkua nga posti i këshilltarit për Siguri Kombëtare i presidentit amerikan, Donald Trump, në një opinion të shkruar në janar të vitit 2008, në bashkëpunim me Lawrence Eagleburger dhe Peter W. Rodman, shprehej kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës.

Tre opinionistët madje i bënin thirrje presidentit të atëhershëm amerikan, George W. Bush, që të rishqyrtonte politikën e Amerikës në Kosovë; të merrte parasysh shqetësimet e Serbisë mbi atë çështje; të mos krijonte përplasje me Rusinë dhe të ndalonte njohjen e pavarësisë së Kosovës derisa rishqyrtimi të kishte përfunduar.

Artikulli përmendte si argument faktin se Kosova mund të shërbente si precedent i keq ndërkombëtar; mund të shkaktonte trazira të tjera në Ballkan, sidomos me shqiptarët në Maqedoni; Kosova nuk kishte aftësitë ekonomike e administrative për të ekzistuar si shtet normal; dhe njohja e njëanshme e pavarësisë do të ishte kënaqje e kërcënimeve për dhunë nga ana e shqiptarëve.

Më poshtë është artikulli i plotë, i botuar më 31 Janar të vitit 2008 në faqen e Brookings Institution, Brookings.edu.

Titulli: “Drita paralajmëruese në Kosovë”, 31 Janar 2008

Autorët: John Bolton, Lawrence Eagleburger, Peter W. Rodman

Administrata e Presidentit Bush [George W. Bush], ka shprehur gatishmërinë për të njohur shpalljen e njëanshme të pavarësisë nga ana e shqiptarëve etnikë të Kosovës, një provincë e Republikës Serbe që ka kaluar nën administrimin e OKB-s dhe nën kontrollin ushtarak të NATO-s, që nga viti 1999.

Kjo shpallje e pavarësisë mund të ndodhë që këtë shkurt. Njohja amerikane do të vinte kundër qëndrimit të Serbisë, pa një zgjidhje të negociuar midis Serbisë dhe shqiptarëve të Kosovës, dhe pa modifikime të bëra në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurisë së OKB-s, e cila ripohon sovranitetin e Serbisë në Kosovë, duke i ofruar provincës një autonomi substanciale. Njohja [e pavarësisë] nga Amerika mund të ndiqet nga disa vende të Bashkimit Europian, të cilët kanë pasur presion të madh nga Uashingtoni, ndërkohë që shumë shtete të tjera të BE-së dhe jashtë Europës kanë thënë se do ta kundërshtonin një nismë të tillë.

Përpjekjet për të imponuar zgjidhje të tilla mbi Serbinë do të sfidonin drejtpërsëdrejti Rusinë, e cila është kundër çdo zgjidhjeje në Kosovë që nuk ka miratimin paraprak të Beogradit.

Ne besojmë se një zgjidhje e imponuar e çështjes së Kosovës, dhe përpjekjet për të ndarë territorin sovran të Serbisë pa pëlqimin e serbëve, nuk është në interes të SHBA-ve. Hamendësimi i pamatur i politikës amerikane që vetëm nëntë vite qetësi do të mjaftojnë për të bindur Serbinë e Rusinë që të ndryshojnë qëndrimet për një konflikt që zgjat prej shekujsh, ka treguar se është jashtëzakonisht naiv.

Ne besojmë se politika e Amerikës në Kosovë duhet të rishqyrtohet në mënyrë të menjëhershme, dhe e ftojmë administratën Bush që, gjatë kohës që priten rezultatet e rishqyrtimit, të ndalojë njohjen e pavarësisë dhe t’i nxitë shqiptarët e Kosovës që të mos e ndërmarrin këtë hap.

Politika e tanishme e SHBA-ve i qëndron idesë se Kosova është një rast “unik” e që nuk do të vendosë asnjë precedent për konflikte në vende të tjera. Sigurisht që çdo konflikt ka karakteristika unike. Megjithatë, pakicat fetare dhe etnike në vende të tjera kanë dhënë që tani shenja se do të ndjekin shembullin e Kosovës. Kjo përfshin edhe komunitetet shqiptare në jug të Serbisë, në Mal të Zi, sidomos në Ish Republikën Jugosllave të Maqedonisë, si dhe në zonën serbe të Bosnje-Hercegovinës.

Njohja e pavarësisë së Kosovës pa pëlqimin e Serbisë mund të vendoste një precedent me pasoja më të gjera e të paparashikueshme në shumë vende të tjera të botës. Modeli i Kosovës është cituar që tani nga lëvizjet separatiste të baskëve në Spanjë dhe të turqve në veri të Qipros. As Këshilli Kombëtar, as trupa të tjerë ndërkombëtarë, nuk e kanë autoritetin që të imponojnë ndryshime të tilla të kufijve të një vendi.

Aspekti më trazues i kësaj politike mund të jetë sjellja përjashtuese që mbahet ndaj qëndrimit të Rusisë. Çfarëdo mosmarrëveshjesh të kenë SHBA-të me Moskën për çështje të tjera, të cilat janë të shumta, nuk duhet të krijojë një krizë të panevojshme midis dy vendeve [SHBA-RUSI]. Ka shumë çështje urgjente për të cilat SHBA-të duhet të bashkëpunojnë me Rusinë, përfshi synimet bërthamore të Iranit dhe të Koresë së Veriut. Ky bashkëpunim do të minohej nga veprimet amerikane për të shpërfillur shqetësimet e ligjshme të Moskës për Kosovën.

Nëse SHBA-të përparojnë me njohjen e Kosovës, nuk mund të pritet që Moska të tregohet pasive. Situata ishte ndryshe në vitin 1999, kur SHBA-të dhe NATO ndërmorën veprime konkrete kundër Jugosllavisë, pavarësisht kundërshtimeve të një Rusie të dobët.

Por sot nuk është vendim i zgjuar të mos marrësh parasysh gatishmërinë dhe aftësinë e Rusisë për të ndihmuar Serbinë. Duke qenë një çështje me pak rëndësi për SHBA-të, a na shërben ky shpërdorim i kapitalit politik me Rusinë?

Kjo politikë e jona në Kosovë është po kaq problematike edhe për aleatët tanë në Europë. Sado që disa vende Europiane, kryesisht anëtarë të BE-së, mund të ndihen të detyruar të bashkohen me ne për njohjen e pavarësisë së Kosovës, shumë prej tyre do ta bënin pa dëshirë, për shkak të mungesës së fleksibilitetit dhe këmbënguljes së Uashingtonit. Ashtu si SHBA-të, as Europa nuk fiton gjë nëse krijon një përplasje të pashmangshme me Rusinë.

Edhe nëse Kosova deklarohet si shtet i pavarur, do të ishte një shtet jofunksional, një bazë e komunitetit ndërkombëtar për një të ardhme të pacaktuar. Korrupsioni dhe krimi i organizuar janë në nivele të larta. Ekonomia nuk ka baza të qëndrueshme, përveç bujarisë ndërkombëtare dhe veprimtarive kriminale. Zbatimi i ligjit, besueshmëria e gjykatave, mbrojtja e individit dhe pronës, si dhe të tjera kërkesa bazë për krijimin e një shteti, janë praktikisht jo-ekzistente. Këto dështime i faturohen statusit të paqartë të Kosovës, ndaj një pavarësi e shpallur në mënyrë të njëanshme, e njohur nga disa vende dhe e refuzuar nga shumë të tjera, nuk do të ndihmonte aspak.

Rezultati do të ishte një konflikt i ri i ngrirë dhe statusi i Kosovës do të vazhdonte të mbetej pezull. Rreziku për rikthimin e dhunës nuk do ta lejonte Kosovën të zhvillohej. Veç kësaj, tensionet në rritje mund të kërkonin që të shtohej prania e SHBA-ve në Kosovë, në një kohë kur nuk e kemi mundësinë ta përballojmë një gjë të tillë, për shkak të angazhimeve të tjera.

Serbia ka bërë hapa të rëndësishme për zhvillimin e demokracisë dhe rigjallërimin e ekonomisë, që nga rënia e regjimit të Sllobodan Millosheviçit. Politika e tanishme [e Amerikës] ndaj Kosovës rrezikon që t’i zhbëjë të gjitha këto arritje. Nëse do t’i duhej të zgjidhte midis një partneriteti me perëndimin apo mbrojtjes së kushtetutës dhe sovranitetit të territorit të vet, pak dyshime ka se cili do të ishte vendimi i Serbisë.

Nëse do të ketë radikalizim politik dhe destabilizim të brendshëm, rritja pozitive që ekziston tani mund të ndalojë së qeni e tillë. Serbia do t’i prishte marrëdhëniet me vendet që do ta njihnin Kosovën, dhe do të afrohej në mënyrë të pashmangshme me Rusinë, si mbrojtësen e saj të vetme.

Ne nuk e nënvlerësojmë kompleksitetin dhe vështirësinë që ka çështja e Kosovës, dhe as nuk sugjerojmë që gjendja e tanishme të vazhdojë pa mbarim. Siç ndodh me çdo çështje delikate, zgjidhjet afatgjata duhet të vijnë nga negociatat dhe kompromisi. Por këto arritje janë minuar paraprakisht nga premtimi që i kanë bërë SHBA-të shqiptarëve të Kosovës, që do t’u plotësohen kërkesat nëse tregohen këmbëngulës, pa arritur marrëveshje me Beogradin. Ky premtim nuk mund të justifikohet nga pretendimi (siç e thonë shpesh ata që mbështesin pavarësinë) se shqiptarëve po u “mbaron durimi”, ndaj pavarësia duhet shpallur pa vonesë. Kjo do të thotë të kënaqësh një kërcënim për dhunë.

Rishqyrtimi i qëndrimit të Amerikës ndaj Kosovës duhej të ishte bërë me kohë. Shpresojmë që të shmanget sa më shpejt kjo politikë që do të vendoste një precedent shumë të rrezikshëm ndërkombëtar, dhe që rishqyrtimi të nisë që tani. Ndërkohë, është e domosdoshme që të mos ndërmerren veprime të nxituara e të panevojshme, të cilat rrezikojnë ta kthejnë këtë problem relativisht të vogël në një shumë të madh.

Prishtinë 11 shtator 2019.

Këshilltari i Sigurisë Kombëtare, John Bolton, është zyrtari i radhës i lartë i Administratës së Presidentit Trump që largohet nga detyra.

Nga Ruben Avxhiu 

 Këshilltari i Sigurisë Kombëtare, John Bolton, është zyrtari i radhës i lartë i Administratës së Presidentit Trump që largohet nga detyra.
“E njoftova mbrëmë John Bolton-in se shërbimet e tij nuk nevojiten më në Shtëpinë e Bardhë”, sapo shkroi Presidenti Donald Trump, në rrjetin social Tuitër. “Nuk isha dakord me shumë propozime të tij, ashtu si edhe shumë të tjerë në Administratë…”
John Bolton shihej si një zyrtar i linjës së fortë në çështjet e sigurisë dhe të jashtme. Ai besohej se ishte edhe arkitekt i politikës së përplasjes me Iranin.
Nga ana tjetër, ky largim thellon ritmin e lartë të vajtje-ardhjeve në administratën e Presidentit Trump ku ish-zyrtarët ankohen për vështirësi komunikimi dhe një prirje të kreut të Shtëpisë së Bardhë për të ndryshuar shumë shpesh mendjen për tema të rëndësishme.
Shumë shqiptarë e panë me dyshim ngjitjen në detyrë të ish-diplomatit John Bolton për shkak se kishte qenë një nga zërat e rrallë amerikanë që kishin folur publikisht kundër pavarësisë së Kosovës.
Nga ana tjetër, Bolton ka qenë nga zërat më radikalë kundër rikthimit të Rusisë si një forcë negative në politikat ndërkombëtare dhe kjo i ka inkurajuar disa që druheshin nga dobësia e Perëndimit përballë kërcënimit rus.
Gjatë qendrimit të tij relativisht të shkurtër në detyrë, Këshilltari Bolton ka pasur disa takime me zyrtarë të lartë të Serbisë dhe disa komentues në botën shqiptarë e kanë lidhur me të, ndoshta gabimisht, projektin e një marrëveshjeje të mundshme mes Kosovës dhe Serbisë, që do të sillte njohjen e pavarësisë nga Beogradi. Ideja e marrëveshjes është paragjykuar dhe dënuar gjerësisht në Kosovë e në botën shqiptare, përshkak të mundësisë së shkëmbimit të territoreve ose lëvizjes së kufijve në mënyrë të atillë që mund të çojë në lënien jashtë Kosovës së tre rajoneve me shumicë serbe.
Bolton vetë nuk ka sugjeruar ndonjëherë publikisht ndryshimin e kufijve, po ka deklaruar se SHBA do të mbështeste çfarëdo marrëveshje që firmosej si nga Serbia ashtu edhe nga Kosova.
Dyshimet e shqiptarëve u shtuan kur pas takimit së Këshilltarit Bolton, me ministrin e Jashtëm Ivica Daçiq, ky i fundit deklaroi me pompozitet se Serbia nuk është kuptuar ndonjëherë më mirë në Washington.
Pavarësisht nga këto dyshime e besime, politika e jashtme amerikane gatuhet në Departamentin e Shtetit dhe jo nga Këshilltari i Sigurisë. Mbetet për t’u parë sesa ndikim ka pasur vërtet Këshilltari Bolton, apo nëse ka ndryshuar vërtet nga ardhja e sidomos ikja e tij në qendrimet amerikane.
Një sinjal padyshim do të ketë qenë pranimi nga Presidenti Trump i një nisme franceze për rivendosjen e një dialogu mes SHBA-së dhe Iranit. Po ashtu për herë të parë është lënë hapësirë për një takim të mundshëm të Presidentit Trump dhe Presidentit Hassan Rouhani të Iranit.
Bolton ka udhëtuar në Shqipëri për t’u takuar me një grup të qëndresës së armatosur kundër regjimit fetar në Iran. Me zgjedhjen e tij rëndësia e këtyre muxhahedinëve që ka pranuar të strehojë Shqipëria ishte rritur shumë.
Bolton ishte radikal edhe ndaj Koresë së Veriut, duke besuar se vetëm linja e fortë e kërcënimeve dhe e përplasjes funksionon me diktatorë si Kim, Putin, apo Ajatollahët. Orvajtja e Presidentit Trump për të vendosur linja komunikimi dhe për të arritur marrëveshje historike me këto vende kundërshtare kanë dobësuar pozitën e tij. Përjashtimi duhej se do të ishte Irani, një temë shumë për zemër e Këshilltarit Bolton.
Trump kishte qenë për shumë vite kundërshtar i afrimit me Iranin dhe e shihte marrëveshjen gjashtëpalëshe me Iranin për çështjen e armëve bërthamore si tepër favorizuese për Teheranin. Nën këshillën e Boltonit, ai deklaroi se SHBA nuk e njihte këtë marrëveshje. Po ai nuk gjeti përkrahje as nga vendet e BE-së e as nga Rusia e cila ka marrëdhënie shumë të mira me Iranin. Irani është gjithashtu shumë i përfshirë në konfliktin e Sirisë.
Në deklaratat e tyre dukej një dallim i madh. Ndërsa Trump takohej me Kim, Putinin dhe së fundi hapi rrugën e bisedimeve me Iranin, Bolton ka treguar rregullisht mosbesim të hapur.
Një tjetër temë që mund të ketë ndikuar në largimin e Boltonit është Venezuela, Bolton përdori linjën e fortë duke mbështetur tërësisht opozitën në Venezuelë, kundër diktatorit Maduro që mbështetej nga Rusia. Sipas medias amerikane, Trump kishte besuar në një fitore të lehtë e të shpejtë të opozitës, po në fund, diktatura mbeti në këmbë.
Një tjetër dështim ishte anullimi në momentin e fundit të një takimi sekret me Talibanët në Kampin presidencial Davis, në SHBA, ku do të vendosej paqja mes Talibanëve dhe qeverisë në Kabul dhe SHBA do të fillonte më në fund tërheqjen e plotë prej një vendi ku kishte ndërhyrë pas 11 Shtatorit 2001.
Në fund, dallimet u bënë më të forta se besimi i Presidentit Trump të Këshilltari i tij i Sigurisë.
Bolton do të mbahet mend edhe për largimin e të gjithë stafit që veproi nën drejtimin e paraardhësit të tij ish-ushtarakut të lartë H.R. McMaster, për të cilin punuan edhe dy shqiptaro-amerikanët e ngritur në pozitat më të larta të administratës, Ylli dhe Ylber Bajraktari.
Në përgjithësi, reagimet e shqiptarëve në rrjetet sociale për largimin e Këshilltarit Bolton në shumicën e tyre shprehën gëzim e çlirim.
Kurioz ishte në fund edhe reagimi nga vetë John Bolton, që në rrjetin social Tuitër shkroi se kur i kishte dhënë dorëheqjen Presidenti Trump i kishte thënë “le të flasim përsëri në mëngjes”. Ekziston mundësia që largimin nga administrata, Bolton ta ketë mësuar, ashtu sit ë gjithë ne të tjerët, nga postimi i presidentit, në Tuitër.

Veton Surroi: Tri lexime të John Boltonit

Nga Veton Surroi

Porosia për “korrigjimin e kufijve” të Kosovës nga Washingtoni erdhi nga njeriu, i cili ishte kundër pavarësisë së Kosovës. Por ka edhe më shumë se kaq…

1.

Në fund të gushtit, pas shumë supozimeve, erdhi paralajmërimi i një ndryshimi në politikën e jashtme amerikane ndaj Kosovës. Këshilltari për Siguri Kombëtare në Shtëpinë e Bardhë, John Bolton, i pyetur për idenë e shkëmbimit të territoreve mes Kosovës dhe Serbisë tha:

“Mosmarrëveshja mes Kosovës dhe Serbisë mund të jetë një nga çështjet më të rëndësishme. Shumë njerëz kanë tentuar të ndërmjetësojnë. Këto përpjekje kanë dështuar(…). Mirëpo unë mendoj se ka shenja të reja se të dyja qeveritë mund të kenë vullnet për të negociuar këtë çështje në heshtje.

Politika jonë, politika amerikane është që, nëse të dyja palët mund të punojnë me njëra-tjetrën për të arritur një marrëveshje, ne nuk përjashtojmë korrigjimet territoriale. Nuk na takon neve”.

Dhe, me këto pak fjalë duket se ndryshoi njëri prej parimeve udhëheqëse të politikës së jashtme amerikane karshi zhbërjes së Bashkimit Sovjetik dhe pastaj Jugosllavisë, se të bëhej çka të bëhej, nuk do të ndryshonin kufijtë e njësive federale që shndërroheshin në shtete të pavarura.

Por a ndryshoi politika e jashtme amerikane, apo për këtë politikë të jashtme e shprehu mendimin këshilltari i Sigurisë Kombëtare, John Bolton – kjo është një çështje që në administratë amerikane quhet “turf war”, “luftë për territor” mes agjencive të ndryshme shtetërore që duan që mendimi i tyre të jetë vendimtar dhe atë ta vulosë presidenti i vendit. Këtë informatë e kam nga vetë John Boltoni, gjegjësisht autobiografia e tij, “Surrender is not an option”, Threshold Editions, New York,2007. Në të shihet një intelektual, i cili në Evropë do të quhej ideolog, i krahut konservator të konservatorëve, i cili ndërton bindjet e veta brenda administratës. E shërbimi i tij fillon që me presidentin Reagan, Bushin plak, pastaj Bushin e ri dhe në fund Trumpin.

2.

Në administratën e sotme të presidentit Trump nuk ekziston një person që ka përvojën qeveritare që ka Bolton. Dhe në administratën e sotme të presidentit Trump nuk ekziston as edhe një person tjetër i staturës së tij që ka pasur mendim kaq të prerë kundër Kosovës dhe pavarësisë së saj, para se ajo të shpallej. Më 31 dhjetor të vitit 2008, kur tashmë administrata e presidentit Bush kishte kryer të gjitha përgatitjet për shpalljen e koordinuar të pavarësisë së Kosovës, John Bolton së bashku me ish-sekretarin e Shtetit, Eagleburger dhe ndihmëssekretarin e Mbrojtjes Peter Rodman, botuan në “Washington Times” artikullin me titull “Warning light on Kosovo”, duke kërkuar që Washingtoni të mos e njohë shpalljen e pavarësisë së Kosovës, gjegjësisht ta ndërpresë atë.

Në të, shpaloset një interpretim i politikës së jashtme që ishte krejtësisht në minoritet jo vetëm në SHBA, por edhe në vetë kampin konservator republikan. Bolton dhe bashkautorët cekin se “njohja e pavarësisë së Kosovës pa pëlqimin e Serbisë do të vendoste një precedencë me pasoja afatgjata dhe të paparashikueshme për shumë regjione në botë”. Pastaj qartazi e vënë Kosovën si pjesë e sovranitetit serb si në formulimin “Ne besojmë se një zgjidhje e imponuar e çështjes së Kosovës dhe kërkesën për ta ndarë territorin sovran të Serbisë pa pëlqimin e saj nuk është në interes të SHBA-së”. Dhe në fund, Kosovën e definojnë si të parëndësishme për politikën e jashtme amerikane: “Për një çështje të rëndësisë minore për Shtetet e Bashkuara, a është ky një shpenzim i dobishëm i kapitalit politik me Rusinë?”.

Në rikapitullim, autorët mendojnë se Kosova është pjesë e territorit sovran të Serbisë, nuk duhet pavarësuar pa pëlqimin e Serbisë, sepse kështu dëmtohet Serbia, vendosen precedenca negative gjithandej dhe shpenzohet kapitali politik me Rusinë, i cili duhet përdorur në bashkërenditje për të frenuar armët bërthamore në Iran apo Kore të Veriut.

3.

Përderisa me lehtësi është anashkaluar mendimi i zotit Lawrence Eagleburger, që qe konsideruar të jetë aq i lidhur me interesat e Serbisë – të cilat nuk i ka fshehur si lobist për veturat Yugo në Amerikë – sa të quhej Lawrence i Serbisë, një gjë e tillë nuk mund të thuhej lehtë për John Boltonin. Mendimet e tij janë pjesë e këndvështrimit të tij të botës, një këndvështrimi të cilit i beson.

Këndvështrimi i tij lexohet në libërthin kritik për politikën e jashtme amerikane të asaj kohe me titull “Si po e rrezikon sovranitetin tonë kombëtar Barak Obama (“How Barack Obama is endangering our national sovereignty”, Encounter books, 2010):

– Jemi të kapur në një konflikt mes sovranitetit dhe “qeverisjes globale” që shumica e amerikanëve as që dinin se po ndodhte. Nuk befason pra që “amerikanistët” qenë duke humbur prej “globalistëve” dhe publiku i përgjithshëm ende nuk mund të vlerësojë skizmën mes këtyre dy botëvështrimeve.

Në këtë ndarje, Bolton e konsideron veten “amerikanist”, ndërsa Obamën “globalist” (sikundër i ka konsideruar Clintonët dhe çdokënd tjetër që angazhohet për më shumë bashkërenditje ndërkombëtare). Dhe, brenda kësaj ndarjeje, Kosova është produkt i “globalistëve”, pjesë e konceptit të “përgjegjësisë për të mbrojtur”, pjesë e koalicioneve botërore që tejkalojnë sovranitetet shtetërore dhe madje edhe koalicionet si NATO.

Rrjedhimisht, nuk befason artikulli i Boltonit më 1999 dhe vlerësimi nga ideologjia “amerikaniste”: çka na hyn në punë të renditemi me një Kosovë të parëndësishme kur kemi nevojë të renditemi me një Rusi të rëndësishme për caqe më strategjike se një zorrë qorre në Ballkan.

Nga ky prizëm, artikulli i vitit 1999 mund të lexohet në të kundërtën e tij më 2018, gati njëzet vjet më vonë. Pra, nëse në rikapitullim Bolton mendonte se Kosova është pjesë e territorit sovran të Serbisë, nuk duhet pavarësuar pa pëlqimin e Serbisë, sepse kështu dëmtohet Serbia, vendosen precedenca negative gjithandej dhe shpenzohet kapitali politik me Rusinë, i cili duhet përdorur në bashkërenditje për të frenuar armët bërthamore në Iran apo Kore të Veriut, atëherë ekziston konsistenca nëse mohimi shndërrohet në pohim.

Pra, pozicioni i Boltonit i vitit 2018 nuk është larg nëse interpretohet si : çfarëdo që të merr pëlqimin e Serbisë do ta ketë përkrahjen, sepse me këtë vendoset një precedencë pozitive e mbrojtjes së sovranitetit dhe SHBA-ja nuk do të shpenzojë më kapital politik të nevojshëm për Rusinë rreth një çështjeje të parëndësishme.

4.

Një mendim i këtillë i Boltonit duket i thjeshtësuar, madje edhe i vrazhdë dhe gjithsesi jo pjesë e politikës së jashtme tradicionale amerikane. Por John Bolton është i këtillë: autobiografia e tij lexohet edhe si përpjekje e “amerikanistëve” si ai për ta izoluar SHBA-në nga çdo përpjekje multilaterale. Në një botë ideale për John Boltonin, Amerika do të ishte një vend që për çdo gjë lidh marrëveshje të veçantë me shtete të veçanta, kontratë pas kontrate me palë sovrane që quhen shtete. Dhe, kështu mbron interesin e vet kombëtar.

Çdo herë që zoti Bolton merr pjesë në pushtet, siç e përshkruan ai në autobiografinë e tij, bën përpjekje për të prishur ato marrëveshje e traktate që SHBA-ja ka nënshkruar më herët e që tash konsiderohet se nuk janë më me interes për SHBA-në. Dhe, këtu Bolton gjen si aleat gjeneralin francez, de Gaulle dhe thënien e tij se “traktatet janë si vajzat dhe trëndafilat; zgjasin sa zgjasin”.

Një thënie e këtillë nuk është larg besimit të tij ndaj çdo ndërmarrjeje që ka marrë Amerika me partnerë, siç u pa me bllokimin e pjesëmarrjes në Gjykatën Ndërkombëtare të Krimeve, largimin nga Traktati i Kyotos për mbrojtje të ambientit apo, tash prishjen e Marrëveshjes për pengimin e zhvillimit të armëve bërthamore në Iran dhe largimin nga Traktati i Parisit kundër ngrohjes globale.

Dhe ideja, e cila i atribuohet presidentit Trump, se çdo gjë që është negociuar njëherë nga Amerika duhet rinegociuar sërish, në fakt qe zhvilluar më herët nga John Bolton. Madje, këtë e hetuan edhe rusët : në një drekë me zëvendësministrin e Jashtëm rus në Moskë më 2001, shkruan Bolton në autobiografinë e tij, “sa për t’u ndier në shtëpi, Mamedov u kujtua se Lenini, Trocki dhe bolshevikët kishin një vlerësim denigrues për traktatet, duke hequr dorë prej shumicës së atyre cariste pasi morën kontrollin në vitin 1917”.

5.

Kur ministri serb Ivica Daçiq gjatë këtij viti shpalosi para Boltonit idetë për këmbim territoresh, dhe shprehu gatishmërinë e Hashim Thaçit për ta bërë këtë punë, mund të ketë hasur në veshë të vëmendshëm. Intelektualisht, një zhvillim i këtillë do të ishte pjesë e bindjeve të zotit Bolton, aq më shumë kur është po ashtu pjesë e besimit të tij, të manifestuar në autobiografi se BE-ja nuk mund të zgjidhë këtë problem ngase “në politikë të jashtme BE-ja ka një qasje është edhe më globaliste, etatiste, burokratike, legaliste dhe pasive (dhe shumë shpesh pacifiste)”.

Kjo është arsye e mirë për ta lexuar autobiografinë. Arsyeja tjetër është se në të shihet se si John Bolton është i suksesshëm, disa herë, me një energji impresive, që të krijojë veprime politike brenda administratave të cilave u shërbeu. Por, po ashtu, shihet se si në sistemin e komplikuar që quhet demokraci amerikane, mendimet e zotit Bolton mbesin në një pakicë; të zëshme dhe ndonjëherë në dukje agresive, por megjithatë pakicë.

I besuari i Orbanit László Trócsányi do të jetë komisari i Zgjerimit në BE

Eshtë një triumf diplomatik për kryeministrin e Hungarisë, Victor Orban: Ish-ministri i tij i Drejtësisë, László Trócsányi merr një post kyç në Komisionin e ri të BE. 

Me komisarin e fundit të BE-së, kryeministri i Hungarisë nuk pati fat: Tibor Navracsics, një anëtar i vjetër i partisë Fidesz të Orbanit dhe një njeri i toneve të moderuara, si komisar për Kulturën, Rininë dhe Sportet në intervista kufizohej gjithnjë me kujdes lidhur me shpërthimet e iliberalizmave të tipit Orban. Në mënyrë indirekte madje ai theksonte, se në radhë të parë ai është i detyruar kundrejt institucionit të BE-së dhe detyrave të tij si anëtar i Komisionit të BE-së.

Kësaj here Viktor Orbán doli me një kandidat të sigurtë, kur qeveria hungareze nominoi ish-ministrin e Drejtësisë, László Trócsányi për postin e komisarit të BE-së, një njeri, i cili e mbështet pa kufizime dhe është besnik ndaj Orbanit. Hungaria mori një post në Komision me efekt në opinion, atë të Zgjerimit dhe Fqinjësisë në BE. Për Viktor Orbánin ky është një nga sukseset më të mëdha diplomatike përgjatë viteve të fundit dhe pothuajse një triumf ndaj BE-së – Hungaria është e konfrontuar në BE me procesin e nenit 7 lidhur me shtetin ligjor. Përveç kësaj anëtarësia e Fidesz-it në grupin e Partive Popullore Europiane në pranverë u suspendua.

Në botën e jashtme i panjohur

Ndërsa tani Trócsányi do të jetë komisar i BE-së. Në botën e jashtme 63 vjeçari deri më sot ka qenë i panjohur. Edhe në Hungari opinioni nuk e ka njohur atë deri në ditën kur më 2014 ai u emërua ministër i Drejtësisë. Prej kohësh ai bënte pjesë në bankën e rezervave të kuadrove të Fidesz-it nacional-koncervator. Specialisti për të drejtën krahasuese kushtetuese dhe për çështjet e drejtësisë lidhur me integrimin europian ka bërë karrierë si diplomat e ambasador në Bruksel në kohën e qeverisë së parë të Orbán-it në vitet 1998 – 2002, më pas ai u emërua gjyqtar kushtetues. Ambicie të mëdha politike ai nuk ka pasur asnjëherë.

Sidoqoftë Trócsányi nuk bën pjesë në radhët e nxitësve në sistemin e Orbán dhe gjithmonë ai argumenton në mënyrë të arsyeshme. Por në pozicionet e tij Trócsányi nuk lë asnjë dyshim. Gjatë emërimit si ministër i Drejtësisë p.sh. ai theksoi prioritetin e filozofisë së drejtësisë të fundit të shekullit të 20-të kundrejt të drejtave individuale. Ka edhe një mënyrë të vepruari, që u jep rëndësi interesave të përbashkëta, ai vet e konsideron të rëndësishëm harmonizimin e të drejtave themelore individuale me ato të përbashkëta. Në praktikë Trócsányi është kujdesur, që ligji i diskutueshëm i azilimit, ligjet kundër organazatave jo qeveritare, Lex CEU ose paketa Stop Soros në një farë mënyrë të jenë koherentë.

Qeveria hungareze: Udhëheqja e re në Bruksel duhet të ndalë emigracionin

Në këtë sfond për Komisionin e BE-së shtrohet pyetja, se sa besnik do të jetë Trócsanyi ndaj Brukselit. Të paktën për qeverinë hungareze përgjigja është e qartë: nga udhëheqja e re në Bruksel pritet, që të ndalë migracionin dhe që Europa të mbrojë kombet dhe kulturën kristiane, thekson ajo në një pozicionim të saj. Për këto vlera angazhohet edhe Trócsányi.

Përveç kësaj posti i komisarit të Zgjerimit në BE ka për Orbán-in edhe një tjetër rëndësi. Hungaria si asnjë vend tjetër prej kohësh është për integrimin e shpejtë të vendeve të Ballkanit perëndimor, veçanërisht të Serbisë dhe Malit të Zi. Orbán ka marrëdhënie të mira me udhëheqësit autokratë si Aleksandar Vuçiq dhe Milo Gjykanoviç, me ish-autokratin maqedonas, Nikola Gruevski, i cili iu shmang dënimit me burg duke u arratisur në Hungari. Llogaria e kryeministrit hungarez është, që sa më shpejt vendet si Serbia e Mali i Zi të hyjnë në BE, aq më shumë do të forcohen pozicionet e tij dhe të shteteve të tjera të Vishegradit, pra të Polonisë, Çekisë dhe Sllovakisë. Ndaj nuk pritet që Trócsányi të tematizojë temën e deficitit masiv të demokracisë dhe shtetit ligjor në rajonin e Ballkanit Perëndimor.