Dokumentet sekrete për “UÇK”/ Komisioni hetimor merr përgjigjie nga shërbimi sekret shqiptar

Komisioni i Posaçëm parlementar i cili po kalon në skaner veprimtarinë e institucioneve shqiptare për llogari të hetimeve nga EULEX të krimeve të supozuara të UÇK, përmbyll mbledhjen e dokumentacionit. Ulsi Manja kryetar i këtij komisioni tha se Prokuria e Përgjithshme, Ministria për Europën dhe Punët e Jashtëme, Ministria e Drejtësisë dhe Mininstria e Brendshme janë institucionet nga ku është marrë informacioni. Në dispozicion të komisionit janë vënë edhe informacione të karakterit sekret shtetëror. Ulsiu: “Dy materiale informacione të klasifikuara sekret shtetëror SHISH dhe 1 material sekret Min Europën. Të gjithë anëtarët janë me certifikatë sigurie njëri në process marrje.” Top Channel ka mësuar se bëhet fjalë për informacione shkresore të përmbledhura në një dosje voluminoze prej 1000 faqesh. Dosja përmban të gjithë korrespondencën e ministrive shqiptare me hetuesit e EULEX. Anëtarët e komisionit kërkuan kohë në leximin e material. Komisioni i posaçëm u ngrit pas dërgimit në Hagë të kupolës drejtuese të UÇK dhe si objekt pune ka hartimin e një raporti i cili, do të jetë baza e një rezolute nga Kuvendi Shqipërisë për Kosovën.

Bashkimi Shqipëri-Kosovë. Në Shqipëri e duan më shumë se në Kosovë. Ja sondazhi

Dy organizata prezantuan të dhënat e hulumtimit ‘Shqipëri – Kosovë, Dekonstruktimi i idesë së bashkimit – Perceptimet e qytetarëve për bashkëpunimin mes dy vendeve’ i publikuar këtë javë. Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur (KFOS) dhe Fondacioni Shoqëria e Hapur për Shqipërinë (OSFA) kanë publikuar hulumtimin i cili jep përgjigje disa prej çështjeve me interes në Kosovë dhe në Shqipëri si p.sh.: distanca sociale, imazhi për fqinjët, integrimi evropian, bashkëpunimi rajonal, perceptimi dhe stereotipet ndaj njëri-tjetrit, qëndrimi ndaj bashkëpunimit zyrtar të dy vendeve si dhe qëndrimi ndaj bashkimit eventual kombëtar. Raporti thotë se vizitat e ndërsjella mes qytetarëve të Kosovës dhe Shqipërisë janë shtuar dukshëm, sidomos pas çlirimit të Kosovës dhe ndërtimit të Rrugës së Kombit. Por, qytetarët e Kosovës e vizitojnë Shqipërinë dukshëm më shumë se sa e vizitojnë qytetarët e Shqipërisë Kosovën. Sipas hulumtimit në të dy vendet, 88.7% e shqiptarëve të Kosovës kanë vizituar Shqipërinë, ndërkohë që vetëm 31.6% e qytetarëve të Shqipërisë kanë vizituar Kosovën, thuhet në raport. Sa i përket njohurisë së njëri tjetrit raporti thotë se shqiptarët e Kosovës kanë bindjen se e njohin më mirë Shqipërinë, se sa qytetarët e Shqipërisë e njohin Kosovën. Një gjë të tillë nuk e dëshirojnë 16% e të anketuarve në Shqipëri dhe Kosovë. Nga ata që nuk e dëshirojnë bashkimin kombëtar, vërehet një refuzim më i madh në zona urbane, si në Shqipëri, ashtu edhe në Kosovë. Për nga shtrirja gjeografike, të anketuarit në rajonin e Prishtinës janë në shkallë më të madhe kundër bashkimit kombëtar, kurse në Shqipëri janë të anketuarit e zonës qendrore thuhet në raport. Më tutje në raport, të pyetur nëse do të ishin të gatshëm të paguanin një taksë e cila mundëson bashkimin kombëtar, gatishmëria bie, ku 29.5% e të anketuarve në Shqipëri do të ishin dakord me një taksë të tillë dhe 43.5% e të anketuarve në Kosovë. Në pyetjen se nëse do të mbahej një referendum për bashkimin e Kosovës dhe Shqipërisë në një shtet të vetëm, ju personalisht si do të votonit?, të ankëtuarit në Shqipëri 74.8% janë pro, ndërsa 17.7% janë kundër. Ndërsa në Kosovë pro janë 63.9% dhe kundër janë 16.7% Edhe qytetarët e Shqipërisë në masë të madhe pajtohen se shqiptarët e Kosovës kanë njohuri më të mëdha për Shqipërinë, se sa anasjelltas. Sa i përket dëshirës së realizimit të bashkimit kombëtar, 63% e të anketuarve në Shqipëri dhe 54% e të anketuarve në Kosovë deklarohen se dëshirojnë që bashkimi kombëtar të realizohet. “Nga ata që janë kundër bashkimit në një shtet, arsyet janë të ndryshme. Arsyeja më e shpeshtë që është përmendur nga të anketuarit shqiptarë në Shqipëri dhe Kosovë ka të bëjë me bindjen se si dy shtete Kosova dhe Shqipëria funksionojnë më mirë. Një pjesë e konsiderueshme e atyre që kundërshtojnë bashkimin në një shtet këtë e bëjnë edhe nga bindja se shqiptarët e Kosovës dhe Shqipërisë kanë dallime në kulturë dhe traditë. Por të pyetur se çfarë mendojnë se si do të votonin në një referendum të tillë familjarët dhe miqtë e tyre, të anketuarit shprehen më skeptik sa i përket votës ‘pro’ bashkimit, duke menduar se familjarët, shokët dhe miqtë do të votonin në shkallë më të ulët për bashkim (59% në Shqipëri dhe 47% në Kosovë)” thuhet në raport. Për shqiptarët e Shqipërisë të cilët besojnë se bashkimi kombëtar është i mundshëm, bashkësia ndërkombëtare shihet si faktor kryesor që mundëson bashkimin. Kurse për shqiptarët e Kosovës faktor kryesor që mund të realizoj një skenar të tillë shihet lidershipi në Kosovë dhe Shqipëri. Por edhe ata që mendojnë se bashkimi kombëtar nuk mund të ndodhë, faktorin ndërkombëtar e shohin si pengesë kryesore, si të anketuarit në Shqipëri, ashtu edhe ata në Kosovë. Si pengesë e dytë kryesore për bashkimin kombëtar të anketuarit në Shqipëri e shohin kundërshtimin e Serbisë, kurse të anketuarit në Kosovë i shohin shtetet e rajonit në përgjithësi. Nga ata që besojnë në bashkimin kombëtar, pjesa më e madhe e të anketuarve në Kosovë besojnë se kjo do të ndodhë brenda pesë viteve (39% e të anketuarve), kurse të anketuarit në Shqipëri më shumë besojnë se kjo mund të ndodhë brenda dhjetë viteve të ardhshme. “Shqiptarët e Kosovës besojnë se bashkimi mund të ndodhë brenda pesë viteve të ardhshme, përderisa shqiptarët e Shqipërisë besojnë se kjo mund të marr më shumë kohë” thuhet në raport. Ajo çka lë pështypje në raportin e KFOS-it dhe OSFA del se shqiptarët në Kosovë dhe Shqipëri i kanë të përbashkëta hallet e tyre. Shumica e shqiptarëve të anketuar në të dy anët e kufirit besojnë se shëndetësia është më e zhvilluar në Shqipëri se sa në Kosovë, por shqiptarët e Kosovës kanë vlerësim më pozitiv për shëndetësinë në Shqipëri (63% e të anketuarve) se sa shqiptarët e Shqipërisë (46%). Njësoj, shumica e të anketuarve shqiptarë në të dy vendet vlerësojnë se arsimi është më i zhvilluar në Shqipëri se sa në Kosovë. Të anketuarit në të dy vendet besojnë se Shqipëria ka potencial më të madh për zhvillim në fushën e turizmit. Të anketuarit në të dy vendet vlerësojnë se sporti është më i zhvilluar në Kosovë, ashtu siç mendojnë se mirëqenia e banorëve të Kosovës është më e mirë. Sa i përket respektimit të ligjit, po ashtu qytetarët e të dyja vendeve vlerësojnë se ligji respektohet më shumë në Kosovë. Ndërsa, qëndrime të kundërta shqiptarët e Shqipërisë dhe Kosovës mbajnë sa i përket zhvillimit të kulturës, respektimit të të drejtave të grave dhe lirisë së fjalës, ku të anketuarit vlerësojnë se këto janë në një pozicion më të mirë në vendin e tyre. Për sa i përket zhvillimit ekonomik, të anketuarit mendojnë se vendi tjetër ndodhet në nivel më të mirë të zhvillimit ekonomik se sa vendi i tyre. Të pyetur mbi perceptimin e korrupsionit në Kosovë, shqiptarët e Kosovës kanë tendencë të vlerësojnë se korrupsioni është më i lartë në Kosovë se sa në Shqipëri, përderisa shqiptarët e Shqipërisë në masë më të madhe e nuk pajtohen me këtë konstatim. Raporti eshte publikuar ne Kosove nga Telegraf.

Basketbollisti serb: Kosova nuk është Serbi

Basketbollisti i skuadrës turke, Fenerbahçe dhe i Përfaqësueses së Serbisë, Nikola Kaliniq, në një intervistë të gjatë për mediet serbe, e ka pranuar se Kosova nuk i takon më Serbisë. “Qëkur di për veten time, e jam i lindur në vitin 1991, ka probleme dhe shqetësime rreth Kosovës. Jam i vetëdijshëm se dikush do të më urrejë, por është koha që dikush ta thotë publikisht Hajdeni ta zgjidhim këtë problem, të nxjerrim çka mundemi dhe të vazhdojmë tutje”, ka thënë Kaliniq. “Lufta e Kosovës ka ndodhur para më shumë se 600 vjetësh, ndërsa ka shumë dekada që ajo nuk është territor ‘yni’, le të më korrigjojnë më të vjetrit dhe më të mençurit, nëse gaboj. Askush nuk jeton nga e kaluara dhe sa më parë të pajtohemi dhe të vazhdojmë tutje, do ta kemi mirë. Nuk jemi popull qiellor, madje nuk kemi qenë kurrë, kemi pasur momente të shkëlqyera në të kaluarën, por duhet të pajtohemi me faktin se tani jemi pikë e vogël dhe e parëndësishme në hartën e madhe të botës. Kush nuk më beson le të udhëtojë pak nëpër botë dhe t’ju thotë të huajve prej nga është dhe çka je-do të përjetojë ‘shok’, jam i sigurt. Unë e kam përjetuar. Kohë më parë është nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi ndërmjet Gjermanisë dhe Francës, e para ishte në vitin 1963, pra pas 16 vjetësh të gjithë asaj që ka ndodhur në Luftën e Dytë Botërore. Hej, 16 vjet nga krimet dhe viktimat, e kanë kuptuar se duhet të punojnë bashkë, dhe shihni se ku janë tani? E ne edhe më tej flasim për luftën e Kosovës dhe kush e di për çka…”, ka deklaruar Kaliniq.

A do t’i hapin Serbia dhe Kosova arkivat sekrete të luftës?

Komandanti jugosllav Nebojsa Pavkoviç (majtas) duke dëgjuar raportin e një ushtari pranë Gjilanit në Kosovë gjatë luftës në shkurt 1999. Foto: EPA/MOMA DABIC/STRINGER. Serbeze Haxhiaj and Milica StojanovicBeograd, Bërnicë, RracajBIRNAugust 11, 202007:42 Serbia dhe Kosova i kanë kërkuar njëra-tjetrës të hapin arkivat ushtarake për të ndihmuar në zbulimin e vendeve ku janë varrosur personat e zhdukur nga lufta e viteve 1998-1999, por pavarësisht retorikës bashkëpunuese, duket se asnjëra palë nuk ka gjasa ta bëjë këtë. This article is also available in: English Më 2 gusht 1998, dy djemtë e Zenun Xhemajlit, 27-vjeçari Muharrem dhe 25-vjeçari Ilir, u ndaluan nga një patrullë e policisë serbe pranë fshatit të tyre Rracaj në komunën e Gjakovës, Kosovë, dhe u morën me vete. Ai nuk i pa më kurrë. Më pak se një vit më vonë, mëngjesin e 27 prillit 1999, dy djemtë e tij më të vegjël, Shkëlzeni 21-vjeçar dhe Albani 19-vjeçar, u vranë së bashku me 375 shqiptarë të tjerë të Kosovës në një masakër në fshatin Mejë. Eshtrat e Albanit u gjetën në një varr masiv në Batajnica, periferi e Beogradit, në vitin 2004. Por trupat e Muharremit, Ilirit dhe Shkëlzen rezultojnë ende të zhdukur. Kur zyrtarë të lartë nga Serbia dhe Kosova u takuan në Bruksel muajin e kaluar për të rifilluar dialogun që synon normalizimin e marrëdhënieve, të dy palët thanë se ishin të gatshme të ndihmojnë njëra-tjetrën në gjetjen e eshtrave të njerëzve që humbën jetën në luftën e viteve 1998-1999, si djemtë e Zenun Xhemajlit. Delegacioni i Kosovës i kërkoi Serbisë që të hap arkivat e saj ushtarake dhe policore të kohës së Jugosllavisë për të ndihmuar në gjetjen e vendndodhjeve të varreve masive të luftës, ndërsa delegacioni i Serbisë kërkoi që të hapeshin arkivat e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, UÇK. “Shqiptarët kërkuan që të hapen të gjitha arkivat ushtarake dhe policore dhe ne thamë, në lidhje me personat e zhdukur dhe personat e zhvendosur brenda vendit, se nuk ka asnjë problem, por edhe ju duhet të hapni arkivat e të ashtuquajturës UÇK, në mënyrë që të shohim se ku u vranë serbët dhe jo-shqiptarët e tjerë”, tha presidenti serb Aleksandër Vuiçiç. Por, pavarësisht retorikës për bashkëpunim, asnjë nga këto gjëra nuk duket se ka gjasa të ndodhë së shpejti. Serbia i ka klasifikuar disa nga arkivat e saj ushtarake si sekrete shtetërore, ndërsa Kosova këmbëngul se UÇK-ja, si një organizatë guerile, nuk ka pasur kurrë arkiva ushtarake. “Ekziston gjithmonë dikush që mund ta dijë” Visnja Stamenkoviç, bashkëshorti i së cilës është zhdukur që nga viti 1999, në shtëpinë e saj në fshatin Bërnicë, Kosovë. Foto: BIRN. Familjarët e serbëve që humbën jetën gjatë dhe pas luftës në Kosovë, si Visnja Stamenkoviç, besojnë se hapja e arkivave të kohës së luftës mund të zbulojë fakte që janë fshehur për dy dekada. Stamenkoviç, bashkëshorti i së cilës, Zarko, u zhduk më 28 qershor 1999, pasi forcat serbe kapitulluan ndaj sulmeve ajrore të NATO-s dhe u tërhoqën nga Kosova, beson se fati i burrit të saj dhe të tjerëve mund të zgjidhet, nëse hapen arkivat e UÇK-së, ose ato të qeverisë së vetë-shpallur, jetëshkurtër të Kosovës, e cila u krijua nga anëtarët e UÇK-së në shkurt 1999 dhe funksionoi deri në janar të vitit 2000. “Pse të mos lejoni që ata të përdorin çdo gjë të mundshme për të gjetur ndonjë gjurmë të atyre që u rrëmbyen dhe vranë, si në rastin e tim shoqi?” tha ajo për BIRN në shtëpinë e saj në Bërnicë në komunën e Prishtinës. Ajo u shpreh se “ekziston gjithmonë dikush që mund ta dijë se çfarë ndodhi”. “Shumë njerëz u vranë pas luftës dhe këto vrasje nuk mund të jenë kryer nga disa individë”, shtoi ajo. Zyra e kryeministrit të Kosovës këmbënguli se nuk ka asgjë për të fshehur. “Në këtë proces, ne do të jemi plotësisht të angazhuar për të bashkëpunuar me drejtësinë”, tha ajo. Por, ajo shtoi: “Sa i përket arkivit të UÇK-së, kjo është një çështje që i përket organizatave të veteranëve të luftës.” Nasim Haradinaj, zv/kryetar i Organizatës së Veteranëve të Luftës në Kosovë, tha për BIRN se UÇK-ja nuk kishte arkiva. Jakup Krasniqi, një ish-zëdhënës i UÇK-së i cili ka mbajtur poste të ndryshme të larta politike që nga koha e luftës, bëri një pohim të ngjashëm: UÇK-ja ishte një grup gueril dhe nuk kishte arkiva. “Jam i sigurt që UÇK-ja nuk ka pasur ndonjë arkiv të sistemuar e të shkruar, përveç asaj që është shkruar dhe thënë për UÇK-në”, tha Krasniqi për BIRN. “Arkivi, nëse mund të quhet arkiv, i komunikimit të brendshëm, i Shtabit të Përgjithshëm me Shtabet e Zonave operative, mbase pas UÇK-së e ka trashëguar Trupat Mbrojtëse të Kosovës (TMK) apo edhe mund të jenë deponuar në Arkivin e Kosovës…”, tha ai. Por Safet Syla, shef i Zyrës për Trashëgimi të Trupave Mbrojtëse të Kosovës, tha se organizata e tij nuk ka asnjë material të UÇK-së. “Ne nuk kemi trashëgu asgjë që ndërlidhet me luftën e UÇK-së sepse UÇK-ja ka qenë një formacion gueril dhe nuk ka pasur diçka që mund të arkivohet. Ne kemi ruajtur vetëm materialin që ndërlidhet me TMK-në”, tha Syla për BIRN. Krasniqi tha gjithashtu se UÇK-ja dhe ushtria dhe policia serbe nuk mund të krahasohen për shkak të natyrës së roleve të tyre në konflikt – një agresor ushtarak dhe një rezistencë e armatosur. “Serbia planifikoi dhe organizoi gjithçka dhe arkivat e saj nuk mund të krahasohen me ato të një grupi gueril”, tha ai. “Ata që fshehin të dhëna shpërblehen” Hetues serbë dhe të Kombeve të Bashkuara me qese që mbajnë eshtra të shqiptarëve etnikë gati për t’u kthyer në Kosovë në maj 2005, pasi u zhvarrosën nga një qendër stërvitore e policisë në Batajnica, Serbi. Foto: EPA/SASA STANKOVIC. Ivana Zaniç, drejtoreshë e OJQ-së Fondi për të Drejtën Humanitare me qendër në Beograd, e cila merret me krimet e luftës, tha se arkivat më të rëndësishme nga periudha 1998-1999 janë ato të Ushtrisë Jugosllave dhe Ministrisë së Brendshme serbe. “Dokumente specifike i referohen urdhrave, komandave, raporteve të rregullta luftarake, në të cilat është e mundur të kontrolloni se cila njësi ishte përgjegjëse për cilën zonë kur ata kryen operacionet”, tha Zaniç për BIRN. “Këto dokumente mund të ndër-referohen me të dhënat për numrin e viktimave në ato operacione specifike. Në këtë mënyrë, do të ishte e mundur të rindërtoheshin ngjarje – cila njësi ishte përgjegjëse për cilin krim, kush ishte në krye të asaj njësie dhe kështu me radhë”, shpjegoi ajo. Fondi për të Drejtën Humanitare publikoi në vitin 2015 një dosje në lidhje me një varr masiv, i cili u zbulua në Rudnica në jugperëndim të Serbisë, në afërsi të kufirit me Kosovën, ku u gjetën eshtra të civilëve etnikë shqiptarë të vrarë nga forcat serbe në prill dhe maj 1999 në fshatrat kosovare Rëzallë, Çikatovë e Vjetër, Zabel i Ulët dhe Gllanasellë. Këto fshatra në atë kohë ishin në zonën e kontrolluar nga Brigada e 37-e e Motorizuar e Ushtrisë Jugosllave, e komanduar nga Ljubisa Dikoviç, i cili në kohën kur u publikua dosja ishte bërë shefi i shtabit të përgjithshëm të Ushtrisë Serbe. Fondi për të Drejtën Humanitare i kërkoi Ministrisë së Mbrojtjes dokumente në lidhje me operacionet e Brigadës së 37-të të Motorizuar, por nuk i mori ato dhe nuk ka për t’i marrë në ndonjë të ardhme të parashikueshme. “Menjëherë pas kësaj kërkese për informacion, ministri i atëhershëm i mbrojtjes Bratislav Gasiç e deklaroi të gjithë arkivin e Brigadës së 37-të një sekret shtetëror për 30 vitet e ardhshme, duke e bërë kështu të pamundur hedhjen dritë mbi krimet nga e kaluara për një periudhë kaq të gjatë kohe”, tha Zaniç. Marko Milosavljeviç nga OJQ-ja Nisma Rinore për të Drejtat e Njeriut tha se ky ishte një shembull kryesor i natyrës së mbyllur të institucioneve serbe. “Paradoksalisht, Gasiç tani është drejtor i BIA-s, Agjencia Informative e Sigurisë e Serbisë, gjë e cila thjesht na tregon se ata që fshehin të dhëna dhe mbulojnë krime, në kundërshtim me Ligjin për Fshehtësinë e të Dhënave, shpërblehen shumë shpejt”, tha Milosavljeviç për BIRN. Pasi u publikua dosja në lidhje me varret masive në Rudnica dhe u krijua mundësia e fillimit të një hetimi për aktivitetet e kohës së luftës të shefit të shtabit të Ushtrisë Serbe, Ljubisa Dikoviç, presidenti serb Tomislav Nikoliç paralajmëroi prokurorin e vendit për krime lufte që “të mendojë pak për ato që ai po gërmon në Serbi”. “Komandantët e dinë ku janë trupat” Zenun Xhemajli, i cili humbi djemtë e tij në luftë, në shtëpinë e tij në fshatin Rracaj, Kosovë. Foto: BIRN. Rreth 1,600 njerëz janë ende të zhdukur nga lufta në Kosovë, kryesisht shqiptarë etnikë, por edhe disa serbë. Zyra e kryeministrit të Kosovës akuzoi autoritetet e Beogradit se “po vazhdojnë të përpiqen të fshehin krimet e luftës të Serbisë duke fshehur kufomat e civilëve në varre masive në Serbi”. Presidenti serb Vuçiç ka këmbëngulur megjithatë se “ne nuk do të mbronim kurrë asnjë person përgjegjës për krime lufte” dhe ka thënë se Serbia është e gatshme të kërkojë varret e mundshme “kudo që shqiptarët e Kosovës mendojnë se mund të tregojnë një vend në hartë”. Por Zaniç nga Fondi për të Drejtën Humanitare mendon se Serbia nuk është ende e gatshme të ndjekë penalisht ata që janë përgjegjës për vrasjet e njerëzve që janë gjetur të varrosur nëpër varre masive. “Si kujtesë, varri masiv në Batajnica u zbulua pothuajse 20 vjet më parë dhe që atëherë nuk kemi pasur as edhe një çështje para ndonjë gjykate vendase që të jetë marrë me këtë”, tha Zaniç për BIRN. Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë përcaktoi që shefat ushtarakë dhe policorë jugosllavë dhe serbë ishin përgjegjës për operacionin e fshehjes dhe lëvizjes së trupave të viktimave shqiptare të Kosovës nga kjo e fundit në Serbi. Por prokurorët serbë nuk kanë ngritur ende ndonjë aktakuzë. Zyra serbe e Prokurorit të Krimeve të Luftës hetoi masakrën në Mejë, ku djemtë e Zenun Xhemajlit ishin midis më shumë se 375 personave që u vranë dhe trupat e të cilëve u varrosën më vonë në Batajnica. Katër persona ishin të dyshuar në hetim; njëri vdiq dhe hetimi për të tjerët u ndal në vitin 2019 “sepse nuk ekzistojnë prova të mjaftueshme për aktakuza”, sipas Zyrës së Prokurorit të Krimeve të Luftës. Zaniç tha se deklarata e Vuçiçit ishte qëllimisht çorientuese sepse ajo synonte të tregonte “se Serbia po bën gjithçka për të hetuar krimet dhe për të ndëshkuar ata që janë përgjegjës dhe kjo as që i afrohet të vërtetës”. “Vetëm disa krime të kryera në Kosovë janë gjykuar para një gjykate në Serbi dhe gjyqi për krimet e kryera në fshatrat Qyshkë, Zahaq, Pavljan dhe Lybeniq ka zgjatur dhjetë vjet”, theksoi ajo. Milosavljeviç tha se edhe nëse arkivat serbe hapen pjesërisht, “do të zbulohen vetëm disa të dhëna, sepse Serbia drejtohet nga ata që kanë përfituar materialisht dhe politikisht nga luftërat në ish-Jugosllavi”. Vuçiç dhe disa nga besnikët e tij të Partisë Progresiste Serbe në pushtet, kanë luajtur role të spikatura politike ose ushtarake gjatë luftërave të viteve 1990 në Ballkan, dhe vitet e fundit partia është akuzuar vazhdimisht për lavdërimin e kriminelëve të luftës. Milosavljeviç argumentoi se “çmimi i komplotit të heshtjes tani po paguhet mbi të gjitha nga familjet e të zhdukurve”. Zenun Xhemajli tani është 78 vjeç dhe e ka humbur shpresën se do të mësohet ndonjëherë e vërteta e asaj që i ndodhi djemve të tij. Ai nuk beson se hapja e arkivave serbe do të ofrojë ndonjë lloj progresi. “Nuk është çështje arkivash, sepse nuk besoj se mund të ndihmojnë. Më shumë se dy dekada më vonë, dyshoj se ka mbetur ndonjë gjë në arkivat e tyre për të gjurmuar zhdukjen e kufomave të civilëve”, tha ai për BIRN në shtëpinë e tij në fshatin Rracaj të Kosovës. “Megjithatë,” shtoi ai, “ka shumë njerëz në zinxhirin e komandës të forcave të ushtrisë dhe policisë që e dinë se ku janë trupat.”

Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiq ka deklaruat se nuk mund ta kuptojë histerinë në Serbi për shkak të fjalëve që i ka thënë së fundmi për Kosovën, kryetari i Akademisë Serbe të Shkencave, Vladimir Kostiq.

Vuçiq tha se ka se ka mendime të kundërta me kryetarin e Akademisë Serbe dhe se “pothuajse për për asgjë nuk jam dakord me të. Por, duhet të bisedojmë dhe tolerojmë njëri-tjetrin, dhe jo t’ia shajmë nënën dikujt nëse mendon ndryshe”.

“Ai është një njeri që tregoi guxim dhe përgjegjësi për të shprehur një qëndrim që nuk është i shumicës, ashtu si filluan sulmet kur përmenda se duhej bërë përkufizimi i kufirit [me Kosovën]. Më sulmuan nga të gjitha anët, dhe askush nuk më ofroi kurrë një alternativë, përveç ‘prisni’. Dhe çfarë do të presim?

As vet nuk e di se çfarë do të presim”, ka thënë Vuçiq, duke komentuar deklaratën e akademikut Kostiq, të bërë fundmi në mediat serbe, se pse mendon që është e nevojshme që dikush t’ua thotë serbëve qartë dhe me zë të lartë se Kosova nuk është as de facto e as de jure e Serbisë, transmeton Telegrafi.

Vuçiq, në televizionin “Happy” tha se pajtohet me kreun e Akademisë Serbe lidhur me status quo-n në Kosovë.

Të përkujtojmë se akademiku Kostiq paralajmëroi për pasojat negative të ruajtjes së asaj situate, duke thënë se një gjë e tillë në të vërtetë nuk ekziston, “status quo do të përdoret nga ata që në të vërtetë duan ta formojnë shtetësinë e tyre në mënyrën siç kanë bërë për 20 vjet”.

“Sa i përket konfliktit të ngrirë, unë mendoj njëlloj si akademiku Kostiq.

Është në pyetje vetëm se kush do të jetë i pari që do ta nxjerr shpatën.

A do të ndodhë kjo për pesë, 10 apo 20 vjet … A do të dëshironit që fëmija juaj të merrte pjesë në atë? Unë kam dy djem dhe nuk do të doja.

Nuk do të doja që dikush një ditë t’mi kthejë në arkivol.

Natyrisht, sikur që nuk do të doja të them se ‘Kosova dhe Metohia’ është e tyre, apo diçka të ngjashme”, tha Vuçiq.

“Sidoqoftë, duhet të ulemi për të biseduar, për të rënë dakord mes nesh, për të qenë korrekt dhe të drejtë dhe për të thënë se çfarë është një zgjidhje kompromisi.

Nëse nuk kemi një mundësi, atëherë të gjejmë dhjetë mundësi për të ruajtur paqen, nëse është fare e mundur. Mendoj se është një qasje racionale dhe serioze.

Fakti që ne do t’i bërtasim presidentit të Akademisë Serbe të Shkencave dhe Arteve, sepse ne jemi patriotë të mëdhenj … Dhe për çfarë janë më mirë disa prej nesh?

Për atë që kemi më shumë xhipa, Maserati dhe Ferrari?

Ai është budalla dhe ju jeni i zgjuar? Ka të vërtetë në atë për çfarë ai po fliste, ka gjëra që unë mendoj se mund të marrim më shumë, nuk mund të pajtohem plotësisht”, tha Vuçiq.

Kosova nuk është Serbi, as nuk do të jetë asnjëherë, ndonëse këtë e dinë të gjithë në Serbi ende është blasfemi të thuhet hapur ka thënë shkrimtari i njohur serb Filip David, shkruan “Danas”.

Disa, që është e tepërt shpresojnë në zgjidhjen ushtarake sikur është e mundur që me armë të kthehet Kosova në përbërje të Serbisë, edhe pse një marrëveshje e mirë me Kosovën do mbronte pakicën serbe dhe objektet kulturore serbe dhe do të sillte stabilitet që do ishte shembull për zgjidhje të çështjeve të hapura ka thënë David. Sipas tij alternative është lufta deri në shkatërrim deri në serbin dhe shqiptarin e fundit, që duan patriotët e këtushëm duke mos njohur në asnjë mënyrë pavarësinë e Kosovës. Serbia për fat të keq nuk ka politikan të gatshëm që të bëjë hapin historik të marrëveshjes me shqiptarët. Këtë mund të bëjnë vetëm shtetarët e mëdhenj, ndërsa Vuçiq nuk është i këtillë. Mediat nën kontrollin e ti të përditshëm thërrasin në konflikt të armatosur dhe helmojnë popullin me gjysmë të vërteta dhe gënjeshtra ka thënë David. Ai ka thënë se në Serbi ka ardhur te paradoksi sepse që na kanë futu në konflikte tragjike në vitet 90-ta jo që nuk janë përgjigjur por prapë janë në pushtet ekzekutiv dhe është e qartë se ata nuk mund të nxjerrin vendin nga kriza dhe kaosi në të cilën ndodhet. Serbia është në raporte të këqija me Malin e Zi, Bosnjën, Maqedoninë, Kroacinë ndërsa në Evropë ka mbështetje të grupeve të djathta popullistike si është Fronti Kombëtar i Merin le Pen, Partia Liridashëse e Strahes, popullistët e Orbanit dhe nuk është e mundur me të tillët në pushtet dhe aleatët e tillë të ndërtohet Serbia ndryshe dhe më e mirë ka thënë ai. Lidhur me raportin e Serbisë me Republika Srpska David ka thënë se një pjesë e udhëheqjes politike serbe edhe më tutje ëndërron për Serbinë e madhe, por po në të njëjtën mënyrë flitet edhe për Kroacinë e Madhe edhe Shqipërinë e madhe. Në territorin tonë jo të madh është e pamundur të realizohen këto dëshira të mëdha por edhe kjo që ato janë dhe që përshkruhen në programet partiake dhe kokat e njerëzve tërheq vërejtjen e emocioneve nacionaliste tha David.

Kosova nuk është djepi i Serbisë, por i Shqipërisë dhe i shqiptarëve!

AKADEMIK PROF.DR.MEHDI HYSENI Serbia dhe serbomëdhenjtë kolonialistë “vajtojnë” për Kosovën shqiptare, jo për reliktet kishtare, por për “Trepçën”, e cila disponon rezervat më të mëdha dhe të pashterura të arit, të argjendit etj. *** Është në interes të Vatikanit, të ndjekë shembullin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të Evropës Perëndimore në Kosovë, pa asnjë keqardhje dhe, pa asnjë dhimbje ndaj Beogradit (Piemontit sllav të Ballkanit) dhe ndaj Kishës Ortodokse Serbe-destabilizuesit shekullor të Ballkanit. *** Derisa ultranacionalistët serbë e akuzojnë Vatikanin se "Papa është fajtor për të gjithë"!!! – Atëherë nuk di pse Kardinali i Kishës Katolike Romake, Valter Kasper dhe Vatikani, të kenë aq dhimbje të madhe dhe konsiderata të jashtëzakonshme ndaj Kishës Ortodokse Serbe, kur është fjala për Kosovën shqiptare?! *** Valter Kasper (anëtar i Këshillit të Papës): “Natyrisht, ne e dimë se Kosova për Kishën Ortodokse Serbe është plagë dhe dhembje e rëndë. Gjithashtu, ne dimë se kjo është djepi dhe qendra e ortodoksisë serbe në Kosovë. Ne këtë e kuptojmë dhe dëshirojmë ta kemi parasysh, theksoi kardinali Valter Kasper në intervistën dhënë Agjencisë gazetare katolike /Kathpres/”. *** Nuk di se në cilën hartë të Serbisë e ka gjetur Kosovën ilire-shqiptare, Kardinali i nderuar Valter Kasper, kur dihet se Kosova nuk është “djep”, as “plagë”, as dhembje, e as “qendër” serbe, por ishte vetëm një koloni shekullore e Serbisë së Madhe në zemër të Evropës, si në historinë e saj të mesjetës, ashtu edhe në historinë e saj më të re (1912-1999). Serbia dhe serbomëdhenjtë kolonialistë “vajtojnë” për Kosovën shqiptare, jo për sakralet dhe për reliktet e tyre kishtare, por për minierën “Trepça”, e cila disponon me rezerva të mëdha dhe të pashterura të arit, të argjendit, të zinkut, të plumbit etj. Ky ishte “Manastiri më i madh i ortodoksisë serbe” (jo Deçani, Peja, Graçanica dhe Gazimestani) në saje të të cilit u ndërtua, u pasurua dhe u modernizua Jugosllavia-Serbia e Madhe (1912-1999). Sipas së drejtës ndërkombëtare njohja e një shteti nga një shtet tjetër, është akt i vullnetshëm, që askush nuk ka të drejtë t’ia imponojë asnjë shteti, në asnjë formë, pavarësisht nga prirja dhe dobia reciproke e interesave bilaterale ose multilaterale. Ky parim juridik ndërkombëtar vlen edhe për Vatikanin si subjekt i së drejtës ndërkombëtare. Nuk është çështje e shqiptarëve pse Vatikani deri tani nuk e ka njohur Republikën e Kosovës. Ne, nuk kemi asnjë të drejtë të përzihemi dhe të spekulojmë me teza të ndryshme, pavarësisht nga dëshira dhe interesat tona ngase jemi të vetëdijshëm se akti i mosnjohjes së Kosovës nga Vatikani, është vetëm çështje e qarqeve zyrtare të Vatikanit. Ata e dinë më së miri, kur ta vlerësojnë si oportune ta njohin Kosovën, njohja e së cilës do të ishte me rëndësi dhe, me interes të shumëfishtë dhe të posaçëm për vetë Vatikanin dhe Evropën Perëndimore. Mirëpo, ne e kemi për detyrë dhe, të drejtë, që të reagojmë ndaj deklaratës së paqëndrueshme të Valter Kasper-it (anëtar i Këshillit të Papës së Kishës Katolike Romake), kur thotë se “Kosova është plagë dhe dhimbje e rëndë për Kishën Ortodokse Serbe, dhe se është djepi dhe qendra e ortodoksisë serbe”. Nga ky konstatim i kardinalit Valter Kasper, shihet nga “aeroplani” se Ai nuk e njeh historinë e Kosovës, (edhe pse me keqardhje ka parasysh “plagën dhe dhimbjen e rëndë të saj ndaj KOS-it) ndryshe nuk do konkludonte se “Kosova është djepi dhe qendra e ortodoksisë serbe.” Çudi, nga e ka nxjerrë këtë përfundim porserb?! Pse Z. kardinal Valter Kasper t’i vijë keq ndaj KOS-it, i cili historikisht në shekuj ka qenë gjeneratori kryesor (ka luajtur rolin e shtetit dhe të kishës-kakofonisë dhe simfonisë serbomadhe) i të gjitha krizave, tërmeteve, konflikteve dhe të luftërave të përgjakshme të shkaktuara në Gadishullin Ballkanik. Këtë së fundi, e provuan edhe tre luftërat agresive dhe gjenocidale të Serbisë kundër Kroacisë, kundër Bosnjës dhe kundër Kosovës (1989-1999). Fundja, nuk ka pse t’i vijë keq aspak Vatikanit, as ndaj shtetit e as ndaj kishës serbe, se këta janë fajtorët kryesorë pse Kroacinë, Bosnjën dhe Kosovën e shndërruan në lumenj gjaku dhe, në qindra e mijëra viktima dhe varreza masive! Nuk duhet të skuqemi, as të kapitullojmë para së KEQES UNIVERESALE-fashizimit gjenocid të Ballkanit, as të Evropës, as sot e as në nesër! Si përpara Zotit të gjithëpushtetshëm, ashtu edhe para ligjeve përkatëse evropiane dhe të bashkësisë ndërkombëtare, jemi të obliguar që të vërtetën universale-të mirën e njerëzimit ta pohojmë, ta përqafojmë dhe ta mbrojmë, kudo që ndodhemi, kurse të keqen, ta denojmë sikurse Trbunali Ndërkombëtar i Nyrnbergut (1945-1949) dhe Tribunali Ndërkombëtar i Hagës(1993- )! Ndaj në këtë kontekst, nuk thotë Zoti, as nuk është humane, as njerëzore, as ligjore, as demokratike, që të ndjeheni keq (jo vetëm Vatikani, por askush në botë) ndaj atyre kriminelëve çetniko-fashistë serbë, që kanë bërë krime gjenocidi, duke shkaktuar me qindra dhe me mijëra viktima në njerëz të pafajshëm (foshnja, fëmijë gra, nëna shtatzëna, pleq, burra, djem e vajza të të gjitha moshave) në Kroaci, në Bosnjë dhe në Kroaci, vetëm për t’i zgjeruar dhe ringjallur kufijtë e Serbisë së Madhe të Ilia Garashaninit (1844) në kurriz të territoreve të huaja të vendeve fqinje në Ballkan. Kosova kurrë nuk ka qenë djep serb, por qendër pellazge-ilire-shqiptare Na vjen keq, prej Z. Valter Kasper-it, se duhet ta përgënjeshtrojmë deklaratën e tij konstatuese, sepse Kosova kurrënjëherë nuk ka qenë djep, as qendër kishtare, e as politike shtetërore serbe, por pellazge-ilire-shqiptare. Në këtë rast, me qëllim po shërbehemi vetëm me një burim të mjaftueshëm të historisë politike të Kosovës, të shkruar nga shkencëtari i spikatur slloven, profesori në Universitetin e Lubjanës (për të mos na quajtur të “njëanshëm” kardinali Valter Kasper dhe klerikët e KOS-it), por do të citojmë vetëm disa argumente relevante dhe shumë të vlefshme me karakter shkencor historik dhe politik për Kosovën, të elaboruara nga Prof. Dr. Anton Bebler (njohës i shkëlqyer i historisë, i politikës dhe i diplomacisë së Ballkanit, si dhe të marrëdhënieve politike dhe diplomatike ndërkombëtare), sipas të cilave del se, Kosova në tremijëvjeçarin e saj të derisotëm vetëm “dy shekuj e gjysmë” ka qenë plaçkë koloniale e mbretërive të ndryshme serbe, por jo djep, as qendër kishtare, as politike shtetërore e Serbisë. Kosova nuk ishte, as nuk është djep serb, por ishte vetëm koloni ilegale shekullore e Serbisë! Historikisht, Kosova kurrënjëherë nuk ka qenë “djepi dhe qendra” kishtare, as shtetërore serbe. Ja, vetëm një fragment i cituar nga një studim i gjatë i Prof. Dr. Anton Bebler për Kosovën: “Në historinë shumëshekullore të derisotme, Kosova kurrnjëherë nuk ka qenë etnikisht sllave, dhe fare serbe. Nëse kufizohemi vetëm në dymijë vitet e fundit të historisë politike të Kosovës, atëherë, shihet se kohën më të gjatë e kanë sunduar romakët, bizantinët dhe osmanët turq. Shteti i parë serb në truallin e Kosovës nuk ka qenë serb, por ka qenë Mbretëria Bullgare. Asnjëra nga shtetet më të vjetra serbe: Dukla, Zahumle, Travunja, Poganja, Bosnja dhe Rashka nuk janë krijuar në territorin e Kosovës dhe, kështu, rrjedhimisht nuk e kanë përfshirë Kosovën e sotme. Kurorëzimi i parë i mbretit serb është bërë më 1077 në Zetë, në territorin e sotëm të Malit të Zi. Mbretëria e Dytë më e vjetër serbe është Rashka, të cilën sundimtarët e saj nga dinastia e nemanjiqve e kanë riemërtuar në Serbia. Rashka shtrihej në veri të Kosovës dhe përfshinte pjesën më të madhe të Sanxhakut të sotëm. Në atë djep të vërtetë historik, kronologjikisht, i dyti sipas radhës së shtetit mesjetar serb janë themeluar dhe ndërtuar edhe kisha dhe manastiret më të lashta serbe: Shën Gjergji afër Novi Pazarit, Zhiça, Studenica, Milesheva dhe Sopoqani. Të gjitha këto jashtë territorit të djeshëm dhe të sotshëm të Kosovës. Sundimtarët serbë për pushtimet e tyre territoriale në jug të Rashkës (domethënë në kurriz të territorit të Kosovës-mh kanë shfrytëzuar ekspeditat “kryqtare” të sundimtarëve feudalë evroperëndimorë në pushtimin e Lindjes së Afërt. Me thirrjen e Papës së Romës, feudalët francezë, anglezë e të tjerë në mbarim të shekullit XII me ushtritë e tyre në disa valë mësynë në disa kahe drejt Lindjes së Afërt me objektivin e shpallur për /çlirimin e vendit të shenjtë/ nga myslimanët. Në të vërtetë, kryqtarët në rrugën për në Palestinë në pabesi e sulmojnë Bizantin e Krishter, me ç’rast krejtësisht e plaçkisin selinë dhe thesarin e tij të shkëlqyer-Stambollin, ku më 1204 e përmbysin nga Froni Perandorin e Bizantit. Si pasojë e shthurjes së Perandorisë së Bizantit, atëherë erdhi në shprehje zgjerimi i shtetit serb në territoret bizantine në Jug të Rashkës, duke përfshirë edhe Maqedoninë dhe Greqinë Veriore. Më 1216 zhupanët e mëdhenj serbë pushtimeve të veta territoriale ia bashkuan edhe vendin të cilin e riememërtuan në Kosovë e Metohi. Në historinë e derisotme ushtritë serbe territorin e Kosovës e kanë pushtuar pesë herë, dhe, pesë herë e kanë braktisur nën trysninë e forcës. Herën e fundit, me gjasë, përgjithmonë, ushtria dhe policia serbe e kanë braktisur Kosovën në qershor të vitit 1999, si rrjedhim i bombardimit të NATO-s....”(Prof.Dr. Anton Bebler). Aneksime me gjenocid Gjithashtu, në shekujt XIX dhe XX mbretëritë serbo-jugosllave i pushtuan Anamoravën, Kosovën, si dhe territore të tjera autoktone të Shqipërisë Etnike, duke i kolonizuar dhe i aneksuar me luftëra agresive, terroriste dhe gjenocidale, sikurse në herën e fundit më 1989-1999. Shqiptarët pellazgo-ilirë e kanë të drejtën mbi Kosovën, jo Kisha Ortodokse Serbe, e cila ka meritat kryesore për serbizimin dhe kolonizimin e Kosovës dhe të Anamoravës së Shqipërisë Etnike. Nëse kardinali Valter Kasperi ende nuk e di se, e kujt është Kosova, atëherë le ta lexojë të paktën (si kusht minimum për njohjen e historisë së Kosovës) librin e Prof.Dr. Noel Malcolm, Kosovo a Short History (1999); librin e Prof.Dr. Frank Muenzel, "What Does Public International Laë Have to Say About Kosovar Independence?", sepse pa leximin dhe studimin e këtyre dy librave, si dhe librat e Prof.Dr. Anton Beblerit për Kosovën dhe Ballkanin, Zoti i Nderuar Valter Kaspari, nuk mund të debatojë në temën “Kosova”!. Së fundi, derisa politika shtetërore dhe kishtare serbe e akuzojnë Vatikanin se “është destabilizuesi kryesor” i Ballkanit në dekadën e fundme të shekullit XX, me qëllim që, serbët t’i fshehin krimet e tyre, të kryera në emër dhe për llogari të Serbisë së Madhe(1844-1999) në Ballkan ( duke bërë përpjekje, që ta “amnistojnë” vetëvetën për tre gjenocidet e tyre, të kryera kundër popullit kroat, boshnjak dhe shqiptar), nuk ekziston kurrfarë arsyeje racionale, humane, morale, ligjore, demokratike dhe kozmpolite, pse Kardinali i nderuar Z. Valter Kasperi, ose Vatikani të ndjehen keq për falsifikatet historike dhe politike të Kishës Ortodokse Serbe, se Kosova “është djepi serb”!!!??? As shteti e as Kisha Ortodokse Serbe nuk kanë humbur kurrfarë territori autokton të tyre, por me agresionin, me terrorin, me terrorizmin, me gjenocidin dhe me spastrimin etnik të shqiptarëve (1912-1999) e kanë humbur përgjithmonë koloninë e tyre-Kosovën. Gabime shkencore dhe historike Kjo është e vërteta me të cilën nuk po mund të pajtohen kurrsesi as Beogradi e as Kisha Ortodokse Serbe, sepse me shekuj janë mësuar ta “kullosin” Kosovën si plaçkë koloniale të tyre. Është çështje e Kardinalit të nderuar Valter Kasper-it se çfarë konsiderate dhe respekti ka Vatikani ndaj KOS-it, ajo është çështje sovrane e Vatikanit, e askujt tjetër, por herëve të tjera, nuk është e udhës që, në emër të Kishës Katolike Romake të Vatikanit, të deklarojë se “Kosova është plagë dhe dhembje e rëndë për Kishën Ortodokse Serbe, djep dhe qendër e ortodoksisë serbe”, sepse ky konkluzion është plotësisht i gabueshëm, i pajustifikueshëm dhe i papranueshëm si për shkencën historike, ashtu edhe për atë të së drejtës ndërkombëtare. Së fundi, as Kardinali Valter Kasper e as Vatikani nuk duhet të ndjejnë kurrfarë dhimbjeje për Kishën Ortodokse Serbe e as për serbët, kur është fjala për Kosovën, sepse serbët qysh në kohën e Perandorisë Osmane kanë qenë një nga robët më të privilegjuar të sundimit anadollak në Ballkan. Prandaj, kukamat dhe krrokatjet e Kishës Ortodokse Serbe për “Kosovën serbe”, duhet kuptuar vetëm si një vajë shekullor të mitomanisë dhe të legjendave të rreme mbi Kosovën dhe Anamoravën shqiptare (“Juzhna Srbija”-Serbia Jugore).