Komuna e Malesise,referendumi konsultativ dhe ngjarjet ne Dinoshe.

                        SYTKI NDRECAJ

Duke mos marrë përsipër të bëj rolin e një analisti perfekt, por me atë njohje që kam të ndikoj sado pak në sqarimin e rrethanave se ku ndodhen bashkëmalësorët e mi në vendin e tyre autokton ( por që historia i ka lënë pa të drejtë nën Malin e Zi ), si dhe me dëshiren që nepërmjet këtij shkrimi të shpreh pikpamjet e mia individuale me qëllimin e mire që të shërbej në më të miren e mundshme për bashkimin, mirëkuptimin,bashkëjetesën e për më tepër në forcimin e bindjeve se në ndergjegjen tonë duhet të sundojë vlera maksimale e të qënurit bashkëmalësorë e bashkëshqiptarë të mirë pasi para se të jemi me bindje fetare, politike apo krahinore ne jemi vëllezër të një gjaku, të një gjuhe, të një kulture që i ka rrënjët këtu e dymivjetë më parë.

Për këto e të tjera që ndoshta do jenë objekt i shkrimëve të mëvonshme shqetësimet dhe argumentat e mia dëshiroj ti radhis si më poshtë:

I. KOMUNA E MALËSISË.

Ka shumë e shumë kohë që bashkëmalësorët e mi kanë kërkuar e po kërkojnë me të drejtë që Komuna Urbane e Tuzit të fitojë statusin e Komunës së Plotë të Malësisë me qëndër në Tuz. Sa here ka patur fushata elektorale ( kam bindjen se me mua janë edhe populli malësorë që jeton atje ), nuk ka patur force politike shqiptare apo jo që nuk e ka patur në programin e vet elektoral që “ do shpallim Komunën Urbane në Komunë të Plotë “. Kanë kaluar vite e dekata e kjo nuk është realizuar. Në mos realizimin e këtij premtimi kanë ndikuar shumë faktor objektiv dhe subjektiv, por ajo që mua më ka munduar e shqetësuar njëkohësisht mësëshumti është se kam arritur në një konkluzion se të parët që nuk e kanë dashur e nuk po e duan direkt apo indirekt këtë realizim premtimi janë pikërisht faktori politik shqiptar i cili i përçarë tejskajshëm më shumë i kanë interesuar votat për forcen apo grupacionin e vet politik apo në mbështetje të partive qeveritare se sa bashkëpunimi real mes vedi apo në daljen zot elektoratit të tyre ( e në këtë rast janë bashkëmalësorët a bashkëshqiptarët tanë ) për të realizuar të drejtën e Komunës së Plotë apo çdo të drejtë tjetër që u takon me Kushtetutë apo ligje Ndërkombëtare. Dhe këtë konkluzion e kam me baza dhe jo kuturu kur dihet se personalisht jam marrë vetë me partitë shqiptare atje për të gjetur gjuhën e mirëkuptimit për ti dale zot Malësisë e bashkëmalësorëve tanë të përbashkët ( e për këtë faktet nuk mungojnë dhe do isha ‘ lumtur ‘ sikur të dale ndonjë e të mi hedhin poshtë ).

A duhet që Komunës Urbane të Tuzit ti jepet statusi për një Komunë të Plotë pa referendum?

Besoj se kjo është e qarte jo vetëm për faktorin politik shqiptar aty, por edhe për vetë qeverinë malazeze për të cilët këta të fundit nuk mund ta mohojnë rëndësinë që kanë patur e kanë edhe sot shqiptarët në të gjitha proceset demokratike që janë zhvilluar para e pas ndarjes së Republikës së Malit të Zi me Serbinë, por edhe sot. E për të cilat si shpërblim shqiptarët kanë marrë indiferencën më të madhe për të mos hyrë në analiza të tjera diskriminuese për gjithë komunitetin shqiptar që jeton në trojet e veta atje. Ndaj lipset që qeveria malazeze me ligjet e vendimet e saj të përmbushë premtimet e veta dhe të jape ato të drejta demokratike që komuniteti shqiptar duhet ti gezoje ne plotesim te standarteve euro-atlantike per te cilat Mali i Zi eshte angazhuar duke përfshirë edhe të drejten e popullit autokton të Malësisë për të patur Komunë të Plotë.



- 2 -



Por që shtysen kryesore për një kërkesë të tillë e që është mëse e realizueshme duhet ta jape faktori politik shqiptar atje nepërmjet përfaqësuesve të saj në Parlament apo Qeveri

në Mal të Zi. Detyrë të cilen nuk po e kryejnë ( por që tani duhet të angazhohen ) mësëmiri qoftë në debatet e brëndëshme mes vedi por ajo më kryesorja në debatet me qeverinë apo parlamentin malazez.

Kërkesa për Komunë të Plotë të Malësisë nuk ka nevojë për interpretime pasi vetë ligjet malazeze e japin këtë të drejtë pa patur nevojë për lloje të tjera makinacionesh për të cilat përpiqet vetëm të fitohet kohë.

II. REFERENDUMI KONSULTATIV.

Të them të drejtë edhe nga ana e jurisprudencës nuk e kuptoj këtë term të dale nga zyrat e qeverisë malazeze. Se për të marrë statusin e Plotë Komuna e Tuzit duhet të kalohet nëpërmjet një referendumi që i pakuptimtë ka marrë emrin “ referendum konsultativ “.

Pak më pare theksova që e drejta për vetvendosje lokale të bashkëmalësorëve të mi atje vjen nga vetë Kushtetuta e Malit të Zi pa patur nevojë për referendum të tilla. Dhe këtë do dëshiroja të ma hidhnin poshtë juristat qeveritar ose të “ pavaruar “ malazez.

Fakt më kuptimplotë për një të drejtë të tillë e jep ngjarja tashmë e bërë fakt në Komunën e Plavë-Gucisë ku pa asnjë kërkesë e motivim politik, pushtetar, ekonomik, social etj. organizohet në heshtje të plotë një referendum për të ndarë Gucinë nga Plava edhe pse nuk përmbush asnjë standart demokratik, apo duke mos bërë asnjë analizë fisibiliteti për këtë ndarje. Atëherë lind pyetja: Pse për kërkesën e bashkëmalësorëve të mi u dashka referendum konsultativ? Kur për këtë të drejtë të komunitetit në Tuz qënkan të gjitha partitë shqiptare si IQ, ASH, LD, Forca, LPT, FDI etj. biles edhe partia në pushtet DPS e shumë shoqata e organizata joqeveritare, të cilat së bashku kanë bërë edhe një studim fisibiliteti rreth arsyeve pse duhet të jetë Malësia Komunë e Plotë. Atëherë pse hezitohet? A mos është ky referendum konsultativ një “ thikë me dy presa “ ?

Pse unë e quaj referendumin konsultativ “ thikë me dy presa “?

E para e që është edhe më kryesorja: Referendumi konsultativ nuk përbën detyrim ligjor për asnjë institucion lokal apo qendror për vetë shprehjen “ konsultativ “. Çka që në fillim hidhen dyshime për të drejten e Komunës së Plotë. Pasi mund të fitojë e drejta për Komunë të Plotë me referendum konsultativ por ka dy instanca më të larta të cilat mund të bëjnë rekurs për mosaprovim të cilët janë Këshilli Bashkiak i Potgoricës dhe Parlamenti Malazez. E dyta: Cilat janë bazat ku mund të shprehet lirshëm banori i kësaj Komune (sidomos faktori shqiptar i cili përbën padyshim shumicën në Komunën e Tuzit) kur hapur merren vendime nga qarqet e caktuar qeveritare ose jo për kufizim të drejtash në aspekte të tjera demokratike siç janë: e drejta për simbole kombëtare; e drejta për tubime në përkujtim të datave historike lokale e kombëtare; e drejta për vetvendosje lokale etj. Dhe e treta: Mospërcaktimin e saktë të kohës por lënia evazive për mbajtjen e këtij referendumi i cili sipas të gjitha gjasave do të mbahet pas zgjedhjeve Presidenciale e ku padushim faktori shqiptarë do të jetë determinant në fitoren e njërit apo tjetrit kendidat. Ndaj mos përcaktimi i referendumit para zgjedhjeve Presidenciale i mban shqiptarët e lidhur tek referendumi për Komunë të Plotë. Dhe kjo është në interest ë partisë në pushtet DPS i cili ka kandidatin e vet për President duke u bërë presion shqiptarëve që nëse doni Komunën votoni më pare kandidatin tone. Po sa here kanë votuar bashkëmalësorët e mi për të tilla zgjedhje dhe nuk kanë marrë asnjë të drejtë.

- 3 -



E katërta: Pse ky referendum nuk është i “ drejtpërdrejtë “ por duhet të shtohet medeomos termi “ kunsultativ “ dhe pse është hedhur poshtë studimi i fisibilitetit i bashkëshoqëruar me argumenta nga palët e interesuara për Komunë të Plotë? A është edhe ky një argument a një dyshim tjetër për mua nëse referendumi “ konsultativ “ është apo jo thikë me “ dy presa “?

III. NGJARJET NË DINOSHË.

Besoj se të gjithë jemi të mendimit se sa herë i është dashur bashkimi mes vetë shqiptarëve për realizimin e të drejtave e kërkesave të tyre është gjendur kurdoherë mundësia për ti përçarë shqiptarët, për ti nenvlerësuar, për ti anashkaluar e pse jo edhe për ti persekutuar. Le të marrim vetëm një fakt: Kërkesës së drejtë për ndarjen e Malit të Zi nga Serbia iu bashkuan edhe shqiptarët duke votuar jo vetëm për Pavarsinë e Malit të Zi por edhe për qeverisje nga forcat të quajtura progresiste duke u premtuar shqiptarëve të drejta të mëdha deri edhe Universitete në Gjuhën Shqipe, pa folur për të drejtat e simboleve kombëtare etj.etj. E çfarë moren shqiptarët prej tyre: heqjen e të drejtës për flamur kombëtar; ngushtimin e hapësirave për të festuar festat historike lokale e kombëtare; mos miratimin e Komunës së Plotë të Malësisë e për të mos folur për mënyren se si u trajtuan shqiptarët malësorë nepërmjet operacionit famëkeq “ Shqiponja “ duke u vënë edhe epitete të tilla si terroristë, antishtet, antidemokratikë etj. etj. Janë faktet që flasin vetë dhe tashmë janë të publikuara nga analistë të brendshëm e të jashtëm.

Po me ngjarjen e Dinoshës kush po merret e pse po nxitet?

Që në heren e parë dua të theksoj se kjo ngjarje ka lidhje pikërisht me dy problemët që unë analizova në fillim pra me Komunën e Malësisë e me Referendumin Konsultativ.

E para: të krijohet përshtypja në Malin e Zi e më shumë në Komunitetin Europian e atë Amerikan se shqiptarët nuk janë në gjendje të qeverisin vetë pasi siç tha dhe drejtuesi i Bashkisë së Potgoricës për rastin e Dinoshës: “ sjellje të tilla të shqiptarëve janë anticivilizuese, antihumane dhe antishtetare “. Fakt më domëthënës nuk ka për çfarë po ngjet mes bashkëmalësorëve të mi në Malësi. E dyta: Deklarimetndërfetare për të cilin po mëshohet fort në ngjarjen e Dinoshës po përpiqen ta përfitojnë që në thelbin e saj duke i dhënë kuptim jo shqiptarë ( mysliman e katolik ). A ka fakt më domëthënës kundër qëllimit të të gjithë malësorëve për një Komunë të Plotë. E treta: Kundër një Komune me të drejta të Plota në Malësi është shprehur mesa kam dijeni vetëm Partia e Boshnjakëve dhe një parti proserbe çka lind dyshimi se me këtë konflikt deshirohet një e keqe tjetër e madhe ndaj bashkëmalësorëve të mi në Malësi duke hedhur aludime të tilla se “ nga inati i pjesës tjetër katolike, pjesa tjetër myslimane do rreshtohet me Partinë Boshnjake “ pra kundër të drejtës për Komunë të Plotë qoftë edhe duke votuar kundër në referendumin konsultativ. Pra gjitha këto fakte të çojnë ose në dështimin e referendumit konsultativ ose tu thuhet shqiptarëve dhe komunitetit euro-atlantik se ja u dhamë të drejtën për referendum dhe vetë shqiptarët votuan kundër të drejtës për një Komunë të Plotë. E pra me rastin e Dinoshës nuk është thjesht vetëm një nxitje fetare e pastër por një përpjekje për të dështuar në të gjitha të drejtat e saj arsyetimi se Komuna Urbane e Tuzit duhet të jetë patjetër Komunë e Plotë.





- 4 -



IV. PERFUNDIMET E ANALIZES.

Të trija këto analiza duhet të vlejnë për gjithë bashkëmalësorët e bashkëshqiptarët e mi që të gjejnë gjuhen e përbashkët jo vetëm të pajtimit por më tepër të bashkimit mbarëmalësorë e mbarëshqiptarë pasi çdo veprim tjetër do sjelli pasoja të mëdha e të pariparueshme për gjithë shqiptarët e veçanërisht për malësorët autokton në Mal të Zi. E këtë rol duhet ta luajnë përpara të gjithëve vetë partitë shqiptare, komunitetet fetare poshqiptare, shoqatat atdhetare shqiptare, intelektualët shqiptarë që ndodhen në

Malësi, në Mal të Zi, në Amerikë etj. Me të drejten e zotit dhe të drejten Kushtetuese e të drejtën Ndërkombëtare edhe qeveritë shqiptare në Shqipëri e Kosovë duhet me patjetër të japin ndihmesën e saj pasi ekzistojnë të gjitha mundësitë.

Urrejtja mes vedi sjellë vetëm përçarje, fryma e intolerancës sjell pasigurinë, fyerjet ndërfetare të vëna re së fundmi sjellin ndarje me baza fetare duke humbur vlerën e madhe të të qënurit shqiptarë. Nuk do na i falnin brezat e ardhshëm veprimet e pamatura që fshehin gjetiu gjurmët për mosekzistencë shqiptare në Mal të Zi por vetëm fise, lagje e banime me baza fetare duke humbur realitetin se jemi denbabaden shqiptarë të mirë që e duam jetën, e duam lirinë, e duam demokracinë e duam tokën arbërore mijëra a mijëra vjeçare. Edhe pak ditë na ndajnë nga dy festa të mëdha: E para për mbarë komunitetin e krishterë siç është Festa e Pashkëve dhe e dyta për mbarëmalësorët e mbarëshqiptarët siç është 102 Vjetori i Kryengritjes së Malësisë së Madhe të vitit 1911. Ndaj le të na shërbejnë pikërisht këto dy festa për më shumë dashuri, për më shumë mirëkuptim, për më shumë tolerance, për më shumë paqe, harmoni e bashkim vëllazëror.

Unë dua ta mbyll këtë analizë timen për çka unë theksova më lart me një shprehje të Presidentit të Republikës së Shqipërisë Z. Bujar Nishani i cili mbas festimeve për 100-vjetorin të Pavarsisë u shpreh: “ nuk kishim në thelb nacionalizmin por shprehjen e dashurisë për kombin shqiptar “.



Koplik me datë 25.03.2013

Koha kërkon të mos heshtim, ndryshe Heshtja mashtrim ndaj ardhmërisë civile të kombit

http://www.albdreams.net

Debati mbi statusin e shkrimtarëve dhe artsitëve shqiptarë, ndryshe i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, i inicuar nga një shkrim dinjitoz, me shumë përgjegjësi, në gazetën “Telegraf” nga shkrimtari i mirënjohur Sulejman Mato, meriton të mbështetet nga mbarë shoqëria shqiptare, nëse e ka seriozisht me vetvehten aspiratën civile si pjesë e Evropës së Re, pa le më nga komuniteti krijues shqiptar kudo, që ai ndodhet në glob. Në historinë e qytetërimeve nga më të arrirat janë “të harruar”emrat e politikanëve, por kurrë të shkrimtarëve dhe artistëve, si vetëdija kombëtare civile e qytetërimeve përkatëse. Kush guxon të nxjerrë nga memoria bashkëkohore, vlerat, referencat brilante ndaj Aristotelit, Sokratit, apo Platonit dështon, sikurse krejt i errët dhe” i pasuksesshëm” do të jetë në memorien e vet me emrat e politikanëve grekë etj..

Madje, nëse emrat e të parëve sikur rritin ndriҫimin e tyre universal nga epoka në epokë, emrat e politikanëve rritin pandërprerje zbehjen e tyre, sepse qytetërimet nga epoka në epokë kanë nevojën shpirtërore të përtëritjes së vetvehtes, të cilën ua pasurojnë, veҫmas, vlerat e artit dhe letërsisë me universalitetin e tyre. Ne jemi një komb me një histori të vonëdëshmuar, sepse i tillë, si vetë fati i kombit tonë, qe edhe fati i gjuhës sonë, por po aq me një histori të dëshmuar, të përcjellur nga krijuesit tanë si: Barleti, Naimi, Fishta,Noli etj. Madje edhe prehistorinë e kemi “të shkruar” nga gjenia krijuese e shkrimtarëve (kujtojmë ”Kush e solli Doruntinën? të Kadaresë”) kur, siҫ dihet që gjuha jonë nuk gëzonte ende jetën e saj. Atëhere si na lejohet ta mbajmë shkrimtarin dhe artistin shqiptar në statusin më mjeran të një krijuesi apo artisti në Ballkan dhe më gjërë?!?

Ne jemi një popull që vetëdijen kombëtare na e ngjizen, brumosën dhe emancipuan krijuesit tanë të mëdhenj të Rilindjes së Madhe Kombëtare, sikurse na e pasuruanpo ashtu në vazhdimësi krijuesit tanë bashkëkohor: Kadare, Agolli, Reshpja, Qosja, Podrimja, Trebeshina, Zeqo etj.etj. atëhere si mund të besojmë në një Përparim-përpara apo në një Rilindje të re bashkëkohore, kur në opinionin e gjërë lejojmë institucionalisht të injorojmë statusin e krijuesit shqiptar duke mos i krijuar as kushtet minimale të funksionimt institucional Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë?!? Ne përplasim duart dhe gati e ҫajmë gërmazin tribunave në hapësirën evro-atlantike, si vend demokratik, që respekton të drejtat legjetime të ҫdo shtrese shoqërore, atëhere si mund të lejojmë që krijuesit tanë, vetëdija e kombit, ky komunitet sui-generis, si shtresë, të lihet disi në fatin e kurdëve: pa të drejtë mjedisi, relaksi, debati, afirmimi, evidentimi, inkurajimi, stimulimi dhe mirënjohjeje institucionale të vlerave të veta?!? A ka gjë më absurde sesa të mos financohet nga shteti ynë ligjor e vetmja gazetë letrare ”Drita”, organi i LSHA të Shqipërisë, lindur (1961) dhe afirmuar në kushtet totalitare të Perandorisë Komuniste, pushon së ekzistuari në Perandorinë e Tregut, në kushtet e një shoqërie civile, demokratike, ndryshe të hapur për të gjithë ?!?

Ne jemi vendi që patëm fatin e tmerrshëm të një diktature, e paprecedent në llojin e vet, me objektiv “njeriun e ri”, ndryshe degradimin shpirtëror të qenies, atëhere si mund të lejojmë sot, kur kemi aq nevojë për shoqërinë civile, oponencën profesionale në të gjitha fushat ku matet standarti ynë civil për t’u bërë pjesë e Bashkimit Evropian, të kryqëzojmë në një status tragjikomik elitën e kësaj shoqërie, ndryshe të mos mbajmë në këmbë dhe të respektuar Shtëpinë e Shkrimtarëve dhe Artistëve as në atë nivel serioz, vëmendjeje, sado të politizuar, të kohës së diktaturës?!?

Si ka mundësi të sakrifikohet një godinë aq brilante dhe funksionale e krijuesve si LSHA të Shqipërisë kur, me shumë vend ruhen, respektohen dhe rikonstruktohen si godina qeveritare ato që tek ne i ndërtoi fashizmi? Si ka mundësi që mjerimi ynë fiozofik, për turp edhe tek jo pak shkrimtarë të afirmuar në diktaturë, ta përcillte në opinionin e gjërë publik, mediatik, vizionin e mbrapshtë për Godinën e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve, thjesht, si një ҫerdhe persekucioni, spiunimi etj.etj.folklorizmash dhe historirash “me shumicë”, pa injoruar vërejtjet e shëndetshme

2

ndaj së keqes që tashma e pranojmë të gjithë, duke injoruar vlerat tona, që sot na bëjnë të jemi krenarë, bie fjala, për Kadarenë 7 herë si kandidat i “Nobelit”, etj.etj.kurse godinat e tjera që na i dhuroi totalitarizmi i djathtë t’i nderojmë, t’i mirëmbajmë me të drejtë, me mend në kokë dhe jo si shërbëtorë “parcelash politike” apo si provincialë si objekte të rëndësisë së veҫantë..

E theksova, këtë të fundit, për të pohuar nevojën e korrektimit të vetëdijes civile, ndryshe domosdoshmërinë e një reagimi konstruktiv, jashtë ҫdo lloj politizimi, por sa më serioz brenda vehtes, ndryshe nga krijuesit, larg paragjykimeve dhe infantilizmit politiko-ideologjik drejt një konvergjence, si komunitet i lirë, që koha e kërkon dhe pa të nuk mund ta aspirojmë, as meritojmë zgjidhjen e statusit të këtij komuniteti, një turp mbarë shqiptar: të papunë, të shpërfillur, të pasponsorizuar , të dekurajuar, më e shumëta të shpërblyer qesharakërisht, edhe pse me shumë dinjitet kanë arritur t’i dhurojnë vendit një përfaqësim dinjitoz në universin artistik sa shqiptar, sa në botë, Kujtojme këtu pena të tilla si: Kadare, Agolli, Zhiti, Kongoli, Zeqo, Reshpja, Lleshanaku, Ahmeti, pa harruar sukseset e shkëlqyera të artit skenik, kinematografik, muzikor dhe figurativ.Kush mund të injorojë, p.sh, suksesin mbarëvropian të Mirush Kabashit etj.etj.?

Kujtoni të nderuar krijues fatin e mjerë, që shoqëroi epilogun e jetës së shkrimtarit të shquar shqiptar, disidentit real dhe jo të shpifur, Frederik Reshpjes së Madh të letrave shqipe !

Vdiq i vetmuar, sepse mungoi, turpësisht, së pari deri edhe e drejta institucionale e nderimit nga vetë komuniteti ynë krijues, sadoqë jo pak krijues, privatisht, erdhën në Shkodër nga Tirana dhe rrethet tjera në ditën mortore të përcjelljes së Tij, fizike, në banesën e fundit. Nuk kam dyshim, së paku brenda meje, se prononcimi i Kadaresë dhe Agollit, si një obligim para të gjithë komunitetit të krijuesve shqiptarë, nuk do të mungojë, sado i vonuar, në zgjidhjen e këtij problemi jetik dhe civil në rrugën e së ardhmes sonë evropiane, me dinjitet duke e konsideruar heshtjen, në këtë moment, vetëm si mashtrim ndaj ardhmërisë sonë civile dhe evropiane si komb.

Koplik, më 28.03.2013

Kadri Ujkaj, kritik letrar,anëtar i LSHA të Shqipërisë.

Filmi “Nentori i dytë” i restauruar në kineman e Nju Jorkut

BEQIR SINA, New York


Nëntori i dytë premierë amerikane nga vendi i Shqiponjave një mbrëmje e paharrueshme që do të hapë një dritare në botën e kinemasë shqiptare në Amerikë

NEW YORK CITY : Projekti i Kinemasë Shqiptare organizon sot shfaqjen e variantit të restauruar të filmit “Nëntori i dytë” në njërën prej kinemave kryesore të qytetit të Nju Jorkut, kinemanë Directors Guild of America (DGA)Theater

Shfaqja e këtij filmi me tirtat në anglisht më datë 29 mars 2013, ka bërë që filmi i Shqipërisë, i cili deri tani ka qenë i rrallë të shfaqet në Amerikë, madje në një nga qytetet më të njohuara të kinemafilmografisë botërore.

Kinemaja Shqiptare të Projektit (ACP), me këtë shfaqje sapo nisur iniciativën për ruajtjen e filmagrofisë shqiptare me një ndryshim duke e restaruara filimin shqiptarë dhe duke e çuar këtë ‘të re’, tashmë edhe në kinemat kombëtare në ekranet ndërkombëtare.

Me këtë rast Projekti i Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp paraqesin restaurimin e parë dixhital dhe përshtatjen në anglisht të filmit artistik të regjisorit të njohur shqiptar Viktor Gjika, “Nëntori i dytë”, prodhim i vitit 1982.

Nëntori i dytë tregon historinë e ngjarjeve që çuan në pavarësinë e Shqipërisë nga sundimi osman më 28 nëntor 1912. Kjo premierë në SHBA vjen në Nju Jork, metropolin amerikan mbas një një shfaqje për një audiencë të zgjedhur në Teatrin Michelson të Universitetit të NY, e ndjekur nga premiera në New England në Universitetin Wesleyan më 28 mars 2013, dhe nga një shfaqje e veçantë publike në njërën prej kinemave kryesore të qytetit të Nju Jorkut, kinemanë Directors Guild of America (DGA)Theater më 29 mars 2013, nga ora 7:00 e mbrëmjes deri në orën 10:00 të mesnatës.

Në një komunikat për shtyp Projekti i Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp, thotë se: ” Kjo është përshtatja e parë në gjuhën angleze e filmit, si dhe restaurimi i tij i parë, një bashkëpunim midis Projektit të Kinemasë Shqiptare, Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit dhe Colorlab Corp.”



Sipas ,Projekti i Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp filmi “Nëntori i dytë” është shkruar nga autori i realizmit socialist Dhimitër Shuteriqi (së bashku me Kiço Blushin) dhe me regji të Viktor Gjikës dhe është realizuar tre vjet para vdekjes së diktatorit Hoxha, filmi pati premierën në fund të nëntorit 1982.



Gjatë prodhimit të filmit, thekson Projekti i Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp, Shqipëria hyri në një nga periudhat më të errëta të saj në pesëdhjetë vitet e sundimit marksist ku spastrimet e shumta dhe arrestimet e zyrtarëve qeveritarë dhe familjeve të tyre u bënë qëllim i asaj kohe.



Ndërkohë që më 3 nëntor 2012, varianti i restauruar i filmit “Nëntori i dytë” çeli “Festivalin e 13 të Filmit Shqiptar” në përvjetorin e 100-të të pavarësisë, në kinema “Millenium” në Tiranë.



“Ky ishte restaurimi i parë i një filmi shqiptar dhe hear e parë që u realizua një bashkëpunim ndërkombëtar mes kineastëve, laboratorëve të filmit, arkivave, akademikëve dhe aktivistëve për të ndihmuar në ruajtjen e një trashëgimie filmike që është në rrezik serioz.



Nëntori i dytë nuk ka qenë shfaqur më parë jashtë Shqipërisë dhe ky restaurim shënon njëkohësisht edhe përshtatjen e parë në gjuhën angleze të filmit”. “Nëntori i dytë” është i pari nga pesë filmat që ACP do të restaurojë brenda një harku kohor prej pesë vjetësh.” thuhet në kumntesën e Projektit të Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp.



Ata sqarojnë se teknikisht, restaurimi është i klasit botëror, befasues, që arriti të kthejë një film të zymtë në një film plot me ngjyra ylberi dhe peisazhe ftuese”, shkruan Mark Cousins në “Sight & Sound”, janar 2013.



Pas restaurimit dhe shfaqjes jashtë Shqipërisë të filmit “Nëntori i dytë”, janë dhe katër filma të tjerë që presin restaurimin dhe shfaqjen në ekranet e botës; “Ballë për ballë” (Kujtim Çashku, Piro Milkani, 1979); “Tomka dhe shokët e tij” (Xhanfise Keko, 1977), “Kapedani” (Fehmi Hoshafi, Muharrem Fejzo, 1972); “Ngadhënjim mbi vdekjen” (Gëzim Erebara, Piro Milkani, 1967).



Në fund Projekti i Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp, pohon se ndërsa Shqipëria kapërcen në shekullin e 21-të, thesaret në Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit mbeten ende të fshehura në errësirë.



Për këtë, Projekti i Kinemasë Shqiptare po punon pa orar për të sjellë historinë e pasur të kinemasë shqiptare përsëri në dritë.



Dhe sipas saj qëllimi përfundimtar i Projektit të Kinemasë Shqiptare është që të ndërtojë një hapësirë të re arkivimi dhe ekspozimi në Tiranë, përfundon kumtesa e Projekti i Kinemasë Shqiptare (ACP), Colorlab Corp.

DY LIBRA PER MIRDITEN NE KONGRESIN AMERIKAN

Nga Rush Dragu

Dy libra, per historine e lavdishme me plot heroizma ende te pashkruara plotesisht, per nje nga krahinat me ne ze te Shqiperise, sic eshte Mirdita, jane bere pjese e Bibliotekes se Kongresit Amerikan.
Specialiste te ketij institucioni te larte amerikan ne fushen e letersise dhe historise te nacionaliteteve nga te gjitha shtetet e botes, qe jetojne ne Amerike, kane preferuar te terheqin nga Enti Shperndares i Librit ne Tirane dy libra te autorit Zef Pergega, mergimtar ne Detroit te SHBA.
Libri i pare “Vigan ne Krisht e Vatan” 2003, botim i shtepise botuese “Gjergj Fishta” ne Lezhe, me pronar gazetarin dhe publicistin e njohur Frano Kulli, i kushtohet mirditorit, meshtarit dhe atdhetarit Mons. Dr. Zef Oroshi. Te gjithe e dine ne mergate, por edhe ne trevat shqiptare se Mons. Zef Oroshi, eshte kapelani i pare i kishes katolike ne Amerike, themelues i kishes “Zonja e Keshillit te Mire” ne New-York, drejtues i revistes “Jeta Katolike”, autor i perkthimit te Librit te Shenjt, doktor ne shkencat e historise kishtare, bashkepunetor i “Shejzave” te Ernest Koliqit dhe i disa organeve te shtypit ne diaspore. Ai njihet si nje mik i madh i Fan Nolit, si arkitekt i nismes se bashkimit te dy kishave dhe i shqiptareve kudo ne boten e lire.
Pergega me kete botim e pershkruan me nota dramatike jeten e meshtarit, sidomos ne malet e Shqiperise, i ndjekur nga brigadat e armatosura te sigurimit te shtetit, duke e gershetuar me historine e krahines qe e lindi.
Libri i dyte titullohet “SARAJAT” 2008, botim i shtepise botuese “Albin” me pronar publicistin dhe studiusin e spikatur Spiro Dede ne Tirane. Ky botim, si veshtrim historiko-letrar i kushtohet Deres Princore Mirditore te Gjonmarkut, qe per 575 vjet e udhehoqi Mirditen ne beteja te pergjakshme me Turqine dhe armiqte shoviniste, duke e ruajtur te paster dhe solide ne besimin e krishtere kete krahine dhe per rreth 80 kapedanet e saj ne kohe te ndryshme, duke u ndalur me shume ne ato te shekullit 18-19-te. Pergega sjell fakte interesante per kete familje, ne marredhenje me Kanunin, si princa konstitucionale, ne pajtimin e gjaqeve dhe se ne cdo rast ata ishin prezent ne ngjarjet me kulmore te kombit tone.



Qe ne fillimet e para te revistes “Albdreams” qe une drejtoj, Zef Pergega eshte present per 9 vite me shkrime cilesore nga jeta e komunitetit dhe jashte saj. Gjithashtu ai ka kontribuar edhe ne “Tvalbdreasm” qe ka fillur transmetimin kohet e fundit. Disa here ka preferuar lokalin tim te promovoje librat e tij dhe te jeme nje nga recensentet dhe vlersuesit e krijimtarise se Pergeges. Gjithnje kemi folur per krijimtari dhe letersi dhe asnjehere nuk me kishte thene se dy librat e tij jane pjese e Librarise se Kongresit Amerikan. Me kete rast i uroj Zefit qe edhe dy librat e tij te tjere qe jane ne ate rruge si “Zjarri Shqip Regetin” dhe “Zeri im Prishtine” te arshivohen ne kete institucion. Se shpejti do te kemi ne dore librin e 15-te te autorit “Ora e Rodit” per te cilin do te kemi mundesi te flasim njehere tjeter.

Avokati Gregori Smith:Fatmir : Limaj po sulmohet nga procesi i sistemit të drejtësisë

Avokati Gregori Smith është shumë i shqetësuar lidhur me procesin e gjykimit të deputetit Fatmir Limaj në rastin “Kleçka”.

Fund propagandes politike me 

gjeneralin Fatmir Limaj(Floripress)

“Është shumë problematik vendimi që zotëri Limaj të shpallet fajtor marrë parasysh faktin se ai është gjetur i pafajshëm në të gjitha pikat e aktakuzës për krime lufte nga Haga.




 Duhet të vijë një moment, një kohë kur ndjekja ndaj individit duhet të përfundoj. Nuk mundet që ai të kaloj nëpër këtë pafundësisht për çfarëdo akuzash që dikush i ka paraqitur ndaj tij”.

Gjykata e Shkallës së Parë duke i shpallur plotësisht të pavlefshme dëshmitë e Agim Zogajt të njohur si dëshmitari X e liroi deputetin Limaj nga të gjitha pikat e aktakuzës e vetëm pak muaj më vonë në bazë të ankesës së prokurorisë Gjykata Supreme mori për bazë të gjitha dëshmitë e Zogajt për ta rikthyer këtë çështje nga e para. E tërë kjo situatë për avokatin Smith është plotësisht e pakuptimtë.

“Zotëri Limaj duket së është duke kaluar nëpër një barrierë apo një rrugëtim njëri pas tjetrit nëpër gjykata dhe unë nuk e kam të qartë se çfarë është duke ndodhur me jetën e tij. Pa dashur ta ofendoj askënd, këtë situatë e shoh si tepër shqetësuese.


Këtë e them ngase kam pasur rastin që zotëri Limajn ta takoj në Hagë, ta njoh atë dhe ta gjejë të jetë një individ me integritet të lartë dhe shpirtmirë, një qenie e ndershme njerëzore.



Edhe të tjerët e kanë thënë të njëjtën gjë për të kështu që të kalojë nëpër rrugëtime kur në mënyrë konstante është i sulmuar dhe nuk e shfrytëzoj këtë fjalë kot por i sulmuar nga procesi i sistemit të drejtësisë, kjo është diçka shqetësuese, tepër shqetësuese”, ka thënë ai.

Deputeti Limaj që nga nëntori i vitit të kaluar ishte në paraburgim ndërsa kjo masë ju ndryshua më tetë mars dhe ai ndodhet në arrest shtëpiak, ndërsa procesi gjyqësor në rastin “Kleçka” pritet të vazhdojë më 26 prill

“Edhe një herë po e them unë nuk i kam të njohura të gjitha faktet dhe rrethanat e rastit mirëpo bazuar në atë që di dhe që kam lexuar posaçërisht kur flasim lidhur me dëshminë e dëshmitarit X kam shqetësimet e mija në mënyrën e procedimit të rastit, shqetësime serioze”, ka thënë Smith, i cili pret që të vërtetohet vendimi i Gjykatës së Shkallës së Parë.



Floripress

Film për trafikun e organeve në Kosovë

Rusia do të jetë vendi në të cilin do të xhirohet një film lidhur me trafikun e organeve në Kosovë.

Lajmin e ka bërë publik regjisori serb Emir Kusturica, i cili edhe do të jetë edhe regjisori.

Lajmin e ka treguar “Voice of Russia”, duke iu referuar deklaratës së vete regjisorit gjatë një leksioni për studentet e Departamentit të Filozofisë në Nish, transmeton “Panorama”.

Ai ka deklaruar se xhirimet rreth “ngjarjes se tmerrshme të trafikut, mbajtur e fshehur për vite, do te zhvillohen ne Rusi, për shkak se nuk lejohet në Kosovë”.

Turqisë, duart larg teksteve të historisë

Bernd Posselt, deputet gjerman i Parlamentit Evropian ka thënë se Turqia nuk duhet të përzihet në librat shkollor të Kosovës pasi populli i Kosovës duhet që të jetë i pavarur në të vendosurit për librat shkollorë të historisë dhe mënyrën e të mësuarit të historisë për të rinjtë e saj.

Deputeti Posselt i ka thënë agjencisë së lajmeve dtt-net.com se presioni i qeverisë së Turqisë ndaj qeverisë dhe historianëve të Kosovës është i papranueshëm dhe ai duhet që të ndalet.

“Është e papranueshme që një ish-fuqi kolonizatore përpiqet që të bëjë presion ndaj një kombi të lirë evropian i cili ka qenë një ndër viktimat me shekuj me radhë ndaj interpretimeve të mënyrës së vjetër të historisë. Populli i Kosovës duhet që të jetë i pavarur në të vendosurit për librat shkollorë të historisë dhe mënyrën e të mësuarit të historisë të rinjve të saj. Kosovarët po e bëjnë këtë në mënyrë shumë të arsyeshme”, ka thënë ai.

Posselt ka pohuar se librat shkollor duhet që të jenë të bazuar në të vërtetën dhe ai e përkrah për këtë Kosovën.

“Është e qartë se të gjithë librat shkollor duhet që të bazohen në të historinë e vërtetë dhe në shërbim të pajtimit midis popujve. Ky është qëndrimi në të cilin unë e përkrah Kosovë. Turqia duhet që mendoj e të reflektoj për mënyrën e saj se si ua mëson historinë të rinjve turq”, ka thënë deputeti Bernd Posselt, i cili vjen nga partia CDU e kryeministres gjermane Angela Merkel.

Ankara është duke e përdorë tërë peshën e saj politike dhe diplomatike ndaj qeverisë së Kosovës për të ndryshuar librat shkollore të historisë dhe ta përshkruaj okupimin pesë shekujsh të Kosovës dhe rajonit të Ballkanit nga Perandoria Osmane si një ‘okupim miqësor’.

Zyrtarë të lartë të qeverisë turke kanë nisur qysh para dy viteve një fushatë aktive të presionit ndaj autoriteteve kosovare për të ndryshuar librat shkollor për historinë dhe kanë kërkuar që disa fjalë si ‘vrasje’, ‘okupimi i egër Osman’ e të ngjashme të shlyhen nga përmbajtja.