BAJRAM CURRI SHTYLL’ E NACIONALIZMIT

Nga Fritz RADOVANI:

 

BAJRAM CURRI

(1862 – 29 MARS 1925)

MARS 1925: SHQIPNIA NË ZI...

■Dhe, këte Shqipni, nuk e kam gjetë kund ma sakt se tek Don Lazer Shantoja.

... “Nji plakë dhe nji gocë kjajnë përditë në Shkoder... Nji Nanë dhe nji bijë!

Nana kjanë djalin ma të madh dhe bija baben ma të mirë të Shqipnisë së shkretë. Lotët e plakës shkodrane e të gocës kosovare janë lotët e të tanë Shqipnisë së sotme.

Edhe kjo e ndrydhun, e poshtnueme, e vorfnueme, e shitun, e coptueme dneson perditë per të vdekunit e mëdhaj qi humben dhe per të gjallët e mjerë qi po humbin. Populli asht në kulmin e deshprimit. I vetmi ngushllim qi i ka mbetë, në kjoftë se ngushllim mund të quhet, asht enè vaji: Lodja qi kje perherë shujta e idhët e Popullit Shqiptar.

Nder shpellat e largëta të bjeshkëve kreshnike të Krasniqes ky popull i mjerë pat nji Babë: Ia mbyten!

Nder korridoret e errta të diplomacisë së jashtme ky popull i vorfën pat nji Pris: Ia vranë!

Me humbjen e Bajram Currit e të Luigj Gurakuqit mbyllet nji epopè e madhnueshme e këputet pergjysë nji hymn i naltë! Epopènë e mbylli Plaku; hymnin do t’a vijojmë na!

... Na kjajmë si per njenin ashtu edhe per tjetrin. Ferku asht vetem ky: Lodja qi derdhim mbi emnin e Luigj Gurakuqit asht edhe lodja e deshprimit. Bajram Curri vdiq me të tana rrethanat e heroizmes: Lindi në mal, jetoj në mal, luftoj në mal e vdiq në mal.

Vdiq me armë në dorë, ndermjet të Shqipnisë së robnueme e të Shqipnisë së lirë.

Vdiq si meritonte të vdiste Bajram Curri!

Të kishte vdekun në sallen e ndoj klinikës europjane, jetës së Bajram Currit, i ishte hjekun kapitulli ma i bukur.  

Perkundrazi si vdes Luigj Gurakuqi? Vritet në dhe t’huej, vritet tinzisht mbas dere të nji hoteli, vritet prej nji krimineli vagabond... Bajram Curri nderohet edhe prej t’ huejvet, deri prej anmiqvet të tij të perjetshem...

Luigj Gurakuqi shnderohet jo vetë, por mbytet për së dyti shi prej asaj qeveri për të cilen, i shuemi, kje gjithmonë i akuzuem se ushqente ndjesina ma se miqësore.

■Gjyqi i Tranit – shembull klasik paturpësie cinike në gjyqet botnore – na difton sheshasit se diktatori i Romës desht me e krye vepren e diktatorit të Tiranës, të Zogut.

***

■Ky njeri nuk asht ma! Trupi i tij rrxohet i pergjakun tek dera e Hotel Cavour, dhe kur ndihet krisma katastrofale e armës së trathtisë e kur merret vesht se tre plumat e revolverit të tiranvet kishin shpue zemren e Luigj Gurakuqit, atje në shpellat e Krasniqes jehon nji gjamë. Plaku i Kosovës njynë pecen në voj me fshi për të mramen herë armët sa herë ngadhnjyese, del prej shpellet, ban sulmin e mramë e vdes!

■Në nji pallat të Tiranës Ahmet Zogu me nji të zgedhime satanik u qet me pi satelitvet  të gëzueshem tue u thanë: Tash nuk drue ma kend!”

***

■Po; n’ Dragobi

Plakun do t’ gjejmë tue kjamun per Shqipëni...

Me t’ gjallë ma fjalë nuk kemi: Asht kot me pritë:

Pleqt u faruen e s’ kan pse plaken t’ ritë!

Sot mbasi t’ gjallët nuk janë tue luejt per t’ gjallë

Lè t’ shkojmë na t’ vdekunit Shqiperin me ngjallë!..

■Këndojnë Zanat...

Vigajt vdiqen, mbaruen trimat,

Vdiqen t’ gjith burrat e dheut;

Sot n’ Shqipëni sundojnë kulimat

Mbi fron Shejt të Skanderbeut.

E patundun tiranija

Po mbretnon e kush s’ po lot;

Shqiptar ma nuk ka Shqipënija

Nuk ka Shqipja flamur sot.

Shkelë asht ndera e Shqipenis

N’ t’ tana viset si mos kurr:

Kjajë mbi bjeshkët e Dragobis

Kjajë, po, kjajë, o Bajram Curr!

■Shenim nga F.Radovani: Poezia asht marrë nga “Kuvendi i Deshmorvet”, tek libri

“Vepra” e Don Lazer Shantojës. Shkoder 2005.

Do t’ ishte mirë që ky liber të vendosej në Maozoleumin e Tiranës!

            Melbourne, 2017.

Çadra e lirise...

A ka zoti Rama një plan B?!

Enver Bytyçi

I zënë në befasi nga lëvizja shah-mat që i bëri kreu i opozitës, Lulzim Basha, kryeministri Rama ka shfaqur shenja lodhjeje dhe dobësie. Megjithatë duhet besuar se ai ka një plan A dhe një plan B. Protesta e opozitës dhe paralajmërimet e Bashës për të mos marrë pjesë në çertifikimin e zgjedhjeve farsë e të manipuluara kanë bërë që parlamenti dhe komisionet parlamentare të jenë të paralizuara. Ndërkaq replikat në distancë midis përfaqësuesve të dy partive të koalicionit, PS-së dhe LSI-së, së bashku me mungesën e opozitës në parlament kanë bllokuar jetën parlammentare në vend. Disa institucione të shtetit shqiptar veprojnë në mungesë të institucionalizimit të tyre e ndërkohë në prill pritet të fillojë proçedura e zgjedhjes së presidentit të Republikës. Ndërkaq opozita mund të bllokojë edhe funksionimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve.
Në këto kushte Edi Rama është i detyruar ose të pranojë dorëheqjen dhe kushtin e opozitës për qeveri teknike e shtyrjen e zgjedhjeve, ose të rezistojë në modelin e rezistencës së liderëve autoritarë oligarkë e diktatorë. Rezistenca e llojit diktatorial është njëra alternativë e tij, por edhe një mundësi e favorizuar për shkak të lidhjeve të tij me krimin e trafiqet e drogës, si dhe me politikën dhe lidershipin rus. Fijet e këtyre lidhjeve të sektit të Rilindjes i mban në dorën e tij  i biri i diktatorit, Ilir Hoxha. Sipas diplomatit amerikan, Adam Ereli, Shqipëria, një vend I shndërruar në prodhuesin numër një të marijuhanës në Europë, ka një lidership në pushtet të lidhur me Rusinë. Të njëjtën gjë shprehu raporti i DASH për situatën e kriminalitetit dhe korrupsionit në vendin tonë.
Zoti Rama ka si interes të tij themelor “fitoren” e një mandadti të dytë, me ose pa LSI-në. Për këtë arësye ka mundësi që ai të pranojë një qeveri me bazë të gjerë e të pranuar nga të gjithë aktorët politikë, me kusht që zgjedhjet të mos shtyhen. Qershori është koha ideale për të që ai të ketë mundësi edhe pa qenë kryeministër të manipulojë, bëjë presion dhe imponojë rezultatin zgjedhor. Kanabistët në qershor i kanë mbjellë plantacionet e hashashit dhe për interes të parave të drogës bëhen të gjithë bashkë në mbështetje të kryekanabistëve rilindas. Ndërsa në shtator e më tutje kjo mundësi zvoglohet në maksimum për shkak se qeveria e  re teknike do të ketë dettyrim shkatërrimin e drogës dhe kanabisit, krahas përgatitjeve për zgjedhjet. Ndaj kërkesa e shtyrjes së zgjedhjeve e tmerron Edi Ramën.
Opozita duhet të bëjë presion deri në fund që krahas qeverisë teknike të pranuar prej saj të imponojë shtyrjen e zgjedhjeve. Ndryshe aksioni i saj nuk do të kishte kuptim. Tentakulat dhe rrjeti i krimit e trafiqeve janë organizuar dhe shtrirë në të gjithë Shqipërinë. Këto tentakula duhen shkulur nga rrënjët përpara se të zhvillohen zgjedhjet parlamentare. Dhe kjo kërkon kohën e vet, e cila kurrësesi nuk mund të përkojë me 18 qershorin. Mesa duket këtij qëllimi i shërben edhe vizita e kreut të opozitës në SHBA. Mbështetja ndërkombëtare, para së gjithash e administratës amerikane, është thuajse gjysma e punës për të arritur në finish.
Nëse realizohet kjo, pra shtyrja e zgjedhjeve me qeveri teknike, Rama do të tentojë më pas planin B të tij, destabilizimin e vendit, për të fajësuar opozitën, si shkaktare të anarkisë. Nga deklarimet e zotit Rama të ditëve të fundit marrim vesh se kryeministri ka në fakt në planet e tij destabilizimin e Shqipërisë. Ai po përmend vazhdimisht ngjarjet e vitit 1997, si model të destabilizimit të vendit. Madje kishte vënë në këtë rol akademikun kosovar, Rexhep Qosja. Ky i fundit revoltën e Ramës dhe miqve të tij në vitin 1997 e pati konsideruar si “kryengritje të vonuar”. Ndërsa tani, në një valë me Tiranën zyrtare, por në invers, kërcënon nga skaji tjetër, është bërë bashkë me Rilindjen në pushtet. Para 20 viteve e konsideronte progress shkatërrimin e shtetit, tani e konsideron regres protestën kundër qeverisë.
Të dy këta, Edi dhe Xhepi, po bëjnë këto ditë akuza sipas të cilave “Opozita në Çadrën e Lirisë qenka një opozitë anti-shtet, kundërrevolucionare”, duke dhënë mesazhin se kësaj radhe revolucioni do të vijë nga “shtetbërësi” Edi Rama. Kështu ata edhe kur janë me rebeluesit kundër institucioneve të shtetit (mars 1997), edhe kur janë në krye të institucioneve dhe kundër rebeluesve (mars 2017) na shfaqen si revolucionarë përparimtarë, që kanë si qëllim as më pak e as më shumë se (pu)shtetin e lidhur me krimin dhe lindjen ruse.
Duket qartë se Rama do ta përdorë kartën e destabilizimit të Shqipërisë si presion të brendshëm e të jashtëm. Eshtë tashmë e ditur se shumica dërmuese e shqiptarëve, përfshirë demokratët, nuk e duan destabilizimin e konfliktin social në Shqipëri, janë kundër anarkisë dhe luftës civile. Këtë e dëshmon fakti se Çadra e Lirisë për më shumë se një muaj nuk ka prodhuar asnjë incident, pavarësisht provokimeve të qeverisë dhe kryeministrit shqiptar.
Në fakt kryeministri shqiptar me kërcënimin për përsëritjen e ngjarjeve të vitit 1997 më shumë ka për qëllim të tremb e frikësojë bashkësinë ndërkombëtare, sesa opozitën. Kjo, sepse zoti Rama i druhet unifikimit politik të faktorit ndërkombëtar sa i përket denoncimit që tashmë media perendimore i bën çdo ditë pasoja kriminale të qeverisjes së Rilindjes. Edhe nëse ende gjenden sorosistë të Brukselit, të cilët mbështesin kryeministrin më të inkriminuar në Europë, administrata amerikane dhe shumëkush në BE janë vetëdijësuar se problem në Shqipëri nuk është droga, krimi, trafiqet, korrupsioni, por është qeveria e zotit Rama, e cila jo vetëm bashkëpunon me organizatat kriminale, por ka projektuar veprimtarinë dhe produktin e kësaj veprimtarie kriminale. Ndaj duket qartë se bota demokratike do të pozicionohet qartë kundër një oligarkie e një kryeministri të tillë. Ndaj zoti Rama përdor dordolecin e planit B, atë të shkatërrimit të Shqipërisë, pse jo edhe të rajonit, nëse opozita shqiptare nuk pranon kushtin e tij për zhvillimin e zgjedhjeve më 18 qershor.
Më me leverdi për Ramën do të ishte krijimi i trazirave në rajon, sepse në këtë rast ai do të lante duart nga përgjegjësia direkte politike e juridike. Por forca e liderit global është dobësuar aq shumë sa tashmë dhe kolegu e miku i tij në Beograd, Aleksandër Vuçiç, po e bllokon të japë intervista në konferenca shtypi pas samiteve ndërkombëtare. Për destabilizimin e rajonit Rama u përpoq e përpiqet të kapërcejë gardhin e Prishtinës e të Shkupit në ndihmë të realizimit të ndonjë skenari rus të destabilizimit për ta përdorur këtë si kartë të shpëtimit të pushtetit të tij të pakufiizuar personal. E ka dëgjuar dikush zotin Rama të dënojë ndërhyrjen ruse për grusht shteti në Mal të Zi?! Grushtin e shtetit në Turqi ai e dënoi menjëherë, fill pas presidentit rus, Vladimir Putin.Prandaj duhet bërë kujdes. Derri i plagosur është shumë herë më i rrezikshëm sesa një tufë derrash, të cilët nuk kanë në ndjekje gjuetarin.

SHKRUAN FLORI BRUQI : CIKËL POETIK NGA VISAR ZHITI

Visar Zhiti  lindi në Durrës (02.12.1952 )është një poet i njohur shqiptar . Visar Zhiti ishte bir i aktorit dhe poetit Hekuran Zhiti (1911-1989). Visar Zhiti u rrit në Lushnjë, ku ai përfundoi shkollën e mesme në vitin 1970.

Pas përfundimit të studimeve në Institutin e Lartë Pedagogjik në Shkodër (sot Universiteti Luigj Gurakuqi), ai filloi karrierën e tij të mësimdhënies në qytetin malor verior të Kukësit, duke demonstruar një interes në fillim në vjersha, disa nga të cilat u botuan në revistat letrare.

Në 1973, ai përgatiti për botim një përmbledhje, "Rapsodia e jetës së trëdafilave". Ishte koha e Plenumit të 4-t të KQ të Partisë së Punës (Partia Komuniste)në të cilin diktatori komunist Enver Hoxha filloi një fushatë të egër kundër të rinjve që pëlqenin kulturën perëndimore.

Babai i Zhitit kishte patur më parë një konflikt me autoritetet, dhe poeti i ri papritmas u bë një nga viktimat politike të diktaturës për të frikësur intelektualët shqiptarë.

 Dorëshkrimi i përmbledhjes së tij të përmendur më sipër, që kishte qenë dorëzuar për botim në shtëpinë botuese Naim Frashëri, u konsiderua si një krijim me gabime të rënda ideologjike dhe që nxinte realitetin socialist. Ai u arrestua më datë 8 nëntor, 1979 në Kukës.

Mbasi u dënua në një gjyq qesharak në prill të vitit 1980 me trembëdhjetë vjet burg, ai u dërgua në burgun e Tiranës dhe më vonë transferohet në burgun famëkeq të Spaçit. Shumë nga të burgosurit që ishin me të në burg vdiqën nga keqtrajtimet, torturat dhe kequshqyerja ose pësuan çrregullime mendore.

Ai u lirua nga burgu në fillim të vitit 1987 dhe u "lejua" nga pushteti komunist për të punuar në një fabrikë të prodhimit të tullave në Lushnjë. Mbas rënies së diktaturës komuniste në vitin 1991, ai arriti të shkojë në Itali ku punuoi në Milano deri në 1992. Përmes një burse studimi nga Fondacioni Heinrich Boll, Zhiti shkoi në Gjermani në vitin 1993 dhe vitin e ardhshëm shkoi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Pas kthimit të tij në Shqipëri, ai punoi si gazetar dhe u emërua kreu i ndërmarrjes botuese e cila kishte planifikuar të botonte librin e tij të parë.

Ai ka qenë i punësuar më vonë nga shërbimet administrative të parlamentit të ri shqiptar dhe në 1996 u zgjodh vetë në parlament. Mbas Realiteteve të zymta të politikës shqiptare, ai u tërhoq nga politika. Në vitin 1997 ai u emërua atashe kulturor në ambasadën shqiptare në Romë, ku ai qëndroi deri në vitin 1999.

Libri i tij i parë me poezi, "Kujtesa e ajrit" u botua në Tiranë në vitin 1993, i cili përfshnte disa poezi nga burgu. "Hedh njė kafkë te këmbët tuaja" u botua vitin e ardhshëm.

 Ky vëllim përmbante të gjitha 100 poezitë të krijuara në burg në mes 1979 dhe 1987, të cilat kishin mbijetuar vetëm në kujtesën e tij. Vëllime të shumta pasuan, dhe ai është i njohur tani si një prej poetëve të mëdhenj shqiptare të shekullit të 20-të.

 Ai ka shkruar edhe shumë tregime të shkurtëra, të mbledhura në dy vëllime, dhe ka përkthyer në gjuhën shqipe vepra nga Garcia Lorka dhe poeti italian Mario Luzi.

Kujtimet e tij nga burgu, "Rrugët e ferrit: burgologji" u botuan në Tiranë në vitin 2001. Në vitin 1991 atij iu dha çmimi italian për poezi "Leopardi d'oro" (Leopardi i artë), dhe në 1997 ai mori çmimin prestigjioz "Ada Negri".

Libri i tij i parë me poezi, "Kujtesa e ajrit" u botua në Tiranë në vitin 1993, i cili përfshinte disa poezi nga burgu. "Hedh një kafkë te këmbët tuaja" u botua vitin e ardhshëm. Ky vëllim përmbante të gjitha 100 poezitë të krijuara në burg në mes 1979 dhe 1987, të cilat kishin mbijetuar vetëm në kujtesën e tij. Vëllime të shumta pasuan, dhe ai është i njohur tani si një prej poetëve të mëdhenj shqiptare të shekullit të 20-të. Ai ka shkruar edhe shumë tregime të shkurtra, të mbledhura në dy vëllime, dhe ka përkthyer në gjuhën shqipe vepra nga Garcia Lorka dhe poeti italian Mario Luzi. Kujtimet e tij nga burgu, "Rrugët e ferrit : burgologji" u botuan në Tiranë në vitin 2001. Në vitin 1991 atij iu dha çmimi italian për poezi "Leopardi d'oro" (Leopardi i artë), dhe në 1997 ai mori çmimin prestigjioz "Ada Negri".

Listë e librave me poezi :

Kujtesa e ajrit (Tiranë: Lidhja e shkrimtarëve, 1993)

"Koha e krisur”, Tiranë, 1993

Hedh një kafkë te këmbët tuaja (Tiranë: Shtëpia Botuese Naim Frashëri, 1994)

Mbjellja e vetëtimave (Shkup: Flaka e vëllazërimit, 1994)

Dyert e gjalla (Tiranë: Eurorilindja, 1995)

Kohë e vrarë në sy (Prishtinë: Rilindja, 1997)

Si shkohet në Kosovë (Tiranë: Toena, 2000)

Rrugët e ferrit: burgologji(2001)

Ka shkruar edhe Pazari i Këpucarit.

Përkthyer në Gjuhën Agleze :

Condemned Apple (Molla e dënuar): Poezi të zgjedhura, përkthyer nga Robert Elsie (Los Angeles: Green Integer, 2005).


****

Djali i shkrimtarit  tonë të madh -z. Visar Zhiti, ka humbur jetën në një aksident në autostradën Tiranë-Durrës me date 20-12-2014.

 Atjon  Visar Zhiti, ishte vetëm 19-vjeç ndërsa kishte pak ditë që ishte kthyer nga Milano, Itali, ku ndiqte studimet prej vitit 2013.

 Sipas policisë, Atjon  Visar Zhiti, është përplasur në hyrje të autostradës Tiranë­-Durrës, (në pjesën ku po kryhen punime), me bordurën e trafik­ndarëses dhe pak minuta me vone ka gjetur vdekjen.

 Mësohet se djali i  poetit Visar Zhitit kishte kaluar disa orë në një ditëlindje dhe rreth orës 7 të mëngjesit së bashku me shokun e tij me motor po kthehej për në shtëpi.

I vogli, i bukuri, i dashuri Atjon…

Bir, i vogli im, i bukuri,

degë e gjelbër krahu yt, që më futet në ëndrra,

rritu sa më parë dhe qofsh fëmijë përherë…

E di ç’do të bëhem kur të rritem?… Bëhu ç’të duash, biri im,

por i dashur patjetër siç je, i bukur, i bukur siç je!

Ç’të të them, unë do mundohem të të hap rrugën të gjesh vetveten,

pa të të ngacmuar, por dhe ti mos ngacmo kënd.

Apo është e pamundur,

duhen ditur të gjitha, por nuk duhen bërë të gjitha.

Bëj vetëm mirë, bir, kjo është e mundur.

Pa shkelur mbi të tjerët dhe mos lër të të shkelin.

Edhe përsosmëria jote është e mundur, si gdhëndja,

hiq të tepërtat dhe jeta është e vetmja pasuri,

shërben për ëndrrën dhe ëndrra për jetën,

ndoshta janë e njëjta gjë.

Por, kur të ecësh, bir,

lër gjurmë që t’u ngjajnë atyre vizatimeve të zemrave që bën ti,

ec dhe ec dhe shto zemrat…

Dhe vizatoje ëndrrën tënde.

Bir, rritmë dhe mua, gëzimin tim sidomos, mendjen dhe shpirtin,

se ti je dhe ati im njëkohësisht,

dhe unë lutem fshehurazi për ty, pa më parë, në shqipen e vjetër “At’jon…”, ashtu siç ke dhe emrin.

Deti, bir. Më josh, është siç ka qenë, që kur u krijua bota,

i natyrshëm, po ato dallgë, po ajo mërmërimë e përjetëshme,

seç të thonë, dëgjoje, është një kumt ujrash i pambarim,

ashtu qofsh dhe ti në shpirt, i madh, pafund.

Nja dy peshkatarë zbritën nga varka afër dhe sollën peshkun e porsazënë. E shisnin.

U grumbulluan njerëz.

Një peshk lëvrinte ende mbi rërë,

ishte gjallë dhe ti, bir, i kërkove mamit që që të ta blinte.

Shpejt lekët ma, s’kishe durim, hape çantën. Dhe me ta marrë peshkun e gjallë,

me gojën të çare e të përgjakur nga grepi, vrapove drejt dallgëve dhe e hodhe

në det.

E pe tek ikte i lirë, pastaj u ktheve nga ne i qetësuar.

Unë pashë time shoqe në sy. Ajo më puthi lotët, që nuk i fsheha dot.

Fati i atij peshku… i ngjashëm me…

mbase … e jo vetëm…

Futja e Fjalorit te Gjuhes Shqipe ne burgun e Spaçit

Nga porta e pare

E kaluan ne te dyten

Neper nje udhe mbuluar me tela gjembash

………………..si kujtesa e krimit.

Ne porten e trete kishte vetem kthetra. Dhe e shfletuan

Se mos qe fshehur Brenda ndonje cope shprese a ngushellim,

…………………………………………qe ta mbytnin.

Kontrolluan ne kishte fjale te vizuara, per t’u gjetur qellimin

Dhe t’ia hiqnin. Se vizimet jane nerva, damare te gjakut.

Ne porten e katert e kontrolluan serish Fjalorin

E madh te Gjuhes Shqipe

……………sa nje arkivol foshnje. Dhe

nuk e di ne cilen porte u vendos qe t’ia jepnin te burgosurit

vepren. Ia kishin blere prinderit duke sjelle ushqime

………………………………………….me pak. Buka

te zevendesohet me fjale? Ca mish me foljet,

………………………mbiemrat me embelsirat?

Pasthirrma do apo cigare, apo kuptimet e dyta, prejardhjen,

Perdorimet, humbja, gjyqi, pse dhe keshtu,

C’deshe te thoshe, agjitacion

……………….dhe propagande kunder shtetit, neni 55, para-

grafi I, denohet, fjala, dhe erdhi Fjalori i Gjuhes Shqipe

ne burg,

……i bardhe, balleperballe me Kodin Penal,

………………….Abeli kunder Kainit.

U tronditem. Na kishte marre malli.

Iu mblodhem rretherrotull si Gurit Filozofal.

(Ne kishim mesuar te lexonim ne Ah-betare

…………………………………psheretimash!)

Gjuha eshte burre, kurse neve se pari na flet nena, se kush tha.

Feshferinin fletet e librit si fustanelle. Kerkonim fjalet e dashurise.

Ato, ato… A e di ti

………..qe shtojzovalle vjen nga urimi: shtona Zot valet ? Dhe

kushtrimi ka kuptimin: kush asht’ trim ! Ne guxojme

te themi: kemi frike ne ferr,

……………………….vdesim ne duart e nje tjetri

qe jemi po vete. Na rrahin te vdekur, thyhen

brinjet e verbit te fatit, nxihen si vendet e plageve,

fjale te zeza te gjuhes shqipe, te huazuara

…diktature… spiun… parti…

shtohen britmat, i bertasin te burgosurit qe

s’ben dot normen nen dhe, tek te vdekurit,

atij qe perkedhel kalin

……………si perendimin ateror te diellit,

……………qe lexon ne rresht horoskopin e syve.

Dhe e cojme dore me dore, c’kerkojme

Te gjejme aty, ngrohtesine e rrenjeve, limfen fjaleformuese,

Kuptimet e shumta si gjethnaje habie?

Fjalorin dikush e mbeshtjell me arnojce batanijeje

……………………………..si me kohen

ose mjegullat e pushtimeve barbare,

……………………………..dalin fjalet,

bashke me barin cajne dyshemene e ftohte,

i perkedhelim me duart plot plage, dhembja

Ngjyen fjalet, rimbushen fletet…

Ti e ke kete liber, pyet ofiCeri i sherbimit, pa ta shohim

Ç’ke fshehur?

C-ja si u be Ç? Cili ne cfare? Me c’prange? Njollat e gishtave

Bejne pis semantiken si te ishte sharje. Shperthejne ato si

Plumbat

………..mbi te burgosurin

…………………………….qe donte te arratisej,

perpelitet kumti i pergjakur dhe e perpin toka.

Dhembe te thyer, parashtesa, prapashtesa te flakura. Na i

Dogjen prape fjalet ne Çameri bashke me vatrat,

Mbush grushtet me hi amanetesh

………………………dhe i shperndaj neper varre.

I masakruan fjalet, na i keputen me dysh, gjysma tjeter

Eshte matane telave me gjemba, ne Kosove dhe une flas

Jerm, me lidheza te vdekura, s’kuptohem, nyje te helmuara.

Krim i madh mbi fjalet…

……………..si nje tren lufte

………………….qe can nje kope te bardhe delesh

dhe iken trembja e tyre, iken…

Nen ullinjte arbereshe

Pushojne tufat me kangjele te trishta.

………………….E mbajme Fjalorin me duart e zemres

si shpresen,

aq sa duam ta hame per ta bere palce te eshtrave tona

………………………………………te lodhura

per te mos mbetur te paqene.

Ti, Gjuha Jone,

Qe shpjegon dhe emra Perendish, lutju atyre te zbutet

Ndeshkimi,

Te bashkohen fjalet

………………….si buzet kur puthen. Fjalet jane njerez

………………dhe gjuha me shume se popull: gjithcka e gjalle

dhe qytetet e vdekura, netet e keshtjellave, zjarret,

udhet neper trupin e jetes nen yllesite e deshirave, portat,

kerkellima e tyre, varret, heshtja e eshtert,

klithmat – edhe te pemeve,

berthama e frutit, urite, porosite, shenjtet, urtite, zogjte dhe

shiu, ndergjegjja ne gur, deshmite e tokes, carjet

dhe dramat, te pthenat, rrenjet, magjite, torturat, liria

deri dhe veturat e dashurise, trenat, renkimet, djepat e rinj,

agullimat qe s’kane lindur ende,

……………………I presim te vijne bashke me femijet –

se belbezon foshnjerisht dhe agu fjalet e dites se pare

te krijimit te botes. Dhe ashtu behet…

Dhuratë Hyjnore

Ne fillim ishte puthja e dorës ne ëndërr-

hënë ndjellëse qe afrohet.

E pranuam fatin të vuajmë

magjishëm si hyjnoret.

Ti kërkon të më futesh brenda vetes

mua, tufanin e dëshiruar, që shkallmon

shkallë dhe ankthe,

pritje dhe dritare,

anët e trupit tënd

për t'i ribërë sërish prej drite të dritës.

Qysh të mbërrij nga fundi i barkut

te gjinjtë e tu, të diejt

që i shtrëngoj si fëmija dy zogj të artë,

të mos i ikin më të përralla drithëronjëse.

Zambakë të mëdhenj afshesh na mbështollën.

Pastaj mes mjegullave dehëse

të rënkimeve dhe psherëtimave

shoh si bie fytyra jote

nëpër humnera parajse,

bie dhe unë, s'te ndahem,i mbërthyer

pas teje me buzë, me të gjitha buzët e mia

nëpër lëkuren e shpirtit tënd,

qe u mbush me muzgje te vogla, blu.

Ah,të paskam kafshuar si mollën biblike.

(Dhembja është tejet e ëmbël.)

Ti je molla prej kohe

që s'mbaron.

Po klithmat e tua më vërsulen

si thika të paqena vezullimesh

me ornamente dhembjeje të argjendtë.

Në shpellën e mistereve

futa një si këmbë

(...)

dhe endem nëpër relievin e gjallë-

mish i shenjtë jetë.

Herë-herë galopojë me ty

si një kalores nëpër re,

ndërsa kapërcenim ylberin

u ça gjoksi i pelës dhe dolën trumba

pëllumbash

si pasione të papërmbajtura.

Rashë, u bëra varkë,

në detin tënd sërish e fut lopatën,

për të tjera drejtime e rreziqe të lumtura

nëpër

dallgët e tua të kurmit që përhapet,

he e mbart me qilima të befte fluturues,

e shtrij reve, pastaj

s'po duroje ti, fërgëllojë

nën

rr

ë

k

e

t

ë

e yjeve të

bardha,

të nxehta e të ftohta

që i derdha brenda teje

dhe u bëra ujëvarë e egër përjetësie.

Je gati të përmbytesh e tera

për të ridalë,

ishull i begatë pasurish frikë.

Avitesh për t'u

bashkuar me burrërinë time,

të madhe sa toka.

Unë jam gati të vdes

në kryqin prej mishi

që e dua për t'u ringjallur tek ti,

që edhe herë të tjera të bashkohemi të përflakur

si shigjeta që çan zemrën e një embleme

dashurie

në një mur të gjallë.

Jeton në syrin tënd

Siç duket

Unë jetoj brenda në syrin tënd.

Bashkohen qerpikët,

Vjen nata për mua,

E ngrohtë.

Gjumi im rrëzon rrobet si gjethet e mëdha.

Kur të treten, të mos të di gjë

Që jam ajo pemë në largësi.

Zogjtë ndërtuan një fole. Është zemra Ime.

Pastaj dhe një zemër tjetër

Me fijedritë

Dhe me kokrriza dheu si dhimbjen

Te krahët e mi e ndërtuan zogjtë.

E dija

Është zemra jote.

E pashë

Kur hape sytë dhe solle agimin tim.

Kam kaq kohë që jetoj në syrin tënd,

Dhe që të shplodh,

Dal herë pas herë shëtitje

Në formën e kulluar të lotëve.

Mbi një fotografi shkruaj një lutje Zotit

Mbi portretin tënd shkruaj një lutje zotit,

Balli i shndërroi fjalë në dritë mëngjesi.

Dy epitetet e vetullave

Dhe sytë e mëdhenj, sugjestionues,

Që unë të besoj se gjithnjë penat e botës

Mërmëritin lutjen blu

Të syve të tu.

Te buzët

Ngjalën fjalët e mia (si puthjet?)

Dhe thonë të vërtetën.

Ja lutja-liqen i vogël, dallgëzon

Dhe fytyra jote-mozaik

I gjallë nën ujë.

Vazhdimisht tradhtohet njeriu

Vazhdimisht tradhtohet njeriu,

nuk e kam fjalën për ditën e tij që befas

bëhet mbrëmje,

as për mbrëmjen e flokëve të tij

që zbardhet e bëhet ditë e heshtur pleqërie.

Tradhtohet njeriu

Se kam fjalën që dhe varri i tij vdes dhe emri

Shndërrohet në barë të kalbur harrese.

Por njeriu tradhtohet vazhdimisht nga njeriu.

Dhe kur gjysma ha gjysmën

S’bëhet më e tëra,

Më tha një plak që u plak burgjeve.

Zbathur shëtitët nëpër buzët tua

Zbathur,

Vetëm zbathur

Shëtitet nëpër buzët tua.

Këmbët mu mbushën

Me petale të kuqe puthjesh

Që më bien gjatë ecjes.

Dhe kështu u krijuan yjet

Në qiellin tonë prej toke.