Kosova është vendi me shkallën më të lartë të natalitetit në Evropë. Ndërsa, Kosova ka shimin më të made të popullatës në kontinentin evropian, Italia është vendi ku praktikisht vdekjet nuk po zëvendësohen me lindje të reja.
Mosha mesatare e popullsisë në Serbi është 41 vjeç, e cila radhitet në grupin e popujve të vjetër, shkruan "Politika".
Para pesë dekadave, në vitin1961, Serbia me Vojvodinwn kishte 6,678,247 banorë, ndërsa në vitin 2010">2010, ka numëruar gjithsejtw 7,291,436 banorë.
Derisa në vitin 2002 në Serbi kan jetuar 7,500,031 banorë, 8 vite më vonë , kanë qenë më pak për rreth 200.000, u tha në prezantimin e djeshëm të publikimit "Lëvizja Natyrore e popullsisë në Serbi, 1961- 2010">2010", të cilën Enti Statistikor i Republikës së Serbisë publikon për herë të parë.
Sa për ilustrim, po japim disa të dhëna dhe krahasuese sipas vlersimeve të vitit2010">2010. Struktura moshore e popullsisë në Serbi sipas vlerësimëve është : nga mosha 0-14 vjet : 15,2 % (në Kosovë
27.2%), nga 15-64 vjet : 68,1 % (në Kosovë 66.1%). Ndërsa 65 vjeç e më tepër: 16,6 % (në Kosovë 6.7%)
Para pesë dekadave, në vitin1961, Serbia me Vojvodinwn kishte 6,678,247 banorë, ndërsa në vitin 2010">2010, ka numëruar gjithsejtw 7,291,436 banorë.
Derisa në vitin 2002 në Serbi kan jetuar 7,500,031 banorë, 8 vite më vonë , kanë qenë më pak për rreth 200.000, u tha në prezantimin e djeshëm të publikimit "Lëvizja Natyrore e popullsisë në Serbi, 1961- 2010">2010", të cilën Enti Statistikor i Republikës së Serbisë publikon për herë të parë.
Sa për ilustrim, po japim disa të dhëna dhe krahasuese sipas vlersimeve të vitit2010">2010. Struktura moshore e popullsisë në Serbi sipas vlerësimëve është : nga mosha 0-14 vjet : 15,2 % (në Kosovë
27.2%), nga 15-64 vjet : 68,1 % (në Kosovë 66.1%). Ndërsa 65 vjeç e më tepër: 16,6 % (në Kosovë 6.7%)
Kosova ka gjithsej 1.466 vendbanime, që shpërndahen në 30 komuna.
Komunat me mbi 70 vendbanime: Gjakovë 88, Pejë 79, Besianë 77, Prizren 77, Dardanë 76, Leposaviq 75 dhe Lypjan 70.
Komunat me 40 - 70 vendbanime: Vushtrri 67, Gjilan 63, Zubin Potok 61, Klinë 54, Burim 50, Skenderaj 49, Prishtinë 49, Mitrovicë 47, Ferizaj 45, Malishevë 44, Viti 43, Kaçanik 42, Therandë 41 dhe Deçan 40.
Komunat me nën 40 vendbanime: Sharr 36, Rahovec 36, Drenas 35, Zveçan 35, Shtime 23, Obiliq 20, Fushë Kosovë 18, Shtërpcë 16 dhe Novobërdë 10.
Përbërja etnike
Regjistrimi i vitit 1981 merret si regjistrim i fundit valid në Kosovë.
Në regjistrimin e popullsisë të vitit 1981 dhe vlerësimit të vitit 1991 Kosova kishte numër të popullsisë prej 1,584,440 respektivisht 1,956,196 banorë. Gjatë këtyre dy regjistrimeve Kosova kishte këtë strukturë të përbërjes etnike.
| Etniciteti | Gjithsej (1981) | Në për qind | Gjithsej (1991) | Në për qind | Diferenca |
|---|---|---|---|---|---|
| Shqiptarë | 1.226.736 | 77.4 % | 1.596.072 | 81.6 % | + 369.336 |
| Serbë | 209.798 | 13.2 % | 194.190 | 9.9 % | - 15.608 |
| Turq | 12.513 | 0.8 % | 10.445 | 0.5 % | - 2.068 |
| Romë | 34.126 | 2.2 % | 45.745 | 2.3 % | + 11.619 |
| Tjerë | 101.267 | 6.4 | 109.744 | 5.6 % | + 8.477 |
| Gjithsej | 1.584.440 | 100 % | 1.956.196 | 100 % | + 371.756 |
Në mes këtyre dy periudhave të regjistrimit struktura etnike ka pësuar ndryshime si në vijim:
Etniciti shqiptar , Etniciti serb, Etniciti turk, Etniciti rom, të tjerët kanë pasur një rritje prej 8,477 banorë apo 8.4%. ka pasur rritje për 11,619 banorë apo34%, ka pasur rënie për 2,068 banorë apo 16.5%, ka pasur rënie 15,608 banorë apo 7.4%, ka pasur rritje prej 369,336 banorë apo 26%
Regjistrimi i fundit i plotë i popullsisë është bërë në vitit 1981, kur Kosova kishte 1.584.000 banorë. Vlerësime të vitit 2011 numri e popullsisë e vendosin në 1.733.872, ndërsa në burime tjera hasen edhe shifra prej 2.200.000; burime të inteligjencës amerikanë paraqesin vetëm 1.804.838, sipas vlerësimit më të fundit të korrikut 2009.Mërgimet e kosovarëve gjatë kësaj periudhe, si dhe të rënët gjatë luftës, kanë penguar rritjen e pritshme të popullsisë, me gjithë shtimin natyror prej 12,7 për 1.000 banorë.
Sipas vlerësimit të vitit 1991, në regjistrimin e bojkotuar atëbotë nga shqiptarët, Kosova kishte 1,956,196 banorë.
Sipas të dhënave të Entit të Statistikave të Kosovës numri i përgjithshëm i banorëve në Kosovë është 1.733.872( duke përjashtuar Leposaviqin, Zubin Potokun, Zveçanin dhe pjesën veriore të Mitrovicës).
Numri përfshin regjistrimin në 34 komuna, proces ky i cili është kryer në muajin prill të këtij viti, por që ka hasur në rezistencë në komunat veriore të banuara me shumicë serbe.
Numri i banorëve që jetojnë në Prishtinë është 198.214.
|
Popullsia e Kosovës përbëhet kryesisht nga komuniteti etnik shqiptar, që sipas burimeve formon 88 deri në 92 për qind të banorëve; sipas vlerësimeve të Entit Statistikor të Kosovës shqiptarët përbëjnë 88% të popullsisë. Serbët janë komuniteti i dytë përkah madhësia me 5,3%, të përcjellë nga turqit, boshnjakët, romët, ashkalinjtë, egjiptasit dhe goranët.
Në Kosovë jeton edhe një numër kroatësh dhe çerkezësh, ndërsa pjesëtarë që zyrtarisht i përkasin komunitetit serb kanë kërkuar nga qeveria të njihen si komunitet malazias në vete. Ndërkohë, romët, ashkalinjtë dhe egjiptasit, që shpesh futen në një tog të njohur si RAE ose tradicionalisht si jevgj, vetidentifikohen si etni të pavarura në baza të dallimeve historike ose kulturore.
Niveli i integrimit të pakicave joserbe në shoqërinë kosovare është në përgjithësi i kënaqshëm. Ndërkohë, përkundër përpjekjeve të qeverisë dhe shoqërisë civile kosovare, integrimi i komunitetit serb po ecën ngadalë për shkak të pengesave të grupeve ekstremiste të sponsorizuara nga qeveria e Serbisë dhe qarqe ultranacionaliste serbe.
Veç shtimit të lartë natyror të sipërcekur, Kosova gëzon një popullatë shumë të re. Mosha mesatare është 25,9 vjeç, 70% e popullsisë janë nën 30 vjeç, ndërsa 33% i përkasin moshave 0-14 vjeçare dhe vetëm 6% janë mbi 65 vjeç. Jetëgjatësia mesatare është 69 vjet; femrat jetojnë afro 71 vjet, 4 më shumë se meshkujt. Lindshmëria është 16,3‰, ndërsa vdekshmëria 3,6‰.
Kosova është vendi me shkallën më të lartë të natalitetit në Evropë. Ndërsa, Kosova ka shimin më të made të popullatës në kontinentin evropian, Italia është vendi ku praktikisht vdekjet nuk po zëvendësohen me lindje të reja.
Zyrtarë të Entit të Statistikave të Kosovës kanë bërë të ditur se numri i përgjithshëm i banorëve në Kosovë është 1.733.872, duke përjashtuar Leposaviqin, Zubin Potokun, Zveçanin dhe pjesën veriore të Mitrovicës.
Numri përfshin regjistrimin në 34 komuna, proces ky i cili është kryer në muajin prill të këtij viti, por që ka hasur në rezistencë në komunat veriore të banuara me shumicë serbe.
Tash për tash nuk ka plane për ta bërë regjistrimin në veri të vendit.
Numri i banorëve që jetojnë në Prishtinë është 198.214. Këto të dhëna janë publikuar sot.
Këto të dhëna, të cilat janë rezultate paraprake, u publikuan në takimin e sotëm që Enti i Statistikave mbajti me gazetarë. Rezultatet përfundimtare do të publikohen vitin e ardhshëm, në periudhën maj - qershor.
Sipas OKB-së, brenda vitit 2010 dhe 2012, popullsia botërore u rrit me 1,2 për qind, ndërsa rritja e natyrshme e vendeve evropiane kryesisht është negative.
Një nga shembujt të rënies së natalitetit është Italia, vendi në të cilin është regjistruar shtimi më i vogël natyror që prej themelimit të këtij shteti në vitin 1861.
Lindjet në shumicën e vendeve evropiane janë më pak se dhjetë persona në njëmijë banorë.
Vetëm Kosova ka shënuar rritjen më të madhe vjetore të popullsisë prej 0,9 për qind, ndërsa në vendet e Evropës perëndimore udhëheq Luksemburgu, Mbretëria e Bashkuar, Belgjika dhe Franca.
Në rritjen e popullsisë evropiane mund të ketë ndikim një numër i madh në rritje i emigrantëve të rinj që vijnë në Evropë, në kërkim të një jete më të mirë shkruan Daily Telegraph.
Të dhënat e mëposhtme mbi të cilat është bërë harta vijnë nga Banka Botërore, ndërsa shfaq shkallën e lindjeve në Evropë, dhe vende të tjera të botës, shumë prej të cilave janë dukshëm përpara Evropës.
Ndarjet administrative
Pushteti vendor në Republikën e Kosovës ushtrohet nga 30 njësi komunale, të përqendruara në qytete dhe qyteza.
| Komunat e Kosovës | |||
|---|---|---|---|
Hartë e komunave të Kosovës
| 01. Deçan | 11. Albanik | 21. Prizren |
| 02. Sharr | 12. Lipjan | 22. Skënderaj | |
| 03. Gjakovë | 13. Malishevë | 23. Shtërpcë | |
| 04. Drenas | 14. Mitrovicë | 24. Shtime | |
| 05. Gjilan | 15. Artanë | 25. Therandë | |
| 06. Burim | 16. Kastriot | 26. Ferizaj | |
| 07. Kaçanik | 17. Rahovec | 27. Viti | |
| 08. Dardanë | 18. Pejë | 28. Vushtrri | |
| 09. Klinë | 19. Podujevë | 29. Zubin Potok | |
| 10. Fushë Kosovë | 20. Prishtinë | 30. Zveçan | |
Sipas analistit Ismet Azizi Përveç Kroacisë dhe Serbisë, dikur vendet më të populluara të ish-Jugosllavisë , edhe Republika Serbe, krijesa e Dejtonit, po ballafaqohet me rënie të lartë të natalitetit.
Statistikat kombëtare të Republikës së Serbisë dhe Republikës së Kroacisë, vendet me numër më të madh të popullsisë të dala nga e ish-Jugosllavia, nga aspekti nacional edhe më homogjene, tregojnë se të dy vendet po përballen me shkallë shumë serioze negative të rritjes natyrore të popullsisë. Një trend i tillë i lëvizjes së popullsisë, po e ndjek edhe Republikën Serbe.
Nataliteti në Republikën Serbe ka rënë nga viti 2000 deri në vitin 2012 për 30 për qind, ndërsa sipas statistikave, në këtë periudhë në R.Serbe lindin për çdo vit 355 foshnje më pak.
Në vitin 2000 janë lindur 14.250 fëmijë, ndërsa në vitin 2012, viti i fundit për të cilin ka të dhëna, 9970, ndërsa norma e vdekjeve është në rritje, dhe në Republikën Serbe në vitin 2012 kanë vdekur 13.800 persona, shkruan \" Press RS\".
Demografi Stevo Pashaliq beson se numri i foshnjave mund të rritet duke siguruar shuma të konsiderueshme të shtesave fëmijërore, ndërsa masat indirekte përfaqësojnë trajtimin e sterilitetit me ndihmën e shtetit, mandej zgjatjen e pushimit të lehonisë dhe duke shpërblyer qiftet financiarisht.
Në Ministrinë e Familjes, Rinisë dhe Sporteve të Republikës Serbe thonë se kanë identifikuar këtë problem dhe në lidhje me të kanë marrë disa masa, por rezultatet e para mund të jetë të dukshme vetëm pas 15 deri 20 viteve pas aplikimit intensiv të tyre.
Demografët vlerësojnë se R. Serbe, në krahasim me të dhënat e para-luftës për numrin e lindjeve, gjatë një viti humb rreth 3,800 banorë, e cila është e barabartë me zhdukjen e një komune të madhësisë së Foqës, Novi Gradit apo Loparës. Demografi Stevo Pashaliq thot , Republika Serbe shënon një pamje të pafavorshme demografike.
- Popullsia po plaket, ne kemi rënie të shkallës së lindshmërisë për vite me radhë, fshatrat mbeten të shkreta, nxënës gjithnjë e më pak në shkolla. Për vetëm katër-pesë vite kemi humbur një brez të plotë të fëmijëve që do të regjistroheshin në shkolla. Në krahasim me periudhën e para 11 viteve, sot ne kemi rreth 30,000 nxënës më pak - tha Pashaliq.
Në Republikën Serbe shtimi është negativ, ndërsa në Federatën e B dhe H është pozitiv
Bosnja dhe Hercegovina në vitin 2010 ka shënuar rritje negative të popullsisë prej 0.4 për qind, nga kjo Republika Serbe (RS) ka shkallë negative, ndërsa Federata e B dhe H ka shkallë pozitive.
Në Federatën e B dhe H, situata është dukshëm më ndryshe. Sipas vlerësimeve zyrtare, në Federatën e B dhe H jetojnë rreth 2.3 milionë banorë dhe shënon një rritje të vogël të popullsinë me një normë prej 0.6 për qind (të dhënat nga 2011.).
Rritje pozitive natyrore, sipas shifrave të fundit, është shënuar në kantonin e Tuzllës (TK). Kantoni i Sarajevës (KS) disa vjet me radhë ka një trend negativ, ndërsa në Gorazhdë vitin e kaluar është shënuar \"mesatarja evropiane\", gjegjësisht zero rritjes të numrit të popullsisë.
Shkalla më e lartë e lindjeve në Kosovë
Në krahasim me Serbinë , Kroacinë dhe një pjesë të Bosnjës, Kosova, Malit i Zi dhe Maqedonia, sipas statistikave tregojnë se popullsia e këtyre vendeve është në rritje.
Kosova sipas regjistrimit të fundit të popullsisë ka rreth 1 733 872, dhe sipas të dhënave të fundit zyrtare nga vit 2010, kishte një rritje të popullsisë prej 12 për qind.
Sa për ilustrim, po japim disa të dhëna dhe krahasuese sipas vlerësimeve të vitit 2010.
Struktura moshave të popullsisë në Serbi sipas vlerësimeve është: nga mosha 0-14 vjet : 15,2 për qind (në Kosovë 27.2për qind), nga 15-64 vjet : 68,1 për qind (në Kosovë 66.1për qind). Ndërsa 65 vjeç e më tepër: 16,6 për qind (në Kosovë 6.7për qind)
Bazuar në të dhënat paraprake të Censusit të Popullsisë dhe Banesave 2011, rezulton se popullsia e Shqipërisë është 2.831.741 banorë. Ndërkohë që numri i popullsisë nga Censusi i vitit 2001 ishte 3.069.275” thuhet në dokumentin on-line të Instat-it. Por duhet theksuar që këto shifra japin numrin e banorëve të vendit, jo të të gjithë shqiptarëve, në to nuk përfshihen emigrantët, përkundrazi, përfshihen ata pak të huaj që jetojnë rregullisht në Shqipëri.
Numri i popullsisë në vitin 2011 është zvogëluar me 7,7% gjatë këtyre dhjetë vjetëve. Supozohet që shkaqet kryesore të zvogëlimit të popullsisë janë emigrimi në shkallë të gjerë dhe rënia e lindshmërisë.
Sipas një vlerësimi paraprak të INSTAT-it, numri i personave që kanë refuzuar të përgjigjen në këtë census është 29.355 (1,04 %).
Për herë të parë në historinë e censuseve të kryera në Shqipëri popullsia e cila jeton në zonat urbane është më e madhe se ajo në zonat rurale. Kështu, 53,7% e popullsisë jeton në zonat urbane dhe 46.3% në zonat rurale.
Edhe popullsia zvogëlohet, duket se rritet ndjeshëm numri i banesave që nga Censusi i fundit rezulton 686.405. Në vitin 2001 ky numër ishte 512.387, që do të thotë se në një dhjetëvjeçar është rritur me 34%.
Shpesh ka mbizotëruar ideja se në botë ka më shumë femra se sa meshkuj. Në fakt, në një vështrim të përgjithshëm të përqindjes që zënë femrat ndaj popullsisë totale, rezulton se janë të rralla shtetet që kanë mbi 52% të përbërjes së tyre nga femrat (Zvicra, Armenia, Bjellorusia, etj). Mesatarisht, në Botë, në vitin 2009, 49.59% e popullsisë përbëhej nga femra. Ndërsa në vendet e BE-së, ky inidikator ishte 51.16%.
Edhe Shqipëria është luhatur rreth këtyre kufijve. Në periudhën 1998-2010, raporti i femrave ndaj popullsisë totale ka variuar nga 49.8%-50.17%. Mesatarisht, në vendin tonë, raporti është 99.99 femra për 100 meshkuj, pra pothuajse 1 me 1.
Në 1998-n, kishte 12.246 meshkuj më shumë se sa femra apo 0.8% më shumë. Me kalimin e viteve, raportet nisën të ndryshonin duke u rritur numri i femrave dhe në 2004-2005-n, diferenca shkoi rreth 11.000. Pas kësaj periudhe, meshkujt kanë mbizotëruar pothuajse gjithë kohës dhe në 2010-n, në Shqipëri ka 16.400 meshkuj më shumë se sa femra.
Interesant është fakti se meshkujt mbizotërojnë për gjatë gjithë viteve në grupmoshat 0-24 vjec dhe 50-69 vjec. Femrat janë më të shumta në numër në grupmoshat 25-49 vjec dhe mbi 70 vjec. Ky fakt i fundit flet për një jetëgjatësi mesatare më të lartë të femrave se sa të meshkujve.
Studimi i grupmoshave merr rëndësinë e saj në analizën demografike të një vendi. Në shqyrtim ODA ka marrë tre grupmosha kryesore: 0-14 vjec, 15-64 vjec dhe mbi 65 vjec. Kjo ndarje bëhet duke u nisur krysisht nga mundësia për të punuar.
Edhe nga grafiku vihet re një lidhje e zhdrejtë midis dy grupmoshave ekstreme. Përqindja që zë grupmosha 0-14 vjec ndaj totalit vjen cdo vit në ulje ndërkohë që katëgoria mbi 65 vjec është në rritje. Ky fakt flet për fenomenin që po shfaqet shumë ngadalë edhe në vendin tonë, plakja e popullsisë. Ulja e nivelit të lindjeve pritet të japi efektet e saj gjithmonë e më shumë në brezat e ardhshëm.
Ndërkohë, rritja e numrit të popullsisë mbi 65 vjec duhet të tërheq vëmendjen e shtetit për hartimin e politikave paraprijëse sociale si dhe skema të kujdesshme për pensionet.
Open Data Albania ka kryer një analizë mbi popullsinë banuese sipas qarqeve në Shqipëri për periudhën 2001-2013. Shpërndarja gjeografike e popullsisë përbën një informacion të rëndësishëm në vendimmarrje, veçanërisht kur bëhet fjalë për përcaktimin e investimeve publike, grandeve për pushtetin vendor, numrin e shkollave, mësuesve e mjekëve apo kapacitetin e spitaleve, ujësjellësave e shërbime të tjera publike.
Të dhënat i përkasin periudhës 2001-2013, ku të dhënat për vitin 2001 dhe ato të vitit 2011 janë të mbledhura nga censuset e popullsisë dhe banesave ndërsa të dhënat për vitet e tjera janë vlerësime të kryera nga INSTAT bazuar tek tendenca e vërejtur nga censuset.
Definicionet
Popullsia rezidente përbëhet nga numri i përgjithshëm i banorëve të përhershëm në një qytet apo fshat dhe me “të përhershëm” nënkuptohen njerëzit që kanë banuar në zonën në fjalë prej së paku një vit. INSTAT e përkufizon popullatën vendbanuese të zakonshme si: të gjithë personat të cilët janë rezidentë të zakonshëm në Shqipëri, pavarësisht shtetësisë së tyre ose përkohësisht në mungesë ose jo me kushtin që kjo mungesë të mos jetë më shumë se 12 muaj.
Qarku në Republikën e Shqipërisë është njësi administrative territoriale në përputhje me Ligjin nr. 8652, datë 31. 07. 2000, “Për organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”. Ligji në pikat 4 dhe 5 thotë: Qarku është njësi e nivelit të dytë të qeverisjes vendore; Qarku përfaqëson një unitet administrativo-territorial, të përbërë nga disa komuna dhe bashki me lidhje gjeografike, tradicionale, ekonomike, sociale dhe interesa të përbashkët; Kufijtë e qarkut përputhen me kufijtë e komunave dhe të bashkive që e përbëjnë atë. Qendra e qarkut vendoset në një nga bashkitë që përfshihen në të. Shtrirja territoriale, emri dhe qendra e qarkut përcaktohen me ligj. Shqipëria ka 12 qarqe. Territori i tyre përcaktohet me ligj.
Qyteti: Qytetet, sipas përkufizimit të të njëjtit ligj janë qendra banimi që kanë një plan perspektiv zhvillimi urban të miratuar. Shpallja e qytetit bëhet me ligj. Në konvencionet ndërkombëtare, qendrat urbane karakterizohen nga densitet i lartë popullate, ndërsa popullata urbane klasifikohet si e tillë kur në shumicën dërrmuese të rasteve, nuk merret me bujqësi.
Popullsia urbane: Popullsia urbane konsiderohet ajo pjesë e popullsisë që jeton në qytete të definuar si të tilla me ligj.
Popullsia rurale: Përbëhet nga popullata që në shumicë dërrmuese ka si aktivitet primar punët në bujqësi, pyje apo peshkim. Në Shqipëri, një qendër e banuar klasifikohet si fshat kur ka më shumë se 200 banorë.
Norma e urbanizimit përbën numrin e popullsisë urbane në raport me popullsinë totale të Shqipërisë apo qarkut.
Defekte në përkufizimet bazë: Shqipëria ka njohur ndryshime demografike të vrullshme gjatë dy dekadave të fundit, gjë që ka sjellë edhe nevojën për rishikimin e titujve ligjorë të fshatrave apo qyteteve në shumë raste. Për shkak të deindustrializimit, disa qytete që vijojnë ligjërisht të konsiderohen të tilla, kanë humbur në mënyrë thelbësore aktivitetin ekonomik jobujqësor, ndërsa disa fshatra, për shkak të shtimit të shpejtë të popullsisë përmes migrimit të brendshëm, kanë pësuar rritje të densitetit të popullsisë dhe humbjen e aktivitetit bujqësor. Një debat mbi nevojën e rishikimit të ligjit për ndarjen administrative të Republikës së Shqipërisë ka filluar të aktivizohet, por këto ndryshime nuk duken se janë prioritare në axhendën politike në vendit.
Popullsia sipas qarqeve, analizë e përgjithshme
Gjatë periudhës 2001-2013, në Shqipëri, popullsia banuese është reduktuar në 10 qarqe dhe ka shënuar rritje vetëm në dy qarqe. Rënia e popullsisë përgjatë kësaj periudhe në të gjithë vendin ka qenë 8.2 për qind, por në Gjirokastër popullsia ka rënë me 35.7 për qind ndërsa në Tiranë është rritur me 26.1 për qind.
Në vitin 2013, qarku me popullsinë më të vogël qe Gjirokastra me afërsisht 68 mijë banorë ndërsa qarku me popullsinë më të madhe qe Tirana me 766 mijë banorë. Në vitin 2001, Qarku me popullsi më të vogël qe Kukësi me 111 mijë banorë ndërsa qarku më i madh qe Tirana me 597 mijë banorë.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Norma e urbanizimit në të gjithë territorin e vendit qe 42 % për vitin 2001 dhe 55 për qind për vitin 2013. Tirana kishte normën më të lartë të urbanizimit si qark më 2001 me 64 % ndërsa Dibra kishte normën më të ulët të urbanizimit me 20 %. Në vitin 2013, Durrësi rezultoi qarku me normën më të lartë të urbanizimit prej 78%, ndërsa Dibra kishte normën më të ulët me 26 %.
Norma e Urbanizimit me 2001 me 2013.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Popullata urbane në vitin 2001 qe afërsisht 1.3 milionë dhe u rrit në 1.52 milionë në vitin 2013. Popullata rurale në Shqipëri qe 1.77 milionë në vitin 2001 dhe u ul në 1.26 milionë në vitin 2013.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: CensusetPopullata sipas qarqeve
Berati
Popullsia në qarkun e Beratit qe 138 mijë vetë në vitin 2013 nga 192 mijë vetë që qe në vitin 2001. Rënia e popullsisë në këtë qark ka qenë 26 për qind përgjatë kësaj periudhe ndërsa mesatarja vjetore e rënies ka qenë 2.8 për qind. Popullata urbane në qarkun e Beratit qe 60 mijë vetë në vitin 2011 me rënie 20 për qind në krahasim me vitin 2001.
Popullata rurale qe 78 mijë vetë me rënie 30 për qind në krahasim me vitin 2001. Norma e urbanizimit në Berat është rritur nga 40 në 43 për qind, por kjo rritje ka ardhur si pasojë e rënies së popullsisë rurale. Sipërfaqja e qarkut Berat është 1798 kilometra katrore dhe dendësia e popullsisë është 77 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Dibra
Dibra është një qark tjetër që ka shënuar rënie drastike të popullsisë. Në vitin 2013 këtu banonin 133 mijë vetë, nga 189 mijë vetë që banonin në vitin 2001, me rënie të përgjithshme prej 27 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 3 për qind. Popullata urbane në Dibër qe 34 mijë vetë më 2013 nga 38 mijë vetë më 2001, me rënie të përgjithshme prej 8.6 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 0.9 për qind.
Mbyllja e qendrave minerare vlerësohet si shkaku kryesor i rënies së popullsisë urbane në këtë qark. Popullata rurale në Dibër qe 99 mijë vetë më 2013 me rënie 32 për qind nga afro 152 mijë vetë që qe në vitin 2001. Norma e urbanizimit në Dibër është rritur nga 20 në 26 për qind, e shkaktuar nga reduktimi më i shpejtë i popullsisë rurale në krahasim me reduktimin e popullsisë urbane. Sipërfaqja e qarkut Dibër është 2586 kilometra katrore dhe dendësia e popullsisë është 51 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Durrësi
Durrësi është një nga dy qarqet e vetme në Shqipëri që kanë shënuar rritje të popullsisë dhe rritje të normës së urbanizimit. Në vitin 2013, në Durrës banonin 267 mijë vetë me rritje 7.8 për qind në krahasim me vitin 2001 kur popullata banuese qe 245 mijë vetë. Popullata urbane në Durrës qe 207 mijë vetë në vitin 2013 me rritje 51 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 133 mijë vetë.
Popullata rurale në qarkun e Durrësit qe 60 mijë vetë më 2013 me rënie 32 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 112 mijë vetë. Norma e urbanizimit në Durrës është rritur nga 54 në 78 për qind. Durrësi rezulton qarku më i urbanizuar në Shqipëri. Sipërfaqja e qarkut është 766 kilometra katrore, (qarku më i vogël në Shqipëri) dhe densiteti i popullsisë është 348 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: CensusetElbasani
Elbasani është një qark tjetër që ka shënuar rënie të konsiderueshme të popullsisë banuese. Në vitin 2013, popullsia e këtij qarku qe 293 mijë banorë me rënie 18 për qind nga 362 mijë banorë në vitin 2001. Rënia mesatare vjetore ka qenë 1.8 për qind. Popullata urbane më 2013 qe 112 mijë banorë me rënie 9.2 për qind nga 124 mijë banorë që qe më 2001. Norma e urbanizimit në Elbasan është rritur nga 34 në 38 për qind. Elbasani ka 3199 kilometra katrore dhe 92 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Fieri
Popullsia e qarkut Fier më 2013 qe 305 mijë banorë, me rënie 18.4 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 382 mijë banorë. Popullata urbane në Fier qe 122 mijë banorë me një rënie të lehtë prej 0.9 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 123.6 mijë banorë.
Popullata rurale në Fier qe 183 mijë me rënie 27 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 259 mijë banorë. Norma e urbanizimit në Fier është rritur nga 32 në 40 për qind. Fieri ka një sipërfaqe prej 1890 kilometrash katrore me densitet 161 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Gjirokastra
Gjirokastra është qarku me rënien më të madhe të popullsisë në Shqipëri, rënie që është shkaktuar si nga migrimi dhe emigrimi, ashtu edhe nga norma më e ulët e fertilitetit që ky qark ka patur gjatë dekadave të fundit në krahasim me pjesën tjetër të vendit.
Popullata e Gjirokastrës qe 68 mijë banorë më 2013 me rënie 36 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 113 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 4.2 për qind.
Popullata urbane në Gjirokastër qe 35 mijë banorë më 2013 me rënie 18 për qind në krahasim me vitin 2001 kur në qytetet e qarkut banonin 44 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore e popullatës urbane qe 1.9 për qind. Edhe këtu deindustrializimi i periudhës pas komunizmit si dhe afërsia gjeografike, kulturore dhe gjuhësore me Greqinë lehtësoi largimin e popullsisë.
Popullata rurale e qarkut Gjirokastër qe 33 mijë vetë më 2013 me rënie 47 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 69 mijë. Norma e urbanizimit në Gjirokastër është rritur nga 39 në 51 për qind. Gjirokastra ka një sipërfaqe prej 2884 kilometrash katrore dhe densitet popullsie prej 24 banorësh për kilometër katror. Ky është edhe qarku më i depopulluar në Shqipëri.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Korça
Popullsia e qarkut të Korçës, më i madhi për nga sipërfaqja, qe 216 mijë banorë më 2013 me rënie 16.5 për qind në krahasim me vitin 2001, kur qe 265 mijë. Rënia mesatare vjetore është 1.7 për qind.
Popullata urbane e Korçës qe 84 mijë vetë më 2013 me rënie 12 për qind në krahasim me 97 mijë që qe më 2001. Rënia mesatare vjetore qe 1.2 për qind.
Popullata rurale qe 132 mijë me rënie 19.2 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 168 mijë vetë, Rënia mesatare vjetore e popullsisë rurale është 2 për qind.
Norma e urbanizimit në Korçë ka shënuar një rritje të lehtë nga 37 në 39 për qind. Sipërfaqja e qarkut të Korçës është 3711 banorë me densitet popullsie 58 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Kukësi
Qarku i Kukësit pati 83 mijë banorë më 2013 me rënie 22.7 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qenë 111 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 2.4 për qind. Popullata urbane në Kukës qe 28 mijë vetë më 2013 me rritje 4.4 për qind në krahasim me vitin 2001, kur qe 27 mijë vetë.
Popullata rurale qe 55 mijë vetë më 2013 nga 84 mijë vetë që qe më 2001, me rënie totale prej 32 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 3.5 për qind. Norma e urbanizimit në Kukës është rritur nga 25 në 34 për qind. Kukësi ka një sipërfaqe prej 2374 kilometrash katrore dhe densitet prej 35 banorësh për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Lezha
Qarku i Lezhës shënoi 133 mijë banorë më 2013 me rënie 15.3 për qind në krahasim me vitin 2001 kur popullata qe 159 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 1.5 për qind. Popullata urbane e qarkut Lezhë është rritur në 77 mijë banorë nga 49 mijë banorë që qe më 2001, me rritje totale prej 51 për qind dhe me rritje mesatare vjetore prej 3.7 për qind.
E kundërta ka ndodhur me popullatën rurale, e cila është pakësuar me 45 për qind nga 110 mijë vetë që qe më 2001 në 56 mijë vetë më 2013. Rënia mesatare vjetore e popullsisë rurale në këtë qark rezulton 5.6 për qind. Norma e urbanizimit në qarkun e Lezhës është rritur me shpejtësi nga 31 në 58 për qind. Lezha ka një sipërfaqe prej 1620 kilometrash katrore dhe densitet popullsie prej 82 banorësh për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Shkodra
Qarku i Shkodrës ka shënuar një rënie të shpejtë të popullsisë totale dhe popullsisë rurale dhe rënie më të përmbajtur të popullsisë urbane. Në vitin 2013, qarku i Shkodrës shënoi 211 mijë banorë me rënie 15.5 për qind në krahasim me vitin 2001, kur popullata banuese qe 256 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 1.6 për qind.
Popullata urbane në Shkodër ka rënë nga 96 mijë që qe më 2001 në 93 mijë më 2013 me rënie totale prej 1.9 për qind. Popullata rurale ka rënë nga 160 mijë në 118 mijë vetë, me rënie totale prej 24 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 2.5 për qind. Norma e urbanizimit në Shkodër është rritur nga 37 në 44 për qind. Shkodra ka një sipërfaqe prej 3562 kilometrash katrore dhe densitet popullsie prej 59 banorësh për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Tirana
Qarku i Tiranës kishte një popullsi prej 766 mijë banorësh më 2013 me rritje 26.1 për qind në krahasim me vitin 2001 kur kishte 597 mijë banorë. Rritja mesatare vjetore është 2.1 për qind.
Popullata urbane e Tiranës është rritur nga 380 mijë në 559 mijë banorë, me rritje totale prej 42 për qind dhe rritje mesatare vjetore prej 3.1 për qind. Popullata rurale e Tiranës ka rënë me 1.1 për qind mes viteve 2001 dhe 2013 nga 217 mijë në 213 mijë.
Norma e urbanizimit të Tiranës është rritur nga 64 në 72 për qind. Tirana ka një sipërfaqe prej 1652 kilometrash katrore dhe densitet popullate prej 464 banorë për kilometër katrorë.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Vlora
Qarku i Vlorës ka shënuar rënie prej 8.5 për qind të popullsisë mes viteve 2001 dhe 2013, një rënie afërsisht e barabartë me mesataren kombëtare. Më 2013 në këtë qark banonin 173 mijë banorë nga 193 mijë që qenë më 2001.
Popullata urbane e Vlorës është rritur nga 104 mijë në 117 mijë banorë, me rritje totale prej 12.1 për qind.
Popullata rurale e Vlorës ka ndjekur tendencën kombëtare duke u reduktuar me 33 për qind gjatë kësaj periudhe dhe duke rënë nga 89 mijë që qe më 2001 në 56 mijë vetë më 2013. Sipërfaqja e qarkut Vlorë është 2706 kilometra katrore dhe densiteti i popullsisë është 64 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Të dhënat i përkasin periudhës 2001-2013, ku të dhënat për vitin 2001 dhe ato të vitit 2011 janë të mbledhura nga censuset e popullsisë dhe banesave ndërsa të dhënat për vitet e tjera janë vlerësime të kryera nga INSTAT bazuar tek tendenca e vërejtur nga censuset.
Definicionet
Popullsia rezidente përbëhet nga numri i përgjithshëm i banorëve të përhershëm në një qytet apo fshat dhe me “të përhershëm” nënkuptohen njerëzit që kanë banuar në zonën në fjalë prej së paku një vit. INSTAT e përkufizon popullatën vendbanuese të zakonshme si: të gjithë personat të cilët janë rezidentë të zakonshëm në Shqipëri, pavarësisht shtetësisë së tyre ose përkohësisht në mungesë ose jo me kushtin që kjo mungesë të mos jetë më shumë se 12 muaj.
Qarku në Republikën e Shqipërisë është njësi administrative territoriale në përputhje me Ligjin nr. 8652, datë 31. 07. 2000, “Për organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”. Ligji në pikat 4 dhe 5 thotë: Qarku është njësi e nivelit të dytë të qeverisjes vendore; Qarku përfaqëson një unitet administrativo-territorial, të përbërë nga disa komuna dhe bashki me lidhje gjeografike, tradicionale, ekonomike, sociale dhe interesa të përbashkët; Kufijtë e qarkut përputhen me kufijtë e komunave dhe të bashkive që e përbëjnë atë. Qendra e qarkut vendoset në një nga bashkitë që përfshihen në të. Shtrirja territoriale, emri dhe qendra e qarkut përcaktohen me ligj. Shqipëria ka 12 qarqe. Territori i tyre përcaktohet me ligj.
Qyteti: Qytetet, sipas përkufizimit të të njëjtit ligj janë qendra banimi që kanë një plan perspektiv zhvillimi urban të miratuar. Shpallja e qytetit bëhet me ligj. Në konvencionet ndërkombëtare, qendrat urbane karakterizohen nga densitet i lartë popullate, ndërsa popullata urbane klasifikohet si e tillë kur në shumicën dërrmuese të rasteve, nuk merret me bujqësi.
Popullsia urbane: Popullsia urbane konsiderohet ajo pjesë e popullsisë që jeton në qytete të definuar si të tilla me ligj.
Popullsia rurale: Përbëhet nga popullata që në shumicë dërrmuese ka si aktivitet primar punët në bujqësi, pyje apo peshkim. Në Shqipëri, një qendër e banuar klasifikohet si fshat kur ka më shumë se 200 banorë.
Norma e urbanizimit përbën numrin e popullsisë urbane në raport me popullsinë totale të Shqipërisë apo qarkut.
Defekte në përkufizimet bazë: Shqipëria ka njohur ndryshime demografike të vrullshme gjatë dy dekadave të fundit, gjë që ka sjellë edhe nevojën për rishikimin e titujve ligjorë të fshatrave apo qyteteve në shumë raste. Për shkak të deindustrializimit, disa qytete që vijojnë ligjërisht të konsiderohen të tilla, kanë humbur në mënyrë thelbësore aktivitetin ekonomik jobujqësor, ndërsa disa fshatra, për shkak të shtimit të shpejtë të popullsisë përmes migrimit të brendshëm, kanë pësuar rritje të densitetit të popullsisë dhe humbjen e aktivitetit bujqësor. Një debat mbi nevojën e rishikimit të ligjit për ndarjen administrative të Republikës së Shqipërisë ka filluar të aktivizohet, por këto ndryshime nuk duken se janë prioritare në axhendën politike në vendit.
Popullsia sipas qarqeve, analizë e përgjithshme
Gjatë periudhës 2001-2013, në Shqipëri, popullsia banuese është reduktuar në 10 qarqe dhe ka shënuar rritje vetëm në dy qarqe. Rënia e popullsisë përgjatë kësaj periudhe në të gjithë vendin ka qenë 8.2 për qind, por në Gjirokastër popullsia ka rënë me 35.7 për qind ndërsa në Tiranë është rritur me 26.1 për qind.
Në vitin 2013, qarku me popullsinë më të vogël qe Gjirokastra me afërsisht 68 mijë banorë ndërsa qarku me popullsinë më të madhe qe Tirana me 766 mijë banorë. Në vitin 2001, Qarku me popullsi më të vogël qe Kukësi me 111 mijë banorë ndërsa qarku më i madh qe Tirana me 597 mijë banorë.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Norma e urbanizimit në të gjithë territorin e vendit qe 42 % për vitin 2001 dhe 55 për qind për vitin 2013. Tirana kishte normën më të lartë të urbanizimit si qark më 2001 me 64 % ndërsa Dibra kishte normën më të ulët të urbanizimit me 20 %. Në vitin 2013, Durrësi rezultoi qarku me normën më të lartë të urbanizimit prej 78%, ndërsa Dibra kishte normën më të ulët me 26 %.
Norma e Urbanizimit me 2001 me 2013.
| Viti | Berat | Dibër | Durrës | Elbasan | Fier | Gjirokastër | Korçë | Kukës | Lezhë | Shkodër | Tiranë | Vlorë | Gjithsej |
| 2001 | 40 | 20 | 54 | 34 | 32 | 39 | 37 | 25 | 31 | 37 | 64 | 54 | 42 |
| 2013 | 43 | 26 | 78 | 38 | 40 | 51 | 39 | 34 | 58 | 44 | 72 | 68 | 55 |
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Popullata urbane në vitin 2001 qe afërsisht 1.3 milionë dhe u rrit në 1.52 milionë në vitin 2013. Popullata rurale në Shqipëri qe 1.77 milionë në vitin 2001 dhe u ul në 1.26 milionë në vitin 2013.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: CensusetPopullata sipas qarqeve
Berati
Popullsia në qarkun e Beratit qe 138 mijë vetë në vitin 2013 nga 192 mijë vetë që qe në vitin 2001. Rënia e popullsisë në këtë qark ka qenë 26 për qind përgjatë kësaj periudhe ndërsa mesatarja vjetore e rënies ka qenë 2.8 për qind. Popullata urbane në qarkun e Beratit qe 60 mijë vetë në vitin 2011 me rënie 20 për qind në krahasim me vitin 2001.
Popullata rurale qe 78 mijë vetë me rënie 30 për qind në krahasim me vitin 2001. Norma e urbanizimit në Berat është rritur nga 40 në 43 për qind, por kjo rritje ka ardhur si pasojë e rënies së popullsisë rurale. Sipërfaqja e qarkut Berat është 1798 kilometra katrore dhe dendësia e popullsisë është 77 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Dibra
Dibra është një qark tjetër që ka shënuar rënie drastike të popullsisë. Në vitin 2013 këtu banonin 133 mijë vetë, nga 189 mijë vetë që banonin në vitin 2001, me rënie të përgjithshme prej 27 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 3 për qind. Popullata urbane në Dibër qe 34 mijë vetë më 2013 nga 38 mijë vetë më 2001, me rënie të përgjithshme prej 8.6 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 0.9 për qind.
Mbyllja e qendrave minerare vlerësohet si shkaku kryesor i rënies së popullsisë urbane në këtë qark. Popullata rurale në Dibër qe 99 mijë vetë më 2013 me rënie 32 për qind nga afro 152 mijë vetë që qe në vitin 2001. Norma e urbanizimit në Dibër është rritur nga 20 në 26 për qind, e shkaktuar nga reduktimi më i shpejtë i popullsisë rurale në krahasim me reduktimin e popullsisë urbane. Sipërfaqja e qarkut Dibër është 2586 kilometra katrore dhe dendësia e popullsisë është 51 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Durrësi
Durrësi është një nga dy qarqet e vetme në Shqipëri që kanë shënuar rritje të popullsisë dhe rritje të normës së urbanizimit. Në vitin 2013, në Durrës banonin 267 mijë vetë me rritje 7.8 për qind në krahasim me vitin 2001 kur popullata banuese qe 245 mijë vetë. Popullata urbane në Durrës qe 207 mijë vetë në vitin 2013 me rritje 51 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 133 mijë vetë.
Popullata rurale në qarkun e Durrësit qe 60 mijë vetë më 2013 me rënie 32 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 112 mijë vetë. Norma e urbanizimit në Durrës është rritur nga 54 në 78 për qind. Durrësi rezulton qarku më i urbanizuar në Shqipëri. Sipërfaqja e qarkut është 766 kilometra katrore, (qarku më i vogël në Shqipëri) dhe densiteti i popullsisë është 348 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: CensusetElbasani
Elbasani është një qark tjetër që ka shënuar rënie të konsiderueshme të popullsisë banuese. Në vitin 2013, popullsia e këtij qarku qe 293 mijë banorë me rënie 18 për qind nga 362 mijë banorë në vitin 2001. Rënia mesatare vjetore ka qenë 1.8 për qind. Popullata urbane më 2013 qe 112 mijë banorë me rënie 9.2 për qind nga 124 mijë banorë që qe më 2001. Norma e urbanizimit në Elbasan është rritur nga 34 në 38 për qind. Elbasani ka 3199 kilometra katrore dhe 92 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Fieri
Popullsia e qarkut Fier më 2013 qe 305 mijë banorë, me rënie 18.4 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 382 mijë banorë. Popullata urbane në Fier qe 122 mijë banorë me një rënie të lehtë prej 0.9 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 123.6 mijë banorë.
Popullata rurale në Fier qe 183 mijë me rënie 27 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 259 mijë banorë. Norma e urbanizimit në Fier është rritur nga 32 në 40 për qind. Fieri ka një sipërfaqe prej 1890 kilometrash katrore me densitet 161 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Gjirokastra
Gjirokastra është qarku me rënien më të madhe të popullsisë në Shqipëri, rënie që është shkaktuar si nga migrimi dhe emigrimi, ashtu edhe nga norma më e ulët e fertilitetit që ky qark ka patur gjatë dekadave të fundit në krahasim me pjesën tjetër të vendit.
Popullata e Gjirokastrës qe 68 mijë banorë më 2013 me rënie 36 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 113 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 4.2 për qind.
Popullata urbane në Gjirokastër qe 35 mijë banorë më 2013 me rënie 18 për qind në krahasim me vitin 2001 kur në qytetet e qarkut banonin 44 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore e popullatës urbane qe 1.9 për qind. Edhe këtu deindustrializimi i periudhës pas komunizmit si dhe afërsia gjeografike, kulturore dhe gjuhësore me Greqinë lehtësoi largimin e popullsisë.
Popullata rurale e qarkut Gjirokastër qe 33 mijë vetë më 2013 me rënie 47 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 69 mijë. Norma e urbanizimit në Gjirokastër është rritur nga 39 në 51 për qind. Gjirokastra ka një sipërfaqe prej 2884 kilometrash katrore dhe densitet popullsie prej 24 banorësh për kilometër katror. Ky është edhe qarku më i depopulluar në Shqipëri.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Korça
Popullsia e qarkut të Korçës, më i madhi për nga sipërfaqja, qe 216 mijë banorë më 2013 me rënie 16.5 për qind në krahasim me vitin 2001, kur qe 265 mijë. Rënia mesatare vjetore është 1.7 për qind.
Popullata urbane e Korçës qe 84 mijë vetë më 2013 me rënie 12 për qind në krahasim me 97 mijë që qe më 2001. Rënia mesatare vjetore qe 1.2 për qind.
Popullata rurale qe 132 mijë me rënie 19.2 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qe 168 mijë vetë, Rënia mesatare vjetore e popullsisë rurale është 2 për qind.
Norma e urbanizimit në Korçë ka shënuar një rritje të lehtë nga 37 në 39 për qind. Sipërfaqja e qarkut të Korçës është 3711 banorë me densitet popullsie 58 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Kukësi
Qarku i Kukësit pati 83 mijë banorë më 2013 me rënie 22.7 për qind në krahasim me vitin 2001 kur qenë 111 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 2.4 për qind. Popullata urbane në Kukës qe 28 mijë vetë më 2013 me rritje 4.4 për qind në krahasim me vitin 2001, kur qe 27 mijë vetë.
Popullata rurale qe 55 mijë vetë më 2013 nga 84 mijë vetë që qe më 2001, me rënie totale prej 32 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 3.5 për qind. Norma e urbanizimit në Kukës është rritur nga 25 në 34 për qind. Kukësi ka një sipërfaqe prej 2374 kilometrash katrore dhe densitet prej 35 banorësh për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Lezha
Qarku i Lezhës shënoi 133 mijë banorë më 2013 me rënie 15.3 për qind në krahasim me vitin 2001 kur popullata qe 159 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 1.5 për qind. Popullata urbane e qarkut Lezhë është rritur në 77 mijë banorë nga 49 mijë banorë që qe më 2001, me rritje totale prej 51 për qind dhe me rritje mesatare vjetore prej 3.7 për qind.
E kundërta ka ndodhur me popullatën rurale, e cila është pakësuar me 45 për qind nga 110 mijë vetë që qe më 2001 në 56 mijë vetë më 2013. Rënia mesatare vjetore e popullsisë rurale në këtë qark rezulton 5.6 për qind. Norma e urbanizimit në qarkun e Lezhës është rritur me shpejtësi nga 31 në 58 për qind. Lezha ka një sipërfaqe prej 1620 kilometrash katrore dhe densitet popullsie prej 82 banorësh për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Shkodra
Qarku i Shkodrës ka shënuar një rënie të shpejtë të popullsisë totale dhe popullsisë rurale dhe rënie më të përmbajtur të popullsisë urbane. Në vitin 2013, qarku i Shkodrës shënoi 211 mijë banorë me rënie 15.5 për qind në krahasim me vitin 2001, kur popullata banuese qe 256 mijë banorë. Rënia mesatare vjetore është 1.6 për qind.
Popullata urbane në Shkodër ka rënë nga 96 mijë që qe më 2001 në 93 mijë më 2013 me rënie totale prej 1.9 për qind. Popullata rurale ka rënë nga 160 mijë në 118 mijë vetë, me rënie totale prej 24 për qind dhe me rënie mesatare vjetore prej 2.5 për qind. Norma e urbanizimit në Shkodër është rritur nga 37 në 44 për qind. Shkodra ka një sipërfaqe prej 3562 kilometrash katrore dhe densitet popullsie prej 59 banorësh për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Tirana
Qarku i Tiranës kishte një popullsi prej 766 mijë banorësh më 2013 me rritje 26.1 për qind në krahasim me vitin 2001 kur kishte 597 mijë banorë. Rritja mesatare vjetore është 2.1 për qind.
Popullata urbane e Tiranës është rritur nga 380 mijë në 559 mijë banorë, me rritje totale prej 42 për qind dhe rritje mesatare vjetore prej 3.1 për qind. Popullata rurale e Tiranës ka rënë me 1.1 për qind mes viteve 2001 dhe 2013 nga 217 mijë në 213 mijë.
Norma e urbanizimit të Tiranës është rritur nga 64 në 72 për qind. Tirana ka një sipërfaqe prej 1652 kilometrash katrore dhe densitet popullate prej 464 banorë për kilometër katrorë.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Vlora
Qarku i Vlorës ka shënuar rënie prej 8.5 për qind të popullsisë mes viteve 2001 dhe 2013, një rënie afërsisht e barabartë me mesataren kombëtare. Më 2013 në këtë qark banonin 173 mijë banorë nga 193 mijë që qenë më 2001.
Popullata urbane e Vlorës është rritur nga 104 mijë në 117 mijë banorë, me rritje totale prej 12.1 për qind.
Popullata rurale e Vlorës ka ndjekur tendencën kombëtare duke u reduktuar me 33 për qind gjatë kësaj periudhe dhe duke rënë nga 89 mijë që qe më 2001 në 56 mijë vetë më 2013. Sipërfaqja e qarkut Vlorë është 2706 kilometra katrore dhe densiteti i popullsisë është 64 banorë për kilometër katror.
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Analiza dhe Komentet: ODA
Burimi: Censuset
Një shkrim në mediet serbe të para disa muajve mbante titullin Shqiptarët me natalitet “pushtojnë” Maqedoninë.
Sondazhi i fundit i Kombeve të Bashkuara sjellin rezultate shqetësuese për 48 vende të botës, duke përfshirë edhe Serbinë. OKB-ja ka njoftuar se nga vitin 2050, popullsia në Serbi dhe 47 vende dukshëm do të ulët.
Eksperti i shkencave sociale, demografi Goran Penev vlerëson se në të ardhmen për trendet demografike të Serbisë, vështirë se mund të presim ndryshime pozitive dhe se në Serbinë qendrore dhe Vojvodina, sipas vlerësimeve deri në vitin 2060, do të jetojnë rreth pesë milionë njerëz.
Struktura etnike e popullsisë së Evropës viti 1896
Panev për agjencin e lajmeve Beta deklaroi se Serbia qendrore dhe Vojvodina në vitin 2060, do të ketë dy milion banorë më pak se sa tash, si pasojë e natalitetit të ulët të gjendjes së keqe ekonomike në vend.
“Shteti mund të ndryshojë të ardhmen demografike të serbëve nëse krijon kushte të favorshme për jetën e të rinjve. Ndersa për të krijuar kushte të favorshme për rrittjen enatalitetit është e nevojshme të ulët norma e papunësisë së të rinjve”, tha Penev.
Edhe parashikimet e OKB-së janë të errëta për Serbinë
Sondazhi i fundit nga Kombet e Bashkuara ka sjellë rezultate shqetësuese për 48 vende, duke përfshirë edhe Serbinë. OKB-ja ka njoftuar se nga vitin 2050, popullsia në Serbi dhe 47 vende dukshëm do të ulët.
Siç vlersoi Panev, Serbia ka nevojë për një politik “afatgjate, serioze” popullative dhe përmirësim të gjendjes ekonomike.
Sipas tij, shumica e grave të moshës riprodhuese është vështirë të kenë fëmijë për shkak të frikës se do të humbasin vendin e punës pas kthimit nga pushimi i lehonisë.
Sipas tij, shumica e grave të moshës riprodhuese është vështirë të kenë fëmijë për shkak të frikës se do të humbasin vendin e punës pas kthimit nga pushimi i lehonisë.
“Ato nuk do të pushohen nga puna kur të kthehet nga pushimi i lehonisë, pasi kjo nuk është në përputhje me ligjin, por punëdhënësi nuk do të përtrijë kontratën “, tha Penev, shkruajnë mediat në Serbi.
“ Për pë të ardhmëren demografike është e domosdoshme që në familjet serbe të linden tre deri katër fëmij. Përndryshe në fillim të viteve të viteve të 50-ta të shekullit XX , janë liundur rreth 160 000 fëmijë, ndërsa sot lindin më pak se 60 00 fëmijë, thot Panev .
Panev tregon se gratë në Serbi në mesin e e shëkullit të kaluar kan lindur më tepër se tre fëmijë për familje.
Shkalla e shtimit natyror në Serbi në vitin 2011 ishte pozitive vetëm në shtatë komuna: në Komunën Beogradit – Grocka, Novi Sad, Sjenicë, Novi Pazar, Tutin, Bujanoc dhe Preshevë.
Shkalla e shtimit natyror në Serbi në vitin 2011 ishte pozitive vetëm në shtatë komuna: në Komunën Beogradit – Grocka, Novi Sad, Sjenicë, Novi Pazar, Tutin, Bujanoc dhe Preshevë.
Serbia gjatë vitit 2011 ka regjistruar shtim negativ të popullsisë për minus 5.2 për qind, ndërsa popullsia e saj është zvogëluar për 32 683 në krahasim me vitin paraprak.
Sipas të dhënave të Entit të statistikave, nataliteti ishte 9 promilë, ndërsa shkalla e mortalitetit 14.2 promilë. Vlerësohet se numri i popullsisë në Serbisë në vitin 2011 ishte 7.258.753. Popullsia, në krahasim me vitin e kaluar, ka rënë me 0.5 pikë të indeksit.
Në të njëjtën periudhë, numri i lindjeve të gjalla ka rënë nga 68.304 në 65.598. Numri i vdekjeve ka rënë diç, dhe në vitin 2011 shkonte deri në 102.935, ndërsa në vitin 2010, kishin vdekur 103.211 persona.
Problemi kryesor i shoqërisë serbe është ai i plakjes së popullsisë dhe zhdukja e fshatrave, qyteteve dhe qytezave të vogla.
Mosha mesatare e popullsisë në Serbi është 42 vjeç, e cila radhitet në grupin e popujve të vjetër , për dallim nga ajo e Kosovës e cila është 26 veq.
Këto konstatime i arsyeton edhe raporti iEnti Republikan i Statistikave në Serbi, icili tregon se vetëm tetë komuna kanë shtim pozitiv.Në vend të parë është Novi Pazari me 8.6 ‰,mandejTutini (7.9), Presheva (4.5), Bujanoci (2.6), Novi Sadi (1.8), Sjenica (1.4). Pasojnë komunat e Beogradit, Zvezdara (1.0) dhe Surçini me 0.4 ‰.
Problemi kryesor i shoqërisë serbe është ai i plakjes së popullsisë dhe zhdukja e fshatrave, qyteteve dhe qytezave të vogla.
Mosha mesatare e popullsisë në Serbi është 42 vjeç, e cila radhitet në grupin e popujve të vjetër , për dallim nga ajo e Kosovës e cila është 26 veq.
Këto konstatime i arsyeton edhe raporti iEnti Republikan i Statistikave në Serbi, icili tregon se vetëm tetë komuna kanë shtim pozitiv.Në vend të parë është Novi Pazari me 8.6 ‰,mandejTutini (7.9), Presheva (4.5), Bujanoci (2.6), Novi Sadi (1.8), Sjenica (1.4). Pasojnë komunat e Beogradit, Zvezdara (1.0) dhe Surçini me 0.4 ‰.
Nëse bëhet një krahasim del në shesh se në Serbi brenda një viti zhduket një qytet i madhësisë së Jagodinës kurse në Kosovëlindë-krijohet një qytet i vogël.Në Kosovëçdo vit lindin më shumë se 27.000 foshnje kurse vdesin rreth 7000 njerëz.
Demografët serbë kanë theksuar se rënia e popullsisë do të ndkojë në tërheqjen e vëmendjes së popullsisë afrikane për mërgim në këtë shtet.
Serbia nuk e ka problem vetëm shtimin e ulët të popullsisë në Serbi. Problem serb është edhe shtimi i shqiptarëve. Në Serbi brengosen shumë nga fakti se shqiptarët janë në rritje,sa që mediat e tyre i kanë kushtuar rëndësi të veçantë edhe lëvizjes së popullsisë në Maqedoni.
Një shkrim në mediet serbe të para disa muajve mbante titullin Shqiptarët me natalitet “pushtojnë” Maqedoninë. Këtu është shprehur frikë e madhe se shqiptarët së shpejti do të jenë shumicë.Por ata harrojnë faktin se sikur të mos ishin komunat e Sanxhakut (Tutini, Sjenica e N. Pazari) dhe ato të Kosovës Lindore ( Presheva e Bujanoci), pothuajse të vetmet komuna që kanë shtim pozitiv, atëherë në çfarë pozite do të ishte Serbia ?
Numri i banorëve që jetojnë në territorin e Kosovës, sipas rezultateve përfundimtare, është 1 milion e 739 mijë e 825. Nga ta, 92.93 për qind janë shqiptarë.
Zyrtarët e ASK-së thanë se regjistrimi përfshinë banorët e përhershëm të 34 komunave të Kosovës, duke përjashtuar komunat e Leposaviqit, Zubin-Potokut, Zveçanit dhe pjesën veriore të Mitrovicës.
Regjistrimi, i cili u krye në prill të vitit të kaluar, dhe zgjati dy javë, ishte bojkotuar nga serbët që jetojnë në veri të Kosovës.
Regjistrimi i popullsisë u bë në bashkëpunim me Agjencinë Evropiane të Statistikave EUROSTAT.
Zyrtarë evropianë thanë se mospërfshirja e veriut të Kosovës nuk do të ndikojë në vlefshmërinë e regjistrimit të popullsisë.
Isa Krasniqi, kryeshef ekzekutiv i Agjencisë së Statistikave të Kosovës, tha se këto të dhëna iu japin fund të gjitha spekulimeve joshkencore dhe se do të mundësojnë planifikim dhe zhvillim të politikave, të bazuara në parametra profesionalë.
Për shtetin tonë të ri kjo është ngjarje historike sepse pas tridhjetë vitesh, Republika e Kosovës tashmë ka prodhuar të dhënat zyrtare për popullsinë e saj, ekonomitë familjare dhe banesat, duke krijuar kështu një pasqyrë gjithëpërfshirëse për numrin dhe kushtet shoqërore e jetësore të popullsisë sonë”.
Të dhënat kryesore përfshijnë, krahas numrit të përgjithshëm të popullsinë, edhe të dhëna si madhësia mesatare e ekonomisë familjare.
Regjistrimi ka treguar se ka rënë numri i lindjeve në dekadën e fundit. Ndarja gjinore tregon një dominim të vogël të meshkujve; kështu për 100 gra janë 132 burra. 61 për qind e popullsisë jetojnë në zonat rurale, ndërsa 35 për qind janë ekonomikisht joaktivë.
Në regjistrim nuk janë përfshirë banorët e Kosovës që jetojnë në diasporë.
Regjistrimi i fundit në Kosovë, në të cilin ishin përfshirë të gjithë banorët e saj kishte ndodhur në vitin 1981. Atëbotë sipas Entit të Statistikave të Kosovës, Kosova kishte një popullsi prej 1 milion e 584 mijë 440 banorë.
Në vitin 1991 shqiptarët bojkotuan procesin e regjistrimit, ndërsa sipas vlerësimeve atëbotë Kosova kishte 1 milion e 956 mijë e 196 banorë.
Në Evropë po ka më shumë vdekje se lindje, ndërsa Kosova është vendi i vetëm në kontinentin e vjetër që ka shtim natyror të popullatës me më shumë se 1 për qind në vit.
Në një artikull në “Population and Development Review”, kryesuesi i autorëve Kenneth Johnson i Universitetit New Hampshire ka thënë se “në Evropë sot nuk ka shtim natyral të popullsisë”.
“Është vetëm një shtet – Kosova, me shtim natyral me më shumë se 1 për qind në vit”, ka theksuar Johnson, transmeton Koha.net.
17 shtete të Evropës janë duke përjetuar rënie të shtimit natyral të popullsisë duke përfshirë Gjermaninë, Italinë dhe Rusinë.
Rënia e shtimit natyral nuk nënkupton që një shtet është në rrezik të zhdukjes, por shkakton probleme të mëdha ekonomike. Popullata “plaket” dhe më pak njerëz mbesin të aftë për punë.
Harta më poshtë tregon ndryshimet në popullatë mes viteve 2000 deri 2010. Ngjyra e kaltër tregon rritjen në popullsi, ndërsa e portokallta rënien në shtimin natyral. E bardha tregon se ato vende nuk kanë të dhëna.
******
Një studim i fundit ka treguar se popullata shqiptare në Maqedoni në vitin 2025 do të përbëjë shumicë, ndërsa ajo maqedonase pakicë. Kjo, sipas studimit lidhjet me uljen e numrit të lindjeve në shtetin fqinj.
Akademiku Abdylmenaf Bexheti shpjegon këtë dukuri duke e lidhur me një studim të Universitetit të Sorbonës në Francë, sipas të cilit në vitin 2020 popullata shqiptare do të barazohet me atë maqedonase, ndërsa në vitin 2025 popullata shqiptare do ta tejkalojë popullatën maqedonase.
“Këtë fenomen e trajtojmë më shumë në analizat socio-ekonomike dhe është një fenomen që ka qenë i pritur, i projektuar që para 15 vitesh. Do t’i referohemi një studimi që është bërë nga një një studiues nga universiteti i Sorbonës në Francë që në vitin ‘98, doktor Ivan Savev i cili parashikon dhe bën projeksionet dhe prognozën, 20 vitet e ardhshme dhe 25 vitet e ardhshme, do të thotë 2020-2025-ën, si do të ndryshojnë marrëdhëniet demografike në vetë Maqedoninë, shtimi natyror i popullsisë dhe kështu me radhë. Dhe ai atje vjen në një konstatim, në një skenar të ashtuquajtur “pesimistimk dhe optimistik për ne”, është se viti 2020, pothuajse popullsia shqiptare do të barazohet me popullsinë maqedonase, kurse në vitin 2025, në fakt popullsia shqiptare do të tejkalojë popullsinë maqedonase”, tha Akademik Abdylmenaf Bexheti,
Sipas statistikave të ndryshme, ulja e numrit të lindjeve natyrore, vërehet tek të dy bashkësitë më të mëdha etnike; ajo maqedonase dhe shqiptare, por kjo nuk cenon raportin mes tyre në aspekt numerik. Bexheti thekson se edhe përkundër uljes së lindjeve, e cila më shumë vërehet tek popullata shqiptare, kjo është pozitive nëse krahasohet me uljen e lindjeve tek popullata maqedonase.
“Rritja natyrore e popullsisë sipas regjistrimit të vitit 2002, pra para 11 vitesh tek shqiptarët ka qenë diku 18 për qind, kurse te maqedonasit ka qenë 9-10 për qind. Pra kur sot tek ne ajo është 9-10, tek ne dhe te ata është 4-5 flet se intensiteti i rënies te ne është shumë më i madh. Mirëpo në aspekt relativ, pra ky përpjesëtim akoma nuk e cenon marrëdhënien relative midis shqiptarëve dhe maqedonasve në Maqedoni, përkundrazi e sforcon atë, sepse po t’u referohemi numrave, pra niveli i natalitetit te ata është shumë më i vogël se sa tek ne. Pra duhet t’i krahasojmë se cilat janë trendet, intensiteti i tyre dhe gjendja aktuale. Prandaj unë nuk shoh që rrezikohet realisht marrëdhënia numerike e popullatës shqiptare dhe maqedonase në raport”,- deklaroi Abdylmenaf Bexheti, Akademik.
Bexheti thotë se pikërisht frika nga ky realitet, ka qenë një nga shkaqet e anulimit të regjistrimit të fundit të popullsisë që duhej të realizohet në vitin 2011.
http://floripress.blogspot.com/2015/02/popullesia-ne-republiken-e-kosoves-po.html
http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2014/02/Doktoratura-Sami-Behrami-Fakulteti-i-Historise-dhe-i-Filologjise-Departamenti-i-Gjeografise.pdf
https://ask.rksgov.net/rekos2011/repository/docs/Popullsia%20Sipas%20Gjinise%20Etnicitetit%20Dhe%20Vendbanimit.pdf
http://www.institutigap.org/documents/67092_GAPanalizepertedhenateASK.pdf
https://sq.wikipedia.org/wiki/Demografia_e_Kosov%C3%ABs
http://kallxo.com/gjnk/kosova-ka-1-739-825-banore/
^ (Michel Aubin, Du mithe..., f.2; G. Ostrogorski, Serska oblast posle Dushanove smrti, Beograd, 1965; S. Novakoviq, Srpske oblasti X i XI veka; Skënder Anamali – Muzafer Korkuti, Ilirët dhe gjeneza shqiptare, Tiranë 1971, etj.).
^ K. Jireçek, Istorija Srba, Beograd, 1952,f.86
^ Prof. Alen Dyselje, (Tuluz - Francë), A e kanë pushtuar shqiptarët Kosovën?, revista ‘’Kosova’’, nr.8, Prishtinë,2000, f.51
^ Michel Aubin, Du mithe serbe au nationalisme albanais, ‘’Le monde’’, 5-6 pril, Paris, 1981,
^ Agjencia e Statistikave të Kosovës - Â
^ Dr. Hivzi Islami,: Dimensioni demografik i çështjes së Kosovës, ETMM i Kosovës, Prishtië 1997, faqe 159.
^ http://www.see-educoop.net/education_in/pdf/quant_lev_ed-kos-aln-t01.pdf.
^ Dr. Hivzi Islami,: Dimensioni demografik i çështjes së Kosovës, ETMM i Kosovës, Prishtië 1997, faqe 161.
^ Prof. dr. Asllan Pushka: Aspekte gjeopopullative në Kosovë dhe rreth saj, Prishtinë 2000.
^ (http://www.ks-gov.net/esk/).
^ J. Hadživasiljević, Arbanska liga, Beograd 1909. faqe 14.
^ S. Uka, “ Vendbanimet e sanxhakut të Nishit të banuara mepopullatë shqiptare dhe të përzier në vitet 1877/78, Gjurmime albanologjike,XII, Prishtinë 1983.
^ J. Cvijic, Osnove za geografiju i geologiju Makedonije i stare Srbije, Beograd 1911.
^ http://sq.wikibooks.org/wiki/Kolonizimi_Serb_i_Kosov%C3%ABs/9
^ Adem Mripa: Shpërngulja e shqiptarëve në Turqi, punim diplome, Prishtinë 1978.
^ Obradović,M,: Agrarna reforma i kolonizacija na Kosovu, Prishtinë 1981, faqe 221.
^ Dr. Hivzi Islami,: Dimensioni demografik i çështjes së Kosovës, ETMM i Kosovës, Prishtië 1997, faq 180.
^ Obradović,M,: Agrarna reforma i kolonizacija na Kosovu, Prishtinë 1981, faqe 221-222..
^ http://sq.wikibooks.org/wiki/Kolonizimi_Serb_i_Kosov%C3%ABs/9#cite_note-33
^ Prof. dr. Asllan Pushka: Aspekte gjeopopullative në Kosovë dhe rreth saj, Prishtinë 2000,faqe 302.
^ V. Čubrilović, Manjinski problem u novoj Jugoslaviji, Beograd, 3. 11. 1944 .
^ Dr. Hivzi Islami,: Dimensioni demografik i çështjes së Kosovës, ETMM i Kosovës, Prishtië 1997, faq 185.
^ Prof. dr. Islami, H.: Kosova dhe shqiptarë, Prishtinë 1990.
^ http://web.ukonline.co.uk/shkupi/arkiva/kolonizimi_serb_i_kosoves.html#_ftnref157
^ Burimi: ESK, Hartografi
Entii Statistikës
