2019-03-06

Cikël poetik nga Naxhie Berbati-Kastrati




Naxhie Berbati-Kastrati është mësimdhënëse në Shkollën e Mesme Mjekësia dhe në Shkollën e Mesme të Artit “Odhise Paskali” në Pejë.

 Ishte edhe asistente në Universitetin “Haxhi Zeka”, po ashtu në Pejë. U lind në fshatin Ticë të Skenderajt. Por, që kur ishte e vogël, familja e saj u shpërngulë në Pejë. 

Shkollën fillore dhe gjimnazin i ka kryer në Pejë. Ka mbaruar studimet në Fakultetin Filologjik dega: Letërsi dhe Gjuhë Shqipe në Universitetin e Prishtinës në vitin 1989. Disa vite ka jetuar jashtë Kosovës, në Suedi dhe në Zvicër. E martuar dhe është nënë e katër fëmijëve.

Ka botuar poezi e prozë. Poezinë  e parë e ka botuar kur ishte në klasën e pestë, në revistën e shkollës, pastaj në “Bota sot”, “Zëri i rinisë” “Rilindja” etj. Që nga bankat e shkollës së mesme, ka qenë anëtare e Klubit Letrar “Karagaçi” në Pejë.

Ishte anëtare në Teatrin Amator në  Pejë. Naxhije Berbati Kastrati ishte edhe interpretuese e suksesshme e leximit shprehës, ka shkëlqyer në shumë gara ku ka marrë pjesë.

Ka marrë pjesë në takimet e poeteve “Melihate Deda” në Vushtrri (1984-85) dhe në shumë manifestime tjera letrare në Kosovë. Poezitë e saj janë  vlerësuar nga juritë profesionale.

Librin e parë me poezi dhe prozë “Më dhemb ky acar” e ka botuar dhe promovuar në vitin 2012. Po këtë vit ka mbaruar studimet posdiplomike me temën “Interpretimi i letërsisë në shkollën e mesme” tek Dr. Isak Shema.

Ka qenë bartëse e reformës në arsim dhe kurrikulit të ri të Kosovës. Ka ndjekur kursin e organizuar nga KEC në vitin 2004, i cili kurs, ishte edhe çelës i suksesit të saj pasi që është kualifikuar si mësimdhënëse e Mendimit Kritik gjatë Shkrimit dhe Leximit...

Ka përgatitur për botim Librin Gjermanisht-Shqip, “Proverba të zgjedhura latine”, librin “Gjuha latine” (për gjimnaz) të profesorit Zef Marku. 

Herë pas herë ka botuar dhe boton shkrime publicistike dhe recensione nga fusha e artit pamor në “Tribuna shqiptare”, “Zemra shqiptare”, “Bota Sot” “Metafora” etj.  

Naxhie Berbati Kastrati, jeton dhe punon në Pejë. Libri i saj me poezi dhe me tregime të shkurtra “Semaforëve”, është libri i saj i dytë.



ABEJA

 (Bekim Berisha)

Ç’foshnjë ishte, djali yt nënë
Ç’shami të qëndisur
Mbi kokë i ke vënë
Kur e ke përkundur

Ç’fëmijë ishte yt çuni nënë
Ç’këngë i ke kënduar
Kur e ke vënë në gjumë

Ç’djalosh ishte djali yt nënë
Ç’diell i ke vënë në zemër
Kur po kosiste hithrat

Ç’trim ishte djali yt nënë
Ç’yje i ke vënë në ballë
Kur po çante terrin
Ç’burrë ishte djali yt nënë
Ç’ninulla i ke kënduar
Kur po ecte akullnajave

Ç’gjak kishte djali yt nënë
Ç’ujë ka pasur gurra
Kur po burrërohej

Sa herë e ka zanë
 Nadja arave nënë
Me kambë në ujë
Me pushkë në sy

Tuj pritë sorrat e murrme?!
tuj shtypë urinjtë e zi
Netëve të pista
N’ ulurimën e ulkonjave

Ç’shpirt kishte djali yt nënë
Kur përleshej me katallanë
Me sytë kokërr n’gjak
Kur po ngulfaste hienat n’fyt
Heu, Nënë e Abejës …ç’djalë?!
Bërë mirë që ia fshehe këmishën!

GEGNISHT

Njoh do djem t’ri
Që këmishat në trup i shqyen
Tuj u ba pishë në prita
Megjave qorrsokaqeve
Për prush në odë
Për zërin e ambël
Të vocrrakëve

Njoh do djem t’ri
Që grryen terrin
Me gishtat si gjylpana
Të mos bien ujq langoj e bisha
Të ketë bukë e tamël
E lugë n’sofër
Të bie fyelli në t’bana

Njoh do djem t’ri
Që mbinë si feniks
Nga flaka shkrum e zjarrë
Për kullën e Zhuj Selmanit
Për sytë e trishtuem të vashës
Për mallin e randë të nanës

Njoh do djem t’rij
Burra mjekërrzij
Që akullnajat me dhamb i thyen
E ia ngulën katallanit
N’zemër n’fyt e n’sy
Që kurrë më
T’mos mbyllen shpellat

Njoh do djem t’ri
Që u banë fanar
Në stuhitë e tërbueme
Plot uragane…
Tuj ba luftë
Me Bajlozë e Poseidonë
Që t’kthehet barkë e shkrumueme
Dejve të mëmëdheut

Njoh do djem
Mastaqedjegur që
I’u rrekën qiellit të zi
Shtrydhën retë me grushta
Deri në mushkëri
Shtate ditë sixhim rrodhi shi
Deri sa Ylberi ra n’Dardani
Njoh do djem t’ri

Njoh do burra malesh
Di do burra t’mirë
Që ç’binë presa
Çanë thëngjij shkëmbij e gurë
Veç gegnishja
Të rrjedh lirisht
Të bie në gurrë


SHAMIBARDHA IME

(Nanës Ajshe, të Jusuf Gërvallës)

Isha aq e brishtë

Që të kuptoja unë
Një nënë shamibardhë
Që e doja shumë


Isha kureshtare

Mendja veç kërkonte
Si mbante valixhen
Si të mos rëndonte


Isha aq e mitur
Por kuptoja unë
Ku rendnin valixhet
Të rënda plumb

Kishte dhimbje shumë

Ishte nënë me halle
Kur bartem valixhet
Andej pas “centrale”


Dhe erdhi një ditë

Zemra sa i qante
Ma besoi një pako
S’guxonte ta mbante


Dhe sot më vjen keq

Sekretin mësova
Sa i fsheha mirë
Fshehtas i studiova


Më vjen keq nënë-loke

Isha axhami
Por beso Nëna Ajshe
Po flas veç tani


Vinte syrin përreth

Kur pranë saj kalonin
Shtrëngonim valixhet
Si të mos rëndonin


Dhe erdhi një ditë

Po mësoja në lice
I kuptova nëna ime
Mësimet që m’i dhe


Tani që jam nënë 

Më rëndojnë më shumë
Valixhet plot libra 
Dhe netët pa gjumë


Flokëbardha shqiptare

Ti që dritë më dhe
Në valixhet që bartje 
Kishte plot atdhe


Ishe nënë e hirshme

Ishe nënë e madhe
Shenjtëria jote
Djeg tingujt e një kitare



BACËS ADEM

Ju më pyesni
Ku është Drenica
Në zemër të Kosovës them unë

Pse pikërisht Drenica
Ka zemër të madhe
Aty ka qenë gjithmonë

Ç’zemër më e madhe ju duhet
 Veç e bacës Adem?
Pesëdhjetë herë dha frymë
Për një plis veç për flamur

Ja përse Drenica është në zemër të Kosovës
Dhe përse Kosova është zemra e saj

DIL NGA FUTA


Të iku mot i bukur
Ia qite dorën diellit
Ia zure faqen hënës



Ti zhig i zhiguar
Uri i nëmur
Me shatin te koka

Të shqiti ylli meteor
E le!

Nuk i re shpatë territ
Nuk zaptove qiejt

Ti kameleon i dreqit
Gjithmonë i dorëzohesh korbit
Si lugat ndjek çakejtë e natës
“Qorr si huti në zgurë”

Mos ia vë dorën diellit

Mos ia zë faqet hënës
Se thonë: “Nata s’ka”ispatë”


Lakuriq i nxirë terreve korb
Dil nga zhgjyri nga llumi nga lluca
Dil nga futa


DIL E SHIHE ADRIANIN

Dikur thërrisja

Oj nënë Mejreme 
Ta vranë djalin
Adrianin oj...


Ishte kohë lufte

Liria s’rrëmbehet tjetërsoj


Dikur bërtisja

Hej trima malesh
Ua vranë pishtarin
Adrianin


Ishte kohë lufte

Pishtarët digjen të parët


Dikur thërrisja

Oj vjollcë e bukur moj
Ta vranë beqarin
Adrianin


Ishte kohë lufte

Pranvera harronte beharin


Sot gjithë Peja thërret

Oj nënë Mejreme 
Dil e shihe lapidarin
Adrianin


Është kohë lirie

Dil e ndrite ballin


SHESHI I PRISHTINËS

Ju nëna të dëshmorëve

Mos i vajtoni më djemtë e vrarë
A keni ardhur në shesh të Prishtinës
Sheshin a e keni parë


Ju nëna që e shterët vajin

Që në zemër u rëndojnë gurë
A keni ardhur në Sheshin e Prishtinës
A keni parë në secilin trup një flamur


Ju nëna që lindët 

Skënderë Ademë e Hasanë e Mekulë
Po ejani në Sheshin e Prishtinës
S’do qani më kurrë


Ju nëna që ndrydhni mallin e djemve

Që ju shkrumbon në secilin damar
Po ejani shihni në Sheshin e Prishtinës
Atdheun tonë të bardhë


Ju nëna që tirrni retë me gishta

Që pikojnë në secilën çati
Nxitoni zbritni në Sheshin e Kosovës
Është derdhur dielli në rrezet e tij


Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...