2020-03-20

Çfarë është koronavirusi?

Trump aprovon ilaçin kundër malarjes për të luftuar koronavirusin: Do ta kemi të gatshëm menjëherë!


1584204100_trump1.jpg
Administrata e Trump ka aprovuar përdorimin e ilaçeve kundër malarjes për të luftuar koronavirusin.
 Presidenti amerikan e tha këtë gjatë konferencës në Shtëpinë e Bardhë.
"Ne do të jemi në gjendje ta bëjmë të gatshëm këtë ilaç pothuajse menjëherë", tha Trump, duke theksuar se normalisht do të duheshin muaj për një aprovim të tillë.
Një lajm i mirë vjen nga Italia. Një nga shumë të infektuarit me koronavirus është shëruar, pasi eshtë trajtuar me ilaçin eksperimental “Remdesivir”.
“Kemi pacientin e parë që është shëruar pasi është trajtuar me ilaçin eksperimental”, ka deklaruar Matteo Basetti, drejtori i klinikës infektive në spitalin San Martino në Genoa të Italisë.
Trajtimi i 79-vjeçarit kishte filluar më 7 mars, kurse gjatë dy testeve të bëra së fundmi për koronavirus ka rezultuar negativ.
Basetti njoftoi se pacienti së shpejti do të rikthehet në Lombardi. Ai theksoi gjithashtu se ka pacientë tjerë që janë duke u trajtuar me këtë lloj ilaçi, dhe se ata janë të kënaqur më rezultatin.
Nga ana tjetër ministria italiane e Shëndetësisë ka miratuar testimin në kafshë me vaksinën e parë kundër koronavirusit.
Vaksina testuese është zhvilluar në laboratorin e kompanisë “Takis”, dhe është vaksina e parë testuese në Evropë.
Pasi u përmend disa herë si një trajtim efektiv për të luftuar infeksionin e Covid 19, Hidroksilklorina, ilaçi që përdoret prej vitesh kundër malaries, duket se ka ndezur shpresën për shërim edhe për pacientët të infektuar më seriozë.
Sipas një studimi të spitalit universitar në Marsejë në Paris,  75% e pacientëve të trajtuar me këtë medikament pas gjashtë ditësh dalin negativ në testin e tamponit.
Por sipas OBSH, deri më tani, asnjë ilaç antiviral nuk ka treguar se është efektiv kundër koronavirusit.
Shkencëtarë nga Parisi dhe Nju Jorku kanë filluar tashmë testimin e dhjetra ilaçeve kundër mostrave të koronavirusit dhe po përgatiten të publikojnë rezultatet e tyre këtë javë.
Drejtori i përgjithshëm i OBSH tha se "ky koronavirus paraqet një kërcënim të paparë për botën. Ai duartrokiti mjekët dhe infermierët italianë që janë në vijën e parë të luftës kundër infeksionit.
Ai e ka quajtur mrekulli faktin e numrit të lartë të atyrë që dalin me jetë nga kujdesi intensiv dhe ka vlerësuar forcën dhe guximin e jashtëzakonshëm të stafit mjekësor italian.

Mbi 10 mijë të vdekur në botë nga koronavirusi, zero të infektuar në Wuhan! Ditë e zezë për Italinë, 627 viktima në 24 orë, qeveria masa të reja shtrënguese
Vazhdon paniku në Britaninë e Madhe. Tepër të frikësuar nga shpërthimi i pandemisë së koronavirusit, britanikët kanë rendur nëpër supermarkte për të bërë furnizimet.
Me masat e reja që po vihen në zbatim, shqetësimi është i madh se mos njerëzit ngelen pa ushqime dhe pa artikuj të tjerë me rëndësi.
Nisur nga kjo, qeveria britanike po mendon që të lehtësojë ligjet, në ndihmë të supermarketeve kryesore.
Ndërkohë që kompanitë kanë vendosur që të racionojnë artikujt, për t’i dhënë mundëso të gjithë njerëzve që të blejnë.
Deri më tani, në Britani kanë humbur jetën 104 persona kurse numri i të infektuarve është rritur në 2644.
Kryeministri Boris Johnson ka premtuar injektimin në ekonomi dhe në mbeshtetje të familjeve të rreth 330 miliardë paund dhe në fundjavë ka urdhëruar mbylljen e shkollave


1584099927_koronavirusi.jpg


Në të gjithë botën, mbi dhjetë mijë njerëz kanë vdekur për shkak të pandemisë Covid-19. Kjo është ajo që del nga bilanci i Universitetit John Hopking i cili bazohet në të dhënat e OBSH-së dhe burimeve të tjera, kurse numri total i të infektuarve në gjithë botën është rreth 250 000


 Numri i vdekjeve është ende i lartë, kur shoqëritë perëndimore, simbole të lirisë kanë mbyllur disa prej lirive të tregut të lirë, kanë mbyllur shkollat dhe kanë limituar lëvizjet e njerëzve, siç po ndodh në Itali, Spanjë , Francë,Serbi,Shqipëri,Maqedoni,Kosovë etj.
Shtetet po bien si mizat në të gjitha gjerësitë dhe gjatësitë gjeografike dhe po shpallin gjendje të jashtëzakonshme si në Zvicër, Kazakistan, Armeni. Kufijtë janë mbyllur në Tunizi, Kili dhe Kolumbi. Kanadaja është mbyllur për të gjithë, përveç shtetasve amerikanë.

Qeveria italiane përmes dekretit ‘Kurohet Italia’ ka hapur zjarr” ndaj epidemisë së koronavirusit dhe në mbështetje të ekonomisë, biznesit, punës dhe familjeve të prekura edhe ato nga pasojat e infeksionit, numri i viktimave vazhdon të rritet si dhe numri i të shëruarve, kurse numri i të testuarve pozitiv ka tendencë stacionare.
Guvernatori i Rajonit të Lombardisë, Attilio Fontana ka deklaruar se ditët kur me mirësjellje iu drejtuam njerëzve apelin për të qendruar në shtëpi kanë mbaruar dhe se tani e tutje autoritetet e ligjit do të tregohen më agresivë, duke mos përjashtuar bllokimin total të lëvizjeve.
Ministri i Sportit Vincenzo Spadafora deklaroi se ‘nëse thirrja për të qëndruar në shtëpi nuk dëgjohet, qeveria do jetë e detyruar të bëjë ndalim edhe të aktiviteteve në natyrë. Sanksione të forta financiare, deri dhe pezullim aktiviteti janë ushtruar gjithashtu ndaj binneseve që janë gjetur në shkelje të ligjit të emergjencës shëndetësore. 
Pas shumë vitesh shkurtime në shpenzimet e kujdesit shëndetësor, emergjenca e koronavirusit po i detyron qeveritë në të gjithë Europën të bëjnë kthesa të mprehta.

Në Itali, për shembull, pas dhjetë vitesh shtrëngimi financiar në sektorin e shëndetësisë gjatë të cilave janë shkurtuar 25 mijë shtretër spitalorë, qeveria Conte tani po planifikon të rrisë numrin e shtretërve të kujdesit intensiv në më shumë se 6000 në një muaj të vetëm, ose 20 përqind më shumë, krahasuar me fillimin e krizës.
Në Francë, ku Presidenti Macron foli për "një vend në luftë" kundër përhapjes së epidemisë nga koronavirusi, nga njësi të specializuara të ushtrisë po përgatiten shtretër të rinj të pajisur për terapi respiratore.
Në Spanjë, ka 4627 njësi të kujdesit intensiv, 260 prej të cilave janë të okupuar nga pacientë me koronavirus. Në Madrid fotografia më e vështirë: 680 shtretër dhe 180 pacientë të infektuar me koronavirus. Me këta numra, sipas ekspertëve, sistemi shëndetësorë pritet të shembet. Për këtë arsye, qeveria rajonale ka shpallur një program për të sjellë të paktën 1000 shtretër për terapi respiratore.
Paterica financiare është e madhe në SHBA pasi edhe goditja që ka nisur të japë në ekonomi koronavirusi është e fortë. Administrata e presidentit Donald Trump ka armatosur bazukën e saj fiskale dhe ka planifikuar 1.2 trilion dollarë për të mbështetur ekonominë, bizneset dhe profesionistët. 
Në Britaninë e Madhe kryeministri Boris Johnson ka premtuar injektimin në ekonomi dhe në mbeshtetje të familjeve të rreth 330 miliardë paund. 

Wuhan, epiqendra e shpërthimit të pandemisë nga koronavirus nuk raportoi infeksione të reja për të dytën ditë me radhë.

 Pas polemikave mes Gjermanisë, Europës dhe Shteteve të Bashkuara, kjo e fundit e akuzuar se ka provuar të mashtrojë "CureVac" për të blerë dhe patur eskluzivitetin e vaksinës së mundshme që mund të prodhohet nga kjo kompani, Kina ka nisur të konkurojë SHBA per vaksinën. Studiues nga Akademia Kineze e Shkencave Mjekësore Ushtarake kanë nisur provat teknike njerëzore të një vaksine të mundshme, raporton People Daily.
Testet do të bëhen në bashkëpunim me grupin CanSino Biologics në Hong Kong, duke kërkuar vullnetarë. "Vaksina nuk përmban substanca infektive, është shumë e sigurt dhe e qëndrueshme dhe kërkon vetëm një vaksinim", shpjegon Qendra për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve në provincën e Hubei, nga ku u përhap epidemia.

Çfarë është koronavirusi?

Koronaviruset janë një familje e viruseve që shkaktojnë sëmundje te kafshët. Shtatë, duke përfshirë edhe virusin e ri, kanë bërë kërcimin te njerëzit, por shumica thjesht shkaktojnë simptoma të ngjashme me të ftohtin. Dy koronaviruse të tjera – sindromi i frymëmarrjes në Lindjen e Mesme (Mers) dhe sindromi i rëndë akut i frymëmarrjes (Sars) – janë shumë më të rënda, pasi kanë vrarë më shumë se 1.500 njerëz midis tyre që nga 2002.

Virusi i ri, i quajtur zyrtarisht Covid-19, është gjithashtu i rrezikshëm – deri më tani, rreth 20 përqind e rasteve të konfirmuara janë klasifikuar si të rënda ose kritike. Deri më tani, rreth 15-20 përqind e rasteve në spital janë klasifikuar si “të rënda” dhe shkalla e vdekjes aktuale varion nga 0.7 përqind dhe 3.4 përqind në varësi të vendndodhjes dhe, në mënyrë të rëndësishme, qasja në kujdes të mirë spitalor.

Kjo është shumë më e ulët se niveli i vdekshmërisë për Mers (30 përqind) dhe Sars (10 përqind), por ende një kërcënim i rëndësishëm.

Shkencëtarët në Kinë besojnë se Covid-19 është mutated në dy tendosje, një më agresive se tjetra, gjë që mund ta bëjë zhvillimin e një vaksine më të ndërlikuar.

Si filloi shpërthimi?

Burimi i koronavirus besohet të jetë një “treg i lagësht” në Ëuhan i cili shiti si kafshë të ngordhura ashtu edhe të gjalla duke përfshirë peshq dhe zogj.

Tregje të tilla paraqesin një rrezik të shtuar të viruseve që kërcejnë nga kafshët te njerëzit sepse standardet e higjienës janë të vështira për t’u ruajtur nëse kafshët e gjalla mbahen dhe zbukurohen në vend. Në mënyrë tipike, ato janë gjithashtu të paketuara dendur.

Burimi i kafshëve nga shpërthimi i fundit ende nuk është identifikuar, por pritësi origjinal mendohet të jetë lakuriqi i natës. Lopët nuk u shitën në tregun e Ëuhan, por mund të kenë infektuar pula të gjalla ose kafshë të tjera të shitura atje.

Lakuriqët janë mikpritës i një game të gjerë virozash zoonotike, përfshirë Ebola, HIV dhe tërbimi.

A mundet që shpërthimi të rritet më shumë?

Është e pamundur të thuhet se në cilën rrugë do të shkojë sëmundja, por në trajektoren e saj aktuale, ka të ngjarë të përhapet në më shumë vende, duke prekur shumë më shumë njerëz. Numri i rasteve ka filluar të ulet në Kinë, por po rritet në pjesën tjetër të botës.

Cilat janë simptomat e koronavirusit?

Simptomat fillestare përfshijnë ethe, kollë të thatë, lodhje dhe një ndjenjë të përgjithshme të të qenit jo i mirë.

Sa njerëz kanë vdekur nga sëmundja deri më tani?

Më shumë se 145,000 raste janë konfirmuar që prej fillimit të shpërthimit, dhe numri i vdekjeve ka tejkaluar 5.400. Shumica dërrmuese e rasteve janë në Kinë, por virusi është përhapur në më shumë se 100 vende të tjera.

Sipas të dhënave nga autoritetet kineze, rreth 80 përqind e rasteve të sëmundjes janë të buta, por 20 përqind kërkojnë shtrimin në spital.


A ka një kurë për koronavirusin?

Nuk ka një trajtim specifik, megjithëse mjekët po paralizojnë ilaçet ekzistuese për viruse të tilla si Ebola dhe HIV. Rezultatet e hershme duken premtuese, por, deri sa të përfundohen provat e plota klinike, mjekët nuk mund të jenë të sigurt se ilaçet janë efektive.

Puna për të zhvilluar një vaksinë po përshpejtohet, por kjo punë është komplikuar nga virusi që mutating në një tendosje të dytë.

Si është përhapja e koronavirusit?

Ashtu si defektet nga ftohja dhe gripi, virusi përhapet përmes spërklave kur një person kollitet ose teshtitet. Pikat e tokës zbarkohen në sipërfaqe dhe kapen në duart e të tjerëve dhe përhapen më tej. Njerëzit kapin virusin kur prekin duart e tyre të infektuara në gojën, hundën ose sytë.

Nga kjo rrjedh se gjëja e vetme më e rëndësishme që mund të bëni për të mbrojtur veten është t’i mbani duart të pastra duke i larë ato shpesh me sapun dhe ujë ose me një xhel sanitar të duarve.



A mund ta marrim koronavirusin nga ajri?

Ka disa debate nëse sëmundja është e ajrit – nuk ka asnjë provë për të ende, por kjo mund të ndryshojë. Viruset që vijnë nga ajri zgjaten për një periudhë më të gjatë kohore sesa ato të përhapura nga pikat dhe gjithashtu mund të përhapen në sistemet e kondicionimit dhe ventilimit.

Këshilla aktuale është që sëmundja mund të përhapet vetëm midis kontakteve të ngushta – të përcaktuara si qëndrimi me një person të infektuar për 15 minutave brenda 2 metrave.

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...