Vrasjet “politike”, në duar të EULEX-it dhe të Prokurorisë Speciale

Kanë kaluar 12 vjet kur menjëherë pas përfundimit të luftës në Kosovës filloi eliminimi i shumë personave, shumica e të cilëve zyrtarë të partive politike, vrasje këto të cilat sot e asaj dite kanë ngelur mister për opinionin kosovar. Këto raste, të kualifikuara si vrasje politike, nga duart e Policisë dhe Prokurorisë së UNMIK-ut, pas përfundimit të këtij misioni, kanë kaluar në duar të prokurorëve të misionit të EULEX-it dhe atyre të Prokurorisë Speciale të Kosovës. Zyrtarë të misionit të EULEX-it në Kosovë, duke mos dashur të japin detaje rreth asaj se deri ku kanë arritur hetimet e këtyre vrasjeve, kanë pranuar se prokurorë të EULEX-it janë duke u marrë me këto lëndë. Zëdhënësi i EULEX-it, Blerim Krasniqi, ka pohuar se një numër i vrasjeve të pasluftës në Kosovë janë duke u hetuar nga prokurorët e EULEX-it. “Lëndët nga UNMIK-u janë transferuar te prokurorët e EULEX-it. Një numër i tyre gjendet në Prokurorinë Speciale të Kosovës, dhe prokurorët nga PSRK-ja janë duke hetuar disa raste të vrasjeve të pasluftës”, ka pohuar Krasniqi. Ai nuk ka dhënë ndonjë detaj nëse këta prokurorë janë në përfundim të ndonjërës prej këtyre lëndëve dhe rreth asaj se nëse mund të pritet ndonjë ngritje e aktakuzës nga gjitha këto lëndë të këtyre vrasjeve që i posedojnë prokurorët ndërkombëtarë.

EULEX-i t’i zbardhë rastet

Avokati Tomë Gashi pohon se EULEX-i duhet t’i marrë më seriozisht rastet e vrasjeve të pasluftës dhe të mos arsyetohet vetëm me hetimin e rasteve të krimeve të luftës. “Do të duhej të merreshin seriozisht këto raste, sepse nëse EULEX-i ka ardhur këtu për të ndikuar në sundimin e ligjit dhe të drejtësisë dhe nëse nuk merret me rastet e profilit të lartë, me rastet e quajtura raste të ftohta, të cilat kanë mbetur me decenie pa u zbuluar, atëherë ata nuk po merren me çështje serioze. Nuk është e pamjaftueshme që EULEX-i të përmendet vetëm për raste të krimeve të luftës, por ata do të duhej që të merren seriozisht edhe me krimet ordinere, që janë mjerisht vrasjet”, ka pohuar Gashi. Sipas tij, është e pakuptueshme që lehtësia e të përmendurit të vrasjeve në Kosovë të jetë kaq e lehtë, pasi do të duhej të jetë e trishtuar kur përmenden rastet e dhjetëra të vrarëve, autorët e të cilëve ende nuk dihen. Ai pohon se do të ishte mirë që misioni i EULEX-it të deklarohet se në çfarë faze kanë rritur hetimet për raste të caktuara, apo janë duke u hetuar.“Besoj se nëse ata kanë prova të mjaftueshme nuk kanë kurrfarë arsye që të mos ngrehin akuza të caktuara, mirëpo akuzat do të ishte e nevojshme të ishin të bazuara në ligj dhe në fakte dhe jo në thashetheme”, shprehet avokati Gashi.

Ai ka thënë se rastet e vrasjeve, të cilat kanë ndodhur në kohën menjëherë pas luftës, posaçërisht ato vrasje që janë kualifikuar si vrasje politike, përveç dhimbjeve që u janë shkaktuar familjarëve të viktimave, të cilët dikush i ka vrarë për arsye të cilat nuk dihen, shkaktojnë edhe një turbulencë tepër të madhe tek popullata e Kosovës, sepse së paku një pjesë e mirë e popullatës së Kosovës të gjitha ato vrasje, posaçërisht të zyrtarëve të partive politike, janë konsideruar si vrasje politike.“Mendoj se i gjithë opinioni kosovar është i mendimit që vrasësit duhet sa më shpejt të zbulohen dhe të dalin para gjykatave për t’u gjykuar. Unë vlerësoj se askush i cili pretendon që e do shtetin e Kosovës nuk qëndron prapa teorisë se vrasësit janë persona të cilët nuk mund të zbulohen”, ka thënë avokati Gashi.

Makthet e luftës në Kosovë

28 marsi vazhdon të krijojë shumë makthe dhe të risjellë kujtime të këqija në Podujevë.

Në vitin 1999, një prej masakrave më të mëdha të Luftës së Kosovës ndodhi pikërisht në këtë qytet, kur njësitë e policisë speciale, të quajtur “Skorpionët”, ekzektuan 14 gra dhe fëmijë.

Në një ekspozitë që të kujton ato të famshmet që organizohen për Holokaustin, tre nga pesë të mbijetuarit, Saranda, Jehona dhe Fatosi vendosën të sjellin në vëmendje ngjarjen e kobshme të ilustruar me foto dhe detaje të tjera nga ajo ditë.

Saranda Bogujevci, e cila humbi atë ditë tetë antarë të familjes së saj, ishte e pranishme në studion e “Pasdites”.

“Lufta nuk duhet të harrohet, kjo është shumë e rëndësishme për historinë dhe të ardhmen e Kosovës. Si familje kemi mposhtur dhembjen për ta bërë këtë dhe çështjen tonë e kemi përcjellë edhe në media të huaja”.

Ajo ishte fare e re kur familja dhe të gjithë njerëzit që kishte dashur ndonjëherë u shuan nga plumbat e paraushtarakëve serbë. “Isha 13 vjeçe… Ishte dita e Bajramit kur ndodhi ngjarja. Policia serbe hyri në banesën tonë, na larguan ga shtëpia dhe na çuan tek oborri i një komshie, ku kanë filluar të qëllojnë në drejtimin tonë. Unë jam plafgosur me 16 plumba, Jehona me 11, nërsa Liria mbeti e plagosur në fyt dhe për tetë muaj me radhë hante nëpërmjet një tubi në stomak. Fatosi e Genci, dy të mbijetuarit e tjerë, u plagosën në këmbë”, thotë Saranda, për ditën që ndryshoi përgjithmonë jetën e sa.

“Unë humba tetë antarë të familjes, Nënën me dy vëllezër, xhaxhain, vajzën e tij, gjyshen, hallën dhe nusen e saj. Familja e Enver Duriçit, fqinjëve tanë, u shua komplet. Atij i vranë, prindërit, gruan dhe katër fëmijë, më i vogli dy dhe më i madhi 14 vjeç”.

Ekspozita që tashmë po shfaqet në Tiranë, është shumë e rrallë në llojin e saj. “Fillimisht, ishte galleria kombëtare në prishtinë, ajo që hapi ekspozitën tonë gjatë vitit të shkuar. E pamë të arsyeshme që prezantimi të behej në Kosovë, sepse atje ka ndodhur kjo masakët dhe sepse atje duhet të kujtohet më shumë. Ndonëse historia jonë ka qenë e njohur në Kosovë, ekspozita ka shërbyer për të treguar detaje të shumta që askush nuk i ka ditur”, rrëfen Saranda.

“Emocionalisht… Është shumë e vështirë, por dhomën e kemi lënë ashtu siç ishte në momentin kur ndodhi masakra. Kemi lënë një video, të vetmen që nuk u shkatërrua, që tregon se si festonim të gjithë Vitin e Ri 1990, kur unë isha vetëm pesë vjeç. Kemi orën e motrës që ngeli kur e vranë, bluzën e Gencit me vrimën ku hyri plumbi dhe njollën e gjakut, trungun e familjes dhe fotografitë e asaj që ndodhi”.

Pas Tiranës, hapi i radhës do të jetë dërgimi i ekspozitës në Beograd. “Nisma jonë është pritur shumë mirë, në kuptimin që e kanë përkrahur dhe janë shprehur mirënjohës që e kemi krijuar. Hapi i radhës, do të ekspozohet në Beograd, sepse ata ende nuk e pranojnë që këto gjëra kanë ndodhur me të vërtetë në Kosovë”.

Ngutja e Qeverisë së Kosovës për fusnotë...me 1244 dhe mendimin e GJND-së

Nga Flori Bruqi

Pas pajtimit të Qeverisë që Kosova të përfaqësohet në nismat rajonale me fusnotë, zyrtarë të institucioneve të vendit thonë se Kosova do të marrë “shpërblim” një pako stimuluese nga Bashkimi Evropian (BE), përfshirë liberalizimin e vizave dhe marrëdhëniet tregtare me BE-në.

Shefi i ekzekutivit të Kosovës, Hashim Thaçi në takimin e radhës të Këshillit Ndërministror për Integrimeve Evropiane, deklaroi se brenda një periudhe kohore, Kosova do të marrë udhërrëfyesin nga Bashkimi Evropian (BE).

Thaçi tha po ashtu se integrimi evropian është një përkushtim i të gjitha institucioneve të vendit.

“Qeveria e Republikës së Kosovës mbetet e përkushtuar që të plotësojë të gjitha kushtet e procesit të liberalizimit të vizave në afat rekord, pas pranimit të udhërrëfyesit. Në bashkëpunim me Komisionin Evropian, presim që udhërrëfyesi t’í dorëzohet qeverisë gjatë muajve në vijim. Në bashkëpunim me partnerët tanë ndërkombëtarë, vazhdon koordinimi intensiv lidhur me anëtarësimin e Kosovës në Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim dhe në Bankë Evropiane për Investim”, deklaroi Thaçi.

Nga ana tjetër, drejtoresha e Fondacionit Kosovar për Shoqëri Civile, Venera Hajrullahu, njohëse e integrimeve evropiane, tha se udhërrëfyesi për liberalizimin e vizave mund të merret brenda një periudhe të shkurtë kohore, gjë që sipas saj, marrja e këtij dokumenti është tejet i vonuar.

“Dhënia e udhërrëfyesit për liberalizimin e vizave është e stër-vonuar. Kjo vonesë është e paarsyeshme dhe ndikon negativisht në dinamikën e dialogut për liberalizim të vizave. Për më tepër, e ekspozon Kosovën në ashpërsimin e kushteve për liberalizim të vizave bazuar në përvojën e vendeve tjera të rajonit, zhvillimet brenda vet BE-së e të tjera. Për më tepër, e vendosë Kosovën para një procesi më të vështirë se vendet tjera të rajonit, në kohën kur ajo gjithsesi ballafaqohet me një proces të integrimit evropian të rënduar nga mosnjohja e 5 vendeve anëtare të BE-së”, u shpreh Hajrullahu.

Që moti zyrtarët qeveritarë, procesin e liberalizimit e kanë ndërlidhur me dialogun Prishtinë - Beograd, duke e cilësuar nisjen e dialogu për viza si shpërblim për rezultatet e treguara në bisedimet më palën serbe.

Venera Hajrullahu tha se kjo ndërlidhje është e pabazë dhe e dëmshme.

“Udhërrëfyesi për liberalizim të vizave në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si iniciativë apo shpërblim në kuadër të dialogut Kosovë - Serbi, dhe as si avancim i relacioneve Kosovë - BE, sepse formalisht nuk ndikon aspak në avancimin e marrëdhënieve kontraktuale, si një objektiv strategjik minimal i Kosovës dhe atë në afat të shkurtë”.

“Dialogu për liberalizim të vizave, i bazuar në një udhërrëfyes që i bën transparente edhe kushtet, edhe vlerësimin e progresit të Kosovës në këtë drejtim, ndikojnë pozitivisht në reformat evropiane në vend, por edhe në menaxhimin e pritjeve të qytetarëve në raport me lëvizjen e lirë në kuadër të hapësirës Shengen”, tha Hajrullahu.

Ajo theksoi rëndësinë që pala kosovare, sa më parë ta ketë në duart e veta udhërrëfyesin për liberalizim vizave për të dalë nga, siç tha ajo, izolimi aktual i qytetarëve të Kosovës.
Sido që të jetë, kryeministri Thaçi tha se Kosova ka një qëllim dhe një vizion të vetëm, e ai është anëtarësimi në Bashkimin Evropian (BE).

Ai pohoi se perspektiva evropiane e Kosovës në anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE) është konfirmuar në vazhdimësi në të gjitha nivelet.

“Ne jemi të përkushtuar që të punojmë me zotësinë më të madhe, me përkushtimin më të madh, që të arrijmë sa më shpejtë dhe suksesshëm këtë qëllim. Ne kemi perspektivë të sigurt evropiane, sepse jemi duke punuar maksimalisht për implementimin e të gjitha reformave demokratike”, u shpreh Thaçi.

Riatdhesimi, ri-integrimi, menaxhimi i integruar i kufijve, siguria e dokumenteve të udhëtimit, lufta kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, vlerësohet të jenë kushtet kryesore të cilat duhet të përmbushen nga pala kosovare lidhur me liberalizimin e vizave.

Pas paqartësive disa-javore rreth përfaqësimit të Kosovës në forumet dhe nismat rajonale, Prishtina zyrtare është shprehur në mbështetje të një modeli ku do të merrej parasysh edhe rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara-siç kishte insistuar Serbia, por edhe Deklarata e shpalljes së pavarësisë së vendit dhe mendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) për ligjshmërinë e aktit të shpalljes së pavarësisë.

Për zhbllokimin e ngërçit të deritashëm rreth kësaj çështjeje ka folur edhe kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi. Ai citohet të ketë thënë se modeli aktual për përfaqësimin e Kosovës në forumet rajonale është i balancuar meqë merr parasysh dy realitetet ekzistuese-atë të Kosovës së pavarur dhe atë të Serbisë që nuk e njeh shtetësinë e saj.

“Në bashkëpunimin regjional, në të njëjtën kohë, Kosova do të përfaqësohet me Deklaratën e Pavarësisë, pra do të merret parasysh Deklarata e Pavarësisë së Kosovës e 17 shkurtit 2008, gjithashtu opinioni i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) që rikonfirmon edhe ndërkombëtarisht pavarësinë e Kosovës dhe rezoluta 1244 që njeh dhe garanton integritetin territorial të Republikës së Kosovës dhe prezencën e NATO-s në Kosovë”, u shpreh kryeministri Thaçi.

Nga Bashkimi Evropian është sinjalizuar tashmë se raundi i ardhshëm i dialogut Prishtinë-Beograd do të mbahet në javën që vjen me shpresën që, deri atëherë, të gjendet një zgjidhje e pranueshme për të dyja palët rreth bashkëpunimit rajonal.

Deri vonë, në opinionin publik patën qarkulluar ide të ndryshme për mënyrën e përfaqësimit të Kosovës në nismat rajonale. Thuhej se në këto nisma Kosova do të përfaqësohej pa fjalën “Republikë” dhe me një fusnotë që do të përmbante disa sqarime për Kosovën.

I pyetur se a është pajtuar pala kosovare për heqjen e fjalës “Republikë” nga përfaqësimi i vendit në këto organizime, kreu i ekzekutivit të Kosovës u shpreh:

“Për ne nuk kanë qenë me rëndësi formulimet dhe simbolikat. Për ne është me rëndësi agjenda evropiane, përshpejtimi i pakos evropiane për Republikën e Kosovës”.

Përmirësimi i marrëdhënieve me Kosovës i ishte përmendur, në dhjetor të vitit të kaluar, Beogradit si parakusht për marrjen e statusit të vendit kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Vendimi për këtë çështje pritet të merret në fillim të muajit të ardhshëm, por kryeministri Thaçi shfaqi shpresën se pas zhvillimeve diplomatike të së shtunës edhe për Kosovën pritet të ketë përshpejtim të agjendës evropiane.

“Ka nj rritje të vetëdijesimit në domosdoshmërinë e lëvizjes së shpejtë të Kosovës drejt agjendës evropiane. E theksoj se Brukseli, padrejtësisht, ka pasur hezitime në ofertën evropiane për Kosovën. Kosovarët janë evropianët më të rinj; kanë merituar dhe meritojnë lëvizje më të shpejtë sepse kemi implementuar agjendë të rëndësishme evropiane”, theksoi ai.

Megjithëkëtë, nga Serbia nuk ka ende ndonjë sinjal për përqafimin eventual të modelit të përmendur nga kryeministri Thaçi.

Paraqitja e modelit në fjalë erdhi pas presioneve të shumta që Bashkimi Evropian (BE) dhe Uashingtoni zyrtar u bënë palëve të përfshira në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja.

Kryetari i Kuvendit Jakup Krasniqi e ka quajtur të ngutshëm veprimin e Qeverisë së Kosovës që të pranojë që në fusnotë të përfshihet edhe rezoluta 1244.
Pas mbjedhjes së sotme të Kryesisë së Kuvendit ai tha se Qeveria nuk duhet të ngutet në vendimet që merr, sepse ende nuk dihen prapaskenat e këtyre vendimeve. Seanca e ardhshme e Kuvendit të Kosovës do të mbahet më 1 mars 2012.

Lideri I LDK-së ka reaguar ashpër sot në një Konference për shtyp mbajtur në Prishtinë lidhur me qëndrimin e kryeministrit të Kosovës Hashim Thaçit për përfaqësim rajonal të Kosovës.
Lidhja Demokratike e Kosovës merr me shqetësim lajmin për kompromisin e bërë nga kryeministri Thaçi, që Kosova, në forumet rajonale, mos të përfaqësohet si Republikë, por në vend të kësaj të shtohet një fusnotë, e cila i referohet edhe Rezolutës 1244. LDK-ja beson fuqishëm se një qëndrim i tillë përfundimisht betonon neutralitetin ndaj statusit. Kryeminstri Thaçi mundohet të manipulojë opinionin, duke theksuar se Kosova në të njëjtën kohë do të përfaqësohet me një fusnotë që përveç Rezolutës 1244 i referohet edhe në Mendimit Këshilldhënës të GJND-së dhe Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës. LDK-ja konsideron se vetë pranimi që Kosova të paraqitet pa ‘Republikë’ dhe me fusnotë (me çfarëdo përmbajtje qoftë ajo) paraqet denigrim të pozitës kushtetuese të Kosovës si Republikë e pavarur dhe sovrane dhe e barabartë me shtetet e tjera.

LDK-ja beson se heqja dorë nga Republika paraqet heqje dorë nga elemente kushtetuese të shtetësisë dhe ky vendim mund t’i ndihmojë vetëm Serbisë në rrugën e saj drejt statusit të kandidatit për anëtarësim në BE, ndërsa kompromisi, që është në dëm të Kosovës, po bëhet pikërisht për shkak se Serbia nuk pranonte të qëndronte në të njëjtat salla ku merrnin pjesë edhe përfaqësuesit e Kosovës.

Kryeministri Thaci, rreth dy javë më parë, pati thënë se kurrë nuk do të heqë dorë nga përfaqësimi si ‘Republikë’, ndërkaq tani e konsideron përfaqësimin në këtë nivel si një ‘formulë dhe simbolikë të parëndësishme’. LDK-ja ia rikujton z.Thaçi se pikërisht për këtë Republikë, që ai e quan simbolikë të parëndësishme, populli i Kosovës sakrifikoi me shekuj. Prandaj, ne e kundërshtojmë çdo lloj përfaqësimi ndryshe nga ai që është i paraparë në Kushtetutën e vendit.

Ne mendojmë se agjenda evropiane e Kosovës nuk shtyhet përpara duke bërë kompromise në dëm të shtetësisë, por duke plotësuar kushtet e nevojshme për këtë proces, që ndër të tjera përfshin luftimin e krimit të organizuar dhe të korrupsionit.

LDK-ja po ashtu ia kujton Qeverisë Thaçi se gjatë kohës sa politika e jashtme udhëhiqej nga LDK-ja, Kosova ishte e barabartë në forumet rajonale dhe evropiane sipas modelit të quajtur “Gymnich”. Përkundër presioneve të mëdha, LDK-ja asnjëherë nuk ka pranuar që Kosova të paraqitej me fusnotë apo e pabarabartë me pjesëmarrësit e tjerë.

Pjesëmarrja me këtë model krijon precedent të rrezikshëm, meqë kjo mund të rezultojë me përfaqësim të Kosovës me fusnotë edhe në forume të tjera të niveleve më të gjera dhe më të larta. Për më tepër, kjo ka hapur rrugë që Kosova, në çdo anëtarësim në organizata ndërkombëtare në të ardhmen, të jetë e përfaqësuar me fusnotë në vend të emrit të saj kushtetues. Gjithashtu, duke pasur parasysh se pjesa dërrmuese e iniciativave rajonale janë nën obrellën e BE-së, kjo e detyron Kosovën që edhe në raport me BE-në të paraqitet me këtë model. Përfundimisht, kjo do të ketë efekte negative në njohjen e pavarësisë së Kosovës nga shtete të tjera, meqë, me këtë qëndrim, edhe vetë Kosova e pranon se nuk është anëtare e barabartë me shtetet e tjera, thuhet në reagim të kryetarit të LDK-së Isa Mustafa.

Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, thotë se me këtë marrëveshje, Qeveria po heq dorë nga obligimet e saja kushtetuese.

“Ne jemi kundër këtij vendimi, sepse kjo nënkupton heqje dorë nga obligimet kushtetuese që i ka Qeveria e Kosovës. Por, po e themi qartë se sa më shpejtë të largohet kjo Qeveri, aq më shpejtë fillon ndryshimi pozitiv në Kosovë”, thotë Burim Ramadani.

Lëvizja Vetëvendosje, e ka quajtur kompromisin në kundërshtim me Kushtetutën e vendit. Kryetar i Grupit Kuvendar të Vetëvendosjes, Visar Ymeri, tha se heqja e republikës është zhbërje e pavarësisë.

“Në vend që në katër vjetorin e shpalljes së pavarësisë të krenohemi me sovranitetin e arritur, ekonominë e zhvilluar dhe mirëqenien e përmirësuar, kryeministri Thaçi po e shpall heqjen e republikës”, potencoi ndër të tjera Ymeri.

"Ditë më parë, kryeministri i Kosovës tha që nuk do të hiqet fjala Republikë nga emërtimi i shtetit tonë dhe se nuk vijnë në shprehje fusnotat dhe Rezoluta 1244. Dje, ai e deklaroi saktësisht të kundërtën. Qartazi kemi të bëjmë me një kryeministër jo serioz dhe të pasinqertë," thanë më tej përfaqësuesit e Vetëvendosjes.

Ata më tej thanë se kryeministri i Kosovës duhet ta tërheqë këtë deklaratë të tijën. Qeveria e Kosovës nuk duhet ta pranojë këtë qëndrim disfatist të kryeministrit. Ky qëndrim personal i kryeministrit nuk është vendim i qeverisë së Kosovës dhe nuk rrjedh nga ndonjë mbledhje e qeverisë së Kosovës.

Fitues të dekoratës “Ambasador për Paqen” nga Malësia për Shtjefen Ivezaj dhe Vasel Sinishtaj

              Shtjefen Ivezaj

 Federata e Paqes Universale është një aleancë globale e udhëheqësve të jetës politike, akademike, fetare, të shoqërisë civile, individëve dhe organizatave që i dedikohen ndërtimit të një bote të paqes në të cilën të gjithë mund të jetojnë në liri, harmoni, bashkëpunim dhe prosperitet të përbashkët. Federata e Paqes mbështet projekte edukimi që synojnë zhvillimin e karakterit, dashurinë e pastër, të forcojë martesën dhe familjen, parandalimin e SIDAs, zhvillimin e qëndrueshëm dhe arsimin, si edhe një program të gjerë me projekte shërbimi dhe ndihme. Përpjekjet për të krijuar një qeverisje të mirë përfshijnë mbështetjen e krijimit të një Këshilli ndër-religjioz pranë OKB-së dhe një seri samitesh botërore me këtë tematikë.
Gjithashtu në këtë veprimtari morën pjesë shumë personalitete nga fusha të ndryshme e jetës politike e publike nga Mali i Zi, etj.


Punimet e kësaj Konference i përshëndeti z. Dr.Nail Draga ,zv.Kryetar i Federatës së Paqes për rajonin e Ballkanit, z.Jang Dug Bong – Drejtori i Federatës së Paqes për Rajonin e Ballkanit. Kryetari i Federatës së Paqes Universale, Dr. Yong Chel Song, pasi përshëndeti të pranishmit diskutoi në temën: “Federata e Paqes Universale dhe Vizioni i saj për Paqen Botërore. Në fund të veprimtarisë u zhvillua ceremonia e emërimit të Ambasadorëve të Rinj të Paqes.

Me titullin Ambasador të Paqes janë dekoruan:

1.Prof.dr. Ruzhdi Ushaku,
2.Prof.dr. Simë Dobreci,
3.Nazif Cungu,
4.Shtjefen Ivezaj,
5.Vasel Sinishtaj,
6.Dr.Sadije Hollaj,
7.Dr.Sabina Osmanaj,
8.Bilal Alaj,
9.Mustafa Canka,
10.Xheladin Zeneli,
11.Fadil Pelinku
12.Ilir Kurti

Titullin “Ambasador për Paqe” e marrin ata individë, jeta e të cilëve reflekton dukshëm idealin e të jetuarit për hir te të tjerëve dhe që i përkushtohen me punën e tyre promovimit të vlerave morale universale, krijimit të një familjeje të fortë, bashkëpunimit ndërfetar, harmonisë në marrëdhëniet ndërkombëtare, rinovimit të kulturës politike deri në nivelet më të larta kombëtare, rajonale dhe globale, për një masmedia të përgjegjshme dhe vendosjen e një kulture globale të Paqes. Duke kapërcyer barrierat racore, kombëtare dhe fetare, Ambasadorët për Paqen japin kontributin e tyre në krijimin e asaj që për njerëzimin ka qenë dhe mbetet shpresa e të gjitha kohërave.

http://www.youtube.com/watch?v=hIA89lOC4p8

Poezi nga Fatime Kulli

Fatime Kulli është një shkrimtare, të cilën, jeta e njerëzve, fati i tyre, gëzimet, vuajtjet, fatkeqësitë, dramat, padrejtësitë që u bëhen, aftësitë, dështimet, brengat dhe dhimbjet, etj, e shqetësojnë gjithnjë, e nxitin dhe frymëzojnë të krijojë, e bëjnë pjesë të shpirtit qytetar. Gjithë vepra letrare e saj dëshmon këtë të vërtetë dhe në veçanti, romani “Njëzet e dy”.





Edhe monografia studimore, Bilal Xhaferi përballë Ismail Kadaresë, rrah këtë ide të njerëzishme. Për këtë vepër, F. Kulli ka meritë të veçantë, mbasi ia kushton një figure të vyer të kulturës kombëtare shqiptare, shkrimtarit të talentuar, Bilal Xhaferit, të cilin, dhuna mizore e diktaturës hoxhiste nuk mundi ta gjunjëzojë, edhe pse ai përgjaku jetën. Duke dalë jashtë temës së këtij shkrimi për pak çaste, do të shenj diçka të përjetuar, që lidhet me figurën e Bilal Xhaferit.



Ka qenë shkurti i vitit 1967, kur është bërë pasurimi i romanit, Dasma, të I. Kadaresë , i cili ishte botuar më parë pjesë-pjesë në revistën Nëntori. Pasurimi u bë në klubin e Lidhjes së Shkrimtarëve, pranë Teatrit Kombëtar. Ishin mbi 100 vetë, midis tyre edhe nja 20 studentë. Ne presidium ishin ulur Dh. Shuteriqi, Ll. Siliqi, i cili në fillim tha: - Ka vepra letrare të mira, por ka edhe shumë të mira, romani, Dasma, e I. Kadaresë, bën pjesë në veprat shumë të mira dhe i thuri lavde e himne sa gati e ktheu në mit.



Mandej, kanë diskutuar një oficer, një inxhinier nga Kombinati i Tekstilit, shkrimtarë, studentë dhe nga mesi, ka diskutuar, Bilal Xhaferi në atë mbledhje përurimi, ka kritikuar disa vepra letrare të I. Kadaresë, si edhe romanin, Dasma, për cilësi të dobëta letrare, për plagjiature në letërsi, për teorinë ajzbergebe të Heminguejt, në shtjellim të subjekteve letrare, në përshkrim të personazheve dhe në stil, sidomos në dialogje të tyre.



Shkrimtari I. Kadare nuk i është përgjigjur fare B. Xhaferit, porse është ngritur në këmbë Fadil Paçrami, i rrëmbyer nga zemërimi i egër prej enveristi, bërtiti: -B.Xhaferi, dil jashtë, dil...”He, Ne ia kemi vrarë babanë, se ishte armik”tha Paçrami. Ashtu ngjau, B. Xhaferin e nxorën jashtë, mbledhja vazhdoi e mpirë, e ngrirë, e frikshme dhe romani, Dasma, gati u shpall, kryevepra e letërsisë shqiptare, u kthye edhe në film, Përse bien këto daulle?! Të vërtetat e jetës shoqërore kanë qenë gjithmonë brumi i kryeveprave të letërsisë botërore, po edhe të letërsisë shqiptare, ndoshta edhe për këtë çështje u flijua ai, shkrimtari Bilal Xhaferi, për të cilin është shkruar jo sa e meriton....



Është cilësuar si poete liriko-erotike, por është marrë edhe me letërsi serioze dhe studime hulumtuese. Fatime Kulla është një poeteshë, e cila poezinë dhe krijimtarinë i konsideron gjithçka. Më tepër se jetë. Është rritur në qytetin e bukur, bregdetar të Durrësit, ndërsa më pas ka udhëtuar drejt qytetit të Shkodrës, duke u ngulur familjarisht.



Është poete dhe gazetare. Ka botuar një sërë librash, ku dhe është laureuar me çmime speciale. Në vitin 2000 poezia e saj “Kam frikë” shpallet poezia më e mirë në radio “Ulqini”, ndërsa në 2001-shin në “Poezinë evropiane”, të mbajtur në Napoli, ka fituar çmimin e dytë me poezinë “Shpërthim mishëror” të librit “Ethet e zhveshura”. Ndërsa më pas do të fitonte çmimin special “Pena e artë” me poezinë “Deti mbytej në guaskë” në Kumanovë. Ndërsa më pas fiton popullaritet me librin e saj “Uragani i Meteorëve”, ku në qendër është përplasja e dy shkrimtarëve, Ismail Kadare dhe Bilal Xhaferri.



Në këtë vepër sjell dëshmi dhe dokumente të bashkohësve të papublikuara më parë, ku vlerëson së tepërmi veprën e Xhaferrit. Poetesha Kulli shprehet: “Jam munduar të risjell nëpërmjet dokumenteve vlerat morale të gjeniut të madh të letrave shqipe, Bilal Xhaferri, edhe pse e dija se si do të pritej ky botim. Ishte një reagim i pritshëm. U ndodha përpara dy grupeve të caktuar lexuesish, miq dhe ‘armiqë’”, tregon ajo. Monografia “Urugani i Meteorëve”Monografia “Uragani i Meteorëve është një libër i cili menjëherë pas botimit u shit në mijëra kopje brenda Shqipërisë dhe në viset e tjera të Maqedonisë, Malit të Zi, në Kosovë dhe diasporë.



Por bashkë me bujën që bëri, libri hapi edhe shumë debate. Në libër rivihet në piedestalin e merituar njëri prej shkrimtarëve më brilantë të letërsisë shqiptare, i cili fatkeqësisht ka mbetur i harruar. Fjala është për Bilal Xhaferrin, i cili u dënua dhe u persekutua pas një debati në Lidhjen e Shkrimtarëve, për romanin e Kadaresë, “Dasma, ku Xhaferri e kritikoi rëndë, duke e quajtur libër pa vlerë e të dështuar.


Gjatë faqeve të librit na shfaqen dëshmitarë okularë të asaj kohe që japin versionet e tyre në lidhje me përplasjen Xhaferri-Kadare, ku secili jep gjykimin e vet. Por një gjë është dukshëm e qartë në libër: Aty, të dy shkrimtarët janë si dy maja që kanë arritur kulminacionin më të lartë dhe pavarësisht se përplasen, ata nuk humbasin, por marin më shumë vlera. Ndërsa vetë Kulli shprehet: “Është një monografi e cila ka një këmbanë alarmi.


Me këtë personalitet duhet të merret seriozisht Ministria e Kulturës së shtetit shqiptar, për të botuar veprat e plota të Xhaferrit dhe jo të copëtuara. Shquhet për poezinë liriko-erotike Është shquar si poete liriko-erotike nga Jup Kastrati, i cili për një libër të saj “Trëndafili i djersitur”, shprehet se e konsideron si një vepër të hapur dhe të sinqertë. Poetesha tregon: “Nëse në të vërtetë në lirikat e mia erotike do të ishin të përjetuara të gjitha llojet e eksperiencave, atëherë unë do të isha një donzhuane e vërtetë, gjë që s’ndodh”.


Ndërsa shton se fansat e kësaj lexuese janë femra, gjë që do të thotë se ua ka rrëmbyer një pjesë të flakës njerëzore, e cila është dashuria, që për të ka shumë nevojë, pasi publiku maskilist i dëmton. Shpeshherë tregon se në krijimtarinë e saj i sulmon.



“Është e vërtetë që burrat shqiptarë i sulmoj, pasi në përgjithësi janë dhunues dhe dashurinë e ndërtojnë në shtratin e dhunës. Ndërsa bashkëshortin e saj e konsideron një pjesë të shoqërisë shqiptare. Krijimtaria e KullitDisa nga librat e Fatime Kullit janë: “Ma lini portën çelë”, “Lakuriq mbi tastierë”, “Masturboj me diellin”, “Tensione emocionesh”, “Ethet e zhveshura”, “Deti mbytet në guackë”, “Trëndafil i djersitur”, “Uragani i Meteorëve”. Libri i fundit i saj në poezi dhe në prozë titullohet “111 fjalë të ndyra dashurie”.


Është një grackë ku unë e fus lexuesin në poezi me anë të një metafore. Përzgjedh nga gjërat e “pista” të jetës së përditshme, atë ç’ka është më e bukur. Përsa i përket projekteve më të afërta poetesha tregon se disa prej tyre i ka gati. Së shpejti do të sjellë një monografi të një specialisti në fushën e policisë, të cilin e lë suprizë, ka në duar një roman dhe një sërë botimesh të tjera.



Ndërsa, për raportin e krijimtarisë me gazetarinë poetja shprehet se në fushën e gazetarisë nuk mund të qëndrojë indiferente karshi fenomeneve politiko-shoqërore. Ndërsa përsa i përket krijimtarisë ajo shton se nuk kalon dot asnjë ditë pa shkruar diçka dhe se letërsia është për të gjithçka që i fal emocione.




LIBRA TË FATIME KULLIT

-"Ma lini portën çelë—" (poezi)
-"Lakuriq mbi tastierë" (poezi)
-"Masturboj me diellin" (poezi)
- "Parlament në pyll" (fabula)
- "Zemrën e dua pasqyrë" (poezi)
- "Tensione emocionesh" (tregime)
- "Ethet e zhveshura" (poezi italisht-shqip)
- "Shkëndija e eshkës" (poezi- botuar në Shkup)
- "Deti mbytet në guaskë" (poezi- botuar në Kumanovë)
- "Trëndafil i djersitur" (poezi-botuar në Tetovë)
- "Në gojë të diellit" (poezi për fëmijë)
- "Drithërimat e frikës" (roman)
- "Cila është më bukur" (poemë për fëmijë)
- "Uragani i meteorëve" (monografi-studim-publiçistikë)
- "111 fjalë të ndyra dashurie" (poezi & tregime)
- "Mitra e zjarrit" (poezi)
- "Njëzet e dy" (roman)

etj.

ÇMIME -VLERËSIME

1) Në vitin 2001 ka marrë Çmimin "Radio Ulqini" në Mal të Zi (me poezinë "Kam frikë” të librit "Ethet e zhveshura"
2) Në vitin 2002 është vlerësuar me vendin e dytë në takimin poetik të Salernos në Napolit, midis 100 poetëve nga Evropa.
3) Është vlerësuar si poetja më e mirë e poezisë lirike erotike Në takimin ballkanik që është zhvilluar në Korçë në vitin 2002.
4) Ka marrë Penën e Artë në Kumanovë me librin "Deti mbytet në guaskë" në vitin 2003.
5) Pjesëmarrëse në institutin e shkencave të letërsisë në
Kembrixh, me librin poetik "Trëndafil i djersitur" në vitin 2004.
6) Ka marrë Penën e Artë në Athinë (në klubin e shkrimtarëve "Kodmus") me ese të përzgjedhur nga libri studimor "Retinë" në vitin 5005.
7) Pjesëmarrëse në takimin e kritikëve Evropianë në Gjenova, ku është vlerësuar si një intelektual "ndryshe" në fushën e kritikës letrare, në vitin 2006.

Baladë nënës sime

Era e tërbuar e shekujve

U përplas ndër gjokse engjujsh të pafaj

koha u trullos dhe u bë qameti

nëna ime ballërrudhur e shpirtplasur,

këndon:

“Janinës ç’i panë sitëeee, Jaaaninoooo

Ish e prëmte ajo ditëeee, Jaaaaajaninooo”

Oh, nënë, ç’është ky zë si në legjendë

Që drithëron dhe eshtrat e të parëve në çdo qelizë

Ah moj bije e nënës, e njoh mirë këtë gjëmë

ish shtrëngatë e stuhi, në atë kohë

yjet ranë nga qielli të përgjakur, një e nga një

Kafka e hënës ra në prehrin e tokës amë

barërat u helmuan, livadhet u gjakosën anë e kënd…

Mos nënë, mos më thuaj gjak, gjak…ohhhhhhhh

Po bijë, sa gjak është derdhur në tokën Arbënore

Toka e përgjakur nga kufomat më rrinë ende në sy...

Shkëmbinjtë shekullore u copëtuan nga dhimbja

ia ndërruan format, ngjyrat, emërtimet...

Eh, s’munda të ngjyej as hijen e gishtit,

të shkruaj emrin mbi një varr,

në oxhakun ku kam qarë për herë të parë...

O Zot, sa shumë dhimbje e lot ka pirë kjo tokë

dielli po më rrezohet para këmbëve të mia

Në qerpikë më ka ngrirë kripa e lotit...

Ku rënkon e thinjur në vetull, Çamëria...

Janinës ç’i panë sitëeeee, Jaaaa janinoooooooo...

Të lutem nënë, mos këndo më, se më lëndon

Po moj bijë, do këndoj, sa të plas, se kështu është historia

Lule nën gur

Lulet e erës nën gurët e shpirtit
Si valë të butëza më përkëdhelin damarët
Përmbytem në detin e ëndërrt
Rizgjim i diellit të vonuar
Shkëlqim i heshtjes së vdekur.
Ëndrra çel hormone të reja...

Tingull zjarr-pritës...

Lëshoje tingullin
E ëndrrës shpëtimtare,
Në kryqëzim sirenash
Të çlirosh ankthin
E zërit zjarr-pritës.

...adoleshente

Dëgjoj zërin tim
përmbi rërën e ëndrrës,
buzë frymëzimit
ndjej njelmësinë
e ringjalljes sime
adoleshente...



Testamenti i pritjes...

Re të zeza në hapësirë
puthin valët e trishtuara
të detit.
Ëndrra, buzë-bregut, këputur
Nënshkruan testamentin
e pritjes...

Dëshirës që lëngon...

O qenie e fshehur
Brenda dëshirës që lëngon...
Më jep pak jetë tingullore
Nga shpirti yt i butë,
i butë burrëror...

Nën gjuhë të pasionit...

Shkëmbi u lëkund
Nën gjuhë të pasionit...
Shtrëngata u fsheh
Nga frikë e saj.

Do të laj ëndrrën hyjnore

Më prit natë e bardhë
Po vij në duart e tua
më prangos pa mëshirë!
Ndjehem e shqetësuar
Do të laj ëndrrën hyjnore
Me duart e engjëllit të paprekur.

ëndërr çalë....

Rilexoj SMS e tua
Mendim i bardhë
Ndjehem e mbrojtur nën çati
të hënës së vrarë
shkel mbi emrin
e shkruar në rërë...
padrejtësisht, ujët e detit fshinë
gjurmët, ëndërr çalë....

Muzgu dëshmitar...

Më the:
Mos ma shkruaj në rërë
Emrin tim, se ma merr deti...
Por unë
pyes muzgun dëshmitar,
emrin tënd
do ta balsamos
në rërën e shpirtit tim

...pres sytë e shuar

Kam uri
për flladin burrëror
brenda frymës së lterit...
Pres perëndimin
e syve të shuar....

Veç unë...

Do të doja të të lëndoja
Që të trishtohem shumë
Të të kërkoj në qiell të pambarim
Të vdekur të më puthje
Brenda teje të jetoja veç unë...

Në varr të ëndrrës...

Shpirti im ka pësuar
vdekje klinike.
Zëri gjëmimtar
i zemrës mëkatare
në varr të ëndrrës
ka heshtur, i gjallë.

Do rrëzuar shkëmbi...

U mbyta me të puthura
platonike,
lëkurë tharë
u bëra shkëmb
pa ajër, pa dritë,
pa frymë, pa jetë.
Do rrëzuar shkëmbi...

Këpucët e diellit

Hëna e shqeu
lëkurën e yjeve.
Unë i grisa
këpucët e diellit.

Ndër gishtërinjtë e gjilpërës

Engjëll shkatërrimtar
i shpirtit tim.
Dua të tretem nën rigat
e shiut dhe të ndjej drithërimat
e frymëmarrjes tënde,
Si lule e pafishkur nën gur...

Dua të jem gjilpërë
në dritëzën e fundit të pusit
të të shoh kur dridhesh
ndër gishtërinjtë e gjilpërës,
për të shpikur ëndrrën.

Kambana e qelqtë

Flladi yt ndonjëherë si errësira
Brenda të fuqishmes stuhi
Të pashterur nga gjoksi yt
Në krahëzën e muzgut
Që valëviten nën shkëmbinjtë e valëve,
Të skeleteve të puthjeve mizore
Si drurët e ngrëna nga mizat e dheut,
Unë puth flladin e egër
Në dorën e kambanës së qelqtë

"Armik i poezisė"



Nėpėr mure

tė nevojtoreve publike

do ta zhgarravis emrin tėnd.

Nėpėr rreshta tė poezive

do tė pėshtyj

nėpėr filtrin e cigares

do tė tė shtrydh!

Do tė tė flak

si leckė e vjetėr

nga fletėt e kalendarit tim

o shpirti im

"Armik" I poezisė!

_________________

S'di se ku, e si…



Lindin ndjesitė

Perėndojnė nė rrėshqitje

Nėn – mbi forma pa trajta

s.di se ku, e si???...



Nė trup tė tėrbimit

ndjesia ēmendet

vetveten mallkon

si shije e ėmbėl.



Pendohet pse vlon

nė shkulm hidhėrimi?!



E shpirti s'e di

pse ėshtė rob i ndjesisė,

e fryma pjellė e vuajtjes,

ku zemrat

me gjuhėn e fshirjes

ndėrtojnė kuptueshėm

kullėn prej ajri tė lagėsht,

e gishtėrinjtė prej rėre

fshijnė pluhurin e dhimbjes...

_____________________





Vdes nė pavdekėsi



Dua tė vdes

pavdekėsia ime

mundėsisht nė pamundėsi...



Tė hakmerrem

me heshtjen e hakmarrjes

si e tėrbuar

nė tėrbimin tim.

Tė njohur me mosnjohjen

e ngrohtėsisė...



Tė vdes

nė pavdekėsinė

e frymės sė pafrymė.

_______________________



Hirėsi e paprekur



Pse mė lodh

o bar i njomė

fėshfėllimė e erėrave

tė shijes gėlltitur mė zgjon...



Toka ime rreze zhveshur

Ajėrngrohtė

Nė partiturė tė yjeve tė kėrkon

Tė tė rris nė kafkė tė ylberit

Tė tė krasisė nė prehėr tė diellit

hirėsi i paprekur!



Besoji rrahjet

e dashurisė sė verbėr!...

___________________

Thėngjijtė



Rrėfimi i dorės

vizatuar nė trille

si hanė e pakrehur...

Flakėza ngėrthyer lėmsh

Fjollės sė epshit

Ndrit, jehonė e pashuar...



Kanė mbetur thėngjijtė

pėr ty vogėlush, tė derdhin

qumėshtin e mushtė...

_______________________



Mė pėshtyj



Mė puth,

mė puth fort!

Kam etje-ndezjeje

S'duroj dot...

Mė puth!...

Nėse s'mundesh

Mė pėshtyj!





Mish + Mish



Çarçafėt

Nxorėn dhėmbėzat

tė kafshojnė

bardhėsinė





Prenė thojtė,

çorrėn hekurosjen

filloi lajthitja...



Mish + mish

shtrati lundron

heshturazi

nė pafajsinė

e avujve tė ngrohtė.

______________________



Mëshirë e pa mëshirshme



Vitet ikin tė prerė me thikė

Lule-gjėmbat thonė: Prit, prit, prit!

Eh, po pres me torbė varur nė shpirt

Dhe ti hije zuzare, shpresėn ma vret.



Oh, klithma ime fatzezė

Kėmbė varur mbi malin e shkelur

Ofshamė tragjedie, e kope therur.

Lule-bardhat çelin nė pus tė harrimit

Ulinjtė kullojnė gjak, si klumushti i gjirit.



Oh, dashuria ime e pashkelur!

Psherėtimė nė qiellz tė lotit

Identitet varur n'bastun udhėkryqesh

Ku kryqėzohen dashuritė…

…lulėzojnė ligėsitė.



Oh, mėshirė e pamėshirėshme!

Nė tokat e mia djerrė

Unė jam çami mė i vjetėr

Mbi kufomėn e gjunjėzimit, shkel.





* * *





Krahu i zemrės

mė zgjoi nga dehja

e shembjes sė kullės sė vjetėr.

Ngulur, thellė nėn shkėmb...

Zemra e lotit

mbeti Rob nėn ēati tė ullirit

Klithma, te guri i konakut.





* * *





Shkel mbi malin e shkelur

dhe mbledh ofshama n'erė

me kėmbė varur n'letėr...



Sa mirė kur ofshama pėrplaset

nė faqet e malit tė "fantazuar",

si ndėr skenat e teatrove.



Sa keq,

kur shkel mbi malin e shkelur.

Dhe erėrat mė shpojnė

si nė fushė tė minuar tallazesh...



Barėrat helmojnė ajrin e shpirtit.

Dashuria ime nė reanimacin...

Pėr erėn e malit,

pėr ujin e lumit Kalama...



Sa bukur,

ajri pėrcėllohet

nga dėshira pėrbindėshe,

si njė xhirim filmi...

Nën lëkurë të ajrit...

Në gjinjtë e muzgut përpëlitem
Flokët e hënës më varen mbi sup,
mrekullisht derdhen sytë e errësirës,
si ujërat e bardha në barkun e nënës.

Në prehër të muzgut zgjohem
Me trëndafilin e egër në buzë
Pabesisht më shpojnë kërcejtë
e gazplotit,
nën lëkurë të ajrit digjem si shpuzë.

Në këmbë të muzgut gjunjëzohem
Gjuhën e ajrit dalldisur puth
Vrapoj të kap dritë-errësirën
Zëri m'dridhet si fletë trëndafili.


Degë psherëtime

Krejt pranë, në puthjen e zbrazur
Gërvishta eshtrat e portretit tënd
Pse erdhe o skelet hije,
përse më prek?
A s'më sheh,
jam lule-hithër
në këtë tokë që djeg...

Në më do sadopak, respektomë!
Mbillmë një lule-dhimbje
Në bark të një tingulli
të më çel, degë psherëtime.


Në bark të ëndrrës

Ëndrrat që përkunda
në djep të kohës
janë varur si smerald
në pus të dhimbjes...

Lëkura e ëndrrës,
përpëlitet në gojë të bojës...
Në bark të ëndrrës,
klith shpirti i poetit.


... me qumështin e syrit

Mos e lër ëndrrën të të ikë
Pa i zhveshur lëkurën e fundit.
Nëse, në qelizat e brendshme
Zbulon pikëza fosforeshente
Lyeje bukëzën me qumështin e syrit.

Mos e lër ëndrrën të zhubroset
Nën lëkurën e shpirtit tënd.
Nëse qelizat lundrojnë ujshëm
Ngjyeje shpirtin me qumështin e dhimbjes.

Mëshirë e pa mëshirshme

Vitet ikin tė prerė me thikė
Lule-gjėmbat thonė: Prit, prit, prit!
Eh, po pres me torbė varur nė shpirt
Dhe ti hije zuzare, shpresėn ma vret.

Oh, klithma ime fatzezė
Kėmbė varur mbi malin e shkelur
Ofshamė tragjedie, e kope therur.
Lule-bardhat çelin nė pus tė harrimit
Ullinjtė kullojnė gjak, si klumushti i gjirit.

Oh, dashuria ime e pashkelur!
Psherėtimė nė qiellz tė lotit
Identitet varur n'bastun udhėkryqesh
Ku kryqėzohen dashuritė…
…lulėzojnė ligėsitė.

Oh, mėshirė e pamėshirėshme!
Nė tokat e mia djerrė
Unė jam çami mė i vjetėr
Mbi kufomėn e gjunjėzimit, shkel.


* * *


Krahu i zemrės
mė zgjoi nga dehja
e shembjes sė kullės sė vjetėr.
Ngulur, thellė nėn shkėmb...
Zemra e lotit
mbeti Rob nėn çati tė ullirit
Klithma, te guri i konakut.


* * *


Shkel mbi malin e shkelur
dhe mbledh ofshama n'erė
me kėmbė varur n'letėr...

Sa mirė kur ofshama pėrplaset
nė faqet e malit tė "fantazuar",
si ndėr skenat e teatrove.

Sa keq,
kur shkel mbi malin e shkelur.
Dhe erėrat mė shpojnė
si nė fushė tė minuar tallazesh...

Barėrat helmojnė ajrin e shpirtit.
Dashuria ime nė reanimacin...
Pėr erėn e malit,
pėr ujin e lumit Kalama...

Sa bukur,
ajri pėrcėllohet
nga dėshira pėrbindėshe,
si njė xhirim filmi...

Gjin Bua Shpata, zoti i Angjelokastrës në Etoli,despotati i Artës

Kjo fitore në të vërtetë forcoi më tepër feudalët arbëreshë se sundimtarët serbë. Nga radhët e bujarëve shqiptarë u shqua Gjin Bua Shpata, zoti i Angjelokastrës në Etoli. Gjin Bue Shpata duke e ndjerë vehten të fortë, u shkëput nga vartësia e sundimtarit serb, Thoma Preljuboviçit, i cili zuri vendin e vjehrrit, Simeon Ureshit, që vdiq.








Pas përmbysjes së Perandorisë Serbe, në krahinat e Epirit vazhdoi të qëndronte si sundimtar Simeon Uroshi. vëllai i car Stefan Dushanit, por ky e humbi shpejt kontrollin mbi krahinat e veta. Feudalët serbë, grekë, arbëreshë e vllehë hynë midis tyre në lufta të ashpëra të cilat vazhduan disa dhjetra vjet. Më 1358 feudalët grekë, të dëbuar nga Epiri gjatë sundimit serb të Stefan Dushanit, nën udhëheqjen e Niqiforit, një pasardhës i despotëve të Epirit, u përpoqën të ripushtonin tokat e humbura. Por ata ndeshën tani jo vetëm në kundërshtimin e Stefan Uroshit, por dhe të arbëreshëve. “Arbëreshët - shkruan kronisti bizantin i kohës, Kantakuzeni, - qenë kundër Niqiforit -. Niqifori donte përmes rivendosjes me përdhunë, t’i kthente feudet në gjëndjen që ishin tetë vjet më parë. Porse plasi shpejt një kryengritje e arbëreshëve. Despoti Niqifor me stratiotët e tij grekë dhe me mercenarë turq, u mund në lumin Aheloos (Aspropotam) prej fisnikëve arbëreshë me ushtritë e tyre që lëviznin shpejt dhe ra i vrarë”.

Kjo fitore në të vërtetë forcoi më tepër feudalët arbëreshë se sundimtarët serbë. Nga radhët e bujarëve shqiptarë u shqua Gjin Bua Shpata, zoti i Angjelokastrës në Etoli. Gjin Bue Shpata duke e ndjerë vehten të fortë, u shkëput nga vartësia e sundimtarit serb, Thoma Preljuboviçit, i cili zuri vendin e vjehrrit, Simeon Ureshit, që vdiq.

Në fillim, Thoma Preljuboviçi u mundua t’i zhdukte pabesisht me vrasje feudalët arbëreshë, por nuk ia arriti dot qëllimit. Kjo solli afrimin e Gjin Bue Shpatës me Pjetër Loshën, zotin e Artës, dhe luftën, e tyre të përbashkët kundër sundimtarit serb. Më 1373 Pjetër Losha e rrethoi Janinën, qëndrën e Thoma Preljuboviçit, dhe e rrezikoi aq sa ky, per të shpëtuar, i premtoi Loshës miqësinë, birit të tij vajzën e vet për grua dhe një sasi tokash si prikë. Një vit më vonë Pjetër Losha vdiq. Gjin Bua Shpata gjeti rast dhe bashkoi zotërimet e veta me ato të Pjetër Loshës. Qëndra e kësaj principate u bë Arta. Më vonë Gjin Bua Shpata zgjeroi sundimin në jug deri në gjirin e Korinthit kurse në veri, deri në Gjirokastër, sundimtari i së cilës. Gjin Zenebishi, u fut nën vartësinë e tij.

Forcimi i Gjin Bua Shpatës solli bashkimin kundër tij të feudalëve serbë e grekë, të cilët me ndihmën e forcave napolitane që ishin vendosur në Epir e sulmuan atë, më 1379, në Artë. Gjini i la ushtritë armike të rrethonin kryeqendrën e tij, kurse ai vetë, me një pjesë të forcave arbëreshe qëndroi jashtë. Rrethimi vazhdoi gjatë, deri sa Gjin Bua Shpata i theu armiqtë shumë keq përpara Artës. Gjin Bua Shpata e vazhdoi luftën kundët despotit serb të Janinës, Thoma Preljuboviçit, i njohur, për mizoritë që kryente ndaj arbëreshëve me mbiemrin Albanokton (vrasës i shqiptarëve). Thomaj, për të shpëtuar nga sulmet e Gjin Bua Shpatës, i dha këtij motrën e vet për grua. Por kryengritjet dhe sulmet e arbëreshëve vazhduan. Për t’u mbrojtur nga këto sulme, despoti serb thirri ushtritë turke që kishin arritur në atë kohë deri në Thesali. Sulmet e arbëreshëve u ashpërsuan edhe pas vdekjes së Thoma Preljuboviçit, kundër despotit të ri Esau Buondelmonte, i cili mundi të qëndronte në këmbë vetëm me ndihmën e ushtrive turke.

Fitoret e Despotatit të Artës i forcuan edhe më tepër feudalët arbëreshë. Por zhvillimi i mëtejshëm i këtij despotati, sikurse edhe ai i principatave të tjera, u pengua nga turqit të cilët në këtë kohë kishin pushtuar Maqedoninë e Thesalinë dhe filluan të invadonin teritoret e Shqipërisë.

Medaljet shqiptare

Artan Lames i janë dashur dhjetë vjet kërkime mbi medaljet shqiptare për ta kurorëzuar këtë punë me botimin e një katalogu në dy vëllime. “Medaljet shqiptare”, botuar nga “Toena”, është promovuar në ditën e fundit të Panairit të Librit.




Artan Lames i janë dashur dhjetë vjet kërkime mbi medaljet shqiptare për ta kurorëzuar këtë punë me botimin e një katalogu në dy vëllime. “Medaljet shqiptare”, botuar nga “Toena”, është promovuar në ditën e fundit të Panairit të Librit.

“Ky libër përfshin në dy volume të gjitha medaljet që shteti shqiptar ka dhënë nga viti 1914 e deri në vitin 2002. Medalja e parë shqiptare është prodhuar në vitin 1914 nga Princ Vidi, ndërsa dhe medalja e fundit e prodhuar në vitin 2002, i përket kohës së ish-presidentit Alfred Moisiu”, thotë Lame, i njohur për pasionin e tij prej koleksionisti.

Volumi i parë përmbledh medaljet e dhëna nga viti 1914 deri në vitin 1944, ndërsa i dyti pjesën e mbetur deri në 2002-shin. “Volumi i parë përmbledh periudhën e princ Vidit, periudhën e Mbretit Zog dhe periudhën e pushtimit italian. Volumi i dytë përmbledh diktaturën dhe 20 vite demokraci. Duhet thënë se nga pikëpamja simbolike, medaljet, bashkë me flamurin dhe me monedhën, përbëjnë tri simbolet bazë të një shteti”, saktëson Lame. I është dashur kohë ta plotësojë këtë koleksion, për më tepër në kushtet kur në Shqipëri është vështirë t’i gjesh këto medalje.

“Unë kam mbi 10 vjet që punoj mbi këtë libër. Shumica e këtyre gjërave nuk gjenden megjithëse janë medalje, tituj e dekorata shqiptare. Materialet që ofrojnë muzetë apo institucionet shqiptare janë gati inekzistente. Më është dashur të gërmoj nëpër dokumentacione të ndryshme që më janë ofruar edhe nga persona të ndryshëm e veç kësaj kam ndjekur korrespondencën me organizma ndërkombëtare që merren me medalistikën”, përfundon Lame.