Europa nuk i frigohet nacionalizmit shqiptar!

Nga Fahri Xharra

Pse e gjthë kjo frikë nga ”nacionalizmi ”shqiptar?!

Nacionalizmi shqiptar nuk është aspak më i madh se ai rumun, bullgar, italian, francez apo austriak. Por dikujt (një populli) i shihet fija e kashtës që e mban, e tjetërkujt (popullit tjetër) nuk i shihet ”trau” qe e mban mbi supe.



Pa e dashur vetveten nuk mund t`i duash të tjerët.



Ditët e fundit ka një shqetësim të diplomacisë ndërkombëtare të akredituar në Tiranë për sa i përket rritjes së retorikës nacionaliste, si i kanë vlerësuar një sërë deklaratash të udhëheqësve shqiptarë në rajon me rastin e njëqindvjetorit të pavarësisë. Sa është e vërtetë? Por, na erdhën edhe më shumë shqetesime nga vete ne, duke e quajtur ”propagandë parazgjedhore”, ”propagandë të rrezikshme” , ”të pamatur” etj, etj…

Në Zvicër nacionalizmi helvetik në dhjetvjetshin e fundit shihet edhe me sy te thjeshtë. Flamuri zvicëran valon në çdo shtëpi natë e ditë (jo vetëm në festa) , Pra? – t’a sulmojmë Zvicren për nacionalizëm?



Nacionalizmi i një kombi shprehet ne dy mënyra:

- duke e ngritur moralin dhe kujdesin ndaj identitetit te tyre;

- edhe mënyra e dytë duke u angazhuar në arritjen e qëllimeve për vetqeverisje – Pavarësi…(Gellner, E., 1983, Nations and Nationalism, Oxford: Blackwell.)

Në rastin e Shqipërisë dhe të Kosovës, çdo lëvizje për nacionalizëm është vetëm se ngritja e asaj ndjenje e cila me “kujdesin” e elementeve të caktuar lufton me të madhe për zbehjen e tij. Nëse nuk kemi nacionalizëm shqiptar e i cili po shihet me sy të keq nga vetë shqiptarët atëherë do të na mundin – izmat tjerë. Mu atëherë fillon katrahura kombëtare.

569 vjet me pare, me 2 mars 1444, u mblodh Kuvendi i Lezhes. Po c’ishte ne te vertete ky kuvend? A ishte ai thjesht veper vetem e Skenderbeut? Po pyesin. “Të kesh një shqiptar të madh, një personalitet tejkohor, një lider vizionar dhe një strateg të kohës dhe të mos drejtosh syte drejt tij , energjinë krijuese, studimin ende me të thellë për të, pastaj qeverisjen efikase dhe vizionare të tij do të thotë të rrish duarkryq përballe dritës, përballe kohës, përballe një vlere të përjetshme të kombit shqiptar – europian dhe tërë familjes europiane. (Gjon Keka)”



I kujt është atdheu? Shpesh po me dukët që atdheu im, i joni është një trup i huaj për të cilin nuk po mundem të kuptoj se i kujt është. Më tepëe i atyre që flasin shumë dhe rrahin gjoks për te, apo i atyre që heshtin dhe vuajnë në përsëritjet e kohës të ciliat vinë për ditë e më tepër dhe bëhen më të rënda. Kush e don atdheun më shumë: ai që s`le gjë pa folur për te, që kurre nuk e ka asnjë fjalë të mirë dhe nga goja vjellë vetëm urrejtje. A është i atij që i ka duart e shlira dhe nuk le cent pa i’a vjedhur? I kujt është atdheu që ceremoninë e pritur 100 vjet, mundohet t`a prishë gjithësesi,

madje me organizimin e shkelmimit të tortës së Pavarësisë? A mos është i atyre që nuk dinë çka të bëjnë me para apo i atyre që nuk kanë barëra për shërimin më elementar.



Kuvendi i Lezhës u çel më 2 mars 1444 pranë katedrales së Shën Kollit të Lezhës. Midis bujareve që moren pjesë në kuvend qenë udhëheqësit e kryengritjeve të mëparëshme: Gjergj Arianiti, Andre Topia, Nikollë Dukagjini dhe Teodor Korona Muzaka. Personalitete të tjera të rëndësishme qenë gjithashtu Pal Dukagjini, Lekë Zaharia, Lekë Dushmani, Gjergj Stres Balsha, Pjetër Shpani, sundimtari i Malit të Zi Stefan Cernojeviçi dhe mjaft feudalë të tjerë. Në kuvend morën pjesë edhe përfaqësues të fiseve malësore.

Çështja kryesore që u bisedua në kuvend qe ajo e bashkimit të vendit në luftën kundër turqve. Skënderbeu, pasi u foli pjesëmarrësve të kuvendit mbi të kaluarën e tij dhe arsyet që e kishin detyruar të shërbente si sanxhakbej i sulltanit, u theksoi atyre nevojën e bashkimit të forcave të vendit per të marrë pjesë në luftën kundër turqve tani që fitorja e hungarezëve kishte hapur prespektiva për çlirimin e popujve të Ballkanit. Në përfundim të bisedimeve, bujarët shqiptarë, megjithëse në shumë çështje kishin divergjenca të theksuara, u shprehën në mënyrë të njëzëshme për bashkimin e tyre në luftë kundër turqve, bashkim ky në shkallë kombëtare që ndodhte, nga sa dihet, per të parën herë në historinë e Shqipërisë feudale. Me pëlqimin e pjesëmarrësve kuvendi vendosi formimin e një besëlidhjeje e cila njihet me emërin “Lidhja shqiptare”, ose “Lidhja e Lezhës” Lidhja shpalli Skënderbeun kryetar të saj. Pjesë nga fjala e Gjergj Kastriotit- Skënderbeut më 28 Nëntor 1443, mbajtur para banorëve të Krujës (sipas MARIN Barletit tek libri “Historia e Skënderbeut” ) “…Lirinë nuk ua solla unë, por e gjeta këtu! Sapo më shkeli këmba truallin tuaj, sapo dëgjuat emrin tim, m`u derdhët me vrap të gjithë, më dualët përpara kush e kush më parë, sikur të kishit dëgjuar që u ngritën nga varret etërit, vëllezërit, bijtë tuaj, sikur të kishin zbritur këtu gjithë perënditë…Armët nuk ua solla unë, por ju gjeta të armatosur !Lirinë e pashë së e keni kudo, në kraharor, në ballë, në shpatat e në ushtat”



Ta mohojmë këte dhe ta quajmë Skënderbeun nacionalist?



Gellner, E., (Nations and Nationalism,) thote: “Nacionalizmi shërben për ngritjen e moralit kombëtar të një kombi”, moral i cili ka filluar të stërkeqet në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi, në Luginën e Preshevës e mos të flasim për shqiptarët e Greqisë.

Nëse psh. Shqiptarët e Luginës së Preshevës dhe të Maqedonisë do te ngrinin akuzë: ”Në Strasburg për vrasjen e shqiptarëve, në Strasburg për dëbimin e shqiptarëve, akuzë për mosfinancimin dhe pengimin e akusherisë për gratë shqiptare, akuzë për mosfinancimin dhe pengimin e ndërtimit të një spitali për shqiptarët, klinikë për fëmijë, akuzë kundër Serbisë për moshapjen e një universiteti në Luginë, akuzë në Strasburgu kundër programit serb për varfërimin e Luginës, akuzë në Strasburg kundër kolonizimit të Luginës, akuzë për vështirësitë kufitare në mes Kosovës dhe Maqedonisë ( L.Bukuroca)” – a do të ishin këto të cilësuara si nacionalizëm?

Të mos jesh nacionalist , “nuk merresh me këto probleme të vockla, por vetëm më çështje të mëdha. Çdo pushtues do t’a kishte dëshiruar një elitë të tillë politike, si ajo shqiptare në Luginë, si ajo shqiptare në Maqedoni, që firmosi diskriminimin e shqiptarëve dhe të gjuhës shqipe.(L.B.). “Pra , ç`të keqe ka nga nacionalizmi shqiptar?



Nacionalizmi shqiptar është kur “nderimi dhe respektimi i përkasin veprës nacionaliste, si një ndihmesë me shumë vlerë në njohjen e qytetërimit shqiptar dhe rolin e faktorit shqiptar në periudhën e zhvillimeve globalizuese në mjedisin ballkanik, për mbijetesën e shqiptarizmit në mes të nacionalizmave agresivë e kriminalë serb dhe grek dhe nacionalizmit agresiv turk.(N. Loka)” . Po, ne duhet të jemi nacionaliste sepse jemi të rrethuar nga kombet nacionaliste me qëllime hitleriane, me qëllime pansllaviste dhe megalogreke. Europa nuk i frigohet nacionalizmit tonë, sepse ai nacionalizëm gjithëmonë ka qenë “duke e ngritur moralin dhe kujdesin ndaj identitetit te tyre (Nations and Nationalism, Oxford: Blackwell.). Thjesht e thënë të mbijetojmë.

Antoni Smithi thotë se bazuar në këndvështrimin e skajshëm primordialist, secili prej nesh e ka një identitet etnik, ashtu siç ka të folurën, shikimin dhe nuhatjen dhe se njerëzit u përkasin „për nga natyra“ bashkësive të fiksuara etnike, sikurse u përkasin edhe familjeve të tyre. Primordializmi nacionalist sugjeron se besnikëria më lartë e individit është ajo ndaj kombit. Po e pësëris: besnikëria më lartë e individit duhet të jatë ajo ndaj kombit.



Në shkrimet që i lexojmë shihet një lloj kosmopolitanizmi shqiptar i pa kuptimte. Pse të jemi kosmopolit me të tjerët kur ata po janë nacionalist-gllabërues ndaj nesh? Por, neve sipas Charles Taylor-t “duhet të jemi kosmopolit por patriot “



Pas shpalosjes së bukur e masive të patriotizmit në festën e 100-vjetorit të pavarësisë, angazhimi dhe trajtimi i çështjes kombëtare kërkon një metodë dhe ritëm të ri. Ngritja e bashkimit kombëtar në një rang me atë të integrimit europian, horizontalisht e uniformisht nga i gjithë lidershipi politik në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni dhe ndërthurja e të dyja proceseve në një apo konsiderimi i tyre si dy anë të së njëjtës medalje, ndonëse me ekuivokët e vet brenda, është shprehje e përpjekjeve për të gjetur metodën dhe ritmin e ri. (A.Hoxha). Metoda dhe ritmi i ri dhe i duhur nuk formësohen përshtatshëm duke shkruar një tekst strategjik ulur në karrige e zyra – askush nuk ka në dorë zgjidhjen e artë – por formësohen përmes aksionit. Disa prej aksioneve do të jenë të suksesshme duke na mundësuar eksplorimin e hapësirave për aksione të tjera, disa mund të ndeshin rezistencë e të na bëjmë të kuptojmë se ka një kufi që nuk duhet kaluar e duhet durim për të pritur krijimin e kushteve të përshtatshme, në radhë të parë moskundërshtinë e partnerëve strategjikë, SHBA dhe BE. Por, Europa nuk i frigohet nacionalizmit shqiptar. Të mos bëhemi hipokritë por të vazhdojnë aty ku e lanë. Metoda dhe ritmi i ri kërkon kohë e mund për t’u formësuar si metoda dhe ritmi i duhur. Kërkon, në radhë të parë, unitet të brendshëm politik në Shqipëri, Kosovë e mes partive shqiptare në Maqedoni. Kërkon patriotizëm konstruktiv. Hipokrizia nuk është konstruktive, Kombi dhe mbrojtja e kombit nuk durojnë hipokrizi.

“Do t’i vrasim shqiptarët” – ( Agimi i Artë) …po kjo. A janë të tjerët filantrop me ne?

Ali Podrimja 1942 - 2012

Nga Qazim Shehu


Ali Podrimja bashkë me Azem Shkrelin, Din Mehmetin, Rrahman Dedajn, pa harruar prijetarin Esad Mekuli, përbën, në vetvete një yllësi të veçantë, në këtë radhë poetësh të shkëlqyer. Ai është poeti që u rrit me ta, u veçua prej tyre, siç edhe ata janë të mëvetësishëm e maja të larta. Poetë të tillë vijnë në kohën e duhur, e ikin atëhere kur e mendon se nuk duhet të ikin, por gjithësesi ata lënë prapa një vazhdë të ndritur me shpirtin e tyre fatos, siç thotë Lasgushi.

Në kohën kur Kosova ishte e pushtuar, vetëm disa kufij ishin të papushtuar, e këto ishin kufijtë e shpirtit, që i ngritën këta poetë të mëdhenj të fjalës shqipe. Me një zë profetik Esad Mekuli do të shqiptonte duke iu drejtuar popullit: ”Deshta, shumë kam dashtë dishrue, /ty me kangë të trimnoj, / këndova edhe kur më ishte ndalue.. ”Ishte radha e poetëve trima, jo e poetëve të kafeneve, të thashethemeve, po e poetëve misionarë, të cilët nuk e kryen detyrën prej shërbimit të porositur, po prej shpirti. Ndër këta, padyshim, ai, Podrimja, është një univers i veçantë, një kredo e lartë morale dhe estetike, një poet që preku me verbin e tij të fuqishëm telat e fshehura të zemrës së çdo shqiptari.
Poetë të tillë binjakëzohen me kohën, marrin prej saj dhurata të pafundme, sepse koha si finoke që është, duke ndjerë talentin e tyre, ka nevojë të identifikohet, dhe ata bëhen bartës të qëllimeve të saj, duke marrë barrën e saj për ta shpënë në destinacionin e duhur. Podrimja, ashtu si Fishta ishte dhe mbetet një poet i Etnisë, ai i thirri muzat ilire – dardane shqiptare, dhe i ftoi të këndojnë në lirën e vet, i zgjoi nga gjumi mitet e fshehura duke u dhënë flatra në përshtatje me realitetet e reja dramatike, gjithnjë duke i tejçuar në një ndërlidhje filozofike që rrallëkush e ka bërë, duke u ndodhur njëkohësisht në çdo sofër të shqiptarisë, trim, i guximshëm, një bard eposik, lirik, e aq modern. Më kujtohet, një herë, në Elbasan, në një festival të poezisë, kur recitova një vjershë, me titull: ”Plumbi qorr”. Teksti ishte kështu: ”Plumbi po të kishte sy, /lufta sa të ndizej do shuhej, /plumbi do shkonte atje ku duhej /po ai është qorr, /horr..” Ali Podrimja që ma kishte pëlqyer vjershën, nuk më tha për këtë, veçse më pyeti nga isha, dhe kur iu gjegja se jam nga Çermenika e Librazhdit, ai më pyeti si i kishim punët me shkaun.
Vonë e kuptova këtë pyetje, me sa duketai dinte mbi informacionet e vrasjes të sa e sa djemëve librazhdas në kufi nga policia maqedonase, sepse poeti, siç thotë Lasgushi, mban përgjegjësi për çdo gjë. Kisha dëshirë të flisja më gjatë me të po nuk të linin të tjerët. Kur Podrimja vinte në takime, grumbulli i poetëve bënte një hapje instiktive dhe ndihej një shenjë përgjegjësie, një vetëfrenim i lumtur, sikur po vinte fati vetë për të sjellë ndonjë mbarësi. Sepse ai qe një Autoritet i Lartë, pa pasur asnjë post, asnjë detyrë. Sepse autoriteti shpirtëror është më i larti autoritet. Po në këtë takim ne vajtëm të drekonim tek Kisha e Shijonit, po Ali Podrimja sa erdhi aty iku, ai kishte thënë se nuk mund të hynte në një kishë ku kishte vënë dorë Janullatosi. Edhe sot kam ndjesinë se ai u ngjit nëpër re si një fajkua për të takuar zotin e për t`iu lutur atij që të mbrojë kishat shqiptare. Ai ishte poeti dhe njeriu që nuk pranonte gjëra që binin ndesh me imazhin e tij për kombin dhe imazhet e tij ishin të drejta, pavarësisht nga preferencat globaliste e teoritë e ndryshme. Në këtë pikëpamje nuk ishte ekstremist, por i drejtë dhe virtuoz ashtu siç është çdo poet i madh, ashtu siç ishte ai.
Podrimja është një poet i përmasave të pakapshme, e nje trandeshence, gati biblike, si rrallëkush ai diti ta gjurmojë shpirtin e popullit të vet, ta nxjerrë nga memecëria e t`i japë, duke e çuar deri në foltoret e artit europian. Sepse ai ishte i përcaktuar nga hyjnia, me fuqi të jashtëzakonshme talenti dhe vullneti, dhe Ai as diti, as e çoi ndërmend ta braktiste këtë dhuratë.Duke lexuar veprën e tij, më bën përshtypje të thellë ky univers, sistemi i tij i fjalëve të veçanta, sistemi i figurave metaforike, simboli, shtresat e nënteksteve të pjekura me saçin përvëlues të ndjenjës kombëtare.
Mbi të gjitha më bën përshtypje thyerja estetike e vargut, tepër e veçantë, origjinale e pakapshme, një thyerje që përbëhet nga asosacione të largëta, në dukje të pakapshme, po nëse hetohen hollë hollë, ato janë aq të thjeshta. Ai shkëlqen në një energji të posaçme të vargut që të ngulet tërësisht në kujtesë dhe të trondit. Nuk është poet i narrativës klasike dhe i përshkrimeve të gjata që s`thonë gjë, është poet i sintezës dhe detajit befasues, kushtrues, jashtë çdo britme patetike, mobilizues jashtë çdo urdhëri, rivendikues, siç thotë për të poeti grek Dino Kubatis. Poezia etij godet, të trondit tej mase e sidomos kur e lexon me kujdes kupton se shijimi i parë është vetëm një hutim, ndërsa më vonë ky univers fjalësh të përthith si në një humbellë duke të mbytur me ndjenja e mendime humane plot dramacitet e lirizëm të ngrohtë, plot dashuri për njeriun. Ne nuk e dimë se ç`do qe ky poet po të kishte lindur në Kosovën e lirë, çdo paramendim ka nevojë të korrektohet, por ne dimë se vargje të tilla: ”Zgjohu Kosovë, zgjohu nëna ime e dashur, balli dhe emri im i shkelur” nuk mund t`i shkruante poet tjetër veçse Ali Podrimja.
Në këtë kuptim, Kosova dhe Ali Podrimja e gjetën njëri tjetrin siç gjen nëna të birin në furtunë dhe duke ukapur fort ia arrijnë të dalin në breg. Ndaj ai mbetet një sinonim i lavdisë, duke marrë për antonomazi emrin poeti, ashtu siç flitet për Naimin dhe Fishtën. Po Ali Podrimja nuk është vetëm poet i Kosovës, Çamërisë, Dibrës, Shkodrës, Ulqinit, Rozafës, etj, ai është poet i Njeriut, poet i ndjenjave të holla liriko -dramatike, i jetës dhe dhe vdekjes që i sheh të përqafuar, ashtu siç i shihte Lasgushi. Ai është poet i peizaheve të metroleve të Europës, poet i ndjesive të holla e të prekshme, poet lirik, epik, që sillte një dashuri të madhe për jetën, pikërisht atëhere kur jeta kërcënohej nga shfarosja. I gjallë, i fuqishëm, enigmatik dhe i qartë, tërësisht shqiptar, larg çdo mode apo imitimi, i vërtetë si vetë natyra, dhe i dobishëm si vetë njeriu që jep gajret e nuk të lë në baltë, kështu ishte baca Ali, i cili nuk mund të ishte tjetër veçse Poet i shënuar nga geni i rracës për të qenë i tillë. Poeti francez Leo Largie thotë: ”Do ngrehin padyshim një bust mbi varrin tënd, /A ndën një lar të bukur, aty në ndonjë park /po s`është gjë ky nder po qe se nuk përmend, /Njeri nga vepra jote, pas shekujsh ndonjë varg”.
Historia ka dëshmuar se shumë poetë që në kohën e tyre ishin të përkëdhelurit e kohës, morën medalje e dekorata, çmime e stërçmime, sot nuk kujtohen, ndërsa të tjerëve u mbahen mend përmendsh vargjet, ata përmenden për sentencat e çmuara poetike .E ndër këta të fundit, ashtu siç i përmenden vargjet Naimit, De Radës, Serembes, Gavril Darës, Lasgushit, Nolit, Migjenit, Azem Shkrelit, Fishtës, Kadaresë, Agollit, ashtu do ti përmenden vargjet e Ali Podrimes, këtij poeti të shkëlqyer të rracës sonë, që kurrë nuk e tradhtoi poezinë dhe Kosovën, duke e mbartur atë siç thotë një poet tjetër: ”si një plagë me vete”, plagë të cilin u mundua ta shëronte me freskun e nxehtë të vargjeve të veta brilante. Jo më kot ikja e tij ka zgjuar një drithërimë të habitshme në gjithë botën shqiptare dhe më gjërë, për asnjë poet nuk është folur kaq shumë sa ç`po flitet këto ditë për të. Është një respekt që vjen nga kodet e lashta zakonore të shqiptarit, respekti për burrat e fjalës. Dhe Ali Podrimja ishte një burrë i fjalës së veçantë e të mençur që i shtoi yje të tjera artit shqiptar duke na drithëruar të gjithëve. Dhe në fjalët për të s`ka asnjë tepërim, sepse ai është lavdia e merituar… Duke lexuar tekstet e Podrimes, bindesh se ajo është një poezi që ka kaluar nëpër kohë duke bartur pezmin dufin, rravgimet e fatit të individit shqiptar të Kosovës, i cili edhe kur jetoi në një paqe të rreme, e bartëte dramën e fillimit të masakrës si një shenjë që ndihej e vinte në ajër, si një gaz helmues që mjaftonte dikush t`i vinte flakën… Ndaj poeti do t`i dedikonte këto vargje Anton Pashkut: ”Vras, më vrasin /askush plagoset”. Nuk ka vargje më të bukura për të përcaktuar atë gjendje të mashtrimit të lirisë së lejuar, mbushur gjithë urrejtje e vringëllima në heshtje të mllefeve ulëritëse që nuk bënin zë. Podrimja vargjet e tij do t`i mprihte si heshta për të shpuar rrumbullakësinë e përshtatjes, vargjet e tij do të fluturonin qiellit të Kosovës për të ndezur retë e zemërimit, do të zbrisnin në shtresat e dheut për të çaktivizuar vulllkanet e fjetura, sepse: ”tokë me da nuk kam/hasmit në pi.. të sëmës, /vdekja si do që të vijë /qençe nuk jetohet ma ”Duket se këto janë vargjet e fundit, që nxisin natyrshëm për një fillim të ri. Ato vendosin një kufi heroik.
Ky ishte dhe është Podrimja, sintezë e gjallë e forcës, dashurisë, urrejtjes, gëzimit, shpresës. Ai ndryshon nga eleganti Azem Shkreli, latues i fjalë, sepse Podrimja i derdh fjalët si në shtratin e një llave, ose të një lumi furnizuar nga shirat në malet e qëndresës. Ndaj në vargjet e tij siç feks agimi, e Rrafshi e shpin trupin në madhësinë e vet, ashtu vjen e përflak vetëtima e bubullojnë mitet e lashta. Librat e tij janë libra që s`mund t`i heqësh nga dora, sepse ato dora dorës zbulojnë realitete tronditëse dhe u japin një dorë shpresave të vakta, dobësive të çastit për t`i ngritur në këmbë. Ai mobilizon e shkund harresën, kujton dhe rikujton, e bën gjithnjë këtë me një energji të jashtëzakonshme, sepse nuk do asnjë çast të shkëputet nga populli i tij, dhe vargjet e tij bëhen paradigma të fuqishme të ngritura në nivelin e një mençurie të re. Kjo mençuri nuk e harron asnjëherë arsyetimin se poeti i kalibrit të tij, e ka për detyrë t`i rreshtojë vargjet si ushtarët në një front të përditshëm, në luftë me vrastarët e lirisë. Çdo poet sjell në poezinë e tij vetveten, e rëndësishme është se sa vargjet e tij bëhen përfaqësuese dhe mëkojnë e mbushin me ngazëllim kraharorët e qinda mijëra njerëzve. Dhe Podrimja pati fat se diti ta bëjë këtë për mrekulli, përderisa poezitë e tij udhëtonin në mendjet e njerëzve, përderisa ai udhëtoi pa u lodhur drejt kulmeve të poezisë shqipe duke u bërë një kulm edhe vetë, siç do e përcaktonte Hashim Thaçi. Duke e kundruar veprën e tij në tërësi e duke e lexuar në veçanti, nuk mund të mos kuptosh kalimin e saj nëpër fazat kohore si një sprovë e vetvetes duke jetuar si poet që vazhdimisht zbulon motive e jep ide intersante nëpër shpalosje të fletëve të kohës.
Në këtë reliev të saj kemi një konfiguracion të çuditshëm me dritëhije të theksuara nga del në pah një shpirt që vuan,që kërkon e s`gjen qetësi, Brenda university të vet drithërues që gjeneron ndjenjë estetike të lartë, finesë të jashtëzakonshme fargu e shpërthime impulsive tronditëse. Vargu e flak tutje çdo teprim, dhe poeti thotë: Shqipëri, /xhuxhe je, /xhuxhe je ti, moj, /pa mua /Shqipëri /pikë uji në pëllëmbën e të eturit ”Është një poezi që daton dy vitet e fundit, që mbart në vetvete një mbresë të thellë përmes një simbolike dhe nënteksti të hollë. Poeti nuk e sheh të vetëmjaftueshme Shqipërinë pa Kosovën dhe anasjelltas, ato nuk janë veçse dy pjesë të vogla të një të të tëre të madhe. Sepse poeti, jashtë logjikës së çdo politikani apo feudali të provincës, mban gjithnjë një kod tjetër të gjykuari në shpirtin dhe mendjen e vet. Ai është më i pangjashëm në këtë, i epërm si një zot.

“Midis jetës dhe vdekjes”, së Shaban Brahes

Nga Avdi Ibrahimi



Çka e mbajti dhe e mban gjallë popullin shqiptar?Nga buron aktualiteti i mesazhit politik e patriotik?Në valën e luftës për liri e bashkim kombëtar.Këtë mesazh atdhetar mund ta lexoni në librin e Shaban Brahës:”MIDIS JETËS DHE VDEKJES”(Libër me kujtime).Botuar në Prishtinë 2011.



Libri i Shaban Brahës së pari është një dokument përjetues historik,por edhe artistik,i kohës ku sublimohet fryma e situatave ekzistenciale,ky libër ka sublimuar e sublimon një substrat,do të thosha,politiko-historik që vazhdimisht është përsëritur dhe po përsëritet në jetën e brezave,nëpër shekujt e përflakur që mbijetuam midis jetës dhe vdekjes.Si i tillë ky libër del se është zëri i ndërgjegjës kombëtare të autorit i cili është edhe vetë personazh me trungun e tij familjar, i ngjarjëve të mëdha kombëtare shqiptare të fundshekullit XX-të, dhe fillim shekullit XXI-një,libri i mirëpritur nga lexues të shumtë të mbarë hapsirave dhe përbën një interesim të jashtëzakonshëm edhe për studjues shqiptar, para se të shtjellojmë librin të shkruajmë pak fjalë për autorin:



Shaban Jakup Braha i lindur më 1 Janar 1928 në qytezën Bicaj të rrethit të Kukësit.Trungu i tij familjar është më origjinë nga Arbanishta në jugperendim të Nishit,e cila njihet për tradita atdhetare dhe luftarake.Shabani njihet si arkivist dhe korrier në terrenet dhe çetat në linjën Sllovë-Kukës-Prizren.E tërë familja që ngritur në luftën për liri e bashkim kombëtar.Duke qenë i papajtueshëm me tradhtinë jugosllave ndaj Kosovës dhe trevave tjera shqiptare dhe në shembullin e Shaban Polluzhës,Rifat Berishës,Gjeladin Hanës e Nexhat Agollit, përsëri e drejtoi ndërgjegjën edhe armën kundër robërisë serbosllave dhe në Kosovë çau në vatër me sukses rrethimet,pritat e kurthet e organizuara nga UDB-a famkeqe e Beogradit dhe për aktivitetin e tij prej kaçaku është dënuar në mungesë dy here me vdekje nga rregjimi gjakatar titist-rankoviçist e millosheviqian.Shabani shkollën e mesme Normalen e kreu në Prizren dhe Gjakovë.Në Tiranë kreu fakultetin Juridik e më tej fakultetin gjitharmësh në Akademin Ushtarake.Shërben në drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave Shtetërore dhe në Ministrinë e Brendshme (në profil ushtarak) duke ju përkushtuar Kosovës e tërësisë Kombëtare.Deri më tash ka botuar këto vepra letraro-historike.



1.IDRIZ SEFERI monografi 1981.

2.GJENOCIDI SERBOMADH DHE QËNDRESA SHQIPTARE (1844-1990) 1992.

3.RIFAT BERISHA Figur e shquar kombëtare 1998.

4.BETEJA E DRINIT KUNDER AGRESIONIT SERB (nëntor 1912).2000.

5.KËNDVËSHTRIME KOMBËTARE 2000-2001.

6.XHEVDET DODA 2002.



Ka edhe dy vepra të pabotuara për figura e ngjarje historike.Autori është anëtar i Lidhjës së Shkrimtarëve në Shqipëri.Libri më i ri që na solli shkrimtari i mirënjohur Shaban Braha,vjen deri të lexuesi dhe studjuesi ndryshe nga librat tjerë,ky libër është shpalosje e kujtimeve dhimbjeve,dramave e tragjedive,por edhe i fitoreve kombëtare.Nëpërmjet veprës:”MIDIS JETËS DHE VDEKJES”,autori sjell deri të lexuesi tregime të dhimbshme të ngjarjeve që ngjallin kujtime,autori synon të na tregojë se edhe pse shqiptarët u ngritën në luftë kundër nazifashizmit,në mbarim të kësaj lufte mbi gjysma e territoreve dhe popullit shqiptar mbetë në një robëri të re të Jugosllavisë artificiale të ndërtuar nga shpata e Berlinit,e Londrës,e Versajës së Parisit.Libri është i ndarë në XXVI kapituj me gjithsej 487 faqe,doli nga shtypi në Nëntor 2011,botues: NBGL”Berati”-Prizren.Sejcili kapitull bëhet më interesant,më i ndjeshëm dhe më i dhembshëm e dramatik në të rrëfyerit e ngjarjeve në hapsirat shqiptare nga ana e autorit. Për mua si lexues dhe njohës i mire i autorit, ku pata rastin të njihem me të gjatë veprimtarisë ilegale në kudër të Organizatës Bashkimi i Trojeve Etnike, qysh nga viti 1991,nga ku mësova shum gjëra të çmuara dhe më vlerë gjatë veprimtarisë atdhetare dhe luftës çlirimtare,por edhe sot nga ky mësues e luftëtar i çështjes shqiptare,nga ky Promete,meson njeriu vazhdimisht gjëra të vlershme dhe të çmuara,merrë ndjenjen e atdhedashurisë dhe ideve të mëdha drejt bashkimit të atdheut në të ardhmën.Me anë të kësaj vepre dhe veprave pararëndëse autori arrin të identifikohet me popullin e vet,me fatin dhe tragjikën e tij historike.



Libri”Midis jetës dhe vdkejes”,është një përkujtesë e ngjarjeve të mëdha historike që përvetëson lexuesin,duke lexuar ato ngjarje të dhimbshme dhe dramatike në mbarë hapsirat shqiptare gjatë zhvillimit të Luftës së dytë Botërore,ku autori angazhohet në këtë luftë antinaziste dhe antifashiste qysh në moshën 14 vjeçare.Por dhimbja do të jetë edhe më e madhe më të përfunduar kjo luftë,forcat aleate që ngadhnjyen mbi këtë luftë nazifashiste siç ishte Amerika,Anglia,Rusia dhe Franca edhe pse Shqipëria dhe shqiptarët u çliruan tërësisht me forca të veta,me pa të drejte i lane shqiptarët të ndarë në pesë shtete dhe krijuan një shtet artificial Jugosllavinë që ishte tërësisht pushtuese në trojet etnike shqiptare,ku autori i këtij libri i kundërvihet me shokët e tij bashkëluftëtar të lirisë kësaj robërie të re sllave mbi trungun shqiptar që po gjakosej e lahej çdo ditë me gjakun e pastër shqiptar.Autori për këtë robëri të re rrëfen:”…Sllavët janë jo vetëm robërues por edhe më barbar.Një popull që të shkon në thikë,ti çanë më shpatë nënat shtatzëna dhe ti kall fëmijët në flakën e shtëpive të tyre,nuk është njerëzore por është katillëk.Tregon autori se këto i kishte thënë babai i tij Jakup Braha…”Ky prind i dy dëshmorëve të kombit siç janë Meriman e Lihe Braha,kjo familje që e tëra luftonte kundër robërisë mbar shqiptare,familje kjo që kishte përjetuar tmerret e internimeve dhe burgosjeve nga robruesit e huaj,kjo familje që në gjiun e trungun e tyre kanë heroin kombëtar Ramadan Zaskocin (Braha),nuk mund të ishte ndryshe,për këtë ata u hodhën në valën e luftës për liri e bashkim kombëtar.



Të jeshë luftëtar i lirisë me pendë e pushkë është një nder dhe privilegj shum i madh njerëzor.Rrugëtimi jetësor i Shaban Brahes me shokë e në këtë rast po veçojmë shokun e tij të pandashëm Sali Shatrin që vepruan e luftuan me armë në dorë në çdo cep të trojeve shqiptare nuk është aspak i lehtë.Kjo veprimtari atdhetare ka përgjegjësi të madhe morale,prandaj Shabani me shokë iu përkushtuan me tërë qenien e vet njerëzore për ta kryer me nderë dhe më vlerë ashtu siç e kërkonte tradita popullore shqiptare në rivazhdimin e tij me lëvizjen guerile në Kosovë e viset shqiptare (1948-1956), ai ishte me misione atdhetare në Rajonin e Dragashit me Sali Shatrin,Sylejman Malokun,nga Planeja,Rrahman Beqirin nga Bardhoci,por aty kuptuam se Xhafer Hasani,Opojali,i ka trdhtue shokët në male dhe është dorëzu në UDB-ën e Prizrenit.Ai ka kallzue shumë gjana UDB-ës së Rankoviçit.Megjithkete njesiti gueril me në krye Shabanin kishin kryer me sukses misionin e tyre prej nga në vjesht të vitit 1949 ne publikimet jugosllave tregohej se Shaban Braha në munges ishte dënuar me vdekje,ky denim as nuk e kishte frikësuar dhe as nuk e kishte larguar nga lufta çlirimtare.Më pastaj autori rrëfen isha në Rajonin e Zhurit,duke qenë në takim me Lam Kasemin e Shkozës,ku çajne rrethimin duke lënë të vrarë disa pushtues jugosllavo serb,spiunimi ishte bërë në UDB nga Lam Krosi i Shkozës i cili ishte agjent i sherbimit sekret serb.Më tej vazhdon rrëfimin:”…Isha me njësitin e Drenicës në Rajonin e Suharekës dhe Prizrenit,me guerilasit Bajram Berishën,Halit Berisha,Liman Baloku,Bali Beqiri(Hamza) dhe unë.Kishim vendos që të hynim në kontakt me babën e Rifat Berishës,bacën Latif.në emrin e lëvizjes Çlirimtare të Kosovës që e drejtonin Xhafer Vokshi dhe Shaban Haxhia,prapa të cilëve ishin Mehmet Shehu dhe Haxhi Lleshi.Në Berishë të Drenicës asokohe bëhej fjalë se ishin arrestuar 300 vetë që ishin në lidhje me Rifat Berishën që plumbi i UDB-së jugosllave dhe plumbi i tradhtisë së Gajrakut të Rahovecit,ia rrëmbyen jetën…”Autori i këtij libri poashtu çan rrethimin në 21 gusht 1951 në Vlashnjë të Prizrenit,ku gjatë luftimit me hordhit pushtuese jugosllave-serbe dhe shqipfolës që po ndihmonin pushtuesin,i vritet bashkëluftëtari Zeqir Sahit Uzuni nga Gjonaj,duke u përjetësuar si dëshmor i kombit,si një trim trimërish,si një luftëtar luftrash.Poashtu pati një përleshje me forcat pushtuese jugosllave edhe në rajonin e Brodit të Prizrenit – Sharr 1953,ku dezerton nga misioni çlirimtar Ramadan Dauti dhe këtë tradhti as varri nuk ia fal!thoshte Shabani.



Në kapitullin XXII autori edhe pse në pensionim bënë një aktivitet të ngjeshur gjatë viteve 1985-1995,veprimtari kjo e cila ishte përcaktuar nga ministri Hekuran Isai për tu aktivizuar në punën edukuese me forcat kufitare e me forcat mbështetëse artileri-mitralere në qëndrat e stërvitjes të komandave të kufirit përballë Jugosllavisë,që nga Shkodra e Vërmoshi e deri në Pogradec.Veprimin tjetër ma caktuan, ma ngarkuan organizatat atdhetare nën robrin jugosllave thotë autori:”Organizata Bashkimi i Trojeve Etnike”,që drejtohej nga Ruzhdi Saramati dhe zëvendësi Avdi Ibrahimi.Pastaj:”Lvizja Popullore e Kosovës”,që në kontakt me mua ishin Xhavit Haliti dhe Azem Syla,me “Frontin e Rezistencës”,erdhën në kontakt me mua Mentor Kaçi dhe Fatos Aliu.Në këto rrethana shprehet autori i librit:”… Vazhdova të jem në veprim njëri nga kuadrot ushtarake të Lëvizjës së armatosur në kontakt me: Xhavit Halitin,Azem Sylën,Ali Ahmetin,Bardhyl Mahmutin,Ibrahim Kelmendin,Sabit Gashin,e Fatmir Humollin,Sabri Durakun,Ruzhdi Saramatin e Avdi Ibrahimin,Sejdi Veselin,Skënder Hasimin,Halil Bicin etj.Bërthama e kësaj veprimtarie u ruajt duke dhënë kontributin e vetë,ku personalisht baci,Shaban,mori masat frymëzuese,organizuese dhe të përgaditjes luftarake të njësiteve guerile në thellësi të formacioneve luftarake të UÇK-së,ku rrëfen autori se dy here kishte hyrë në kontakt edhe në grupin e komandantit legjendar të UÇK-së, Adem Jasharit.



Po kujtimet e ngjarjeve të mëdha,dhembjet dhe përjetimet e fatit të mbar shqiptarëve janë më shum se dhimbje.Përgëzoj librin,i uroj shëndet dhe shum libra tjerë ta shohin dritën në të ardhmën sepse kur e vret armikun me pend edhe me pushkë e ke vrarë përgjithmonë siç është në këtë rast krijuesi Shaban Braha.Nuk kam çfarë të shtoj tjetër në këtë vështrim libri”Midis jetës dhe vdekjes”,është vërtet një libër vlerash,që ka marrë vulën e ndriçimit të kujtimeve të luftës çlirimtare,me domëthënie historike.Ndihem shumë i knaqur që kam fatin ta pasuroj biblotekën time personale me këtë libër,që u shkruajt nga mendja e ndritur dhe dora e artë dhe panda shkëlqimtare e Shaban Brahës,të cilin liber do ta ruaj me kujdes si gjith librat tjerë të këtij autori.Uroj që ky libër të pasuroj edhe vitrinat e lexuesve të vëmendshem, këtë mision i ka vënë vetës,sepse ky libër është me vlera të mëdha historike dhe artistke.Për më tepër,autori tregon shkathtësi të vërtet në artikulimin e idesë së tregimit.Në tekstet prozaike të kësaj vepre në çdo kapitull veç e veç autori arrin të krijoj ndenjen e të madhërishmës gjatë të rrëfyerit,fitohet përshtypja që cak kryesor e ka të potencoj realen dhe ndenjen e heroizmit,atëherë del se autori gjakon me anë të tregimit të shpreh idealin prometheik,ku individi duhet të flijohet për të mirën e përgjithshme.Prandaj nga ky vështrim libri në analizën e kritikës të tregimit të bacit Shaban ka shumçka që do të mund të veçohej si cilësi narrative,si origjinalitet dhe si tipar i individualitetit të krijuesit,rezulton në kualitet,çka edhe imponohet që ky libër të lexohet me një vëmendje dhe me një frym nga lexuesi.

Ceshtja Shqiptare ne Diplomacine Britanike 1877-1880 _ pjese nga libri i Daut Dautit(Angazhimi britanik për të bindur Portën dhe Shqiptarët për zbatim të vendimeve të Konferencës së Berlinit…)

Nga janari e deri në verë të vitit 1880 qeveria britanike, në disa raste, e kishte njoftuar qeverinë greke se duhej respektuar një sërë të drejtash të popullatës shqiptare, e cila do të gjendej brenda kufirit të saj. Trikupi, nga mesi i muajit korrik, e lajmëroi qeverinë britanike se qeveria greke do të angazhohej që popullatës, e cila do të përfshihej brenda kufijve të rinj, do t’ua siguronte të drejtat religjioze që dilnin si të domosdoshme nga Traktati i Berlinit. Ai theksoi se qeveria greke, me dëshirë të saj, do të merrte iniciativë të siguronte edhe të drejtat pronësore të popullatës dhe do të respektonte pasuritë apo vakëfet me të njëjtat kushte dhe procedura që ishin bërë në Serbi, në Rumani dhe në Mal të Zi. Do të lejohej që, personave të përfshirë brenda kufirit të ri, nëse largoheshin më pas nga Greqia, t’u ruheshin pasuritë, të cilat mund të administroheshin nga ndërmjetësit. Trikupi paralajmëroi sigurimin e një vargu të drejtash, por shqiptarët nuk besonin në premtimet greke.



Ambasadori Goschen, më 19 korrik, u takua me Abedin Pashën për të biseduar përkitazi me mbrojtjen e të drejtave të popullatës që do të kalonte në Greqi. Goscheni ia përkujtoi pashës se sekretari britanik kishte kërkuar nga qeveria greke garanci për të cilat Trikupi ishte shprehur pozitivisht. Këto të drejta mund t’i shtoheshin Traktatit në rregullimin final të çështjes. Abedin Pasha e kishte pyetur ambasadorin nëse këto të drejta nënkuptoheshin pa pasur nevojë të ofroheshin garanci dhe pa bërë marrëveshje, pasi prona private duhej konsideruar e shenjtë. Otomanët e kishin konsideruar pronën kështu, kudo që kishin marrë territore të reja. Nga kjo, a do të thoshte se Greqia do t’ua garantonte shqiptarëve të drejtën e pronës?, e kishte pyetur Pasha ambasadorin. Goscheni i tha se ai mund t’i përgjigjej vetë kësaj pyetje, duke u bazuar në eksperiencën e tij gjatë historisë së re. Duke u përgjigjur, Abedin Pasha theksoi se një gjë e tillë nuk kishte ndodhur në Serbi, në Mal të Zi dhe në Rumani, ku të drejtat e pronarëve nuk ishin respektuar, edhe pse kishin ekzistuar garanci nga shtetet në fjalë. Duke u bazuar në këtë përvojë, Pasha theksoi se nuk ishte e rëndësishme nëse shqiptarët rezistonin, apo kalonin të qetë nën pushtetin grek, pasi që të gjithë e dinin se pronat do t’u konfiskoheshin. Ambasadori Goschen u mundua që me diplomaci të përgjigjej në këtë pyetje, por nuk pati sukses, pasi që edhe ai e dinte se Greqia, sikur edhe shtetet e përmendura më lart, nuk do të përmbushnin kurrfarë premtimi.



Sekretari i jashtëm britanik e kishte porositur ambasadorin Goschen që ta njoftonte qeverinë otomane se qeveria greke do të obligohej t’i respektonte të gjitha të drejtat e shqiptarëve, të cilët do të përfshiheshin brenda territorit të ri grek. Garantimin e këtyre të drejtave, Sekretari britanik, e kishte bërë duke i numëruar ato në këtë mënyrë:



Të sigurohej liria fetare sipas Traktatit të Berlinit;
Të siguroheshin të drejtat pronësore;
Të sigurohej në mënyrë Bona Fide pasuria shtetërore otomane dhe pasuria religjioze sipas Traktatit të Berlinit;

Të lejohej kohë e mjaftueshme për personat që dëshironin të mbanin shtetësinë otomane dhe të largoheshin dhe këtyre personave t’u mundësohej shitja e pasurive apo, nëse nuk dëshironin ta shisnin, të sigurohej mundësia e administrimit me anë të përfaqësuesve;
Të mos shqetësoheshin personat për pasuritë e tyre për shkaqe politike, apo për aktiviteteve të mëparshme që kishin bërë gjatë kohës kur territori ishte nën sundim otoman;
Të gjithë myslimanët të kenë të drejta të plota që t’i gëzojnë të gjitha të drejtat civile dhe politike dhe përfshirjen e plotë në jetën politike, të përfshihen në pozita publike dhe profesionale; dhe,
Greqia do të merrte përsipër pjesën e borxheve otomane për Epirin dhe Thesalinë.




Pas dorëzimit të vendimit të Konferencës së Berlinit, i cili dorëzim qe bërë në mënyrë kolektive nga të gjithë ambasadorët e Fuqive të Mëdha në Konstantinopojë, Porta, më 27 korrik, i ktheu përgjigje ambasadorit britanik. Otomanët theksonin se, kur ishte nënshkruar Traktati i Berlinit, Porta nuk kishte pritur ndonjë propozim të këtillë nga Fuqitë ndërmjetësuese. Me anë të këtij ndërmjetësimi, Greqisë po i jepej territori që i takonte Shqipërisë, sikur edhe tërë Thesalia, që së bashku përbënin territor më të madh nga ai sa kishte Greqia, konkludoi Porta. Me këtë rast, nuk ishte respektuar aspak kriteri strategjik, pasi Mecova, e cila kishte rëndësi të jashtëzakonshme strategjike për Shqipërinë e Jugut, i ishte dhënë Greqisë. Ankesat e Portës ishin të mëdha dhe të drejta. Porta, për të satën herë, deklaroi se një vendim i këtillë ishte aq shumë dëmtues, politikisht dhe ekonomikisht, sa që ishte tejet vështirë të zbatohej. “Si ta dorëzojmë Janinën dhe pastaj të mendojmë se jemi mirë me shqiptarët”?, e kishte pyetur Abedin Pasha ambasadorin Goschen.



Përcaktimi i shqiptarëve për t’i rezistuar aneksimit grek, ishte i pamohueshëm. Megjithatë, nënkonsulli Onofrio theksonte se, brenda udhëheqësve dhe aktivistëve të Lidhjes Shqiptare (Prizrenit), ekzistonte një grup që besonte se konflikti ndërmjet shqiptarëve dhe grekëve mund të evitohej. Ky grup mendonte se duhej shtyrë Greqinë të bënte kompromis sa i përkiste Epirit. Këta shqiptarë ishin të vetëdijshëm se, me anë të aneksimit, do të absorboheshin dhe do të shkriheshin shpejt në Greqi, duke e humbur identitetin dhe trashëgiminë kulturore që kishin. Shikuar edhe disa fakte historike, Onofrio, theksonte se, shqiptarët dhe grekët mund të bashkëjetonin, nëse në kushtetutën greke bëheshin ndryshime. Por, mënyra më e mirë, sipas Onofrios, që sugjeronte një grup i shqiptarëve aktivistë të Lidhjes, ishte krijimi i Konfederatës shqiptaro-greke. Në këtë konfederatë, të udhëhequr nga mbreti i Greqisë, mund të hynte edhe veriu i Shqipërisë.



Onofrio theksonte që ky grup argumentonte se një skemë e tillë politike do të ishte në interes të shqiptarëve dhe të grekëve, do të ruante dinjitetin e të dy kombeve, dhe do të ishte në gjendje që të zmbrapste agresionet nga jashtë. Onofrio shihte edhe një përparësi që mund të ofronte kjo skemë. Sipas tij, kjo konfederatë, gjatë procesit dhe brenda një kohe jo të gjatë, do t’i helenizonte shqiptarët me anë të administratës, e cila do të ishte greke në karakter. Mbi të gjitha, sipas kalkulimeve të nënkonsullit, kjo konfederatë do t’u jepte fund tendencave sllave, por edhe atyre austro-hungareze dhe italiane, për aneksimin e Shqipërisë.



Duke i raportuar sekretarit të jashtëm, këtë paraqitje të Onforios e përkrahu edhe konsulli Reade nga Korfuzi. Reade shtonte se grekët nuk do të duhej të armiqësoheshin me shqiptarët, pasi që, në një të ardhme të afërt, mund të ishin aleatë të njëri-tjetrit kundër tendencave ekspansioniste sllave. Konsulli Reade besonte se numri i shqiptarëve me influencë, që ishin në favor të “skemës Onofrio”, ishte i konsiderueshëm. Problemi ishte se kjo ishte vetëm një ide që duhej zhvilluar më tej. Në fakt, kishte mbetur pak kohë që ideja e kësaj “skeme” të zhvillohej, pasi që të dy palët (shqiptarët dhe grekët) planifikonin të shiheshin vetëm nëpërmjet tytave të pushkëve. Të gjithë mendonin se grekët nuk dëshironin ta pranonin këtë ide. Konsulli Reade theksonte se, më së miri do t’i binte Greqisë, nëse e përqafonte një plan të këtillë, pasi dihej që numri i të rinjve grekë që ikte nga mobilizimi ushtarak ishte i madh. Të paktë ishin grekët që besonin se mund të luftonin kundër shqiptarëve, sidomos nëse shqiptarët përkraheshin nga Porta.

Dauti Dauti është lindur më 1960 në Kokaj të Gjilanit. Shkollën fillore e kreu në Prishtinë kurse të mesmen, gjimnazin, në Gjilan. Ka kryer fakultetin juridik në Universitetin e Prishtinës, kurse studimet post diplomike i kreu në Thames Valley University të Londrës – në degën e Unionit Evropian.
Shkrimet e para i ka botuar në Bota e Re, pastaj ka vazhduar të shkruaj në revistën javore Zëri, për të cilën, nga viti 1994 e deri më 1999 ka qenë korrespondent nga Londra.
Gjatë vitit 1999-2001 ka punuar redaktor në IWPR (Institute for War and Peace Reporting) në Londër, dhe ka themeluar zyrën e këtij instituti në Prishtinë. Nga viti 2000 deri në fillim të vitit 2002 ka shërbyer si Sekretar i Përgjithshëm i SHGK (Shoqata e Gazetarëve të Kosovës), organizatës së parë të pavarur të gazetarëve në Kosovë. Gjatë kësaj kohe (2000 – 2002) ka qenë edhe anëtarë i pavarur në KQZ (Komisioni Qendror i Zgjedhjeve). Gjatë vitit 2002 ka qëndruar në Dayton, në Kettering Foundation, ku ka bërë hulumtime shkencor në lidhje me medien dhe demokracinë. Që nga kjo kohë, duke qenë anëtar shkencor (International Fellow) i këtij instituti të rëndësishëm amerikan, ka hulumtuar dhe botuar një varg studimesh në fushën e gazetarisë, politikës dhe atë të shkencave juridike.
Gjatë vitit 2005 ka punuar si këshilltar për media i kryeministrit të Kosovës, Bajram Kosumit dhe zëdhënës i kësaj qeverie.
Kohëve të fundit ka punuar në zyrën për informim të IOM (International Organisation for Migration) në Londër. Poashtu, gjatë këtyre viteve, në Londër ka vazhduar të paraqitet me shkrime dhe ka debatuar për çështjen e Kosovës në forume dhe media të ndryshme britanike dhe në media tjera botërore. Poashtu, është angazhuar edhe si këshilltar për informim dhe çështje të Ballkanit për organizata dhe institucione të ndryshme ndërkombëtare.
Kohëve të fundit, në medien e Kosovës, është paraqitur edhe si analist – kritik i procesit politik në Kosovë.
Daut Dauti është autor i këtyre librave:
1. Reflektime Shqiptaro-Britanike;
2. Lufta për Trepçën;
3. Unioni Evropian – Nga Ideja në Realitet;
4. Building an Independent Media in Kosova - Ngritja e mediave të pavarura në Kosovë
5. Assamblies and Ancient Deliberation According to Code of Lek Dukagjini;
6. “Çështja shqiptare në diplomacinë britanike, 1877 – 1880”. 2012, Shkup, shtëpia botuese Logos-A,
Daut Dauti ka botuar një numër të konsiderueshëm të artikujve dhe punimeve shkencore në gazeta dhe revista në vende të ndryshme.

PËRGATITI FLORI BRUQI

SI E SHPALOSEM FLAMURIN TONE NE VUTHAJ (8 NENTOR 1968)

Nga Rexhep Dedushaj


6 Nentor 1968. Gazeta “Rilindja” me nje titull shume te madh lajmeronte se eshte lejuar perdorimi i lire i Flamurit tone ne krejte Jugosllavi!

Kishte dy muaj qe kisha filluar punen si mesues ne Drenoc te Klines,pasi kisha diplomuar normalen ne moshen 20 vjecare.



Ate dite, e premte, rreth ores nje pas dite posa isha kethyer nga puna,u takova ne korzo te Pejes me Binak Ulaj dhe vellezerit Zenel e Sylejman Ulaj te shoqeruar edhe me nje tjeter qe une s’e njihja. Si duket ka qene Xhafer Shatri – shok i Binakut. Sylejmani kishte me u martue te dielen, pra pas dy ditesh, nga Vrella e Istogut dhe miqte i kishin thene se nuk u’a japim nusen nese s’e bini Flamurin Shqiptar.


Pasi u pershendeten, Ulajt me pyeten se a e dija ku banonte REXHE GJONBALAJ – profesor i Gjimnazit te Pejes dhe me derguane t’a thrras sa me shpejt. Po u presim ne kafenene “Ballkan ” thane ata. Posa e kalova uren e zallit e takova Gjonbalajn,qe ishte nisur me dale ne qytet.Pasi u beme bashk, e takuam edhe Baqir Hotin, atehere korespodent i Rilindjes ne Peje, qe e kishte gazeten ne dore.Rexha i’a merr Rilindjen duke e pyetur:” A eshte lejuar ky flamur per krejt shtetin a vetem per Kosove?A mund ta cojme edhe ne Plave?”

“Per krejte Jugosllavi – tha Hoti dhe po patet “takat” e sillni edhe ne Plave ” dhe iku duke i’a lene Rexhes gazeten ne dore…

Te autobusi qe nisej per ne Guci e takuam nje ”funksionar” te komunes se Plaves; Rexha e pyeti: “A mund t’a sjellim kete flamur tek ju”,duke i’a treguar titullin e gazetes.

“Paj e kemi flamurin t’mireboll, e mos na nxirrni telashe” – tha i gjori! Rexha e shtyu e gati i’a pat thyer qafen ne dere te autobusit.

Shkuam ne kafe “Ballkan”.Pasi u pershendetem ,une fillova te largohem por Zeneli me tha: “Ulu edhe ti, se je nipi i CUNG TAHIRIT e duhet t’interesojne dhe ty keto pune “! Per here te pare e ndjeva ne menyre pozitive, bile krenare, se isha nipi i tij. Se deri ate dite ma kishin permendur ate emer ne kontekstin negative, se gjoja isha nip i tradhtarit te shtetit Jugosllav! Fjala ishte per ungjin (xhaxhain) e tim eti, (qe une e kisha quajtur Babe) te masakruar nga UDB-a se bashku me nipin e vet ISUF ZYMERIN, me 18 korrik 1951,ne Vuthaj. (Me gjersisht per ket lexo ne Gazeten “DIELLI” te muajve korrik-shtator 2011).

Ate dite i bluajtem tri ceshtje:

1.Nje zeri ishim qe ta shpjenim Flamurin ne Vuthaj, ne ate shpejtesi gjersa ishin malazezet e hutuar, se me vone filluan te nxirrnin probleme.

2 . Ulajt frigoheshin nga kryetari i atehereshem i komunes se Plaves -HASAN VUCETAJ, me te cilin kishin nje ngatrrese familjare.Une e kundershtova rreptesisht mundesine se Hasani tenton te hakmerret ne ate menyre duke e njohur karakterin e burrnine e tij vuthjane edhe Binaku mu bashkangjit.

3. Ishte frika ne mos Bajraktari i Vuthajve, i pa informuar me situaten, mund te mos pranonte ta merrte ate flamur!!

Nese s’e merr Muzlia, e merr Rexha i thane Gjonbales, gje qe ai nuk pranoj per shkak te nje problemi qe kishin pasur me pare ne mes vete, ata.

- E merr Rexhepi – tha Zeneli, eshte nip i Cung Tahirit e i takon. Jo e merr djali i Cungut, Salihi, se Rexhepi eshte i ri, tha nje tjeter.

- As Salihi, as une por e merr BRAHIM CALOKU, kundershtova une. Ka qene ne Goli Otok dhe pa i’a marr kryet s’mund i’a merr kush flamurin nga dora.

U muarem vesh qe te gjithe te takohemi ne shtepine e Ulajve ne Vuthaj, neser mbremje. Ashtu edhe ndodhi, posa u beme bashke e filloi dasma. Dual nje mesues ne Martinaj, Avdullah Vucetaj, e hapi nje qese me duhan ne dhome dhe tha: “Te fala keni nga Kryetari i komunes H.Vucetaj, u’a uron Flamurin Shqiptar dhe e keni te siguruar rrugen nga Gucia ne Cakorr “!



Gezimi s’kishte fund…!



Une fjeta ate nate tek Brahimi dhe e binda qe nqs frigohet t’a marre flamurin Bajraktari, atehere duhej qe t’a mbarte ai, gje qe e pranoi me kenaqesi.

Disa here e kam ndegjuar me vone Muzli Ramen ku thonte se eshte friguar mos eshte ndonje provokim per te por kur e ka pare Brahimin pas tij e ka dite se do t’ia marre e e ka marre vete Flamurin,qe valvitej per here te pare neVuthaj pas vitit 1945 – kur e kishin ndaluar ate. Dhe vazhdonte: Kur kam ra ne Guci, e kam par komandantin e milicise, mu ne fytyre, gati me ka shpetuar Flamuri nga dora, por e pashe Hasan Melin, kryetarin e Komunes me tre milic qe na tha ecni pas meje dhe me nje gazike ka shkuar para nesh deri ne Cakorr. Aty na ka prite edhe kur jemi kthyer e na ka percielle deri ne Vuthaj!!

Kur rame ne Peje, e lame autobusin ne zalle dhe u nisen ne kembe neper qytet, U ndalem ne sheshin para komunes dhe nga ana tjeter vinin shume dasmore te tjere me nje flamur shum te madh qe e mbanin dy veta te veshur me rroba kombetare. Ishte nje darsem aq e madhe dhe aq e hareshme sa s’kisha pare kurr asi gezimi. Tupana, surle dhe te shtena nga te gjitha armet e mundshme. Me kujtohet dikush i tha nje djalit nga Martinaj: “O caja gryken pushkes se po nai vret komunaret”!

Me kujtohet edhe nje detaj: Praf.Syl Dreshajt i’a ka dhene doren nje serb me shume pushtet asokohe ne Peje. E kur e kam pyetur Sylen per kete me vone me pati thene se ai serbi kur e kane ndaluar perdorimin e Flamurit tone ka pas thene kurr me s’do ta shihni ketu. E ate dit shume i nervozuar i’a uron Syles rikthimin e atij simbol qe ai e urrente aq shume. Ate dite ai katil e ka ndier ne shpirt se po e humbasin Kosoven.

E njejta ceremoni u u be ate dite edhe ne Vrelle ku e muarrem nusen dhe kur u kthyem ne Peje une u ndala aty se duhej te nesermen te shkoja ne pune. Pas ketij rastit Binaku s’mu ka ndare me. Si duket me kishte antaresuar ne nje organizate te veten ilegale me pseudonimin ” MESUESI” – sic thot ne nje interviste te veten Kadri Osmani: “Me ne ishte edhe nje mesues qe u largua vet”, Une s’isha larguar por ata rane ne burg e Binaku s’me ka zbuluar mua, Te tjeret s’kane dite kush jam une.

Asokohe Binaku m’i binte ca materiale: libra e gazeta si “Shqiperia e Re” psh. dhe une i dergoja ku me porositnin ata. Nga ai material kam lexuar shun: Romanin “Tradhtia. Shota e Azem Galica, Hasan Prishtina, Ushtima e Korabit”etj.



Kur dual Binaku nga burgu ( i denuar me 5 vite ne vitin 19 74) une dola me pare por kur u afrova tek shtegu ishte i ulur ne shkalle ma beri me krye qe jo. Une vazhdova rrugen e kur u ktheva ne Peje kuptova se te gjithe ata qe kishin shkuar t’a vizitojne ne krye me Prof.ISA DEMAJN nga Rugova kishin rene ne burg.

Hapja e themeleve për ndërtimin e kishës sllavo-ortodokse në Martinaj të Plavës e Gucisë

NGA PROF BINAK  ULAJ

Ky akt ka shkaktuar indinjatë të thellë jo vetëm te banorët e këtij fshati, por edhe tek të gjithë shqiptarët e kësaj ane, brenda dhe jashtë vendit. Kjo, jo për atë se ata janë kundër kishës sllavo-ortodokse, ndonëse e dinë rolin e saj që prej dekadash, sidomos në luftërat e fundit në ish-Jugosllavi, por për arsye se ndërtimi i këtij objekti fetar sllavo-ortodoks në themelet e një kishe katolike shqiptare dhe në një fshat etnikisht të pastër shqiptar është provokim i rëndë

Pas shpalljes së mëvetësisë së Malit të Zi (21 maj 2006) është pritur se do të avancoheshin të drejtat kombëtare dhe politike të shqiptarëve në këtë shtet. Kjo, aq më parë ngase shqiptarët janë deklaruar pro kësaj mëvetësie dhe vazhdimisht kanë pasur rol konstruktiv në këtë shtet. Për fat të keq, një avancim i tillë nuk ka ndodhur. Përkundrazi. Me legjislacionin nacional, pozita e shqiptarëve është duke u degraduar gjithnjë e më shumë. Në vend se shqiptarëve t’u kthehen pronat, të cilat ishin detyruar t’i braktisin për të shpëtuar kokën nga regjimi i MSKS-së, e në të cilat, pastaj, ishin sjellë e vendosur kolonë nga zona shkretinore të Malit të Zi, në vend se t’u kthehen edhe pronat e nacionalizuara në kohën e ish-regjimit komunist, me Ligjin për privatizimin, disa prej këtyre pronave janë nxjerrë në ankand dhe janë shitur nga organi qendror, Këshilli për Privatizim, me seli në Podgoricë. Kështu ka ndodhur edhe me pronat e shqiptarëve të Plavës dhe  Gucisë. Atyre nuk u janë kthyer pronat e çmueshme pyjore, është shitur objekti hotelier te Krojet e Ali Pashë Gucisë, ku gjendet njëri ndër burimet me të pasura ujore, afro 6-7 m3 në sekondë, që nuk shteron kurrë, as dimrit e as verës. Shpallja e Alpeve Shqiptare (toponimin Bjeshkët e Nemuna e ka përdorur gjeografi serb J. Cvijiq), që përfshin kryesisht pronat e  paluajtshme të shqiptarëve, pjesërisht edhe të boshnjakëve, duke e vënë atë nën kontrollin e pushtetit qendror, duket se nuk ka për qëllim ruajtjen e begative, ndër më të bukurat turistike, jo vetëm në vendin tonë, por më tepër krijimin e një lloj brezi ndarjeje të vazhdimësisë territoriale të shqiptarëve. Shumica e pronave të përfshira me këtë park shtrihen përgjatë kufirit  shtetërorë të Shqipërisë, në gjatësi prej afro 52 km.

Ndonëse shqiptarët e kësaj ane e kanë bojkotuar referendumin për formimin e Komunës së Gucisë, ka gjasa se ajo do të themelohet. Faktet tregojnë se themelimi i kësaj komune ka prapavijë politike. Dyshohet se ajo themelohet për të minimizuar rolin e shqiptarëve në Komunën ekzistuese të Plavës dhe për të faktorizuar rolin e malazezve në vendimmarrje, gjë që mund të reflektohet edhe në lidhjen dhe ndërtimin e infrastrukturës rrugore që lidh këtë komunë me Pejën dhe Deçanin. Ndryshe s‘ka si të kuptohet fakti se prej vitesh, Tuzit nuk i jepet statusi i komunës, por funksionon në kuadër të Komunës së Podgoricës, ndonëse resurset njerëzore dhe ekonomike i ka shumë më të favorshme se ato të Plavës. Për më tepër, as hapësira gjeografike e Komunës së Plavës, në sipërfaqe prej gjithsej 436 km 2 (44% e saj është e mbuluar me pyje të larta ekonomike), duke përfshirë edhe Gucinë, e as buxheti i saj vjetor (1. 832.871.24 € bruto, në vitin 2011), e as numri i të punësuarve, as  resurset ekonomike (nuk janë në funksion asnjëri prej objekteve të dikurshme ekonomike-industriale), nuk e arsyetojnë një veprim të tillë.

Tani ndodh edhe një provokim i rëndë.Hapja e themeleve për ndërtimin e kishës sllave ortodokse, apo të ndonjë objekti tjetër kulti sllavo-ortodoks, në fshatin Martinaj, më 25 maj 2013. Ky akt ka shkaktuar indinjatë të thellë jo vetëm te banorët e këtij fshati, por edhe tek të gjithë shqiptarët e kësaj ane, brenda dhe jashtë vendit, dhe më gjerë. Kjo, jo për atë se ata janë kundër Kishës sllave ortodokse, ndonëse e dinë rolin e saj që prej dekadash,  sidomos në luftërat e fundit në ish-Jugosllavi, por për arsye se ndërtimi i këtij objekti fetar sllavo- ortodoks në themelet e një kishe katolike shqiptare dhe në një fshat etnikisht të pastër shqiptar është provokim i rëndë. Ç’është e vërteta, në këtë fshat janë vetëm dy familje malazeze, Vuçeliq dhe Radenoviq, që jetojnë në tokën e vëllazërisë Prelvukaj, pronarët e së cilës vazhdojnë të jetojnë  në Shqipëri, ngase nuk u është kthyer prona e vet. Madje, edhe themelet e këtij objekti janë hapur në pronën e kësaj vëllazërie. Ky akt ua rikujton anasve shqiptarë të kaluarën e hidhur, terrorin me përmasa gjenocidi dhe represionin që ka vazhduar më se një shekull. Ua kujton vitin 1912, kur kjo krahinë pushtohet nga forcat malazeze e serbe, të cilat, përveç planeve për zhbërjen e shqiptarëve nga trojet e veta etnike e historike, në shenjë hakmarrjeje për disfatën që kishte pësuar ushtria malazeze nga forcat e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, dhjetor 1879 - janar 1880, njërës ndër betejat më të njohura për mbrojtjen e tërësisë territoriale të Shqipërisë, pushtuesve u ishin lënë duart e lira të bënin çfarë të donin për të shfryrë gjithë mllefin e grumbulluar me dekada për atë disfatë, pa kursyer askënd. Jo vetëm sipas rrëfimeve të të moshuarve, por edhe në publikime, theksohet se “asnjë  ushtar malazias nuk konsiderohej ushtar nëse nuk e kishte përgjakur bajonetën dhe grykën e pushkës në familjet plavjane e gucjane turke, siç i quanin ata, pa kursyer fëmijët, gratë shtatzëna e, për të sëmurët dhe pleqtë as të mos flasim. Të gjithë me radhë thereshin me bajoneta. Kur të kihet parasysh se për të pasur vend në radhët e veta, secili ushtar është dashur ta kishte therur, së paku një, mund të merret me mend se sa ka qenë numri i viktimave”. (I. Musiq, “ Zaljedila tuga”, Plavë, 2006). Të rriturit që ishin zënë, veçmas ata të familjeve që kishin marrë pjesë në luftëra për mbrojtjen  e trojeve shqiptare, ishin ekzekutuar në masë, me arsyetimin se nuk kishin pranuar ta ndërronin fenë dhe të kalonin në fenë sllave ortodokse. Vetëm në gjysmën e parë të vitit 1913, në Qafë të Previsë,  që gjendet afër Andrijevicës së sotme, janë ekzekutuar rreth shtatëqind shqiptarë e boshnjakë. Për t’ua pamundësuar jetesën, pushtuesit ua kishin vënë zjarrin shtëpive të vendbanimeve të tëra shqiptare. Krimet e tilla ishin bërë edhe në mars të vitit 1919, pas tërheqjes së forcave austriake. Shumica e popullsisë ishte detyruar t’i lëshonte vatrat e veta stërgjyshore duke gjetur strehim në krahun tjetër të atdheut, në Shqipëri shtetërore. Në trojet e braktisura pushuesit kishin sjellë e vendosur kolonë nga zona shkretinore të Malit të Zi.

Dhuna dhe terrori shtetëror ndaj popullsisë shqiptare të kësaj ane do të vazhdojnë edhe pas LDB-së. Menjëherë pas ripushtimit të Plavës e Gucisë nga forcat partizane e çetnike malazeze e serbe, në fund të vitit 1944, sikundër edhe gjetiu në Kosovë, do të vazhdojë zbatimi i politikës antishqiptare, në format më të ndryshme, e cila kishte për qëllim shpërnguljen dhe asimilimin e popullsisë shqiptare. Si pasojë e një politike të tillë, sistematike e në vazhdimësi, sot në Palvë e Guci jeton më pak se një e treta e popullsisë shqiptare të kësaj ane. Në fshatin Nokshiq, që prej disa dekadave, nuk jeton më asnjë shqiptar. Në fshatin Arzhanicë, me banim të përhershëm, janë vetëm dy familje, pasardhëse të vëllezërve Ujkaj, që janë në fazën e fundit të asimilimit. Rasti i dy kryefamiljarëve, Elez dhe Bajram Ujkaj, është sa tragjik, aq edhe shqetësues. Që të dy e kanë paguar me jetë këmbënguljen për të jetuar në trojet e veta stërgjyshore. Në korrik të vitit 1991, Elezin e plagos fqinji malazias, kinse për mezhdë. Pa mundur të ngrihej më nga shtrati, pra i paralizuar, Elezi ndërron jetë në vitin 1996. Rasti i vëllait të tij, Bajramit, është edhe më i rëndë. Pas një kurthi, ai me të birin, Xhemën 14-vjeçar, në rrugë e sipër për në bjeshkën e vet, më 26 korrik 1999, zhduken pa gjurmë, në afërsi të Çakorrit, ku kanë qenë të stacionuara policia dhe ushtria malazeze. Organet përgjegjëse e dinë përbërjen e trupave të stacionuara atëkohë në Çakorr. Në fshatin Pepaj kanë mbetur vetëm tri familje shqiptare, fëmijët e të cilave e vijojnë mësimin në  gjuhën malazeze. Në fshatin Doli ka kohë që edhe kisha është e mbyllur. S’ka kush të shkojë në të.

Tani, në kohën e sotme, pas të gjitha ndryshimeve të mëdha shoqërore e politike, në vend se në këtë fshat, apo gjetiu të ngrihej një monument përkujtimor për viktimat e shumta shqiptare e boshnjake të regjimeve shtetërore të MSKS dhe të ish-Jugosllavisë, gjë që do të përputhej me 100-vjetorin e masakrës në Previ (1913), propozim ky i mërgimtarit nga SHBA-ja, H. Ulaj, ndodh e kundërta: hapen themelet e një objekti me prapavijë të errët politike. Fakti se hapja e themeleve është bërë në praninë e forcave policore, të cilat, me atë rast kanë intervenuar dhe kanë arrestuar 22  shqiptarë, dëshmon për atë se struktura të caktuara shtetërore të Podgoricës nuk kanë hequr dorë nga vazhdimi i provokimeve dhe represionit ndaj shqiptarëve në Mal të Zi.

Megjithëkëtë, vlen të theksohet se me gjithë veprimet e tilla, popullsia shqiptare e Plavës dhe Gucisë, e mbetur të jetojë aty, është e bindur se kohës së ndërrimit të mëtejmë të strukturës etnike të popullsisë, ndërrimit të identitetit kombëtar e kulturor shqiptar të kësaj treve, i ka kaluar koha. Ndërtimi i shtëpive të reja, i rrugëve me vetëfinancim, siç është rasti i këtyre ditëve i ndërtimit të rrugës për në Hot të Plavës, ndihma materiale nga jashtë, janë dëshmi se bijtë e bijat e kësaj ane nuk ua kanë kthyer shpinën përgjithmonë trojeve të gjysh-stërgjyshërve të vet. Ndërtimi i rrugës që lidh Plavën e Gucinë me Shkodrën dhe Ulqinin, që pritet të përfundojë vitin e ardhshëm, do t’ia kthejë rëndësinë ekonomike e kulturore edhe kësaj treve. Po qe se do të ndërtohej edhe rruga Deçan - Plavë, për të cilën është folur aq herë, perspektiva e Plavës dhe e Gucisë është e papengueshme.

GJAHU I EULEX-IT NDAJ LUFTËTARËVE TË UÇK-SË !?

Qeveria e Kosovës ka reaguar pas arrestimeve dhe akt- akuzave që ka ngritur EULEX ndaj disa prej drejtuesve të luftës së UÇK-së.

Në një deklaratë për shtyp thuhet se: “Qeveria e Republikës së Kosovës beson në luftën e drejtë të UÇK-së dhe të luftëtarëve e komandantëve të saj, luftë kjo që bëri që Kosova të fitojë lirinë, pavarësinë, shtetin demokratik dhe partneritetin me bashkësinë ndërkombëtare, me SHBA-të dhe NATO-n. Qeveria e Republikës së Kosovës ndërton dhe mbështet sundimin e rendit dhe ligjit, funksionimin e pavarur dhe të paanshëm të gjyqësorit në tërësi dhe të EULEX-it dhe pret që edhe ky proces të zhvillohet mbi këto parime që mbrohen nga ne dhe bota demokratike.

Qeveria e Republikës së Kosovës beson në drejtësi dhe në pafajësinë e komandantëve dhe ushtarëve të UÇK-së”.

Një ditë më parë policia e EULEX-it arrestoi ish- komandantin e UÇK-së, njëherësh kryetar i komunës së Skenderajt, Sami Lushtaku si dhe Sahit Jasharin, Jahir Demakun, Zeqir Demakun e Hysni Thaçin. Ata akuzohen për krime lufte

EULEX-i është vënë në gjah të komandantëve të UÇK’së. Misioni Europian për Rend dhe Ligj po heton 101 raste të krimeve të luftës, ku prej tyre 36 raste janë për krim të organizuar dhe 42 të tjera për korrupsion. Organizatat e ish-luftëtarëve thonë se Qeveria, Kuvendi dhe Presidenca nuk kanë bërë asgjë për t'i mbrojtur vlerat e luftës së fundit.



Para pak ditësh, Ambasadori i Kosovës në Shqipëri, Sylejman Selimi kishte kontaktuar me miqtë e tij në Prishtinë dhe i kishte pyetur për rrezikun e arrestimit të tij nga EULEX-i nëse kthehet në vendlindje.
Në këtë formë, ish-Komandanti i Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së dhe ish-Shefi i TMK-së, i cili ka kaluar qindra herë kufirin me Shqipërinë edhe në kohë lufte, pesëmbëdhjetë vite më po ndihet i rrezikuar të vizitojë Kosovën.
Rasti i Sylemjan Selimit është vetëm njëri prej më shumë se njëqind hetimeve tjera që janë duke u zhvilluar për krime të luftës. 

EULEX konfirmoi se Misioni i BE-së për sundimin e ligjit në Kosovë është duke i hetuar edhe 101 (Njëqindenjë) raste të krimeve që kanë ndodhur gjatë luftës. 

"Prokurorët e EULEX-it momentalisht janë duke hetuar 101 raste të krimeve të luftës, përfshirë hetimet që janë në fazën preliminare. Deri më tani, nga kolegjet gjyqësore ku gjykatësit e EULEX janë kryesues dhe pjesëmarrës, janë shpallur 27 aktgjykime në raste të krimeve të luftës", thuhet në përgjigjen e EULEX-it .

Sidoqoftë, një ish-komandant tjetër i UÇK-së po ballafaqohet me drejtësinë qe dhjetë vite nën akuza për krime të luftës. 

Fatmir Limajt i ishte ngritur aktakuza për krime të luftës në shkurt të vitit 2003, ndërsa ishte shpall i pafajshëm në nëntor të vitit 2005. Atij përsëri i është riaktualizuar e njëjta akuzë dhe tash po përballet përsëri me rigjykim nën akuzën për krime gjatë kohës së luftës. 

Pas arrestimit të fundi të Limajt, Kryeministri dhe Lideri i PDK'së, Hashim Thaçi ka lëshuar akuza në drejtim të EULEX-it, por prej atëherë më nuk ka folur për këtë temë. 

“Kjo nuk është drejtësi, ky është turp. Kjo është fyerje që na bëhet në këto ditë feste”, kishte akuzuar Thaçi Misionin e BE'së. 

Tani, në Qeveri dhe as në PDK nuk dëshirojnë të flasin për këtë temë. 
"Qëndrimi i PDK-së ka qenë gjithmonë i ditur për këto procese. Vlerësimet që janë dhënë më herët s'kam nevojë t'i përsërisë", thotë Musmurati, i cili mban pozitën e Zëvendësministrit në kabinetin qeveritar. 

Megjithëkëtë, organizatat që mbrojnë veteranët dhe ish-pjesëtarët e UÇK'së deklarojnë se Qeveria e Kosovës nuk ka bërë asgjë për t'i mbrojtur njerëzit që e kanë bërë luftën. 

"As Qeveria, as Kuvendi dhe as Presidenca, jo pak, por nuk kanë bërë asgjë për t'u ndalur persekutimet ndaj ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës", ka thënë Muharrem Xhemajli i Veteranëve të UÇK-së. 

Për dallim prej krimeve të luftës, EULEX-i më pak prioritet i ka dhënë luftës ndaj krimit dhe korrupsionit. 

Tri herë më pak se për krimet e luftës, EULEX po heton për krim të organizuar, ndërsa vetëm 42 raste po i heton për korrupsion. 

"Prokurorët e EULEX-it janë duke hetuar 36 raste të krimit të organizuar, dhe 42 raste të korrupsionit. Deri më tani janë shpallur 37 aktgjykime në raste të korrupsionit, dhe 20 aktgjykime në raste të krimit të organizuar", njofton EULEX'i. 

Në këtë situatë, Muharrem Xhemajli i veteranëve thotë se Misioni i BE-së më shumë do t'i ndihmonte Kosovës sikur të zbardhte krimin, korrupsionin dhe vrasjet politike të pasluftës e jo të "merren me luftën e pastër të UÇK-së". 

"Edhe për të mirën e popullit të Kosovës do të ishte sikur EULEX-i të punonte në hetimin e dukurive të pasluftës si korrupsioni, krimi i organizuar, vrasjet politike dhe jo të merren me luftën e drejtë të UÇK'së", propozon Xhemajli. 

Ai ka propozuar të miratohen ligje, me të cilat përcaktohet fati i njerëzve që kanë qenë pjesë e luftës. 

"Institucionet e Kosovës, pavarësisht se kush është në krye, është dashur të nxjerrin ligj për mbrojtjen e vlerave të luftës", ka shtuar ai. 

"As shumë, as pak, këta pushtetarë s'kanë bërë asgjë për ish-luftëtarët", ka thënë Xhemajli. 

Policia e Kosovës dhe ajo e EULEX-it kanë arrestuar shtatë ish-pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të dyshuar për krime lufte.

Sami Lushtaku, Sylejman Selimi, Sahit Jashari, Jahir Demaku, Zeqir Demaku, Hysni Thaçi dhe Avni Zabeli ndodheshin në arrest shtëpiak qysh më 25 maj, me vendim të Gjykatës së Apelit.

Komuna e Skënderajt reagoi menjëherë pas arrestimit të Sami Lushtakut nga ana e EULX-it.

Nëpërmjet një reagimi, Komuna, të cilën e udhëheq Lushtaku, thuhet se ish-Komandanti i Zonës së Drenicës po hetohet padrejtësisht. 

“Me shqetësim ka marrë lajmin për ngritjen e hetimeve për krime lufte nga EULEX, ndaj Kryetarit të Komunës së Skenderajt, Sami Lushtaku", thuhet në komunikatë. 

Sipas Skenderajt, Sami Lushtaku gjatë kohës së luftës ka qenë komandanti UÇK-së Zonës së Drenicës dhe kontributi i tij në luftë çlirimtare ka qenë i madh, në shërbim të Luftës për çlirim dhe në mbrojtje të popullatës civile në Drenicë dhe më gjerë. 

"Mision i luftës së tij për çlirim nga okupatori serb, ka qenë çlirimi dhe pavarësia e Kosovës. Me aktivitetin e tij z. Lushtaku ka ndihmuar në vazhdimësi popullatën e Drenicës në momentet më të vështira dhe llogaritet si një ndër heronjtë e gjallë të luftës në Kosovë”, thuhet në reagimin e Komunës. 

Arrestimet janë bërë në shtëpitë e të dyshuarve të premten vonë. Lajmin e ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë Tomë Gashi, avokat i Sylejman Selimit, i cili mban edhe postin e ambasadorit të Kosovës në Shqipëri.

“Gjykata e Apelit ka nxjerrë aktvendim mbi ankesën e prokurorit, me të cilin ka ndryshuar masën e arrestit shtëpiak me masë të paraburgimit. Paraburgimi do të zgjasë deri më 24 qershor të këtij viti”, ka bërë të ditur Gashi.

Ai po ashtu ka thënë se do të apelojë këtë vendim të hënën në Gjykatën Supreme.

Paraburgim për “Grupin Drenica”

Gjykata e Apelit ka marrë vendim që Grupi i Drenicës të paraburgoset për 30 ditë, kështu raportojn mediat.

Po të njëjtat burime thotë se të gjithë të dyshuarit e "Grupit te Drenicës" do të paraburgosen dhe ende nuk i është komunikuar as avokateve mbrojtës të të akuzuarve.

Por, Arianit Koci, avokati i Sami Lushtakut thotë se atij nuk i është dërguar asnjë lloj vendimi.

“Megjithëse ka kaluar ai afati kohor prej 48 orësh mua nuk më është dërguar asnjë lloj vendimi”, thotë Koci.

Ndryshe, zyrtarët e EULEX-it kanë qenë të pa kontaktueshëm për ta konfirmuar apo mohuar këtë lajm.

Shtyhet për të hënën vendimi për “Grupin e Drenicës”

Gjykata e Apelit ka vendosur të publikoj vendimin për “Grupin e Drenicës” të hënën.

Burime të mediave kanë thënë se gjyqtarët nuk e kanë përfunduar në tërësi vendimin dhe e kanë lënë ta publikojnë të pas tri ditësh.

“Vendimi publikohet më 3 qershor”, ka thënë ai.

Gashi: Presim vendimin e gjykatës deri në fund të ditës

Ka kaluar afati ligjor prej 48 orësh për sjelljen e vendimit nga Gjykata e Apelit lidhur me ankesën e mbrojtjes kundër aktvendimit për caktimin e masës së arrestit shtëpiak për gjeneral Sylejman Selimin dhe bashkëluftarët e tij.


Tom Gashi, avokat mbrojtës i Selimit, tha për transmetuesin publik, se pret që deri në fund të ditës të sotme të punës të njoftohet për vendimin Gjykatës së Apelit.

Pala mbrojtëse ka kërkuar që Sylejman Selimit, Sami Lushtakut, dhe të tjerëve t’u ndërpritet arresti shtëpiak, kurse prokurori Maurizio Salustro, ka kërkuar caktimin e masës së paraburgimit.

Të shtatë ish-pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Sylejman Selimi, Sami Lushtaku, Zeqir e Jahir Demaku, Sahit Jashari, Hysni Thaçi e Avni Zabeli, i njohur si grupi i ”Drenicës”, dyshohen se kanë kryer krime lufte në Likoc.