Valbona Karakaçi - Himni kombëtar i shqiptarëve

Studimi i parë monografik në fushën e himnologjisë dhe për himnin kombëtar shqiptar... Përmes fjalëve-kyçe studiuesja analizon frymën e himnit, duke e përcaktuar atë si romantike, me kultin e origjinës dhe të mbijetesës, me vetëdijen e qendresës dhe të epërsisë së popull i dëshmuar vijimisht në histori në trojet e veta.
                                                                                                                 

  Prof. dr. Shaban Sinani

Përmbush një mangësi të pashpjegueshme dhe të pajustifikueshme në kulturën tonë kombëtare.
                                                                                                                 

 Prof. Dr. Ardian Marashi

Për herë të parë himni i flamurit ka historinë e krijimit të tij, punë kjo e bërë me gjithë vëmendjen e duhur. Ky studim do plotësojë një mangësi dhe autores do i jemi të gjithë mirënjohës për punën e bërë.
                                                                                                                

   Prof. Dr. Afërdita Onuzi

Studime për himnet kombëtare bëhen në çdo vend të botës. Një studiues italian para tre vitesh më thotë se si është e mundur që muzika e himnit kombëtar shqiptar është shkruar para tekstit? Unë u përpoqa t’i jap disa shpjegime, sepse në atë kohë isha i vendosur pranë Konsullatës Shqiptare në Itali.  Sikur atë pyetje të ma drejtonin sot do i përgjigjesha: “lexoni monografinë e Valbona Karakaçit”.
                                                                                                                     

  Prof. dr. Kolec Topalli

Titulli: Himni kombëtar i shqiptarëve
Autori: Valbona Karakaçi
ISBN: 978-99956-800-3-9
Faqe: 290

Shaban Sinani - Kodikët e Shqipërisë në "Kujtesën e Botës"

---

Një monografi e plotë për traditën e shkrimeve të krishtera të ruajtura në Shqipëri, tradita më jetëgjatë e kulturës së shkruar. Libri i ri i prof. dr. Shaban Sinani, "Kodikët e Shqipërisë në “Kujtesën e Botës”, antropologji kulturore, me afro 700 faqe dhe me ilustrime me ngjyra është certifikuar nga pikëpamja e vlerës shkencore nga këshilli i botimeve i Akademisë së Shkencave.
Libri "Kodikët e Shqipërisë në “Kujtesën e Botës”, ku zbardhen 10 shekujt e errët të fillimeve të krishterimit në atdheun e shqiptarëve, botohet nga shtëpia botuese “Naimi” në kolanën e saj “Universitas”. Kjo vepër, thotë botuesi Naim Zoto, analizon kodikët e Shqipërisë, një prej koleksioneve me rëndësi botërore për kulturën dhe historinë e njerëzimit; me dorëshkrime të regjistruar në programin e Unesco-s “Memoire du Monde” (nën kujdesin e autorit) dhe me dorëshkrime të tjera të regjistruar në Bibliotekën Virtuale Mesdhetare dhe në Listën e Kryevlerave të Trashëgimit kulturor botëror.
Libri "Kodikët e Shqipërisë në “Kujtesën e Botës”, ku zbardhen 10 shekujt e errët të fillimeve të krishterimit në atdheun e shqiptarëve, botohet nga shtëpia botuese “Naimi” në kolanën e saj “Universitas”.Duke analizuar këtë libër, prof. Aleksandër Meksi vlerëson: “Monografia Kodikët e Shqipërisë në “Kujtesën e Botës” pasuron dijet tona për vlerat e trashëgimisë kulturore të krishterimit të hershëm dhe për periudhën e gjatë e të vështirë që vijon.
Monografia e analizon në mënyrë të gjithanshme këtë pasuri pak të njohur, madje dhe për vetë studiuesit e interesuar. Studimet e këtij autori për historinë e dorëshkrimeve të krishtera në Shqipëri janë mirëpritur nga qarqet shkencore ndërkombëtare dhe janë vlerësuar nga studiues të ndryshëm të shkrimeve biblike-ungjillore: paleografë, bizantologë, historianë të krishterimit. Si rezultat i këtij vlerësimi, dy kodikët e purpurt të Beratit janë regjistruar si pjesë të programit “Memoire du Monde” të UNESCO-s në vitin 2005”.
Ndërsa akademik Jorgo Bulo thotë se “Në këtë monografi për herë të parë shpallet pasuria e jashtëzakonshme e traditës së dorëshkrimeve të ruajtura në Shqipëri, me një koleksion që nuk mund të krahasohet jo vetëm me ato të popujve të tjerë të rajonit, por dhe në shkallë europiane. Monografia që paraqet Sh. Sinani për herë të parë  promovon në mjedisin kombëtar e ndërkombëtar këtë traditë, për të cilën dija shqiptare nuk e ka thënë fjalën e vet dhe tashmë po plotëson një vonesë të përligjur për një kohë, por jo për shumë kohë.
Autori i monografisë ka shkruar një libër që ka të bëjë me identitetin shqiptar, me kulturën e ruajtjes dhe të pritjes të popullit shqiptar, një kulturë që nis prej një kohe parashqiptare”.

Titulli: Kodikët e Shqipërisë në “Kujtesën e Botës”
Autori: Shaban Sinani
ISBN: 978-9928-109-03-3
Faqe: 692

Shaban Sinani - Letërsia në totalitarizëm dhe "Dossier K."

“Letërsia në totalitarizëm dhe “Dossier K.”, botimet “Naimi”, Tiranë 2011,  është  botimi i ri i plotësuar me dokumente e analiza të reja për veprën e shkrimtarit më të madh shqiptar  I. Kadare, pasi kaluan afro 10 vjet nga botimi i vjetër nën titullin “Një dosje për Kadarenë” (Tiranë 2005).
Ky botim i ri u bë i nevojshëm për shkak se kishin dalë disa dokumente të reja dhe nga lexuesit e opinioni pati kërkesa që dokumentet të botoheshin të plota. Në gjendjen e re libri përmban dy pjesë. Në pjesën e parë botohet monografia “Letërsia në totalitarizëm: I. Kadare”, një studim i nisur dhe i kryer si projekt shkencor, që ka për qëllim të paraqesë kushtëzimin kontekstual të letërsisë në shoqëritë e mbyllura, përmes rastit më të diskutueshëm gjatë dy dekadave të fundme, letërsisë së Ismail Kadaresë.
Në këtë diskutim janë përfshirë dhe studiues të huaj, historianë të “luftës së ftohtë” dhe të totalitarizmit, përkthyes të veprës së shkrimtarit, albanologë. Studimet letrare, sido që për nga natyra dhe metodat bashkëkohore janë gjithnjë e më tekstocentriste, kur është fjala për letërsinë e gjysmës së dytë të shekullit të 20-të, qoftë në Shqipërinë shtetërore, qoftë në Kosovë, nuk i shmangen dot kontekstit historik.
Në pjesën e dytë botohen dokumentet, të pajisura me shenjime informuese të saktësuara e të plotësuara, si dhe me referencat e burimit arkivistik, që lejojnë e lehtësojnë shfrytëzimin e tyre prej cilitdo që është i interesuar për një njohje të drejtpërdrejtë të tyre. Në këtë botim janë shtuar afërsisht 15 dokumente të reja, të cilat në kohën e botimit të parë e të dytë ishin ende nën kufizimet e Ligjit 9154 “Për Arkivat” ose nuk ishin identifikuar në procesin kërkimor.
Nga dokumentet, nuk është hequr a shkurtuar asnjë prej atyre që kishin koleksionit të dy botimeve të para. Midis dokumenteve të shtuara, dy letra të M. Shehut për E. Hoxhën, që botohen në këtë libër për herë të parë, janë me rëndësi parësore për të kuptuar raportet e shkrimtarit me pushtetet dhe sidomos për të verifikuar konceptin për letërsinë si çështje shtetërore.
Duke qenë një botim i llojit dossier, nuk është përzgjedhur a përjashtuar asnjë dokument i zbuluar dhe ndonjëherë botimi i tyre përmban edhe fragmente që s’lidhen drejtpërdrejt me argumentin e këtij libri, por thjesht përjashtojnë paragjykimet. Po ashtu, duke qenë se gjatë dy dekadave të fundme janë bërë shumë debate për vërtetësinë a pavërtetësinë e paraqitjes publike të bashkëbisedimit / debatit të intelektualëve shqiptarë në takimin me R. Alinë në gusht të vitit 1990 (në atë kohë kryetar i shtetit shqiptar), në përbërje të këtij libri botohet për herë të parë në tërësi pjesa e debateve Kadare-Alia, shoqëruar me referenca të sakta kronografike në fonodokumentin origjinal që ruhet në dy pjesë në formatimin CD në rrjetin arkivor kombëtar.
Në botimin e ri u gjykua me vend që të vihen emrat e plotë të hartuesve dhe nënshkruesve të dokumenteve, për atë pjesë që në botimet e mëpërparshme kishin mbetur të identifikuar vetëm me nistore (iniciale), kryesisht për arsye etike. Në dy botimet e mëhershme u quajt me vend “kursimi” i tyre, si një e drejtë e fundme morale që hartuesit të dokumentit t’i jepet një kohë dhe mundësi ta shpallë vetë autorësinë dhe të përligjë qëndrimet e mbajtura ose të përgjigjet për to.
Botimi i dokumenteve me nënshkrimet e plota të autorëve do të dëshmojë shkallën e paimagjinueshme të demonizimit të shkrimtarit prej shkrimtarit gjatë periudhës totalitare; si dhe mund të ndikojë për mirë në debatet që hapen e rihapen në formë fushatash për qëndrimin ndaj fshehtësive të arkivave dhe sidomos ndaj dosjeve të policisë së fshehtë politike.

Titulli: Letërsia në totalitarizëm dhe “Dossier K.”
Autori: Shaban Sinani
ISBN: 978-9928-109-09-5
Faqe: 480

Shaban Sinani - Midis dy rilindjesh

Teza themelore që bashkon studimet e këtij vëllimi është se midis kultit dhe kulturës, midis klerit dhe letërsisë, nuk ka dhe nuk mund të ketë ndarje, deri në epokën moderne të shekullarizimit. Pikërisht kjo sjellje metodologjike parimore shkencërisht e provuar për frytshmërinë e saj e ka nxitur autorin të bashkojë në një vëllim studime që shtrojnë një pyetje themelore për dijet albanologjike:
A ishin shqiptarët e periudhës arbërore pjesë e Rilindjes Europiane dhe a ka lidhje Rilindja e tyre Kombëtare me idetë e këtij “tërmeti të madh epokal”, sikurse e quan autori?
A ka një vazhdimësi midis periudhës humaniste europiane dhe ideve romantike kombëtare?
Në mos më shumë, autori ka identifikuar disa prej kryemiteve të përbashkët të dy periudhave: mitin e origjinës, mitin e hershmërisë, mitin e vendlindjes, mitin e gjuhës amtare, mitin e heroit, mitin e Arbërit - diku si realitet parësor historik e diku si kujtim i të parëve në “Motin e madh”. Prandaj, “Midis dy Rilindjesh” mund të kuptohet edhe si një përpjekje për të provuar se humanizmi europian dhe humanizmi shqiptar i shekullit të 19-të, ndonëse kronologjikisht me shekuj ndërmjet, në frymë ishin evokim dhe rikthim i njëri-tjetrit.
Kanë shumë interes për lexuesin ato studime që vështrojnë raportet e fenomeneve kulturore ndërkombëtare, perandorake, të shfaqura për shkak të një fryme të përbashkët apo të një politike kulturore të përbashkët. Libri “Midis dy Rilindjesh” është origjinal në llojin e vet. Ai do t’u shërbejë studiuesve të historisë, të qytetërimit, të kulturës, të letrave shqipe, të gjuhës amtare.
“Midis dy Rilindjesh” është një studim që kap në vështrim disa çështje të rëndësishme të lidhura me historinë, kulturën dhe letërsinë shqiptare. Me shumë interes kreu ku autori sjell në vështrim gjendjen kishtare në Shqipërinë e shekullit të 14-të -  15-të, duke e parë atë si rrjedhojë e një tradite, që bën lidhjen nga një periudhë ku krishterimi ishte në kulmin e vet të sundimit në këtë vend dhe të asaj periudhe, kur kishte filluar jo vetëm ndarja e kishës romane nga ajo bizantine, por kur edhe trysnia e islamizimit po ndihej e fortë.
Po ashtu, nëpërmjet dokumenteve të ndryshëm autori argumenton faktin që shoqëria shqiptare e kohës ishte e organizuar si ajo e të gjitha vendeve të tjera europiane dhe jeta e qyteteve bashkë me marrëdhëniet në to rregulloheshin me statute dhe rregullore, të cilat janë të dokumentuara dhe ruhen në arkiva të ndryshme, në dallim nga jeta e rrethinave, ku marrëdhëniet mes njerëzve rregulloheshin nëpërmjet kanuneve dhe të cilët janë ruajtur si pasuri zakonore gojore.
Statutet e qyteteve shqiptare duket se kanë qenë të një niveli të lartë dhe kjo tregon dhe nivelin e lartë të zhvillimit të kësaj shoqërie të krahasueshme me vendet e tjera të kohës.Në funksion të argumentimit të kësaj ideje autori vëren se jeta e fisnikërisë së kohës: heraldika, titujt, emblemat, stemat, vulat etj., por dhe marrëdhëniet diplomatike, tregtare, ekonomike, fetare etj. me vendet e tjera, të cilat analizohen me hollësi (kemi parasysh lidhje të tilla si Topiajt me anzhuinët, paria e Himarës me Papatin, Kastriotët me Mbretin e Napolit etj.) janë të një niveli të lartë.
Dokumentacioni i gjerë që shoqëron arsyetimin e autorit është shumë i vlefshëm në këtë rast dhe burim për teza të ndryshme shkencore në kuadër të idesë që kjo pjesë e botës ka qenë e mirintegruar në atë sistem të madh vlerash të asaj kohe a më mire epoke që quhet Rilindje Europiane.

Titulli: Midis dy Rilindjesh
Autori: Shaban Sinani
ISBN: 978-99956-859-7-3
Faqe: 300

Shaban Sinani - Mitologji në eposin e kreshnikëve

---

Për eposin shqiptar është shkruar mjaft. Dijetarë jashtë vendit kanë botuar monografi për të, ose për motive të krahasuar të epikës legjendare. Por “Mitologji në eposin e kreshnikëve” është e para monografi për eposin që bëhet gati për botim këtu, në Shqipëri.
Gjithë tradita e studimeve, brenda dhe jashtë vendit, nga autori shihet me prirje integruese, duke synuar emancipimin e mendimit shkencor dhe çlirimin e dijes prej idesh fikse e kompleksesh.“Mitologji në eposin e kreshnikëve” është shkruar mbi bazën e një formimi kulturor dhe teorik shumë të gjerë. Ky nivel shënon një hap përpara.
Forcimi i prirjes për një metodologji perëndimore do të ndihmojë që të tejkalohet empirizmi që është trashëguar. Autori ka një njohje të shumanshme për lëndën folklorike shqiptare dhe e ka kapërcyer plagën e etno-folkloristikës sonë, karakterin përshkrues. Në këtë kuptim, studimi dëshmon një nivel shumë më të lartë se ai që është trashëguar. “Mitologji në eposin e kreshnikëve” nuk është një temë krejtësisht e re. Por është bërë një hap i ri përpara për të sintetizuar arritjet pozitive të deritashme.
Autori ka mundur ta përfshijë këtë temë në kontekstet e problematikës aktuale të albanologjisë në përgjithësi. Kjo ka bërë që në monografi të shtrohen disa nga problemet më të mprehtë të albanologjisë. Në monografinë “Mitologji në eposin e kreshnikëve” të  Shaban Sinanit eposi shqiptar është trajtuar nga të gjitha anët: historike (rruga e formimit), diakronike (prej formulimit të tezave të para shkencore deri tek debatet e sotme), mitologjike (shtresimi i vlerave letrare të tij prej fazave më të hershme të mendimit të figurshëm), hapësinore (trajtohet më vete çështja e vendformimit të eposit dhe e kuptimit të hapësirës në përfytyrimin mitologjik), krahasuese (ka disa përqasje në rrafsh ballkanik), strukturore (një vend të rëndësishëm zë në punim trajtesa rreth mekanizmit të qarkullimit gojor të eposit nëpër breza).
Ky vështrim i shumanshëm e bën monografinë e Shaban Sinanit një ndër më të arrirat, në mos më të arrirën, ndër studimet që janë shkruar deri tani për eposin legjendar. Ajo është një arritje e shkencës etno-folklorike shqiptare. Aparati konceptual i autorit është befasues për plotninë e tij, për aftësinë e mprehtë kritike. Meritë e veçantë e kësaj monografie është se autori ka kombinuar me sukses metoda të ndryshme: historike, etnologjike, etnopsikologjike, gjuhësore, strukturaliste, krahasimtare, duke shfrytëzuar për të forcuar argumentin shkencor avantazhet e secilës prej tyre.

Titulli: Mitologji në eposin e kreshnikëve
Autori: Shaban Sinani
ISBN: 978-9928-109-08-8
Faqe: 400

Danja Sinani - Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia

 

Danja Sinani, autore e studimit “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia”, që tashmë i paraqitet publikut si libër, na sjell një varg argumentesh të rrafshit europian dhe botëror, për të formuar bindjen se e drejta për të vdekur nuk është një atentat ndaj jetës, por plotësim përfundimtar i saj. Me parashtrimin e temës, të historikut të debatit mbi të drejtën e vdekjes; me pasurinë e citimeve dhe referencave të larmishme; me renditjen e fakteve e argumenteve të shumta, duke i përqasur ato me realitetet sociale e juridike në nivel europian, por edhe shqiptar, autorja ka realizuar një monografi unike, të parën monografi në gjuhën shqipe mbi eutanazinë. Shkurt, nga pikëpamja profesionale, tashmë lexuesi ka në dorë jo vetëm një monografi për një argument europian, por edhe një dije të standardit, metodologjisë dhe të frymës europiane.
Autorja e librit, Danja Sinani, ka kryer studimet në Universitetin “Lumière, Lyon 2” në Francë, studime universitare për të drejtë private. Më pas thelloi me rezultate të shkëlqyera studimet e shkallës Master në Universitetin Europian të Tiranës duke realizuar dhe studimin monografik “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia”, të cilin, më pas, e ktheu në një studim monografik për lexuesin e gjerë.

Titulli: “Përkufizimi juridik i vdekjes: Eutanazia”
Autore: Danja Sinani
Redaktor: Naim Zoto
Recensues: Nebi Bardhoshi, Spiro Spiro
Gjinia: Studim monografik
Gjuha: shqip
Nr. i faqeve: 224 faqe
ISBN: 978-9928-109-37-8
Viti i botimit: 2012

Laureta Petoshati - Rikthim në Ventotene

Personazhe reale si Llazar Fundo, Isuf Luzaj, Stavro Skëndi, Skënder Muco, pastaj Enver Hoxha, Hysni Kapo te shndërruar pastaj në personazhe letrare... Histori, letërsi apo masoneri politike... Kjo është “kurthi” që i ngre me mjeshtëri lexuesit autorja e romani “Rikthim në Ventotene”, Valbona Petoshati. Të përpiqesh të rindërtosh historinë e një kombi nëpërmjet letërsisë është padyshim një akt sa i lartë, po aq dhe tepër i ndërlikuar. Laureta Petoshati ka ditur ta realizojë në mënyrë mjeshtërore të gjithë këtë proces.
Romani “Rikthim në Ventotene” është fryt i një pune të palodhshme hulumtuese disavjeçare në lëmin e historisë dhe për më tepër në hulumtimin dhe gjurmimin e përpjekjeve të intelektualëve shqiptarë të periudhës së Luftës së Dytë Botërore, kryesisht atyre të internuar nga fashizmi në ishujt e Italisë, si pjesë e debatit për përpilimin e dokumentit historik si Manifesti i Ventotenes që do të ishte bërthama e realizimit të ëndrrës së Europës së Bashkuar.

Titulli: Rikthim në Ventotene
Autori: Laureta Petoshati
ISBN: 978-9928-109-39-2
Faqe: 590