2017-04-14

Pritet rrezikim i sigurisë në Republikën e Kosovës!



Pas shqetësimeve të ngritura në opinionin publik, Këshilli për Siguri i Kosovës informon qytetarët e vendit se institucionet përgjegjëse të Republikës së Kosovës kanë zbuluar veprime të disa individëve dhe grupeve të tyre, të lidhura me grupe dhe individë nga vende tjera jashtë Kosovës, të orientuara për destabilizimin e Kosovës.Këto informata kanë shkaktuar panikë në vend.Shumë patrulla të policisë dhe të njesiteve të KFOR-it shihen rrugëve të kryeqytetit.Sot disa të huaj që punojnë në Kosovë tashmë nga frika kanë filluar ta lëshojnë Kosovën .
Aktualisht PK-ja ka në implementim disa veprime operacionale të planifikuara, që ndërlidhen me manifestimet për festat e pashkëve, e që një qasje e tillë policore aplikohet edhe në rastet e tjera të manifestimeve të ndryshme, që kanë të bëjnë me ofrimin e sigurisë ndaj qytetarëve dhe parandalimin e çfarëdo incidenti të mundshëm.

Policia e Kosovës çmon lart bashkëpunimin me komunitetet fetare lidhur me manifestimin e këtyre festave dhe po ashtu falënderon të gjithë qytetarët për nivelin e lartë të vetëdijes qytetare për të respektuar të drejtat dhe liritë e të gjitha komuniteteve, si një nga vlerat fundamentale të shoqërisë demokratike.

Njëkohësisht Policia e Kosovës falënderon të gjithë qytetarët për bashkëpunimin e ndërsjellë të treguar, bashkëpunim ky i mirëpritur nga PK-ja, i cili në vazhdimësi po tregon rezultate pozitive në realizimin e detyrave policore dhe sigurisë së përgjithshme në vend.


Informim i opinionit lidhur me deklarimet e pavërteta të z.Dardan Molliqaj





Policia e Kosovës me qëllim, informimin e drejt të opinionit publik lidhur me deklarimet e z.Molliqaj në konferencën e mbajtur sot me (13.04.2017), ku ndër të tjera deklaron dhe publikon shkrimet se “Policia udhëhiqet nga strukturat kriminale të PDK-së”, dhe “Për vite përgjimet nga Policia e Kosovës janë bërë jashtëligjshëm”, reagon fuqishëm ndaj kësaj deklarate të pavërtetë dhe sqaron me sa vijon:



Policia e Kosovës është institucion i zbatimit të ligjit dhe në mandatin e sajë ligjor ka për mision Ruajtjen e Rendit dhe Sigurisë Publike, Sigurinë e Përgjithshme në vend, si dhe funksionon në kuadër të kompetencave kushtetuese dhe ligjore.



Struktura udhëheqëse e Policisë së Kosovës mundëson menaxhim profesional sipas metodave të njohura menaxhuese për të gjitha çështjet organizative, operacionale dhe hetimore brenda PK-se.


Sa i përket dyshimeve dhe deklarimeve të pavërteta të z.Molliqaj, i cili përpiqet të paraqes Policinë e Kosovës si institucion jo profesional, dëshirojmë edhe një herë të ri-theksojmë se Policia e Kosovës është institucion profesional, e pa lëkundur në përmbushjen e misionit, vizionit dhe objektivave të saja, dhe e pa ndikuar nga çfarëdo ndikimi apo pretendimi nga jashtë, duke përfshire edhe pretendimet e pavërteta dhe tendencioze të z.Molliqaj.


Tendenca për të paraqitur PK-në, si institucion i ndikuar nga faktorë të jashtëm e në veçanti duke u përpjekur të linçojë stafin menaxherial të PK-së, nuk kuptohet ndryshe veç se njollosje, dhe etiketim i vlerave që përfaqësojnë personelin policor, të cilët sakrifikojnë ditë dhe natë për sigurinë e qytetarëve të Kosovës.


Referuar edhe deklarimeve rreth realizimit të përgjimeve, sigurojmë opinionin e gjerë se përgjimi i telekomunikimeve realizohet në pajtim me legjislacionin në fuqi, të Kodit të Procedurës Penale të Kosovës, dhe Ligjit për Përgjimin e Komunikimeve Elektronike Nr. 5/L-030, si dhe gjithë herë bazuar në urdhër të ligjshëm të Gjykatës kompetente.



Policia e Kosovës vlerëson se është shume indikativë deklarata e z.Molliqaj, për faktin se në të gjitha rrethanat kur ne jemi të fokusuar njëqind përqind në çështjet jetike dhe madhore për sigurinë dhe interesin kombëtar të Kosovës, personi i njëjtë shfaqet me deklarime tendencioze duke u munduar të krijoj huti në opinionin publik, dhe kjo qasje i shkon në dobi vetëm armiqve të shtetit të Kosovës e jo qytetarëve të saj.



Angazhimi dhe përkushtimi i PK-së do të vazhdoj të jetë besimi i qytetarëve për policinë, dhe në asnjë rrethanë pretendimet si këto të z. Molliqaj, nuk do të zbehin imazhin dhe përkushtimin shumë të madh të PK-së për ti shërbyer vendit.



Policia e Kosovës mbetet e përkushtuar në realizimin e të gjitha detyrave dhe obligimeve të saja ligjore dhe kushtetuese.



Prandaj konsiderojmë se opinioni publik duhet të informohet drejt dhe korrekt, dhe në asnjë rast të vetëm nuk duhet dezinformuar si në rastin konkret nga z.Molliqaj.

SHKOLLAT SHQIPTARE JU PRESIN !


                                                Nga At Gjergj FISHTA O.F.M.

    ATDHEUT

Në 115 vjetorin e botimit... Strofat janë të prekuna të gjitha ma vonë nga Autori.
Kjo kangë e botueme së parit në vitin 1902 (libri i tretë i këndimit), u botue prej Shoqnisë “Bashkimi”. Prej dorëshkrimit shohim se kjé shkrue me 12-3-1896.

1.      N’ ty mendoj kur agon drita,
Kur bylbyli mallshem kndon,
N’ ty mendoj kur soset dita,
Têrri boten kur e mblon.
2.      Veç se ty të shoh un n’ anderr,
Veç se ty, çuet, t’ kam n’ mendim;
Nder t’ vështira ti m’ jé qanderr,
Per ty i lehtë m’ vjen çdo ndeshkim.
3.      Tjera brigje, fusha e zalle
Un kam pa, larg tue ba shtek,
E pergjova tjera valle,
N’ tjera lule syu m’ u rrèk;
4.      Por nji fushë ma e blerët nuk shtrohet,
Por nji mal ma bukur s’ rri,
Ma i kulluet nji lum s’ dikohet,
Moj Shqypni, porsi i ké ti.
5.      N’ ty ma i bukur lulzon Prielli,
Janë ma t’ kandshme stinë e mot;
N’ ty bylbyli pa lé dielli
Kndon ma ambel t’ Madhit Zot.
6.      Pa ty lules s’ m’i vjen era,
Pa ty pema fryt nuk m’ bjen;
Mue pa ty nuk m’ del prendvera,
Pa ty dielli nuk m’ shkelxen.
7.      Dersa t’ mundem me ligjrue
E sa gjall me frymë un jam,
Kurr Shqypni, s’ kam me t’ harrue,
Edhe n’ vorr me t’ permendë kam.
         
                                               Nga Don Ndre MJEDJA:

ANDERR

                                          (Botue heren e parë në 1909)

                        Pezull prei qiellit fluturonte e shkreta
                        E si dielli n’ mjesditë rreze shperdake;
                        Engjëll nder cucat o nji çikë giake
                        Qi veç, qielli numron nder valle t’ veta.

                        Arit i kishte flokët, e kish si zgjeta
                        Driten e syve e mollzat rrumullake,
                        E buzët e vocrra me të ngjyme gjake,
                        Qi kur i pash krejt’ i mahnitun meta.

Mandej si njeri, qi prej gjumit ngihet,
                        Mora zemër e e pveta me trimni:
                        “Engjëll a vajzë je ti, o bukurija?”

                        Qeshi goca nji herë, si vashë qi pîhet,
                        Uli kryet teposhtë e me dashtuni
                        “Moter e nanë, tha, m’ ke – jam Shqyptarija!”

Nga Luigj GURAKUQI:

                                            
SHQIPTARVE LIDHË NË BESË
Për të gjithë an' jemi rrethue
Anmiqt kqyrin me u avitë:
Don' tok't tona me i zaptue,
Don'krejt faret me na qitë.
N’ sulmin tonë' pushka s'na pret
S'na rren parja, i bim shqelm arit
N'luft ' tuj dekun për vend t'vet
Si me le i bahet Shqiptarit!
                                    Bini djem me gjith’ furi,
Pret prej jush Shqypja liri! 

Shenim nga Fritz Radovani: Mbasi t’i lexoni këto poezi, Ju lutem, vetem per një minut mendoni shkatrrimin e Shqipnisë nga “Revolucioni Ideologjik e Kulturor i vitit 1967”!
■Deri kur do të vazhdojnë nder shkollat Shqiptare kjo urrejtje?!
            Vazhdon Pjesa XIII.

            Melbourne, 14 Prill 2017.

2017-04-13

Akademiku francez Prof.Dr. MauriceDruon : Shqiptarët, një prej kombeve më të vjetra të botës

Shqiptarët, një prej kombeve më të vjetër të botës. Në këtë përfundim ka dalë akademiku i njohur francez Maurice Druon, duke studiuar etimologjinë e fjalës Cranaens, emri i parë i Pellazgëve Athinas.

Druon ishte nipi i shkrimtarit të madh Joseph Kessel. Ai filloi të shkruante për revista letrare në moshën 18 vjeçare. Mori pjesë në ushtrinë franceze gjatë luftës së dytë Botërore. Në vitin 1948 mori çmimin “Prix Goncourt” për romanin e tij Les Grandes Familles (Familjet e Mëdha). Ai u zgjodh si anëtar i Akademisë Franceze më 8 dhjetor 1966, sekretar i saj në vitin 1985, nga ku hoqi dorë më 2007-ën për shkak të moshës. Ishte shumë i njohur për shkrimet e tij shkencore dhe veçanërisht për shtatë romanet e tij historike “Mbretërit e mallkuar” që u bënë dhe filma. Ai ishte Ministër i Kulturës nga viti 1973-1974 dhe deputet i Parisit nga viti 1978 më 1981-in.

Sipas Druon, baballarët e shqiptarëve morën pjesë në luftën e Trojës. Në këtë përfundim ka dalë akademiku i njohur francez duke studiuar etimologjinë e fjalës Cranaens, emri i parë i Pellazgëve Athinas

“Të kërkojmë etimologjinë e emrit të parë që përcaktojnë Pellazgët Athinas: Cranaens. Dihet se Athinasit ishin më të fuqishmit e Grekëve, dihet se Perëndesha Minervë ishte ajo që i ka dhënë emrin e vet Athinës, se kjo Perëndeshë kishte dalë e armatosur nga koka apo kafka e Jupiterit

Në Cranaens ne i gjejmë dy rrënjë Shqiptare «Kry» që në të shumës do të thotë «Krena» dhe ens mbrapashtesa e rrënjës «gjins» ose «gjens» siç edhe shqiptohet në disa zona të Shqipërisë. «Kréna», do të thotë Kokë, Shef, «gjins» ose «gjens», njerëz, burra ose banorë. Crenaens ishin pra drejtuesit, kokat e burrave, njerëzit e Greqisë apo të preferuarit e Perëndeshës Minerve.

Shqiptarët i përkasin atyre kombeve që janë më të vjetër se historia, dhe baballarët e Shqiptarëve morën pjesë në luftën e Trojës, të sunduar nga Hektori në njërën anë dhe nga Akili në anën tjetër.”

Senatori amerikan, John McCai : Ushtria e Kosovës të bëhet me ndryshime kushtetuese

Image

Senatori amerikan John McCain viziton sot Republikën e  Kosovës

Senatori amerikan, John McCain, do të qëndrojë sot për vizitë në Kosovë. Ai pritet të takojë liderët e institucioneve dhe partive politike.

Nga Zyra e Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, është bërë me dije se senatori amerikan do të nderohet me çmimin “Urdhri i Lirisë”.

Ky çmim, senatorit McCain i ndahet për kontributin e tij në lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, si dhe për rolin e tij në thellimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe SHBA-së, që për Kosovën konsiderohet “aleat i përjetshëm”.

McCain do të takohet edhe me kryeministrin Isa Mustafa dhe kryetarin e Kuvendit, Kadri Veseli.

Po ashtu, McCain pritet t’i drejtohet me një fjalim Kuvendit të Kosovës, i cili mblidhet në një seancë solemne pikërisht për senatorin amerikan.

Senatori republikan ka nisur nga 7 prilli një turne në Ballkanin Perëndimor, rajon ky, ku Rusia po përpiqet të rrisë ndikimin politik dhe ekonomik.

Gjatë vizitës në Sarajevë, McCain ka thënë se është i shqetësuar me ndërhyrjen e Rusisë në çështjet e brendshme të Bosnje dhe Hercegovinës.

Kurse, gjatë qëndrimit në Beograd, ku ka takuar presidentin e ri të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, McCain ka deklaruar se çdo gjë që ndodh në pjesën lindore të Evropës është e rëndësisë jetike për sigurinë e Shteteve të Bashkuara.

“Pas kthimit në Shtetet e Bashkuara, mesazhi për kolegët e mi në Senat, presidentin dhe popullin amerikan, është se çdo gjë që ndodh në pjesën lindore të Evropës është me interes jetik për sigurinë kombëtare të SHBA-ve”, ka thënë McCain në Beograd.

Në deklaratat e bëra gjatë këtij turneu diplomatik, ai ka akuzuar Rusinë për bashkëpunim me Sirinë në kryerjen e një sulmi të dyshuar kimik.

"Rusët kanë qenë në dijeni për armët kimike, sepse kanë operuar saktësisht nga e njëjta bazë", ka thënë McCain.

Ndonëse ishte pritur, megjithatë ai nuk ka vizituar Maqedoninë.

Fakti që ky senator, me ndikim nga radhët e republikanëve dhe ish-kandidat për president, anashkalon Maqedoninë, është një porosi e fuqishme diplomatike për krizën në Maqedoni, kanë vlerësuar analistët.

Sidoqoftë, vizita e senatorit amerikan dhe ato të zyrtarëve tjerë të SHBA-së në Ballkanin Perëndimor vlerësohen si tregues i përkushtimit amerikan për rajonin, në kohën e interesimit të Rusisë për të rritur ndikimin e vet në këtë pjesë të Evropës.

John McCain ka qenë kandidat republikan për president të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në vitin 2008, por ai ishte mposhtur nga demokrati Barack Obama.



Senatori amerikan John McCain dha porosi të qarta për shtetin e Kosovës se ushtria e Kosovës duhet t bëhet me ndryshime kushtetuese.

McCain në një adresim drejtuar qytetarëve të Kosovës në seancën solemne tha se procesi i transformimit të FSK-së duhet të jetë gradual dhe të ketë qasje për të ardhmen e saj.

Senatori amerikan gjatë fjalimit të tij ka folur edhe për dialogun Kosovë-Serbi, sipas të cilit paqja dheprosperiteti i shtetit më të ri në Evropë varet nga suksesi në këto bisedime.

Ai me këtë rast lavdëroi të dyja palët në bisedime, i cili sipas McCain ka sjell përparim të rëndësishëm.

“Porosia ime për ju është: Avancimi i dialogut të lehtësuar nga BE është në interesin e serbëve dhe qytetarëve të Kosovës. Është jetik për një të ardhme të përbashkët në BE për të dyja shtetet”, tha MsCain.

McCain po ashtu tha se dy popujt duhet të mendojnë për pajtim mes vete. Ai me këtë rast përmendi edhe luftën mes SHBA-ve dhe Vietnamit, të cilat tash kanë një bashkëpunim të shkëlqyer.

Sipas tij po të thoshte dikush në atë kohë se do të ndodhë pajtimi, asnjëherë nuk do ta besonte por kjo tash është e vërtetë.

“Pajtimi është proces jo i lehtë, por në fund e kuptuam se edhe pse nuk duhet të harrojmë të kaluarën duhet të mendojmë për të ndërtuar të ardhmen. E vetmja shpresë është ndërtimi i jetës dhe aftësia e jashtëzakonshme e njeriut për t’u pajtuar dhe shëruar”, tha McCain.

Ai tha me këtë rast se Kosova duhet t’i tregojë botës se pajtimi është i mundshëm dhe nëse e bëjnë këtë shteti i Kosovës asnjëherë nuk do të jetë i vetmuar.

“Ju nuk do të ecni vetëm. Amerika dhe unë do të jemi me juve”, tha senatori amerikan.

McCain po qëndron në Kosovë pasi që kishte vizituar shtetet e rajonit. Nesër senatori amerikan do të dekorohet me medaljen “Urdhri i Lirisë”.

***

Senatori amerikan, John McCain ka thënë se mbështetja e SHBA-ve për Kosovën mbetet e pandryshuar dhe e fuqishme.

“Porosia ime është e thjeshtë, përkushtimi i SHBA-ve për Evropën e plotë dhe me paqe mbetet e fuqishme”.

“Kemi dëgjuar nganjëherë që në Uashington kemi mospajtime, duhet ta dini, se anëtarët e Kongresit të SHBA-ve janë plotësisht të përkushtuar për të punuar me juve dhe për ta vazhduar mbështetjen e paqes në Kosovë dhe rajon”.

“Përkushtimi i SHBA-ve ka qenë apartiak, kam kujtime të këndshme kur punoja ngushtë me Joe Biden për veprim të shpejtë për ta ndalur gjakderdhjen që po ndodhte në Kosovë dhe përfundimisht edhe shpalljen e Pavarësisë së Kosovës”.

McCain në fjalën e tij drejtuar deputetëve në seancën e jashtëzakonshme të Kuvendit të Kosovës ka thënë se është krenar me arritjet e Kosovës.

***





“Jam krenar që jam në Kosovë dhe jam dëshmitar i përparimit sepse në 9 vjetët e kaluara Kosova ka ndërtuar Qeverinë nga themeli, është njohur nga më shumë se 100 vende. Kosova i është bashkuar organizatave të ndryshme ndërkombëtare dhe ka arritur përparim duke arritur edhe disa prej qëllimeve më të rëndësishme”.

“Kosova poashtu ka bërë edhe integrimin e serbëve, normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë”.

Senatori amerikan McCain në fjalimin e tij gjatë seancës solemne në Kuvendin e Kosovës iu drejtua ligjvënësve lidhur me çështjen e Demarkacionit me Malin e Zi. Ai ka thënë se miratimi i marrëveshjes për shënjimin e territorit me Malin e Zi paraqet një hap të rëndësishëm për të ardhmen e Kosovës.

“Nëse më lejoni si një mik i vjetër, dëshiroj të tua bëjë të ditura shpresat e misa drejtë të ardhmes së Kosovës. Nënshkrimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asocimit në vitin 2015 ishte hapi i parë, tani është koha që ta vazhdoni mashën e përparimit. Miratimi i marrëveshjes për shënjimin e kufirit me Malin e Zi do të paraqiste një hap të rëndësishëm për të ardhmen e Kosovës”, ka thënë ai.

Senatori McCain: Falë Nënë Terezës unë kam një bijë të mrekullueshme

Senatori amerikan McCain në fjalimin e tij gjatë seancës solemne në Kuvendin e Kosovës i cili iu drejtua ligjvënsëve kujtoi një histori me Nënë Terezën.

Ai tha se kur para disa viteve ka shkuar ne Kalkutë me gruan e tij, atje ata i morën dy fëmijë në Amerikë për tu ndihmuar pasi këta fëmijë ishin shumë të sëmurë.

“Kur ne shkuam atje me gruan timë ku ishte Nena Tereze, ajo erdhi me dy femijë në krahe, të cilat kishin sëmundje vdekjeprurësse dhe ajo na tha: Merrni ose do të vdesin. Ne i morem ne Amerike, ku njeren e adoptoi nje familje amerikane, ndersa tjetra u be vajza jone, Bridget, te cilen e duam shume”, u shpreh McCain.

McCain tha se falë Nënë Terezë, sot ai ka një vajzë të merkullueshme.


Kryeparlamentari i Kosovës, Kadri Veseli i përcjell presidentit amerikan Donald   Trumpit porosi nëpërmjet senatorit John McCain

Kryeparlamentari i Kosovës, Kadri Veseli nga foltorja e Kuvendit ka folur për takimin e tij me Presidentin e SHBA’ve, Donald Trump, gjatë një vizite në Uashington, pak ditë pas inaugurimit të tij në Shtëpinë e Bardhë.

Ai, më këtë rast falënderoi Trumpin dhe SHBA’të për mbështetjen për Kosovën. Këto, Veseli i tha në fillim të seancës solemne të Kuvendit të Kosovës në të cilën deputetëve po iu adresohet Senatori amerikan, John McCain, që po qëndron në Prishtinë.

“Kam qenë i nderuar të jem lideri i parë nga rajoni që takoi presidentin Trump”, tha Veseli.

“Në emër të qytetarëve të Kosovës ju lutem shprehni mirënjohje atij dhe SHBA’ve për mbështetjen për Kosovën”, porositi Veseli senatorin McCain.

Veseli tutje foli edhe për lidhjet, siç tha ai të forta, mes SHBA’ve dhe Kosovës, duke përmendur edhe kontributin e senatorit McCain dhe senatorëve tjerë amerikan që përkrahen Kosovën.

“Kauza e lirisë së Kosovës ishte e drejtë dhe e domosdoshme. [...] Ne ja kemi dal që ta shpërblejmë këmbënguljen tuaj. [...] Kosova gjithmonë do të jetë simbol i një demokracie të vërtetë në rajonin e Ballkanit. Kosova do të jetë simbol i përpjekjeve për liri dhe drejtësi në Evropën Juglindore”, tha ndër-tjera kryeparlamentari.


******


Senatori McCain flet para deputetëve

Senatori amerikan, John McCain po iu adresohet deputetëve të Kuvendit të Kosoëvs në senacën solemne.

Senatori John McCain është takuar me kryetarin e Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, kurse pas seancës, ai do ta takojë edhe kryeministrin, Isa Mustafa.

McCain po viziton Kosovën, gjatë vizitës që u ka bërë shteteve të rajonit, ku ka takuar krerët më të lartë shtetërorë.


Kryeparlamentari i Kosovës, Kadri Veseli ka pritur në takim senatorin amerikan John McCain. Pas takimit me Veselin, senatori McCain do të mbajë një fjalim rasti para deputetëve të Kuvendit të Kosovës, me ç’rast mbahet edhe seancë solemne për të nderuar prezencën e tij.

Ndërkohë, menjëherë pas seancës senatori do të takoj kryeministrin Isa Mustafa.

Ndryshe, senatori amerikan McCain erdhi dje në një vizitë zyrtare në Kosovë, dhe po vazhdon takimet gjatë ditës me krerët e shtetit kosovar.

Senatori amerikan John McCain arrin në Kosovë

Senatori amerikan, John McCain ka arritur në Kosovë. McCain gjatë ditës së sotme po qëndron në Kosovë si vazhdimësi e vizitave që u ka bërë shteteve të rajonit.

Ai pritet t`u adresohet deputetëve të Kuvendit të Kosovës, gjatë një senace solemne.



Studentja shqiptare Gordana Hajkoja,me prejardhje nga Shkodra që po i marton shqiptaret me serbë!!!




Gordana Hajkoja, me prejardhje nga Shkodra, e cila studion në Fakultetin e Mjekësisë në Beograd, në kohën e lirë punon si përkthyese për një shoqatë për lidhje të martesave në Rashkë.

Media serbe shkruan se ajo ndihmon në gjetjen e nuseve shqiptare për burrat serbë të cilët paguajnë shuma të mëdha parash kësaj shoqate për t’u martuar me shqiptare.

“Më herët kam pasur më tepër kohë, dhe jam marrë aktivisht me këtë punë, sepse fitimet e përkthyesit janë të mira. Edhe tani shkoj ndonjëherë, kur kam më pak detyrime në fakultet”, tregon bukuroshja Gordana.

Së pari njerëzit i lajmërohen shoqatës dhe marrin një album me fotografi të rreth 500 vajzave, dhe ai i zgjedh 5-6 të cilat i pëlqejnë më së shumti në shikim të parë.

Pastaj e mbushin një formular mbi gjendjen e tij pronësore, a ka qenë i martuar, a ka fëmijë, më pas aranzhohet udhëtimi në Shqipëri, ku vizitohen vajzat. Kur dhëndri vendos për njërën, aranzhohet takimi me familjen e saj, ku gjithqysh përveç prindërve duhet të jetë prezent edhe daja e nuses.


Image

Marko Milutinovic nga Uzice dhe Manjola nga Shqipëria


“Nëse përkthehet në prani të të gjithëve, atëherë paguajnë më pak, e nëse në bisedë janë prezentë vetëm të martuarit potencial atëherë përkthyesi fiton shumë më tepër sepse shumica e punës bie mbi të”.

“Shpesh vjen deri te ngritja e zërit, sidomos kur babai garanton për virgjërinë e nuses, e më vonë dhëndri kumton se ajo megjithatë nuk ishte, dhe jo rrallë shkaktohet kaos”, tregon Gordana.

Çmimet e shërbimeve të agjencisë sillen prej 3.000 deri në 6.000 euro varësisht se çfarë dëshiron dhëndri, sa vjeçe e do nusen, a duhet të jetë ajo e virgjër, si është gjendja e tij pronësore, të gjithë këto janë faktorë që ndikojnë në çmim. Të gjithë tentojnë që të kryejnë punë sa më shpejtë sepse për çdo takim shtesë çmimi rritet për 200 euro.

“Në Shqipëri nëse vajza nuk është e martuar, nuk studion, e ka më tepër se 20 vjet, rrethi i saj e trajton se si “asaj i ka kaluar koha”, dhe askush nuk e do më.

Image

Gordana Hajkoja, me prejardhje nga Shkodra, e cila studion në Fakultetin e Mjekësisë në Beograd ndihmon në gjetjen e nuseve shqiptare për burrat serbë të cilët paguajnë shuma të mëdha parash për t’u martuar me shqiptare.



Gjithashtu për shqiptaret nuk paraqet problem diferenca në moshë, me rëndësi është se dhëndri të jetë i pasur dhe të respektojë gruan.

Nëse vajza në shikim të parë është e kënaqur me dhëndrin, atëherë shkohet te ai “për të vërtetuar pasurinë e tij” dhe të konstatohet e gjithë ajo që është shkruar në formular. Shpenzimet e udhëtimit i bart dhëndri.

“Kanë ndodhur disa situata të pakëndshme. E mbaj mend kur nusja është ankuar në burrin se është alkoolist dhe ka kërkuar që të kthehet në shtëpi, sepse burri e ka keqtrajtuar, e në një rast tjetër ajo nuk e ka parë fare burrin sepse ai e ka mbyllur atë në stallë me lopë, dhe kështu ajo e shkreta edhe e ka kaluar natën aty”.

“Më kujtohet edhe një rast tjetër bizar, kur një gjysh 61 vjeç kërkonte vajzë të virgjër, ne e refuzuam, por në fund kam kuptuar se nëpërmjet të njerëzve të dyshimtë ai ka gjetur një vajzë 19 vjeçe të virgjër dhe është martuar me të.

DUART E KËPUTURATËKORAB MULËS NGA MINAT SERBE

Image result for Rexhep shahu


REXHEP SHAHU

(Duart apo sytë e viktimave të minave serbe në Kukës, Has, Tropojë, merrini për grada e nderime mirënjohje. Eshtrat e të rënëve në mina serbe merrini si trofe të meritave tuaja dhe zbukuroni me to bufetë e banesave tuaja… Qeveritë në Prishtinë e Tiranë kanë frikë ta padisin Serbinë…).



“Unë veç jam gjallë. Pa asnjë shpresë. Jam djalë i ri… Shteti e as kërkush s’po më ndihmon.Çfarë me ba? Me çfarë me jetue… Baba pa punë.Nana pa punë. Shtatë rob në shtëpi. Dy vëllezër të sëmurë.Unë, sakat pa duar. Vëllai tjetër, i paralizuar në shtrat…” – kështu e nis rrëfimin e tij Korab Mula nga Dobruna e Hasit që i ka të këputura të dyja duart nga minat e vendosura me duart e ushtarëve serbë në fshatin e tij, në teritorin e Republikës së Shqipërisë.
Tash është 22 vjeç.5 vjet më parë, me 15 qershor 2000, ra në mina dhe mbeti pa asnjërën dorë.Ashtu pa duar e me këmbë të sakatuara.Rrin gjithë ditën e lume.Rrin kot.Kërkon për me ba diçka, por askush s’e ndihmon.
Është lodhë duke folë për gazetarët.Veç gazetarët janë miq.Veç shtypi më ka mbajtë gjallë, thotë.
Korab Mula ishte 18 vjeç kur minat ia këputën të dyja duart. “Isha me provimet e vitit të katërt të shkollës së mesme, flet duke iu dridhë mjekra. Mina mi preu krejt ëndrrat.Mu pre jeta në mes.Isha duke kullotë loptë e shpisë.Shkela në një minë.S’e pashë.Ia kisha vu kamën sipër. Me kamën tjetër shkela telin e një mine tjetër.Plasën të dyja.Pastaj nuk di çka ka ndodhë me mue. Më ka marrë një kosovar në kerrin e vet e më ka çue urgjent në Gjakovë në spital. Aty, KFOR-i italian me helikopter më ka çue në Prishtinë, ku më kanë ndihmue shumë. Pas tri javësh më kanë ardhë sytë, sepse pata humbë shikimin krejt…”.
Korab Mula sot flet me shumë mërzi.Se s’sheh kund gaz e shpresë për veten.Sheh se me të e viktimat e tjera apo të mbijetuarit e tjerë të dënuar nga minat e nga zoti, është ba e po bahet hajgare.
Rrëfen se në Prishtinë në spital janë sjellë shumë mirë me të.Askush s’kqyrte me marrë lekë atje, pohon ai.Më kanë ndihmue shumë kosovarë në spital edhe me të holla. Një gazetar italian më ka ndihmu shumë. Më sillte çdo ditë pare për ushqime e për rroba në spitalin e Prishtinës. Ky gazetar ka insistuar që ta dërgojnë në Itali përmes KFOR-it italian, të cilin ai e falenderon. Korabi është djalë i ri që rritet shpejt, ndaj protezat nuk i hyjnë më në punë. Ai duhet të vendosë të tjera kur të mos rritet më.



Kur pyetet se a të ka ndihmue kush, ai veç atyre që tha më sipër, shton : Askush! Një shoqatë e minave (që Korabi nuk ia din emrin), vijon më tej ai, më ka dhënë tri bletë me kredi 60 mijë lekë (600 dollarë amerikanë) për një vit e gjysmë. Po a lahet ajo kredi.Bletët vdiqën. Qysh me ja ba tash?! Asnjë ndihmë tjetër s’kena pasë kurrë.
Kush dreqin u kujtua që viktimave të minave që u bënë të tillë duke ruajtë loptë e tyre, t’u japë lopë me kredi. A për të rënë prapë në mina… duke ruajtë loptë?
Korabi rri gjithë ditën në shpi.Ku me dalë.Vendi ashtë krejt mina.Shifsha ndonjë herë bletët.Ato kanë vdekë.Edhe disave sakatë si unë u kanë dhanë lopë me kredi. Po na te ruajtë loptë e berret kena ra në mina e kena mbetë sakatë.
Pyetjes se si ushqehesh, ai me lotë në sy i përgjigjet : Me ngrënë bukë më mkojnë njëherë nana e një herë motra. Ato më mkojnë… Para dy vjetësh më janë prish protezat. Mjekët sllovenë që më kanë vizitue më kanë thënë se unë jam në zhvillim e sipër… Të vjen zor ta pyesësh sepse tash është i rritur, se kush t’i zgjidh e kush t’i lidh pantallonat kur kryen nevojat përsonale…
Ndërsa flet me zë të dridhshëm Korab Mula, nëna e tij Sose Mula si me piskamë flet e s’di kujt i flet me dorën shtrirë si njeriu që lyp shpresë e ndihmë në grahmat e fundit… “Shteti s’po kqyr kurrë nga ne… Ne s’ia vemë gjunjt n’bark kurrkujt.Por qysh me jetue.Na nuk i vumë minat vetë në oborrin tonë. Ushtarët serbë na i lanë djemtë sakatë. Shteti s’na mbrojti… Fëmijët sakatë prapë i çojmë me bagëti. Nëpër mina prapë… Me zemër të ngrime rri, derisa të vijnë fëmijët me bagëtitë. Qysh me rrnue… Të paktën Korabin t’ma nxirrshin jashtë shtetit në ndonjë spital të mirë me i vu proteza të mira.Të paktën të ushqehej vetë. A të shkollohej diku jashtë shtetit për ndonjë zanat që ai mundet me e ba… Ndoshta i vjen shpresa me jetue po e nxorën jashtë shtetit…”- lodhet duke folë Sose Mula, nëna e Korabit.
Aty në atë shtëpi, në atë fshat, mbetesh pa fjalë. Të meket fryma.Ndoshta edhe të ndalet zemra. Se s’din çka me thanë e s’din çka me ba prej pazotësisë e pamundësisë…
Panorama në shifra
Gjashtë vite kaluan nga përfundimi i konfliktit për Kosovën dhe gjithë brezi kufitar Shqipëri-Kosovë në një gjatësi 120 km e në një sipërfaqe 1400 ha, vazhdon të jetë varr i hapur që merr jetë të pafajshme shqiptarësh, për shkak të pranisë së madhe të minave luftarake, të vendosura kudo në teritorin e Shqipërisë, nga ushtarët serbë, në vitet 1998-1999, dhe të papenguar nga ushtria dhe policia e Shqipërisë.
52 % e siperfaqes së minuar është mal e kullotë me të cilat kanë jetuar e duhet të jetojnë banorët e brezit kufitar pasi me ato kullota e ato male e bjeshkë kanë ruajtur bagëtitë e tyre të vetmet burime jetese për ta.
48 % e sipërfaqës prej 1400 hektarë të minuar është tokë arë, livadhe e oborre shtëpishë. Arat nuk mbillen.Livadhet nuk kositen.Banorët nuk i kompenson askush.
As dëmet e minave nuk janë llogaritë.Siç thamë minat janë vendosur në teritorin administrativ të Shqipërisë në një thellësi deri në 2000 metër.Pa llogaritur minat e hedhura nga distanca me raketa të ndryshme që kanë mbërritur në thellësinë e teritorit tonë deri në 30 km (fshati Kolsh I Kukësit, apo qyteti i Krumës ku mbërritën minat suprizë).
Oborret e shtëpive tash janë pastruar nga vetë banorët.Shkëlzen Kurpali në fshatin Letaj të Hasit, në oborrin e shtëpisë së tij, në oborrin e Kullës së Kurpalëve që është me nam në histori, ka hequr me dorën e tij 220 mina kasetë. Si Shkëlzeni, kanë heqë e mbledhë mina shumë banorë të verilindjes, sepse në vitin 2000 pati dalë një lajm i rremë se Natoja do t’i blinte minat serbe. Derisa shefi i atëhershëm i Natos, Robertson u shpreh se Natoja nuk blen mina, shumë banorë rrezikuan shumëfish jetën e tyre.
Por në oborre të shtëpive kanë mbetur pa këmbë, duar e sy shumë fëmijë e banorë të brezit kufitar.
58 njerëz kanë vdekur.Nga këto, 34 kanë vdekur nga qershori 1999 e deri sivjet në fundkorrik 2005.273 njerëz janë invalidë të përjetshëm. Që nuk e kanë një ose dy këmbë, njërin ose të dy sytë, njërën ose të dyja duart, krahët…
Shumica prej tyre fëmijë.Por ka edhe kryefamiljarë.
47 fshatra janë të rrethuara nga minat në gjithë gjatësinë e kufirit prej rreth 120 km mes Kosovës e Shqipërisë.Stroberda e Tropojës dhe Dobruna e Hasit kanë më shumë viktima e dëme.Por ka fshatra që janë shuar gati plotësisht nga braktisja.Nga 70 shtëpi në fshatin Pogaj të Hasit para lufte, sot kanë mbetë 8 shtëpi.
77 shtëpi banimi janë të shkatërruara plotësisht prej minave e predhave në këto fshatra kufitare.
Ndërsa 1146 shtëpi të tjera janë të dëmtuara në masën nga 30-40 %.
30 objekte publike janë të shkatërruara.
3017 kokë bagëti janë të ngordhura, sepse duke kullotur kanë rënë në mina.
Era kërmë vazhdon t’i vijë vendit në brezin kufitar edhe pse kanë kaluar disa dimra.
Që nga viti 2000 për të pastruar teritorin nga minat serbe kanë punuar disa kompani të huaja çminuese me fonde të lëvruara nga vendet e tyre.Ka punuar në terren për çminim kompania amerikan-sllovene Ronco, me fonde të Departamentit të shtetit, Kompania gjermane Help, me fonde të akorduara nga Gjermania, kompania daneze DCA, me fonde të Kishës daneze, Aksioni zvicerian kundër minave.Nuk dihet sasia e fondeve të lëvruara.Dihet se afër 50 % e teritorit është pastruar nga minat por ende nuk është çertifikuar kjo sipërfaqe si e pastruar.Vetëm në vitin 2005, BE-ja i akordoi UNDP-së një fond prej 2.5 milionë euro, fond që do të përdoret edhe për të pastruar teritorin nga minat.
Por gjithashtu që nga viti 2000, janë akorduar afërsisht (s’ka burime të sakta), rreth 1.7 milionë dollarë nga donatorë ndërkombëtarë për OJF të ndryshme për edukim për minat, për të edukuar njerzit që të mos bien në mina, për t’ua mësuar njerzve llojet e minave, për tu thënë njerzve se minat të marrin jetën.
Se sa fond është dhënë nuk dihet, por janë rehabilituar ose kanë vënë proteza rreth 80 invalidë pranë Institutit Slloven të Rehabilitimit ne Slloveni. Ka ardhë në Kukës një sallë operacioni për viktimat e minave me një vlerë rreth 100 mijë dollarë.
U janë dhënë viktimave të minave lopë ose bletë me kredi!!!
Viktima të pashpallura lufte
Viktimat po përballën me ndëshkimin e fatit, dhe të qeverisë.
Familjarët e të vdekurve nga minat nuk marrin pension.As invalidët.
Ekspertë të sigurimeve shoqërore, lokalë e qëndrorë, dinë të pohojnë se për të marrë pension duhet të kesh bërë vitet e punës që kërkon ligji dhe të kesh moshën e kërkuar.Po ashtu thonë se të marrësh pension invaliditeti duhet të kesh qenë në marrëdhënie pune disa vite.Shkurt, thonë se, të vdekurit nga minat serbe, (që kanë vdekur ose në oborre të shtëpive të tyre, ose në kullotën e tyre, ose në arën e tyre, ose në malin e tyre), nuk përfitojnë pension. As ata që kanë mbetur pa të dyja këmbët a pa të dy sytë a pa të dy krahët, nuk përfitojnë pensione sepse janë fëmijë dhe nuk kanë vite pune. Nuk kanë siguracionin të paguar !!! E ku e kur të paguante siguracionin 18 vjeçari Korab Mula që ishte nxënës shkolle e që mbeti pa të dyja duart ?! Kur, ku e si të paguante siguracion 15 vjeçari Gazmir Muhadri që mbeti pa sy!! Ku ta dinin viktimat e gjora se Shqipëria do të pushtohej (1400 hektar teritor i saj) nga Serbia, me mina serbe që ata të rendnin për të paguar siguracione se kështu do qeveria jonë…
Të ndalemi e të arsyetojmë.Të jemi së paku të drejtë.Minat që u kanë marrë jetën 58 shtetasve dhe që kanë shkaktuar 273 sakatë, a janë mina lufte?A janë vendosë këtu në kohë lufte? Askush nuk thotë jo. Asnjë qeveritar a shtetar.Po atëhere, këto njerëz, këto fatkeqë, pse nuk njihen e shpallën si viktima lufte?Pse nuk trajtohen si të tillë?Çfarë faji kishin ata pse ishin në trojet e tyre dhe erdhi pushtuesi dhe mbolli me dorë minat e vdekjes? Çfarë faji kishin pse po luanin nëpëre, pse po kullotnin lopët në ara, livadhe, pse po shkonin udhës për në shkollë, nëpër udhën e tyre dhe vdiqën ose u aksidentuan nga minat serbe, mjete lufte e jo lodra fëmijësh.
Pse nuk i shpall dhe quan fajtorë shteti ynë serbët? Kryeministri i vendit në parlament, në dhjetor të vitit 2000 e shfajësoi Serbinë duke deklaruar se të gjitha dëmët dhe pasojat për viktimat e minave në verilindje të Shqipërisë i merr përsipër shteti shqiptar dhe qeveria Nano.
Një fjalë që qarkullon herë zëshëm e herë si mërmërimë fajëson Nato-n, sikur ajo paska pasë penguar forcat e armatosura të Shqipërisë për të mbrojtur teritorin administrative të republikës !!! Nëse Nato-ja del fajtore, atëhere të përgjigjet për viktimat dhe sakatët e minave. Sepse ato duan të jetojnë.Duan bukë, të vishen e mbathën, madje kërkojnë kujdes të posaçëm shendetësor.Familjet e të vdekurve nga minat duan të jetojnë. Fëmijët e tyre duan të hanë, të blejnë libra, lapsa, fletore…
Shteti ynë nuk ndalet për këto viktima.Qeveria nuk ka patur kohë për të bërë gati dosjen për ta dërguar në gjykatën e Hagës ku vazhdon gjykimi i Milosheviçit.Për të kërkuar të paguhen jetët njerzore.Për të kërkuar dëmshpërblim për të vrarët dhe invalidët, për të gjitha shtëpitë e shkatërruara e ata pjesërisht të shkatërruara, për të gjitha bagëtitë që kanë ngordhur.Por qeveria jonë nuk ka patur kohë. Ose nuk ka dashur të “tensionojë” marrëdhëniet me fqinjët…
Ndaj me sa duket nuk u thirrën avokatët që të bënin padi në Gjykatën e Hagës a në Gjykata të tjera Ndërkombëtare, në emër të shqiptarëve të vdekur nga minat serbe, në emër të shqiptarëve të mbetur pa këmbë, pa duar, pa sy, të mbetur sakatë të përjetshëm, nuk u thirrën avokatët që të padisnin në emër të shtetasve shqiptarë në Gjykata Ndërkombëtare për dëmet e mëdha materiale e ekonomike që u janë shkaktuar banorëve në brezin kufitar. Dëme të mëdha në shtëpi, në blegtori, në prodhime bujqësore, etj.
Edhe Avokati i Popullit, nuk ka gjetë ende kohë e mundësi, të bëjë avokatinë e banorëve të republikës së pushtuar prej minave serbe (!!!).

Në një front antiturk duket Gjoni së bashku me dy djemtë e tij Kostandinin dhe Reposhin.

Rinia e Skënderbeut, misteri i helmimit të vëllezërve të tij

Çështja e fëminisë dhe rinisë të Skënderbeut, më saktë periudha para vitit 1443, i ka angazhuar mjaft studiuesit e shumtë që janë marë me jetën dhe veprën e tij.

Në këtë kontekst në mënyrë të veçantë na intereson këtu kryengritja shqiptare e viteve 1428-1430, ku një influencë të madhe për supozime të ndryshme ka pasur letra e Gjon Kastriotit (17.VIII.1428) që i drejtonte Serenisimës; tre shënime turqisht të bëra me ndërhyerjen e Skënderbeut në defterin e sanxhakut të Shqipërisë në vitet 1431-1432 dhe letra e një funksionari të lartë turk, pa datë e pa vendimin e dërgimit, me emrin Mustafa.

Drejtpërsëdrejti e lidhur me këto ngjarje, edhe pse nuk del emri i Skënderbut, por i të atit të tij, mund të futim këtu edhe “Fetihname”-ia (Shpallja fitimtare) të cilën sulltan Murati II ia drejtonte sundimtarit të Egjiptit, me rastin e luftës për pushtimin e Selanikut (1428-1430).

Vlerësimet dhe debatet në lidhje me këtë kyengritje kanë qenë gjithashtu mjat të shumta në historiografinë shqiptare dhe në veçanti në atë kastiotine, ku më afër realiteit mund të konsiderojmë tashmë sugjerimet e studiuesit A.Plasari, i cili shkruan se: “më 1428-1429 Kastrioti (është) përfshirë në një lëvizje politike që nuk përbën as thjesht kryengritjen kundër turqve dhe as vetëm mospërmbushje të detyrimeve të vasalit ndaj sulltanit” (Plasari 2010: f. 275.)

Për të kompleturar më tej këtë ide duhet thënë se nuk kemi më një kryengritje të karakterit lokal, por tentativën e parë për bashkimin e trojeve shqiptare, ndoshta nën drejtimin e Gjon Kastriotit, si më i moshuari, apo Stafan Maramonte – Balshës si një trashëgimtar i radhës së parë për gjithë zotërimet e Balshajve. Fakt është që Skënderbeu, Stanishi, dhëndri i Gjonit i Stefano Maramonte, Tanush Dukagjini, Koja Zaharia e më shumë të ngjarë edhe Kostandini e Reposhi u aktivizuan njëkohësisht në një sërë frontesh.

Mesa transmetohet nga dokumentat veneciane të periudhës dhjetor 1429- mars 1430 apo nga fakti i ndërhyrjes urgjente të Isak bej Evrenozit (maj-qershor 1430) kuptohet qartë që koalicioni familjar i Gjonit, apo i princave që e kishin halë në sy Venedikun - e thënë sipas mënyrës të kriputar të Marin Beçikemit(ndryshe Barletit), e kishte tronditur rëndë si autoritetin e Portës së Lartë, po ashtu edhe atë të Republikës së Shën Markut në viset shqiptare, i cili duket se ishte afër fitores nëse nuk do të kishte rënë Selaniku më 29 mars 1430.

Kjo çështje deri më sot e paqartë ndriçohet në kronikat e A. Morozinit të mbetura jashtë vëmendjes të historiografisë kastriotiane. Në një kronikë ditore të regjistruar nga sekretari i Serenisimës, ku mes të tjerash marim këtë informacion:

(1429) - E Gjergj Strazimirit Skaninderbieg

Nuk kemi lajm tjetër veç asaj të zotnisë Gjergj Strazimirit, Zot i Moresë këtu në Shqipëri, me Zotërinjtë tanë po synon luftë të plotë, e duket se ngado që shkon kërkon të rëmbejë e humbasë të gjitha viset tona që janë blerë nga Sinjoria ne zonat e Durrësit, Shkodrës, Drishtit e Lepantos.... e nuk dëshëron të bëjë marrëveshje me ne në asnjë mënyrë. Dhe në viset e Lezhës kemi lajme se po rrëmben e po plaçkit.

Mirëpo u vendos nga ana e Senatit të dërgohen atje të gjitha ose pjesë të anijeve tona nga të Gjirit dhe të paraqitet aty zoti Silvestër Morozini, që është bërë kapiteni ynë i përgjithshëm, dhe me dy kokë (tip anije. I.K.) të mëdha të Komunës, me tetë anije, madje edhe më shumë në se do të jetë nevoja...dhe e gjitha u vendos kaq lirisht e do të mbetet kështu. Krishti bëftë gjithmonë më të mirën për Venedikun.

Kështu kronika, jo vetëm që konfirmon prezencën e Skënderbeut për periudhën në shqyrtim(1428-1430), por në të njëjtën kohë e paraqet atë në një pozicion parësor në skakierën e ndërlikuar luftarake të atyre viteve. Nga informacioni mund të perceptohet qysh në këtë periudhë embrioni i strategjisë së përgjithëshme të Kastriotve si trashëgimtarë të Balshajve për bashkimin e trojeve shqiptare.

Jo pa qëllim i është bashkëngjitur emrit të tij cilësimi Strazimir. Kronika pasuron më tej jetëshkrimin e Skënderbeut si “Zotëri i Moresë”, më shumë të ngjarë me një pikë nisje aty rreth vitit 1428, pra një situatë krejt e panjohur deri më sot në historiografinë kastriotiane.

Kështu deklarata e kronistit Stefan Magno më 1443, i cili na trasmeton bëmat e Skënderbeut duke thënë se ai: “në tre ditë çliroi vënde të tjera në Shqipëri dhe u bë i fuqishëm, duke thënë se meqë ishte trashëgimtar i Balshës deshte trojet që ishin të tij” na vendos një paralele me formën e paraqitjes së emrit dhe në mentalitetin e strategjinë e njëjtë të veprimeve luftarake mes dy datave 1429 dhe 1443.

Nëse Skënderbeu u ngarkua nga Porta e Lartë me ndonjë detyrë të karakterit ushtarak apo administrativ kundrejt Moresë, ajo ka qenë e kondicionuar sigurisht me prezencën masive të shqiptarve në këtë provincë të Bizantit dhe rolin e rëndësishëm që ata luanin aty si nga pikëpamja ushtarake po ashtu edhe ekonomike.

Në vetvete termi Zotëri i Moresë për Skënderbeun mund të krahasohet në një farë paralelizmi historik të mëvonshëm me despotin bizantin të Moresë Manuel Kantakuzenin kur do ta quanin “despot i Shqiptarve” (? δεσπ?της τ?ν ?λβανιτ?ν). Fakti referohet edhe nga Teodor Spandugino, i cili e ve Maunele Kantakuzenin që ishte “bërë dhespot nga shqiptarët” si të barabarabartë me dy vëllezrit Paleolog: Dhimitrin dhe Thomanë.

Sidoqoftë më 1428-1430 Skënderbeu së bashku me dhëndrin e motrës së vet Stefan Maramonten u përpoqën të përfitonin nga situata e favorshme ndërkombëtare, kur Perandoria Otomane ishte e angazhuar në luftë kundër Venedikut për marrjen e Selanikut.

Në aspektin lokal situata duket të jetë tensionuar më shumë kur me vdekjen e Stefan Lazareviçit në korrik të vitit 1427 Serenisima vazhdoi t'i njohë të drejtën e trashëgimisë të Balshajve e detyrimet përkatëse kundrejt asaj pasurie të të birit të tij Gjergj Brankoviçit, i cili në fakt i pretendonte ato vetëm në linjën femërore, mbasi e ëma e tij Helena Balsha kishte qenë e bija e Balshës III.

Pra, injorohej e shmangej një trashëgimtar më i ligjshëm siç ishte dhëndri i Gjonit, Stefan Maramontia. Ky i fundit kishte pasur për baba Kostandin Balshën, i cili u ekzekuta nga venecianët në Durrës më 1402. Ja pra, në linjë mashkullore nga ana e të atit ai ishte një Balshë e për më tepër me idenë e pretendent si “bir mbretërori”, post të cilin ai duhet ta ketë pasur aty nga vitet 1392-1395. Kjo reflekron në pesë monedha prej argjedi të nxjera prej tij ku në ballor lexohet mbishkrimi M . REX . COS TANTINIUS (I MADHDHËRISHMI MBRET COSTANDIN) ndërsa mbrapsh S. STEFANU S. SCUTARENSI (SHËN STEFANI SHKODRANI.) Në disa variante gërma M.(agnus) është zëvëndësuar me D.(ominus).

Nga nëna Maromontia ishte i biri i Helena Thopisë, e cila Kostandinin e pati si dashnor duke u lidhur me të në një martesë të dytë. Kuptohet, jo gjithçka sipas kanoneve kishtare. Nga ana e saj ajo kishte pasur për baba Karl Topinë. Pra Stefani ishte edhe pretendet për Krujën, e cila kishte qënë dikur e nënës së tij.

Luftën me Venedikun Stefan Maramontia e kishte nisur së bashku me Balashën III qysh në vitet 1417-1420. Madje venecianët kishin dashur ta koruptonin që të vriste Balshën, duke i premtuar atij të gjitha zotërimet e Balshës.

Shkalla e alarmit dhe mobilizimit tërësor i Senatit Venecian ishte reflektim i drejtpërdrejtë i veprimeve luftarake që e kishin vënë në një rrezik shumë të madh ekzistencën e Republikës Veneciane, në qendrat kryesore të saj si Durrës, Lezhë, Shkodër, Drisht, Ulqin, etj.

Për rolin parësor të Kastriotit në ato ngjarje e tregon edhe fakti i ndërhyrjes të venecianëve për të bërë marrëveshje pikërisht me Skënderbeun, të cilat ai i kishte refuzuar. Rezultati i këtyre veprimeve luftarake ishte i tillë që deri nga fundi i vitit 1429 Skënderbeu dhe Maramontia kishin vënë nën kontrollin e tyre pjesë të rëndësishme të trojeve shqiptare pa arritur akoma të merrte kështjellat kryesore.

Më 1 janar 1430 Senati i Republikës merr vendim për vrasjen e Maramontes dhe cakton shpërblimin për vrasësin 500 dukatë dhe dy kuaj. Në këtë luftë ishin angazhuar gjithashtu Stanishi, Tanush Dukagjini e Koja Zaharia.

Në një front antiturk duket Gjoni së bashku me dy djemtë e tij Kostandinin dhe Reposhin. Asnjë informacion i drejtpërdrejtë nuk na vjen për këtë front të dytë që duhet të jetë zhvilluar në brendësi të viseve shqiptare, por prezencën e tij duhet ta nënkuptojmë së pari nga ekspedita e menjëhershme e Isak bej Evrenozit, fill pas rrënies së Selanikut që desh të thoshte se luftimet në Shqipëri, jo vetëm nuk ishin duke u zhvilluar në favor të Portës së Lartë, por madje edhe kundër saj, pa çka se në ndonjë formacion ushtarak mund të kishte edhe ndonjë kontigjent me ushtarë turq.

Kjo duket mjaft qartë jo vetëm në përshkrimet e kronikanve turq, por edhe në “Fetihname”-ia (Shpallja fitimtare) që folëm më lart. Në këtë dokument sulltan Murati II mes të tjerash shkruan: “Në tokën shqiptare ndodhet një sundimtar i quajtur Ivan, i cili zotëronte shumë fortesa dhe qyteza.

Ai nuk rrinte asnjë çast pa bërë akte dëmtuese dhe armiqësie...Atëhere ne morëm vendim të niseshim me ushtrinë fitimtare për shkatërrimin e vendit të tij, për shfarosjen e veprave të tij, për rrënimin e strofkës së tij dhe për rrafshimin e fortesave të tij, derisa të mos mbetej gur mbi gur.” Gjoni nga ana e tij nuk ishte i përgatitur për këtë sulm të befasishëm dhe ndoqi taktikën e tërheqjes e të mosrezistencës.

Pas këtyre ngjarjeve dihet se vdes Reposhi (25.VII.1431), jo si murg, por si “dux illyricus” në manastirin e Hilandarit dhe Kostandini gjithashtu ka humbur jetën në rrethana të paditura. Mund të supozojmë me këtë rast që u eleminuan vetëm dy djemtë që morën pjesë në luftë kundra Perandorisë Osmane dhe mbetën në jetë Gjergji dhe Stanishi që luftuan kundër Venedikut.

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...