Lexoni:
http://pathmicro.med.sc.edu/albanian/Albanian-virol8.htm
VAKSINAT: SUKSESET E KALUARA DHE PRESPEKTIVA NË TË ARDHMEN | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SPANJISHT | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
E-MAIL DR BERXHOLI | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VIDEO LIGJËRATAT | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tregoni mendimin Tuaj PRAPAVEPRIMI | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KËRKO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polio Virus (Nga the Hogle Lab at Harvard, URL unknown) Shumë prej imazheve ne pjesën e smallpoksi të këtij fajli vijnë nga Fenner, Henderson, Arita et al. Smallpoksi dhe Çrrënjosja e tij. 1988 Gjenevë, Organizata Botërore e Shëndetësisë dhe janë mbledhur nga Gregorio në pjesë e saj The Smallpox Legacy, Pharos. Fall 1996 | HYRJEÇfarë është një vaksinë? Vaksinat janë agjentë të parrezikshëm që konsiderohen si armiq. Ato janë molekula, zakonisht por jo domosdoshmërisht proteina, që nxisin një përgjigje immune, për pasojë shkaktojnë imunitet mbrojtës kundrejt agjentëve potencialë. Megjithëse një patogjen mund të jetë një bakter ose një protozo eukaryotik, shumë vaksina të suksesshme janë krijuar edhe kundër virusëve dhe këtu ne do të kemi të bëjmë kryesisht me vaksinat antivirus. Imuniteti kundrejt një virusi normalisht varet në zhvillimin e përgjigjes immune kundrejt antigjenëve në sipërfaqe të qelizës së infektuar me virus ose në sipërfaqe të vetë particelës virale. Përgjigjia immune kundrejt antigjenëve të brëndshëm zakonisht lot pak rol në imunitet. Kështu, në pandemitë e influencës, një glykoproteinë e re sipërfaqësore përfitohet si rezultat i shiftit antigjenik që karakterizon shtamin e ri viral kundrejt të cilit popullacioni ka pak ose aspak imunitet. Ky shtam i ri i virusit të influencës, megjithatë përmban proteina të brëndëshme që kanë qënë në shtamet e mëparshme të influencës. Glykoproteinat sipërfaqësore shpesh u referohen antigjenëve mbrojtës. Për të bërë një vaksinë të suksesshme kundrejt një virusi, duhet të njifet mirë natyra e antigjenëve sipërfaqësorë së tyre. Duhet të theksohet që qeliza e infektuar nga virusi shfaq në sipërfaqe të saj, fragmente të antigjenëve të virusëve të brëndshëm dhe këta mund të nxisin përgjigjen e qelizave citotoksike T që veprojnë kundër qelizës së infektuar. Në një virus, mund të ketë më shumë se një glykoproteinë sipërfaqësore dhe në përgjigjen immune mbrojtëse, njera nga këto mund të jetë shumë më e rëndësishme se sa të tjerat; ky antigjen duhet të identifikohet për një vaksinë të vlefshme që bllokon infektivitetin. Kështu për shembull, virusi i influencës ka në sipërfaqe të particelës virale neuraminidazë dhe hemoaglutininë. Është hemoaglutinina që provokon imunitetin neutralizues, për arsye se ajo është proteinë që ngjit virusin në receptorin sipërfaqësor të qelizës dhe antitrupat neutralizues interferojnë me virusin që lidhet në qelizë. Më tej, për të bllokuar ngjitjen e virusit në qelizë, faktorë të tjerë mund të jenë të rëndësishëm në neutralizimin e këtyre virusëve; p. sh. komplementi mund të shkrijë (lizojë) mbulesën e virioneve pasopsonizimit nga antitrupat anti-virus. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BURIMI WEB
Vaksina web The Vaccine Page can access news from multiple international news outlets Vaccine-preventable diseases: Improving Vaccination coverage in children adolescents and adults. Taskforce on community preventative services (MMWR – Kërkon Akrobat) Six Common Misconceptions about Vaccination and how to respond to them | Vëndet kryesore të infeksionit vralNë kuadrin e zhvillimit të një vaksine të suksesshme, duhet të jenë të njhura karakteristika të tilla të infeksionit viral . Një nga këto është dhe vendi në të cilën virusi futet në trup. Janë përcaktuar 3 vënde kryesore.1) Infeksioni nëpërmjet sipërfaqes mukozale të traktit respirator dhe traktit gastrointestinal. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 1. Krahasimi i maksimumit dhe morbilitetit aktual për sëmundjet e parambrojtura me vaksinë | Tipet e vaksinaveSot në përdorim ka tre tipë bazë të vaksinave
Problemet në zhvillimin e vaksinës
Ka shumë probleme që lindin gjatë përgatitjes së një vaksine anti-virale të mirë.
Midis tyre janë:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SUKSESE TË ARRITURA SMALLPOXI (Variola) Smallpoxi është një sëmundje shkatëruese dhe shëmtuese dhe mjaft infektive. Ajo shkaktohet nga virusi variolës (gjithashtu i njohur si virusi i smallpoksit), antar i Orthopoxvirdae (figura 2A). Sëmundja e smallpoksit ka qënë e njohur përpara mijëra vjetësh dhe ndoshta e ka origjinën nga Azia. Ajo u drejtua nga perëndimi nëpërmjet lindjes së mesme dhe midis viktimave ishte Faraoni Ramses V (figura 2B). Sëmundja mund të ketë arrdhur në Europë me kryqëzata. Smallpoksi u fut në Botën e re nga kolonistët Europianë, duke shkaktuar një epidemi shkatërruese në popullatën indigjene të cilët nuk kishin imunitet natyral. Në fakt, disa kolonistë të hershëm e përdorën smallpoksin si një armë biollogjike kundër banorëve orgjinalë të Amerikës së Jugut dhe Veriut. Smallpoksi karakterizohet nga një numur pustulash që përmbajnë virus infektiv (figura 2 C dhe D). Niveli i fatalitetit është më shumë së një çereku i pacientëve të infektuar nga forma më serioze e shkaktuar nga Variola major. Forma tjetër e smallpoksit është shkaktuar nga Variola minor dhe ka nivel fataliteti më të ulët (deri në 5%). Përpjekjet e para për të kontrolluar smallpoxin kanë ndodhur në shekullin e 10-të duke përdorur variolizimin (kështu është quajtur pasi virusi i smallpoksit është Variola). Në variolizimin (figura 2E), materiali (krustet) janë marrë nga pustulat e një personi të infektuar, i cili nuk ka vdekur nga sëmundja. Ky person, megjithatë , ka patur një formë të lehtë të smallpoksit is rezultat i infeksionit nga varianti natyral i virusit. Ky material përdoret për të infektuar një person tjetër i cili zakonisht merr një sëmundje të lehtë. Në rast se personi nuk vdes, ai do të ketë një imunitet për tërë jetën. Arsye tjetër per suksesin e variolizimit është që virusi në krustet është më pak virulent sepse ai është pjesërisht i tharë dhe është i bashkuar dhe inaktivuar nga antitrupat e donorit. Niveli i fatalitetit të variolizimit është afërsisht 1-2% dhe prandaj ishte një procedurë e rrezikshme. Kjo teknikë u përdor në Pakistan, Etiopi dhe Afganistan deri në vitet 1970. Variolizimi u përhap gjërësisht në Angli në vitet 1700, e cila u fut në këtë vënd, nga gruaja e Ambasadorit të Anglisë në Turqi, Mary Wortly Montague. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 2 A. Virus ii smallpoksit Copyright 1994 Veterinary Sciences Division Queen's University Belfast | B. Koka e mumifikuar e Ramses V (vdiq 1157 përpara Krishtit) me puçra të cilat ishin si rezultat i smallpoksit. C. Infant me smallpoks E. Pulverizimi i krusteve të smallpoksit të cilat inhalatoheshin për tu mbrojtur kundret smallpoksit në mjekësisnë Kineze D. Lezionet e Smallpoksit në lëkurë të trupit . Foto e marë në Bangladesh. CDC/James Hicks B. Dr Jenner duke vaksinuar fëmijën C. Lopa Blossom F. Person ii fundit i njohur në botë që pati rast natyral të smallpoksit. Variola minor tek 23 vjeçari Ali Maow Maalin, Merka, Somali CDC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 3 A. Edward Jenner | Jenneri një mjek që banonte ne zonën rurale të Gloucestershire në perëndim të Anglisë dhe ishte mjaft i njohur në këtë kohë me faktin që njerzit, të cilët ishin të prekur nga lija e lopëve (vajzat që punonin me lopët e qumështit), dukeshin se krijonin një imunitet mbrojtës kundrejt dhe smallpoksit më virulent. Jenneri vaksinoi Mr. Phipps (i cili punonte për të) dhe djalin e vet (figura 3B) me cowpox nga lopa e quajtur Blossom (figura 3C) dhe pastaj e infektoi ata me smallpoksin virulent. Të dy të vaksinuarit fatmirësisht u mbrojtën. Virusi orgjinal i Jennerit nuk është vaksina që është përdorur në vaksinimin e smallpoksit deri së fundi. Virusi vaksinal mund të jetë një rekombinant nga lija e lopëve ose e kuajve. Për një kohë të gjatë, virusi vaksinal u mbajt në kuaj ose në buaj. Rasti i fundit me smallpoksin natyral ndodhi në Angli në vitin 1930; i fundit në Amerikë ishte në vitin 1940. Rasi i fundit në botë ishte në Somali dhe ndodhi në Tetor të vitit 1977 (figura 3D). Megjithëse virusi u eliminua dhe në kafshët e egra, smallpoksi u mbajt në laboratorë dhe si rezultat i aksidenteve në to, pati një rast fatal në Angli. Stoqet botërore u reduktuan në laboratorët në Amerikë dhe në Bashkimin Sovjetik. Nuk është e njohur nëse virusi infektiv nga laboratorët e Rusisë u përhapën pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik. Çrrënjosja e smallpoksit ka qënë një sukses i madh i shëndetitit publik. Ka disa arsye për këtë:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 4. Luis Paster Figura 5. Virusi i Rabies |
TËRBIMI
Pothuajse një shekull pas Jennerit, pioneri i punimeve me smallpoksin, në 1885 Louis Pasteur (figura 4) zhvilloi vaksinën e parë të atenuar-kundër virusit të tërbimit (figura 5) (rabhas, Sanskrit: të bësh violencë). Atenuimi u arrit nëpërmjet seleksionimit të shtameve që ishin më pak virulent për njeriun, pasi ata u rritën në bujtës të ri. Pastëri përdori virusin nga një qen i tërbuar duke e injektuar atë në trurin e lepurit. Infektimet seriale në lepuj bënë që shtami viral që ishte shumë virulent tek lepuri të ishte më pak virulent në qen (dhe njerëz). Pastëri trajtoi me sukses një djalë (Josef Meister) të kafshuar nga një qen i tërbuar. Shif gjithashtu edhe kapitullin 20 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
POLIO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VIDEO
|
Në vëndet perëndimore tipi i egër i polios nuk është më problem, por ai është gjetur ende në disa vënde më pak të zhvilluara si Nigeria dhe India (figurat 4, 5 dhe 6). Deri në vitet 1950,kur vaksinimi anti-polio u bë rutinë, shpërthimet në verë të polios ishin të zakonshme në vëndet përëndimore, shpesh përhapja ndodhte nëpërmjet rrugës gojë-feçe ndërsa përdorin notimin në gropa të përbashkëta. Këto shpërthime shkaktonin përhapjen e polios paralitik që kishte nevojë për frymëmarje dhe përdorimin e “ respiratorit të hekurit” (figura 7).
Ka dy tipe të vaksinës së polios, të dyja janë prodhuar në vitet 1950. E para, e prodhuar nga Jonas Salk, është preparat i virusit normal të egër të polios të vrarë me formalinë. Ky është rritur në qelizat e veshkës së majmunit dhe vaksina jepet nëpërmjet injeksionit. Ajo shkakton një imunitet të mirë humoral (IgG) dhe parandalon kalimin e virusit të polios për tek neuronet ku ai do të shkaktojë polion paralitik. Kjo vaksinë është e vetmja që është përdorur në vëndet Skandinave ku dhe e eliminoi totalisht sëmundjen. Një vaksinë e dytë është prodhuar nga Albert Sabin. Kjo vaksinë virale e gjallë është prodhuar në mënyrë empirike nëpërmjet pasazheve seriale të virusit në kulturat qelizore. Kjo rezultoi në seleksionimin e një shtami mutant i cili rritet mirë në kulturat qelizore dhe në fakt edhe tek zorrët e njeriut ku rritet tipi i egër i polios. Ai nuk migron për tek neuronet. Replikimi i tij shkakton një infeksion normal dhe nxit si imunitetin qelizor ashtu dhe atë humoral. Ajo jepet nga goja, rrugë kjo nga merret dhe virusi në një infeksion normal, pasi dhe virusi që kalon nga njeriu tek njeriu kalon nëpërmjet rrugës oral-feçe. Kjo vaksinë u bë e preferuar në Amerikë, Angli dhe shumë vënde të tjera për shkak të lehtësisë së saj të administrimit (shpesh me pak sheqer), faktit që virusi vaksinal replikohet në zorrë dhe është e nevojshme vetëm një administrim për të marrë një imunitet të mirë (zakonisht përdoret dhe një përsëritje vaksine). Imuniteti që rezulton nga vaksina Sabin zgjat më shumë se sa ai i krijuar nga vaksina Salk, për të cilën është e nevojshme të bëjmë një numur të vogël booster. Vaksina Sabin ka potencialin që të eliminojë tipin e egër të virusit, ndërsa vaksina Salk vetëm ndalon marrjen e virusit nga qelizat nervore që është i replikuar në zorrët e njeriut.Vaksina e atenuar Sabin megjithatë ka një problem: mutacionin e mëvonshëm. Ky mund të rezultojë nga rekombinimi midis viruist të egër dhe shtamit vaksinal. Virusi virulent është izoluar në mënyrë frekuente nga recipientët e vaksinës Sabin. Rastet mbetëse (rreth 8 për vit në Amerikë deri tani) në vëndet që përdorin vaksinën me shtam të gjallë të atenuar rezultojnë nga mutacioni i shtamit vaksinal në drejtim të virulencës. Rreth gjysma e këtyre rasteve ishin të vaksinuar, ndërsa gjysma tjetër në kontakt me të vaksinuarit. Paraliza e polios ndodh 1 në 100 raste të infeksionit nga virusi i tipit të egër dhe 1 në 4 milionë të vaksinuar si rezultat i rikthimit të shtamit vaksinal drejt virulencës. Kjo është gjykuar e pranueshme dhe përdorimi i virusit të atenuar nënkupton që shtami vaksinal do të replikohet në trup dhe do të japë një imunitet të mirë nëpërmjet rrugës së IgA. Si rezultat i IgA mukozale, virusi i tipit të egër nuk do të replikohet në zorrën e të vaksinuarve, nuk do të migrojë për tek indet nervore ku do të shfaqet dhe sëmundja. Të vaksinuarit, të cilët kanë marrë vaksinën e vrarë salk, do ta lejojnë virusin e egër të replikohet në traktin intestinal të atij apo asaj, pasi përgjigjia imune kryesore kundrejt vaksinave të vrara është IgG qarkulluese. Siç është theksuar dhe më lartë, kjo vaksinë është mbrojtëse kundrejt polios paralitik pasi, megjithëse tipi i virusit të egër mundet të replikohet ende në zorrët e të vaksinuarve, ai nuk mund të lëvizë drejt sistemit nervor qëndror ku do të manifestohen dhe shënjat e polios. Kështu që është e pabesueshme që virusi tipi i egër të zhduket në popullacionet të cilët kanë marrë vetëm vaksinën e vrarë, pasi ai do të eliminohet në feçe.Duhet të theksojmë që studimet e bëra në Hollandë gjatë shpërthimit të polios në vitin 1992 (midis popullatës që refuzuan të vaksinoheshin)) treguan se imuniteti i prodhuar nga vaskina Salk nuk parandalon qarkullimin e virusit të egër në popullatën e përgjithshme. Një problem shtesë i përdorimit të vaksinës së gjallë të atenuar është se preparati mund të përmbajë patogjenë të tjerë nga qelizat në të cilat virusi është rritur. Ky natyrisht ka qënë një problem pasi në fillim qelizat e majmunëve të përdorur për të prodhuar vaksinën e polios ishin të infektuara me virusin simian 40 (VS40) dhe ky ishte gjithashtu në vaksinë. VS40 është një virus polyoma dhe ka potencial për të shkaktuar kancer (shif Kapitullin e virusëve onkogjenikë). Ai duket se nuk shkakton probleme në vaksinën e marrë në mënyrë të pavëmëndshme. Ka disa të dhëna që vaksina e atenuar e polios e përdorur në Afrikë mund të ketë qënë e kontaminuar me virusin e VIH (imunodeficiencës humane), por u pa se NUK ka qënë kështu. Mundet që gjithashtu të ketë dhe probleme të ngjashme me vaksinën e vrarë, në qoftëse ajo nuk është inaktivuar mirë. Edhe kjo ka ndodhur. Rekomandime aktuale lidhur me vaksinën e polios Tani që rastet e polios në Amerikë janë të lidhur me vaksinën, rregulli i mëparshëm i përdorimit të vaksinës Sabin vetëm se është rivlerësuar. Së pari, kjo është e lidhur me idenë që në fillim të jepet vaksina e inaktivuar dhe mandej ajo e atenuara. Vaksina e vdekur do të bllokojë rikthimet e vaksinës së gjallë që do të japin çrregullime duke lëvizur drejt SNQ. Kështu që në vitin 1997 është rekomanduar portokolli që vijon: Për të reduktuar rastet e lidhur me vaksinën (8 deri në 10 në vit), Komiteti Këshillues në Praktikat e Imunizimit të CDC (ACIP) ka rekomanduar (Janar 1997) një regjim prej dy dozash të vaksinës së vrarë(inaktivuar: Salk) që pasohen prej dy dozash të vaksinës orale të atenuar me grafik në moshën 2 muajshe(inaktivuar), 4 muajshe(inaktivuar), 12-18 muajsh (orale) dhe 4-6 vjet (orale). Aktualisht përdoren 4 doza të vaksinës orale në 2 vitet e para të jetës. Mendohet që programi i ri do të eliminojë shumë prej rasteve të sëmundjes të lidhur me vaksinën. Ky regjim tashmë është adaptuar nga disa vënde Europiane dhe disa në Kanada. Regjimi i vaksinimit kundra polios është amenduar përsëri në vitin 2000. REKOMANDIMET AKTUALE: Për të eliminuar rrezikun e poliomyelitit paralitik të lidhur me vaksinën, ACIP rekomandon që në Amerikë, për vaksinimin rutinë në fëmijëri kundra polios, të përdoret tërësisht vaksina e inaktivuar (IPV). Që nga 1 Janari 2000, të gjithë fëmijët duhet të marrin 4 dozë të IPV nga mosha 2 muajshe, 4 muajshe, 6-18 muajsh dhe 4-6 vjet. Përdorimet e tjera të zakonshme të vaksinave anti-virale janë listuar në tabelën 1. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RAPORTI I RASTIT
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 4. Polio -2004 OBSH | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 5 - Statisikat e Polios krahasuar me incidencën nëpër botë në vitin 1988 dhe 1998
Polio - 1988 WHO Polio - 1998 WHO | Figura 6A Rastet totale të raportuara në Suedi dhe Finlandë (1950-76) të cilët përdorin vetëm vaksinën e vrarë të prodhuar nga Jonas Salk. Vaksina Salk është injektabile Figura 6B Rastet e raportuara (rastet per 100,000 njerëz) të poliomielitit paralitik në Amerikë në vitet 1951-1992 të cilët përdorën fillimisht vaksinë e vrarë Salk. Kjo më pas është zëvëndësuar me vaksinën e gjallë orale të atenuar të prodhuar nga Albert Sabin. Vaksina Sabin jepet nga goja. Ajo shpesh jepet me pak sheqer. Figura 6D Rastet në Amerikë që nga 1970 CDC Figura 6E Polio paralitiku i lidhur me vaksinën - PPLV - CDC Figura 6F Polio paralitiku i lidhur me vaksinën - PPLV , në Amerikë 1964-1995 CDC Figura 6H Rreziku i paralizës nga polio i lidhur me vaksinën 1980-94 Figura 6I Rreziku i paralizës nga polio i lidhur me vaksinën tek recipientët 1980-94 Figura 6J Rreziku i paralizës së polios në kontakt i lidhur me vaksinën 1980-94 CDC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 6C Poliomyeliti në Amerikë në vitet 1980-1995 CDC | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 6G Polio paralitiku i lidhur me vaksinën 1980-94 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 7 - Poliomyelitis A. Fëmijë me mushkëri hekuri.WHO | B. Reparti i mushkerive te hekurta C. Fëmijë me pasoja të polios WHO D. Fëmijë me pasoja të polios WHO | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
E. Viktimat e polios ËHO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VAKSINAT - PËRGJITHËSIME
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atenuimi zakonisht arrihet pas pasazheve të virusit në bujtës të huaj të tillë si vezët e embrionuara ose qeliza të kulturave indore. Midis shumë mutantëve që egzistojnë në një popullacion (sidomos virusë me ARN), do të zgjidhen disa që kanë aftësinë për t´u rritur në një bujtës të huaj (virulencë e lartë). Këta kanë prirje të jenë më pak virulent për bujtësin orgjinal. Për të prodhuar vaksinën e polios Sabin, atenuimi u arrit vetëm me inokulime të larta dhe pasazhe të shpejta në qelizat primare të veshkës së majmunit. Popullacioni i virusit rritet shpejt me një shtam më pak virulent (për njeriun) që duhet të rritet mirë në indet jo nervore (veshkave), por jo në sistemin nervor qëndror. Shtame jo virulentë prej tre tipeve të polios janë përdorur për vaksinë. Bazat molekulare të atenuimit Ne nuk njofim bazën e atenuimit në shumë raste kur atenuimi është arritur në mënyrë empirike. Metodat empirike të pasazhit në qelizat e huaja, shkaktojnë shumë mutacione në një virus dhe është e vështirë që të përcaktosh cilat janë mutacionet më të rëndësishme. Shumë shtame virale të atenuara janë të ndjeshëm kundrejt temperaturës (kjo do të thotë që ata rriten më mirë në 32-35 gradë se sa në 37 gradë) ose të adaptuar në të ftohtë (ata mund të rriten në temperaturë më të ulët se 25 gradë). Në shtamin viral të polios tip 1 përdorur për vaksinë, ka ndryshime në 57 nukleotide të gjenomës, që rezultojnë në ndryshimin e 21 aminoacideve. Një e treta e ndryshimeve janë në gjenin VP1 (ky gjen përbën 12 % të gjenomës). Kjo tregon që atenuimi rezulton nga ndryshimi në proteinat e sipërfaqes së virusit. Së fundmi , është prodhuar një vaksinë nazale e atenuar për influencën (shif më poshtë). Kjo përmban shtame vaksinale të adaptuar në të ftoftë të virusit të influencës që janë rritur në kultura indore në temperatura të ulta e progersive. Pas një numuri pasazhesh (dymbëdhjetë ose më shumë), virusi rritet mirë në rreth 250 dhe rritja in vivo është e kufizuar në traktin e sipërm respirator. Prodhuesit kanë përdorur një vaksinë tre valente të ngjashme me një vaksinë të vrarë të prodhuar çdo vit që është aktualisht në përdorim. Studimet treguan që sëmundja e influencës ndodh vetëm në 7 % të vullnetarëve të cilët kanë marrë vaksinë influence intra-nazale, kundrejt 13 % të injektuar me vaksinë trivalente të inaktivuar dhe 45 % të vullnetarëve të cilët morën placebo. Krahasimi i të dy vaksinave me placebon janë statistikisht të dallueshëm. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 8 Antitrupat sekretorë (nazalë dhe zorrë IgA) dhe antitrupat në serum ( IgG, IgM dhe IgA) në përgjigje kundrejt vaksinës së vrarë të polios (majtas) të dhënë nëpërmjet injektimit intramuskular dhe vaksinës së gjallë të atenuar të polios (djathtas) të dhënë në rrugë orale |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Avantazhet e vaksinave të inaktivuara
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 9 Vaksina e inluencës me shtam të atenuar duke përdorur një mutant të ndjeshëm kundrejt të ftohtit që mund të rikrijohet me një shtam të ri virulent. | Metodat e reja të prodhimit të vaksinave1) Seleksionimi për mis-sens | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2) Peptidet sintetike | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 10 Antitrupat anti-idiotypikë | 3) Vaksinat anti-idiotipikë | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4) Teknika e ADN Rekombinant | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vaksinat me ADNRevolucioni i tretë i vaksinës Këto vaksina janë bazuar në futjen e paramenduar të ADN së plazmidës në vaksinë. Plazmida mbart një proteinë që kodon gjen që transfekt in vivo me një eficiencë shumë të ulët dhe shfaq një antigjen që shkakton përgjigje imune. Këto shpesh quhen vaksina ADN-je por më mirë është që të quhen imunizim i ndërmjetësuar nga ADN ose i bazuar në ADN pasi nuk është qëllimi që të rriten antitrupat kundrejt molekulës së ADN në vehtvete por për të marrë proteinën e shfaqur nga qeliza e vaksinës. Zakonisht qelizat e muskujve e bëjnë këtë pasi plazmida është injektuar intramuskular. Duhet të theksohet që plazmida nuk replikohet në qelizat e vaksinës, por vetëm prodhohet proteina. ADN e plazmidës është marë nga qelizat e muskulit pas injektimit. Ajo ka treguar që ADN mund të futet në inde nëpërmjet bombardimit të lëkurës me particela të veshura me flori. Gjithashtu është e mundëshme për të futur ADN në indet nazale me pika në hundë. Në rastin e metodës së bombardimit me particela floriri, një nanogram i ADN e veshur me flori prodhon përgjigje immune. Një mikogram i ADN potencialisht mund të futet në mijra gjene të ndryshëm në vaksinë. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Avantazhet e vaksinave me ADN
Të gjitha të përmëndura më lartë nënkuptojnë që vaksinat e ADN janë të lira dhe prandaj ka të ngjarë që zhvillimi kundrejt patogjenëve të ketë rëndësi të pakët ekonomike ( së paku për kompanitë e medikamenteve) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Problemet e mundshme
Shumë punë janë bërë në vaksinat me ADN kundrejt virusëve, pasi imunizimi i bazuar në ADN plazmidë të kujton infeksionin nga virusi. Kur ato karakterizohen mirë, përgjigjia immune ka një bazë të gjërë dhe imitim të situatën e parë në një infektim normal nga virusë homologë. Përgjigjia immune mund të jetë mjaft e gjatë dhe akoma më shumë në rast se bëhet pas një bosteri të plazmideve. Përgjigjia nga limfocitet cytotoksike T (CTL) është gjithashtu e mirë dhe mund të parashikohet pasi sistemi imun shifet si një model i një qelize të infektuar. Një demonstrim i rëndësishëm, duke përdorur një vaksinë AND, ka qënë induktimi i imunitet qelizor cytotoksik kundrejt një proteine të brëndëshme të konservuar të influencës A për të përcaktuar, në rast se do të jetë e mundur të mposhtet variacioni vjetor (drifti dhe shifti antigjenik) i virusit. CTLs, tek minjtë, janë përfituar kundrejt nukleoproteinës së gripit dhe kjo ështe efektive për të mbrojtur minjtë kundër sëmundjes edhe kur ata janë infektuar me dozë letale të një shtami heterolog virulent me hemoaglutininë sipërfaqësore të ndryshme. Nisur nga fakti që transferimi i antitrupave anti-nukleoproteinë tek minjtë e patrajtuar nuk i mbron ata nga sëmundja, efekti mbrojtës i vaksinës mund të jetë qelizor. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vaksina aktuale e influencës është një preparat i inaktivuar që përmban antigjenë nga shtamet e terrenit që janë parashikuar të shkaktojnë infeksion gjatë sezonit tjetër të gripit. Në rast se ky parashikim rezulton i gabuar, vaksina ka pak përdorim. Janë antigjenët sipërfaqësorë që ndryshojnë si rezultat i rikrijimeve të virusit tek kafshët rezervuarë (rosat) (shif inlfuenca shënime leksionesh). Vaksina injektohet në rrugën intramuskulare dhe shkakton një përgjigje immune me IgG (antitrupa humoralë në qarkullim). Vaksina është mbrojtëse për shkak të mjaftueshmërisë së IgG që dalin nga mukoza e mushkërive ku ajo lidh dhe neutralizon virusin që vjen duke u lidhur në antigjenët e sipërfaqes. Në rast se vaksina e përdorur është vaksinë me bazë të ADN plazmide, do të prodhohen si limfocitet humorale ashtu dhe ato cytotoksike T, të cilat njofin antigjenin e prezantuar nga qelizat e infektuara me plazmide. CTLs prodhohen për shkak se qelizat muskulare të infektuara paraqesin antigjenët e gripit së bashku me molekulat e MHCT klasa I. Në rast se antigjeni i prezantuar është një proteinë e nukleokapsidit ( e cila është proteinë e konservuar) kjo mund të kapërcejë problemin e variacionit antigjenik. Kjo mund të revolucionarizojë vaksinën e influencës. Studimet e tjera kanë përdorur një plazmide mikse që enkodon bashkë si antigjenët sipërfaqësorë ashtu dhe nukleoproteinën. Mbrojtja nga vaksina e ADN është demonstruar gjithashtu me tërbimin, mykoplazmat dhe Plasmodium yoelii. Provat në njerëz me vaksinë ADN të gripit janë aktualisht në progress. Vaksinat anti VIH gjithashtu janë testuar. Në literaturën e VIH unë përmënd faktin që përparimi në vaksinat e VIH është i vështirë nga fakti se vaksinat aktuale nxisin vetëm antitrupat humoralë ndërsa përdorimi i vaksinave me virus të plotë (të cilat mund të nxisin një përgjgije të CTLs) janë hequr për shkak të problemeve të tjera potenciale. Vaksinat e bazuara tek plazmidet mund ti kalojnë këto probleme, në fakt, eksperimentet aktuale me vaksina anti VIH të bazuara në plazmidet nxisin CTLs. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Figura 11 Vaksinat parandalojnë sëmundjet, duke filluar nga viti kur është zhvilluar ose liçensuar vaksina – Amerika, 1798-1998 (MMWR/CDC) |
|