Spiunazhi eshte ndoshta profesioni i dyte me i vjeter ne bote. Qysh nga kohet e lashta,deri ne ditet e sotme, shoqeria, shtete,ndermarrje private,individe etj kane perdorur spiunazhin si mjet per te manipuluar,vjedhur,sabotuar informacione dhe interesa. Spiunet jane ndofta njerezit me te cuditshem ne bote. Pa ta nuk bejme dot, por te gjithe i urrejne.Ne saje te spiunazhit dhe spiuneve jane fituar luftera,perandori te medha jane gjunjezuar, jane shkaterruar jete njerezish,por dhe jane shpetuar ne te njejten kohe. Si duket eshte ne natyren njerezore, e fshehur brenda ne shpirtin tone te dime dicka qe te tjeret duan ta kene sekret.
Historia e shkruar e spiunazhit, te pakten ajo qe njihet ka filluar qysh ne Greqine e lashte kur Istieu i Militit spiunonte perset qe donin te pushtonin Greqine per llogari te qytetit te Azise se Vogel te Militit.I maskuar nen petkun e "tradhetarit",Istieu, fitoi besimin e komandanteve ushtarake perse,madje te vete Darit te Madh,mesoi planet e tyre per sulm ndaj Greqise . Paisi mesoi ate qe donte i rroi koken dhe duke e bere tatuazh informaten ne koken e skllavit te vet, e dergoi ate pasi iu rriten floket ne Milito, qe keta te fundit te pergatisnin mbrojtjen e qytetit. Ne epokat e mevonshem spiunazhi u perdor nga te gjithe njerezit qe kerkonin pushtet ose dhe nga ata qe donin ta ruanin ate.
Gjate luftes per pavaresi te kolonive britanike ne Amerike, spiunazhi u perdor nga te dy palet per te mbledhur informacione kryesisht te karakterit politiko-ushtarak. Ne revolucionin francez ruajalistet pergjonin kundershtaret dhe keta te fundit kishin njerezit e tyre ne kampin e kundershtarit.
Lufta e Pare Boterore beri te njohur spiunen me te famshme femer, me fundin e saj tragjik,Mata Harin. Revolucioni bolshevik i Tetorit 1917 qe solli ne fuqi komunistet me Leninin ne krye,solli dhe krijimin e CHEKA-s, sigurimin e pare sekret sovjetik si vazhdimtare e Okhranas,sherbimit sekret carist.Pasi nderroi disa emra nga CHEKA ne GRU,OGPU,NKVD etj, ne vitet '1950 ne kulmin e Luftes se Ftohte u riemertuan ne KGB e tmerrshme per tu kthyer mbas renies se komunizmit ne SVR.
Ne LIIB, spiunazhi u perdor gjeresisht nga te gjitha palet nderluftuese.Gjermania kishte Abwehr dhe Gestapon, Anglia Inteligent Service, ShBA qe deri ne vitin 1941 nuk kishin asnje lloj sherbimi sekret krijuan OSS, parardhesen e CIA-s, sovjetiket perdoren NKVD, Italia SIM-in etj.
Mbas LIIB, pothuajse te gjitha shtetet e botes kishin sherbimet e tyre sekrete, te cilat kryenin nje lufte aktive kundra njera tjetres, sipas interesave te shteteve perkatese.Lufte e cila ne shumicen e rasteve nuk gjykohet nese sa fizik apo armatim ka kundershtari, por sesa mundet te penetrohet, ti vidhet informata, te genjehet, ti behet loje e dyfishte, ti korruptohen agjentet etj. Lufte ne te cilen dy lojtaret kryesore ishin KGB dhe CIA, se bashku me partneret perkates. Cuditerisht kjo lufte nuk ka mbaruar akoma dhe sot e kesaj dite dhe deri me sot asnje pale nuk ja ka dale mbane te dali pa e pesuar, cuditerisht kjo lufte midis ketyre sherbimeve sekrete nuk ka pasur fitues,por vetem te humbur.Ne postimet e meposhtme do te lexoni per historine e disa prej sherbimeve sekrete, per veprimtarine e tyre te shkruar , agjentet kryesore, spiunet me te famshem dhe arritjet e tyre.
2011-01-08
IVESTIGIMI I SMERSH-IT APO SEKSIONI I VRASJEVE TË kgb-sË
Qe nga koha e Revolucionit bolshevik te 1917, nje seksion i tere i sherbimeve sekrete sovjetike ka qene pergjegjes per kerkimin, rrembimin, shantazhet ose vrasjet e cdo kujt qe kundershtonte regjimin komunist, ne vecanti ruse qe dezertonin ne Perendim ose ruse qe jetonin jashte BRSS. Gjithashtu jo-ruse qe ishin ne pergjithesi konkurrente me sovjetiket kane qene gjithashtu viktima te aksioneve te kryera nga SMERSH, emri i te cilit vjen nga inicialet e "Smert Shpionam" (Vdekje spiuneve). Ky slogan ka qene thene nga Josif Visarionovic Stalin dhe pasqyronte karakterin e tij vrases.
SMERSH eshte aktualisht Divizioni i IX-te i KGB-se, i cili eshte i perkushtuar Terrorit dhe Diversionit, udhehequr dhe i perbere nga komuniste fanatike vrases. Teknikat e vrasjeve te tij jane shume te sofistikuara po aq sa ato ne novelat e krijuesit te 007- Jan Flemingut, madje ne shume raste ia kalojne. Ne ndryshim me personazhet e Flemingut, viktimat e SMERSH-it kane qene persona reale.Megjithese titulli "SMERSH" pushoi se perdoruri qe ne 1948 nga KGB-ja,organizata vazhdon te ekzistoje.
Organizata fillimisht u krijua ne pese seksione te ndryshme,sipas detyrave qe kishte:
1) Seksioni i pare funksiononte brenda Ushtrise se Kuqe, per te diktuar ushtare dhe oficere disidente dhe per ti ekzekutuar ata.
2) Seksioni i dyte i SMERSH-it mbidhte informacion dhe ne kohe lufte ishte pergjegjes per kalimin e agjenteve te tij ne prapavijat e armikut.
3) Seksioni i trete ishte pergjegjes per vleresimin dhe filtrimin e informatave si dhe per dhenien e urdhrave.
4) Seksioni i katert hetonte te pandehurit apo te dyshuarit dhe kishte autorizimin te bente arrestime.
5) Seksioni i peste perbehej nga tre persona gjyqtare, zakonisht oficere madhore sovjetike dhe kishte kompetenca per te gjykuar dhe per te dhene vendime, te cilat ishin gjithmone te formes se prere pa te drejte apeli.Te gjitha denimet nga ky "gjyq" ishin perfundimtare dhe ekzekutoheshin menjehere.
SMERSH(sot thirret "Departamenti i V-te i Drejtorise Qendrore te KGB-se dhe eshte i fshehur ne departamentin e sigurimit te ushtrise, i quajtur CUKR) eshte pergjegjes per vrasjet e pameshirshme dhe te paskrupullta te dhjetra mijera personave ne 8 dekadat e fundit. Shume lidere te shteteve te ndryshme te botes kane qene ruajtur nga SMERSH-i dhe agjentet e tij ne Konferencen e Teheranit. Ndonese e dinin ekzistencen e nje organizate te tille, ajo u be e njohur ne publik pas dezertimit ne Gjermanine Perendimore te kapitenit te KGB Nikolia Kholkhov ne 1954. Vete Kholkhovi ishte agjent i SMERSH-it i derguar te vrase Georgi Okolovic me urdher direkt te kryeministrit sovjetik te atehershem, Nikita Sergejevic Hrushovit. Okolovic ishte nje kundershtar i bezdisur per sovjetiket si lideri i nje organizate emigrantesh ruse(NTS) ne Frankurt te Gjermanise.
Kholkhovi, nje vrases me eksperience, kishte marre trajnim special per kete mision ne vecanti. Ai duhej te vriste Okolovicin me nje mini pistolete qe ne vend te fishekeve perdorte bilje te vogla te mbushura me helm. Vrasesi nderroi mendjen ne momentin e fundit dhe ne vend te kryente misionin, u dorezua tek CIA, duke ekspozuar SMERSH-in si organizate dhe veprimtarine e tij ne Evropen Perendimore. Shume agjente te SMERSH u arrestuan pas dezertimit te tij.
Pas dezertimit te Kholkhovit, me vone dhe dy agjente te tjere te SMERSH-it, Peter Deriabin dhe Bogdan Stashinski dezertuan dhe ata. Te dy keta vrases ishin te pajisur me arme te sofistikuara.Stashinski ishte pajisur me nje tub ( ne forme stilolapsi) qe leshonte acid koroziv.
Nje nga agjentet aktive te oreve te para te SMERSH-it ne Perendim ka qene dhe Xhorxh Mink, lindur ne Filadelfia te SHBA. Ne fillim te viteve '20 ai punonte si shofer taksie, ne 1926 u be antar i Partise Komuniste te SHBA(PKSHBA)dhe me pas organizator ne sindikaten e dokereve te portit, sindikate qe kishte lidhje direkte me Josif Stalinin. Ne 1927 ai dergonte raporte dhe informacione direkt ne Moske. Qendra e thirri ate ne 1928, te vizitonte Mosken me qellim te kalonte trajnimin per tu bere agjent i SMERSH-it, ndersa nje vit me vone ai kreu vrasjen e pare per llogari te SMERSH-it ne Evrope.
Ne 1931, Minku gjendej ne Berlin ku takoi nje gazetar, te cilin me vone do ta pershkruante si "nje burre te shkurter, me fizik te forte, te ri, me nje goje te vogel te shemtuar, sy grijeshil dhe dhembe te parregullt". Behej fjala per Hans Visenger, nje spiun i cili ishte kontrollori dhe nderlidhesi i tre agjenteve te GPU-se qe punonin ne linjen Hamburg-Amerike dhe qe i kishte ekspozuar ata tek autoritetet gjermane.Visengeri u urdherua te kthehej ne Moske, por refuzoi. Misioni i Minkut ishte qe ta asgjesonte.
Ne 22 maj 1932, Minku se bashku me Hugo marks, nje tjeter vrases-agjent te SMERSH-it, gjeten vendqendrimin e Visengerit dhe e qelluan me arme duke e vrare ne apartamentin e tij ne Muehlenshtrasse ne Berlin. Vrasja eshte cilesuar ne dosjet e policise berlineze akoma dhe sot e kesaj dite si e pazgjidhur. Minku arriti qe te shpetonte dhe sipas raporteve te KGB-se vrau me pas rreth 6-7 persona te tjere deri ne 1935, kur fati i tij mbaroi. Ai se bashku me nje vrases tjeter amerikan te KGB-se u arrestuan ne Kopenhagen dhe u akuzuan per spiunazh. Meqe faktet ishin te pamjaftueshme, ai beri vetem 18 muaj burg per ngacmimin dhe shqetesimin e nje biznesmeni rus qe ishte arratisur nga BRSS.
Minku u lirua ne 1936 dhe u kthye ne Moske, ku eshte pare ne shoqerine e Xhuliet Stjuart Pojnx, njeres prej lidereve komuniste amerikane, e cila u zhduk nje vit me pas. Sipas Karlo Treskas, nje antikomunisti dhe antifashisti te vendosur, njekohesisht botues gazete ne Nju Jork, Pojnx u urdherua te vritet pasi ajo e denoncoi hapur Stalinin dhe komunizmin. Xhorxh Mink, u tha Treska miqve te vet,ishte kontakti dhe kontrollori i saj me KGB-ne dhe ai rregulloi nje takim te ngutur me te ne Central Park. Pasi udhetuan se bashku ne veri te shtetit te Nju-Jorkut,ai e mbyti ate me duart e tija, ndersa trupin e saj e varrosi ne nje pyll, afer pronave te presidentit amerikan Franklin Ruzvelt, ne Dutchess County. ( Treska u vra dhe ai ne 1943 duke ecur i vetem ne nje rruge te Nju-Jorkut.Vrasesi i tij u identifikua me vone si bosi mafioz, Karmajn "Cigar" Galante, qe pranoi misionin e SMERSH-it per te ekzekutuar Tresken kundrejt nje pagese prej 50 mije dollaresh).
Me pas Minku shkoi ne Barcelone, Spanje, ku nen aliasin Alfred Herc ai u fut ne brigaden anarkiste e cila ne ate kohe luftonte perkrah demokrateve ne luftes civile spanjolle. Qellimi ishte qe ai te afrohej me profesor Kamilo Bernerin, nje anarkist te njohur per antistalinizmin e tij, i cili me deklarata e tij publike kunder diktatorit sovjetik, kishte ndjellur zemerimin e Stalinit. Stalini urdheroi shefin e vet te KGB-se ( NKVD e quajtur ne ate kohe) qe ti komunikonte Minkut urdhrin per ekzekutimin e Bernerit. Menjehere pas komunikimit te urdhrit, shefi i KGB-se dha shpirt me shkume ne goje, i helmuar me urdher te Stalinit.Berneri dhe ndihmesi i tij u gjeten te vrare me arme zjarri, ndersa trupave te tyre i mungonin krahet dhe kembet.Disa ore me vone, Minku, alias Herc, u zhduk nga listat e brigades anarkiste.
Gjate viteve '30, agjente te SMERSH-it si i pakontrolluari Oto Katc, vertiteshin ne Evropen Perendimore duke kerkuar komuniste te penduar. Ata gjeten dhe vrane Ignas Rajsin, nje nga shefat e KGB-se ne France, i cili kishte denoncuar Stalinin per krimet e tij te paskrupullta gjate periudhes se quajtur "Terrori i Madh". Shoku i ngushte i Rajsit,Valter Krivicki, i pari oficer madhor i GPU-se qe dezertoi ne Perendim dhe qe deshmoi per vrazhdesine e SMERSH-it, u gjend dhe ai i vrare ne dhomen e tij te hotelit te Uashington te SHBA.
Vrasja me e famshme e SMERSH-it ka qene ajo e Leon Trockit, njerit prej lidereve te Revolucionit te Tetorit se bashku me Leninin. Trocki ishte debuar dhe internuar nga Rusia ( Stalini fillimisht nuk guxoi ta ekzekutonte sepse Trocki gezonte nje popullaritet te madh, por me vone iu be fiksim asgjesimi i tij) ne vitin 1929 dhe vazhdonte te kryente me zell te madh nje fushate politike kunder diktatorit. Stalini urdheroi vrasjen e Trockit.
Trocki ishte vendosur ne 1937 ne Meksike. Nje vit me pare, agjentet e SMERSH-it prane djalit te tij, e kishin vrare ate dhe kishin zhdukur nje pjese te arkivit te Trockit ne France.Ne 1940, me Trockin jetonte dhe e shoqja, Natalia dhe te dy ishin vendosur ne nje vile ne periferine Kojoakan te kryeqytetit meksikan. Vila e tij ishte shnderruar ne nje fortese te vertete. Pervec 10 policeve te armatosur meksikane qe ruanin vilen ore e minute, Trocki kishte afer tij dhe nje grup trockistesh besnike, qe perbenin truprojen e tij personale. Rreth e rrotull viles se rrethuar me mure te larta,ishin vendosur dhe kulla vezhgimi ku roje te armatosura veshtronin ambientin brenda dhe jashte viles me dylbi gjithe kohes.Megjithate, Trocki e dinte se ishte vetem pune kohe derisa agjentet e SMERSH-it ta gjenin.Pak kohe me pare, pervec te birit dhe nje nga perfaqesuesit e tij personale ne Paris,Rudolf Klementi, ishte gjetur dhe ekzekutuar nga vrasesit e SMERSH-it.
Ne 24 maj 1940, njezet persona te armatosur rende me mitroloza dhe me granata, nen komanden e David Alfaro Sikejros, sulmuan vilen e te internuarit, por Trocki dhe familja e tij shpetuan vetem me disa plage te lehta. Sikejros, u fsheh per disa kohe, me pas ne 1942 u lejua te ikte nga Meksika.Ai shkoi ne Kili ku jetoi me pas gjithe pjesen e jetes se tij dhe u pershkrua nga zyrtaret lokale si"nje element i pakontrollueshem gjysem i cmendur".
Haime Merkader, nga ana tjeter, ishte nje agjent i SMERSHit qe mendonte dhe llogariste cdo levizje te tij me gjakftohtesi dhe me llogjike. Per gati nje vit, Haime Ramon Mercader del Rio Hernandez, duke perdorur aliasin Frank Xhekson, vezhgonte nga afer Trockin, duke fituar besimin e miqve te te internuarit. Ai ishte i biri i nje tregtari spanjoll dhe i nje komunisteje kubaneze. Merkaderi kishte luftuar dhe ai ne luften e Spanjes perkrah brigadave te ushtrise republikane nga ku ishte rekrutuar ne SMERSH nga Leonid Eitigon, nje rekrutues i KGB/SMERSH-it, i cili pervec te tjerave ishte dhe njeri prej dashnoreve te shumte te te emes.Duke perdorur identitetin e nje gazetari francez, me emrin Zhak Mornar, Merkaderi mori pjese ne Konferencen e IV-rt Internacionale Trockiste ne Paris.
Ne Paris ai krijoi lidhje intime me Silvia Agelof, nje punetore sociale amerikane, motra e se ciles kishte qene per disa kohe sekretare e Trockit.Kur Agelof donte te kthehej ne SHBA, ajo e mori Merkaderin me vete.Ne ate kohe Merkaderi udhetoi per ne SHBA me nje pashaporte kanadeze me emrin e Frank Xhekson, pashaporte te cilen e perdori per tu futur dhe ne Meksike, ku nepermjet Agelofit u prezantua me Trockin.
Ai i mbajti kontaktet me Trockin duke e vizituar ate shpesh miqesisht ne vilen ne Kojoakan.Pas disa kohesh, ai i tha Trockit se kishte pergatitur nje artikull per ne gazete, te shkruar sipas filozofise politike te Trockit dhe i kerkoi atij ti hidhte nje sy per ti dhene opinionin e tij. Trocki pranoi dhe mbylli takim me te ne 20 gusht 1940. Merkaderi shkoi ne vilen e Trockit ate dite dhe pervec doreshkrimit, ai kishte te fshehur ne menget e xhaketes nje bize te gjate 35 cm, nje sepate te vogel alpine si dhe nje pistolete.
Trocki e priti me ngrohtesi Merkaderin , mori doreshkrimin dhe u ul ne zyren e tij per ta lexuar. Pasi shfletoi disa faqe dhe vuri re se ai ishte shume konfuz dhe pa kuptim ai ngriti koken per te pyetur te ftuarin e tij. Ne moment, Merkaderi u hodh nga karrikja ku ishte i ulur, nxori bizen dhe ia nguli ne koke, duke i care kafken.Por goditja nuk solli vdekjen e menjehershme.I rrezuar ne dysheme, Trocki bertiti nga dhimbja, gje qe solli menjehere ne dhome dy truprojet amerikane te tij,Xhozef Hansenin dhe Xhejk Kuperin. Hanseni dhe Kuperi e mberthyen Merkaderin, e vune poshte dhe filluan ta godisnin pa meshire derisa ai humbi ndjenjat. Ata ne fakt donin ta vrisnin ne vend, por Trocki i pergjakur u kerkoi mos ta vrisnin duke u thene:" Ai ka nje histori per te na treguar".
I cuar ne spital menjehere, Trocki jetoi dhe per 24 ore te tjera, pastaj dha shpirt. Merkaderi u arrestua, por i arrestuar ai tha se e vrau Trockin per te sjelle ne vend nderin e te dashures se tij. Sipas deponimit te tij, Trocki kishte krijuar lidhje seksuale me Silvia Agelofin. Agelof kundershtoi me force deponimin e tij dhe deshmoi se nuk kishte pasur ndonji kontakt seksual me Trockin, as ky i fundit kishte tentuar dicka te tille.Agelof e denoncoi Merkaderin ne gjyq si vrases te SMERSH-it. Pervec kesaj, konfuzion solli dhe ceshtja e identitetit te Merkaderit, i cili ne gjyq deklaroi se ishte Zhak Mornar dhe si i tille ai u denua dhe u gjet fajtor ne 17 prill 1943 per vrasjen e Trockit. U dergua ne burgun Huarez te Meksiko Sitit.
Pas 17 vjetesh si i burgosur me sjellje shembullore, Merkaderi u lirua, ne 6 maj 1960. fiilimisht ai shkoi ne Prage ku punoi disa kohe si gazetar, ndersa me pas shkoi te Moske, ku u dekorua me "Urdhrin e Bashkimit Sovjetik". Ky ishte nje pranim i hapur nga ana e Kremlinit i sherbimit politik qe Merkaderi i kishte bere BRSS duke vrare Trockin. Disa kohe me pas Merkaderi shkoi afer Kastros ne Kuba, ku edhe vdiq ne 1978,duke perdorur akoma emrin Zhak Mornar.
Shpesh ne shtetet e huaja, SMERSH-i do te perdorte kriminele profesioniste dhe vrases profesioniste per te kryer rrembimet dhe vrasjet duke i paguar shuma te medha parash per sherbimet e tyre.Duke punesuar kriminele karrieriste, rrembimet dhe asgjesimet dukeshin ne aparence krime ordinere, jo grushte politike, duke hequr ne kete menyre dyshimet nga sovjetiket dhe duke ua hedhur keqberesve profesionale. Nje nga keto ceshtje te kesaj natyre ishte dhe vrasja e Karlo Treskes, per te cilen gangsteri amerikan Karmajn Galante u pagua me nje shume te majme.
E njejta taktike u perdor dhe ne ceshtjen e dr.Valter Linzes, nje avokati te shquar gjermano-perendimor i cili ishte president i SHoqates se Juristeve te Lire Gjermane.Nen drejtimin e Linzes, Shoqata kishte ekspozuar krimet e renda te sovjetikeve nen ligjshmerine komuniste, kishte ofruar ndihme per viktimat kunder arbitraritetit te arrestimeve te KGB-se, gjyqeve sekrete, burgimeve per arsye false ose internimit ne kampet e punes. Reputacioni i Linzes si antikomunist i vendosur ishte aq i madh, saqe SMERSH-i mori urdhra ta rrembente ate dhe ta sillte ne Berlinin Lindor, ku ai mund te mbahej pergjithmone per te ndaluar demet e tjera politike qe i shkaktonte komunisteve.
Per kete rast, SMERSH-i perdori 4 kriminele me fame, te gjithe te burgosur me afate te gjata denimi ne Gjermanine Lindore: Harri Lidtke, 22 vjec, i burgosur per grabitje me arme dhe dhune; Herbert Novak,27 vjec,i burgosur i perjetshem per vrasje;Jozef Dehnert,22 vjec , vjedhes; dhe Ervin Knishpel, 27 vjec, i burgosur per me teper se 18 krime serioze.
Ne 7 korrik 1952, Lidtke shkoi nga Berlini Lindor ne ate Perendimor, ku mori nje taksi, shoferi i te ciles ishte Vilhelm Voiziske. Ai i tha shoferit ta conte ne Zenefelderplatz, ne Berlinin Lindor. Duke ditur se taksistet e Berlinit Perendimor hezitonin te shkonin ne sektorin sovjetik, ai e joshi ate duke i ofruar nje bakshish prej 20 markash. Pasi kaluan postobllokun dhe kaluan ne Berlin Lindor, Lidtke i vuri afer shoferit nje kuti me 10 paketa cigare amerikane tek sedilja e pasagjerit ( vete rrinte mbrapa). Voiziskja e falenderoi per bakshishin. Kur taksia arriti ne Zenefelderplatz, police gjermano-lindore rrethuan makinen dhe i nxorren te dy jashte saj, ndersa nje nga oficeret bertiti:"Ju pra qenkeni ata kontrabandistet e cigareve amerikane!"
Voiziske u dergua ne zyrat qendrore te policise gjermano-lindore ku e futen ne nje qeli ne bodrumet e saj, por nuk e moren ne pyetje.Sic doli me vone,Lidtkja e perdori taksine vetem e vetem per ti marre asaj targat e Berlinit Perendimor, te cilat i vendosi ne nje makine tjeter per te mos patur veshtiresi per te kaluar postoblloqet ne Berlinin Perendimor, te nesermen ne mengjes, ne 8 korrik 1952. Ne makine ishin Lidtke, Novak, Knishpel dhe Dehnert. Qe te katert shkuan me makine deri tek rezidenca e dr.Linzes, qe jetonte ne sektorin amerikan te Berlinit Perendimor, ne 12a Gerihtshtrase ne periferine Lihterfelde.
Linze, nje person shume i perpikte ne orarin e tij, doli nga apartamenti i tij ne 7.30 te mengjesit dhe filloi te ecte drejt zyres se tij, duke tymosur i qete llullen . Kur kaloi afer makines, Lidtke dhe Dehnerti dolen jashte dhe ky i dyti iu afrua Linzes me nje cigare te pandezur. Ai i kerkoi doktorit nje shkrepse. Ndersa Linze futi duart ne xhepa per te gjetur shkrepsen, Lidtkja i doli nga pas dhe e goditi me forca ne koke me nje shkop gome.
Por Linze sic duket ishte me i forte nga c'e prisnin dhe u rezistoi, duke i shtyre rrembyesit. Atehere Lidtke e zuri nga mesi, Dehnertii mbante kembet bashke dhe te dy e ngriten per ta futur ne ndenjesen e pasme te makines.Doktori u perpoq me te gjitha forcat te rezistonte, derisa Novaku nxori nje pistolete dhe e qelloi Linzen ne kembe. Linze u rrezua ne sediljen e pasme,ndersa Lidtke dhe Dehnert i hypen persiper per mos ta lene te levizte.
Knishpel , i cili ishte ne timon, i dha makines aq shpejtesi, saqe nuk pa qe kembet e Linzes ishin jashte deres se pasme te makines. Ndersa makina ecte shpejt neper Drakenshtrase, nje furgon i nje qytetari qe kishte pare gjithe skenen u vu ne ndjekje te saj.Me pas ne ndjekje do te shtohej dhe nje makine e policise gjermano-perendimore.Duke pare se po ndiqeshin, rrembyesit hodhen nga dritaret e makines gozhda katerkokeshe, duke shpresuar se do tu shpoheshin gomat dhe do te ndalonin. Ndjekesit arriten tu shmangeshin gozhdave dhe ti afroheshin makines se rrembyesve,por turmat e kembesoreve qe nxitonin te shkonin ne punet e mengjesit, ngadalesuan shpejtesine e ndjekesve, nga frika mos shtypnin ndonji kembesor. Knishpel arriti te manovroje mes turmes se njerezve dhe pasi u fut ne nje rrugice arriti ti shpetoje ndjekjes. Me pas makina u zhduk ne Berlinin Lindor.
Taksisti, Voiziskja,u nxorr nga qelia pas disa oresh. Nje zyrtar gjermano-lindor i kerkoi atij falje duke i thene qe e gjitha ishte nje "keqkuptim". Targat e taksise ishin rikthyer dhe vendosur mbrapsht dhe ajo iu kthye Voiziskes, i cili u la i lire. Pasi u kthye ne Berlinin Perendimor, Voiziske lajmeroi autoritetet gjermane per eksperiencen e cuditshme qe pati. CIA dhe shefi i BND ( sherbimit sekret te Gjermanise Perendimore) Rajnhard Gehlen, nuk e paten te veshtire te bashkonin pjeset qe te kuptonin metoden me te cilen SMERSh-i kishte rrembyer dr.Linzen.
Shtypi perendimor denoncoi rrembimin ashiqar dhe zyrtaret amerikane bene nota proteste ndaj sovjetikeve. Por ruset thane se nuk dinin gje rreth dr.Linzes dhe rrembimit te tij. Zyrtaret perendimore vazhduan kerkesat per kthimin e Linzes per 8 vjet rrjesht, derisa ne qershor 1960, Kryqi i Kuq rus detyrimisht informoi Kryqin e Kuq gjermano-perendimor se "Valter Linze vdiq ne nje kamp pune rus ne 14 dhjetor 1953."
Ne rastin e Vladimir Poremskit, nje lideri te NTS dhe kundershtar te terbuar te komunisteve, nje kontrbandist i vertete nga Berlini Lindor,Volfgang Vildpret, u perdor nga SMERSH-i per misionin vrases. Ne diten e Krishtlindjeve te 1954,Vildpreti u duk ne porten e apartamentit te Poremskit ne Frankfurt. Ne nje dore kishte nje fotografi e prere nga nje gazete te viktimes se tij, ne tjetren mbante pistoleten Valter Parabelum-38 te drejtuar nga Poremski i shtangur.
Por vrasesi i SMERSH-it nuk qelloi. Duke futur armen ne xhep, ai tha:"Me kane derguar per te te vrare, por une nuk u kam besim atyre[kontrolloreve te SMERSH-it].Ne se te vras ty, ata do te me dergojne me pas te vras dike tjeter. Dhe nje dite do te me arrestoje policia dhe do me fusi brenda me nje deng te madh markash per te shpenzuar atje". Poremski e ndihmoi vrasesin e penduar qe te dezertonte ne Perendim me nje emer fals. "Keshtu pra nuk me vrau" thoshte me vone Poremski. "Me pelqen Vildpreti dhe e vizitoj here pas here...Ne fakt i shkova dhe ne dasem".
SMERSH ngeli i forte , megjithese shume nga vrasesit e tij preferonin me mire te dezertonin ne Perendim se sa te kryenin krimet monstruoze qe i ngarkonin. Por qe tu jepnin vrasesve te tyre me teper shanse per te shpetuar dhe mos te identifikoheshin nga policia apo viktimat SMERSH-i zhvilloi nje sere armesh dhe teknika vrasese te reja. Nje viktime e ketyre armeve te reja ishte dhe Horst Shvirkman, nje teknik shume i qualifikuar gjermano-perendimor qe punonte ne ambasaden e RFGJ-se ne Moske. Shvirkman ishte eksperti i zbulimit te mikrofonave pergjues qe KGB kishte instaluar ne cdo ambasade te huaj ne Moske. Kur ai gjente nje mikrofon pergjues ai e ngarkonte ate me rryme elektrike te tensionit te larte, duke i bere pergjuesit te KGB-se te pesonin nje shok te forte elektrik qe u kalonte neper veshe.
Akoma me teper u inatosen ekspertet sovjetike te pergjimit me Shvirkmanin, kur ai u zbuloi nje aparat te sofistikuar elektronik pergjimi te instaluar ne dhomen e kodimit te mesazheve te ambasades gjermano-perendimore. Nepermjet ketij aparati, KGB-ja arrinte te kapte mesazhet dhe radiogramet e ambasades para se ato te arrinin te shtypeshin ne aparatin e shifrimit ( para se te kodoheshin). Duke i krahasuar mesazhe e koduara me ato te pakoduara, KGB-ja mund te gjente kodin e kriptografimit.Gjetja e ketij aparati nga Shvirkmani i nxehu aq keq shefat e KGB-se saqe vendosen ta hiqnin qafe me lezet. Gjermano-perendimori u godit ne kofshe nga dikush, gjoja si padashje, nderkohe qe ishte mes nje grupi turistesh duke vizituar manastirin e Zagorskut jashte Moskes ne 1964. Tekniku i goditur qe bertiste nga dhimbjet, u dergua menjehere ne ambasaden amerikane ne Moske, ku e priste nje klinike e kompletuar shume mire. Aty doktoret moren vesh se Shvirkmani ishte injektuar me gazin mustard te perzier me nitrogjen. Pasi u kurua gjate nje periudhe shume te dhimbshme per te, viktima e SMERSH-it u sherua dhe i shpetoi vdekjes.
Georgi Markov, i cili pesoi te njejtin trajtim nga SMERSH-i , nuk qe me aq fat sa SHvirkman. Duke qene nje gazetar i shquar bullgar qe jetonte ne internim ne Evrope, Markovi i denoncoi sovjetiket, madje hapur fare ne emisionet e BBC dhe te Radios "Evropa e Lire" ku ai punonte. Ai pershkruante ne detaje se si regjimi komunist ne Bullgari dhe kudo praktikonte terrorin dhe vrasjet.Bullgaria ishte nje nga kombet me regjimin me shtypes nga te gjitha shtetet nen dominimin sovjetik.Komunistet bullgate nuk ngurronin aspak te perdornin agjentet e SMERSH-it jashte Moskes per te realizuar qellimet e tyre.
Me kerkese te sherbimit sekret bullgar,SMERSH-i tentoi pa sukses te vriste Boris Korxhak, nje polak qe jetonte ne Virxhina te SHBA dhe qe dyshohej se ishte agjent i dyfishte duke punuar dhe per CIA-n. Vladimir Kostov, nje bullgar qe jetonte i veteinternuar ne Paris, u gjet dhe u tentua te vritej nga SMERSH, por dhe ai arriti te mbijetoje. Dy bullgare te tjere qe kishin dezertuar, nje teknik raketash dhe nje botues gazetash, u asgjesuan nga operativet e SMERSH-it ne Vjene.
Korxhaku u godit ne kurriz me nje mjet te mprehte nga nje kalimtar i paindentifikuar. Ai pati ethe te forta, temperature te larte dhe ishte ne gjendje deliri per 3 dite, derisa u sherua. Ne shtator 1978, Georgi Markov ishte duke pritur autobusin urban prane Ures se Vaterlose ne Londer.Nga mesi i turmes qe priste nje njeri drejtoi nje ombrelle dhe e preku ne pulpe te kembes. Pasi i kerkoi falje , per cfare dukej se ishte nje aksident, ai u largua dhe humbi mes turmes. Disa ore me pas, Markovi ishte ne krevatin e vdekjes. Ombrella kishte pasur nje maje te mprehte platinumi, nga ku kur e kishte prekut, i panjohuri e kishte injektuar me ricin, nje lloj helmi qe behet nga vaji i kastorit. Brenda disa oresh, Markovi paraqiti temperature te larte dhe vdiq nga pushimi i zemres.
SMERSH-i besohet se ka zhvilluar armen me te sofistikuar me perdorimin e ricines. Helmi eshte aq i fuqishem dhe i padallueshem, saqe krijon bllokimin e barkushes se zemres, nje situate mjeket qe nuk dine gje, thjesht mund ta atribuojne ne nje infrakt zemre.Megjithese thuhet se sot SMERSH-i ka pushuari se ekzistuari pas renies se komunizmit ne Rusi, agjensia vrasese perseri ekziston.......
SMERSH eshte aktualisht Divizioni i IX-te i KGB-se, i cili eshte i perkushtuar Terrorit dhe Diversionit, udhehequr dhe i perbere nga komuniste fanatike vrases. Teknikat e vrasjeve te tij jane shume te sofistikuara po aq sa ato ne novelat e krijuesit te 007- Jan Flemingut, madje ne shume raste ia kalojne. Ne ndryshim me personazhet e Flemingut, viktimat e SMERSH-it kane qene persona reale.Megjithese titulli "SMERSH" pushoi se perdoruri qe ne 1948 nga KGB-ja,organizata vazhdon te ekzistoje.
Organizata fillimisht u krijua ne pese seksione te ndryshme,sipas detyrave qe kishte:
1) Seksioni i pare funksiononte brenda Ushtrise se Kuqe, per te diktuar ushtare dhe oficere disidente dhe per ti ekzekutuar ata.
2) Seksioni i dyte i SMERSH-it mbidhte informacion dhe ne kohe lufte ishte pergjegjes per kalimin e agjenteve te tij ne prapavijat e armikut.
3) Seksioni i trete ishte pergjegjes per vleresimin dhe filtrimin e informatave si dhe per dhenien e urdhrave.
4) Seksioni i katert hetonte te pandehurit apo te dyshuarit dhe kishte autorizimin te bente arrestime.
5) Seksioni i peste perbehej nga tre persona gjyqtare, zakonisht oficere madhore sovjetike dhe kishte kompetenca per te gjykuar dhe per te dhene vendime, te cilat ishin gjithmone te formes se prere pa te drejte apeli.Te gjitha denimet nga ky "gjyq" ishin perfundimtare dhe ekzekutoheshin menjehere.
SMERSH(sot thirret "Departamenti i V-te i Drejtorise Qendrore te KGB-se dhe eshte i fshehur ne departamentin e sigurimit te ushtrise, i quajtur CUKR) eshte pergjegjes per vrasjet e pameshirshme dhe te paskrupullta te dhjetra mijera personave ne 8 dekadat e fundit. Shume lidere te shteteve te ndryshme te botes kane qene ruajtur nga SMERSH-i dhe agjentet e tij ne Konferencen e Teheranit. Ndonese e dinin ekzistencen e nje organizate te tille, ajo u be e njohur ne publik pas dezertimit ne Gjermanine Perendimore te kapitenit te KGB Nikolia Kholkhov ne 1954. Vete Kholkhovi ishte agjent i SMERSH-it i derguar te vrase Georgi Okolovic me urdher direkt te kryeministrit sovjetik te atehershem, Nikita Sergejevic Hrushovit. Okolovic ishte nje kundershtar i bezdisur per sovjetiket si lideri i nje organizate emigrantesh ruse(NTS) ne Frankurt te Gjermanise.
Kholkhovi, nje vrases me eksperience, kishte marre trajnim special per kete mision ne vecanti. Ai duhej te vriste Okolovicin me nje mini pistolete qe ne vend te fishekeve perdorte bilje te vogla te mbushura me helm. Vrasesi nderroi mendjen ne momentin e fundit dhe ne vend te kryente misionin, u dorezua tek CIA, duke ekspozuar SMERSH-in si organizate dhe veprimtarine e tij ne Evropen Perendimore. Shume agjente te SMERSH u arrestuan pas dezertimit te tij.
Pas dezertimit te Kholkhovit, me vone dhe dy agjente te tjere te SMERSH-it, Peter Deriabin dhe Bogdan Stashinski dezertuan dhe ata. Te dy keta vrases ishin te pajisur me arme te sofistikuara.Stashinski ishte pajisur me nje tub ( ne forme stilolapsi) qe leshonte acid koroziv.
Nje nga agjentet aktive te oreve te para te SMERSH-it ne Perendim ka qene dhe Xhorxh Mink, lindur ne Filadelfia te SHBA. Ne fillim te viteve '20 ai punonte si shofer taksie, ne 1926 u be antar i Partise Komuniste te SHBA(PKSHBA)dhe me pas organizator ne sindikaten e dokereve te portit, sindikate qe kishte lidhje direkte me Josif Stalinin. Ne 1927 ai dergonte raporte dhe informacione direkt ne Moske. Qendra e thirri ate ne 1928, te vizitonte Mosken me qellim te kalonte trajnimin per tu bere agjent i SMERSH-it, ndersa nje vit me vone ai kreu vrasjen e pare per llogari te SMERSH-it ne Evrope.
Ne 1931, Minku gjendej ne Berlin ku takoi nje gazetar, te cilin me vone do ta pershkruante si "nje burre te shkurter, me fizik te forte, te ri, me nje goje te vogel te shemtuar, sy grijeshil dhe dhembe te parregullt". Behej fjala per Hans Visenger, nje spiun i cili ishte kontrollori dhe nderlidhesi i tre agjenteve te GPU-se qe punonin ne linjen Hamburg-Amerike dhe qe i kishte ekspozuar ata tek autoritetet gjermane.Visengeri u urdherua te kthehej ne Moske, por refuzoi. Misioni i Minkut ishte qe ta asgjesonte.
Ne 22 maj 1932, Minku se bashku me Hugo marks, nje tjeter vrases-agjent te SMERSH-it, gjeten vendqendrimin e Visengerit dhe e qelluan me arme duke e vrare ne apartamentin e tij ne Muehlenshtrasse ne Berlin. Vrasja eshte cilesuar ne dosjet e policise berlineze akoma dhe sot e kesaj dite si e pazgjidhur. Minku arriti qe te shpetonte dhe sipas raporteve te KGB-se vrau me pas rreth 6-7 persona te tjere deri ne 1935, kur fati i tij mbaroi. Ai se bashku me nje vrases tjeter amerikan te KGB-se u arrestuan ne Kopenhagen dhe u akuzuan per spiunazh. Meqe faktet ishin te pamjaftueshme, ai beri vetem 18 muaj burg per ngacmimin dhe shqetesimin e nje biznesmeni rus qe ishte arratisur nga BRSS.
Minku u lirua ne 1936 dhe u kthye ne Moske, ku eshte pare ne shoqerine e Xhuliet Stjuart Pojnx, njeres prej lidereve komuniste amerikane, e cila u zhduk nje vit me pas. Sipas Karlo Treskas, nje antikomunisti dhe antifashisti te vendosur, njekohesisht botues gazete ne Nju Jork, Pojnx u urdherua te vritet pasi ajo e denoncoi hapur Stalinin dhe komunizmin. Xhorxh Mink, u tha Treska miqve te vet,ishte kontakti dhe kontrollori i saj me KGB-ne dhe ai rregulloi nje takim te ngutur me te ne Central Park. Pasi udhetuan se bashku ne veri te shtetit te Nju-Jorkut,ai e mbyti ate me duart e tija, ndersa trupin e saj e varrosi ne nje pyll, afer pronave te presidentit amerikan Franklin Ruzvelt, ne Dutchess County. ( Treska u vra dhe ai ne 1943 duke ecur i vetem ne nje rruge te Nju-Jorkut.Vrasesi i tij u identifikua me vone si bosi mafioz, Karmajn "Cigar" Galante, qe pranoi misionin e SMERSH-it per te ekzekutuar Tresken kundrejt nje pagese prej 50 mije dollaresh).
Me pas Minku shkoi ne Barcelone, Spanje, ku nen aliasin Alfred Herc ai u fut ne brigaden anarkiste e cila ne ate kohe luftonte perkrah demokrateve ne luftes civile spanjolle. Qellimi ishte qe ai te afrohej me profesor Kamilo Bernerin, nje anarkist te njohur per antistalinizmin e tij, i cili me deklarata e tij publike kunder diktatorit sovjetik, kishte ndjellur zemerimin e Stalinit. Stalini urdheroi shefin e vet te KGB-se ( NKVD e quajtur ne ate kohe) qe ti komunikonte Minkut urdhrin per ekzekutimin e Bernerit. Menjehere pas komunikimit te urdhrit, shefi i KGB-se dha shpirt me shkume ne goje, i helmuar me urdher te Stalinit.Berneri dhe ndihmesi i tij u gjeten te vrare me arme zjarri, ndersa trupave te tyre i mungonin krahet dhe kembet.Disa ore me vone, Minku, alias Herc, u zhduk nga listat e brigades anarkiste.
Gjate viteve '30, agjente te SMERSH-it si i pakontrolluari Oto Katc, vertiteshin ne Evropen Perendimore duke kerkuar komuniste te penduar. Ata gjeten dhe vrane Ignas Rajsin, nje nga shefat e KGB-se ne France, i cili kishte denoncuar Stalinin per krimet e tij te paskrupullta gjate periudhes se quajtur "Terrori i Madh". Shoku i ngushte i Rajsit,Valter Krivicki, i pari oficer madhor i GPU-se qe dezertoi ne Perendim dhe qe deshmoi per vrazhdesine e SMERSH-it, u gjend dhe ai i vrare ne dhomen e tij te hotelit te Uashington te SHBA.
Vrasja me e famshme e SMERSH-it ka qene ajo e Leon Trockit, njerit prej lidereve te Revolucionit te Tetorit se bashku me Leninin. Trocki ishte debuar dhe internuar nga Rusia ( Stalini fillimisht nuk guxoi ta ekzekutonte sepse Trocki gezonte nje popullaritet te madh, por me vone iu be fiksim asgjesimi i tij) ne vitin 1929 dhe vazhdonte te kryente me zell te madh nje fushate politike kunder diktatorit. Stalini urdheroi vrasjen e Trockit.
Trocki ishte vendosur ne 1937 ne Meksike. Nje vit me pare, agjentet e SMERSH-it prane djalit te tij, e kishin vrare ate dhe kishin zhdukur nje pjese te arkivit te Trockit ne France.Ne 1940, me Trockin jetonte dhe e shoqja, Natalia dhe te dy ishin vendosur ne nje vile ne periferine Kojoakan te kryeqytetit meksikan. Vila e tij ishte shnderruar ne nje fortese te vertete. Pervec 10 policeve te armatosur meksikane qe ruanin vilen ore e minute, Trocki kishte afer tij dhe nje grup trockistesh besnike, qe perbenin truprojen e tij personale. Rreth e rrotull viles se rrethuar me mure te larta,ishin vendosur dhe kulla vezhgimi ku roje te armatosura veshtronin ambientin brenda dhe jashte viles me dylbi gjithe kohes.Megjithate, Trocki e dinte se ishte vetem pune kohe derisa agjentet e SMERSH-it ta gjenin.Pak kohe me pare, pervec te birit dhe nje nga perfaqesuesit e tij personale ne Paris,Rudolf Klementi, ishte gjetur dhe ekzekutuar nga vrasesit e SMERSH-it.
Ne 24 maj 1940, njezet persona te armatosur rende me mitroloza dhe me granata, nen komanden e David Alfaro Sikejros, sulmuan vilen e te internuarit, por Trocki dhe familja e tij shpetuan vetem me disa plage te lehta. Sikejros, u fsheh per disa kohe, me pas ne 1942 u lejua te ikte nga Meksika.Ai shkoi ne Kili ku jetoi me pas gjithe pjesen e jetes se tij dhe u pershkrua nga zyrtaret lokale si"nje element i pakontrollueshem gjysem i cmendur".
Haime Merkader, nga ana tjeter, ishte nje agjent i SMERSHit qe mendonte dhe llogariste cdo levizje te tij me gjakftohtesi dhe me llogjike. Per gati nje vit, Haime Ramon Mercader del Rio Hernandez, duke perdorur aliasin Frank Xhekson, vezhgonte nga afer Trockin, duke fituar besimin e miqve te te internuarit. Ai ishte i biri i nje tregtari spanjoll dhe i nje komunisteje kubaneze. Merkaderi kishte luftuar dhe ai ne luften e Spanjes perkrah brigadave te ushtrise republikane nga ku ishte rekrutuar ne SMERSH nga Leonid Eitigon, nje rekrutues i KGB/SMERSH-it, i cili pervec te tjerave ishte dhe njeri prej dashnoreve te shumte te te emes.Duke perdorur identitetin e nje gazetari francez, me emrin Zhak Mornar, Merkaderi mori pjese ne Konferencen e IV-rt Internacionale Trockiste ne Paris.
Ne Paris ai krijoi lidhje intime me Silvia Agelof, nje punetore sociale amerikane, motra e se ciles kishte qene per disa kohe sekretare e Trockit.Kur Agelof donte te kthehej ne SHBA, ajo e mori Merkaderin me vete.Ne ate kohe Merkaderi udhetoi per ne SHBA me nje pashaporte kanadeze me emrin e Frank Xhekson, pashaporte te cilen e perdori per tu futur dhe ne Meksike, ku nepermjet Agelofit u prezantua me Trockin.
Ai i mbajti kontaktet me Trockin duke e vizituar ate shpesh miqesisht ne vilen ne Kojoakan.Pas disa kohesh, ai i tha Trockit se kishte pergatitur nje artikull per ne gazete, te shkruar sipas filozofise politike te Trockit dhe i kerkoi atij ti hidhte nje sy per ti dhene opinionin e tij. Trocki pranoi dhe mbylli takim me te ne 20 gusht 1940. Merkaderi shkoi ne vilen e Trockit ate dite dhe pervec doreshkrimit, ai kishte te fshehur ne menget e xhaketes nje bize te gjate 35 cm, nje sepate te vogel alpine si dhe nje pistolete.
Trocki e priti me ngrohtesi Merkaderin , mori doreshkrimin dhe u ul ne zyren e tij per ta lexuar. Pasi shfletoi disa faqe dhe vuri re se ai ishte shume konfuz dhe pa kuptim ai ngriti koken per te pyetur te ftuarin e tij. Ne moment, Merkaderi u hodh nga karrikja ku ishte i ulur, nxori bizen dhe ia nguli ne koke, duke i care kafken.Por goditja nuk solli vdekjen e menjehershme.I rrezuar ne dysheme, Trocki bertiti nga dhimbja, gje qe solli menjehere ne dhome dy truprojet amerikane te tij,Xhozef Hansenin dhe Xhejk Kuperin. Hanseni dhe Kuperi e mberthyen Merkaderin, e vune poshte dhe filluan ta godisnin pa meshire derisa ai humbi ndjenjat. Ata ne fakt donin ta vrisnin ne vend, por Trocki i pergjakur u kerkoi mos ta vrisnin duke u thene:" Ai ka nje histori per te na treguar".
I cuar ne spital menjehere, Trocki jetoi dhe per 24 ore te tjera, pastaj dha shpirt. Merkaderi u arrestua, por i arrestuar ai tha se e vrau Trockin per te sjelle ne vend nderin e te dashures se tij. Sipas deponimit te tij, Trocki kishte krijuar lidhje seksuale me Silvia Agelofin. Agelof kundershtoi me force deponimin e tij dhe deshmoi se nuk kishte pasur ndonji kontakt seksual me Trockin, as ky i fundit kishte tentuar dicka te tille.Agelof e denoncoi Merkaderin ne gjyq si vrases te SMERSH-it. Pervec kesaj, konfuzion solli dhe ceshtja e identitetit te Merkaderit, i cili ne gjyq deklaroi se ishte Zhak Mornar dhe si i tille ai u denua dhe u gjet fajtor ne 17 prill 1943 per vrasjen e Trockit. U dergua ne burgun Huarez te Meksiko Sitit.
Pas 17 vjetesh si i burgosur me sjellje shembullore, Merkaderi u lirua, ne 6 maj 1960. fiilimisht ai shkoi ne Prage ku punoi disa kohe si gazetar, ndersa me pas shkoi te Moske, ku u dekorua me "Urdhrin e Bashkimit Sovjetik". Ky ishte nje pranim i hapur nga ana e Kremlinit i sherbimit politik qe Merkaderi i kishte bere BRSS duke vrare Trockin. Disa kohe me pas Merkaderi shkoi afer Kastros ne Kuba, ku edhe vdiq ne 1978,duke perdorur akoma emrin Zhak Mornar.
Shpesh ne shtetet e huaja, SMERSH-i do te perdorte kriminele profesioniste dhe vrases profesioniste per te kryer rrembimet dhe vrasjet duke i paguar shuma te medha parash per sherbimet e tyre.Duke punesuar kriminele karrieriste, rrembimet dhe asgjesimet dukeshin ne aparence krime ordinere, jo grushte politike, duke hequr ne kete menyre dyshimet nga sovjetiket dhe duke ua hedhur keqberesve profesionale. Nje nga keto ceshtje te kesaj natyre ishte dhe vrasja e Karlo Treskes, per te cilen gangsteri amerikan Karmajn Galante u pagua me nje shume te majme.
E njejta taktike u perdor dhe ne ceshtjen e dr.Valter Linzes, nje avokati te shquar gjermano-perendimor i cili ishte president i SHoqates se Juristeve te Lire Gjermane.Nen drejtimin e Linzes, Shoqata kishte ekspozuar krimet e renda te sovjetikeve nen ligjshmerine komuniste, kishte ofruar ndihme per viktimat kunder arbitraritetit te arrestimeve te KGB-se, gjyqeve sekrete, burgimeve per arsye false ose internimit ne kampet e punes. Reputacioni i Linzes si antikomunist i vendosur ishte aq i madh, saqe SMERSH-i mori urdhra ta rrembente ate dhe ta sillte ne Berlinin Lindor, ku ai mund te mbahej pergjithmone per te ndaluar demet e tjera politike qe i shkaktonte komunisteve.
Per kete rast, SMERSH-i perdori 4 kriminele me fame, te gjithe te burgosur me afate te gjata denimi ne Gjermanine Lindore: Harri Lidtke, 22 vjec, i burgosur per grabitje me arme dhe dhune; Herbert Novak,27 vjec,i burgosur i perjetshem per vrasje;Jozef Dehnert,22 vjec , vjedhes; dhe Ervin Knishpel, 27 vjec, i burgosur per me teper se 18 krime serioze.
Ne 7 korrik 1952, Lidtke shkoi nga Berlini Lindor ne ate Perendimor, ku mori nje taksi, shoferi i te ciles ishte Vilhelm Voiziske. Ai i tha shoferit ta conte ne Zenefelderplatz, ne Berlinin Lindor. Duke ditur se taksistet e Berlinit Perendimor hezitonin te shkonin ne sektorin sovjetik, ai e joshi ate duke i ofruar nje bakshish prej 20 markash. Pasi kaluan postobllokun dhe kaluan ne Berlin Lindor, Lidtke i vuri afer shoferit nje kuti me 10 paketa cigare amerikane tek sedilja e pasagjerit ( vete rrinte mbrapa). Voiziskja e falenderoi per bakshishin. Kur taksia arriti ne Zenefelderplatz, police gjermano-lindore rrethuan makinen dhe i nxorren te dy jashte saj, ndersa nje nga oficeret bertiti:"Ju pra qenkeni ata kontrabandistet e cigareve amerikane!"
Voiziske u dergua ne zyrat qendrore te policise gjermano-lindore ku e futen ne nje qeli ne bodrumet e saj, por nuk e moren ne pyetje.Sic doli me vone,Lidtkja e perdori taksine vetem e vetem per ti marre asaj targat e Berlinit Perendimor, te cilat i vendosi ne nje makine tjeter per te mos patur veshtiresi per te kaluar postoblloqet ne Berlinin Perendimor, te nesermen ne mengjes, ne 8 korrik 1952. Ne makine ishin Lidtke, Novak, Knishpel dhe Dehnert. Qe te katert shkuan me makine deri tek rezidenca e dr.Linzes, qe jetonte ne sektorin amerikan te Berlinit Perendimor, ne 12a Gerihtshtrase ne periferine Lihterfelde.
Linze, nje person shume i perpikte ne orarin e tij, doli nga apartamenti i tij ne 7.30 te mengjesit dhe filloi te ecte drejt zyres se tij, duke tymosur i qete llullen . Kur kaloi afer makines, Lidtke dhe Dehnerti dolen jashte dhe ky i dyti iu afrua Linzes me nje cigare te pandezur. Ai i kerkoi doktorit nje shkrepse. Ndersa Linze futi duart ne xhepa per te gjetur shkrepsen, Lidtkja i doli nga pas dhe e goditi me forca ne koke me nje shkop gome.
Por Linze sic duket ishte me i forte nga c'e prisnin dhe u rezistoi, duke i shtyre rrembyesit. Atehere Lidtke e zuri nga mesi, Dehnertii mbante kembet bashke dhe te dy e ngriten per ta futur ne ndenjesen e pasme te makines.Doktori u perpoq me te gjitha forcat te rezistonte, derisa Novaku nxori nje pistolete dhe e qelloi Linzen ne kembe. Linze u rrezua ne sediljen e pasme,ndersa Lidtke dhe Dehnert i hypen persiper per mos ta lene te levizte.
Knishpel , i cili ishte ne timon, i dha makines aq shpejtesi, saqe nuk pa qe kembet e Linzes ishin jashte deres se pasme te makines. Ndersa makina ecte shpejt neper Drakenshtrase, nje furgon i nje qytetari qe kishte pare gjithe skenen u vu ne ndjekje te saj.Me pas ne ndjekje do te shtohej dhe nje makine e policise gjermano-perendimore.Duke pare se po ndiqeshin, rrembyesit hodhen nga dritaret e makines gozhda katerkokeshe, duke shpresuar se do tu shpoheshin gomat dhe do te ndalonin. Ndjekesit arriten tu shmangeshin gozhdave dhe ti afroheshin makines se rrembyesve,por turmat e kembesoreve qe nxitonin te shkonin ne punet e mengjesit, ngadalesuan shpejtesine e ndjekesve, nga frika mos shtypnin ndonji kembesor. Knishpel arriti te manovroje mes turmes se njerezve dhe pasi u fut ne nje rrugice arriti ti shpetoje ndjekjes. Me pas makina u zhduk ne Berlinin Lindor.
Taksisti, Voiziskja,u nxorr nga qelia pas disa oresh. Nje zyrtar gjermano-lindor i kerkoi atij falje duke i thene qe e gjitha ishte nje "keqkuptim". Targat e taksise ishin rikthyer dhe vendosur mbrapsht dhe ajo iu kthye Voiziskes, i cili u la i lire. Pasi u kthye ne Berlinin Perendimor, Voiziske lajmeroi autoritetet gjermane per eksperiencen e cuditshme qe pati. CIA dhe shefi i BND ( sherbimit sekret te Gjermanise Perendimore) Rajnhard Gehlen, nuk e paten te veshtire te bashkonin pjeset qe te kuptonin metoden me te cilen SMERSh-i kishte rrembyer dr.Linzen.
Shtypi perendimor denoncoi rrembimin ashiqar dhe zyrtaret amerikane bene nota proteste ndaj sovjetikeve. Por ruset thane se nuk dinin gje rreth dr.Linzes dhe rrembimit te tij. Zyrtaret perendimore vazhduan kerkesat per kthimin e Linzes per 8 vjet rrjesht, derisa ne qershor 1960, Kryqi i Kuq rus detyrimisht informoi Kryqin e Kuq gjermano-perendimor se "Valter Linze vdiq ne nje kamp pune rus ne 14 dhjetor 1953."
Ne rastin e Vladimir Poremskit, nje lideri te NTS dhe kundershtar te terbuar te komunisteve, nje kontrbandist i vertete nga Berlini Lindor,Volfgang Vildpret, u perdor nga SMERSH-i per misionin vrases. Ne diten e Krishtlindjeve te 1954,Vildpreti u duk ne porten e apartamentit te Poremskit ne Frankfurt. Ne nje dore kishte nje fotografi e prere nga nje gazete te viktimes se tij, ne tjetren mbante pistoleten Valter Parabelum-38 te drejtuar nga Poremski i shtangur.
Por vrasesi i SMERSH-it nuk qelloi. Duke futur armen ne xhep, ai tha:"Me kane derguar per te te vrare, por une nuk u kam besim atyre[kontrolloreve te SMERSH-it].Ne se te vras ty, ata do te me dergojne me pas te vras dike tjeter. Dhe nje dite do te me arrestoje policia dhe do me fusi brenda me nje deng te madh markash per te shpenzuar atje". Poremski e ndihmoi vrasesin e penduar qe te dezertonte ne Perendim me nje emer fals. "Keshtu pra nuk me vrau" thoshte me vone Poremski. "Me pelqen Vildpreti dhe e vizitoj here pas here...Ne fakt i shkova dhe ne dasem".
SMERSH ngeli i forte , megjithese shume nga vrasesit e tij preferonin me mire te dezertonin ne Perendim se sa te kryenin krimet monstruoze qe i ngarkonin. Por qe tu jepnin vrasesve te tyre me teper shanse per te shpetuar dhe mos te identifikoheshin nga policia apo viktimat SMERSH-i zhvilloi nje sere armesh dhe teknika vrasese te reja. Nje viktime e ketyre armeve te reja ishte dhe Horst Shvirkman, nje teknik shume i qualifikuar gjermano-perendimor qe punonte ne ambasaden e RFGJ-se ne Moske. Shvirkman ishte eksperti i zbulimit te mikrofonave pergjues qe KGB kishte instaluar ne cdo ambasade te huaj ne Moske. Kur ai gjente nje mikrofon pergjues ai e ngarkonte ate me rryme elektrike te tensionit te larte, duke i bere pergjuesit te KGB-se te pesonin nje shok te forte elektrik qe u kalonte neper veshe.
Akoma me teper u inatosen ekspertet sovjetike te pergjimit me Shvirkmanin, kur ai u zbuloi nje aparat te sofistikuar elektronik pergjimi te instaluar ne dhomen e kodimit te mesazheve te ambasades gjermano-perendimore. Nepermjet ketij aparati, KGB-ja arrinte te kapte mesazhet dhe radiogramet e ambasades para se ato te arrinin te shtypeshin ne aparatin e shifrimit ( para se te kodoheshin). Duke i krahasuar mesazhe e koduara me ato te pakoduara, KGB-ja mund te gjente kodin e kriptografimit.Gjetja e ketij aparati nga Shvirkmani i nxehu aq keq shefat e KGB-se saqe vendosen ta hiqnin qafe me lezet. Gjermano-perendimori u godit ne kofshe nga dikush, gjoja si padashje, nderkohe qe ishte mes nje grupi turistesh duke vizituar manastirin e Zagorskut jashte Moskes ne 1964. Tekniku i goditur qe bertiste nga dhimbjet, u dergua menjehere ne ambasaden amerikane ne Moske, ku e priste nje klinike e kompletuar shume mire. Aty doktoret moren vesh se Shvirkmani ishte injektuar me gazin mustard te perzier me nitrogjen. Pasi u kurua gjate nje periudhe shume te dhimbshme per te, viktima e SMERSH-it u sherua dhe i shpetoi vdekjes.
Georgi Markov, i cili pesoi te njejtin trajtim nga SMERSH-i , nuk qe me aq fat sa SHvirkman. Duke qene nje gazetar i shquar bullgar qe jetonte ne internim ne Evrope, Markovi i denoncoi sovjetiket, madje hapur fare ne emisionet e BBC dhe te Radios "Evropa e Lire" ku ai punonte. Ai pershkruante ne detaje se si regjimi komunist ne Bullgari dhe kudo praktikonte terrorin dhe vrasjet.Bullgaria ishte nje nga kombet me regjimin me shtypes nga te gjitha shtetet nen dominimin sovjetik.Komunistet bullgate nuk ngurronin aspak te perdornin agjentet e SMERSH-it jashte Moskes per te realizuar qellimet e tyre.
Me kerkese te sherbimit sekret bullgar,SMERSH-i tentoi pa sukses te vriste Boris Korxhak, nje polak qe jetonte ne Virxhina te SHBA dhe qe dyshohej se ishte agjent i dyfishte duke punuar dhe per CIA-n. Vladimir Kostov, nje bullgar qe jetonte i veteinternuar ne Paris, u gjet dhe u tentua te vritej nga SMERSH, por dhe ai arriti te mbijetoje. Dy bullgare te tjere qe kishin dezertuar, nje teknik raketash dhe nje botues gazetash, u asgjesuan nga operativet e SMERSH-it ne Vjene.
Korxhaku u godit ne kurriz me nje mjet te mprehte nga nje kalimtar i paindentifikuar. Ai pati ethe te forta, temperature te larte dhe ishte ne gjendje deliri per 3 dite, derisa u sherua. Ne shtator 1978, Georgi Markov ishte duke pritur autobusin urban prane Ures se Vaterlose ne Londer.Nga mesi i turmes qe priste nje njeri drejtoi nje ombrelle dhe e preku ne pulpe te kembes. Pasi i kerkoi falje , per cfare dukej se ishte nje aksident, ai u largua dhe humbi mes turmes. Disa ore me pas, Markovi ishte ne krevatin e vdekjes. Ombrella kishte pasur nje maje te mprehte platinumi, nga ku kur e kishte prekut, i panjohuri e kishte injektuar me ricin, nje lloj helmi qe behet nga vaji i kastorit. Brenda disa oresh, Markovi paraqiti temperature te larte dhe vdiq nga pushimi i zemres.
SMERSH-i besohet se ka zhvilluar armen me te sofistikuar me perdorimin e ricines. Helmi eshte aq i fuqishem dhe i padallueshem, saqe krijon bllokimin e barkushes se zemres, nje situate mjeket qe nuk dine gje, thjesht mund ta atribuojne ne nje infrakt zemre.Megjithese thuhet se sot SMERSH-i ka pushuari se ekzistuari pas renies se komunizmit ne Rusi, agjensia vrasese perseri ekziston.......
Spiunazhi i Gjermanisë në Kosovë, misioni i dështuar
Der SPIEGEL
Marrëzia e tre agjentëve të Agjencisë së Jashtme Sekrete të Gjermanisë ka rrezikuar njërën nga operacionet më të rëndësishme të organizatës: ndërtimin e rrjetit të tyre sekret të informatorëve në Kosovë. Gjithashtu ka tendosur marrëdhëniet diplomatike në mes këtyre dy shteteve.
Kompania gjendet në njërën nga lagjet më të mira të kryeqytetit të Kosovës, Prishtinës, në një shtëpi të madhe familjare në një kodër, e cila shikon kah lugina në skaj të qytetit. Ndërtesa e bardhë është e rrethuar me gardh të hekurt. Në një shtyllë afër hyrjes kryesore qëndron një shenjë me logon e gdhendur të kompanisë, letrat LCAS, dhe nën të, tri ngjyrat: e zezë, e kuqe dhe e arit.
Një Mitsubishi Pajero me targa të Munichut është i parkuar prapa grilave. Perdet janë të mbyllura dhe dritat e forta të halogjenit me detektorë të lëvizjes janë instaluar nën strehën e çatisë. Një palë gërshërë krasitjeje gjenden para derës, dhe një skarë është në tokë. Anët e shtëpisë, me barin e prerë bukur, janë të gardhuara gjithashtu.
Gjermanët u futën këtu vjeshtën e kaluar dhe gjithmonë kanë qenë shumë të sjellshëm, thotë fqinji Hajredin Shala, i cili gjithashtu cek se njëri prej tyre rregullisht dilte për jogging. Por ai nuk po i shihte shpesh tre burrat. Ai tha se po jetonin vetëm, nuk kishin vizitorë, nuk flisnin shqip dhe kurrë nuk thoshin më shumë se tung.
Tani, mundësia e Shalës që t’i njohë më shumë fqinjët e tij ka kaluar. Të shtunën, të tre njerëzit e lanë Prishtinën me një fluturim special për në Berlin. Së shpejti, treshja – Robert Z, Andreas J. dhe Andreas D., do të përballen me një komitet të parlamentarëve gjermanë, të cilët kanë treguar interesim për rastin e tyre. Sipas të gjitha gjasave, ata kurrë më nuk do të kthehen në Kosovë.
Fytyrat në ballina
E pse të kthehen? Ata hynë në këtë shtet si agjentë të Bundesnachrichtendienst (BND), agjencia e jashtme gjermane për zbulim. Operacioni përfundoi me treshen në lajmet e mbrëmjes dhe fytyrat e tyre të rrumbullosura nëpër të gjitha faqet e para të gazetave gjermane. Një vëmendje e tillë nuk është e mirë për karrierat e agjentëve të fshehtë.
Policia arrestoi tre gjermanët afro dy javë më herët nën dyshimet se kanë gjuajtur eksplozivë në zyrën e Përfaqësuesit të Posaçëm të BE-së në Kosovë më 14 nëntor.
Lirimi i tre gjermanëve nga paraburgimi shënon përfundimin e një zënke të jashtëzakonshme diplomatike në mes Gjermanisë dhe shtetit të vockël e të ri të Ballkanit. Ndonjëherë, toni i mprehtë shkeli tenorin diplomatik që zakonisht është i matur, thotë një anëtar i Qeverisë së Kosovës. Në një pikë, shefi i punonjësve të Angela Merkelit, Thomas de Maiziere, e paralajmëroi kryeministrin Hashim Thaçi në një bisedë telefonike se Berlini mund të fillojë të mendojë për shkëputjen e ndihmave.
Mbetet të shihet se si do të ndikojë ky skandal në marrëdhëniet afatgjata në mes Berlinit dhe Prishtinës. Sidoqoftë, një gjë tashmë është e qartë. Duke iu falënderuar sjelljeve idiote të agjentëve të tyre, shërbimi i jashtëm sekret i Gjermanisë mund të ketë dëmtuar pa kthim njërën nga operacionet e saj më të rëndësishme.
Me vite, Kosova ka qenë rajon i madh operacional për BND-në. Pos që është politikisht jostabile dhe gjendet jo larg prej kufijve të Gjermanisë, është një çerdhe e krimit të organizuar me lidhje në Gjermani dhe është një shtet ku janë të stacionuar një numër i mirë i policëve dhe ushtarëve gjermanë. Ekzistojnë jo më pak se tri departamente të BND-së, të cilët fokusohen në Kosovë, duke përfshirë Departamentin Pesë, i përgjegjshëm për krimin e organizuar, departamenti i njëjtë, i cili në vitin 2005 siguroi se kryeministri Thaçi është figurë kyçe në rrjetin e mafias kosovare-shqiptare. Atë kohë, raporti i fshehtë shpejt u rrodhi mediave. Thaçi kurrë nuk ua ka falur gjermanëve këtë gjë.
Informata të zbulimit
Departamenti Dy, i përgjegjshëm për vrojtimin e telekomunikimit, është aktive në Ballkan gjithashtu. Në fund të viteve ’90, ky seksion nisi operacionin “Mofa99”, në të cilën gjermanët përgjonin bisedat telefonike në mes të anëtarëve të UÇK-së kontroverse. Operacioni ishte aq i suksesshëm sa që një numër i teknikëve gjermanë ishin stacionuar me vite në Ministrinë e Brendshme Maqedonase që të punojnë në “Mofa99”. Që nga ajo kohë, BND-ja ka mbajtur rrjet të gjerë të informuesve në mesin e funksionarëve të lartë të UÇK-së dhe administratës kosovare.
Kur agjencia sekrete deshi të matë situatën për forcat e armatosura te Gjermanisë, Bundeswehri, presidenti i BND-së, Ernst Uhrlau autorizoi një operacion shtesë në vitin 2006. Departamentit Një iu dha detyra e “mbrojtjes së forcave”, mbledhja e sa më shumë informatave që ishte e mundur që të garantohet siguria e trupave në terren.
Prishtina u zgjodh si bazë e operacioneve për misionin top-sekret. Kryesorët në BND po synonin dy qëllime: mirëmbajtja e kontakteve me informuesit dhe mbledhja e informatave zbuluese. Operacioni iu dha Departamentit 11A, të cilët, sipas skemës sekrete të alokimit të burimeve të BND-së, është e përgjegjshme për “përkrahjen e operacioneve të Bundeswehrit dhe koordinimin e zbulimeve strategjike ushtarake.” Përgatitjet mund të fillonin.
Më 12 prill 2007, dy njerëz, të cilët e identifikonin veten si Michael Hohenstein dhe Rolf Hagen, regjistruan kompaninë LCAS Koordinimi i Logjistikës dhe Shërbime të Vlerësimeve Hohenstein & Hagen GmbH në gjyqin komunal në Munich. Të dy bavarezët cekën se qëllimi i kompanisë ishte të japë “shërbime logjistike,” e cila nuk është edhe tërësisht rrenë. Kompania gjoja ka vetëm dy punëtorë, dhe gjendet në një park të zyrave me ndërtesa moderne prej xhami dhe çeliku në skajin jugor të Munichut, në Ottobrunn.
Ndërtesa në Alten Landstrasse 23 paraqet një front ideal për organizata që punojnë të fshehura. Aty ka afro dhjetëra kompani për kompjuterë dhe disenj, dy firma të ligjit dhe një prodhues i hartave në këtë ndërtesë modeste të zyrave. Një kompani tjetër mund të gjendet prapa secilës derë nëpër korridorin e gjatë. Ata të gjithë e ndajnë një kuzhinë të vogël dhe wc-të, por përndryshe s’kanë asgjë të bëjnë me njëra-tjetrën.
Misioni top-sekret
Një kompani e rreme si LCAS përshtatet aty në mënyrë të përkryer. Askush nuk e di se kush punon këtu, apo nëse po punohet ndonjë gjë. Shenja në derë tani është hequr. Një specialist i ri i kompjuterëve nga ana tjetër e korridorit thotë se kompania ka shkuar diku tjetër, por shton se ai pothuajse kurrë nuk e ka parë ndokënd aty. Por zyra duket thuajse është përdorur.
Një kompjuter gjendet në tavolinë, dhe një riprodhim i Kadinskyt është i varur në mur. Kjo mjafton për mbulimin e misionit top sekret të BND-së në Prishtinë. Ky është vendi ku operacioni filloi në shtator të vitit 2007. Më 5 tetor 2007, LCAS-ja ishte regjistruar zyrtarisht me kapital fillestar prej 2.500 euro nën numrin e regjistrimit 70453415 në kryeqytetin kosovar, dhe pronari ishte regjistruar si kompania ëmë në Ottobrunn. Kompania nuk ka qarkullim, nuk paguan taksa dhe mban asi profili të ulët sa që drejtori i një agjencie gjermane për punësim sot thotë: “Nëse kjo kompani ishte aktive këtu, unë do të dija për të.” Por gjëja e fundit të cilën biznesmenët e rinj nga Bavaria donin, ishte publicitet për kompaninë e tyre.
Një total prej 11 agjentëve të BDN-së ishin stacionuar në Prishtinë në kohë të ndryshme. Ata themeluan kontakte, hulumtuan situatën dhe morën pjesë në operacione spiunazhi. Të gjitha nën mbulesën e LCAS-së. Zakonisht, dy deri në tre agjentë po operonin në të njëjtën kohë në lokacion. Ekipi i fundit përbëhej prej Robert Z., Andreas J. dhe Andreas D., të cilët si shumë kolegë të tyre, ishin transferuar prej Bundeswehrit në shërbimin e huaj sekret të Gjermanisë.
Pyetje të sikletshme për BND-në
Robert Z. 47 vjeç është një agjent me përvojë, i cili ka shërbyer në disa misione të jashtme. Ai ka lindur në Constance dhe jeton në Baden-Wurttemberg. Ai jeton një jetë që s’bie në sy këtu, me gruan dhe vajzën e tij. Fqinjët e dinë se ka shërbyer në Bundeswehr, “por vetëm në rezerva.” Në fakt ai punon “diçka me kompjuterë,” thonë ata. Por ky identitet i dyfishtë është i zbuluar në kutinë e tij të postës, ku duken edhe emri i tij i vërtetë edhe emri i tij kod.
Z. dhe kolegët e tij ishin pjesë e një misioni aq sekret sa që as qeveria kosovare e as atasheja zyrtare e BND-së e stacionuar në Ambasadën gjermane në Prishtinë nuk dinin asgjë për të. Ambasadori gjerman njëlloj ishte në errësirë.
Të premten, më 14 nëntor, rreth orës 5:30 pasdite, një pajisje eksplozive shpërtheu para zyrave kryesore të misionit të BE-së, të njohura si EULEX. Agjencitë e lajmeve shpejt raportuan sulmin. Zyrat kryesore të BND-së dhe Departamentit Një në Pullach, afër Munichut, u lajmëruan. Ata kërkuan nga treshja në Prishtinë që të gjejnë se ç’ka ka ndodhur dhe të dërgojnë një raport për sesionin e ardhshëm të “situatës së inteligjencës” në kancelarinë në Berlin, ku një grup i zyrtarëve të lartë i sigurisë gjermane takohen çdo të enjte. Si president i BND-së, Uhrlau duhet që personalisht të raporton incidentet e mëdha, dhe ai ka qejf të jetë i armatosur me njohuri ekskluzive.
Andaj të tre burrat hipën në Mitsubishin e tyre atë të premte mbrëma dhe u nisën. Shkurt pas orës 9 të natës, Andreas J. doli nga vetura afër skenës së shpërthimit që të bëjë ca fotografi. Gjersa dy kolegët e tij po pritnin në veturë, agjenti u ngjit në ndërtesën fqinje, e cila ende është në ndërtim e sipër dhe paraqet një pikë të përkryer për të parë skenën e krimit. Por ai nuk ishte vetëm: si dukej, shërbimet e tjera sekrete po e mbanin rajonin nën vrojtim.
Fletore e konfiskuar
Gjersa po ikte nga ndërtesa, agjenti i BND-së u ndal nga një paqeruajtës danez i OKB-së, i cili e pyeti se ç’po bënte këtu. Andreas J. u përpoq që të ikte nga situata duke shpjeguar se ai punon për firmën e sigurimit LCAS. Ai thotë se vetëm kishte dashur të shikonte skenën e sulmit. Atyre iu bashkua një zyrtar gjerman i UN-së.
Pastaj u kërkua nga J. që të dorëzojë pasaportën dhe u kontrollua. Hulumtuesit gjithashtu konfiskuan një fletore. Ky incident tejet fatkeq ngre një sërë pyetjesh të sikletshme për BND-në. Pse agjencia i dërgoi agjentët e saj top-sekret në skenë, kur cilido amator do ta kuptonte se ekziston një rrezik i konsiderueshëm nga ndonjë patrullë policie? Pse rezidenti i BND-së nuk u njoftua për këtë punë? Dhe pse J. e mori fletoren me vete, me të gjitha përbërjet sekrete dhe theu secilën rregull të operacioneve të fshehta?
Në dokumentet e konfiskuara, hulumtuesit gjetën emrat e kryeministrit Thaçi dhe shkrime rreth situatës në Kosovë. Për Berlinin, fletorja e BND-së paraqet një pjesë të rëndësishme të enigmës, ndoshta çelësin për të kuptuar këtë rast. A ishin shkrimet ato që tërhoqën interesin e qarqeve politike të afërta me kryeministrin Thaçi? Në cilindo rast, atë natë policia e lëshoi Andreas J të ikë pasi që ai përmendi dy partnerët e tij si dëshmitarë. Ata mund të konfirmonin se ai ishte në zyrë kur ndodhi shpërthimi, tha ai.
Ditën e ardhshme, të shtunën, Andreas J iu lejua që ta marrë pasaportën. Dukej sikur gjithçka ishte qartësuar. Por të mërkurën që erdhi, të tre burrat u arrestuan papritur rreth orës 9 të natës, u vendosën në një qeli të vogël dhe u morën intensivisht në pyetje. Në të njëjtën kohë, autoritetet kontrolluan zyrat e kompanisë LCAS. Shkurt pas kësaj BND-ja u detyrua të pranojë identitetin e vërtetë të tre agjentëve, duke kërcënuar me shkatërrimin e njërës nga operacionet më të rëndësishme të agjencisë.
Incidenti vë në rrezik rrjetin e informuesve të BND-së, që është më i gjerë në Kosovë sesa në shumicën e vendeve përreth botës. Zyrtarët e inteligjencës në Berlin kanë frikë se Qeveria e Kosovës tani mund të arrestojë një numër të madh të informuesve të cilët e kanë furnizuar BND-në me informata të vlefshme.
E vetmja kënaqësi e vogël për gjermanët duhet të jetë se gjithashtu në Prishtinë edhe kosovarët po kërkojnë një kurban për tërë këtë tollovi. Një ndihmës i kryeministrit Thaçi po thotë se së paku një kokë e rëndësishme do të shkojë.
Gazetarët: Renate Flottau, John Goetz, Conny Neumann, Holger Stark, Andreas Ulrich
Marrëzia e tre agjentëve të Agjencisë së Jashtme Sekrete të Gjermanisë ka rrezikuar njërën nga operacionet më të rëndësishme të organizatës: ndërtimin e rrjetit të tyre sekret të informatorëve në Kosovë. Gjithashtu ka tendosur marrëdhëniet diplomatike në mes këtyre dy shteteve.
Kompania gjendet në njërën nga lagjet më të mira të kryeqytetit të Kosovës, Prishtinës, në një shtëpi të madhe familjare në një kodër, e cila shikon kah lugina në skaj të qytetit. Ndërtesa e bardhë është e rrethuar me gardh të hekurt. Në një shtyllë afër hyrjes kryesore qëndron një shenjë me logon e gdhendur të kompanisë, letrat LCAS, dhe nën të, tri ngjyrat: e zezë, e kuqe dhe e arit.
Një Mitsubishi Pajero me targa të Munichut është i parkuar prapa grilave. Perdet janë të mbyllura dhe dritat e forta të halogjenit me detektorë të lëvizjes janë instaluar nën strehën e çatisë. Një palë gërshërë krasitjeje gjenden para derës, dhe një skarë është në tokë. Anët e shtëpisë, me barin e prerë bukur, janë të gardhuara gjithashtu.
Gjermanët u futën këtu vjeshtën e kaluar dhe gjithmonë kanë qenë shumë të sjellshëm, thotë fqinji Hajredin Shala, i cili gjithashtu cek se njëri prej tyre rregullisht dilte për jogging. Por ai nuk po i shihte shpesh tre burrat. Ai tha se po jetonin vetëm, nuk kishin vizitorë, nuk flisnin shqip dhe kurrë nuk thoshin më shumë se tung.
Tani, mundësia e Shalës që t’i njohë më shumë fqinjët e tij ka kaluar. Të shtunën, të tre njerëzit e lanë Prishtinën me një fluturim special për në Berlin. Së shpejti, treshja – Robert Z, Andreas J. dhe Andreas D., do të përballen me një komitet të parlamentarëve gjermanë, të cilët kanë treguar interesim për rastin e tyre. Sipas të gjitha gjasave, ata kurrë më nuk do të kthehen në Kosovë.
Fytyrat në ballina
E pse të kthehen? Ata hynë në këtë shtet si agjentë të Bundesnachrichtendienst (BND), agjencia e jashtme gjermane për zbulim. Operacioni përfundoi me treshen në lajmet e mbrëmjes dhe fytyrat e tyre të rrumbullosura nëpër të gjitha faqet e para të gazetave gjermane. Një vëmendje e tillë nuk është e mirë për karrierat e agjentëve të fshehtë.
Policia arrestoi tre gjermanët afro dy javë më herët nën dyshimet se kanë gjuajtur eksplozivë në zyrën e Përfaqësuesit të Posaçëm të BE-së në Kosovë më 14 nëntor.
Lirimi i tre gjermanëve nga paraburgimi shënon përfundimin e një zënke të jashtëzakonshme diplomatike në mes Gjermanisë dhe shtetit të vockël e të ri të Ballkanit. Ndonjëherë, toni i mprehtë shkeli tenorin diplomatik që zakonisht është i matur, thotë një anëtar i Qeverisë së Kosovës. Në një pikë, shefi i punonjësve të Angela Merkelit, Thomas de Maiziere, e paralajmëroi kryeministrin Hashim Thaçi në një bisedë telefonike se Berlini mund të fillojë të mendojë për shkëputjen e ndihmave.
Mbetet të shihet se si do të ndikojë ky skandal në marrëdhëniet afatgjata në mes Berlinit dhe Prishtinës. Sidoqoftë, një gjë tashmë është e qartë. Duke iu falënderuar sjelljeve idiote të agjentëve të tyre, shërbimi i jashtëm sekret i Gjermanisë mund të ketë dëmtuar pa kthim njërën nga operacionet e saj më të rëndësishme.
Me vite, Kosova ka qenë rajon i madh operacional për BND-në. Pos që është politikisht jostabile dhe gjendet jo larg prej kufijve të Gjermanisë, është një çerdhe e krimit të organizuar me lidhje në Gjermani dhe është një shtet ku janë të stacionuar një numër i mirë i policëve dhe ushtarëve gjermanë. Ekzistojnë jo më pak se tri departamente të BND-së, të cilët fokusohen në Kosovë, duke përfshirë Departamentin Pesë, i përgjegjshëm për krimin e organizuar, departamenti i njëjtë, i cili në vitin 2005 siguroi se kryeministri Thaçi është figurë kyçe në rrjetin e mafias kosovare-shqiptare. Atë kohë, raporti i fshehtë shpejt u rrodhi mediave. Thaçi kurrë nuk ua ka falur gjermanëve këtë gjë.
Informata të zbulimit
Departamenti Dy, i përgjegjshëm për vrojtimin e telekomunikimit, është aktive në Ballkan gjithashtu. Në fund të viteve ’90, ky seksion nisi operacionin “Mofa99”, në të cilën gjermanët përgjonin bisedat telefonike në mes të anëtarëve të UÇK-së kontroverse. Operacioni ishte aq i suksesshëm sa që një numër i teknikëve gjermanë ishin stacionuar me vite në Ministrinë e Brendshme Maqedonase që të punojnë në “Mofa99”. Që nga ajo kohë, BND-ja ka mbajtur rrjet të gjerë të informuesve në mesin e funksionarëve të lartë të UÇK-së dhe administratës kosovare.
Kur agjencia sekrete deshi të matë situatën për forcat e armatosura te Gjermanisë, Bundeswehri, presidenti i BND-së, Ernst Uhrlau autorizoi një operacion shtesë në vitin 2006. Departamentit Një iu dha detyra e “mbrojtjes së forcave”, mbledhja e sa më shumë informatave që ishte e mundur që të garantohet siguria e trupave në terren.
Prishtina u zgjodh si bazë e operacioneve për misionin top-sekret. Kryesorët në BND po synonin dy qëllime: mirëmbajtja e kontakteve me informuesit dhe mbledhja e informatave zbuluese. Operacioni iu dha Departamentit 11A, të cilët, sipas skemës sekrete të alokimit të burimeve të BND-së, është e përgjegjshme për “përkrahjen e operacioneve të Bundeswehrit dhe koordinimin e zbulimeve strategjike ushtarake.” Përgatitjet mund të fillonin.
Më 12 prill 2007, dy njerëz, të cilët e identifikonin veten si Michael Hohenstein dhe Rolf Hagen, regjistruan kompaninë LCAS Koordinimi i Logjistikës dhe Shërbime të Vlerësimeve Hohenstein & Hagen GmbH në gjyqin komunal në Munich. Të dy bavarezët cekën se qëllimi i kompanisë ishte të japë “shërbime logjistike,” e cila nuk është edhe tërësisht rrenë. Kompania gjoja ka vetëm dy punëtorë, dhe gjendet në një park të zyrave me ndërtesa moderne prej xhami dhe çeliku në skajin jugor të Munichut, në Ottobrunn.
Ndërtesa në Alten Landstrasse 23 paraqet një front ideal për organizata që punojnë të fshehura. Aty ka afro dhjetëra kompani për kompjuterë dhe disenj, dy firma të ligjit dhe një prodhues i hartave në këtë ndërtesë modeste të zyrave. Një kompani tjetër mund të gjendet prapa secilës derë nëpër korridorin e gjatë. Ata të gjithë e ndajnë një kuzhinë të vogël dhe wc-të, por përndryshe s’kanë asgjë të bëjnë me njëra-tjetrën.
Misioni top-sekret
Një kompani e rreme si LCAS përshtatet aty në mënyrë të përkryer. Askush nuk e di se kush punon këtu, apo nëse po punohet ndonjë gjë. Shenja në derë tani është hequr. Një specialist i ri i kompjuterëve nga ana tjetër e korridorit thotë se kompania ka shkuar diku tjetër, por shton se ai pothuajse kurrë nuk e ka parë ndokënd aty. Por zyra duket thuajse është përdorur.
Një kompjuter gjendet në tavolinë, dhe një riprodhim i Kadinskyt është i varur në mur. Kjo mjafton për mbulimin e misionit top sekret të BND-së në Prishtinë. Ky është vendi ku operacioni filloi në shtator të vitit 2007. Më 5 tetor 2007, LCAS-ja ishte regjistruar zyrtarisht me kapital fillestar prej 2.500 euro nën numrin e regjistrimit 70453415 në kryeqytetin kosovar, dhe pronari ishte regjistruar si kompania ëmë në Ottobrunn. Kompania nuk ka qarkullim, nuk paguan taksa dhe mban asi profili të ulët sa që drejtori i një agjencie gjermane për punësim sot thotë: “Nëse kjo kompani ishte aktive këtu, unë do të dija për të.” Por gjëja e fundit të cilën biznesmenët e rinj nga Bavaria donin, ishte publicitet për kompaninë e tyre.
Një total prej 11 agjentëve të BDN-së ishin stacionuar në Prishtinë në kohë të ndryshme. Ata themeluan kontakte, hulumtuan situatën dhe morën pjesë në operacione spiunazhi. Të gjitha nën mbulesën e LCAS-së. Zakonisht, dy deri në tre agjentë po operonin në të njëjtën kohë në lokacion. Ekipi i fundit përbëhej prej Robert Z., Andreas J. dhe Andreas D., të cilët si shumë kolegë të tyre, ishin transferuar prej Bundeswehrit në shërbimin e huaj sekret të Gjermanisë.
Pyetje të sikletshme për BND-në
Robert Z. 47 vjeç është një agjent me përvojë, i cili ka shërbyer në disa misione të jashtme. Ai ka lindur në Constance dhe jeton në Baden-Wurttemberg. Ai jeton një jetë që s’bie në sy këtu, me gruan dhe vajzën e tij. Fqinjët e dinë se ka shërbyer në Bundeswehr, “por vetëm në rezerva.” Në fakt ai punon “diçka me kompjuterë,” thonë ata. Por ky identitet i dyfishtë është i zbuluar në kutinë e tij të postës, ku duken edhe emri i tij i vërtetë edhe emri i tij kod.
Z. dhe kolegët e tij ishin pjesë e një misioni aq sekret sa që as qeveria kosovare e as atasheja zyrtare e BND-së e stacionuar në Ambasadën gjermane në Prishtinë nuk dinin asgjë për të. Ambasadori gjerman njëlloj ishte në errësirë.
Të premten, më 14 nëntor, rreth orës 5:30 pasdite, një pajisje eksplozive shpërtheu para zyrave kryesore të misionit të BE-së, të njohura si EULEX. Agjencitë e lajmeve shpejt raportuan sulmin. Zyrat kryesore të BND-së dhe Departamentit Një në Pullach, afër Munichut, u lajmëruan. Ata kërkuan nga treshja në Prishtinë që të gjejnë se ç’ka ka ndodhur dhe të dërgojnë një raport për sesionin e ardhshëm të “situatës së inteligjencës” në kancelarinë në Berlin, ku një grup i zyrtarëve të lartë i sigurisë gjermane takohen çdo të enjte. Si president i BND-së, Uhrlau duhet që personalisht të raporton incidentet e mëdha, dhe ai ka qejf të jetë i armatosur me njohuri ekskluzive.
Andaj të tre burrat hipën në Mitsubishin e tyre atë të premte mbrëma dhe u nisën. Shkurt pas orës 9 të natës, Andreas J. doli nga vetura afër skenës së shpërthimit që të bëjë ca fotografi. Gjersa dy kolegët e tij po pritnin në veturë, agjenti u ngjit në ndërtesën fqinje, e cila ende është në ndërtim e sipër dhe paraqet një pikë të përkryer për të parë skenën e krimit. Por ai nuk ishte vetëm: si dukej, shërbimet e tjera sekrete po e mbanin rajonin nën vrojtim.
Fletore e konfiskuar
Gjersa po ikte nga ndërtesa, agjenti i BND-së u ndal nga një paqeruajtës danez i OKB-së, i cili e pyeti se ç’po bënte këtu. Andreas J. u përpoq që të ikte nga situata duke shpjeguar se ai punon për firmën e sigurimit LCAS. Ai thotë se vetëm kishte dashur të shikonte skenën e sulmit. Atyre iu bashkua një zyrtar gjerman i UN-së.
Pastaj u kërkua nga J. që të dorëzojë pasaportën dhe u kontrollua. Hulumtuesit gjithashtu konfiskuan një fletore. Ky incident tejet fatkeq ngre një sërë pyetjesh të sikletshme për BND-në. Pse agjencia i dërgoi agjentët e saj top-sekret në skenë, kur cilido amator do ta kuptonte se ekziston një rrezik i konsiderueshëm nga ndonjë patrullë policie? Pse rezidenti i BND-së nuk u njoftua për këtë punë? Dhe pse J. e mori fletoren me vete, me të gjitha përbërjet sekrete dhe theu secilën rregull të operacioneve të fshehta?
Në dokumentet e konfiskuara, hulumtuesit gjetën emrat e kryeministrit Thaçi dhe shkrime rreth situatës në Kosovë. Për Berlinin, fletorja e BND-së paraqet një pjesë të rëndësishme të enigmës, ndoshta çelësin për të kuptuar këtë rast. A ishin shkrimet ato që tërhoqën interesin e qarqeve politike të afërta me kryeministrin Thaçi? Në cilindo rast, atë natë policia e lëshoi Andreas J të ikë pasi që ai përmendi dy partnerët e tij si dëshmitarë. Ata mund të konfirmonin se ai ishte në zyrë kur ndodhi shpërthimi, tha ai.
Ditën e ardhshme, të shtunën, Andreas J iu lejua që ta marrë pasaportën. Dukej sikur gjithçka ishte qartësuar. Por të mërkurën që erdhi, të tre burrat u arrestuan papritur rreth orës 9 të natës, u vendosën në një qeli të vogël dhe u morën intensivisht në pyetje. Në të njëjtën kohë, autoritetet kontrolluan zyrat e kompanisë LCAS. Shkurt pas kësaj BND-ja u detyrua të pranojë identitetin e vërtetë të tre agjentëve, duke kërcënuar me shkatërrimin e njërës nga operacionet më të rëndësishme të agjencisë.
Incidenti vë në rrezik rrjetin e informuesve të BND-së, që është më i gjerë në Kosovë sesa në shumicën e vendeve përreth botës. Zyrtarët e inteligjencës në Berlin kanë frikë se Qeveria e Kosovës tani mund të arrestojë një numër të madh të informuesve të cilët e kanë furnizuar BND-në me informata të vlefshme.
E vetmja kënaqësi e vogël për gjermanët duhet të jetë se gjithashtu në Prishtinë edhe kosovarët po kërkojnë një kurban për tërë këtë tollovi. Një ndihmës i kryeministrit Thaçi po thotë se së paku një kokë e rëndësishme do të shkojë.
Gazetarët: Renate Flottau, John Goetz, Conny Neumann, Holger Stark, Andreas Ulrich
Spiunazhi ekonomik
"Kush nuk i kushton rëndësi mbrojtjes, e humbet lojën," thuhet në futboll. Një rregull ky që vlen edhe për ekonominë. Kush nuk i mbron të fshehtat e kompanisë nga të huajt, humbet shpejt në konkurrencë.
Rreziqet që vijnë na spiunazhi ekonomik janë shtuar në kohën e teknologjive të informacionit. Rreziqet më të mëdha vijnë nga nga Rusia dhe nga Kina.
"My name is Bond. James Bond". Kjo është koha e spiunazhit. Lufta e Ftohtë. Lufta bëhet për gjithçka, kush do të fitojë Perëndimi apo Lindja. Kapitalizmi apo komunizmi. Dhe ekranet e kinemave tregojnë një agjent britanik, që i vetëm shpëton gjithë botën.
Metodat nuk bien fare në sy
Natyrisht që spiunazhi nuk ka punuar vetëm në atë kohë, por punon edhe sot. Vetëm se sot spiunzahi nuk bëhet më me ndjekje nga Aston Martin-in ose me beteja në sheshet qëndore të qyteteve. Kur ekonomia është objektiv spiunazhi, metodat nuk bien fare në sy. Për shembull, një praktikant i motivuar, i cili vazhdon më dëshirë punën edhe pas orarit. Ose një partner miqësor biznesi, që gjatë vizitës në firmë ka një kamera në rripin e pantallonave. Një trojaner, që futet pa u vënë re në dokumentat që i bashkangjiten e-mailave në sistemin e teknologjisë së informacionit.
Ajo çka fillimisht duket si e parëndësishme, mund të ketë pasoja të rënda për firmën, që ndodhet në konkurencë ndërkombëtare. Mbrojtja nga sulme të tilla e ekonomisë gjermane është objektiv i punës edhe të Zarës Federale për Mbrojtjen e Kushtetutës. Në raportin e fundit vjetor të saj flitet për spiunazh ekonomik nga ana e Rusisë apo Kinës. Duke prezantuar raportin, ministri i Brendshëm Thomas de Maizière, tregoi për rreziqet e Cyberspace: "Shtimi i spiunazheve shpjegohet edhe me shtimin e këmbimit të të dhënave, veçanërisht nëpërmjet internetit. Prandaj rritet edhe rreziku i spiunimit."
Deri 50 miliardë euro dëme
Objektiv i spiunëve janë kryesisht teknologitë dhe know-how, kapitali më i madh i ekonomisë gjermane: "Dëmet e shkaktuara faktikisht vlerësohen rreth 20 miliardë euro," thotë Berthold Stoppelkamp nga grupi i punës për sigurinë dhe ekonominë. Vlerësime të tjera flasin madje për dëme rreth 50 miliardë dollarësh. Sepse shumë raste mbeten të pazbuluara, shpjegon drejtori i mbrojtjes nga spiunazhi në Zyrën Federale për mbrojtjen e Kushtetutës, Burkhard Even: "Shifrat e errëta janë të larta. Shumë herë rastet nuk bëhen të ditura për ne, sepse firmat ose nuk e kanë kuptuar që janë spiunuar, ose se mendojnë se nëse vjen policia ose hetuesit e mbrojtjes së kushtetutës, atëherë historia bëhet publike dhe kjo e dëmton më shumë se e ndihmon firmën".
Rreziqet që vijnë na spiunazhi ekonomik janë shtuar në kohën e teknologjive të informacionit. Rreziqet më të mëdha vijnë nga nga Rusia dhe nga Kina.
"My name is Bond. James Bond". Kjo është koha e spiunazhit. Lufta e Ftohtë. Lufta bëhet për gjithçka, kush do të fitojë Perëndimi apo Lindja. Kapitalizmi apo komunizmi. Dhe ekranet e kinemave tregojnë një agjent britanik, që i vetëm shpëton gjithë botën.
Metodat nuk bien fare në sy
Natyrisht që spiunazhi nuk ka punuar vetëm në atë kohë, por punon edhe sot. Vetëm se sot spiunzahi nuk bëhet më me ndjekje nga Aston Martin-in ose me beteja në sheshet qëndore të qyteteve. Kur ekonomia është objektiv spiunazhi, metodat nuk bien fare në sy. Për shembull, një praktikant i motivuar, i cili vazhdon më dëshirë punën edhe pas orarit. Ose një partner miqësor biznesi, që gjatë vizitës në firmë ka një kamera në rripin e pantallonave. Një trojaner, që futet pa u vënë re në dokumentat që i bashkangjiten e-mailave në sistemin e teknologjisë së informacionit.
Ajo çka fillimisht duket si e parëndësishme, mund të ketë pasoja të rënda për firmën, që ndodhet në konkurencë ndërkombëtare. Mbrojtja nga sulme të tilla e ekonomisë gjermane është objektiv i punës edhe të Zarës Federale për Mbrojtjen e Kushtetutës. Në raportin e fundit vjetor të saj flitet për spiunazh ekonomik nga ana e Rusisë apo Kinës. Duke prezantuar raportin, ministri i Brendshëm Thomas de Maizière, tregoi për rreziqet e Cyberspace: "Shtimi i spiunazheve shpjegohet edhe me shtimin e këmbimit të të dhënave, veçanërisht nëpërmjet internetit. Prandaj rritet edhe rreziku i spiunimit."
Deri 50 miliardë euro dëme
Objektiv i spiunëve janë kryesisht teknologitë dhe know-how, kapitali më i madh i ekonomisë gjermane: "Dëmet e shkaktuara faktikisht vlerësohen rreth 20 miliardë euro," thotë Berthold Stoppelkamp nga grupi i punës për sigurinë dhe ekonominë. Vlerësime të tjera flasin madje për dëme rreth 50 miliardë dollarësh. Sepse shumë raste mbeten të pazbuluara, shpjegon drejtori i mbrojtjes nga spiunazhi në Zyrën Federale për mbrojtjen e Kushtetutës, Burkhard Even: "Shifrat e errëta janë të larta. Shumë herë rastet nuk bëhen të ditura për ne, sepse firmat ose nuk e kanë kuptuar që janë spiunuar, ose se mendojnë se nëse vjen policia ose hetuesit e mbrojtjes së kushtetutës, atëherë historia bëhet publike dhe kjo e dëmton më shumë se e ndihmon firmën".
Abraham Lincoln: Shijet modeste gastronomike të Presidentit
Kur Barack Obama zyri zyrtarisht në detyrën e Presidentit të SHBA, në banketin solemn organizar me këtë rast u morr vendimi për përpilimin e menusë për nder të një Presidenti tjetër të SHBA - Abraham Lincoln-it.
Në menunë prej tre pjatash u përfshinë gatime të përgatitura sipas recetave të viteve 60-të të shekullit të XIX-të, të cilat mund ti pëlqenin Lincoln-it. Abraham Lincoln adhuronte jashtë mase guaskat e detit, por meqenëse ato nuk u vijnë për mide të gjithëve, vendosën që në banketin inaugurues të Obamas të përgatisnin si pjatë të parë ragu me karavidhe (aragosta) nga shteti amerikan Maine, midhje, karkaleca deti dhe peshk deti të quajtur Anoplopoma fimbria. Si pjatë e dytë u vendos të gatuhet gjoks rose me salcë çatni, të përgatitur me vishnje, i shoqëruar me garniturë pure patatesh të ëmbla. Si ëmbëlsirë u servir një kulaç i madhe me mollë e kanellë.
Gatimet u mendua të serviren me komplet tavoline porcelani të kohrave të Lincoln-it. Një vemendje e tillë ndaj personit të Abraham Lincoln-it ishte e lidhur me jo vetëm me 200-vjetorin e ditëlindjes së tij, i cili u kremtua në vitin 2009, por edhe me atë rol që luajti Lincoln-i , i cili i dha fund skllavërisë në SHBA, në historinë amerikane. Presidenti i XVI-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës Abraham Lincoln ishte me të vërtetë njeri i jashtëzakonshëm. Lindi ai në familjen e një fermeri të varfër dhe që në moshë fare të njomë u detyrua të merret me punë të rëndë fizike. Për shkak të gjendjes së vështirë materiale të familjes ai ndoqi shkollën më pak se 1 vit, por diti megjithatë të mësojë shkrim e këndim dhe të adhurojë librat. Duke u marrë me vetarsimim Lincoln-i dha provimet përkatëse dhe fitoi të drejtën për ushtrimin e praktikëssi avokat.
Figura e Abraham Lincoln-it është e rrethuar me një numër të madh legjendash e mitesh. Por edhe dëshmitë përkatësisht preferencave të tij gastronomike, që kanë mbërritur deri në ditët tona, gjithashtu janë mjaft kontradiktore.
Në qoftë se do të gjykohet nga menutë e banketeve dhe drekave zyrtare, në të cilat ishte i pranishëm Abraham Lincoln, atëhere mund të arrihet në konkluzionin se ai ishte qefli i madh të ngrënash. Por nuk ishte aspak kështu në të vërtetë. Disa burime, përkundrazi, komfirmojnë se Lincoln-i ishte krejtësisht indiferent ndaj të ngrënit, me përjashtim të mollëve fort të preferuara prej tij dhe kafesë së nxehtë.
Mbi Abraham Lincoln-in është shkruar se ai bënte pjesë në atë kategori njerëzish që ishin fort të përmbajtur në ushqim, të cilët nuk i preokuponin fare kënaqësitë gastronomike. Dreka e Lincoln-it ishte spartane. Në mëngjes ai hante një vezë dhe pinte një fixhan kafe, për drekë mund të mbaronte punë me një bisotë të hatë dhe një gotë qumësht si dhe një pjatë me fruta, në qoftë se ishte sezoni përkatës. Për darkë ai hante gjithsej dy pjata me gatime tejet modeste.
Nga ana tjetër, truproja e Abraham Lincoln-it, William Crook e kujtonte Presidentin si qefli të madh të ngrënash. Ushqimi i bollshëm dhe i shëndetshëm ishte një ndër mjetet me ndihmën e të cilit ai ruante forcën e vet fizike”. Nga puna që pat bërë si druvar në të ritë e vet, ai ishte me të vërtetë njeri me fizik të fortë.
Me sa duket nga të gjitha, e vërteta për preferencat gastronomike të Lincoln-it ndodhet diku aty midis komfirmimeve mbi asketizmin e tij dhe kënaqësisë për të ngrënë mirë.
Bashkëshortja e Presidentit Mary Lincoln përpiqej ta ushqente me gatime sa më të shijshme të shoqin, por shpesh herë mbetej e zhgënjyer kur vërente se si ai i linte pothuajse të paprekura me dorë në pjatë delikateset që ajo i servirte. Në Shtëpinë e Bardhë me përpjekjet e Mary Lincoln servirej, për shembull, në tavolinë gjuhë e zier lope në zhelatinë, pure mëlçish pate (foie gras), pulë deti pjekur e mbushur me zhardhok kërpudhash (tartufo), lloje të ndryshme shpendësh e kafshësh të egra - mish dreri, fazani, rose. Por ndodhte jo rrallëherë që Presidenti vetëm sa i provonte paksa këto gjëra të mrekullueshme.
Në menunë prej tre pjatash u përfshinë gatime të përgatitura sipas recetave të viteve 60-të të shekullit të XIX-të, të cilat mund ti pëlqenin Lincoln-it. Abraham Lincoln adhuronte jashtë mase guaskat e detit, por meqenëse ato nuk u vijnë për mide të gjithëve, vendosën që në banketin inaugurues të Obamas të përgatisnin si pjatë të parë ragu me karavidhe (aragosta) nga shteti amerikan Maine, midhje, karkaleca deti dhe peshk deti të quajtur Anoplopoma fimbria. Si pjatë e dytë u vendos të gatuhet gjoks rose me salcë çatni, të përgatitur me vishnje, i shoqëruar me garniturë pure patatesh të ëmbla. Si ëmbëlsirë u servir një kulaç i madhe me mollë e kanellë.
Gatimet u mendua të serviren me komplet tavoline porcelani të kohrave të Lincoln-it. Një vemendje e tillë ndaj personit të Abraham Lincoln-it ishte e lidhur me jo vetëm me 200-vjetorin e ditëlindjes së tij, i cili u kremtua në vitin 2009, por edhe me atë rol që luajti Lincoln-i , i cili i dha fund skllavërisë në SHBA, në historinë amerikane. Presidenti i XVI-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës Abraham Lincoln ishte me të vërtetë njeri i jashtëzakonshëm. Lindi ai në familjen e një fermeri të varfër dhe që në moshë fare të njomë u detyrua të merret me punë të rëndë fizike. Për shkak të gjendjes së vështirë materiale të familjes ai ndoqi shkollën më pak se 1 vit, por diti megjithatë të mësojë shkrim e këndim dhe të adhurojë librat. Duke u marrë me vetarsimim Lincoln-i dha provimet përkatëse dhe fitoi të drejtën për ushtrimin e praktikëssi avokat.
Figura e Abraham Lincoln-it është e rrethuar me një numër të madh legjendash e mitesh. Por edhe dëshmitë përkatësisht preferencave të tij gastronomike, që kanë mbërritur deri në ditët tona, gjithashtu janë mjaft kontradiktore.
Në qoftë se do të gjykohet nga menutë e banketeve dhe drekave zyrtare, në të cilat ishte i pranishëm Abraham Lincoln, atëhere mund të arrihet në konkluzionin se ai ishte qefli i madh të ngrënash. Por nuk ishte aspak kështu në të vërtetë. Disa burime, përkundrazi, komfirmojnë se Lincoln-i ishte krejtësisht indiferent ndaj të ngrënit, me përjashtim të mollëve fort të preferuara prej tij dhe kafesë së nxehtë.
Mbi Abraham Lincoln-in është shkruar se ai bënte pjesë në atë kategori njerëzish që ishin fort të përmbajtur në ushqim, të cilët nuk i preokuponin fare kënaqësitë gastronomike. Dreka e Lincoln-it ishte spartane. Në mëngjes ai hante një vezë dhe pinte një fixhan kafe, për drekë mund të mbaronte punë me një bisotë të hatë dhe një gotë qumësht si dhe një pjatë me fruta, në qoftë se ishte sezoni përkatës. Për darkë ai hante gjithsej dy pjata me gatime tejet modeste.
Nga ana tjetër, truproja e Abraham Lincoln-it, William Crook e kujtonte Presidentin si qefli të madh të ngrënash. Ushqimi i bollshëm dhe i shëndetshëm ishte një ndër mjetet me ndihmën e të cilit ai ruante forcën e vet fizike”. Nga puna që pat bërë si druvar në të ritë e vet, ai ishte me të vërtetë njeri me fizik të fortë.
Me sa duket nga të gjitha, e vërteta për preferencat gastronomike të Lincoln-it ndodhet diku aty midis komfirmimeve mbi asketizmin e tij dhe kënaqësisë për të ngrënë mirë.
Bashkëshortja e Presidentit Mary Lincoln përpiqej ta ushqente me gatime sa më të shijshme të shoqin, por shpesh herë mbetej e zhgënjyer kur vërente se si ai i linte pothuajse të paprekura me dorë në pjatë delikateset që ajo i servirte. Në Shtëpinë e Bardhë me përpjekjet e Mary Lincoln servirej, për shembull, në tavolinë gjuhë e zier lope në zhelatinë, pure mëlçish pate (foie gras), pulë deti pjekur e mbushur me zhardhok kërpudhash (tartufo), lloje të ndryshme shpendësh e kafshësh të egra - mish dreri, fazani, rose. Por ndodhte jo rrallëherë që Presidenti vetëm sa i provonte paksa këto gjëra të mrekullueshme.
Car Ivan Vasiljeviç, i njohur më tepër si Ivani i Tmerrshëm
Car Ivan Vasiljeviç, i njohur më tepër si Ivani i Tmerrshëm, deri më sot e kësaj dite vazhdon të mbetet një ndër personazhet më misteriozë të historisë ruse. Shkencëtarët debatojnë shumë në lidhje me faktin se ç’figurë ishte për vendin e vet Ivani IV. Kurse ne do të flasim për gostitë luksoze, madhështore të kohës së drejtimit të Car Ioanit të IV, të cilat shoqëronin të gjitha ngjarjet e shënuara të jetës shtetërore dhe asaj të oborrit mbretëror të vendit.
Në këto gosti merrte pjesë aristokracia kryeqytetase dhe paria e fisnikëve të provincës. Pas përfundimit të audiencës që u jepte monarku mysafirëve të huaj-ambasadorëve, reshperëve (tregtarëve), udhëtarëve-Ivani i Tmerrshëm i ftonte ata zakonisht për të ndarë me të bujarisht tryezën me “bukë e kripë e zemër”. Shërbyesit e pallatit i shoqëronin mysafirët e huaj në sallën e gostive.
Në vitin 1554 lundërtari anglez Richard Chenslor ishte mysafir i nderuar në drekën e Ivanit të IV. Në shënimet e veta ai shkruan, se gjellët i servireshin Ivanit të Tmerrshëm pa kurrfarë rregulli, ndërkohë që takëmet e ngrënies në tryezë ishin jashtëzakonisht të pasura, luksoze. Të gjitha gatimet servireshin me komplete florori, dhe duhet thënë, jo vetëm monarkut por dhe mysafirëve të tij - atë ditë drekonin tek Cari rreth 200 persona. Pjatancat me gatime ishte të mëdha, kupat e verës gjithashtu ishin prej floriri dhe shumë të rënda. Përpara se të silleshin pjatat në tryezë Ivan Vasiljeçi i dha çdonjërit mysafir një copë të madhe buke, të ndarë me dorën e vet. Ndërkohë shpërndarësi thërriste me zë të lartë emrin e çdo mysafiri, të cilit i adresohej copa e bukës, duke u shprehur kështu: “Ivan Vasiljeviç, Cari i Rusisë dhe Knjazi (Princi) i Madh i Moskës të nderon ty me bukë”. Gjatë kësaj të gjithë duhet të çoheshin nga vendi dhe të qëndronin më këmbë deri sa të përfundonin së tingëlluari këto fjalë. Pas kësaj sollën me pjatanca të mëdha gostinë mbretërore - mjellma të pjekura të ndara copa-copa. Çdo pjellmë u servir në pjatancë të veçantë. Monarku ia ndante ato mysafirëve po ashtu si dhe bukën - me po ato fjalë të thënë pak më parë. Më tej po e njëjta gjë ndodhte edhe me pijet. Lundërtari anglez kujton, se para se të ulej në tryezën e drekës Ivani i IV ndërroi kurorën, kurse gjatë vetë drekës i ndërroi kurorat edhe 2 herë të tjera. Kështu, brenda një ditë Richard Chenslor pa tre kurora të ndryshme në kokën e tij. Kur u servirën të gjitha gatimet në tryezë, ai me dorën e vet i ndante gjellët dhe pijet çdonjërit që i shërbente aristokratëve. Dreka përfundoi natën vonë. Duke u ndarë me mysafirët Cari e quante çdonjërin nga ata me emër, gjë me të cilën u la një përshtypje të pashlyeshme anglezëve të pranishëm në gosti. Ambasadori i Perandorisë së Shenjtë Romake në Shtetin e Moskës Daniel Prince nga Bukhovo kështu ka shkruar mbi zakonet e gostisë së Ivanit të Tmerrshëm: “Kur ai ulet në tryezë, në krah të dhjathtë të tij duhet të ndodhet djali i madh. Ndërsa vetë ai është primitiv, aspak i sofistikuar në sjelljen e vet, sepse mbështet bërrylat në tavolinë dhe, meqënëse nuk përdor kurrfarë pjatash, e han ushqimin duke e marrë me duar, ndërsa ngandonjëherë copën e filluar e të pambaruar e vë sërish në pjatancën e madhe. Para se të hajë apo të pijë ndonjë gjë nga ato që i serviren, ai zakonisht e shënon veten me një kry të madh dhe hedh sytë nga ikonat e Virgjëreshës Mari dhe Shën Nikollës. Kravçij (kështu quhej shërbyesi dhe posti i oborrtarit në Shtetin e Rusisë të periudhës së shekujve XV-XVIII-të. Detyrë e Kravçij-it ishte ti shërbente monarkut në tryezë) gjatë kohës së servirjes së pijes monarkut, të cilën ai e përdorte në sasira të mëdha, një pjesë të kësaj pije e hedh në një kupë tjetër dhe e lë për degustim... Në qoftë se Cari i jep me dorën e vet ndokujt atë që nuk ha nga ushqimi, apo nuk pi nga pijet, kjo do të thotë se mysafirit i bëhet nder i madh”.
Në slloboda-në (kështu quhej në historinë e Rusisë, Bjellorusisë dhe Ukrainës në periudhën e shekujve XI-XVIII-të pika e banimit (fshati) apo rajoni në qytet) Aleksandrovo, e cila gjatë kohës së oprichnina-s (oprichnina-periudhë në historinë e Rusisë (përafërsisht nga vitit 1565 deri në vitin 1572), e cila u shënua nga terrori shtetëror dhe veprimi i sistemit të masave të jashtëzakonshme. “Oprichnina quhej gjithashtu edhe një pjesë e shtetit me drejtim të veçantë, e caktuar për mbajtjen e oborrit të carit dhe oprichnikëve- kështu quheshin njerëzit që përbënin policinë sekrete të Ivanit të Tmerrshëm dhe që kryenin represionet) u shndërrua në rezidencë të carit, u krijua njëfarë vëllazërimi murgjish me në krye Ivanin e Tmerrshëm. Cari së bashku me oprichnikët e vet organizonte atje tryeza të përbashkëta (komune), duke i kombinuar ato me shërbesat kishtare. Të tilla gosti e tryeza destinoheshin të rikujtonin ata kohëra të moçme, kur knjazët (princat) hanin e pinin së bashku me druzhinjikët e vet (druzhinjiki - luftëtarët e knjazit (princit), të cilët shpesh herë përveç funksionit të mbrojtjes ishin edhe këshilltarë të tij). Fisnikët gjermanë Johann Taube, Elert Kruse, të cilët shërbenin në oprichninë, njoftonin se në tryeza të tilla “çdonjërit i jepet ushqim dhe pije shumë e shtrenjtë, e cila përbëhet nga vera e përzierë me mjaltë”. Të ngrënat e të pirat ia linin vendin shërbimeve të gjata e sfilitëse kishtare.
Skandal spiunazhi
kës |
Në Poloni do të gjykojnë shtetasin rus, i cili dyshohet për spiunazh në interes të Rusisë. Kundërzbulimi e arrestoi atë në shkurt të vitit të kaluar. Deri para pak kohësh ky informacion dihej vetëm nga autoritetet e larta të vendit, kurse tani është bërë publik në shtypin polak. Deri tani nuk është bërë e ditur ende se si quhet ky i dyshuar për spiunazh, kurse zhvillimi i hetimit të kësaj çështjeje, që konsiderohet si objekt sekreti i shkallës më së lartë, arriti të bëhej megjithatë pasuri shoqërore falë mjeteve të informimit masiv. Siç shkruan gazeta polake " Dziennik gazeta Prawna", i arrestuari jetonte legalisht prej më shumë se 10 vjetësh në Poloni, fliste shkëlqyeshëm polonisht si dhe kishte hapur biznesin e vet atje. Por kjo, sipas njoftimit të gazetës, shërbente vetëm si mburojë, maskim, sepse gjatë gjithë kësaj kohe ai gjoja ishte marrë me spiunazh në interes të Rusisë. Kundërzbulimi polak arriti në një konkluzion të tillë pasi i gjeti atij një pajisje për shifrim mesazhesh. Në të vërtetë, çfarëdo lloj pajisje kompjuterike bashkëkohore mund të blihet në çdo dyqan të specializuar, ku shiten pajisje elektronike. Ndërsa në qoftë se do të dëshirosh fort mund ta paraqesësh apo ta përcaktosh atë si pajisje të përdorshme për qëllime spiunazhi. Sipas informacionit të gazetës, i akuzuari ishte person klandestin tipik, domethënë i huaj pa status diplomatik, mbi ekzistencën e të cilit nuk ishin në djeni bile as përfaqësuesit e Ambasadës ruse në Varshavë. Përshkrimi me gjuhë të gjallë, të pasur e plot kolorit i skandalit të spiunazhit në mjetet e informimit masiv tani për tani nuk komentohet në kurrëfarë mënyrë nga autoritetet. Bashkë me këtë në shtyp informacionin në fjalë përpiqen ta komentojnë duke u referuar tek burime anonime. "Ne nuk mund të vazhdonim më të mbyllnim sytë ndaj veprimtarisë së këtij të huaji, i cili në mënyrë të vetëdijshme ushtronte veprimtari sabotuese, dëmtuese në vendit tonë", citon gazeta fjalët e një burimi anonim në qarqet qeveritare të Polonisë. Dhe përsëri të habit vetë ai fakt:në qoftë kishin dijeni përse atëherë i patën mbyllur sytë më parë. Prisnin koniukturën apo merreshin me trillimin e pretekstit. Publikimi që ka të bëjë me skandalin e spiunazhit që plasi me kalimin e një viti është realizuar në traditat më të mira të propagandës antiruse. Dhe, në tërësi, kjo histori ka më shumë kuptim, ngjyrim politik, se sa juridik, mendon Aleksandër Treshjev, Përfaqësues fuqiplotë i Dhomës Avokatore të Europës në Rusi. "Në përgjithësi, në këtë situatë me të vërtetë ka më shumë ngjyrim politik, se sa juridik. Sepse polakëve nuk u jepet dhe aq shpesh mundësia për të hetuar dhe konfirmuar me prova faktike ndonjë gjë. Ata janë mjeshtra të deklaratave politike, por jo të dialogut konstruktiv. Polakët nuk po mund të merren dot vesh bile edhe midis tyre. Në radhët e politikanë të lartë polakë po zhvillohet fare qartë një luftë e spikatur politike midis Presidentit, Kryeministrit, dhe gjithnjë e më shpesh ata përqendrojnë vemendjen ndaj fqinjëve të vet. Kjo bëhet me qëllim që të ndërmerren, gjoja, përpjekje për rregullimin e debate e divergjencave të veta të brendshme", u shpreh Aleksandër Treshev. Nuk është sekret për askënd, se në marrëdhëniet ndërkombëtare të vendeve është përvijuar këto vitet e fundit një dinamikë pozitive. Fjalë bëhet, për shembull, mbi bashkëpunimin në lidhje me zgjidhjen e çështjeve të tilla neuralgjike për të dyja palët si qartësimi, sqarimi i rrethanave të pushkatimit të oficerëve polakë në Katyn gjatë kohës së Luftës së Dytë Botërore. Jo pak punë po bëhet edhe në sferën e bashkëpunimit ekonomik. Një "riformatim" i tillë pozitiv i marrëdhënieve nuk mund të shkaktojë tek të gjithë një reagim të njëjtë, të njëkuptimshëm. Prandaj nuk përjashtohet aspak mundësia e asaj, se mbllaçitja, zhvillimi mëtejshëm i temës me arrestimin e spiunit rus i leverdis shumë ndokujt nga establishmenti politik polak, të pakënaqur nga perspektiva e zhvillimit të marrëdhënieve miqësore dhe prej partnerësh midis dy vendeve fqinje-Polonisë dhe Rusisë.
Subscribe to:
Posts (Atom)
Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)
Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës. Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...
-
Genci Gora NË SHKOLLË TEK SHTRIGA Shkarko falas Begzat Rrahmani VALËT E GURRËS Shkarko falas Mehmet Bislim...
-
Akademik Prof. Kujtim Mateli Pak histori derisa nisa t ë shkruaj librin “E vërteta për Dodonën dhe Epirin” (Pjesa e parë e para...
-
"Zëra nga burime të nxehta" mbetet një libër i veçantë i shkrimtarit Sabri Godo . Ai vjen për të dëshmuar se ka autorë dhe vepr...
