Facebook-u është siti i 4 më i klikuar në botë. Ky sit duke u zgjeruar së tepërmi është vënë në funksion të shërbimeve inteligjente ku përdoret aktualisht nga Regjimi Sionist.
Fillimisht ky sit u krijua nga Mark Zukerberg, student i degës së muzikës i cili kishte si qëllim shkëmbimin e informacioneve muzikore midis studentëve të kësaj dege. Por me kalimin e kohës u shndërrua në një sit për gjetjen e miqve dhe shkëmbimin e lloj lloj informacioneve. Në vitin 2006 Marku, studenti 22 vjeçar, ja shiti Facebook-un shërbimeve inteligjente me çmimin 20 milion dollarë.
2011-01-08
Dihet që përgjimet dhe spiunazhi duhet të bëhen në doza të caktuara
Përgjimet dhe e drejta njerëzore e privatësisë
Investigatorët mund të vendosin përgjues në makina
Gjykata e Lartë e Italisë ka shkarkuar disa investigatorë privatë sepse vendosnin përgjues në makina private, me qëllim investigimi. Në bazë të vendimit, fakti se nuk egzistonte asnjë normë përsa i përket privatësisë që rezervon fshehtësinë e bisedave që bëhen në makinë.
Më shumë kontrolle për celularët që kontrollohen.
Celularët e spiunuar dolën në dukje sepse flitej për përgjime nga operatori telefonik. Që nga ai moment, shumë qytetarë u shndërruan në agjentë dhe vendosën të spiunonin miqtë e tyre, të dashurit, burrat, gratë dhe kolegët. Celularët spiunë janë telefona celularë të modifikuar, në të cilët është instaluar një software në gjendje të kontrollojë thirrjet në hyrje dhe dalje, sms-të, pozicionin e të kontrolluarit dhe madje është në gjendje të shndërrojë telefonin e atij që kontrollohet në një mikrofon që aktivizohet me një telefonatë pa zë të atij që kontrollon. Shumë ndërhyrje apo jo? Shitja dhe blerja e këtij celulari nuk është e ndaluar, e ndaluar është mënyra sesi përdoren (në këtë rast pasojat janë burgim deri në 4 vjet). Garanti mundohet ta zbusë, duke propozuar vlerësimin e këtyre celularëve spiunë si "armë", që do të thotë të ligjërohet shitja, duke parashikuar që blerësi duhet të japë të gjitha të dhënat personale, duke parandaluar në këtë mënyrë përdorimin e keq. Në Shtetet e Bashkuara përgjimet telefonike apo të postës elektronike, janë shumë të reduktuara, vetëm në rastet kur ka të dyshuar për akte terroriste. Dhoma e përfaqësuesve të Italisë ka aprovuar një ligj të ri që rrit fuqitë e përgjimeve. Ligji do të hyjë në fuqi brenda gjashtë muajve. Është e mundur tani të përgjosh, pa kërkuar më parë autorizim, çdo mesazh, postë elektronike dhe telefonatë, nga dhe drejt shteteve të tjera. 181 demokratë kanë votuar kundra, 41 pro, midis vendeve të tjera dhe Shteteve te Bashkuara. Nancy Pelosi e ka përcaktuar këtë ligj "dhunim ndaj Kushtetutës".
Privatësia e njeriut të zakonshëm
Çdo ditë njerëzit e zakonshëm pësojnë mijëra dhunime përsa i përket pritësisë apo skandaleve, rishikohen vetëm kur kanë të bëjnë me të fuqishmit.
Ca muaj më parë vihet re "rikthimi i dialer": që do të thotë, qindra mijëra njerëz marrin fatura telefonike me detyrime për thirrje drejt numrave të veçantë, që nuk janë bërë ndonjëherë.
Këtë herë bëhet fjalë për përdorues që nuk kanë as kompjuter, pra nuk kanë mundur të ndeshen gjatë qëndrimit në internet, apo site që të shkarkojnë programe për të ndërruar fjalëkalimin e aksesit. Këta përdorues përjetojnë ngjarje dramatike: humbasin orë për të folur me call center, dëgjojnë t`u thuhet se duhet të paguajnë edhe aq, shumë shpesh marrin ndërprerjen e linjës edhe pse paguajnë pjesë të faturës.
Nëqoftëse nuk është vjedhje nga ana e operatorit telefonik, atëherë është dikush që ndërhyn në linja dhe në centrale: bëhet fjalë për vjedhje telefonike dhe informatike, gjithnjë e më të sofistikuara.
Por nuk mjafton me kaq: miliona njerëz marrin dhjetëra telefonata në ditë. Mbledhës fondesh anonimë për shoqata humanitare anonime, abonime dhe revista, e pastaj tarifa, celulare, Adsl. Nuk shërben për asgjë të protestosh se nuk është dhënë kurrë miratimi, është njësoj si të flasësh me murin: pa bërë asgjë e gjen veten të abonuar në një operator tjetër, kaluar nga një operator në tjetrin dhe madje të bësh 2-3 herë në vit këtë kalim, me kontrata që mbajnë një firmë të rreme dhe të dhëna të sakta, që nga Kodi Fiskal dhe deri te datëlindja dhe vendlindja.
Dhe akoma: garantorë që kërkojnë takime dhe që dinë se sa fëmijë ka bashkëbiseduesi, çfarë shkolle bëjnë, sa pension marrin. Dhe publicitet që pengojnë kasetat, spote televizive që vazhdojnë të ngrenë zërin në maksimum për të tërhequr vëmendjen, e-maile pa vlerë që shtohen çdo ditë e më shumë në adresat e postës elektronike gjithnjë e më të numërta.
Në Itali, këto vitet e fundit, nuk është folur kurrë për privatësi dhe dhunimet e saj nuk kanë qenë kurrë kaq të shumta. Por atje nuk ka një Kongresi në Shtetet e Bashkuara ku pengojnë marketingun telefonik apo një Bush që i tregon burgun përgjuesve.
Ligjet që në atë vend godasin lirinë e ndërrmarjeve, kur ndërhyjnë në lirinë e qytetarëve, nuk janë shumë të vlerësuara nga ekonomistët tanë, edhe pse të dhënë marrëzisht mbas sistemit amerikan.
Në Itali klasa politike shqetësohet, skandalizohet, indinjohet dhe kërkon masa egzemplare, vetëm kur ajo që goditet është privatësia e njerëzve të famshëm dhe të fuqishëm. Nëse, për shembull, gjendet një përgjues poshtë tavolinës së punës të Berluskonit, apo shihet llogaria bankare e Prodit, apo kontrollohen për të parë nëse janë të droguar. Është një privatësi për të fuqishmit, që janë gjithmonë në televizion duke thënë se çfarë këndojnë, apo markën e çorapeve, që shfaqen në timonin e ndonjë jahti apo në ndonjë festë mondane, që flasin për banjot e tyre dhe për ata që duan të gjejnë aty.
Për këtë arsye, tema e vërtetë, autentike e demokracisë, të ngritura nga çështje të tmerrshme si ajo e Tavarolit, nuk vihen re, braktisen nga opinioni publik, sepse ngatërrohen me një vullnet padënimi dhe reticence, pak a shumë mafiozë që klasa politike kërkon për vete.
Edhe kjo është shenjë e rrezikshme e dallimit midis klasës politike dhe qytetarëve.
Privilegje informative dhe privatësie
Çështja e strukturës së inteligjencës paralele, që na qenka gritur në këmbë, në brendësi të Telecom Italias, nga pjesa më e lartë e sigurisë ofron shumë pika reflektimi. I pari: edhe pse vëmendja e shtypit dhe politikës është e përqendruar në përgjimet pak a shumë abuzive, duket se një pjesë e rëndësishme e aktiviteteve informative, ka patur lidhje me hyrjen në arkiva dhe në data-base të rezervuara apo madje në disponibilitetin vetëm të forcave të policisë apo të shërbimeve të inteligjencës.
I dyti: truri i strukturës investigative, do të përbëhej nga personeli i forcave të policisë që, duke abuzuar nga kualifikimi i tyre, na paskan përdorur për qëllime të paligjshme, privilegjin informative të cilin drejtonin.
I treti: sistemet informative në të cilat kanë patur akses investigatorët privatë, nuk parashikonin sisteme kontrolli të përshtatshme për hyrjen, nuk ishin të drejtuar siç duhej, apo të dyja këto.
I katërti: ristrukturimi i shpejtë, i gatshëm i drejtuesve të rinj, që eleminoi strukturën e sigurisë së shoqërisë, me shumë mundësi ka vënë operatorin telefonik dhe internetit në Itali - kështu pra, miliona klientët e tij - në kushtet për të qenë kundërshtari më i mirë, për ata që kishin qëllim të përfitonin nga ky ndryshim.
I pesti: në kundërshtim me publicitetin e sektorit (që kërkon hakerët, piratët dhe multinacionalët e marketingut direkt në kërkim të të dhënave tona personale), pseudoautorët e informacioneve më lëmsh dhe të keqtrajtuar (teorikisht), të mbrojtura nga ligji, qenkan jo dhe aq teknikë dhe për më tepër i përkasin forcave të policisë dhe shërbimeve informatike, nga të cilat duhet të varet dhe siguria e shtetit.
Pika e gjashtë e reflektimit është, edhe pse në dukje i padobishëm dhe ka të bëjë me sekustrimet e kompjuterave të gazetarëve. Prej dhjetë vjetësh denoncohet abuzimi i kësaj mënyre hetimi (dënuar dhe nga gjyqi i drejtësisë europianë), por vetëm tani që prekën interesa të fortë, ngrihet zëri për atentat të lirisë së shtypit.
Kjo na sjell në pikën e shtatë, që është për fat të keq ajo që na godet më shumë në këtë histori: retorika e "na besoni se jemi më të mirët, si për të qenë justifikim i rritjes së pushtetit apo shmangies së procedurave të tjera, nuk na bind më. Sigurisht që ideja nuk është, të mos i besohet forcave të policisë në përgjithësi. Po në të njëjtën kohë, kjo çështje nxjerr në pah, nëse përgjegjësitë do të siguroheshin, që problemi i kontrollit të kontrolluesve, është çdo gjë, përveçse akademik. Për më tepër, sepse i vetmi kontrollor i pranishëm në treg, garantori i të dhënave personale, gjithçka që ka mundur të bëjë në tetë vjet aktiviteti të strukturës së inteligjencës paralele, është të nxjerrë një komunikatë.
Përgjime dhe dosje të paligjshme
Me shpejtesi të llahtarshme dhe në kompromis me opozitën, qeveria ka nxjerrë një dekret-ligj, mbi përgjimet, për të mbajtur nën fre propagandën e dosjeve të bëra bashkë me një aktivitet ilegal me përmasa të rëndësishme, nga disa ditë në faqe të parë në të gjithë shtypin. Telecom Italia dhe elementë të forcave të policisë dhe shërbimeve, janë autorët. "Dispozicione urgjente për rregulluar sërish normativën për sa i përket përgjimeve telefonike", është titulli i masës së marrë, por nuk është revizioni i pritur i disiplinës në fjalë. Dekreti, mbi të gjitha, i drejtohet evitimit të rrezikut që nga dosjet të dalë një re e pakontrollueshme me informacione të hidhura. Ka lëvizur edhe Garanti për mbojtjen e të dhënave personale, me një deklaratë që shqetësohet më shumë për përhapjen e lajmeve, sesa për faktet reale. Fakte që hedhin dritë mbi mungesën e efikasitetit në thelb, të mbrojtjes së diskretitimit për vendin tonë.
"Kujdes nga demokracia", dëgjohet kudo. Dikush ka krahasuar këtë çështje me atë të P2. loggia P2. Por sot nuk duket se ka ndonjë komplot kundër demokracisë. Ndoshta, pika e përbashkët midis dy skandaleve qëndron në praninë e shumë emrave të shquar nëpër këto dosje. Kështu, justifikohen alarmet e politikanëve dhe nxjerrja e bujshme e dekretit që imponon shkatërrimin e informacioneve delikate dhe madje ndalon përdorimin në procese penale (me prirje që do të shkaktojnë jo pak diskutime).
Një sy i shpejtë i treqind e dyzet e katër faqeve të urdhrit për rishqyrtim gjyqësor (në website-n e Sole 24 Orë) na lë të tronditur. Numri i njerëzve të përfshirë (qoftë si viktima, qoftë si të fajshëm), modalitete e egzekutimit të të ndaluarve, klima e përgjithshme e shkeljes së ligjit që del nga rindërtimi i çështjes, na japin një tablo të paligjshme që tejkalon çdo imagjinatë. E kemi shkruar dhe rishkruar, sidomos mbasi atentatet e 11 janarit shtynë qeveritë të merrnin masa të rrepta për të drejtën e privatësisë së qytetarëve të tyre, me arsyen (apo pretekstin) se mbledhja e informacioneve personale është shumë e nevojshme kundër luftës së terrorizmit dhe krimeve. Kjo, në linjë principi, është e vërtetë. Por është gjithashtu e vërtetë se egzistenca e shumë rrugëve për gjetjen e informacioneve, mbledhje të cilat për më tepër nuk kanë asnjë garanci, mbart në vete një rrezik shumë të lartë (midis të tjerash, kështu kufizohet liria e qytetarëve, jo e terroristëve).
Të dhënat mblidhen dhe ruhen, ligjërisht, për të lejuar forcat e policisë dhe të shërbimeve të inteligjencës të mbledhin informacione të nevojshme për të kryer detyrën e tyre. Një masë e madhe normash përshkruan se si duhen mbledhur të dhënat dhe si duhen ruajtur ato, çfarë garancish i duhen dhënë individëve të këtyre të dhënave dhe çfarë masash sigurie duhen marrë pikërisht për të evituar ato humbje të mëdha të dhënash, që sot shkaktojnë kaq shumë alarm. Nga ligji 675/96 e këtej, prodhimi normativ përsa i përket mbrojtjes së të dhënave personale ka qenë mbresëlënës, gjithëpërfshirës, i detajuar deri në përtacinë më të madhe. Ligje, dekrete, kode autodisiplinë dhe "sjellje e mirë " (më parë kjo shprehje bënte për të qeshur), masat e marra nga Garanti, autorizime të përgjithshme dhe të tjera: nëqoftëse ajo zyrtarisht, e përcaktuar si "Kodi për mbrojtjen e të dhënave personale", është një tekst me përmasa të tepruara, "kodi i privatësisë thelbësore është një tullë me peshë të papërshtatshme.
E megjithatë, kjo ndërtese normative madhështore nuk ka shërbyer për të evituar aktivitetet ilegale dhe nuk eviton dhunimet e shumta dhe të vogla që hasim çdo ditë.
Cili është problemi? Problemi madhor është se asnjë normë dhe asnjë kontroll nuk mund të anullojë tërësisht rrezikun më të madh, atë që mund të jenë vetë përgjegjësitë e sigurisë, ato që dhunojnë sigurinë dhe në këtë rast na vjen në ndihmë pyetja e lashtë "Quis custodiet ipos custodes" (Kush i kontrollon vetë kontrolluesit?)
Ky, në fakt, është një problem mjaft i madh. Sigurisht që nuk hyjnë në punë në këtë rast "masat minimale të sigurisë", të cilat duken më shumë si formalitete se sa reforma. Por mbi të gjitha, ka shumë vrima të hapura në kontrollin e organizmave të sigurisë publike dhe të mbrojtjes së shtetit. Këto organizma kanë praktikisht "fletë të bardhë" në mbledhjen e të dhënave, rreth miliona qytetarëve, duke përfshirë edhe ata më perfektët.
Kodi i mbrojtjes së të dhënave personale përmban dispozita të caktuara, të cilat ndalojnë në çdo lloj mënyre aksesin e qytetarëve ndaj të dhënave bankare të forcave të rendit apo të organeve të mbrojtjes së shtetit. Dihet që përgjimet dhe spiunazhi duhet të bëhen në doza të caktuara dhe në dispozita të caktuara, por kush i vendos këto kufij? Terrori përhapet shpejt, përgjimet parashikojnë dënime të rënda për protagonistët e tyre. Të shpëtojë kush të mundet, pasi përgjuesit kanë mëshirën minimale për "viktimat" e tyre, e megjithatë siç thamë, dikush duhet t'i kontrollojë kontrolluesit.
Flori Bruqi
Investigatorët mund të vendosin përgjues në makina
Gjykata e Lartë e Italisë ka shkarkuar disa investigatorë privatë sepse vendosnin përgjues në makina private, me qëllim investigimi. Në bazë të vendimit, fakti se nuk egzistonte asnjë normë përsa i përket privatësisë që rezervon fshehtësinë e bisedave që bëhen në makinë.
Më shumë kontrolle për celularët që kontrollohen.
Celularët e spiunuar dolën në dukje sepse flitej për përgjime nga operatori telefonik. Që nga ai moment, shumë qytetarë u shndërruan në agjentë dhe vendosën të spiunonin miqtë e tyre, të dashurit, burrat, gratë dhe kolegët. Celularët spiunë janë telefona celularë të modifikuar, në të cilët është instaluar një software në gjendje të kontrollojë thirrjet në hyrje dhe dalje, sms-të, pozicionin e të kontrolluarit dhe madje është në gjendje të shndërrojë telefonin e atij që kontrollohet në një mikrofon që aktivizohet me një telefonatë pa zë të atij që kontrollon. Shumë ndërhyrje apo jo? Shitja dhe blerja e këtij celulari nuk është e ndaluar, e ndaluar është mënyra sesi përdoren (në këtë rast pasojat janë burgim deri në 4 vjet). Garanti mundohet ta zbusë, duke propozuar vlerësimin e këtyre celularëve spiunë si "armë", që do të thotë të ligjërohet shitja, duke parashikuar që blerësi duhet të japë të gjitha të dhënat personale, duke parandaluar në këtë mënyrë përdorimin e keq. Në Shtetet e Bashkuara përgjimet telefonike apo të postës elektronike, janë shumë të reduktuara, vetëm në rastet kur ka të dyshuar për akte terroriste. Dhoma e përfaqësuesve të Italisë ka aprovuar një ligj të ri që rrit fuqitë e përgjimeve. Ligji do të hyjë në fuqi brenda gjashtë muajve. Është e mundur tani të përgjosh, pa kërkuar më parë autorizim, çdo mesazh, postë elektronike dhe telefonatë, nga dhe drejt shteteve të tjera. 181 demokratë kanë votuar kundra, 41 pro, midis vendeve të tjera dhe Shteteve te Bashkuara. Nancy Pelosi e ka përcaktuar këtë ligj "dhunim ndaj Kushtetutës".
Privatësia e njeriut të zakonshëm
Çdo ditë njerëzit e zakonshëm pësojnë mijëra dhunime përsa i përket pritësisë apo skandaleve, rishikohen vetëm kur kanë të bëjnë me të fuqishmit.
Ca muaj më parë vihet re "rikthimi i dialer": që do të thotë, qindra mijëra njerëz marrin fatura telefonike me detyrime për thirrje drejt numrave të veçantë, që nuk janë bërë ndonjëherë.
Këtë herë bëhet fjalë për përdorues që nuk kanë as kompjuter, pra nuk kanë mundur të ndeshen gjatë qëndrimit në internet, apo site që të shkarkojnë programe për të ndërruar fjalëkalimin e aksesit. Këta përdorues përjetojnë ngjarje dramatike: humbasin orë për të folur me call center, dëgjojnë t`u thuhet se duhet të paguajnë edhe aq, shumë shpesh marrin ndërprerjen e linjës edhe pse paguajnë pjesë të faturës.
Nëqoftëse nuk është vjedhje nga ana e operatorit telefonik, atëherë është dikush që ndërhyn në linja dhe në centrale: bëhet fjalë për vjedhje telefonike dhe informatike, gjithnjë e më të sofistikuara.
Por nuk mjafton me kaq: miliona njerëz marrin dhjetëra telefonata në ditë. Mbledhës fondesh anonimë për shoqata humanitare anonime, abonime dhe revista, e pastaj tarifa, celulare, Adsl. Nuk shërben për asgjë të protestosh se nuk është dhënë kurrë miratimi, është njësoj si të flasësh me murin: pa bërë asgjë e gjen veten të abonuar në një operator tjetër, kaluar nga një operator në tjetrin dhe madje të bësh 2-3 herë në vit këtë kalim, me kontrata që mbajnë një firmë të rreme dhe të dhëna të sakta, që nga Kodi Fiskal dhe deri te datëlindja dhe vendlindja.
Dhe akoma: garantorë që kërkojnë takime dhe që dinë se sa fëmijë ka bashkëbiseduesi, çfarë shkolle bëjnë, sa pension marrin. Dhe publicitet që pengojnë kasetat, spote televizive që vazhdojnë të ngrenë zërin në maksimum për të tërhequr vëmendjen, e-maile pa vlerë që shtohen çdo ditë e më shumë në adresat e postës elektronike gjithnjë e më të numërta.
Në Itali, këto vitet e fundit, nuk është folur kurrë për privatësi dhe dhunimet e saj nuk kanë qenë kurrë kaq të shumta. Por atje nuk ka një Kongresi në Shtetet e Bashkuara ku pengojnë marketingun telefonik apo një Bush që i tregon burgun përgjuesve.
Ligjet që në atë vend godasin lirinë e ndërrmarjeve, kur ndërhyjnë në lirinë e qytetarëve, nuk janë shumë të vlerësuara nga ekonomistët tanë, edhe pse të dhënë marrëzisht mbas sistemit amerikan.
Në Itali klasa politike shqetësohet, skandalizohet, indinjohet dhe kërkon masa egzemplare, vetëm kur ajo që goditet është privatësia e njerëzve të famshëm dhe të fuqishëm. Nëse, për shembull, gjendet një përgjues poshtë tavolinës së punës të Berluskonit, apo shihet llogaria bankare e Prodit, apo kontrollohen për të parë nëse janë të droguar. Është një privatësi për të fuqishmit, që janë gjithmonë në televizion duke thënë se çfarë këndojnë, apo markën e çorapeve, që shfaqen në timonin e ndonjë jahti apo në ndonjë festë mondane, që flasin për banjot e tyre dhe për ata që duan të gjejnë aty.
Për këtë arsye, tema e vërtetë, autentike e demokracisë, të ngritura nga çështje të tmerrshme si ajo e Tavarolit, nuk vihen re, braktisen nga opinioni publik, sepse ngatërrohen me një vullnet padënimi dhe reticence, pak a shumë mafiozë që klasa politike kërkon për vete.
Edhe kjo është shenjë e rrezikshme e dallimit midis klasës politike dhe qytetarëve.
Privilegje informative dhe privatësie
Çështja e strukturës së inteligjencës paralele, që na qenka gritur në këmbë, në brendësi të Telecom Italias, nga pjesa më e lartë e sigurisë ofron shumë pika reflektimi. I pari: edhe pse vëmendja e shtypit dhe politikës është e përqendruar në përgjimet pak a shumë abuzive, duket se një pjesë e rëndësishme e aktiviteteve informative, ka patur lidhje me hyrjen në arkiva dhe në data-base të rezervuara apo madje në disponibilitetin vetëm të forcave të policisë apo të shërbimeve të inteligjencës.
I dyti: truri i strukturës investigative, do të përbëhej nga personeli i forcave të policisë që, duke abuzuar nga kualifikimi i tyre, na paskan përdorur për qëllime të paligjshme, privilegjin informative të cilin drejtonin.
I treti: sistemet informative në të cilat kanë patur akses investigatorët privatë, nuk parashikonin sisteme kontrolli të përshtatshme për hyrjen, nuk ishin të drejtuar siç duhej, apo të dyja këto.
I katërti: ristrukturimi i shpejtë, i gatshëm i drejtuesve të rinj, që eleminoi strukturën e sigurisë së shoqërisë, me shumë mundësi ka vënë operatorin telefonik dhe internetit në Itali - kështu pra, miliona klientët e tij - në kushtet për të qenë kundërshtari më i mirë, për ata që kishin qëllim të përfitonin nga ky ndryshim.
I pesti: në kundërshtim me publicitetin e sektorit (që kërkon hakerët, piratët dhe multinacionalët e marketingut direkt në kërkim të të dhënave tona personale), pseudoautorët e informacioneve më lëmsh dhe të keqtrajtuar (teorikisht), të mbrojtura nga ligji, qenkan jo dhe aq teknikë dhe për më tepër i përkasin forcave të policisë dhe shërbimeve informatike, nga të cilat duhet të varet dhe siguria e shtetit.
Pika e gjashtë e reflektimit është, edhe pse në dukje i padobishëm dhe ka të bëjë me sekustrimet e kompjuterave të gazetarëve. Prej dhjetë vjetësh denoncohet abuzimi i kësaj mënyre hetimi (dënuar dhe nga gjyqi i drejtësisë europianë), por vetëm tani që prekën interesa të fortë, ngrihet zëri për atentat të lirisë së shtypit.
Kjo na sjell në pikën e shtatë, që është për fat të keq ajo që na godet më shumë në këtë histori: retorika e "na besoni se jemi më të mirët, si për të qenë justifikim i rritjes së pushtetit apo shmangies së procedurave të tjera, nuk na bind më. Sigurisht që ideja nuk është, të mos i besohet forcave të policisë në përgjithësi. Po në të njëjtën kohë, kjo çështje nxjerr në pah, nëse përgjegjësitë do të siguroheshin, që problemi i kontrollit të kontrolluesve, është çdo gjë, përveçse akademik. Për më tepër, sepse i vetmi kontrollor i pranishëm në treg, garantori i të dhënave personale, gjithçka që ka mundur të bëjë në tetë vjet aktiviteti të strukturës së inteligjencës paralele, është të nxjerrë një komunikatë.
Përgjime dhe dosje të paligjshme
Me shpejtesi të llahtarshme dhe në kompromis me opozitën, qeveria ka nxjerrë një dekret-ligj, mbi përgjimet, për të mbajtur nën fre propagandën e dosjeve të bëra bashkë me një aktivitet ilegal me përmasa të rëndësishme, nga disa ditë në faqe të parë në të gjithë shtypin. Telecom Italia dhe elementë të forcave të policisë dhe shërbimeve, janë autorët. "Dispozicione urgjente për rregulluar sërish normativën për sa i përket përgjimeve telefonike", është titulli i masës së marrë, por nuk është revizioni i pritur i disiplinës në fjalë. Dekreti, mbi të gjitha, i drejtohet evitimit të rrezikut që nga dosjet të dalë një re e pakontrollueshme me informacione të hidhura. Ka lëvizur edhe Garanti për mbojtjen e të dhënave personale, me një deklaratë që shqetësohet më shumë për përhapjen e lajmeve, sesa për faktet reale. Fakte që hedhin dritë mbi mungesën e efikasitetit në thelb, të mbrojtjes së diskretitimit për vendin tonë.
"Kujdes nga demokracia", dëgjohet kudo. Dikush ka krahasuar këtë çështje me atë të P2. loggia P2. Por sot nuk duket se ka ndonjë komplot kundër demokracisë. Ndoshta, pika e përbashkët midis dy skandaleve qëndron në praninë e shumë emrave të shquar nëpër këto dosje. Kështu, justifikohen alarmet e politikanëve dhe nxjerrja e bujshme e dekretit që imponon shkatërrimin e informacioneve delikate dhe madje ndalon përdorimin në procese penale (me prirje që do të shkaktojnë jo pak diskutime).
Një sy i shpejtë i treqind e dyzet e katër faqeve të urdhrit për rishqyrtim gjyqësor (në website-n e Sole 24 Orë) na lë të tronditur. Numri i njerëzve të përfshirë (qoftë si viktima, qoftë si të fajshëm), modalitete e egzekutimit të të ndaluarve, klima e përgjithshme e shkeljes së ligjit që del nga rindërtimi i çështjes, na japin një tablo të paligjshme që tejkalon çdo imagjinatë. E kemi shkruar dhe rishkruar, sidomos mbasi atentatet e 11 janarit shtynë qeveritë të merrnin masa të rrepta për të drejtën e privatësisë së qytetarëve të tyre, me arsyen (apo pretekstin) se mbledhja e informacioneve personale është shumë e nevojshme kundër luftës së terrorizmit dhe krimeve. Kjo, në linjë principi, është e vërtetë. Por është gjithashtu e vërtetë se egzistenca e shumë rrugëve për gjetjen e informacioneve, mbledhje të cilat për më tepër nuk kanë asnjë garanci, mbart në vete një rrezik shumë të lartë (midis të tjerash, kështu kufizohet liria e qytetarëve, jo e terroristëve).
Të dhënat mblidhen dhe ruhen, ligjërisht, për të lejuar forcat e policisë dhe të shërbimeve të inteligjencës të mbledhin informacione të nevojshme për të kryer detyrën e tyre. Një masë e madhe normash përshkruan se si duhen mbledhur të dhënat dhe si duhen ruajtur ato, çfarë garancish i duhen dhënë individëve të këtyre të dhënave dhe çfarë masash sigurie duhen marrë pikërisht për të evituar ato humbje të mëdha të dhënash, që sot shkaktojnë kaq shumë alarm. Nga ligji 675/96 e këtej, prodhimi normativ përsa i përket mbrojtjes së të dhënave personale ka qenë mbresëlënës, gjithëpërfshirës, i detajuar deri në përtacinë më të madhe. Ligje, dekrete, kode autodisiplinë dhe "sjellje e mirë " (më parë kjo shprehje bënte për të qeshur), masat e marra nga Garanti, autorizime të përgjithshme dhe të tjera: nëqoftëse ajo zyrtarisht, e përcaktuar si "Kodi për mbrojtjen e të dhënave personale", është një tekst me përmasa të tepruara, "kodi i privatësisë thelbësore është një tullë me peshë të papërshtatshme.
E megjithatë, kjo ndërtese normative madhështore nuk ka shërbyer për të evituar aktivitetet ilegale dhe nuk eviton dhunimet e shumta dhe të vogla që hasim çdo ditë.
Cili është problemi? Problemi madhor është se asnjë normë dhe asnjë kontroll nuk mund të anullojë tërësisht rrezikun më të madh, atë që mund të jenë vetë përgjegjësitë e sigurisë, ato që dhunojnë sigurinë dhe në këtë rast na vjen në ndihmë pyetja e lashtë "Quis custodiet ipos custodes" (Kush i kontrollon vetë kontrolluesit?)
Ky, në fakt, është një problem mjaft i madh. Sigurisht që nuk hyjnë në punë në këtë rast "masat minimale të sigurisë", të cilat duken më shumë si formalitete se sa reforma. Por mbi të gjitha, ka shumë vrima të hapura në kontrollin e organizmave të sigurisë publike dhe të mbrojtjes së shtetit. Këto organizma kanë praktikisht "fletë të bardhë" në mbledhjen e të dhënave, rreth miliona qytetarëve, duke përfshirë edhe ata më perfektët.
Kodi i mbrojtjes së të dhënave personale përmban dispozita të caktuara, të cilat ndalojnë në çdo lloj mënyre aksesin e qytetarëve ndaj të dhënave bankare të forcave të rendit apo të organeve të mbrojtjes së shtetit. Dihet që përgjimet dhe spiunazhi duhet të bëhen në doza të caktuara dhe në dispozita të caktuara, por kush i vendos këto kufij? Terrori përhapet shpejt, përgjimet parashikojnë dënime të rënda për protagonistët e tyre. Të shpëtojë kush të mundet, pasi përgjuesit kanë mëshirën minimale për "viktimat" e tyre, e megjithatë siç thamë, dikush duhet t'i kontrollojë kontrolluesit.
Flori Bruqi
Spiunazhi, tregti informacioni në nivel të lartë
Spiunazhi apo spiunimi përfshin marrjen e një informacioni që është i konsideruar sekret apo konfidencial pa lejen e poseduesit të këtij informacioni. Spiunazhi është një veprimtari klandestine, dhe një akt jo legjitim, që ka të bëjë me zotërimin e një informacioni në duar të paautorizuara. Spiunazhi është një “tregti informacioni” në nivel të lartë. Shumë organizata, kombëtare apo jo, udhëheqin operacione spiunazhi.
HISTORIA
Incidentet e spiunazhit janë të dokumentuara gjatë historisë. Shkrues të vjetër të strategjistëve ushtarakë të Kinës apo Indisë, të cillë si Sun Tzu dhe Chanakja përmbajnë informacione subversive. Studenti i Chanakjasë, Chandragupta Maurya, themeluesi i Perandorisë Maurya në Indi, është i njohur për vrasjet, spiunët dhe agjentët sekretë, të cilët janë përshkruar në librin e Chanakajasë, “Arthasastra”.
Egjyptianët e lashtë kishin të zhvilluar një sistem për përdorimin e inteligjencës, por dhe hebrenjtë gjithashtu kishin përdorur spiunë, si në historin e Rahabit. Spiunët kanë qenë të shumtë edhen perandoritë greke dhe romake. Gjatë viteve 1200 dhe 1300 mongolët ishin të lidhur fort me spiunazhin gjatë pushtimeve të tyre në Azi dhe Europë. Japonia feudale përdorte shpesh “ninja”, për të mbledhur informacion inteligjent.
Spiunët luanin një pjesë të rëndësishme në Anglinë e Elizabetan. Shumë metoda të spiunazhit modern janë vendosur asokohe. “Lufta e Ftohtë” përfshiu aktivitet intensiv spiunazhi midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe aleatëve të saj si dhe Bashkimit Sovjetik dhe Republikës së Kinës dhe aleatëve të tyre sidomos në sekretet e armëve bërthamore. Së fundi, agjencitë e spiunazhit kanë si target të tyre edhe tregtinë ilegale të drogës dhe veprimtaritë e atyre që konsiderohen terroristë.
Shërbime të ndryshme inteligjente vlerësojnë dhe koleksionojnë pa pushim teknikat e që përdorin kundërshtarët e tyre. Ish-Bashkimi Sovjetik, për shembull, preferonte burimet njerëzore rreth kërkimeve të burimeve të hapura, ndërkohë që Shtetet e Bashkuara tentojnë vazhdimisht përparësinë e metodave teknologjike të tilla si SIGINT dhe IMINT. Oficerët e dy organizmave të shërbimit inteligjent të Bashkimit Sovjetik, si KGB ashtu dhe GRU, gjykoheshin nga numri i agjentëve që ara rekrutonin.
METODAT
Njëlloj si format e tjera të disiplinës së koleksionimit inteligjent, spiunazhi zakonisht përfshin aksesimin e vendit ku informacioni i dëshiruar është i ruajtur, apo aksesimin e njerëzve që e dinë informacionin e kërkuar. Gjithsesi, ka dhe përjashtime të rasteve të kontakteve fizike, të tilla si ato të përmendura në raporyin e Oslos, ku spiuni Robert Hansen nuk i kishte takuar kurrë personat të cilëve u kishte shitur informacion.
Shtetet e Bashkuara e përcaktojnë spiunazhin që ato përdorin si “Aktin e marrjes, shpërndarjes, transmetimit, komunikimit, apo marrjes së informacionit rreth mbrojtjes kombëtare, me një qëllim, apo arsye që besohet se informacioni mund të përdoret për të dëmtuar Shtetet e Bashkuara apo në avantazh të çdo vendi të huaj”. Spiunazhi në Shtetet e Bashkuara është një dhunim i ligjeve dhe ndëshkohet nga Kodi i Drejtësisë Ushtarake.
Shtetet e Bashkuara, ashtu si shumica e kombeve, ndërmarrin spiunazh kundër vendet të tjera, nën kontrollin e Shërbimet Klandestin Ndërkombëtar. Spiunazhi është zakonisht pjesë e një përpjekjeje institucionale (zakonisht qeveritare apo spiunazh korporate) dhe në termat më të zakonshëm është i lidhur me spiunimin potencial të armiqve aktualë, kryesisht për qëllime ushtarake, por është i përfshirë edhe në spiunimin e korporatave, apo më thjesht e njohur si spiunazhi teknologjik.
SHIFRA
Kanadaja humbet çdo vit 12 miliardë dollarë për shkak të spiunazhit industrial. Vlerësohet se kompanitë gjermane humbasin çdo vit rreth 50 miliardë euro dhe 30 mijë vende punë për shkak të spiunazhit teknologjik. Shumë vende në mënyrë rutinë spiunojnë njëra-tjetrën, si armiqtë ashtu dhe aleatët e tyre, edhe pse kurrë nuk marrin përsipër të bëjnë ndonjë koment të rastit për këtë. Agjencitë kombëtare të spiunazhit mund të përdorin edhe kompani private për të siguruar informacione për llogari të tyre.
Ndërkohë që lajmet e medieve mund të flasin edhe për “satelitë spiunë”, apo gjëra të ngjashme, spiunazhi nuk është një sinonim i për të gjitha funksionet e inteligjencës. Është një formë specifike e burimeve njerëzore inteligjente (HUMINT- human intelligence).
Thyerja e kodeve (analizave e kripteve apo COMINT), fotografimi me anë të satelitëve apo avionëve (IMINT) dhe kërkimi i publikimeve të hapura, janë të gjitha disiplina të mbledhjes së të dhënave inteligjente, por askush nga ato nuk është spiunazh. Sumë aktivitet HUMINT, të tilla si pyetja e të burgosurve, raportet patrullave ushtarake dhe të diplomatëve nuk janë spiunazhe.
SPIUNI
Spiuni është një personi punësuar për të marrë e grumbulluar sekrete. Brenda Komunitetit të Inteligjenës së Shteteve të Bashkuara, “asset”, është një term i zakonshëm përdorimi. Një oficer, i cili mund të ketë një status diplomatik (me detyrë zyrtare apo jo zyrtare) mbështet dhe drejton koleksionimin njerëzor. “Cotouts” janë postierë që nuk e njohin agjentin apo oficerin e tyre drejtues, por që u transferojnë rregullisht mesazhe. Një shtëpi e sigurt është një vend refugjimi për spiunët.
Në netuorket e gjëra, organizimi mund të jetë kompleks, me shumë metoda për të shmangur zbulimin, përfshirë dhe sistemin e celulave klandestine. Shpesh lojtarët nuk janë takuar kurrë dhe ngadonjëherë janë të pavetëdijshëm që ata janë të përfshirë. Kjo shpesh referohet si “Efekti Tajson”, ku lojtarët të rëndësishëm janë “unaëare” për pjesëmarrjen e tyre.
Një spiun mund të jetë ose jo një shtetas i një vendi të caktuar si objektiv. Praktika më zakonshme është të rekrutosh një person tashmë të besuar dhe me akses të një informacion sensitive, por ka dhe raste kur një person mund të përpiqet të infiltrohet në një organizatë të përzgjedhur si target, me një identitet sintetik të përgatitur shumë mirë, të quajtur nj “legjendë” në tradecraft.
Këta agjentë mund të jenë “mole” (person që është rekrutuar përpara se të ketë akses në marrjen e sekreteve), defectors (të cilët janë të rekrutuar pasi ata kanë pasur akses të sekreteve dhe lënë vendin e tyre) apo detektor në vend (që kanë akses, por nuk largohen).
Përveçse se detyrës së thjeshtë të marrjes së informacionit, spiunët mund të përdoren për dizinformacione në organizatën ku ata janë “mbjellë”, duke dhënë raporte false në lidhje me lëvizjet ushtarake, apo aftësinë kompetitive të kompanisë për të sjellë një produkt në treg.
Për më tepër, falë taktikave me aftësi të nivelit të lartë që kërkohen për spiunazh, spiunëve mund tu jepen role të tjera, që kërkojnë gjithashtu infiltrime, të tilla si sabotazhi.
RREZIQET
Rreziqet e një spiunazhi janë të shumta. Një spiun që thyen ligjet e vendit ku ndodhet, mund të depërtohet, burgoset, madje dhe të ekzekutohet. Një spiun që thyhen ligjet e vendit të tij, mund të ekzekutohet për spiunazh, apo tradhti, apo edhe të ekzekutohet (siç ishte rasti i Rozenbergëve).
Për shembull, kur Aldrih Ejms u dha një dosier me listën e agjentëve të CIA-s në vendet e Bllokut Lindor te oficeri i KGB-së, që e trajtonte atë, KGB-ja shkatërroi shumë netuorkë, dhe të paktën dhjetë veta u ekzekutuan në mënyrë sekrete. Kur Ejms u arrestua nga FBI-ja, ai u dënua përjetësisht me burg, kontakti i tij, që kishte imunitet diplomatik, ishte deklaruar persona “non grata”
HISTORIA
Incidentet e spiunazhit janë të dokumentuara gjatë historisë. Shkrues të vjetër të strategjistëve ushtarakë të Kinës apo Indisë, të cillë si Sun Tzu dhe Chanakja përmbajnë informacione subversive. Studenti i Chanakjasë, Chandragupta Maurya, themeluesi i Perandorisë Maurya në Indi, është i njohur për vrasjet, spiunët dhe agjentët sekretë, të cilët janë përshkruar në librin e Chanakajasë, “Arthasastra”.
Egjyptianët e lashtë kishin të zhvilluar një sistem për përdorimin e inteligjencës, por dhe hebrenjtë gjithashtu kishin përdorur spiunë, si në historin e Rahabit. Spiunët kanë qenë të shumtë edhen perandoritë greke dhe romake. Gjatë viteve 1200 dhe 1300 mongolët ishin të lidhur fort me spiunazhin gjatë pushtimeve të tyre në Azi dhe Europë. Japonia feudale përdorte shpesh “ninja”, për të mbledhur informacion inteligjent.
Spiunët luanin një pjesë të rëndësishme në Anglinë e Elizabetan. Shumë metoda të spiunazhit modern janë vendosur asokohe. “Lufta e Ftohtë” përfshiu aktivitet intensiv spiunazhi midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe aleatëve të saj si dhe Bashkimit Sovjetik dhe Republikës së Kinës dhe aleatëve të tyre sidomos në sekretet e armëve bërthamore. Së fundi, agjencitë e spiunazhit kanë si target të tyre edhe tregtinë ilegale të drogës dhe veprimtaritë e atyre që konsiderohen terroristë.
Shërbime të ndryshme inteligjente vlerësojnë dhe koleksionojnë pa pushim teknikat e që përdorin kundërshtarët e tyre. Ish-Bashkimi Sovjetik, për shembull, preferonte burimet njerëzore rreth kërkimeve të burimeve të hapura, ndërkohë që Shtetet e Bashkuara tentojnë vazhdimisht përparësinë e metodave teknologjike të tilla si SIGINT dhe IMINT. Oficerët e dy organizmave të shërbimit inteligjent të Bashkimit Sovjetik, si KGB ashtu dhe GRU, gjykoheshin nga numri i agjentëve që ara rekrutonin.
METODAT
Njëlloj si format e tjera të disiplinës së koleksionimit inteligjent, spiunazhi zakonisht përfshin aksesimin e vendit ku informacioni i dëshiruar është i ruajtur, apo aksesimin e njerëzve që e dinë informacionin e kërkuar. Gjithsesi, ka dhe përjashtime të rasteve të kontakteve fizike, të tilla si ato të përmendura në raporyin e Oslos, ku spiuni Robert Hansen nuk i kishte takuar kurrë personat të cilëve u kishte shitur informacion.
Shtetet e Bashkuara e përcaktojnë spiunazhin që ato përdorin si “Aktin e marrjes, shpërndarjes, transmetimit, komunikimit, apo marrjes së informacionit rreth mbrojtjes kombëtare, me një qëllim, apo arsye që besohet se informacioni mund të përdoret për të dëmtuar Shtetet e Bashkuara apo në avantazh të çdo vendi të huaj”. Spiunazhi në Shtetet e Bashkuara është një dhunim i ligjeve dhe ndëshkohet nga Kodi i Drejtësisë Ushtarake.
Shtetet e Bashkuara, ashtu si shumica e kombeve, ndërmarrin spiunazh kundër vendet të tjera, nën kontrollin e Shërbimet Klandestin Ndërkombëtar. Spiunazhi është zakonisht pjesë e një përpjekjeje institucionale (zakonisht qeveritare apo spiunazh korporate) dhe në termat më të zakonshëm është i lidhur me spiunimin potencial të armiqve aktualë, kryesisht për qëllime ushtarake, por është i përfshirë edhe në spiunimin e korporatave, apo më thjesht e njohur si spiunazhi teknologjik.
SHIFRA
Kanadaja humbet çdo vit 12 miliardë dollarë për shkak të spiunazhit industrial. Vlerësohet se kompanitë gjermane humbasin çdo vit rreth 50 miliardë euro dhe 30 mijë vende punë për shkak të spiunazhit teknologjik. Shumë vende në mënyrë rutinë spiunojnë njëra-tjetrën, si armiqtë ashtu dhe aleatët e tyre, edhe pse kurrë nuk marrin përsipër të bëjnë ndonjë koment të rastit për këtë. Agjencitë kombëtare të spiunazhit mund të përdorin edhe kompani private për të siguruar informacione për llogari të tyre.
Ndërkohë që lajmet e medieve mund të flasin edhe për “satelitë spiunë”, apo gjëra të ngjashme, spiunazhi nuk është një sinonim i për të gjitha funksionet e inteligjencës. Është një formë specifike e burimeve njerëzore inteligjente (HUMINT- human intelligence).
Thyerja e kodeve (analizave e kripteve apo COMINT), fotografimi me anë të satelitëve apo avionëve (IMINT) dhe kërkimi i publikimeve të hapura, janë të gjitha disiplina të mbledhjes së të dhënave inteligjente, por askush nga ato nuk është spiunazh. Sumë aktivitet HUMINT, të tilla si pyetja e të burgosurve, raportet patrullave ushtarake dhe të diplomatëve nuk janë spiunazhe.
SPIUNI
Spiuni është një personi punësuar për të marrë e grumbulluar sekrete. Brenda Komunitetit të Inteligjenës së Shteteve të Bashkuara, “asset”, është një term i zakonshëm përdorimi. Një oficer, i cili mund të ketë një status diplomatik (me detyrë zyrtare apo jo zyrtare) mbështet dhe drejton koleksionimin njerëzor. “Cotouts” janë postierë që nuk e njohin agjentin apo oficerin e tyre drejtues, por që u transferojnë rregullisht mesazhe. Një shtëpi e sigurt është një vend refugjimi për spiunët.
Në netuorket e gjëra, organizimi mund të jetë kompleks, me shumë metoda për të shmangur zbulimin, përfshirë dhe sistemin e celulave klandestine. Shpesh lojtarët nuk janë takuar kurrë dhe ngadonjëherë janë të pavetëdijshëm që ata janë të përfshirë. Kjo shpesh referohet si “Efekti Tajson”, ku lojtarët të rëndësishëm janë “unaëare” për pjesëmarrjen e tyre.
Një spiun mund të jetë ose jo një shtetas i një vendi të caktuar si objektiv. Praktika më zakonshme është të rekrutosh një person tashmë të besuar dhe me akses të një informacion sensitive, por ka dhe raste kur një person mund të përpiqet të infiltrohet në një organizatë të përzgjedhur si target, me një identitet sintetik të përgatitur shumë mirë, të quajtur nj “legjendë” në tradecraft.
Këta agjentë mund të jenë “mole” (person që është rekrutuar përpara se të ketë akses në marrjen e sekreteve), defectors (të cilët janë të rekrutuar pasi ata kanë pasur akses të sekreteve dhe lënë vendin e tyre) apo detektor në vend (që kanë akses, por nuk largohen).
Përveçse se detyrës së thjeshtë të marrjes së informacionit, spiunët mund të përdoren për dizinformacione në organizatën ku ata janë “mbjellë”, duke dhënë raporte false në lidhje me lëvizjet ushtarake, apo aftësinë kompetitive të kompanisë për të sjellë një produkt në treg.
Për më tepër, falë taktikave me aftësi të nivelit të lartë që kërkohen për spiunazh, spiunëve mund tu jepen role të tjera, që kërkojnë gjithashtu infiltrime, të tilla si sabotazhi.
RREZIQET
Rreziqet e një spiunazhi janë të shumta. Një spiun që thyen ligjet e vendit ku ndodhet, mund të depërtohet, burgoset, madje dhe të ekzekutohet. Një spiun që thyhen ligjet e vendit të tij, mund të ekzekutohet për spiunazh, apo tradhti, apo edhe të ekzekutohet (siç ishte rasti i Rozenbergëve).
Për shembull, kur Aldrih Ejms u dha një dosier me listën e agjentëve të CIA-s në vendet e Bllokut Lindor te oficeri i KGB-së, që e trajtonte atë, KGB-ja shkatërroi shumë netuorkë, dhe të paktën dhjetë veta u ekzekutuan në mënyrë sekrete. Kur Ejms u arrestua nga FBI-ja, ai u dënua përjetësisht me burg, kontakti i tij, që kishte imunitet diplomatik, ishte deklaruar persona “non grata”
Spiunazhi dhe kundërspiunazhi
Nga Prof. dr. Aleksandar Stipçeviç
Udhёpёrshkruesit kroatё nёpёr Shqipëri (6)
Pёrveç kёsaj Zmajeviç ka dhёnё informacione tё sakta tё jetёs shoqёrore dhe ekonomike tё shqiptarёve nё ato kohra tё vёshtira.
Nuk ka shumё shkrime nga ajo kohё, nё tё cilat ka aq informacione precize dhe tё sigurta mbi veriun e Shqipёrisё, dhe nёse Zmajeviç nuk i ka pёrshkuar viset shqiptare si udhёpёrshkrues, por si vizitor apostolik, raportet e tij i kanё tё gjitha karakteristikat e njё udhёpёrshkrimi, tё atij udhёpёrshkrimi tё shkruar nga njeriu qё e njihte pёr mrekulli situatёn politike, kulturore dhe madje edhe atё ushtarake nё Shqipёrinё turke.
Albertini ka qenё shumё i arsimuar, ka shkruar poezi dhe poezi tё rastit, por i ka shkruar, dhe sipas Milja Brlekut dhe ka botuar veprat “Descriptio ecclesiastica unversae Albaniae” dhe Constitutiones synodales Dioecesis Scodrensis”, tё cilat, me sa e dimё, nuk janё ruajtur. Prej vetё titujve shihet qartё se ato kanё qenё vepra me pёrmbajtje kishtare, mirёpo vepra e parё e tij (“Descriptio...”), pa dyshim pёrmbante tё dhёna mbi gjendjen e kishave nё argjipeshkvinё e Shkodrёs, gjatё kohёs tё sundimit turk.
Karakteristikat e udhëpërshkrimit
Pёr krejt atё çfarё ka ndodhur nё Shqipёri gjatё sundimit turk, kanё qenё goxha tё interesuara Fuqitё e Mёdha nё Perёndim, posaçёrisht Venediku dhe pёr kёtё arsye ai pati zhvilluar njё veprimtari goxha aktive tё drejtuar kundёr turqve. Nё ato aktivitete qenё pёrfshirё edhe kroatёt, posaçёrisht kotorasit dhe dubrovnikasit, tё cilёt mё sё miri se kushdo tjetёr nё Evropё njihnin botёn turke. Kёtu arrijmё deri te grupi i fundit i shkrimeve, tё cilat nuk mund tё konsiderohen si udhёpёrshkrime, por qё pёrmbajnё shumё elemente tё literaturёs udhpёrshkruese.
Historiani italian Paolo Preto ka shkruar njё libёr voluminoz mbi aktivitetet e spiunazhit dhe kundёrspiunazhit mljetas, nё tё cilin kishte konstatuar se Dubrovniku ka qenё derё e Orientit pёr tё krishterё dhe derё e Perёndimit pёr turq.
Dubrovnikasit dhe kroatёt e tjerё nga qytetet bregdetare tё jugut tё Kroacisё shpeshherё kanё udhёtuar nё misione diplomatike, si tregtarё, si marinarё etj., drejt Levantit dhe patjetёr ёshtё dashur tё ndaleshin nёpёr portet shqiptare. Dhe kёsisoj kanё pasur rast tё njohin vende nёn okupimin turk. Pёrpos kёsaj, kanё njoftuar personalisht edhe pashallarёt turq dhe autoritetet e tjera civile dhe ushtarake. Pёr kёtё arsye kroatёt nё sytё e mljetasve dhe tё tjerёve nё Perёndim gёzonin famё si njohёs tё mirё tё tokave shqiptare. Kёtё fakt mё sё miri e shfrytёzuan mljetasit, tё cilёt me ryshfete ose duke shfrytёzuar dinakёrinё e tyre, por edhe fuqinё politike dhe ekonomike, angazhonin individë pёr tё mbledhur tё dhёna ushtarake dhe informata tjera nё pronat turke.
Të dhëna për Sanxhakun e Shkodrës
Kёtu nuk mund t’i pёrmendim tё gjithё kroatёt qё janё marrё me spiunazh dhe qё dёrgonin raporte tё fshehta nё Venedik dhe Dubrovnik mbi situatёn nё Shqipёri, mirёpo vёmendja jonё pёrqendrohet nё raportin qё kishte shkruar Marijan Bolica, anёtar i familjes sё njohur kotorase. Nё vitin 1614, ai kishte hartuar njё udhёpёrshkrim tё rёndёsishёm, nё tё vёrtetё njё raport spiunazhi, ku kishte dhёnё informacione tё vlefshme mbi Shkodrёn dhe sanxhakun e Shkodrёs.
Marijan Bolica kishte studiuar drejtёsinё nё Padovё, ku kishte doktoruar nё tё dy tё drejtat, ndёrsa mё pas njё kohё kishte kryer detyra tё rёndёsishme nё Kotor. Si shtetas mljetas, kishte qёndruar nё Shkodёr, atёbotё nёn sundimin turk, dhe i njihte goxha mirё rrethanat nё sanxhakun e Shkodrёs. Pas kthimit nga udhёtimi, kishte shkruar njё raport tё hollёsishёm me titull “Relatione et descritione del sangiacato di Scuttari, dove si ha piena contezza della cittŕ et siti, loro villagi, case et laboratori, riti, costumi, havere et armi di quei popoli, et quanto di considerabile mińutamente si contenga in quel ducato: fatta da Mariano Bolizza nobile di Cattaro”. Nga vetё titulli ёshtё e qartё qё Bolica ka shkruar, jo vetёm pёr sistemin administrativ tё sanxhakut tё Shkodrёs, por nё mёnyrё tё hollёsishme ka pёrshkruar, sipas fjalёve tё Shime Ljubiçit, tё gjitha vendet qё pёrbёnin njё komunё, zyrtarёt e tyre veç e veç, numrin e shtёpive dhe banorёve, sa prej tyre janё tё aftё pёr armё, profesionin e tyre, mirёqenien, religjionin etj.
Raportet e porositura
I pёrshkruan lumenjtё, malet, rrugёt etj. Posaçёrisht janё interesante pёrshkrimet e tij mbi peshkimin dhe gjuetinё nё liqenin e Shkodrёs dhe rreth tij dhe lumenjve tё tij.
Sh. Ljubiç sjell nё po tё njёjtin numёr tё revistёs “Starina” edhe tekstin e njё raporti mё tё hershёm nga viti 1570, i cili gjendet nё Arkivin e HAZU (AASHK). Sipas njё shёnimi nё tё, Ljubiç konkludon se atё e ka shkruar Antun Bisanti. Dorёshkrimi mban titullin “Relazione dell’Albania e sue cittá, fiumi, monti, luoghi, piani, confini etc. Fatta l’anno 1570.” Autori i kёtij raporti e njeh mirё Shqipёrinё dhe shkruan mbi Lezhёn, Shkodrёn, Durrёsin, Krujёn, Vlorёn dhe Ulqinin.
Nё arkivin shtetёror tё Mljetit (Archivio di Stato di Venezia), Ljubiç ka gjetur edhe njё pёrshkrim tё shkurtёr tё Shqipёrisё nga shekulli i XVI.
Ky dorёshkrim i fundit ёshtё i njёjtё me raportin qё kishte shkruar Marijan Bolica, dhe qё tё dy kanё mbaruar nё duart e mljetasve. Kjo nuk ёshtё gjё e rastit, ngaq` ёshtё e qartё se kanё qenё tё porositur dhe tё paguar nga mljetasit.
Të dhёna tё tjera mbi Shqipёrinё dhe shqiptarёt
Historiani i sipёrmendur italian, Paolo Preto, pёrmend pikёrisht familjen prestigjioze dhe tё pasur Bolica nga Kotori si faktor tё rёndёsishёm nё aktivitetet e spiunazhit tё mljetasve kundёr autoriteteve turke. Me kёtё punё nuk ёshtё marrё vetёm Marijani, por edhe anёtarёt tjerё tё familjes - Benedikti, Franjo, Vicko dhe tё tjerёt, pёr tё cilёt Preto thotё se kanё qenё udhёheqёs tё vёrtetё tё shёrbimit sekret mljetas nё Dalmaci.
Raporte tё fshehta pёr mljetasit, por edhe pёr Republikёn e Dubrovnikut shkruajnё edhe shumё diplomatё tё tjerё dhe spiunё profesionist, por, pavarёsisht qёllimit tё atyre raporteve, nё to gjejmё pёrshkrime interesante gjeografike, hidrografike, etnografike dhe tё dhёna tё tjera mbi Shqipёrinё dhe shqiptarёt. Deri mё tash janё botuar disa raporte tё tilla, prej tё cilёve nxjerrim tё dhёna shumё interesante; pёr shumёçka janё shumё mё interesante sesa ato qё i gjejmё nё udhёpёrshkrimet qё autorёt i kanё shkruar pёr t’i botuar.
E përktheu nga kroatishtja z. Xhafer Syla
Mbi 100 agjenci spiunazhi tentojnë të futen në sistemet kompjuterike amerikane
Një zyrtar i lartë i Departamentit të Mbrojtjes tha se Shtete e Bashkuara rregullisht po humbin të dhëna të shumta të informatave, përfshirë informatat e ndjeshme, për shkak të sulmeve kibernetike në sistemet e saj nga organizatat kriminale, agjencitë e huaja të spiunazhit dhe terroristët e dyshuar.
Xhejms Miler, nënsekretar për politikën e Mbrojtjes, tha se sistemet e kompjutorëve në SHBA, mijëra herë në ditë po hetohen për dobësinë e tyre.
Ai tha se më shumë se 100 agjenci të huaja spiunazhi besohet se punojnë për të siguruar qasje në sistemet kompjuteristike amerikane.
Xhejms Miler, nënsekretar për politikën e Mbrojtjes, tha se sistemet e kompjutorëve në SHBA, mijëra herë në ditë po hetohen për dobësinë e tyre.
Ai tha se më shumë se 100 agjenci të huaja spiunazhi besohet se punojnë për të siguruar qasje në sistemet kompjuteristike amerikane.
Nju Jork Taims: NATO, kujdes nga spiunazhi rus në Shqipëri e Kroaci
Nervozizëm në NATO pas zbulimit të një spiuni në Estoni. Janë nxjerrë tërë korrespondencat e Estonisë me aleatët. Në vendet lindore gjallërohet rrjeti i KGB
Shqipëria dhe Kroacia, por edhe Gjeorgjia e Ukraina që do të pranohen në NATO do të jenë në vëmendje të shërbimeve të inteligjencës perëndimore për shkak të lidhjeve të vjetra të spiunazhit rus që ekzistojnë në këto vende. NATO ka zbuluar se një funksionar i lartë i shërbimeve sekrete në Estoni shiste informacionet tek rusët, përfshirë këtu gjithë korrespondencë n me vendet aleate. Estonia ka pasur lidhje të ngushta dhe ka pasur në patronazh ushtrinë shqiptare në fazën e partnershipit A3 me NATO-n, kështu që edhe shkresat sekrete mes dy shtabeve, duhet të jenë dërguar te shërbimi i zbulimit rus. Shqipëria ka një përparësi, se u shkëput nga Rusia në vitin 1960, por lidhjet ruse në Shqipëri kanë mbetur. Kjo ëstë vërtetuar edhe nga gjyqet për spiunazh të zhvilluara në vitet e mëvonshme, por edhe nga zhvillimet pas vitit '90, kur supozohet se shërbimet sekrete ruse janë aktive me anë të agjentëve influentë dhe të konservuar në nivele të larta të shtetit. Një parashikim mbi aktivizimin e shërbimeve sekrete ruse dhe të mafias ruse në Shqipëri dhe Ballkan është bërë edhe nga Raporti i fundit i CIA-s, publikuar pjesërisht. Ky raport global që bënte parashikime globale për 25 vjetët e ardhshme dorëzua presidentit të sapozgjedhur Barak Obama.
Talin, Estonia/ Pasi një shtet i pavarur doli pas 47 vjet sundimi sovjetik, një zyrtar policie gazmor dhe i përpiktë i quajtur Herman Simm u gradua herë pas here. Në 2001 ai zuri një post që kënaqte tërheqjen e tij për sekretet. Si shef i Autoritetit të Sigurisë Kombëtare, detyra e tij ishte të siguronte komunikimin e informacioneve sekrete ndërmjet Estonisë dhe aleatëve të saj.
Prokurorët thonë se ata e kanë kuptuar pse ai ishte aq shumë i interesuar për sekretet. Ata besojnë se ai i kalonte informacionin një agjenti të zbulimit për Shërbimin E Jashtëm Inteligjent Rus. Kontakti është identifikuar në dokumente si “Jesus” dhe ka mundësi të jetë një shtetas portugez, tha Oëe Ladva, avokati mbrojtës i Herman Simm.
Megjithëse autoritetet nuk janë prononcuar për faktin se kur ka filluar spiunimi, Simm ishte në detyrë gjatë një periudhë kritike, prej 2001 deri në 2006, kohë në të cilën Estonia u bë pjesëtare e NATO-s dhe irritimi i Moskës ndaj aleancës ushtarake perëndimore arriti në një pikë armiqësore. Ai u arrestua në Shtator për dyshim për tradhëti.
Kjo çështje e ka mpirë NATO-n ndërkohë që ajo përgatitet të integrojë vendë të tjera lindore, dikur nën kthetrat e shërbimeve të sigurisë Sovietike. Është një goditje e rëndë për Estoninë, e cila e ka sfiduar Rusinë me anë të një aspekti të centralizuar të identitetit politik. Dhe nëpër tërë rajonin, kjo ka ngritur frikën se rrjetet e spiunazhit rus mund të mbijetojnë, në një gjendje të përgjumur, dhe në nivelet më të larta të qeverisë.
“Çështja e Simm është një shenjë serioze e situatës në botën e sotme,” tha Jaanus Rahumagi, kryetar i komisionit parlamentar estonez për shërbimet e sigurisë. “Ndërkohë që e tërë Evropa Perëndimore i kishte sytë nga Lindja e Mesme dhe Azia, Rusia po ndërtonte sistemin e saj efektiv në Europë.”
Aleksei Pavlov, një zëdhënës i Kremlinit, përgënjeshtroi nocionin se Rusia po mbështet spiunazhin dhe tha se z.Simm “nuk kish patur asnjë lloj lidhje me asnjë agjenci qeveritare ruse.” Ai shtoi se punët e brendshme, përfshirë terrorizmin, janë prioritet i Rusisë për momentin.
“Nuk është rasti ku ne duhet të aktivizojmë rrjetin tonë ndërkombëtar.” tha ai.
Simm po bashkëpunon me autoritet estoneze dhe ka ofruar informacione të rëndësishme mbi spiunazhin modern rus, tha z.Ruhamagi. Përsa i përket kontaktit të tij, ai tha, “aleanca ka kontroll të plotë mbi këtë person, dhe nuk mund të jap më shumë informacione se kaq.”
Gjatë muajve të fundit, z.Simm i është nënshtruar pyetjeve, - pa prezencën e një avokati, kjo me dëshirën e tij ,- rreth personave me të cilët ishte takuar, tha z.Ladva. Ai tha se klienti i tij nuk do të bëjë komente mbi akuzat, por duke u nisur nga njohuritë e tij për z.Simm, “është shumë e vështirë të besohet se ai do komplotonte në këtë mënyrë për të dëmtuar Estoninë.”
Qëllimi i dëmtimit të NATO-s dhe vendeve pjesëtare të saj nuk është i qartë. Një skuadër hetuesish e NATO-s po punon në Talin, në përpjekje për të përcaktuar se çfarë informacionesh z.Simm ka shkëmbyer me Rusinë, tha Andres Kahar, një zëdhënës i forcave të sigurisë në Estoni.
Gazeta gjermane Der Spiegel raportoi këtë muaj se z.Simm i shiste sekrete gjithashtu dhe shërbimit inteligjent të jashtëm gjerman BND, duke e informuar mbi spunazhin rus në Balltik.
z. Kahar tha se z.Simm kishte akses në kanale kritike informacioni, përfshirë planet për qendrën e mbrojtjes me bazë në Estoni, identitetin e agjentëve te huaj dhe estonez dhe detaje mbi planet për sistemin mbrojtës raketor në Poloni dhe Republikën Çeke.
James Appathurai, zëdhënësi i NATO-s, nuk do të spekullonte mbi shtrirjen e dëmit. Kjo çështje ngre pika të qarta për aleancën, e cila së fundmi mirëpriti Rumaninë dhe Bullgarinë, dhe po përgatitet të pranojë Shqipërinë dhe Kroacinë dhe rrjedhimisht do të pranojë Ukrainën dhe Gjeorgjinë, megjithë kundërshtimet ruse.
Estonia është parë si veçanërisht e kujdesshme, tha Olga Oliker, një analiste sigurimesh për RAND Corporation, aq shumë sa në 1990 qeveria përbëhej nga persona rreth 30 vjeç, të cilët krijuan vende pune në vend që të rrezikonin dhe të pranonin zyrtarë me lidhje sovietike.
“Implikimi më interesant është se çdo të thotë për të gjithë vendet post-sovietike, - gjithashtu dhe për Rusinë, - që ata mendojnë se janë të sigurt se kujt duhet t’i besojnë?” tha Oliker.Z.Ruhamagi tha se kjo çështje do të jetë fillimi i një kohe të re, më efektive në sigurinë Estoneze.
“Nëse Rusia la këtu lidhjet e vjetra të KGB, ata të gjithë e dinë se do të rimerren, për shkak të Simm” tha ai. “Hija pas çështjes Simm është shumë e madhe.”
Një njeri i pëlqyer, - i llojit që nuk harron kurrë ti sjellë lule një gruaje në zyrë kur ajo ka ditëlindjen- z.Simm ishte mes atyre pak zyrtarëve që i mbijetuan trazirave estoneze drejt pavarësisë. I diplomuar në akademinë policore sovietike në Moskë, ai ishte rreth të 40 kur Estonia u nda nga Bashkimi Sovietik, dukshëm më i vjetër se pjesa më e madhe e zyrtarëve të tjerë.
Disa e shihnin atë si një patriot për shkak të një ndodhie në të shkuarën e tij. Më 15 maj 1990, kur një turmë pro sovietike u përpoq të merrte nën kontroll parlamentin, Simm u plagos ndërkohë që përpiqej të mbronte ndërtesën.
Pas një kohe të shkurtër si shef i forcave policore estoneze, z.Simm u transferua në Ministrinë e Mbrojtjes. Më 2001 ai u emërua drejtor i Autoritet për Sigurinë Kombëtare.
Ai njihej si një njeri strikt për rregullat, shumë serioz kur zbulonte se ndonjë dokument kish humbur. Ai i thonte kolegëve në mënyrë të vazhdueshme se ndiqej ose përgjohej.
Në 2006, Jurgen Ligi, ministër i mbrojtjes në atë kohë, e hoqi nga drejtimi i Autoritetit për Sigurinë Kombëtare, dhe e mbajti si këshilltar. Z.Ligi tha se ai e mori këtë vendim pasi ai kishte dyshime mbi karakterin, profilin dhe mundësinë e z.Simm megjithëse jo për besueshmërinë.
Jaak Aaviksoo, ministri aktual i mbrojtjes, tha se ai beson se z.Simm i shkaktoi dëme të konsiderueshme Estonisë. Ai tha se hetimi vigoroz që çoi në arrestimin e z.Simm duhet të rrisë kredibilitetin ndërkombëtar për Estoninë.
Akoma, tha ai, nocioni i një tradhtari të brendshëm është i dhimbshëm për shumë prej të cilëve punuan përkrah z.Simm. “Kontrolli mbi shokun psikologjik është vetëm një pjesë e problemit,” tha z.Aaviksoo. “Rivendosja e atmosferës normale të punës është një ushtrim serioz.”
Nga : Z.Ruf Draga
Shqipëria dhe Kroacia, por edhe Gjeorgjia e Ukraina që do të pranohen në NATO do të jenë në vëmendje të shërbimeve të inteligjencës perëndimore për shkak të lidhjeve të vjetra të spiunazhit rus që ekzistojnë në këto vende. NATO ka zbuluar se një funksionar i lartë i shërbimeve sekrete në Estoni shiste informacionet tek rusët, përfshirë këtu gjithë korrespondencë n me vendet aleate. Estonia ka pasur lidhje të ngushta dhe ka pasur në patronazh ushtrinë shqiptare në fazën e partnershipit A3 me NATO-n, kështu që edhe shkresat sekrete mes dy shtabeve, duhet të jenë dërguar te shërbimi i zbulimit rus. Shqipëria ka një përparësi, se u shkëput nga Rusia në vitin 1960, por lidhjet ruse në Shqipëri kanë mbetur. Kjo ëstë vërtetuar edhe nga gjyqet për spiunazh të zhvilluara në vitet e mëvonshme, por edhe nga zhvillimet pas vitit '90, kur supozohet se shërbimet sekrete ruse janë aktive me anë të agjentëve influentë dhe të konservuar në nivele të larta të shtetit. Një parashikim mbi aktivizimin e shërbimeve sekrete ruse dhe të mafias ruse në Shqipëri dhe Ballkan është bërë edhe nga Raporti i fundit i CIA-s, publikuar pjesërisht. Ky raport global që bënte parashikime globale për 25 vjetët e ardhshme dorëzua presidentit të sapozgjedhur Barak Obama.
Talin, Estonia/ Pasi një shtet i pavarur doli pas 47 vjet sundimi sovjetik, një zyrtar policie gazmor dhe i përpiktë i quajtur Herman Simm u gradua herë pas here. Në 2001 ai zuri një post që kënaqte tërheqjen e tij për sekretet. Si shef i Autoritetit të Sigurisë Kombëtare, detyra e tij ishte të siguronte komunikimin e informacioneve sekrete ndërmjet Estonisë dhe aleatëve të saj.
Prokurorët thonë se ata e kanë kuptuar pse ai ishte aq shumë i interesuar për sekretet. Ata besojnë se ai i kalonte informacionin një agjenti të zbulimit për Shërbimin E Jashtëm Inteligjent Rus. Kontakti është identifikuar në dokumente si “Jesus” dhe ka mundësi të jetë një shtetas portugez, tha Oëe Ladva, avokati mbrojtës i Herman Simm.
Megjithëse autoritetet nuk janë prononcuar për faktin se kur ka filluar spiunimi, Simm ishte në detyrë gjatë një periudhë kritike, prej 2001 deri në 2006, kohë në të cilën Estonia u bë pjesëtare e NATO-s dhe irritimi i Moskës ndaj aleancës ushtarake perëndimore arriti në një pikë armiqësore. Ai u arrestua në Shtator për dyshim për tradhëti.
Kjo çështje e ka mpirë NATO-n ndërkohë që ajo përgatitet të integrojë vendë të tjera lindore, dikur nën kthetrat e shërbimeve të sigurisë Sovietike. Është një goditje e rëndë për Estoninë, e cila e ka sfiduar Rusinë me anë të një aspekti të centralizuar të identitetit politik. Dhe nëpër tërë rajonin, kjo ka ngritur frikën se rrjetet e spiunazhit rus mund të mbijetojnë, në një gjendje të përgjumur, dhe në nivelet më të larta të qeverisë.
“Çështja e Simm është një shenjë serioze e situatës në botën e sotme,” tha Jaanus Rahumagi, kryetar i komisionit parlamentar estonez për shërbimet e sigurisë. “Ndërkohë që e tërë Evropa Perëndimore i kishte sytë nga Lindja e Mesme dhe Azia, Rusia po ndërtonte sistemin e saj efektiv në Europë.”
Aleksei Pavlov, një zëdhënës i Kremlinit, përgënjeshtroi nocionin se Rusia po mbështet spiunazhin dhe tha se z.Simm “nuk kish patur asnjë lloj lidhje me asnjë agjenci qeveritare ruse.” Ai shtoi se punët e brendshme, përfshirë terrorizmin, janë prioritet i Rusisë për momentin.
“Nuk është rasti ku ne duhet të aktivizojmë rrjetin tonë ndërkombëtar.” tha ai.
Simm po bashkëpunon me autoritet estoneze dhe ka ofruar informacione të rëndësishme mbi spiunazhin modern rus, tha z.Ruhamagi. Përsa i përket kontaktit të tij, ai tha, “aleanca ka kontroll të plotë mbi këtë person, dhe nuk mund të jap më shumë informacione se kaq.”
Gjatë muajve të fundit, z.Simm i është nënshtruar pyetjeve, - pa prezencën e një avokati, kjo me dëshirën e tij ,- rreth personave me të cilët ishte takuar, tha z.Ladva. Ai tha se klienti i tij nuk do të bëjë komente mbi akuzat, por duke u nisur nga njohuritë e tij për z.Simm, “është shumë e vështirë të besohet se ai do komplotonte në këtë mënyrë për të dëmtuar Estoninë.”
Qëllimi i dëmtimit të NATO-s dhe vendeve pjesëtare të saj nuk është i qartë. Një skuadër hetuesish e NATO-s po punon në Talin, në përpjekje për të përcaktuar se çfarë informacionesh z.Simm ka shkëmbyer me Rusinë, tha Andres Kahar, një zëdhënës i forcave të sigurisë në Estoni.
Gazeta gjermane Der Spiegel raportoi këtë muaj se z.Simm i shiste sekrete gjithashtu dhe shërbimit inteligjent të jashtëm gjerman BND, duke e informuar mbi spunazhin rus në Balltik.
z. Kahar tha se z.Simm kishte akses në kanale kritike informacioni, përfshirë planet për qendrën e mbrojtjes me bazë në Estoni, identitetin e agjentëve te huaj dhe estonez dhe detaje mbi planet për sistemin mbrojtës raketor në Poloni dhe Republikën Çeke.
James Appathurai, zëdhënësi i NATO-s, nuk do të spekullonte mbi shtrirjen e dëmit. Kjo çështje ngre pika të qarta për aleancën, e cila së fundmi mirëpriti Rumaninë dhe Bullgarinë, dhe po përgatitet të pranojë Shqipërinë dhe Kroacinë dhe rrjedhimisht do të pranojë Ukrainën dhe Gjeorgjinë, megjithë kundërshtimet ruse.
Estonia është parë si veçanërisht e kujdesshme, tha Olga Oliker, një analiste sigurimesh për RAND Corporation, aq shumë sa në 1990 qeveria përbëhej nga persona rreth 30 vjeç, të cilët krijuan vende pune në vend që të rrezikonin dhe të pranonin zyrtarë me lidhje sovietike.
“Implikimi më interesant është se çdo të thotë për të gjithë vendet post-sovietike, - gjithashtu dhe për Rusinë, - që ata mendojnë se janë të sigurt se kujt duhet t’i besojnë?” tha Oliker.Z.Ruhamagi tha se kjo çështje do të jetë fillimi i një kohe të re, më efektive në sigurinë Estoneze.
“Nëse Rusia la këtu lidhjet e vjetra të KGB, ata të gjithë e dinë se do të rimerren, për shkak të Simm” tha ai. “Hija pas çështjes Simm është shumë e madhe.”
Një njeri i pëlqyer, - i llojit që nuk harron kurrë ti sjellë lule një gruaje në zyrë kur ajo ka ditëlindjen- z.Simm ishte mes atyre pak zyrtarëve që i mbijetuan trazirave estoneze drejt pavarësisë. I diplomuar në akademinë policore sovietike në Moskë, ai ishte rreth të 40 kur Estonia u nda nga Bashkimi Sovietik, dukshëm më i vjetër se pjesa më e madhe e zyrtarëve të tjerë.
Disa e shihnin atë si një patriot për shkak të një ndodhie në të shkuarën e tij. Më 15 maj 1990, kur një turmë pro sovietike u përpoq të merrte nën kontroll parlamentin, Simm u plagos ndërkohë që përpiqej të mbronte ndërtesën.
Pas një kohe të shkurtër si shef i forcave policore estoneze, z.Simm u transferua në Ministrinë e Mbrojtjes. Më 2001 ai u emërua drejtor i Autoritet për Sigurinë Kombëtare.
Ai njihej si një njeri strikt për rregullat, shumë serioz kur zbulonte se ndonjë dokument kish humbur. Ai i thonte kolegëve në mënyrë të vazhdueshme se ndiqej ose përgjohej.
Në 2006, Jurgen Ligi, ministër i mbrojtjes në atë kohë, e hoqi nga drejtimi i Autoritetit për Sigurinë Kombëtare, dhe e mbajti si këshilltar. Z.Ligi tha se ai e mori këtë vendim pasi ai kishte dyshime mbi karakterin, profilin dhe mundësinë e z.Simm megjithëse jo për besueshmërinë.
Jaak Aaviksoo, ministri aktual i mbrojtjes, tha se ai beson se z.Simm i shkaktoi dëme të konsiderueshme Estonisë. Ai tha se hetimi vigoroz që çoi në arrestimin e z.Simm duhet të rrisë kredibilitetin ndërkombëtar për Estoninë.
Akoma, tha ai, nocioni i një tradhtari të brendshëm është i dhimbshëm për shumë prej të cilëve punuan përkrah z.Simm. “Kontrolli mbi shokun psikologjik është vetëm një pjesë e problemit,” tha z.Aaviksoo. “Rivendosja e atmosferës normale të punës është një ushtrim serioz.”
Nga : Z.Ruf Draga
Tradhëtia dhe Spiunazhi politik ?!
Mendimi vetvetiu po më merr zanafillën (madje edhe pa lejen time) nga lajmet e fundit në media-n e vendit tim. Historikisht njihet që Shqipëria jonë ka pasur në gjirin e saj tradhëtar, aq sa nuk ka pasur asnjë vend tjetër për frymë popullsie (ndoshta edhe po e ekzagjeroj, por fakti është fakt). Citoj edhe një thënie të Musolinit “Kudo i gjeta spiunët me lekë, në Shqipëri ato ishin falas”. Pikërisht këto spiunë kanë tradhëtuar edhe vendin e tyre, Shqipërinë mëmë. A ka sot tradhëtar si dikur? A po tradhëtohen nga dikush idealet nacionalkombëtare? Interesat e ulëta meskine e bëjnë njeriun tradhëtar përpara interesave të larta shoqërore?…
TRADHËTARËT… Vendi im që më ka lindur e ku hodha shtatin, e ku sot kam gjithçka timen: FAMILJEN; ka pasur dhe ka shumë tradhëtar nën folenë e vet. Dikush edhe mund të më ofendojë për këtë që po them, por dijeni se edhe pse jam nacionalist dhe e dua vatanë tim, nuk mundem të rri pa e thënë diçka që është shumë e vërtetë. Historikisht spiunët dhe tradhëtarët i kemi pasur të shumtë në numër. Po ju bëj vetëm një pyetje: Sa janë ato që po shkojnë prapa Dules dhe Bollanos? Sa shqiptarë po mashtrohen me lekët dhe pensionet e fëlliqura të shtetit grek? Sa makut shqiptarë po gënjehen me premtimet për Vorio-Epirin? Sa shqiptarë do të rregjistrohen si minoritarë kur të vijë koha? Sa kanë votuar për shkjaun në zgjedhjet e fundit vendore? SA?… Gjithsesi nëse nuk doni që të përgjigjeni ju, po pergjigjem unë. E kam nga prindërit e mi, që kurdoherë kur ngrihet një çështje ajo ka nevojë për përgjigje për të mos lejuar ekuivoke të ndryshme fjalësh. Vangjel SHKJA Dule dhe Vasil SHKJA Bollano janë spiunë të Greqisë, të cilët me porosi të Shtëpisë së Botës (vendit të tyre) janë dërguar në Shqipëri për të raportuar për çdo gjë tek Athina zyrtare, si dhe për të zbatuar veprimtarinë e tyre me diplomaci të thekur në këtë vend, ku sipas tyre pjesa e jugut (e Rep. së Shqipërisë) nuk është pjesë shqiptare, por greke. Këto dy persona po fitojnë avantazhe të përditshme, duke krijuar konflikte artificiale me qëllim prishjen e balancave dhe ekuilibrave. Janë pikërisht këto dy individë që po krijojnë një klimë destruktive dhe po prodhojnë incidente me karaktere nacionaliste. Kur ndodhi vrasja e (të ndjerit) Aristotel Gumes e deri para tre ditësh kam menduar se atë e kanë vrarë ato individë që publikohen në media dhe këtë mendim e kam të ngulitur thellë në kokë nga vetë trysnia që u krijua për këtë ngjarje. Por nëse mund të më lejoni t’iu them, se kam ca doza dyshimi që nuk e di se nga më vijnë, por kam frikë se duke shikuar që Shqipëria po bëhet çdo ditë e më shumë pikë strategjike dhe vend stabil në rajon, celula të ndryshme dashakeqe nuk e duan një gjë të tillë dhe punojnë për të prishur këtë klimë konstruktive që është krijuar për interesa që ato vetë i dinë. Dhe pyetja vetvetiu më lind “A thua vrasja e Himarës është improvizuar nga diplomacia e hipokrizia e derdhjeve të lotëve të krokodilit nga sytë makut të “dulebollanove”?!
TRADHËTIA!… Çështja e ditës që po diskutohet në vendin tim, por edhe këtu në diasporë ka emrin: LSI. Largimi i Dritan Priftit nga Ministria e Ekonomisë ka sjell polemika të shumta dhe një situatë vorbulle në Lëvizjen Socialiste për Integrim, ku tashmë zënkat kanë dalur në sipërfaqe. Mbi të gjitha akuzat e ndërsjellta Prifti-Meta për takim të fshehtë me liderin e opozitës socialiste z.Edi Rama kanë ngjallur interes të madh tek opinioni i gjerë. (Tradicionalisht Prof. Dr. Sali Berisha ka qenë korrekt në respektimin e marrëveshjeve të nënshkruara ndër vite. Asnjëherë ai nuk i ka shkelur rregullat e marrëveshjeve dypalëshe, por ka ndodhur jo pak herë ku z.Berisha është tradhëtuar edhe nga njerëz brenda stafit të PD-së. Spartak Ngjela, Preç Zogaj, Nard Ndoka, Paulin Sterkaj, etj. janë disa prej këtij soji tradhëtarësh). Z.Prifti akuzon kreun e LSI se i ka propozuar që të bashkangjisë votën e tij me Partinë Socialiste për të rrëzuar qeverinë, duke u bërë vetë z.Meta Kryeministër i Rep. së Shqipërisë. Nga ana tjetër, z.Meta deklaron se ka qenë pikërisht z.Prifti njeriu, i cili është ulur me z.Rama për të biseduar mbi mundësinë e realizimit të një puçi qeveritar. Pyetja lind “A është ulur ndonjëri prej tyre me z.Rama për të biseduar mbi këtë çështje? Dhe nëse PO, kush po i tradhëton idealet e vendit?! Kush po shkel marrëveshjen e integrimit të Shqipërisë?!
Tradhëtia dhe Spiunazhi politik duket se historikisht ka qenë i ulur këmbëkryq në mesin e shqiptarëve. Tashmë ne presim edhe integrimin e mëtejshëm të Shqipërisë sonë dhe se nëse situatat politike të mëvonshme nuk i xjerrin jashtë loje këto spiunë-tradhëtar të ecurisë dhe europianizimit të vendit, PSE MOS TA BËJME NE NJË GJË TË TILLË?! Jemi pikërisht ne (populli shqiptar) që duhet t’i bëjmë dalje këtyre mafiozëve, të cilët tentojnë të uzurpojnë dhe bllokojnë jetën e këtij populli, jetën e këtij vendi që e ka destinacionin drejt BE-së.
TRADHËTARËT… Vendi im që më ka lindur e ku hodha shtatin, e ku sot kam gjithçka timen: FAMILJEN; ka pasur dhe ka shumë tradhëtar nën folenë e vet. Dikush edhe mund të më ofendojë për këtë që po them, por dijeni se edhe pse jam nacionalist dhe e dua vatanë tim, nuk mundem të rri pa e thënë diçka që është shumë e vërtetë. Historikisht spiunët dhe tradhëtarët i kemi pasur të shumtë në numër. Po ju bëj vetëm një pyetje: Sa janë ato që po shkojnë prapa Dules dhe Bollanos? Sa shqiptarë po mashtrohen me lekët dhe pensionet e fëlliqura të shtetit grek? Sa makut shqiptarë po gënjehen me premtimet për Vorio-Epirin? Sa shqiptarë do të rregjistrohen si minoritarë kur të vijë koha? Sa kanë votuar për shkjaun në zgjedhjet e fundit vendore? SA?… Gjithsesi nëse nuk doni që të përgjigjeni ju, po pergjigjem unë. E kam nga prindërit e mi, që kurdoherë kur ngrihet një çështje ajo ka nevojë për përgjigje për të mos lejuar ekuivoke të ndryshme fjalësh. Vangjel SHKJA Dule dhe Vasil SHKJA Bollano janë spiunë të Greqisë, të cilët me porosi të Shtëpisë së Botës (vendit të tyre) janë dërguar në Shqipëri për të raportuar për çdo gjë tek Athina zyrtare, si dhe për të zbatuar veprimtarinë e tyre me diplomaci të thekur në këtë vend, ku sipas tyre pjesa e jugut (e Rep. së Shqipërisë) nuk është pjesë shqiptare, por greke. Këto dy persona po fitojnë avantazhe të përditshme, duke krijuar konflikte artificiale me qëllim prishjen e balancave dhe ekuilibrave. Janë pikërisht këto dy individë që po krijojnë një klimë destruktive dhe po prodhojnë incidente me karaktere nacionaliste. Kur ndodhi vrasja e (të ndjerit) Aristotel Gumes e deri para tre ditësh kam menduar se atë e kanë vrarë ato individë që publikohen në media dhe këtë mendim e kam të ngulitur thellë në kokë nga vetë trysnia që u krijua për këtë ngjarje. Por nëse mund të më lejoni t’iu them, se kam ca doza dyshimi që nuk e di se nga më vijnë, por kam frikë se duke shikuar që Shqipëria po bëhet çdo ditë e më shumë pikë strategjike dhe vend stabil në rajon, celula të ndryshme dashakeqe nuk e duan një gjë të tillë dhe punojnë për të prishur këtë klimë konstruktive që është krijuar për interesa që ato vetë i dinë. Dhe pyetja vetvetiu më lind “A thua vrasja e Himarës është improvizuar nga diplomacia e hipokrizia e derdhjeve të lotëve të krokodilit nga sytë makut të “dulebollanove”?!
TRADHËTIA!… Çështja e ditës që po diskutohet në vendin tim, por edhe këtu në diasporë ka emrin: LSI. Largimi i Dritan Priftit nga Ministria e Ekonomisë ka sjell polemika të shumta dhe një situatë vorbulle në Lëvizjen Socialiste për Integrim, ku tashmë zënkat kanë dalur në sipërfaqe. Mbi të gjitha akuzat e ndërsjellta Prifti-Meta për takim të fshehtë me liderin e opozitës socialiste z.Edi Rama kanë ngjallur interes të madh tek opinioni i gjerë. (Tradicionalisht Prof. Dr. Sali Berisha ka qenë korrekt në respektimin e marrëveshjeve të nënshkruara ndër vite. Asnjëherë ai nuk i ka shkelur rregullat e marrëveshjeve dypalëshe, por ka ndodhur jo pak herë ku z.Berisha është tradhëtuar edhe nga njerëz brenda stafit të PD-së. Spartak Ngjela, Preç Zogaj, Nard Ndoka, Paulin Sterkaj, etj. janë disa prej këtij soji tradhëtarësh). Z.Prifti akuzon kreun e LSI se i ka propozuar që të bashkangjisë votën e tij me Partinë Socialiste për të rrëzuar qeverinë, duke u bërë vetë z.Meta Kryeministër i Rep. së Shqipërisë. Nga ana tjetër, z.Meta deklaron se ka qenë pikërisht z.Prifti njeriu, i cili është ulur me z.Rama për të biseduar mbi mundësinë e realizimit të një puçi qeveritar. Pyetja lind “A është ulur ndonjëri prej tyre me z.Rama për të biseduar mbi këtë çështje? Dhe nëse PO, kush po i tradhëton idealet e vendit?! Kush po shkel marrëveshjen e integrimit të Shqipërisë?!
Tradhëtia dhe Spiunazhi politik duket se historikisht ka qenë i ulur këmbëkryq në mesin e shqiptarëve. Tashmë ne presim edhe integrimin e mëtejshëm të Shqipërisë sonë dhe se nëse situatat politike të mëvonshme nuk i xjerrin jashtë loje këto spiunë-tradhëtar të ecurisë dhe europianizimit të vendit, PSE MOS TA BËJME NE NJË GJË TË TILLË?! Jemi pikërisht ne (populli shqiptar) që duhet t’i bëjmë dalje këtyre mafiozëve, të cilët tentojnë të uzurpojnë dhe bllokojnë jetën e këtij populli, jetën e këtij vendi që e ka destinacionin drejt BE-së.
(Besnik Rama- Kryeredaktor i gazetës NacionalAlbania)
Subscribe to:
Posts (Atom)
Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)
Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës. Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...
-
Genci Gora NË SHKOLLË TEK SHTRIGA Shkarko falas Begzat Rrahmani VALËT E GURRËS Shkarko falas Mehmet Bislim...
-
Akademik Prof. Kujtim Mateli Pak histori derisa nisa t ë shkruaj librin “E vërteta për Dodonën dhe Epirin” (Pjesa e parë e para...
-
"Zëra nga burime të nxehta" mbetet një libër i veçantë i shkrimtarit Sabri Godo . Ai vjen për të dëshmuar se ka autorë dhe vepr...