Varri i zogut…..

Nga: Jolanda  DAUTI

Atje ku rruga kryesore kryqezohet me nje rrugice private, para nje kioske gazetash, ndohet nje park..Nuk eshte shume i madh , por eshte i mbushur me gjelberim, disa tufa lulebore ,e shume lule te hutuara te nderthurura mes pemeve te medha.Ne fund nje kend i vogel i gjelber i pastruar e i ruajtur me kujdes…Provoni per nje moment te viheni ne vendin e nje maceje, o te nje zogu; atehere ky park do ju duket i stermadh, e ndofta dhe pak misterioz…
Mes pemeve te shumellojshme ndodhet nje bredh shumevjecar, thuajse ne maje, e mes dy degeve qe kryqezohen , nje fole me gjethe te thara..Ja pra kjo histori tregon lindjen e nje monumenti te cuditshem…..Dy blloqe me poshte ketij parku ndodhet nje “Botega” ku dyqanshitesi eshte i zoti i nje maceje te bukur,te them te verten i nje maceje vertete te madhe, e nese eshte e tille per ne, mendoni pak per zogjte….Macja cdo mengjes kalonte me ritem te keputur prej pellushi gjithe parkun, e dukej sikur thosh: sot kam uri…Qendrimi i saj ish i tille qe asnje mace tjeter sdo te guzonte te hynte ne “parkun e saj”…E pasi hynte zgjidhte nje pozicion strategjik, e priste e pergatitur…..Ish e sigurt se heret a vone ndonje zog do te zbriste ne park, e atehere me nje ktheter te shpejte,njam- njam kafshata ish e siguruar….Ne te vertete, edhe pse kopshti ishte plot me zogj, asnje prej tyre skish rene ne gryken e saj….pak per faktin te organizuara me roje, pak per frike, fakti qendron qe macja skish shijuar asnje prej tyre…E megjithate ushqimi per zogjte ne ate lendine te gjelber ish vertete me bollek, e tentativa per te zbritur poshte ish e forte;sigurisht dikush do te sakrifikohej, por pjesa me e madhe do te shpetonte..Po nuk kish as martire, e as heronj mes atyre zogjve, keshtu barerat rriteshin me kote…Mes shume zogjve qe banonin ne ato peme, ndodhej nje zog ne gjendje te keqe, ishte i semure nga nje semundje qe e dobesonte gjithnje e me teper, i kishte puplat e rena, e dukej me i vjetri nder te tjere.Shoket e tij e kuronin si te ish nje i mitur, e ai ua shkembente me nje cicerime thuajse te meket.Ditet kalonin, e kur zogu i semure u ndergjegjesua se i kish ardhe fundi i diteve te tij, kuptoi se kish ardhur momenti te bente heroin ,,,,s’kish shume per te humbur..Natyrisht te gjithe miqte kerkuan ti kthenin mendjen, e duke e pare ne perleshje me macen asnje sdo te perfitonte nga rasti, por zogu i vogel e kish vendosur qe do te hidhej…e pastaj……………

Ate mengjes macja, si gjithe ditet e tjera, kaperceu murin, e filloi te pergatiste skenen, arritur ne mes te lendines, shikoi perreth per te zgjedhur pozicionin e duhur, ndersa zogu jone i semure me nje stermundim, ne kohe reale u hodh e perfundoi perpara maces…..Zogjte e tjere se ndien ta ndiqnin e ndenjen ne pritje qe sakrifica e mikut te tyre te konsumohej..Perreth mbreteronte nje qetesi qe njoftonte per pritjen e madhe, edhe gjethet e era ndaluan…….Macja ne fillim mbeti shume e habitur,me pas nxorri thonjte , fiksoi e palevizur zogun, i cili priste fundin me sy te cakerryer…Macja vuri re se ndodhej para nje prede kaq mizerje, saqe refuzoi ta mirrte dhe ne konsiderazion, u sigurua qe askush se shihte e me dinjitetin e nje maceje qe refuzonte nje zog ne nje lendine, u zhduk pas murit..Qe nga ajo dite macja nuk vuri me kembe ne park,sepse kish besuar se gjithe zogjte e tjere ishin si ai…mizerje zog..Imagjinoni se c’feste te madhe pergatiten zogjte e lumtur per mikun e tyre hero, e ngadale e me delikatese e cuan ne folene e tij..Pas pak ditesh, me shume mundim zogu vdiq…..Zogjte e tjere rrethuan folene e tij, e nuk pushuan kurre se nderuari per aktin e tij bujar e kurajoz…..

POEZI NGA BURGU

Nga: Ilir  SEFAJ

Është thënë jo njëherë dhe gjithsesi me të drejtë se “ vargun e pjell revolta”, por me siguri do të konsiderohet e drejtë edhe nëse themi se “revolta pjell vargun më të mirë”.Të  mira, emocionuese, jokonvencionale, të gdhendura deri në infinit në krahasim me vendin, kohën dhe hapësirën ku janë krijuar janë vargjet e poetit Nait Hasani.

Njeriu ynë, Nait Hasanin në radhë të parë e njeh si atdhetar të flaktë, ish të burgosur politik, qëndrimi stoik i të cilit u bë frymëzim për ata që, thundrën e huaj nuk e duruan dot, por mendoj se Naiti njihet jo pak edhe si poet.Më kanë rënë jo njëherë në duar poezitë që krijoi Naiti në burgjet serbe, të botuar në librin poetik me titull;”Ende jam gjallë”, Rilindja 2001.Është kjo një metaforë e bukur që thyen muret e qelisë  e vjen te lexuesi me porosinë që ngërthen në vete sintagma “Ende jam gjallë”, porosi kjo që aludon në forcën, fitoren, lirinë. Kjo sintagmë nuk është klithmë, përkundrazi është kushtrim i cili personifikon ditën e lirisë, gjë të cilën poeti do ta shijoj vetëm kur atëherë kur pushtuesi shovinist serb kupton se liria nuk burgoset.Naiti ishte i lirë edhe në burg! Ngase në mendjen, shpirtin e tij ishte ngulitur thellë kjo ndjenjë.

Poezia e Nait Hasanit është krijuar në kushte e rrethana të jashtëzakonshme, brenda qelive të burgut në vetminë e mërzitshme që sjell burgu, por ky krijues sikur i kalon me sukses të gjitha ndalesat që ndrydh në vete, ndjenja që fitohet brenda katër mureve të qelisë.Poezinë e këtij krijuesi e përshkon, ndjenja e hollë sensibiliteti, patosi, vargu i tij  gdhendur e me shije komunikon lirshëm e drejtpërdrejt me lexuesin.Bota poetike e Nait Hasanit është e mbrujtur me shprehje gjuhësore e figura stilistike si metafora, alegoria, aliteracioni etj. Figurë më e shpeshtë në poezitë e tij është metafora:

                 Mund të isha

                 Gjonzaver, Donkishot a Dozhuan

                 ……..

                 Jam aty ku…

                 Ende jam gjallë.

                 Mund të isha çkamos,

                 Po kjo s’është

                 Ëndrra ime e fundit!

Ajo çka e bën tepër të veçantë artin poetik të këtij krijuesi është se ai nuk e njeh figurën e ironisë, edhe pse ishte viktimë e drejtpërdrejt e njerëzve, veprimet ç’njerëzore të të cilëve do të viheshin në pah më së miri përmes kësaj figure.Në momentet më të vështira të jetës së tij në kazamatet serbe, Naiti krijon poezinë, ku i këndon dashurisë së çiltër, të cilën e kishte lënë përtej mureve të qelisë, mure këto që kishin ngritur demonët e mijëvjeçarit të shkuar, të cilëve u pengonte liria e njerëzve, të cilët lirinë personale, ishin gjithnjë të gatshëm ta flijonin për lirinë universale.Ndjenja e atdhedashurisë me të cilën është mbrujtur shpirti i këtij poeti, kalon çdo ndjenjë tjetër, e rëndësishme për poetin është që “Kosova të dilte nga burgu”, ngase në perceptimin e tij burgu ishte sinonim i Kosovës;

                 Gjaku shpërthente lahej toka amë

                 Në burg, nga burgu dilte Kosova.

Dashuria për nënën, babain, të dashurën, mikun, njeriun në përgjithësi përshkon pjesën më të madhe të krijimeve të këtij poeti…

                Dhe larg

                afër më je

                Të prek s’prekesh

                Lehtë më flet

                Më përgëzon

                Gëzuar!

Në ndërrimin e moteve, në natën më të lumtur të vitit, poeti i uron festën nënës, njeriut të shenjtë, e cila është njëkohësisht larg dhe afër, të largët e bënte ndarja fizike, të afërt e bënte dashuria që ishte mbjell në shpirtin e djaloshit, të vetëdijshëm se për nënën edhe një Gëzuar…! Nuk është pak në netët e acarta në dimrin e saj, dimër ky të cilin ia kishte rënduar edhe më shumë fati i birit të saj.E njëjtë është edhe dashuria për babain njeriun më të shtrenjtë në botë, të cilin e pret të të kthehet qoftë edhe atëherë kur nuk ekziston si fizikus:

               A mos je vallë, atje ku rrinë perënditë

               Të pres babi-

               KTHEHU!

E dashura në poezinë e këtij poeti (po edhe realisht në jetë) personifikon vajzën e cila pret të dashurin t’i kthehet aty ku dikur i kishin dhënë besën njëri-tjetrit, ajo faktikisht të kujton Ymer Agën të cilin gruaja e pret me vite por gjithmonë e vetëdijshme se një ditë do të ngroh dielli edhe për të:

              Atë buzëmbrëmje

              Kur (ne) dhamë fjalën

              Ti- dhe ngrohtësi zemre

              Unë- zemrën ta ndeza flakë.

Poezia e Nait Hasanit, para së gjithash zgjon kureshtjen e lexuesit, për faktin se është krijuar në rrethana aspak të volitshme (në burg), por një e vërtetë është i patjetërsueshme, gjithmonë kur flasim për poezinë e tij, flasim për vlera të mirëfillta letrare e artistike.Përfundimisht, mendoj se është e drejtë nëse themi se, këto poezi merituan të shohin dritën e botimit, ashtu siç meritoi autori i tyre të shoh dritën e lirisë.Një poet kroat (Tin Ujeviç) thotë se: ”Njeriu është si bima, po e shkule nga trualli ku ka mbirë vyshket”, por kjo nuk ndodh faktikisht me Naitin, ngase dëshira për të lulëzuar prapë në truallin e tij, aty ku dikur kishte thurur ëndrrat e fëmijërisë, ishte më e fuqishme se represioni që ushtronte pushtuesi.

Hanna K

Shkruan: Entela  SAFETI-KASI

Qyteti mbeti pas, ndërsa ata morrën rrugën që gjarpëronte drejt kufirit. I ishin afruar shtëpisë së tij dykatshe, me oborrin e madh ku kishte shumë pemë. Ajo ndaloi makinën, hapi derën nga krahu i tij, bëri për nga ballkoni i madh, çeli dritat dhe brenda disa çatesh krejt shtëpia dhe oborri u ndriçuan.

-Jeni e lodhur, duhet të flini shtëpia është e juaja, rehatouni si ju pëlqen.

Fransuazë i kërkoi leje dhe shkoi drejt  kuzhinës. Për herë të parë në atë shtëpi ndjehej fryma e një njeriu tjetër. Në mendime u kthye përsëri Hanna K,  dhjetori i ftohtë i Beogradit në vitin 1950, kur ai e përcolli në stacionin e trenit, dhe ndërsa njerëzit lëviznin gjallërisht nëpër qytet pasi të nesërmen ishin krishtlindjet, ai kishte pasur të ftohtë dhe nuk mund ta ngrohte asgjë. Kishte rrëmbyer një gazetë të ditës në një nga kafenetë e stacionit dhe kishte kërkuar lajmet e kronikës, me sa dukje atëherë kishte dashur të gjente fatkeqë të tjerë, por në një cep të gazetës kishte shënuar:

” përse vrapuam udhëve të botës

Jam ura  e tjetrit

Rruga e shkelur nga të gjithë

sa frikë kam nënë

Kur mbetem vetëm”

Kishte porositur kafe dhe ishte ngritur me një frymë. Të nesërmen ishin Krishtlindje dhe ai ishte vetëm. Kishte nxituar drejt postës që ishte ende e hapur në atë orë të vonë, kishte rëmbyer një kartolinë, kishte shënuar me një shkrim të nxituar pikërisht këto fjalë

“ Ti shkove, unë vetëm me rjedhën e Danubit, të uroj të jesh mirë…”

E kishte futur kartolinën në zarf dhe kishte shënuar adresën e shtëpisë të saj në Vjenë. Për herë të parë në jetë ai nuk do të kishte më as festë Krishtlindjesh ashtu si nuk kishte pasur prej kohësh as festë Pashkësh.Fransuazë ishte kthyer ndërkaq me një tabaka druri ku kishte vendosur dy kupa balte të pjekura nga  artizanët vëndas dhe i kishte sevirur në to çajin e trëndafilit të egër.

-My girl, është ftohtë dhe më duhet të ndez oxhakun.Ajo do të kishte dashur ta ndihmonte në atë çast por ai e bëntë këtë punë më mirë vetëm, ndaj ajo u ul në kanape, vendosi tabakanë mbi skrivani, morri në duar kupën e vet dhe u ul duke e vështruar me kujdes.

-Është çaj i mirë, është edhe i shëndetshëm- foli ai duke rregulluar zjarrin në vatër. Pastaj u çua, iu afrua skrivanisë mori kupën e çajit, dhe librin me fletë papirusi të vjetër e shkoi u ul mbi një minder pranë vatrës.

-Le të flasim qetësisht tani, my girl- foli ai dhe u zhyt në botën e tij prej së cilës nuk mund ta shkëpuste askush. Kishte qëndruar për disa çaste ashtu endur në kushedi ç’qiej dhe papritmas u kujtua se disa metra larg tij ishte Fransuazë, që e kishte marrë gjumi dhe dukej aq e bukur dhe e paqtë si një engjëll që kishte zbritur në jetën e tij midis dy shekujsh. Ai ishte ngritur me kujdes, kishte marrë një kuvertë pambuku në një prej dollapeve të murit, ia kishte hedhur me kujdes mbi trup, dhe ishte larguar lehtësisht drejt vatrës. Ishte rehatuar në minder, kishte vështruar për një çast fytyrën e asaj që i dukej më e dashura, si rruga e qumshtit në një qiell plot yje, a si burimi i Drinit të Zi në Shën Naum, dhe me ato mendime ndërsa në dhomë shpërndahej ajri i ngrohtë i drurit të ahut që digjej ngadalë, shfletoi faqen e parë të bllokut të Papirusit të vjetër.

“ Njeriut i duhet të kuptojë origjinën për të kuptuar botën, dhe nëse në udhëtimin e tij nuk ka vizituar origjinën, ai ka qënë një udhëtar në jetë dhe kaq, e gjithë bota mund ta ketë pushtuar atë por nësë ai nuk ka pushtuar botën atëherë çka bërë, a ka kuptuar botën vallë dhe në tërë këtë kuptim a e ka njohur veveten?”

I dinte aq mirë fjalët e faqes së parë, i kishte lexuar njëherë kur ishte nisur për here të pare drejt Vjenës, ishte tronditur dhe nuk e kishte hapur më atë libër të vjetër me fletë papirusi ku rezonte kaligrafia e një shkrimi të mrekullueshëm. Atëherë kishte kuptuar se pasioni i tij për të shkruarit ishte një pikëlidhje a pikëtakim me të ëmën, Emirën.Fransuazë flinte disa metra larg, dhe me praninë e saj i kishte rrëmbyer një pjesë të asaj peshe të papërballueshme të kohës dhe ngjarjeve dhe ai ishte ndjerë i lehtësuar dhe në këtë mënyrë kuptoi se në çdo moshë njeriu nuk mund të përballojë vetëm peshën e kohës dhe të ngjarjeve. Ndoshta për këtë nevojë ai e kishte ftuar vajzën në “kullën” e tij të heshtur, ndryshe ai nuk do të gjente fuqinë për të lexuar ato që nëna e tj i kishte shkruar po thuaj një shekull larg.

 LIBRI I VJETËR

Bie shi, Brenda dhe jashtë meje, duket sikur errësira e qiellit që nxin do të pushtojë botën edhe vetë mua.Vrazhdësia është ajo që urrej tek njerëzit që flasin, ajo çka më lëndon në gjithë këtë është dënimi im për të mos folur. Më duket sikur jeta e ime i ngjason një limani të vetmuar ku zbarkon pikëllimi çdo cast, që nga dita që jam në këtë jetë. Edhe sikur 100 vjet të jetojë një njeri përsëri 100 vjet janë shumë për ti mbushur me mërzi dhe shumë pak për ti mbushur me gëzim, por askush nuk e di këtë , as unë…

……duket sikur e tërë jeta fle, dhe në këtë gjumë ka disa gjëra që nuk kanë kuptim, Brenda një ckli të çuditshëm duket  sikur edhe ky vend është I pavend, një ishull I izoluar prej botës së vërtetë, asaj që është larg nesh, larg këtij mali, larg kësaj shtëpie, dhe në të gjithë këtë më duket sikur asnjëhërë nuk do të mund të gjej fillin, e sikur të kem mbetur fill e vetme , dhe e pashpresë…..

Pastaj thonë se jemi filli i Europës, ngaqë i përkasim Ballkanit, mesdheut…ne me mitet dhe bëmat tona mistike…e kush e pranon këtë lehtësisht, ne pothuaj nuk ekzistojmë gjeografikisht?!

….unë që s’pranoj asgjë…që zbuloj dita ditës misterin e gjuhëve që mësoj ti lexoj dhe shkruaj, dhe që nuk i flas, unë mbetur në kufij të vetvetes e pamundur për të përmbysur këtë fat?! Përse mësoj gjuhë që nuk i flas?!….një ditë ky mal do të shembet, e unë kam shumë frikë për këtë, le të themi si Vezuvi që mori tatëpjetë Romën, mijëra vjet më parë…Letra që i shkruaj errësirës, pusit të të menduarit të  botës që s’më përket, ao flet e nuk merret vesh, unë hesht dhe zbuloj misterin e saj dhe të vetë gjuhëve…

 …s’ka as fund as fillim, s’ka as ngjarje…

Duke lexuar shënimet e Emirës i ishte dukur sikur do të shembej prej mërzisë së saj. Ajo kishte qënë aq shumë e vetmuar dhe aq e dënuar në atë mërzi, dhe kishte qënë për tmerr vetëm. Mendoi se ajo i takonte  një bote më të vështirë se bota e tij, dhe në të njëjtin mal ajo kishte ndierë më tepër mërzi se ai. Një lot i rrëshqiti nga sytë e përhimtë dhe në mes tërë atij pikëllimi u ndje pothuaj tmerësisht keq që një shekull prara askush nuk kishte mundur të nxirte Emirën prej atij pusi, e në kohën e tij ai ndjehej me fat, sidomos këtë natë kur Fransuazë flinte disa metra larg, në kanape, mbështjellë me kuvertën e pambuktë ndërsa ai shfletonte vetë kohën.U çua nga vendi, e la librin e saj dhe iu afrua skrivanisë në majë të gishtave. Nxorri prej atje një kuti druri, dhe prej saj me duart që i dridheshin disa letra të zverdhura prej kohës. Ishin një pjesë e letrave të tij të fillimit që ai i kishte dërguar Hanna K, në Vjenë, dhe si zakonisht atëherë ç’do letër e tij ishte në dy kopje, një për Hanna K e një për vete.Fransuazë  dukej e qetë pak më tutje, ndërsa ai nuk mund të flinte atë natë. Kishte vjet që nuk i prekete as ato letra të vjetra as atë libër të zverdhur nga koha. Dikur dhe vazhdimisht i dukej sikur bashkë me to do të hapej edhe kutia e këngëve të mospërmbajtjes së malluar dhe të papërballueshme.

 LETRA  PËR HANNA. K

LETRA I

Dhe thonë që dashuria për një grua të marros të çmend…kur zbret në tokë, në atë ishull të caktuar bosh që ti pret ta popullosh  me gjithçka të saj. E prekshmja shndrohet në normalitet dhe normaliteti në mos mbëritje gati në një formë adhurimi të saj, e që të çon në mosmbërritje a ndëshkim, kështu Hana, kur ti ike drejt Vjenës, dhe unë në të ftohtin e Dhjetorit u enda në Beograd në ftohtësinë time, si sonambul gjeta dhe pashë se bota është kaq e vogël për të të mbjatur larg meje, njeriut që as qesh, as qan, e as vdes para pasqyrës kur flas me veten dhe kujtoj se flas me ty diku në një cep të ndritur a të humbur të botës, e midis nesh ka lumenj, dete e male, e unë e njoh mirë veten, port y kaq pak…. A mundesh ti Hana, ta humbasësh a ta  mbash një dashuri si kjo plot lumenj dete e male midis? A mundesh të jesh Hana, platonike në gjithë këtë dashuri, ti që  I do të gjitha gjërat e prekshme e në këtë mua më deshe më pak, e unë para pasqyrës i them vetes: po ti o njeri mistik i dashuruar, ti që dashurinë e njeh në çdo formë, si mundesh ti të jesh platonik me të ëmblën Hana larg, Hanan tënde që për kaq vjet të mbajti sekret këtë ikje të vetvetishme dhe që ikja e saj të hapi kutinë e këngëve të trishtimit dhe ndëshkimit? E tashmë unë e bukura ime flas me vete e kujtoj se po flas me ty, sepse po të shkruaj ty dhe se kujtoj se çdo letër që shkruaj do të më kthehet me një përgjigje në kullën time bosh, kur nuk munda të kuptoj në kohën tonë : në ç’gjuhë dashuron ti Hana? Mendon në gjuhën tënde, flisje në gjuhën tonë, heshtje në gjuhën time? Në ç’gjuhë të fshehtë jeton ti Hana?

LETRA II

C’te bëj? Të vdes, të qaj, të qesh? Të të varros në zemër thellë, e të rroj pa ty mbi tokë? Të jemi kështu pa destinacion pa stacion në globin që rrethrrotullohet ditë netëve? Të mos të të kem këtu ku dua të të kem? Pranë meje, me mua, por të të kem kështu veç në syrin tim, në trupin tim brenda dhe jashtë meje…e tani dita më s’ka kuptim e 24 orshi im nuk është ditë…sepse ti  shkove Hana, e më le këtë zbarztësi, këtë bosh që s’mund ta përmbaj pasi ti qëndrove përkohësisht në kopshtin tim të sekreteve anash liqenit tim me një lumë që e ndan në mes si ti jetën tonë përgjysmë, e ti je gjysma tjetër pa të cilën jam i paplotë! Të të them se jam mirë vetëm kur shkruaj sepse vetëm kur shkruaj të harroj ty!? Por kur më kthehesh ti si reja mbi kokën time, si reja?! Brenda dhe jashtë meje nis shiu e unë s’di ku të të gjej, e s’di as ku të të lëshoj e as ku të të mbaj ty?! Ti mundesh Hana???

LETRA III

Më duket se po iki menç Haanaaa!!! Unë që kam rrugëtuar Europën, që kam parë vdekjen me sy por jo lindjen, që kam jetuar harrimin por jo mohimin, që kam provuar braktisjen dhe s’kam humbur dashurinë?! Tani që ti nuk je, dhe je kushedi se ku me kë kudoqoftë larg a afër meje…por, ç’po të them kështu HAANNAA?!(sekret) Do të doja të ishte këtu me mua e të shndrohesha në peshkun më të lumtur të këtij lumi e të notoja në liqenin tënd plot passion, …por ti nuk je më as liqen e unë s’jam më as peshk, unë jam thjesht ky mal, që ky lumë i përshkron në mes…E unë tmerrohem…Dashuria është e tmershme Hanna! Ndonjeherë mendoj të heq dorë edhe nga librat, e të shndrohem në budallain e lumtur që jeton lehtësisht, në idiotin që s’di gjë rreth botës e të mos njihja as veten për të mos të të njohur kurrë ty ashtu si në të vërtetë je ti, mohimi dhe ndëshkimi im, (lumturisht edhe vuajtja ime)…por dashuria është vuajtje, është tmerr dhe këtë s’e di askush…gjithkush e pranon dashurinë, por jo intriganti, e këtë e dimë të dy! Ç’njeri je ti Hana, kur s’më flet, s’më shkruan, s’vjen, kur s’kapërcen asnjë kufi? Kush je ti Hana, që s’flet prej aty ku je asnjë fjalë në asnjë gjuhë tonën…mua budallait, të mjerit, por jo ntrigantit të ligut? Hana!?

LETRA E IV

Asnjë letër prej teje Hanna, asnjë fjalë! Ti nuk më shkruan, ti nuk do të më shkruash, por unë e di mostakimin tonë, dashuria ime e pamundur! E di Hanna e di  dhe nuk jam mirë. Ç’kërkon ti kudo qofsh, muzikën  e botës, violinën, sallën e teatrit, duartoktjet, adhurimin? Të pushtosh botën? …kur violina të përkëdhel a plagos supin dhe qafën e bukur , të lodh atë ç’lodh krahun, e gishtat e tu prekin telat e saj dhe dora jote lëviz magjishëm harkun?…dikur në një kohë të largët( e largët më duket ajo kohë) gishtat e tu e gjithçka e jotja prekte dhe pushtonte edhe njerëz(mua)…Mirë Hanna, sapo e kam kaluar një kohë pa ty si e gjithë koha këtu bosh…e unë po bëhem patetik ndersa ti je kaq spontane, e gishtat e mi kanë pushtuar penën ndërsa duart e tua më duken si prej Meduze? Por ç’po të them kështu? Po të marr  inat ty?! Po të shkruaj keq? Po të mërzis ty e mermerta ime?! Ty që s’të kuptova, unë që kuptoj gjuhën e malit, ujit a zogjve?! Kam frikë se po të humbas Hanna! Sa do të doja të isha një kokrizë rëre në jakën e palltos tënde tani në dimër, a një kokrizë rëre në këpucën tënde, për të të kujtuar ujërat që rrjedhin si lumë a flenë e zgjohen si det a liqen?! Hanna! Ç ’tmerr jeta pa ty!( sekret) Mbrëmë  kur  gjumi rëndoi sytë  e mi, mbërrite ti e bukur si ti, ishim këtu në këtë shtëpi bosh…e pastaj u zgjova pa ty, ëndrra ime e shkatërruar nga jeta!!!

LETRA E V

Ti thashë të gjitha, ç’mbeti pa thënë është ajo që di shumë mirë: që ne të dy në këtë jetë nuk takohemi më!  Jeta jonë është tashmë një kosh plehërash ku ne flakëm çastet, marrëzitë, eksperiencat, pasionin, arratinë dhe mëkatin, inatin dhe blasfeminë! Dashuria qëndron përtej, larg . Dashuria prej së cilës s’ka as shpëtim as në libra…Ne ecim në një tren, si treni yt i linjës Beograd – Vjenë atë dhjetor, një ditë para Krishtlindjeve, ndalojmë diku, si ti në stacionin tënd larg meje( a unë në parkun e Akademisë buzë Danubit kur ti luaje violinë në vjeshtë, me një luftë botërore dhe një Aushvic në prag), pastaj harrojmë  që jeta është kaq e shkurtër(100 vjet) le të themi pak për ta përmbushur me dashuri…Por ç’po të them kështu, të vërtetën? Që jeta ime pa ty s’ka kuptim, që dita ime pa ty s’ka kumt e që po çmendem ç’do sekondë të jetës…nuk e di se si i ashtuquajturi “dreq”,  më përzien e më pështjellon ndjenjat e mendimet e nuk më lejon të pranoj fatin që ka thënë Zoti! O Zot, Hanna, sa shumë të paskam dashur!!!

Fragment i shkeputur nga romani “Hanna K”

Ëndërr…burri

Shkruan: Jona  MERJO

Té kam parë…ndërsa era luante me floket e tu,unë isha hije pranë teje… Ti nuk më shihje… symbyllur kishe hapur krahët në drejtim të kundërt nga unë e unë s’dua të tremb nisjen e fluturimit tënd që s’di se kah ështé drejtuar…Nuk të njoh por fytyra jote më eshte shfaqur shpesh,pjese-pjese në endrrat e mia të méparshme.As në ëndérr tiparet e formën e fytyrës nuk ti kam parë dot…më vjen e turbullt…por syte ti kam prekur me duart e mia të ashpra,eh jo syte…lotet té kam prekur…por ndoshta ti s’ke qaré kurrë. Unë nuk di ku jeton ti,né cilin kontinent,në cilin cep te botes merr frymë,s’di asnjë adressë ku te të njoftoj letrat që kanë endrrat e mia pér ty por jam i bindur se ekziston,gjysma ime e ndarë…diku ti je…Endrra ,m’a thotë këtë dhe unë jam burrë që ende besoj në PLAKUN E BARDHE…kështu i besoj dhe endrres…engjellit që fluturon mbi kokat tona për të na përgatitur udhën…Në njeren enderr,loti yt mori trajten e nje trupi të kristaltë…nuk guxova té té prek…ti mund të trembeshe e té mi ikje éndrrës…E dashura ime,të njoh dhe timbrin e zërit…ajër që troket…Askush s’ka dégjuar kete tingull sepse eshte zë pa zë,prekje pa prekje por né énderr cfare nuk sheh e ndjen njeriu…Matem té té flas për veten kur tinëz naten tjetér ti hyn nè endrrén time.Ti e ndjen qé dua té flas por lodhesh shpejt nga hezitimi im pér të filluar dhe …ikën… Ka ardhur mëngjesi…éndrra ime e kristaltë…

Ç’ME NDODH PA TY

Nga: Eriola  ISARAJ

C’me ndodh pa ty, c’me ndodh pa zerin tend….Vetmia varet neper mure si rrjeta merimangash dhe trishtimi me perpin.Akrepat e ores luajne nje melodi pa sens qe me gerryen qetesine e neveritshme qe ka pllakosur kete dhome….Ne toke dergjen akoma carcafet e rrudhosur, si viktima te mekatit qe vetem me perplasin ne fytyre momente te shthurura epshi qe tani duken si nje enderr e keqe….Pasqyra me ngerdheshet me nje te vertete qe as vetes sguxoj tja them.Per ti shpetuar shuaj driten, dhe shpalos shpirtin ne erresire.Ca psheretima malli grishin naten.Kembet me shkelin neper fjale te thena e te pathena hedhur si prezervative te perdorur neper dysheme.Kudo ti, kudo prania jote.Kam gjurmet e tua mbi lekure, dhe shijen tende ne goje….Fragmentet e pasthirrmave i shkermoq neper gishta dhe kujtimet i pertyp neper dhemb… sa rende me bien ne stomak, c,peshtjellim ndjenjash.Nese vjell tani me siguri do jene denesje, pershperima, lutje, prekje, pushtim, kafshime, cfilitje, puthje, veshtrime…..do te jete nje nate e tere perpelitjesh nen krahet e tu. Do te villja gjithe castet me ty. Po perpiqem te shtrengoj qenien tende brenda meje, por ti shqelmon te dalesh jashte. Pse valle?! Dyshimi qendron pezull mbi hijen tende, ndjej vetem deshiren qe rrjedh mbi mua si shi meteoresh.Shoh hijen tende qe pervidhet heshtur nga shtrati.Lekura ime dhemb nga shtypja e gishtave te tu.Ne shpirt me ke gdhendur prekjen, ne gjak i ndiej kafshimet e tua, frymen ma merr nje puthje qe me burgos denesjet, dhe aroma jote oksigjenin ma mbyt. Ka shume mundesi qe te jem duke trilluar…Keto mendime lindin prej vetmise e deshperimit tim. Pushtuar prej teje me duhet kohe te kuptoj se ke shkuar, se me ke lene vetem. Pertej xhamit te dritares nata jehon me ca hapa qe largohen….

Një fëmijë në kërkim të personalitetit

Nga: Sadik  BEJKO

Romani i E. Shoulginit “Kujtime të Mirelës” mbarohet me pyetjen: sa e vështirë të jesh fëmijë?Prindërit, familja, mjedisi si dje edhe sot e në gjithë kohët u japin fëmijëve dashuri, kujdes, ushqim, jetesë, shkollim, vlera… po a mjaftojnë këto? Një fëmijë është një qenie që e zbulon botën me sytë e atyre që e duan dhe e drejtojnë, por atij nuk mund t’ia veshim vlerat e kuptimet tona njësoj si rrobat e trupit. Poshtë asaj çfarë shohim, poshtë atij shtati që vjen e rritet në sytë e prindërve ndodh një përplasje dramatike nëpërmjet të cilës formohet personaliteti i fëmijës njëkohshëm me rritjen e kockave të trupit. Fëmija nuk është argjila në duart e poçarit, formimi i tij i brendshëm është shumë dramatik. Ndaj dhe i pakuptueshëm e i pakontrolluar tërësisht prej prindërve. Fëmija rritet para syve tanë po dhe diku mbrapa atyre që ne ia japim të gatshme për çfarë ai duhet të jetë e si duhet të jetë. Në këtë anën e padukshme, si atje prapa perdes, në errësirën e frikshme luhet drama midis asaj që ai pranon nga ç’i ofrojnë njeriu e mjedisi dhe asaj që ai nuk e pranon.  Në këtë zgrip të mohimit e të miratimit të gjërave luhet drama e tij. Një dramë që më shumë është refuzim sesa pranim i së gatshmes, i së dukshmes, i së prekshmes. Dhe këtu nis veprimi i tij për të zbuluar vetë atë që për të bëhet problemi më i madh: eksplorimi i botës dhe i njeriut me sytë dhe me të brendshmen e tij. Këtu ai edhe e pëson, por edhe zbulon gjitçkanë tej fasadës, tej maskimit që ligjet e të rriturve, të rendit të kohës e të botës ia fshehin. Do s’do, ai e zhytet në këtë kuturisje drejt së panjohurës, zhytet në të me gjithë forcat, del, rrëshqet nga kontrolli i prindërve.Për prindërit një fëmijë i tillë është moskuptim, frikë. Prindërit alarmohen pse ky fëmijë është problematik, pse nuk është ai që duam ne të jetë?Federiko i këtij romani përballet me një familje që ka një histori rrënimi në origjinën e saj. Babai dhe halla e tij kanë lënë Rusinë e revolucionit të Tetorit, kanë lënë pas pasurinë e privilegjet e aristokratëve të dikurshëm, janë rritur në Norvegji dhe tani duhet ta nxjerrin jetesën, i ati si studiues arti dhe halla si mësuese baleti në Itali.Rrënoja e dytë me të cilën përballet çdo ditë Federikoja është Italia e pasluftës së dytë. Rrënojat reale të shtëpive të dikurshme të të pasurve, pallate, parqe, monumente kulturore, kisha e lagje të tëra të qytetit të Firences, ku banojnë, janë nën rrënoja. Vizatimi piktoresk i kësaj Italie nën pirgje gërmadh përbën disa nga faqet më të bukura të romanit…Rrënojat morale janë edhe më të llahtarshme. Ato i shohim në pensionin Zingoni ku zhvillohen ngjarjet, në atë bashkësi njerëzish të katandisur si personazhe operete, një miniaturë e Italisë së pasluftës: familje të rëna nga vakti, ish-antifashistë të majtë, ish-fashistë, ish – pronarë, ish-nëpunës të administratës së mëparshme, ish avokatë e bankierë… Në gjithë Italinë e kohës Frederikoja gjen fëmijë që jetonin si të egër nën  rrënoja, njerëz që kanë humbur familjen dhe janë shndërruar në fantazma të frikshme, lypsa, ish-ushtarë me gjymtyrë të prera, të pangrënë, të pastrehë…Rrënimi është i trefishtë: i familjes, i mjedisit të jetës urbane, i shoqërisë.Frederikoja jeton me dy prindër të përkushtuar për të, (nëna norvegjeze) me një vëlla më të vogël dhe me një halle shumë të dashur që jeton në Piza. Ai përballet me një gjuhë tjetër, me një peizazh tjetër, zbulon sjelljet e zhurmshme e plot temperament të njerëzve të tregjeve, të udhëtimeve me tren, të njerëzve të pensionit Zingoni, shkurt, përballet me një mjedisi të huaj, siç është Italia. Ky fëmijë ka dhe aftësinë të skicojë, të vizatojë pamje nga mjediset përreth. Realitetit i parë me sytë e një fëmije të tillë ndikon stilin e rrëfimit të romanit në detaje, në ngjyra e në plasticitet

I ati e merr me vete Federikon në muzeume, në pinakoteka, në kisha dhe e drejton në atë se si veprat e artit duhen zbuluar, vëzhguar e shijuar.Kjo botë e artit është në kontrapunkt me Italinë e atëhershme të rrënuar. Italia ka një histori të gjatë të një kulture të ndritshme. Piktura, skulptura, arkitektura janë tabani,  thesari i vlerave të qëndrueshme: gjëmat e kohërave, po dhe epokat e ndritshme janë përthyer në art. Indirekt lihet të kuptohet se kjo shoqëri me një histori dhe pasuri të tillë kulturore duhet të ketë një perspektivë tjetër nga kjo përgjunjje e rëndë e çastit. Ky aspekt në roman vizatohet në plan të mbuluar jo si qëllim.Plot kontraste është dhe bota e fëmijëve. Krahas fëmijëve që kanë “luksin” të jetojnë me prindërit në hotelin Zingoni, jetojnë dhe “të egrit”, fëmijët e një shoqërie të rrënuar, që nuk kanë prindër, ose kanë prindër që nuk i ushqejnë dot, ndaj janë bërë banditë dhe strehohen e jetojnë parqeve e rrënojave, ushqehen me mbeturina a me grabitje. Fëmijët e pensionit Zingoni, të veshur e të ushqyer, rriten nën tutelën e prindërve (në Italinë e kohës fëmijët ndëshkoheshin dhe fizikisht). Doemos që “të egrit” janë shumë tërheqës.Ky realitet shumëplanësh, kjo përplasje kulturore, këtë fëmijë gati e çmend, e bën të arratiset në një botë surreale. Ndodh vallë sot kështu dhe me fëmijët e emigrantëve tanë nëpër botë?Federikoja kërkon rrugëdalje duke u bërë kryetar i fëmijëve të pensionit Zingoni ndaj bandës së “të egërve”. Ai e di që në këtë luftë është i humbur. Eksploron jetën e njerëzve të Zingonit, vetë godinën e këtij pensioni dhe zbulon “trurin”, një organo e vjetër që me ta prekur të rrëfen gjithë ç’thuhet prapa dyerve të secilës familje. Një botë mëkatesh, por e kontrolluar e përgjuar nga “truri”, nga pronarja e pensionit. Një nga gjetjet më të bukura të planit fantastik të romanit.Arratiset në fantazinë e tij në një realitet që e krijon për të mbrojtur veten. Kështu mbase krijon dhe “trurin”, dhe miqësinë me një kërkues aventurash e zbulues të vendeve të panjohura në Afrikë.Përpëlitjet e tij e kthejnë në një të përhënur, realisht në një fëmijë të sëmurë. Qetësohet në prani të hallës dhe të një zbulimi tjetër të mrekullueshëm, të dashurisë së tij fëminore për Mirelën.Frederikoja rreket t’u shpëtojë grackave të një realiteti të gatshëm, ai i shpërthen grackat mu në shpirtin e vet, në ndeshjen e egër brendapërbrenda tij. Edhe Mirela e gjen, “e përdor” Frederikon për të shpëtuar nga kallëpet e ngushta që i ofron familja dhe mjedisi. Aspekti psikologjik bëhet i mprehtë. E Sholgin na tërheq, na lë  shtang me atë  se si e përthyen veten një fëmijë në përballjen me realitetin. Një ndeshje kjo shumë dramatike, shumë delikate, e njomë dhe e egër, por që ndodh sot e kurdoherë.E. Shoulgin është artist në pikturimin e të dy botëve, i asaj reale dhe i asaj psikologjike, i hetimit të rropatjeve shpirtërore të një fëmije në kërkim të personalitetit të tij.Si një mjeshtër i rrëfimit E. Sholgin procedon me një narracion të shtruar, të qetë, plot ngjyra e hollësi, dramaciteti mbetet gjithmonë i fshehur dhe kjo përbën një befasitë më të këndshme të leximit të këtij romani

Bisede me nje mike

Shkruan: Jona  MERJO

Me tha se kishte pire per here te pare dhe se ishte dehur,e pastaj i kishte dhene per te pire edhe atij…Mjekerkaftit(nje Zot e di pse e quante keshtu,por s’ka habi te justifikueshme,pasi te gjithe ne te kesaj race kemi nga nje emer per te(a).Edhe une si vura dhe aq rendesi kesaj,emrit dua te them).Une qesha fort,aq fort sa syte e saj prej lepuri te bardhe u tremben dhe donte te ikte,ti shkonte perseri Atij…se vetem ai e kuptonte…
-Mos shko!-e urdherova.
Pastaj u bera lepurake si ajo,ju dhashe syve te mi ca shpulla qe ajo te mos u besonte qeshjeve te tyre por te degjonte vetem jehonen e tingullit tim gjate te qeshures.Keshtu ajo do te kuptonte se ajo e qeshur ishte si dehja e saj edhe si frika e saj,vetem se une isha e dehur cdo dite te jetes sime.Keshtu isha mesuar qe e vogel,kur gjyshi im ziente rakine e rrushit ne ate kazanin e zi dhe ju jepte nga nje gote burrave qe vinin aty per te mesuar kete zanat.Une lepija me gisht pikezat qe mbeteshin neper gota dhe eshijoja me gjuhen time ate leng aq shume sa me vone fillova fshehurazi te hap shishet e mbushura me raki qe gjyshi im i vendoste ne nje dollap muri,ne dhomen e tij.Ajo e kapi menjehere ate tingull dehjeje dhe nuk shkoi,madje guxoi e me pyeti(duke menduar se edhe une isha e dehur ate cast).
-Po ti,ke nje Mjekerkafte me te cilin dehesh?
-Kam kater,por nuk kane mjeker,as sy,jane qorra.Kane vetem dhembe qe me grijne nga pak cdo dite-ja ktheva pergjigjen por e sigurt qe nuk do me kuptonte sepse ajo ishte e dashuruar,une jo.
-Po he,folme pak per kete mjekerosh.Kur e ndjeve per here te pare ne ty?
-Ohu,e vogel fare isha,kur me kishin prere njerin krah…Ndjeva per here te pare se nuk merrja dot fryme,nga brenda ndjeja dike qe me terhiqte mbrapsht,ishte si te doja te futesha une brenda gjakut tim,trupi ne gjak.E ndjeja, qe po rritej ,cdo dite e kuptoja kete ne syte e njerezve ate qe ata shihnin une nuk e shihja por vetem e kuptoja qe nuk isha si ata.Ata m’a tregonin kete gje duke ikur prej meje,dhe une ju dorezova pastaj atij,Fillova ti shoh fytyren kur mbyllja syte,sepse nuk kisha ndermend asnje fytyre tjeter me te cilen kisha luajtur diten,keshtu me duhej te beja nje fytyre dhe ti jepja edhe nje emer qe ta therrisja kur kisha nevojen per te.
-E me tej?
-E me tej, cdo dite pastaj ,ai i lumtur qe i dhashe fytyre dhe emer,e ndjeja tek me kruante shpirtin me furce drite dhe une s’shihja erresire ca ore,deri sa ai merzitej dhe me ikte por do te kthehej brenda dites per te me goditur trurin me mjeker.Fillova te fshihem,njerezve s’mund t’ju tregoja,s’do te me besonin…
-Une te besoj-i thashe teksa ndieja te katertit e mi qe xhelozoheshin nga dashuria e saj per Mjekerkaftin.
-Rrini urte!ju fola atyre.
-Kujt i hakerrehesh keshtu?-me pyeti ajo.
-Atyre,duan fytyre,i kam lene pa to.Por me trego per te.
Ishte ende e dehur,pak ore kishin kaluar ,mbase vetem dy ore nga tharja qe i kishte bere shishes,dhe kjo qe per here te pare.Ndjeva qe fillova ta doja,ashtu sic me kap mua dashuria.Mjafton qe dikush te me flase dhe une e dua.Jam egoiste,i dua se nuk dua te merrem me kater frymet e mia,por ata nuk e dine kete.Ajo ishte sherimi im,sherimi im im dehur mendova dhe mezi e mbajta te qeshuren nga frika se do donte te ikte,ishte degdisja e tyre…vetem per kete e doja,dhe po perfitoja pa pike ndergjegjieje duke shfrytezuar cdo te care mjekre.Nuk m’u dhimbs,nuk di te dua me dhembshuri.
…Ajo ishte njeriu i races qe lindin te mencur,nuk behen gjate jetes.Une isha lindur daun por gjate rruges u tjetersova.E si mund t’ja hidhja asaj?Ajo i lexoi syte e mi te djallezuar(,i dashuruari e ndjen gjithmone vdekjen e te dashurit),pushoi pak e me tha:-Ti s’di t’ja mbathesh moj guximtare budallaqe,s’di ti ikesh vetes edhe pse fuqizohesh nga brenda me keter frymera…Dhe pastaj ajo filloi te qeshe fort sic une bera ne fillim te bisedes me te.
-Po hakmerresh?-e pyeta me zerin e dobesuar jo nga frika,une vetem neveri kam nga minjte,e kjo me eshte edhe njelloj frike,por isha zedobesuar nga turpi.
Ajo po zhvishte mendimet dhe po e kuptonte qe doja ta lija pa te dashurin e saj me mjeker.U ndjeva e vogel sepse isha e vogel para saj e megjithate ajo duhej ta linte ate.Urova te kishte kuptuar edhe qellimin tim.
-Mos u ndje ne faj-me tha.Nuk ndikon,do te vazhdoj te te trego ende per te,per ne,sesi duhemi,urrehemi,rrezojme njeri-tjetrin pastaj zgjatim duart per ta ngritur te renin sepsene nuk bejme dot te ndare.
Ai ka gjetur vendin e duhur ne mua dhe une me vrajat e tij u mesova te jetoj,nuk dua as mundem ta zboj.Fryma tre,ajo qe ishte me prane times(qe eshte fryma kater)filloi te me nxite ti tregoj asaj per genjeshtren e madhe Mjekerkaf.
-Me degjo,ti duhet ta lesh ate!Duhet ta besh tani pa te ngjitur mjekren e tij ne fytyren tende.Je ne kohe mike.Une nuk munda, dhe tani flas gjuhen e tyre,ha ushqimin qe ata me urdherojne te ha dhe kercas kockat e mia sa here atyre u teket per te dancuar me mua.
-E ben edhe ai me mua,por ai me mbron gjithashtu-tha me naivitet.Mjekra e tij me zbardh udhet,kur ai fle kam dashur ta le,te shkoj drejt njerezve dhe i jam vjedhur dhe sa here e kam bere kete kam perfunduar e mbytur ne liqenin e histerise se atyre drejt te cileve doja te shkoja.Dua te jem me te,ai vjen e me nxjerr prej aty,me hedh ne shtratin e marrezise se tij por jam e sigurt dhe ngrohte.
Eshte genjeshter,me beso!Te gjithe ne te kesaj race e kemi ,nje dy,tre e me tonen behen kater.Por jane genjeshtra mjekre…Te lutem,mos e ler te te behet ky numer.Ai po plaket dhe nuk do te doje te ike prej teje,do te therrese te tjere.Mos e arrij numrin tim!Ti vete me thua:te kam frike!Mos u bej edhe ti frikesuese!
-Po e sheh si armikun tim,je xheloze se i ke lene pa emer,s’kane as fytyre te tute,madje po mendoj se je xheloze se mund te mos kesh asnje.
Pse e sheh si urittarin e vdekjes sime?Megjithse me duhet ta pohoj se i ndiej copat e mushkerive kur ai i gelltit .
-Po fuqizohet per te thirrur…te tjeret
-Procesi i humbjes time ka nisur?Jam vone atehere per ti dhene lamtumiren.
-Jo,eshte momenti i duhur pasi nuk thashe asnjehere se raca jone nuk ka nevoje per Te,vetem se pasi ti kemi vjedhur duhet ti hedhim nga shkallet para se ata te na shtyjne ne,e kete e bejne gjithmone ne goditjen e fundit…Ti tani mund te ecesh vete,ja ke marre te gjitha c’te duheshin,pa qene pengu i thonjve te tij qe jane te mbushur me gjakun tend gjysme uje.
-Pse me con drejt shkeputjes me te?Kush do te me pranoje mua,pa te jam asgje as guxim as ide as sy nuk kam per te ndjekur nje udhe,nje te vetme jo,kurse me te, uuuu sa shume kam levizur.
Pastaj edhe sikur t’ja dilja,me dhimbset,me ka sjelle deri ketu.Me ka dhene nga vetja.
-E di,e besoj edhe kete.Sa here kam rene ne kurthet e te mive!Pjese e planit.Eshte strategjia per t’ju besuar gjithnje e me teper jo,asgje nuk e bejne per ty,as per mua,as per seicilin nga ne.
-Po me lodh,je kaq e merzitshme,e bezdisshme si nje mize-me tha dhe u cua per te ikur,pa harruar te me hedhe nje shikim superior.
Une qesha por jo fort.E kuptova ikjen e saj,e kisha futur ne dyshime.
….
Kater ore me vone me dergon nje sms:Mike,moter,a c’dreqin je ti(eh ,keshtu flet ajo)ju perula preherit,dhe qava ne te.Ajo me puthi ne balle,me la naten e mire,dhe iku.Mjekerkaftin e munda,mbase vetem per sot,por e bera,nisa udhen e pare,vetem,duke dashur.
-Kam ndruajtje rikthimet e tyre,ju pelqen gjaku i kesaj race,mike-mermerita e trishtuar qe e kisha ngaterruar ate keshtu,duke zbuar shoqeruesin e vetem,Mjekerkaftin.