“Koha është para”

Eshref Ymeri


Kjo shprehje, e cila në gjuhën shqipe e ka barasvlerësin “koha është flori”, shërben si kujtesë në një situatë të caktuar, kur vonesa është e dëmshme nga ana financiare. Ajo ёshtё kalk nga anglishtja “time is money”. E ka pёrdorur pёr herё tё parё personaliteti politik amerikan Benjamin Franklin (1706-1790), i cili, nё librin e vet me titull “Kёshillё njё tregtari tё ri” (1748), shkruante: “Mos harro se koha ёshtё para”. Megjithatё, njё shprehje e ngjashme pёr nga kuptimi, haset edhe te filozofi dhe shkencёtari grek i shek. IV p.e.r. Teothrasti: “Koha ёshtё njё zё me humbje i shpenzimit”.
Kjo shprehje e bukur, me vlera aforistike, më erdhi menjëherë ndër mend kur sot, më 26 korrik, përmes sinjalit të TV Klan, ndoqa inagurimin e autostradës Fier-Vlorë, një autostradë me të vërtetë fantastike, e cila më la mbresa të pashlyeshme. Kur Kryeministri Berisha, fill pas inagurimit, mbajti fjalën e rastit para të pranishmëve, aty për aty m’u kujtuan fjalët e mikut të shquar të Shqipërisë, kongresistit amerikan Eliot Engel, i cili, më 10 maj të vitit 2009, gjatë vizitës që bëri me helikopter mbi itinerarin e Rrugës së Kombit, i shoqëruar nga zoti Berisha, deklaroi:
“Projektet e Kryeministrit Berisha për autostradat e Shqipërisë, si të Ajzenhauerit, që lidhën çdo cep të SHBA-ve”.
Mua, si shqiptar, më bëhet zemra mal për këtë autostradë të re që inaguroi sot Kryeministri Berisha. Dhe kjo për faktin se ndërtimi i autostradave është një ndihmë e jashtëzakonshme që shteti u jep qytetarëve, sepse u kursen kohën e qarkullimit dhe, rrjedhimisht, u kursen vlera të konsiderueshme monetare. Autostradat nxisin zhvillimn e bizneseve dhe i japin një shtytje të fuqishme zhvillimit të turizmit. Autostradat kursejnë konsumin e karburantit dhe shtojnë jetëgjatësinë e automjeteve.
Le të shpresojmë dhe ta urojmë me gjithë zemër Kryeministrin Berisha që së shpejti të inagurojë edhe autostrada të tjera, siç është ajo Tiranë-Elbasan dhe Levan-Tepelenë. Mendoj se të gjithë shqiptarëve, pavarësisht bindjeve politike, duhet t’u gëzojë shpirti për ndërtimin e autostradave se ato janë pasuria jonë e përbashkët. Kurse bindjet politike le t’i lëmë për t’i shprehur para kutisë së votimeve ditën e zhvillimit të zgjedhjeve.

Santa Barbara, Kaliforni
26 korrik 2012

Cikël poetik nga Drita Ademi- Beqiri

Ju, nuk e njihni Nënën time


Nga Drita Ademi (Beqiri)


E njihni ju Nënën time?
E pra, ju nuk e njihni,
Nuk ka se si, sepse,
Ajo është vrastare,
Po po, vrastare
Gjashtë herë vdekjen e vrau
Egërsisht,
Vetëm e vetëm t‘ju falte
Copëza dielli syve të mi
E syve të motrës time
E katër vëllezërve të mi.
E shihni pra,
Ju betohem,
ajo vdekjen e ka mashtruar,
Në sytë tanë,
rilindi gjashtë herë.

Ju, nuk mund të njihni Nënën time
Nuk ka se si,
Oh, ç`besim për ne ajo gatoi,
Dhe,
ende gatuan,
po,
po,
Dhe tash pas shtatëdhjetë e shtatë vjet
ç`mrekulli, për babain tim, për katër
Vëllezërit,e për motrën time,
Për sytë e mi.
E pra ju nuk e njihni, Nënën time
Nuk ka se si.
Ajo është e pavdekshme.

Dhe pas kaq shumë vitesh
Në prehërin e saj, me plot dashuri
Përkunden ëndërrat, e dëshirat e mia,
Kur gjithë bota dremitet, e nënat e të tjerëve sëmuren
Nëna ime kurrë nuk ankohet,
zgjuar për ne rri.
E tash, ju mund t‘a njihni Nënën time
Ajo,e pavdekshme është,
është vetëm nji.

Drita Ademi- Beqiri, lindur në Prishtinë, jeton dhe punon në Zvicër. Ka mbaruar studimet për Letërsi dhe gjuhë shqipe në Prishtinë.Ka botuar vëllimin me poezi "Placebo" në Londër, në shtator 2011, me redaktor Dr.sc. Fatmir Terziun. Ky vëllim është botuar në dy gjuhë, shqip-anglisht.

Cikël poetik nga Drita Ademi- Beqiri



Ajo e bardhë do të vijë

Erë e lehtë, atë ditë do të fryej
Mjegullën lehtas do të largoj
Rrezet e diellit mbi majat e lisave do të bien
Frymës, lirine e përbotëshme t`i falin.

Retë e zeza do të zhduken,
Qielli i kaltër, heshtur roje t`më bëjë
Dhe shi do të bie,mallshëm kohërave…

Milliona yje atë natë, qiellin do të ndriqojnë
E vetëm dy tre zgjuar do të rrinë
Të shohin ,në sytë e njëri tjetrit
Pejsazhet e ruajtura kohërash.

Ajo ,do të vije e bardhë
Si një mike e mirë, të më qeras
Dhe unë, e qetë do të jem, ju premtoj
Ashtu lirëshëm, në maje të bregut
Se, vetëm bregu i qeshë, perëndimit
E lindjes së Diellit.


E heshtur e huaj

Jam një pasardhëse e heshtur

Në mes të dy qiejve,
Si hëna në errësirën e natës
E humbur e kaluar...

Jam nisur të vij,
Natyrisht të kthehem,
Gjethet bien...
Pa shifra,
pa kode të dheut
Afër trungut të tyre
Ato, ...
... treten lirshëm.
...

Jam vetëm një qënie e heshtur
Në mes të dy hapësirave
Si nëna në përditësitë e jetës
E malluar e hutuar...

Jam nisur natyrisht...!
Do të kthehem,
Që ju të besoni,
të kuptoni
Se çfarë do të thotë
Të bëhesh shifër me kodin: E huaj!


Dhimbja!

Lindja e femijes eshte dhimbje
Dhe vet femija dhimbje eshte
Atdheu, Nena, Babai dhe Ti...
Qe te gjithe ne dhimbje jemi
Oh dhe poezia eshte dhimbje
Dhe koha...
Ajo qe po iken dhe ajo qe do te vije
Dhimbje jeta e vdekja jan
Dhimbja eshte rilindja jone!

Kulti i arsimit tek autorët e letërsisë shqipe të shek. XVI-XVII

Nga Nuhi Ismajli

Autorët e letërsisë shqipe të shek. XVI-XVII qenë njerëz të etur për dije (Z. Xholi). Ata, një nga idealet e tyre kishin edhe ngritjen arsimore të shqiptarëve dhe luftën për shkollën shqipe. Në veprat e ndryshme të tyre, prandaj, ndër të tjera, shprehet edhe “përpjekja për ta shpënë popullin në rrugën e përparimit” (His. e let. shq. I-II, Prishtinë, f. 121).
Buzuku, librin, siç shprehet në pasthënie, ndër të tjera, e shkruan edhe “nga dashuria që ndjente për bashkatdhetarët për të ndritur mendjet e tyre” (F. Hoxha). Arsimimin e popullit dhe përhapjen e diturive në vend, Buzuku e shpall si një nga detyrat e para dhe më të rëndësishme të momentit (Z. Xholi). Ai shpreh dëshirën që popullin ta ngrejë në një nivel intelektual e fetar më të lartë, më të vetëdijshëm (M. Hysa). Veprimi i tij për t’u sjellë shqiptarëve pjesë të Biblës, veprës më të përkthyer në rruzullin tokësor sot, për atë kohë shënonte një akt të madh civilizues, emancipues (F. Hoxha) etj.
Budi “vepron pa u lodhur në fushën e kulturës e të letërsisë për të ndritur mendjet e bashkatdhetarëve…” (His. e let. shq. I-II, f. 122). Ai shpreh idenë e mësimit dhe predikimit në gjuhën shqipe, por edhe kërkesën për shkrimin e gjuhës shqipe dhe përhapjen e arsimit e diturisë në gjuhën shqipe (Z. Xholi) etj.
Te F. Bardhi, ndër të tjera, duket edhe kujdesi për edukimin dhe lartësimin e shqiptarëve (Z. Xholi). Fjalori i Bardhit ka gjithashtu karakter iluminist etj.
Në veprën e P. Bogdanit shprehet dhimbje e thellë për gjendjen e mjeruar e padijen ku i mban bashkatdhetarët e tij zgjedha turke (His. e let. shq. I-II, f. 181). Në parathënien e veprës, Bogdani shkruan “mos me lanë dijeninë e gjuhën e dheut me u vdarunë” (His. e let. shqiptare, f. 46). Ai kërkonte përhapjen e dijes (Po aty, f. 46), ndërsa me konceptin e diturisë ai nënkupton si atë laike, edhe atë fetare (M. Hysa). Parathënia e veprës së P. Bogdanit është një lartësim i zjarrtë i “dijes dhe urtisë” dhe një dënim i rreptë i paditurisë dhe errësirës me të cilën synonte pushtuesit ta sundonte popullin shqiptar (Z. Xholi). “Me idetë e tij për urtësinë dhe për diturinë si dhe me vetë veprën e tij të shkruar e të botuar P. Bogdani bëhet një prej prekursorëve të shekullit të dritave edhe në Shqipëri” (Z. Xholi) etj.
Autorët e letërsisë shqipe të humanizmit qenë figura të mëdha të arsimit, të cilët i kalonin edhe përmasat kombëtare. Kështu, P. Bogdani, me erudicionin e tij pedagogjik, ishte njeri i kohës së vet, njeri i rrymave më të përparuara arsimore e pedagogjike të shekullit të vet, mendimtar i cili me plot të drejtë dhe plot dinjitet mund të hyjë në radhët e mendimtarëve të të gjitha vendeve të Evropës, të cilët me veprat e tyre përgatitën atë periudhë të shkëlqyer të kulturës evropiane që mban emrin historik të Rilindjes dhe i hapën rrugën e gjerë progresit të gjithanshëm të diturive në Evropë (Z. Xholi). Autorët e letërsisë shqipe të humanizmit qenë edhe ideologë të mëdhenj të arsimit kombëtar, të cilët luftuan për arsimin kombëtar në gjuhën shqipe. Buzuku, nga detyra për të shkruar gjuhën shqipe, në mënyrë të natyrshme vjen në detyrën tjetër kombëtare, në atë të mësimit dhe të arsimit të popullit në këtë gjuhë (Z. Xholi).
Motivet që e shtyjnë Matrëngën ta përkthejë veprën në gjuhën shqipe ishin: të mësohet doktrina e krishterë nga fëmijët shqiptarë dhe të mësohet "në gjuhën amtare arbëreshe" (M. Hysa).
Drita e diturisë, është i bindur Budi, do të arrihet me anën e librit të shkruar në gjuhën shqipe, në gjuhën e Arbënit (Z. Xholi). Kjo ide e thënë qartë, haptazi është edhe në vjershën "Sqip…" (Z. Xholi). "Në shkrimin e gjuhës shqipe, në përhapjen e diturisë në këtë gjuhë, teologjike dhe jo teologjike, Budi shihte detyrën e tij më të lartë, qëllimin e parë të jetës, të cilit i kishte kushtuar gjithçka dhe kishte pranuar gjithë rreziqet që e kërcënonin nga ana e pushtuesve" (Z. Xholi) etj.
Bardhi këshillon bashkatdhetarët e tij dhe, madje, iu drejtohet atyre edhe me lutje që ta shfrytëzojnë Fjalorin e tij për edukimin dhe arsimimin e vet (Z. Xholi) etj.
P. Bogdani shtron çështjen e zhvillimit të diturisë përmes gjuhës shqipe ("të mos lamë dijenë e gjuhën e dheut me u dvarunë" (M. Hysa). Proza Të primitë…, aktualizon çështjen e arsimit kombëtar, të arsimit të lartë kombëtar (M. Hysa), që është baza e kulturës, letërsisë dhe gjuhës kombëtare.
Një nga kërkesat themelore të Bogdanit është që dija dhe urtia të mësohen e të përhapen në gjuhën amtare shqipe (Z. Xholi). Bogdani ishte për gjuhën dhe diturinë në gjuhën kombëtare (Z. Xholi) ashtu si thoshte ai, "posi lufton gjithë dheu e shekulli për të vet…" (Z. Xholi). P. Bogdani shprehu kërkesën për dituri në gjuhën e vet, që shqiptarët të marrin rrugën e diturisë në gjuhën shqipe, që gjuha të shkruhej sa më drejt e bukur (Z. Xholi) etj.
Të etur për arsimin kombëtar në gjuhën shqipe, autorët e letërsisë shqipe të humanizmit, shtruan edhe nevojën e hapjes së shkollave shqipe. Kështu, "Budi ankohet se për klerin shqiptar s'ka shkolla e kolegje, si ndodh me kombet e tjera që "mbahenë ndë shintet fe e i kanë sod e këtë ditë i sicilli shkollënë e kolegjënë e vet, ke zanë e nçelnjënë sytë, për ndimë të patriesë e të dheut të vet" (His.e let. shq. I-II, f. 166; F. Hoxha).
Budi çeljen e shkollave e kërkon në emër të "patries" e të "dheut të vet" (Z. Xholi).
Shqetësimin për paditurinë e popullit dhe mungesën e shkollës shqipe e shpreh edhe F. Bardhi (Z. Xholi) etj.
Dituritë të cilat i shprehin autorët e letërsisë shqipe të humanizmit janë nga më të ndryshmet. Përmbajtjet fetare në veprat e kësaj letërsie janë të gjera, por me rëndësi për kulturën kombëtare. Kështu, p.sh., "Veprimi i Buzukut për t'u sjellë shqiptarëve pjesë të Biblës, veprës më të përkthyer në rruzullin tokësor sot, për atë kohë -sipas F. Hoxhës- shënonte një akt të madh civilizues, emancipues…" . Veç kësaj, përmbajtjet fetare ishin të gërshetuara me përmbajtjen kombëtare e me ngjyrime politike dhe shërbenin si element i refuzimit të ideologjisë së pushtuesit.
Në anën tjetër, në veprat e letërsisë shqipe të humanizmit, trajtohen edhe njohuri të tjera, jofetare.
Te vepra Pasqyra… e Budit, mjaft faqe u kushtohen disa zakoneve e besimeve të kota për t'u luftuar. Aty flitet për besimin në ëndrrat, për të hedhurit fall e të shkruarit për të gjetur ndonjë send të humbur, për të besuarit se s'është mirë kur cingërrin veshi, kur luan vetulla e krrakërrin sorra" (His. e let. shq. I-II, f. 163) etj.
Disa proverba të Bardhit shprehin porosi për mësimin dhe edukimin (Z. Xholi).
Fjalori i Bardhit ka vlerë diturore – iluministe- edukative. Në parathënie, Bardhi e krahason atë me "kallauzin që u tregon rrugën luftëtarëve ose shtegtarëve. Etj.
Në veprën e tij, dijenike dhe letrare, siç thoshte Gj.Fishta, P. Bogdani jep dituri nga fushat e ndryshme: astronomi, gjeografi, pedagogji, etikë, psikologji, fizike, poetikë, estetikë etj.
Tek autorët e letërsisë shqipe të humanizmit kemi iluminizmin kombëtar me karakter politik, dijen si çështje të dinjitetit kombëtar, rëndësinë e arsimit si një faktor i rëndësishëm i mëvetësisë kombëtare, iluminizmin që synon edhe ngritjen e ndërgjegjës kombëtare, pikëpamjen për rolin e arsimit për çlirimin kombëtar etj.
Kështu, te Buzuku kemi idenë se "…me njerëz të ngritur fetarisht, natyrisht në gjuhën amtare, mund të ruhet dhe të ngritet edhe ndërgjegja dhe kultura gjuhësore, pra edhe ndërgjegjja dhe kultura kombëtare" (M. Hysa).
Në veprën e Buzukut janë formuluar dhe shpallur me shumë bindje idealet e Buzukut si: "Shkrimi i gjuhës shqipe dhe përhapja e saj, arsimimi dhe ndriçimi i mendjeve të shqiptarëve në gjuhën e tyre amtare, lartësimi i atdheut Shqipëri dhe shpëtimi i popullit të tij…" (Z. Xholi) etj.
Budi, thuhet, i frymëzon shqiptarët me shpresa të reja, kurse "Këto shpresa ai i shihte në shkrimin dhe mësimin e gjuhës shqipe dhe në përhapjen e diturive në masën e besimtarëve, nëpërmjet kësaj " (Z. Xholi). Në dritën e diturisë dhe në atë të moralit Budi sheh shpresën e shpëtimit (Z. Xholi).
Bardhi, thuhet, u përpoq plot zell edhe "…për edukimin e lartësimin shpirtëror të besimtarëve, në të cilin ndërthureshin pazgjidhshmërisht feja dhe kombi, synimet fetare për shpëtimin e shpirtrave me ato laike për çlirimin e atdheut nga pushtuesi i huaj…" (Z. Xholi).
Mungesa e arsimit kombëtar, tek autorët e letërsisë shqipe të humanizmit shihej edhe si shkak i të gjitha të këqijave, pra edhe të robërisë.
Kështu, Budi në prozën Letra e dërguome…, flet për rënien e vendit, për mungesë të shkollës…(M. Hysa).
Në parathënien e veprës së Bogdanit shprehen mendime e ndjenja, ku tregohet se arsyeja e gjendjes së mjeruar të popullit është padija: "Prashtu dergjetë dheu ndë robi errëtë…perse u dvuer dijeja e urtia…E shofëmë për ditë, se nd'atë dhe ku lulëzojnë dotorëtë, letërarëtë, lulëzon ende shejtëja fe me gjithë vepëratë e mira" (His. e let. shq. I-II, f. 182). P. Bogdani "e shikonte dijen si mjet të domosdoshëm për zhvillimin e vendit…" (His. e let. shqiptare, f. 46). Veprën e tij ai e hartoi: t'i ndihmojë "të vobek dhee t'Arbënit" dhe të shërbejë si qiri që do ta ndriçojë mendjen e bashkatdhetarëve dhe të bashkëfetarëve" (M. Hysa).
"Në rrugë për realizimin e idealeve të tij çlirimtare Bogdani dallon në radhë të parë ndriçimin e mendjeve të shqiptarëve me dritën e diturive.
Parathënia është një lartësim i zjarrtë i "dijes dhe urtisë" dhe një dënim i rreptë i paditurisë dhe errësirës me të cilën synonte pushtuesi ta sundonte popullin shqiptar. Konsekuent i këtij qëndrimi paditurinë ai e quan një mëkat dhe shkakun më të thellë të prapambetjes së shqiptarëve dhe robërisë së tyre: "…ashtu dergjet dheu në robii errëtë…" (Z. Xholi).
"Në këto fjalë e qëndrime është Bogdani iluminist, është njeriu që i qan zemra pse populli i tij ndodhet me dy palë mjegulla në sy. Së bashku me iluministin është edhe patrioti, i cili shkakun e paditurisë e gjen në faktin se dheu i Arbënit ndodhet në mes të pafevet, që nuk janë tjetër veçse pushtuesit. Një qëndrim i tillë e kishte me vete edhe konkluzionin: që të shpërndahet mjegulla e paditurisë dhe t'u happen sytë njerëzve të dheut të Arbënit duhet të zhduket mjedisi mbytës, sundimi i të pafevet pra duhet të zhduket pushtimi" (Z. Xholi).
P. Bogdani, me përpjekjet e tij për dije e urtësi, objektivisht bënte vepër çlirimtare, përpiqej për çlirimin e Shqipërisë dhe emancipimin e popullit të saj, sa kohë që përhapjen e lirë e të gjerë të mësimit e të diturive në gjuhën amtare shqipe me të drejtë e shihte si një nga kushtet themelore për formimin e ndërgjegjes kombëtare të shqiptarëve dhe zhdukjen e pushtimit të huaj (Z. Xholi).
Si mësues e edukatorë të mëdhenj që ishin, autorët e letërsisë shqipe të humanizmit jo vetëm që shprehën ide të rëndësishme për arsimin dhe shkollën në gjuhën shqipe, po shprehën edhe dija dhe porosi të çmueshme morale për kombin, të një moraliteti shumë të përparuar.
Kështu, "Një fushë tjetër e krijimit letrar të Budit, edhe kjo e madhe dhe e rëndësishme, është ajo e moralitetit (Z. Xholi). Ai, thotë Xholi, "…bëhet një nga njerëzit e kulturës sonë që kanë hedhur themelet e shkencës etike në Shqipëri.
Budi, interpreton porositë morale të kishës në frymë kombëtare dhe atdhetare, kurse "…në arsyetimet e tij morale ai nuk ka parasysh thjesht besimtarin e kishës, por njeriun shqiptar në përgjithësi, me problemet dhe vështirësitë e tij në këtë fushë duke patur si synim që të krijojë prej tyre atdhetarë të mirë dhe njerëz moralisht të pastër" (Z. Xholi).
Porositë morale të Budit, në "Pasqyra e të rrëfyemit", "përbëjnë një kod të vërtetë moral, një mbrojtje të vendosur të nderit, dinjitetit, të virtytit, të bashkëjetesës njerëzore në një shoqëri të qytetëruar" (Z. Xholi) etj.

Kush po iu vë pranga fëmijëve?!

Shkruan: Nuhi Ismajli

Ka kohë që arsimin fillor e mundon një problem mjaft i theksuar – problemi i formimit të klasave të para, sipas dëshirës së disa mësuesve të pandërgjegjshëm. Mësues shumë të pandërgjegjshëm, duke qenë të papenguar nga askush, kanë formuar vetë paralelet, sipas dëshirës së tyre dhe në mënyrën më të pandërgjegjshme. Ata kanë marrë vetë fëmijët, duke i zgjedhur ata të familjeve më të pasura, të familjeve më të shkolluara dhe fëmijët me aftësi më të mëdha mendore. Ka ndodhur që mësuesi, fillimisht, në klasë ka pranuar një numër të madh fëmijësh, të cilët i ka mbajtur për disa kohë, gjersa i ka dalluar nxënësit më të aftë, ata të familjeve të pasura dhe ata të familjeve të arsimuara, të cilët i mban në klasë, kurse fëmijët e të varfërve, ata të familjeve më pak të arsimuara dhe ata me më pak aftësi, i ka larguar nga klasa, pa ndjerë kurrfarë keqardhjeje dhe pa dhënë kurrfarë përgjegjësie.

Për absurd, mësuesi i tillë, është shpallur mësuesi më i mirë, është lavdëruar dhe ka marrë mirënjohje, pa marrë parasysh mënyrën e pandërgjegjshme si e ka formuar paralelen, pa marrë parasysh se me mënyrën sesi ka vepruar ka krijuar klasa kastash shoqërore, ka vështirësuar punën e arsimtarit tjetër, të cilit i ka mbetur të punojë me nxënësit me më pak aftësi, me kushte me të rënda jetësore dhe mundësi më të pakta për të përparuar. Mësuesit e pandërgjegjshëm të klasave me nxënësit e përzgjedhur, asnjëherë nuk kanë pasur sadopak njerëzi, forcë e aftësi ta tregojnë zotësinë e tyre në paralelet me nxënësit e pazgjedhur dhe të kuptojnë punën e vlerën e arsimtarëve të tjerë, që kanë punuar me klasa të tilla.

A duhet t’i kundërvihemi dëshirës së nxënësit

Dukurinë e formimit të paraleleve të kastave të ndryshme shoqërore dhe sipas dëshirës e leverdive të mësuesve të pandërgjegjshëm, duhet penguar dhe nuk duhet lejuar në asnjë mënyrë.

Por, a duhet t’i kundërvihemi dëshirës së nxënësit, që regjistrohet për herë të parë në shkollë (si edhe më vonë), që të zgjedhë mësuesin?

Jo. Në asnjë mënyrë. Duke shmangur një të keqe nuk guxojmë të bëjmë një të keq tjetër: të pengojmë dëshirën dhe të drejtën e pamohueshme të nxënësit, të bëhet nxënës i këtij apo i atij mësuesi. Dëshira dhe kërkesa e ndonjë nxënësi, për t’u bërë nxënës i këtij apo i atij mësuesi, nuk guxon të pengohet assesi dhe nga askush. Asnjë institucion me vlerë nuk do t’i jepte të drejtë vetes dhe veprimit të tij nuk do t’i thoshte veprim i drejtë, sikundër që asnjë person - zyrtar i arsimit me nivel, nuk do ta konsideronte veten të ditur e të mençur, po të pengonte nxënësin të zgjidhte mësuesin e tij.

Dëshirën dhe kërkesën e fëmijës, për t’u bërë nxënës i këtij apo i atij mësuesi, nuk duhet penguar në asnjë mënyrë, përderisa nuk është fjala për formimin e paraleleve të padenja, johumane, për të cilat u bë fjalë më lart.

Të gjithë e dimë dëshirën, po edhe vështirësitë me të cilat ndeshet fëmija me rastin e nisjes për në shkollë. (Një parantezë: Noli, figura e shquar e kulturës kombëtare dhe botërore, në autobiografinë e tij rrëfen se si vështirë e kishte pasur të shkonte në klasë të parë, për ç’arsye, gjyshja e tij, Suma, ishte detyruar të rrinte bashkë me të në bankë, për gjashtë muaj me radhë). Të gjitha vështirësitë nxënësi do t’i kalojë me mbështetjen që do të gjejë tek të tjerët e, veçmas, me mbështetjen që do të gjejë tek mësuesi. Me mbështetjen tek mësuesi fëmija do të ndjehet më i fortë dhe i pamposhtur para vështirësive të ndryshme. Por, edhe më i fortë nxënësi do të ndjehet dhe vështirësitë do t’i kalojë edhe më lehtë pikërisht me mësuesin që e njeh, me mësuesin me të cilin ndjehet i afërt dhe në të cilin mbështetet përplot besim.

Shikuar pikërisht nga ky aspekt, nga aspekti psikologjik dhe pedagogjik, askush nuk ka të drejtë të përcaktojë kritere (“kriter”!!! – sa fjalë e tmerrshme kjo në kontekstin e problemit tonë), për të penguar regjistrimin e nxënësit në paralelen e mësuesit që ai do.

Shteti me institucionet e tij kanë për detyrë që fëmijëve t’ua sigurojë lirinë

Kur vërehen parregullsi me rastin e përfshirjes së fëmijëve në klasat e para të shkollës fillore, parregullsi të cilat reflektohen negativisht në shoqëri dhe në arritjet arsimore të dëshirueshme, është e nevojshme caktimi dhe zbatimi i rregullave, por, në këtë pikë, është tejet absurde të përmenden, të flitet dhe të zbatohen kritere, madje kritere të tilla, që sipas informatave publike, njëjtësohen me kriteret e punësimit të punëtorëve të arsimit (Shih informatën për Mbledhjen e K. Komunal të Gjilanit, të datës 29 qershor 2012, ku thuhet: “Kuvendi u njoftua përmes informatave me shkrim edhe për kriteret e pranimit të nxënësve në klasën e parë të shkollës fillore dhe për kriteret e pranimit të punëtorëve në arsim…”, Kuvendi Komunal miratoi një pako tjetër vendimesh, www.rajonipress.com, 29 qershor 2012; www.2lonline.com , 30 qershor 2012).

Rasti i mësipërm shtron një varg pyetjesh, të cilat, njëherazi, paraqesin edhe nivelin jo të dëshirueshëm të institucioneve tona të arsimit:

Pse u dashka komplikuar e bërë problem aq shumë puna e regjistrimit të nxënësve në klasat e para të shkollës fillore dhe nga një ekstrem, siç është ai i formimit të paraleles, sipas dëshirës së mësuesve të pandërgjegjshëm, të kalohet në ekstremin tjetër, në regjistrimin e nxënësve nëpër paralele, pa përfillur fare dëshirën dhe nevojën e nxënësit, dhe që, siç kërkon dikush, regjistri i nxënësve të regjistruar mësuesit t’i jepet në zarf?!

Pse ende në kohën tonë, në shek. XXI, institucionet tona të arsimit paskan defekte të tilla dhe qenkan në atë nivel, sa të vendosin kritere për pranimin e nxënësve në klasën e parë të shkollës fillore, kur dihet se nxënësit që duhet të fillojnë vijimin në shkollën fillore nuk obligohen t’i nënshtrohen kurrfarë detyrimi?!

Pse vetëm nxënësit tanë, që duhet të fillojnë vijimin në shkollën fillore, nuk paskan të drejtë ta vijojnë atë pa kurrfarë kushtesh, siç e kanë këtë të drejtë pothuajse gjithë nxënësit e botës dhe pse vetëm institucionet tona kërkojnë e vendosin kritere të tilla, që nuk i njeh bota dhe të cilat bëhen shkak i shkeljes së të drejtave elementare të njeriut ?!

Dihet se shoqëria moderne, siç duhet të jetë edhe kjo jona, dhe shteti me institucionet e tij kanë për detyrë që fëmijëve t’u sigurojnë lirinë dhe të drejtën që të vendosin vetë se ku dhe si do t’i vijojnë mësimet, dhe t’u sigurojë kushte të tilla që, fëmijët, në mënyrë sa më të përshtatshme, të mirë e të lehtë, t’i vijojnë dhe t’i marrin mësimet.

Por, nëse në rrethanat tona fëmijëve ende nuk mund t’u sigurohen kushte bashkëkohore të arsimit, për të cilat shqiptarët nuk kanë punuar, atëherë, së paku, të mos u vihen prangat e kohës skllavopronare!

Ata që vënë kushte e nxjerrin pengesa të tilla, të cilat pengojnë vijimin e lirë të mësimit të nxënësve të klasave të para (dhe jo vetëm të tyre), jo vetëm janë injorantë të mëdhenj, që nuk kanë asgjë të përbashkët me arritjet e tashme humane dhe arsimore, por janë edhe armiqtë më të mëdhenj të njerëzimit.

Gjykata e Hagës, nga një organ i drejtësisë në një shërbim politik

Shkruan: Fehmi RAMADANI

Pikërisht më 25 qershor 2012, duke përcjellë fjalën përfundimtare të Prokurorisë së Gjykatës së Hagës në rastin e akuzës së ish-kryeministrit të Kosovës Ramush Haradinaj dhe dy bashkëluftëtarëve të tij Lahi Brahimaj dhe Isak Musliu, duke dëgjuar për akuzat e Prokurorit ndaj tyre të krijohet përshtypja sikur ne këtu në këtë vend nuk kemi parë asgjë, nuk po dimë asgjë, nuk kemi përjetuar hiçgjë, bile edhe sikur nuk po dimë edhe përse po jetojmë. Çfarë u pa, çfarë u fol dhe çfarë u dëgjua në këtë Gjykatë, të krijohet bindja sikur ne, njerëzit e kësaj toke, kurrë nuk paskemi jetuar në këtë planetë!? Atëherë, me të drejtë mund të shtrohet pyetja: Çfarë është kjo Gjykatë? A është organ i drejtësisë ndërkombëtare, apo mekanizëm manipulativ politik, i cili shërben për interesa të ndryshme? A është ky organ i drejtësisë, apo në shërbim të politikës së grupeve të ndryshme të interesit?

Gjykata e Hagës si organ politik

Duke mos u futur në analizë më të zgjeruar mund të themi se pas luftës së vitit 1999 në Kosovë, pjesa dërmuese e shqiptarëve kishin një opinion pozitiv për fillimin e punës së saj. Hetimet që zhvilloheshin ndaj kriminelëve dhe krimeve serbe në hapësirat e Ballkanit ishin të mirëpritura, por me kalimin e kohës erdhi deri te ndryshimi i kursit të saj për çka kishte filluar.

Tani, kur kjo Gjykatë ka shqyrtuar dënime të ndryshme, si ndaj kroatëve, boshnjakëve, serbëve dhe së fundmi shqiptarëve, kursi i saj faktmbledhës dhe hetimit të krimeve sidokudo kishte devijuar në masë të madhe dhe nga një organ i drejtësisë ka rrëshqitur në një mekanizëm politik. Rastet e mëhershme të dënimit të disa pjesëtarëve të UÇK-së për kinse krime kundër njerëzimit në Kosovë mund të konsiderohen më shumë raste spekulative, raste me karaktere politike, apo të një balance politike për hesap të periudhës postkonfliktuoze. Rasti më i fundit i ripërsëritjes së akuzës ndaj Ramush Haradinajt dhe dy shokëve të tij, edhe përkundër lirimit të tyre të mëhershëm, padyshim se ka irrituar pjesën dërmuese të opinionit në Kosovë duke ngjallë mosbesim në drejtësinë dhe korrektësinë e saj. Pas rastit të djeshëm të këmbëngulësisë së prokurorit të kësaj Gjykate që me çdo kusht Ramush Haradinaj me shokë të dënohet maksimalisht prej 20 vjetësh burg qiti në shesh synimin parësor të saj, e cila më shumë është shndërruar në vegël politike sesa instrument i drejtësisë. Tashmë, edhe më shumë, kjo Gjykatë është shndërruar në një organ fals të drejtësisë për përfitime politike. Krejt kjo punë është duke ndodh për kinse të një pajtimi ndërmjet popujve të Ballkanit, të cilët në të kaluarën ishin në konflikt.

Akuza me standarde politike

Kjo drejtësi i standardeve të ndryshme është një sinjal i keq për të ardhmen e drejtësisë ndërkombëtare. Krimet dhe kriminelët duhet gjykuar, pa marrë parasysh nacionalitetin e tyre, por kjo çështje kaq shumë të politizohet dhe të deformohet në dëm të një populli të vogël, ndaj të cilët gjatë një shekulli, jo vetëm që ishin zhvilluar krime të llahtarshme, por kishte edhe përpjekje për gjenocid dhe shfarosje totale. Ramush Haradinaj dhe bashkëluftëtarët e tij kishin një vizion të qartë për çlirimin e Kosovës dhe jo kot vetes i kishin shtruar këtë obligim.

Tani, kur ky qëllim është realizuar dhe Kosova përgjithmonë hoqi zgjedhën e robërisë ka mbetur në detyrë të tjerëve të mbrojnë kauzën e saj çlirimtare, por edhe të njerëzve të saj, të cilët dhanë mjaft për të. Por, akuzat e prokurorit të Gjykatës së Hagës ishin të rënda edhe përkundër mbrojtjes së duhur. Politika në Kosovë, Shqipëri dhe gjetiu shumë pak ka punuar në mbrojtjen e kauzës çlirimtare të Kosovës, përkatësisht të njerëzve të saj. Këtu nuk po gjykohet Ramush Haradinaj me shokë, por po gjykohet një faqe e një historie të lavdishme të popullit shqiptar. Çdo vendim jo i drejtë ndaj këtij rasti do të ishte një betejë e humbur e kauzës shqiptare. Kjo nuk do të duhet të ndodhte, por me që ky organ tashmë ka rënë në ndikim të politikës, atëherë gjithçka është e mundur.

Dashtë Zoti që Ramushi dhe bashkëluftëtarët të tij të lirohen përfundimisht si të pafajshëm dhe t’i kthehen familjeve të tyre, në të kundërtën kjo do të ishte një padrejtësi shumë e madhe, si ndaj tyre, familjeve të tyre, por edhe ndaj popullit shqiptar në përgjithësi. Dhe në fund, jo më kot në vitin 1914 ambasadori amerikan George Fred Williams për Greqi dhe Mal të Zi duke pa padrejtësitë e mëdha që i bëheshin shqiptarëve nga fuqitë e atëhershme ishte shprehur: “Drejtësia dhe e vërteta nuk janë mbrojtje ose arsye në sallat e diplomacisë. Djali jem, ti nuk e di se me sa pak mëshirë qeveriset bota”.

A është gjuha e shqiptarëve të Shqipërisë dhe Kosovës e njëjtë, apo e ndryshme nga njëra-tjetra?!

Shkruan: Xhavit Kryeziu

Ne, populli shqiptar, pa marrë parasysh se ku jetojmë, në Shqipëri, në Kosovë, në trojet shqiptare nën Maqedoni e Mal të Zi, në Luginën e Preshevës apo kudo tjetër, me të drejtë mburremi para të tjerëve se jemi një popull i vetëm, dhe kemi një gjuhë, një histori, një flamur dhe doke e zakone krejtësisht të njëjta dhe të pandryshueshme nga njëri-tjetri. Ky fakt, mua më bën të ndjehem krenar që kam fatin të jem pjesëtar i këtij populli, i cili me shumë sakrifica dhe dinjitet ka arritur t’u bëjë ballë synimeve të pareshtura të fqinjëve tanë për të na zhdukur si komb. Zaten, ruajtja dhe kultivimi i gjuhës së unifikuar shqipe, për të gjithë shqiptarët anekënd trojeve etnike shqiptare, ka qenë meritë e pamohueshme e të gjithë brezave tanë, të cilët me idealin dhe punën e tyre patriotik, kanë kontribuar në ngritjen dhe përforcimin e vetëdijesimit kombëtar, duke pasur synim të përhershëm bashkimin e të gjithë shqiptarëve në një shtet të vetëm. Historia na mëson se e kaluara jonë ka qenë e vështirë dhe përplot padrejtësish të shumta të shkaktuara nga fqinjët tanë, të cilët edhe sot e kësaj dite nuk i kanë ndryshuar qëllimet e tyre antishqiptare.

Për fat të keq, synimeve të errëta të fqinjëve tanë i kanë “kontribuar”, në një mënyrë apo tjetër, edhe regjimet e egra antishqiptare, qoftë ai i Enver Hoxhës në Shqipëri, qoftë ai i ashtuquajtur demokratik i Josip Broz Titos në ish-Jugosllavi, duke nënkuptuar edhe Kosovën, e cila ishte pjesë e Jugosllavisë, gjegjësisht Serbisë deri më 1999.

Regjimet antishqiptare

Edhe regjimi i Hoxhës në Shqipëri, edhe ai i Titos në ish-Jugosllavi, ndonëse zyrtarisht nuk ishin të koordinuara me njëri-tjetrin, në thelb kishin një gjë të përbashkët, që të dyja ishin regjime antishqiptare! Nga të këqijat më të mëdha të regjimit të Enver Hoxhës në Shqipëri, ishte përpjekja që popullit shqiptar t’ua hiqte nga koka ndjenjat patriotike, duke ia ndryshuar dhe sajuar historinë që i shkonte për shtati vetëm interesave të regjimit të diktatorit të papërshkrueshëm Enver Hoxha. Për më keq, ai regjim kurrë nuk ia tregoi popullit shqiptar në Shqipëri shumë të vërteta, as të vërtetën e Kosovës, as të viseve të tjera shqiptare nën ish-Jugosllavi e Greqi. Si rrjedhojë, regjimi i Enver Hoxhës asnjëherë nuk është interesuar për fatin e “miqve” kosovarë, siç e konsideronte ai gjysmën e popullit shqiptar të mbetur padrejtësisht nën ish-Jugosllavi.

Në anën tjetër, edhe regjimi i Titos në ish-Jugosllavi, sado që në botë propagandohej si demokratik, kur është fjala për kombin tonë, kurrë nuk ka qenë i drejtë. Diktatori jugosllav Josip Broz Tito, me lehtësi dhe dinakëri ka arritur të manipulojë me Kosovën dhe shqiptarët e saj, duke ua dhënë disa të drejta, që në fakt mbërrinin deri në atë shkallë sa ato nuk zemëronin serbët, nga të cilët pushteti i Titos gjithmonë ka qenë në rrezik.

Për fat të keq, regjimi i Titos në ish-Jugosllavi i brumosur nga politika antishqiptare serbomadhe në njërën anë, dhe duke mos u penguar aq shumë nga politika e heshtur e Enver Hoxhës në Shqipëri, në anën tjetër, kanë tentuar që shqiptarët e Shqipërisë t’i paraqesin si popull i ndryshëm nga vëllezërit e tyre në ish-Jugosllavi, gjegjësisht në Kosovë. Qëllimet e tyre tendencioze shkonin aq larg sa ata për popullin “shiptar” (term përbuzës të cilin e përdornin për shqiptarët e ish-Jugosllavisë), kishin arritur ta “zbulojnë” edhe gjuhën “kosovare”, që gjithnjë sipas tyre gjoja ndryshonte nga populli dhe gjuha shqipe që flitej në Shqipëri!

“Konvertimi’ i shqiptarëve në “kosovarë”

Ndonëse për fat të mirë politika antishqiptare serbe kurrë nuk doli e suksesshme që ta bindte botën e qytetëruar me “zbulimet” e saja, çuditërisht ajo politikë duket se është joshur nga disa “analistë”, “intelektualë” apo “gjuhëtarë” shqipfolës, të cilët po dalin në shesh me “zbulimet” e tyre sidomos pas pavarësimit të Kosovës. Vështirë mund të kuptohen “faktet” e “intelektualëve” të tillë, të cilët 95 për qind të popullsisë shqiptare të Kosovës, i “shndërrojnë” në komb “kosovar”, kurse të tjerët çuditërisht i quajnë ashtu sikurse janë: serbë, turq, boshnjakë, goranë, romë, ashkalinj, egjiptas e çkado tjetër (të cilët dihet se kanë lindur si kërpudhat pas shiut nga regjimi i Milosheviqit në Konferencës e Rambujesë për Kosovën, më 1998, përmes të cilit synohej që Kosova të dukej si vend multi-etnik, e jo monoetnik shqiptar çfarë duhet të jetë në të vërtetë)! “Mendjemprehtët” e tillë nuk ndalen me kaq. Krahas “konvertimit’ të shqiptarëve në “kosovarë”, ata kanë “shpikur” edhe gjuhën “kosovare”, e cila nuk është tjetër veçse gjuha e pastër shqipe, por që “ndryshon” vetëm sipas tyre! Mbase, paaftësia e tyre për ta folur dhe shkruar drejt gjuhën letrare shqipe, duket se janë “faktet” e vetme në të cilat mbështeten ata. Për më shumë, “zbulimet” e mediokërve të tillë çojnë ujë në mullirin e armikut, në këtë rast të serbëve, dhe si rrjedhojë, mund të shkaktojnë përçarje përbrenda popullit shqiptar, këndej dhe andej kufirit.

Sido që të jetë, edhe pse faktet dhe argumentet e fuqishme dëshmojnë se populli shqiptar është një, dhe ka vetëm një gjuhë unike, kjo nuk do të thotë se shoqëria jonë nuk duhet të shqetësohet nga qëllimet antikombëtare të “intelektualëve”, “gjuhëtarëve” apo “analistëve” të tillë, “të pavarur”. Nuk mund të hidhen poshtë dyshimet se ata mund të jenë pjesë e financimeve nga qarqe të caktuara antishqiptare me qëllim të futjes së përçarjes përbrenda popullit shqiptar. Çdo injorim apo lëshim ndaj tyre, mund të sjellin pasoja të padëshirueshme për të nesërmen e shoqërisë së gjithëmbarshme shqiptare.

Historia e përbashkët

Kur është fjala për lëshimet, dua ta përmend rastin e transmetimit të ndeshjes finale të Kampionatit Evropian të Futbollit, nga kompania televizive “Supersport” nga Tirana, i cili është njëri nga shkaqet që më ka shtyrë ta bëjë shkrim. Finalen e 1 korrikut 2012, kompania “Supersport” e ka transmetuar me komentatorë të ndryshëm: në Supersport 1, me komentatorë nga Tirana për shikuesit nga Shqipëria, dhe në Supersport 2, me komentatorë nga Prishtina për shikuesit nga Kosova! Me gjithë respektin që unë e ndiej për kompaninë televizive Supersport nga Tirana, dhe me gjithë bindjen time të thellë se veprimi i tyre nuk ka qenë qëllimkeq, e aq më pak antikombëtar, unë mendoj se transmetimi i ndeshjes në gjuhët shqipe dhe “kosovare” ka qenë gabim i madh, ngase vetvetiu mund të krijojë bindjen se me të vërtetë gjuha shqipe e Shqipërisë ndryshuaka nga ajo e Kosovës! Përse bëhen kjo ndarje, ndonëse janë krejtësisht të panevojshme?! A nuk qenkemi ne shqiptarët, andej dhe këndej kufirit, të njëjtë me njëri-tjetrin?! A nuk e paskemi ne shqiptarët një gjuhë të vetme?! A paska me të vërtetë gjuhë shqipe dhe gjuhë “kosovare” ashtu sikurse pretendojnë disa shqipfolës “mendjemprehtë”?! Jo, or jo! Shqiptarët kanë qenë, janë dhe gjithmonë do të jenë një! Ne kemi në gjuhë të vetme dhe koj është gjuha shqipe. Ne kemi një histori të përbashkët dhe një flamur të vetëm që është kuq e zi me shqiponjën dykrenare, e cili na bashkon kudo që jemi! Nëse fati na ka dënuar që si komb të mos jetojnë në një shtet të përbashkët, kjo nuk do të thotë se ne ndryshojmë nga njëri-tjetri. Në këtë kontekst, asnjë shqiptar, pa marrë parasysh se ku jeton, nuk mund të jetë as më pak as më shumë shqiptar! Përse nuk paska mundësi që shikuesit nga Kosova ta dëgjojnë komentatorin nga Shqipëria, i cili flet nuk flet gjuhë tjetër përveç shqipes?! Përse mua, si shqiptar që jam nga Kosova, nuk më pengon, dhe e kuptoj pa asnjë problem gjuhën letrare shqipe që flitet në Shqipëri apo kudo tjetër në trojet etnike shqiptare?! Kush u ka faj atyre “intelektualëve” të mjerë që nuk e kuptojnë këtë gjuhë mirë, të ëmbël, të shtrenjtë, e të dëlirë, siç e quante i madhi ynë Naim Frashëri (i cili është sa i Shqipërisë, po aq edhe i Kosovës)?!

Emisionet e përbashkëta

Dashakeqësit e tillë të popullit shqiptar, unë do t’i ktheja për pak çaste në kohën e ish-Jugosllavisë, të cilët duket se ata e kujtojnë me nostalgji, për t’i bindur se “zbulimet”e tyre nuk kanë të bëjnë aspak me të vërtetën. Atëbotë, secila nga tetë njësitë federale që e përbënin ish-Jugosllavinë, e kishte radiotelevizionin e vet qendror. Kosova, si njëra prej atyre njësive, e kishte RTP-në (Radiotelevizionin e Prishtinës). Nëse zhvillohej ndonjë ngjarje sportive, ta zëmë në Serbi, atë e transmetonte Televizioni i Beogradit për shikuesit e vet në Serbi, ndërsa komentatori, i cili fliste serbokroatisht (sot serbisht), ishte po i njëjti, i cili komentonte edhe për shikuesit nga Kroacia, Mali i Zi, Vojvodina dhe Bosnjë-Hercegovina, ndonëse gjuhët e tyre janë të ndryshme nga njëra-tjetra (të paktën kjo mund të vërtetohet sot pas pavarësimit të tyre nga ish-Jugosllavia). Njësoj ndodhte edhe me ngjarjet e shumta sportive që ndodhnin në Kroaci, Bosnjë etj. ku komentatori ishte lokal, mirëpo ai ishte i njëjti për tërë rrjetin e gjerë televiziv jugosllav. Këtë fakte më japin të drejtë që t’i pyes “intelektualët”, “gjuhëtarët” apo “analistët” e tillë “të pavarur”: si ka mundësi që serbët, kroatët, boshnjakët e malazezët ta dëgjojnë, kuptojnë dhe durojnë gjuhën e njëri-tjetrit, kurse ne shqiptarët e Kosovës dhe ata të Shqipërisë, të cilët e kemi një gjuhë krejtësisht të njëjtë, të mos e “kuptojmë” gjuhën dhe të folmen identike të njëri-tjetrit?! Ku janë ato dallime gjuhësore të cilat i ditkan vetëm ata?! Tjetër gjë mund të jetë intonacioni, i cili vërtet është i ndryshëm, por gjuha është e njëjtë! Për më shumë, mua më vjen keq që kompania Supersport i ka krijuar kanalet e ndryshme sportive (Supersport Kosova) për shqiptarët nga Kosova, sado që kjo nuk ka qenë aspak e nevojshme. Në mënyrë që njëra palë të mos ndihet indiferente (gjë që sipas meje nuk ka asnjë arsye të ndihet e tillë), atëherë ka mundësi që në të njëjtin kanal të komentojnë dy komentatorë, një nga Shqipëria, një nga Kosova, dhe i njëjti të transmetohet njësoj për tërë hapësirën shqiptare. Vetëm duke e dëgjuar njëri-tjetrin, ne kemi mundësi t’i mësojmë shprehjet e njëri-tjetrit, dhe vetëm kjo është mënyra që ndihmon në përafrimin, e pse jo edhe në bashkimin kombëtar!

Për fund, dua të theksoj se përpjekjeve të shqipfolësve të tillë, dhe atë atyre të ngjashëm me ta, duhet t’i kundërvihemi me të gjitha forcat tona. Pavarësia e Kosovës dhe ecja me hapa të hovshëm e teknologjisë mediatike janë fat për të gjithë shqiptarët, që nëse ende jo politikisht, atëherë së paku praktikisht mund mundësojnë në bashkimin kombëtar. Përse punojmë mbrapsht dhe kundër vetvetes, kur i kemi të gjitha kushtet që të punojmë për të mirën tonë? Përse TVSH-ja dhe RTK-ja, si dy televizione publike shtetërore në të dy shtetet, nuk i koordinojnë punët e tyre dhe nuk e themelojnë një program të përbashkët televiziv gjithëshqiptar?! Ose, përse këto dy televizione, të paktën akoma nuk kanë emisione të përbashkëta p. sh. Programin e mëngjesit apo lajmet e përbashkëta? Nuk duhet të presim nga dikush i huaji ta marrë nismën dhe ta bëj punën, për të cilën ne vetë jemi të obliguar ta bëjmë vetë. Nëse mendojmë të kundërtën, atëherë kurrë nuk do ta arrijmë cakun të cilin e dëshiron pjesa dërmuese e popullit shqiptar.

xhavitkryeziu@yahoo.com

Z. Oliver Jens Shmit, e keni ditur që Napoleoni ishte serb?

Shkruan: Fahri Xharra

Kur Dr. Jarçeviqi, akademik, në kohën e tij paska pas dalë me tezën e tij se Napoleoni ishte me origjinë serbe paska pas qenë një guxim i madh i tij, dhe për këtë “zbulim” qenka bazuar në atë që familja e Napoleonit e kishte prejardhjen nga veriu i Italisë: Etruria, prej nga janë shpërngulur në Korzikë. Shkencëtarët amerikanë paskan zbuluar gjithashtu që alfabeti Etrusk është serb, dhe se etruskët paskan pas folur serbish.

Serbët vuajnë shumë nga ajo që janë të pa-origjinë, prandaj edhe me instinktin e tyre prej mashtruesi i kanë veset e tyre shumë të këqija që e çorodisin historinë dhe origjinën e tyre, e me këtë e njollosin atë të të tjerëve e me këtë rast tonën. Është për çudi që Perëndimi i “han”rrenat e tyre; se ku e kanë qëllimin nuk e di.

Në mënyrën më fëmijërore dhe aspak shkencore, por qesharake ata dalin me një “zbulim” të tyre : “Napoleon je srbin, dokazano!”

- “U vërtetua se Napoleoni është serb !”

Kur Napoleoni paska pas marrë vesh se ishte serb; për këtë vonesë të zbulimit të identitetit të tij nacional, paska pas deklaruar: “Sikur ta dija se jam serb, kisha për të qenë edhe më i madh!”

“Etruskët janë serbë”

Në takimin e Akademisë serbe, në Valevë, aty ku u promovua libri “Shqiptarët- Ilir të rrejshëm”, qenka diskutuar edhe më shumë për të “kaluarën historike” serbe. Dr. Slobodan Jarçeviq thoshte se sa u përket etruskëve, ëma e Napoleonit kur u zu pas një kryengritjeje në Korse kundër Francës, paska pas thënë: “Ne nuk jemi italianë, edhe pse kemi ardhur nga Italia, ne nuk jemi francez, por jemi etruskë”. “Meqenëse shkencëtari prof. Vukçeviq, në Amerikë ka zbuluar se etruskët janë serbë, atëherë vetvetiu kuptohet se Napoleoni ishte serb”. Sipas serbëve Napoleon Bonaparta ishte pra, me origjinë etruske. Kur dr. Jarçeviqi, akademik, në kohën e tij paska pas dalë me tezën e tij se Napoleoni ishte me origjinë serbe, paska pas qenë një guxim i madh i tij, dhe për këtë “zbulim” qenka bazuar në atë që familja e Napoleonit e kishte prejardhjen nga veriu i Italisë: Etruria, prej nga janë shpërngulur në Korzikë. Shkencëtarët amerikanë paskan zbuluar gjithashtu që alfabeti etrusk është “serb”, dhe se etruskët paskan pas folur serbisht. Sa krenari që të gjitha 22 shkronjat e cirilikes serbe të sotme paskan qenë etruske!...

“Po serbët kush janë”?! Pyetej dr. Skënder Rizaj dhe përgjigja e tij ishte kjo: “Gjykuar sipas burimeve historike të njohura deri më tani, mund të thuhet se serbët me prejardhje “nuk janë sllavë, siç nuk janë autokton në Ballkan, aq më pak në Kosovë. Ani pse për këtë flasin me të madhe thuajse bota, sidomos shkenca nuk i njeh”. Për origjinën e një populli, qofshin ata edhe sllavët, rol të veçantë kanë shkencat ndihmëse të historisë sidomos: Arkeologjia dhe poçaria e filigranologjia, armët dhe mënyra e varrosjes te Ilirët, paleografia cirilike, te sllavët, diplomatika (sidomos dokumentet në latinisht dhe greqisht, kronologjia, seragjistika, heraldika, gjenealogjia, bibliografia, arkivistika, toponimia, fitonomia etj., në përgjithësi te popujt etj.

“Serbët në të vërtetë kanë origjinë turke. Kanë prejardhje nga fisi turko-avar”. Rreth shekullit VII, ata me shumë fise të tjera turke kaluan lumin Danub dhe u vendosën në krahun e djathtë të rrethinës të Smederevës. Ishin si të gjitha fiset turke nomadë dhe kalorës. Z. Rizaj, thekson: “As emri serb nuk ka origjinë sllave”, është emër profesioni me etimologji iraniane-turke”. Ai pastaj shton: “Serbët para se të vendoseshin në Ballkan kanë qenë mercenarë në shërbim të sundimtarëve iranianë. Prej tyre ishin pagëzuar me emrin “Serbezë, serbazë”, që do të thotë të lirë nga detyrimet (taksat) shtetërore për shkak të shërbimit që bënin në të mirë të shtetit. Ky status i këtyre kalorësve (avarë-serbezë, në ambientin e ri të Ballkanit u garantua edhe nga perandorët bizantin”.

Ankesat për qëndrimin e perëndimorëve

Serbët ankohen në qëndrimin perëndimor ndaj tyre dhe që me marritë e tyre po e sillkanë botën afër katastrofës: “nuk është e çuditshme që psikologu Riçard Lin vjen në përfundim: “Serbët janë populli më pak inteligjent i Evropës”, si dhe Riçard Hollbruku, i cili thoshte: “Ne spominjite mi to govno od srpske istorije”, dhe më këtë u përhap urrejtja ndaj serbëve nëpër botë. Kur serbët kanë luftuar për ta mbrojtur Evropën prej Azisë, Evropës nuk i hante palla që ta ndihmojë Serbinë në Betejat e Dubravicës afër Paraqinit (1381). Në atë të Ploçnikut më 1386, të Bileqes, më 1388, të Kosovës më 1389, shkruan Akademik Radovan Samarxhiq. Të dy Riçardët duheshin të turpëroheshin me thënien e Kemal Ataturkut në pritjen e luftarakëve serbë: “Jam shumë krenar që po takohem me përfaqësuesit e popullit më trim në botë-serbët, të cilët e errësuan famën e Spartës së lashtë dhe popull, i cili u zbukurua me kurorat prej gjetheve te dafinës”.

Ne “Me të vërtetën historike kundër jo të vërtetës”, prof. Nikola Kuliç shkruan: “Se mos të ishin turqit nuk do të kishim serb në Itali”. Sipas shënimeve shumë të vjetra, serbët e Malit të Zi, të Dalmacisë serbe dhe vendeve tjera serbe dhe me një grusht shqiptarësh, pas Betejës së Kosovës nën udhëheqjen e Skënderbeut (???) u vendosën në krahinat e Molizes në Jugun e Italisë, përballë, siç shkruante në të vjetra, “Dubrovnikut tonë serb”. E kishin jetën, i kishin tokat serbe dhe në netët e kthjellëta nga Italia shikonin në Detin Adriatik të tyre. Edhe pse vetvetes i thoshin me krenari se janë serbë, por edhe italianët si të tillë i pranuan dhe i regjistruan.

Kanë filluar edhe gjetjet “gjenetike” të gjenit serb nëpër botë. Profesori shkruan se sa herë takon gjenin fisnor të Sardenjës, përqafohemi po si vëllai me vëlla. Gjeni ynë (serb) u gjet në 70 për qind të popullatës së Jugut të Italisë, kurse në Hvar, 66 për qind, Braç-55 për qind, por duke shkuar më lartë nga Kroacia Veriore dhe Sllovenia, gjeni 12 a 2 nuk gjendet.

Vjedhja e historisë

Mu kujtua që në një blog kroat e lexova këtë: Alo, policia, dua të lajmëroj vjedhjen e gjenit tonë; Vjedhja e historisë, shkrimtarëve, shkencëtarëve, mbamendjes historike, e territoreve … tani po na vidhet edhe gjeni nga serbët. Shumë simptomatike...!

Pa e lajmëruar policinë, unë po vazhdoj të tregoj guximin paranoik serb në vjedhjen e fakteve historike, lëvizjeve dhe pasionet e tyre. Ne krahinën e Molizes në shekullin XIV na paskan pas qenë nëntë vendbanime serbe. Deri në shek. XV, paskan pas mundur të ruajnë, me gjithë ballafaqimet e ashpra me rrethin dhe kohën, të ruajnë ndjenjën e të qenit serb, të ruajnë gjuhën serbe dhe zakonet e tyre serbe. Të gjashtë vendbanimet tjera përkundër asaj që e paskan humbur gjuhën serbe, por në mendjen e tyre ka mbetur e shkruar prejardhja e tyre serbe. Vendet e banuara ishin: Cerifelo, Palata, Tavena, Akvaviva, San Feliqe, Montemiro, San Gjakomo dhe San Biazo. Sipas të dhënave të vitit 1885, gjuha serbe ruhej vetëm në Akuaviva Kolekroçe, San Feliqe dhe në Montemirio.

Alo Policia? … Me këta serbë janë marrë studiues gjermanë, italianë dhe një studiues serb. Më të saktit ishin linguisti dhe këshilltari i Mbretërisë Italian z. Askoli, pastaj shkrimtari Tomaso Vitale, si dhe profesori me themel Risto Kovaçeviqi, i cili studimet e tij për serbët e Italisë i ka botuar në vitin 1885 në: "Glasniku Srpskoga učenog društva" (Libri 62; i shtypur në shtypshkronjën e Serbisë dhe shitur në librarinë e V. Valozhiqit. Impresionuese !

Këshilltari i Mbretërisë së Italisë Z. Askoli në “ Politecnico di Milano”(shkurt 1867) shkruante: “ Gjuha sllave e kolonive është gjuhë serbe, po e njëjta gjuhë që flitet në Dalmaci, Mal të Zi, Serbi etj. Kolonitë serbe e donin shumë regjionin e Molises, dhe me fanatizëm e ruanin gjuhë e tyre serbe, por edhe atdheun e tyre Italinë. Për lirinë e Italisë shkëlqeu edhe serbo-italiani Nikola Neri, i cili paska pas vdekur më 1799 së bashku me Paganon, Karaçolin, Karafin. I njohur është Nikola Neri me atë që vendasve iu thoshte: “Mos e harroni gjuhën tonë. “Dhe, kur paska pas shkuar profesori i lartpërmendur Risto, në vitin 1864 e paska pas gjetur të venë e Nikola Nerit duke e pritur në hyrje të shtëpisë dhe duke ia rikujtuar legjendat serbe! … Policia, pse po vonoheni?

Miodrag Mihajloviq: “Përveç në provincën e Molises serbet kanë jetuar në Abrucio, Avelino, Puglia dhe Kalabri. Një vendbanim i madh në Kijeto sipas serbëve është quajtur Schiavi d' Abruzzo ( Abrushki Serbi.) Sipas regjistrit të vitit 1591 Vendi Polcarino ishte i pastër krejtësisht vetëm me serbë”.

Të thuhet e vërteta për historinë serbe

Në këtë hallakamë të vjedhjesh së pafytyrë, pa norma morale e as shkencore të historisë së huaj e kisha lutur Zotin Oliver Jens Shmit, që të thotë të vërtetën e historisë serbe.

Po a, edhe Arbëreshët e Italisë paskan qenë serb? Topi është te Ju Zoti Oliver Jens Shmit.

Një popull me këto tipare (shënime të shek. X):”...... Kur burri martohej dhe konstatonte se nusja ishte akoma e virgjër mund dhe ta rikthente, sepse sipas tij nëse vlente diçka ajo nuk mund te kishte mbetur e virgjër. Femrat para martesës e kishin një rregull që kishte të bënte me vashat e reja të cilat shkonin tek burimet e ujit, nga ku atje mund të vidheshin për të bërë marrëdhënie para martesës pa ndonjë problem. Mbetja shtatzënë ishte një ngjarje shumë e rëndësishme. Nëse burri nuk arrinte ta linte nusen shtatzënë me konsensusin e familjes ndërhynte vjehrri ose një i afërt i ngushtë. E veja në përgjithësi vritej, duke e djegur së bashku e burrin e vdekur. “.....Pra, një popull që vetëqeverisej me këso lloj ligjesh.... si mund ta krijojë historinë?