Shkruan: Xhavit Kryeziu
Ne, populli shqiptar, pa marrë parasysh se ku jetojmë, në Shqipëri, në Kosovë, në trojet shqiptare nën Maqedoni e Mal të Zi, në Luginën e Preshevës apo kudo tjetër, me të drejtë mburremi para të tjerëve se jemi një popull i vetëm, dhe kemi një gjuhë, një histori, një flamur dhe doke e zakone krejtësisht të njëjta dhe të pandryshueshme nga njëri-tjetri. Ky fakt, mua më bën të ndjehem krenar që kam fatin të jem pjesëtar i këtij populli, i cili me shumë sakrifica dhe dinjitet ka arritur t’u bëjë ballë synimeve të pareshtura të fqinjëve tanë për të na zhdukur si komb. Zaten, ruajtja dhe kultivimi i gjuhës së unifikuar shqipe, për të gjithë shqiptarët anekënd trojeve etnike shqiptare, ka qenë meritë e pamohueshme e të gjithë brezave tanë, të cilët me idealin dhe punën e tyre patriotik, kanë kontribuar në ngritjen dhe përforcimin e vetëdijesimit kombëtar, duke pasur synim të përhershëm bashkimin e të gjithë shqiptarëve në një shtet të vetëm. Historia na mëson se e kaluara jonë ka qenë e vështirë dhe përplot padrejtësish të shumta të shkaktuara nga fqinjët tanë, të cilët edhe sot e kësaj dite nuk i kanë ndryshuar qëllimet e tyre antishqiptare.
Për fat të keq, synimeve të errëta të fqinjëve tanë i kanë “kontribuar”, në një mënyrë apo tjetër, edhe regjimet e egra antishqiptare, qoftë ai i Enver Hoxhës në Shqipëri, qoftë ai i ashtuquajtur demokratik i Josip Broz Titos në ish-Jugosllavi, duke nënkuptuar edhe Kosovën, e cila ishte pjesë e Jugosllavisë, gjegjësisht Serbisë deri më 1999.
Regjimet antishqiptare
Edhe regjimi i Hoxhës në Shqipëri, edhe ai i Titos në ish-Jugosllavi, ndonëse zyrtarisht nuk ishin të koordinuara me njëri-tjetrin, në thelb kishin një gjë të përbashkët, që të dyja ishin regjime antishqiptare! Nga të këqijat më të mëdha të regjimit të Enver Hoxhës në Shqipëri, ishte përpjekja që popullit shqiptar t’ua hiqte nga koka ndjenjat patriotike, duke ia ndryshuar dhe sajuar historinë që i shkonte për shtati vetëm interesave të regjimit të diktatorit të papërshkrueshëm Enver Hoxha. Për më keq, ai regjim kurrë nuk ia tregoi popullit shqiptar në Shqipëri shumë të vërteta, as të vërtetën e Kosovës, as të viseve të tjera shqiptare nën ish-Jugosllavi e Greqi. Si rrjedhojë, regjimi i Enver Hoxhës asnjëherë nuk është interesuar për fatin e “miqve” kosovarë, siç e konsideronte ai gjysmën e popullit shqiptar të mbetur padrejtësisht nën ish-Jugosllavi.
Në anën tjetër, edhe regjimi i Titos në ish-Jugosllavi, sado që në botë propagandohej si demokratik, kur është fjala për kombin tonë, kurrë nuk ka qenë i drejtë. Diktatori jugosllav Josip Broz Tito, me lehtësi dhe dinakëri ka arritur të manipulojë me Kosovën dhe shqiptarët e saj, duke ua dhënë disa të drejta, që në fakt mbërrinin deri në atë shkallë sa ato nuk zemëronin serbët, nga të cilët pushteti i Titos gjithmonë ka qenë në rrezik.
Për fat të keq, regjimi i Titos në ish-Jugosllavi i brumosur nga politika antishqiptare serbomadhe në njërën anë, dhe duke mos u penguar aq shumë nga politika e heshtur e Enver Hoxhës në Shqipëri, në anën tjetër, kanë tentuar që shqiptarët e Shqipërisë t’i paraqesin si popull i ndryshëm nga vëllezërit e tyre në ish-Jugosllavi, gjegjësisht në Kosovë. Qëllimet e tyre tendencioze shkonin aq larg sa ata për popullin “shiptar” (term përbuzës të cilin e përdornin për shqiptarët e ish-Jugosllavisë), kishin arritur ta “zbulojnë” edhe gjuhën “kosovare”, që gjithnjë sipas tyre gjoja ndryshonte nga populli dhe gjuha shqipe që flitej në Shqipëri!
“Konvertimi’ i shqiptarëve në “kosovarë”
Ndonëse për fat të mirë politika antishqiptare serbe kurrë nuk doli e suksesshme që ta bindte botën e qytetëruar me “zbulimet” e saja, çuditërisht ajo politikë duket se është joshur nga disa “analistë”, “intelektualë” apo “gjuhëtarë” shqipfolës, të cilët po dalin në shesh me “zbulimet” e tyre sidomos pas pavarësimit të Kosovës. Vështirë mund të kuptohen “faktet” e “intelektualëve” të tillë, të cilët 95 për qind të popullsisë shqiptare të Kosovës, i “shndërrojnë” në komb “kosovar”, kurse të tjerët çuditërisht i quajnë ashtu sikurse janë: serbë, turq, boshnjakë, goranë, romë, ashkalinj, egjiptas e çkado tjetër (të cilët dihet se kanë lindur si kërpudhat pas shiut nga regjimi i Milosheviqit në Konferencës e Rambujesë për Kosovën, më 1998, përmes të cilit synohej që Kosova të dukej si vend multi-etnik, e jo monoetnik shqiptar çfarë duhet të jetë në të vërtetë)! “Mendjemprehtët” e tillë nuk ndalen me kaq. Krahas “konvertimit’ të shqiptarëve në “kosovarë”, ata kanë “shpikur” edhe gjuhën “kosovare”, e cila nuk është tjetër veçse gjuha e pastër shqipe, por që “ndryshon” vetëm sipas tyre! Mbase, paaftësia e tyre për ta folur dhe shkruar drejt gjuhën letrare shqipe, duket se janë “faktet” e vetme në të cilat mbështeten ata. Për më shumë, “zbulimet” e mediokërve të tillë çojnë ujë në mullirin e armikut, në këtë rast të serbëve, dhe si rrjedhojë, mund të shkaktojnë përçarje përbrenda popullit shqiptar, këndej dhe andej kufirit.
Sido që të jetë, edhe pse faktet dhe argumentet e fuqishme dëshmojnë se populli shqiptar është një, dhe ka vetëm një gjuhë unike, kjo nuk do të thotë se shoqëria jonë nuk duhet të shqetësohet nga qëllimet antikombëtare të “intelektualëve”, “gjuhëtarëve” apo “analistëve” të tillë, “të pavarur”. Nuk mund të hidhen poshtë dyshimet se ata mund të jenë pjesë e financimeve nga qarqe të caktuara antishqiptare me qëllim të futjes së përçarjes përbrenda popullit shqiptar. Çdo injorim apo lëshim ndaj tyre, mund të sjellin pasoja të padëshirueshme për të nesërmen e shoqërisë së gjithëmbarshme shqiptare.
Historia e përbashkët
Kur është fjala për lëshimet, dua ta përmend rastin e transmetimit të ndeshjes finale të Kampionatit Evropian të Futbollit, nga kompania televizive “Supersport” nga Tirana, i cili është njëri nga shkaqet që më ka shtyrë ta bëjë shkrim. Finalen e 1 korrikut 2012, kompania “Supersport” e ka transmetuar me komentatorë të ndryshëm: në Supersport 1, me komentatorë nga Tirana për shikuesit nga Shqipëria, dhe në Supersport 2, me komentatorë nga Prishtina për shikuesit nga Kosova! Me gjithë respektin që unë e ndiej për kompaninë televizive Supersport nga Tirana, dhe me gjithë bindjen time të thellë se veprimi i tyre nuk ka qenë qëllimkeq, e aq më pak antikombëtar, unë mendoj se transmetimi i ndeshjes në gjuhët shqipe dhe “kosovare” ka qenë gabim i madh, ngase vetvetiu mund të krijojë bindjen se me të vërtetë gjuha shqipe e Shqipërisë ndryshuaka nga ajo e Kosovës! Përse bëhen kjo ndarje, ndonëse janë krejtësisht të panevojshme?! A nuk qenkemi ne shqiptarët, andej dhe këndej kufirit, të njëjtë me njëri-tjetrin?! A nuk e paskemi ne shqiptarët një gjuhë të vetme?! A paska me të vërtetë gjuhë shqipe dhe gjuhë “kosovare” ashtu sikurse pretendojnë disa shqipfolës “mendjemprehtë”?! Jo, or jo! Shqiptarët kanë qenë, janë dhe gjithmonë do të jenë një! Ne kemi në gjuhë të vetme dhe koj është gjuha shqipe. Ne kemi një histori të përbashkët dhe një flamur të vetëm që është kuq e zi me shqiponjën dykrenare, e cili na bashkon kudo që jemi! Nëse fati na ka dënuar që si komb të mos jetojnë në një shtet të përbashkët, kjo nuk do të thotë se ne ndryshojmë nga njëri-tjetri. Në këtë kontekst, asnjë shqiptar, pa marrë parasysh se ku jeton, nuk mund të jetë as më pak as më shumë shqiptar! Përse nuk paska mundësi që shikuesit nga Kosova ta dëgjojnë komentatorin nga Shqipëria, i cili flet nuk flet gjuhë tjetër përveç shqipes?! Përse mua, si shqiptar që jam nga Kosova, nuk më pengon, dhe e kuptoj pa asnjë problem gjuhën letrare shqipe që flitet në Shqipëri apo kudo tjetër në trojet etnike shqiptare?! Kush u ka faj atyre “intelektualëve” të mjerë që nuk e kuptojnë këtë gjuhë mirë, të ëmbël, të shtrenjtë, e të dëlirë, siç e quante i madhi ynë Naim Frashëri (i cili është sa i Shqipërisë, po aq edhe i Kosovës)?!
Emisionet e përbashkëta
Dashakeqësit e tillë të popullit shqiptar, unë do t’i ktheja për pak çaste në kohën e ish-Jugosllavisë, të cilët duket se ata e kujtojnë me nostalgji, për t’i bindur se “zbulimet”e tyre nuk kanë të bëjnë aspak me të vërtetën. Atëbotë, secila nga tetë njësitë federale që e përbënin ish-Jugosllavinë, e kishte radiotelevizionin e vet qendror. Kosova, si njëra prej atyre njësive, e kishte RTP-në (Radiotelevizionin e Prishtinës). Nëse zhvillohej ndonjë ngjarje sportive, ta zëmë në Serbi, atë e transmetonte Televizioni i Beogradit për shikuesit e vet në Serbi, ndërsa komentatori, i cili fliste serbokroatisht (sot serbisht), ishte po i njëjti, i cili komentonte edhe për shikuesit nga Kroacia, Mali i Zi, Vojvodina dhe Bosnjë-Hercegovina, ndonëse gjuhët e tyre janë të ndryshme nga njëra-tjetra (të paktën kjo mund të vërtetohet sot pas pavarësimit të tyre nga ish-Jugosllavia). Njësoj ndodhte edhe me ngjarjet e shumta sportive që ndodhnin në Kroaci, Bosnjë etj. ku komentatori ishte lokal, mirëpo ai ishte i njëjti për tërë rrjetin e gjerë televiziv jugosllav. Këtë fakte më japin të drejtë që t’i pyes “intelektualët”, “gjuhëtarët” apo “analistët” e tillë “të pavarur”: si ka mundësi që serbët, kroatët, boshnjakët e malazezët ta dëgjojnë, kuptojnë dhe durojnë gjuhën e njëri-tjetrit, kurse ne shqiptarët e Kosovës dhe ata të Shqipërisë, të cilët e kemi një gjuhë krejtësisht të njëjtë, të mos e “kuptojmë” gjuhën dhe të folmen identike të njëri-tjetrit?! Ku janë ato dallime gjuhësore të cilat i ditkan vetëm ata?! Tjetër gjë mund të jetë intonacioni, i cili vërtet është i ndryshëm, por gjuha është e njëjtë! Për më shumë, mua më vjen keq që kompania Supersport i ka krijuar kanalet e ndryshme sportive (Supersport Kosova) për shqiptarët nga Kosova, sado që kjo nuk ka qenë aspak e nevojshme. Në mënyrë që njëra palë të mos ndihet indiferente (gjë që sipas meje nuk ka asnjë arsye të ndihet e tillë), atëherë ka mundësi që në të njëjtin kanal të komentojnë dy komentatorë, një nga Shqipëria, një nga Kosova, dhe i njëjti të transmetohet njësoj për tërë hapësirën shqiptare. Vetëm duke e dëgjuar njëri-tjetrin, ne kemi mundësi t’i mësojmë shprehjet e njëri-tjetrit, dhe vetëm kjo është mënyra që ndihmon në përafrimin, e pse jo edhe në bashkimin kombëtar!
Për fund, dua të theksoj se përpjekjeve të shqipfolësve të tillë, dhe atë atyre të ngjashëm me ta, duhet t’i kundërvihemi me të gjitha forcat tona. Pavarësia e Kosovës dhe ecja me hapa të hovshëm e teknologjisë mediatike janë fat për të gjithë shqiptarët, që nëse ende jo politikisht, atëherë së paku praktikisht mund mundësojnë në bashkimin kombëtar. Përse punojmë mbrapsht dhe kundër vetvetes, kur i kemi të gjitha kushtet që të punojmë për të mirën tonë? Përse TVSH-ja dhe RTK-ja, si dy televizione publike shtetërore në të dy shtetet, nuk i koordinojnë punët e tyre dhe nuk e themelojnë një program të përbashkët televiziv gjithëshqiptar?! Ose, përse këto dy televizione, të paktën akoma nuk kanë emisione të përbashkëta p. sh. Programin e mëngjesit apo lajmet e përbashkëta? Nuk duhet të presim nga dikush i huaji ta marrë nismën dhe ta bëj punën, për të cilën ne vetë jemi të obliguar ta bëjmë vetë. Nëse mendojmë të kundërtën, atëherë kurrë nuk do ta arrijmë cakun të cilin e dëshiron pjesa dërmuese e popullit shqiptar.
xhavitkryeziu@yahoo.com
