ROMJA QË MË DESHI

Vullnet Mato

ROMJA QË MË DESHI

Në djalëri ndjeva
se nuk isha aspak racist,
kur zjarri i gjakut
m’u ndez keq për vajza.
Te një kumbull rome
befas m’u ngjitën sytë,
aq sa u çmenda
për ato kokrrat e saja.

Ajo qe e para ku desha
të kalibroj djalërinë
dhe rashë me kokë
në thellësinë që nxinte.
Thashë më mirë
të mbytesha tek ajo rominë,
të ma shuante tërësisht
atë prush që më digjte...

Ajo drithërohej si gjethja
kur e fëshfërin flladi,
dhe afshin përvëlues
ma gurgullonte në gjoks.
Kazani i piteve,
ku hojet kullojnë mjaltin,
nga rrotullimi i fuqishëm,
nuk shkundet më fort...

Pranoja dhe në kasolle
të braktisur nga çobenjtë,
të jetoja me atë rome
që shpirtin ma shpërthente,
sikur ai romi plak
që martoi të bijën shpejtë,
gaxhonjtë e bardhë
aq shumë mos t'i urrente...

DERI KUR MË GËNJESHTRAT SERBE ?

Me rastin e Ditës Kombëtare të të Pagjeturve në Kosovë, kryetari i Komisionit Qeveritar për të Pagjeturit, Prenk Gjetaj, ka thënë për “Epokën e re” se bashkësia ndërkombëtare duhet t`i bëjë presion dhe ta detyrojë Serbinë ta tregojë vendndodhjen e varrezave ilegale

Sot (e shtunë) është Dita Kombëtare e të Pagjeturve në Kosovë, ndërsa ende nuk është zbardhur fati i 1 mijë e 750 personave që janë zhdukur gjatë luftës së fundit.

Kryetari i Komisionit Qeveritar për të Pagjeturit, Prenk Gjetaj, në një bisedë për “Epokën e re”, ka thënë se bashkësia ndërkombëtare duhet t’i bëjë më shumë presion Serbisë për të treguar për vendndodhjen e varrezave ilegale. “Deri më tani zhvillohet një dialog me komitetin ndërkombëtar të Kryqit të Kuq, por kërkohet që këtij dialogu t`i japë infuzion bashkësia evropiane, që ta detyrojë Serbinë të tregojë për vendndodhjen e varrezave klandestine apo ilegale”, ka thënë Gjetaj. Sipas tij, Qeveria e Kosovës me krijimin e komisionit qeveritar, i cili i organizon e koordinon aktivitetet me institucionet e tjera profesionale, ka bërë çka është e mundur për këtë çështje. Ai ka thënë se për Qeverinë e Kosovës çështja e të pagjeturve është një nga prioritet kryesore.

Gjetaj nuk ka lënë pa i fajësuar për ketë proces edhe ndërkombëtarët. “Nuk ka ndonjë të dhënë, informacion apo mundësi që ka ekzistuar që nuk e kemi shfrytëzuar dhe që nuk do ta shfrytëzojmë. Mirëpo procesi ende mbahet në duart e ndërkombëtareve, shembull Departamenti i Mjekësisë Ligjore që ka të bëjë për çështjen e personave të zhdukur. Pra, prej identifikimit të lokacionit, kërkesës për leje, urdhëresës gjyqësore për t’u bërë gërmim vlerësues, marrja dhe nxjerrja e eshtrave, analizat, ekzaminimi i tyre dhe deri te dërgimi në laborator të Sarajevës. Të gjitha këto janë në duart e EULEX-it”, është shprehur ai, duke shtuar se edhe morgu i cili ka të bëjë me çështje të krimeve të luftës ende udhëhiqet nga EULEX-i. Në këtë kontekst, ai ka bërë të ditur se tani po mendohet për transferimin e kompetencave tek organet vendore.

Gjetaj ka treguar se mekanizmat ëvendor po bëjnë përgatitjen e kuadrove profesionale për marrjen e kompetencave. Sipas tij, me këtë transferim të kompetencave procesi do të bëhet më transparent, shkruan Epoka e Re.

“Me transferimin e kompetencave do të kishte transparencë më shumë dhe normalisht se duhet edhe kapacitete profesionale. Jemi duke punuar në ndërtimin e kapaciteteve profesionale. Mjekësia ligjore vitin e kaluar ka angazhuar dy mjekë të cilët do të certifikohen si antropologë dhe në momentin kur të bëhet transferimi i kompetencave të jenë në gjendje që procesin ta udhëheqim vetë”, ka thënë Gjetaj.
Sa iu përket kritikave të familjarëve të të pagjeturve për neglizhencën në këtë proces, ai u ka dhënë të drejtë atyre, duke shtuar se ata do të jenë të kënaqur vetëm kur fati i familjarëve të tyre do të dihet. “Familjarët janë të goditur drejtpërdrejt, prandaj ata kërkojnë, kritikojnë dhe janë promotorë të shtytjes së procesit për të ditur për fatin e të pagjeturve. Normalisht se çdo gjë që thonë familjarët kanë të drejtë, sepse ata janë të kënaqur vetëm në momentin kur marrin përgjigjen se të afërmit e tyre janë identifikuar”, është shprehur Gjetaj.

Dita Kombëtare e të Pagjeturve në Kosovë shënohet më 27 prill. Kjo datë shënohet pasi në këtë ditë, në vitin 1999, në Mejë të Gjakovës, forcat okupatore serbe vranë dhe zhukën 377 civilë shqiptarë të moshave prej 15 deri 74 vjeç.

Revista prestigjioze amerikane, The New Yorker, e sjell një shkrim të gjatë rreth akuzave të bëra nga Dick Marty për trafikim të organeve në Kosovë. Dëshmitarët e prokurorisë serbe portretohen si rrenacakë patologjikë.

Në një shkrim të gjatë plotë nëntë faqe, magazina e njohur amerikane The New Yorker, në numrin e saj të fundit, është marrë intensivisht me akuzat që kanë defiluar viteve të fundit rreth mundësisë që UÇK të kishte kryer krime dhe posaçërisht për rastet e trafikimit të organeve.

Në këtë shkrim të dendur me intervista dhe me fakte, gazetari e ka portretuar si gënjeshtar patologjik dëshmitarin kryesor që Prokuroria e Serbisë e ka për rastin e trafikimit të organeve.

Sipas shkrimit, ky dëshmitar - i cili flet deri në detaje se si i është hequr zemra një serbi ti ri në një fshat të Shqipërisë - përpara se të rekrutohej nga Prokuroria serbe si njëri i tyre i besueshëm, ka qenë i akuzuar nga shteti serb për vjedhje.

"Ky dëshmitar mund të jetë rrenacak, por në rastin e rrëfimit të tij për trafikimin e organeve ai ka të drejt", citon revista zëvendëskryeprokurorin serb për krime të luftës Bruno Vekaric.

Gazetari e ka intervistuar katër herë këtë dëshmitar, i cili thotë se ka thënë se ka qenë ushtar i UÇK-së, mirëpo ky gazetar nuk ka arritur të gjejë fakte për ta dëshmuar dëshminë e tij.

"Rrëfimi i këtij dëshmitari se si i është hequr zëmra një të riut dhe se si është bartur ajo deri në Turqi është krejtësisht e pabesueshme", ka thënë për The New Yorker nja kardiokirurg i spitalit të Harvardit.

Dëshmitari, që gazeta e quan Adrian - emër i shpikur - ka treguar se kur e kishin sjell një të ri serb për t\`i marrë zëmrën në një shtëpi në afërsi të Kukësit, të njëjtin e kishin shtrirë të gjallë dhe e kishin lidhur këmbësh e duarsh.

"Ai po bërtiste në serbisht: Boze, pomozi mi (Zot më ndihmo - v.j.). Ne e lidhëm, e pastruam me shumë alkool trupin e tij. E hapëm ashtu të gjallë dhe madje e pashë teksa po i rrahte zëmra dhe të njëjtën ia morëm, duke e futur në një qese me lëngje", ka treguar dëshmitari.

"Gjëja e parë që nuk duhet të bëhet është që trupi të mos laget me asgjë. Pra, transplanti i zemrës assesi nuk do të duhej të fillonte me një pastrim me alkool", i ka thënë revistës kardiokirurgu nga Harvardi.

"Ajo çfarë thotë dëshmitari mund të përshkruhet si torturë, por jo si operacion".

Gazeta ka sjellë edhe fakte të tjera kundërthënëse të akuzave të prokurorisë, ndonëse aty gjerësisht përmenden edhe vrasjet e dëshmitarëve në rastin e Ramush Haradinajt dhe Daut Haradinajt, si dhe presioni i dëshmitar në rastin e Fatmir Limajt.

"Nëse e konsideroni të nevojshme, unë mund të jap dorëheqje tash", e citon The New Yorker një diplomat në Prishtinë, i cilin e citon reagimin e Kryeministrit Thaçi fill pas raportit të Dick Martyt.

"Hashim Thaçi ka qenë Mick Jaggeri i UÇK-së", i ka thënë magazinës ish ambasadori i Francës, Jean-Francois Fitou.

Në këtë rrëfim të gjatë, gazetari i The New Yorker është marrë gjerësisht me rastet e krimeve të luftës ku protagonist kanë qenë Ramush Haradinaj, Fatmir Limaj, Sabit Gëci dhe rasti i Mëdicusit.

"Unë do të jam në anën e drejtësisë në çdo kohë", thotë Kryeministri Thaçi, të cilin gazetari e përshkruan si njeri me stil dhe njeri të trendëve.

"Në jetën time vetëm një herë e kam shkelur ligjin, atë të Milosevicit. Dhe për këtë jam krenar".

MPJ: Rama incident në Vjenë me diplomatin Egin Ceka

Kryeministri i Shqipërisë Sali Berisha ka kërkuar ngritjen e një komisioni hetimor për të zbardhur aktin e dhunës së diplomatit, Egin Ceka nga kreu i opozitës Edi Rama. Gjatë seancës plenare kryeministri i vendit ka reaguar ashpër, duke e cilësuar agresionin si dhunë shtazore dhe rrugaçëri. Shefi i qeverisë akuzoi liderin e opozitës se ka ushtuar dhunë jo vetëm ndaj diplomatit por edhe kolegëve të tij të partisë apo dhe femrave që ka pasur në krah. Berisha duke denoncuar aktin theksoi se Rama ose ka probleme psikike ose ishte nën efektin e drogës, për të cilën përflitet. Kryeministri vlerësoi diplomatin Egin Ceka si me te sjellshmit dhe të përkushtuarit teksa krahasoi Ramen me liderin e dhunshme te Ugandës se viteve ‘80.

Egin  Neritan Ceka

Ndaj deklaratave të Berishës reagoi kryetari i grupit parlamentar socialist, Gramoz RuÖi reagoi ndaj fjalës së Berishës duke i bërë thirrje që të shkarkojë diplomatin Egin Ceka. Ruçi më pas zbardhi ngjarjes që sipas tij ndodhi në Vjenë. Ai akuzoi Berishën se i përdor diplomatët në botë si mitingashë. Ka qenë Ministria e Punëve të Jashtme të Shqipërisë e cila ka konfirmuar incidentin mes kryetarit të Partisë Socialiste Edi Rama dhe diplomatit Egin Ceka, në Vjenë. Zv.ministrja Edit Harxhi u shpreh për mediat, se MPJ është informuar nga ambasadori shqiptar në Vjenë se gjatë një takimi në Akademinë Diplomatike të Vjenës ku ka qenë i pranishëm edhe Edi Rama, është shënuar një incident. “Gjatë bisedës ku ishin të pranishëm diplomatë të shumtë jo vetëm nga Shqipëria, por edhe nga Kosova e Maqedonia është fyer imazhi i Republikës së Shqipërisë, ku njëri nga diplomatët shqiptarë në Vjenë Egin Ceka, në përfundim të takimit është afruar pranë kryetarit të PS Edi Rama, lidhur me një pikë që zoti Rama e ka përmendur disa herë, për votën e emigrantëve nëpër ambasada.

Edvin Kristaq  Rama 

Edi Rama ka thënë se kjo votë nuk është e mundur për shkak të politizimit të shërbimit diplomatik. Nga ana e tij zoti Ceka i ka shkuar pranë dhe i ka thënë se nuk është e vërtetë që diplomacia shqiptare dhe ambasadat janë të politizuara”, u shpreh Harxhi. Më tej ajo tha se nga ana e kryesocialistit ka pasur fillimisht dhunë verbale dhe më pas fizike, e cila ka degraduar në një konflikt të hapur mes tyre, duke i kërkuar zotit Ceka që të dalë nga salla, transmetin Noa. Harxhi tha se fyerjet e përdorura nga kryetari i opozitës janë të padenja për një kryetar partie dhe mbi të gjitha ndaj një diplomati, duke dënuar këtë veprim si një akt të paprecedentë. Dëshmitarë të këtij rasti kanë qenë të gjithë të pranishmit e Akademisë Diplomatike të Vjenës, madje disa prej tyre kanë ndërhyrë për të ndarë këtë kacafytje të Ramës dhe diplomatit Ceka.

Gjovalin Kola-“Profecitë” romaneske të Orwell-it dhe Kadaresë

George Orwell, Ismail Kadare

Qëkurse shoqëria holandeze “Endemol” publikoi për herë të parë show-n televiziv “Big Brother” në vitin 1999, i përshtatur në Francë e Kanada me emrin Loft Story dhe i rimarrë, më pas, në dhjetëra vende, përfshirë edhe Shqipërinë, u duk sikur simboli i shkrimtarit anglez, George Orwell, i krijuar në romanin e tij të njohur “1984” (1949) do ta humbiste vetvetiu përmbajtjen e tij në favor të këtij tele-realiteti.
Nëse parulla “Vëllai i Madh ju vështron” (Big Brother is watching you) dhe simboli “Big Brother” i romanit të tij u përdor për të simbolizuar institucionet dhe praktikat që cenojnë lirinë dhe jetën private të individit, spektakli e eliminon këtë kuptim dhe e kthen konceptin e Orwell-it në një lojë, në një teatër të ekranizuar të jetës së përditshme. Në nivelin e gjuhës simbolike, koncepti mbetet siç e ka formuluar autori, por në gjuhën e përditshme ai emërton tashmë thjesht një show televiziv.
Pra, siç shihet, kemi të bëjmë me një dysi semantike, ku kuptimi i parë evokon zhanrin serioz, romanin dhe mesazhin e tij – në këtë rast, një paralajmërim kritik për shoqërinë bashkëkohore, sidomos për atë perëndimore, ku “Big Brother” po bëhet gjithnjë e më i pranishëm – dhe i dyti, zhanrin zbavitës. Është e vështirë të parashikohet sa do të vazhdojë të ruhet kjo dysi, e cila vë përballë këto dy nocione të kundërta, por duket se ato do të vazhdojnë të largohen gjithnjë e më shumë nga njëri-tjetri.

Por “Big Brother” nuk është i vetmi simbol i kohës sonë.
Koncepte dhe sisteme të tjera të dykuptimshme e të sofistikuara krijohen. Dhe, si të tilla, ato i shtyjnë njerëzit t’i drejtohen letërsisë ose të krijojnë ata vetë, sipas modeleve të suksesshme letrare, figura dhe shprehje që do t’i ndihmonin për të kuptuar më mirë atë që ndodh në jetën e tyre të përditshme. Në vitin 2008, në Francë u vu në funksionim Skedari Edvizh (le Fichier Edvige), që në shqip do të thotë përdorimi i dokumenteve dhe vlerësimi i informacionit të përgjithshëm, i cili nga kundërshtarët e tij është quajtur Big Sister (Motra e Madhe). Ndryshe nga “Big Brother” që identifikohet me ekranin-kamera, mjetin me të cilin ai shpërndan mesazhe dhe njëkohësisht vështron, ndjek e regjistron figurën, Big Sister, skedari francez Edvizh, bazohet në mbajtjen e të dhënave dokumentare për individët, të dhëna këto të shkruara dhe që kanë të bëjnë me origjinën, biografinë, formimin, arsimin, punën etj. Këto të dhëna skedohen për të njohur e analizuar (në rast nevoje) nëpërmjet tyre karakterin e individit, psikologjinë dhe mendimet e tij, që në mjedisin shoqëror manifestohen me një sjellje të caktuar. Sipas ligjit, ky skedar elektronik krijohet nga Ministria e Brendshme franceze për persona që kërkojnë ose që ushtrojnë një mandat politik, sindikal ose ekonomik apo që luajnë një rol institucional, ekonomik, social e fetar në shoqëri. Për të kuptuar më mirë sistemin e ri Edvizh, a nuk do të na ndihmonte në këtë rast një tjetër vepër letrare? A nuk evokon Big Sister romanin “Nëpunësi i pallatit të ëndrrave” (1981) të Ismail Kadaresë, i cili, sikurse 1984 i Orwell-it, ka si objekt pikërisht survejimin e individit gjer në thellësitë e trurit të tij?
Nëse do të përpiqeshim ta deshifronim në mënyrë simbolike domethënien e “Pallatit” në ditët e sotme, atëherë do ta shihnim ndryshe jo vetëm Edvizh-in, por edhe rikthimin e analizave të ADN-së, dokumentet biometrike, si dhe krijimin e bazave me të dhëna individuale në gjithë Europën. Falë teknologjisë së lartë, individi po i nënshtrohet gjithnjë e më shumë survejimit të organizuar me anë të teknikave e mjeteve të sofistikuara, për të cilat bëjnë fjalë romanet e lartpërmendura. Por, nga ana tjetër, një inventar i papërballueshëm mjetesh moderne e shoqëron dhe e tundon individin në kohën tonë, si kurrë më parë. Dhe ai, me ose pa dashjen e tij, bashkëjeton me to duke u bërë gjithnjë e më i varur prej tij. Ai mban korrespondencë elektronike, facebook, twitter, celular, MP3, komunikim telefonik (kujtoni skandalin më të fundit me përgjimet telefonike të gazetës angleze “News of the World”). Po ai mban gjithashtu karta bankare e lloj-lloj kartash të tjera, të cilat ia lehtësojnë jetesën duke ia cenuar, megjithatë, lirinë dhe privatësinë e tij. Pra, duket se kështu do të realizohet, në një farë mënyre, ideja e kontrollit të trurit njerëzor, i cili imagjinohet dhe përshkruhet në romanin e Kadaresë. Nën pushtetin e sofistikuar të shkencës e të teknikës, individit do të vijë duke iu zbehur karakteri e tij autentik si qenie humane e shoqërore.
Në të vërtetë, këto ndryshime, që tani kanë marrë formën e tyre endemike, zënë fill që me agimet e periudhës moderne në Europën Perëndimore.
Rusoi në Debatin e tij për shkencat e artet të mbajtur në Akademinë franceze, që në vitin 1750 i kritikonte shkencat dhe artet, sepse sipas tij ato jo vetëm nuk i përmirësonin zakonet dhe moralin e njeriut, por e largonin atë nga virtyti. Që nga koha e tij, progresi i shkencave, i teknikës dhe karakteri kontradiktor i ndikimit të tyre tek individi dhe shoqëria, nuk ka pushuar së preokupuari mendjet e intelektualëve europianë. Ata i kanë shprehur refleksionet e tyre kritike në vepra të ndryshme filozofike e letrare.
Një ndër këta është edhe filozofi gjerman, Edmund Husserl-i, i cili në vitin 1935 mbajti konferencat e njohura për krizën e civilizimit europian. Duke cituar një perifrazim të Kunderës për këto konferenca, Husserl-i e shihte burimin e krizës te karakteri i njëanshëm i përdorimit të shkencave, të cilat e kishin kthyer botën në një objekt të eksplorimit teknik e matematik, duke përjashtuar jetën konkrete si të tillë. Heidegger-i, dishepulli i tij, qe shprehur gjithashtu për “harresë të qenies” njerëzore.
Edhe shkrimtarët, sikurse filozofët, janë preokupuar nga kjo ide. Romani më i njohur i shkruar për këtë qëllim në Europë është ai me titull “Më i miri i botës” (Brave new world, 1932) i shkrimtarit anglez, Aldous Huxley, i cili përshkruan në një mënyrë futuriste pikërisht ndikimin negativ të progresit teknik tek individi modern. Nga ky autor është frymëzuar edhe Orwell-i për të shkruar romanin e tij “1984”.
Nga 1984 te “Pallati i ëndrrave”
Në fakt, që me botimin e “Pallatit të ëndrrave” në gjuhën franceze në 1990 e këndej, studiues të huaj (Faye, Elsie, Morgan etj.) e kanë vënë në dukje analogjinë mes romaneve të Orwell-it e të Kadaresë. Ata kanë të përbashkët temën e antiutopisë politike, atmosferën, simbolikën, si dhe ngjashmëri të tjera të karakterit narrativ. Duket se këtu kemi të bëjmë me raporte vazhdimësie dhe plotësimi.
I pari sjell figurën e “Big Brother”, që simbolizon survejimin e individit së jashtmi – me tele-ekrane, – i dyti përshkruan një institucion: Pallatin e ëndrrave (Tabir Sarajin), i ngritur për të kontrolluar ëndrrat e njerëzve, për t’i survejuar ata në brendësi të trurit, edhe kur ata flenë e shohin ëndrra. Të rilexosh së bashku “1984” të George Orwell-it dhe “Pallati i ëndrrave” të Ismail Kadaresë, kjo mundëson një dialog mes teksteve duke krahasuar strukturat e tyre të fiksionit. Nga ana tjetër, duke marrë parasysh kuptimin e tyre sociologjik, interpretimi i dy romaneve i kapërcen kufijtë e një analize të mirëfilltë letrare. Në këtë rast mund të shihet se në ç’mënyrë disa vepra letrare janë të afta të përftojnë simbole e koncepte, të cilat hyjnë edhe në ligjërimin social, sidomos në shprehjen e figurshme të njerëzve, duke i ndihmuar ata të flasin në mënyrë eufemike e metaforike për fenomene e objekte me të cilët ata bashkëjetojnë.
Për shembull, kur themi: “kjo është danteske”, ne i referohemi vizionit të Dantes, pra atij të ferrit të konceptuar prej tij në “Komedinë hyjnore”. Edhe simboli Don Kishot ose donkishotizëm vjen nga fusha e letërsisë dhe lidhet me romanin e mirënjohur të Servantesit. Nga teatri i Molierit kemi gjithashtu Harpagonin. Për të ardhur më pranë kohës sonë, shprehja “botë kafkiane”, “a la Kafka” ose “sipas romaneve të Kafkës”, na ndihmon të nënkuptojmë absurdin dhe arbitraritetin administrativ, që merr nëpër këmbë individin e vetmuar. Ka edhe shembuj të tjerë që përftohen nga sfera letrare. Dhe këtu është fjala për ato vepra që me anë të universit të tyre metaforik e narrativ arrijnë të krijojnë simbole e koncepte shumëkuptimëshe, të cilat pikërisht për këtë veçori semantike mund të hyjnë e të përdoren edhe në ligjërimin social.
Përveç veçorisë për të na ofruar simbole, si në rastet që u përmendën, në romanet e Orwell-it e të Kadaresë mund të vërehen edhe ngjashmëri të tjera, që mund të ishin objekt i shqyrtimeve më të thelluara krahasimtare.
Të dyja romanet janë shkruar gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë dhe objekti i tyre është totalitarizmi me pasojat e tij mbi shoqërinë dhe individin. Objekti letrar është i gjerë, sepse shënjon dy perandori: njëra në Perëndim e tjetra në Lindje, e para fiktive, kurse e dyta historike (Autorët e tyre gjithashtu i përkisnin të njëjtit orientim ideologjik, duke kaluar më pas në një periudhë zhgënjimi e tërheqjeje).
Të dyja këto vepra e kanë burimin në përvojën personale të autorëve të tyre, por ajo është paraqitur në mënyrë simbolike e alegorike.
Nëse Orwell-i denoncon universin totalitar, të imagjinuar nga ai duke iu referuar praktikës së regjimit stalinist në Bashkimin Sovjetik si dhe ngjarjeve e fakteve që kishte parë e provuar vetë si pjesëmarrës në luftën e Spanjës, në vitet 1936-1937, Kadareja ka si bazë jetën e tij në një “vend jonormal”, sipas shprehjes së tij, ku zbatoheshin censura dhe kontrolli sistematik ndaj të gjitha aspekteve të krijimtarisë njerëzore, si në të gjitha vendet e ish-Bllokut komunist.
Për sa i përket strukturës narrative, të dy romancierët bëjnë një zhvendosje në kohë për t’iu shmangur censurës së kohës së tyre. Le të kujtojmë që romani “Ferma e kafshëve”, që u bë aq i njohur pas botimit të tij, në fillim iu refuzua Orwell-it nga katër botues dhe u botua një vit pasi ishte shkruar. Në Tiranë, censura ishte më e rreptë akoma se në Londër, sepse veprat që lejoheshin për t’u botuar duhet të përmbushnin kërkesa të caktuara ideologjike dhe të mos kishin subjekte, figura apo përshkrime të dykuptimshme. Sigurisht që edhe “Nëpunësi i pallatit të ëndrrave” të Kadaresë u shoqërua me kritika para e pas botimit të tij, në vitin 1981, dhe u lejua të përkthehej e të botohej në Francë shumë vite më vonë, më 1990-n. Orwell-i e shkruan veprën e tij më 1948, por ngjarjet i vendos në një kohë të ardhme dhe pikërisht në vitin 1984, që mban edhe titullin e romanit. Në fakt, të tilla zhvendosje të kohës (proleps/shkencë-fiksion) kishin përdorur edhe dy romancierët që e kishin frymëzuar atë për këtë vepër: rusi Jevgeni Zamiatin me të parin roman të këtij lloji “Ne të tjerët” (My, 1920) dhe Huxley. Kurse Kadareja bën një digresion, duke u kthyer në një kohë më të largët në histori, në periudhën e Perandorisë Otomane, të cilën ai e ka objekt e sfond ngjarjesh edhe në vepra të tjera letrare të tij. Kthimi pas në histori ishte njëri nga procedimet krijuese të përdorura në periudhën e realizmit socialist edhe nga shkrimtarë të tjerë të Europës Lindore. Kjo teknikë përftonte alegorinë e parabolën dhe kamuflonte, në një farë mase, mesazhet kritike që i adresoheshin tërthorazi realitetit. Ky dimension kritik i përftuar me mjete e teknika letrare – të dy autorët e realizojnë këtë, përveç të tjerave, edhe përmes groteskut – i bën këto dy vepra moderne, në kuptimin që i jep këtij termi Octavio Paz.
“1984” dhe “Pallati i ëndrrave” përshkruajnë gjithashtu frikën, absurdin, arbitraritetin administrativ dhe, në këtë kuptim, ato janë në vazhdën e romaneve të njohura të Kafkës. Ajo që u është shtuar këtyre të fundit, sidomos nga Orwell-i me simbolin e tij, “Big Brother”, është paralajmërimi për një totalitarizëm të ri, që do të ishte ai teknologjik, me mjete shumë të sofistikuara, përballë të cilave tele-ekranet e romanit të tij 1984 do të dukeshin tashmë arkaike. Nga ana e tij, “Pallati i ëndrrave” mund të lexohet si një parandjenjë, përmes intuitës krijuese, i atyre kërkimeve shumë të avancuara shkencore që bëhen sot në botë, dhe që do të vazhdojnë edhe në të ardhmen, deri në arritjen e qëllimit për të lexuar e deshifruar mendimet në brendësi të trurit të njeriut.
Prandaj kritika u referohet këtyre romaneve jo vetëm për këto gjetje e zhvendosje të universit narrativ, por edhe për mesazhin e tyre aktual. Kjo është arsyeja që vepra e Orwell-it konsiderohet një parabolë për despotizmin modern, një rrëfim filozofik për shekullin e kaluar të ideologjive totalitare, kurse ajo e Kadaresë, një alegori për perversitetin totalitar, atë të së shkuarës dhe të së ardhmes, kudo e në çfarëdo forme që shfaqet ai.

Nikos Kazanxaqis në shqip me ditarin e udhëtimit në Malin e Shenjtë

Nikos Kazanxaqis përshkruan te “Tundimi i fundit” atë shqetësim që frymëzoi në vitet tetëdhjetë Martin Scorceze të realizojë një film që i turbullon ungjijtë dhe Vatikanin:

“Përmbajtja e dyfishtë e Krishtit, dëshira e zjarrtë sa njerëzore dhe mbinjerëzore e njeriut për të arritur Zotin gjithnjë ka qenë për mua një mister i padepërtueshëm.
Burimi i ankthit tim, origjina e gëzimeve dhe brengave të mia që në të ri e më tej, ka qenë një luftë pareshtur e pamëshirshme midis shpirtit dhe trupit dhe zemra ime është rrethi ku këta dy armiq ndeshen dhe takohen.”

Kazanxaqis kryen një udhëtim në Malin e Shenjtë për të gjetur një përgjigje për dyshimet e tij mbi natyrën e fatit njerëzor. Shqetësime rinie për të shpëtuar shpirtrat, gjithë paturpësia, padjallëzia, fisnikëria e rinisë. Për dyzetë ditë të vitit 1914, bashkë me mikun e tij, poetin tjetër të shquar grek Angjelos Siqelianos, qëndron manastireve dhe provon shijen e asketikës. Dhe mban ditar. Ky ditar botohet së fundi në shqip nga Zenit Editions i përkthyer nga greqishtja nga shkrimtari Romeo Çollaku.

I ashpër, fjalëpak, kockë e fortë popullore, gjithë pikëpyetje, gjithë ankth metafizik që nuk e gënjen sipërfaqja e shndritshme, kretasi pelegrinoi në malin që prej një mijë vjetësh i ishte taksur virgjëreshës dhe ku nuk ka këmbë gruaje nuk ka shkelur dhe as ndonjë kafshë femër, dele, dhi, pula mace, mal i molepsur vetëm nga fryma burrërore.

“Asketika”, “Aleksis Zorba”, “Letër El Grekos”, “Udhëtoj nëpër Japoni dhe Kinë”, “Krishti kryqëzohet përsëri”, poema “Odisea” mbi 30 mijë vargje e botuar vetëm në 32 kopje, përshkohen nga ky shqetësim rinie i Kazanxaqisit. Madje edhe me përkthimet ai rri në këto ujëra si një autoritet i letërsisë botërore dhe njohës shumë i mirë i saj. Përkthen Niçen, Bergsonin, “Komedisë hyjnore” të Dantes dhe “Faustin” e Gëtes.
“Udhëtim në malin e shenjtë” u botua pas vdekjes së autorit. Por me romanin “Tundimi i fundit” të vitit 1953 kisha kërkon ndalimin e veprave të autorit, deri dhe shkishërimin e tij kërkon Kisha e Athinës, gjë që e kundërshton Patriarkana e Konstandinopojës. Kanzaxaqis i shkruan Sinodit: Më dhatë një mallkim Etër të Shenjtë, po ju jap një uratë: uroj ta keni ndërgjegjen të kulluar si imja dhe të jeni po aq të ndershëm e besimtarë sa unë.” Vatikani e regjistron “Tundimin e fundit” në listën e veprave të ndaluara.
Pas udhëtimit në Kinë më 1957, gjendja shëndetësore e Kazanxaqisit keqësohet dhe ndërron jetë më 4 nëntor nga leuçemia. Në varrin e tij në vendlindje në Kretë, mbi një kryq të drunjtë shkruhen fjalët e tij: “Nuk më tremb asgjë, nuk shpresoj asgjë, jam i lirë”. Fjalë që i mban për titull aktiviteti i nesërm në Muzeun Historik Kombëtar kushtuar Nikos Kazanxaqisit dhe projektohet filmi “Zorba”.

Hillary Clinton do të publikojë një libër në vitin 2014

Ish-sekretarja amerikane e Shtetit, Hillary Clinton do të publikojë një libër të ri gjatë verës së vitit 2014 mbi sfidat e shekullit XXI, bënë të ditur sot burime zyrtare vendase.

"Libri do të përqëndrohet mbi eksperiencën e saj si sekretare e Shtetit, një post nga i cili ajo u largua në janar pas katër vitesh dhe mbi sfidat e një bote me shumë ndryshime", theksuan burimet zyrtare vendase.

Clinton, 65 vjeçe është sipas një sondazhi, që është kryer kohët e fundit nga "Quinnipiac", figura politike më e rëndësishme në SHBA.
Clinton ka publikuar deri tani katër libra, i pari daton në vitin 1996.

Misteri i Neftalí Ricardo Reyes Basoaltos

Poeti i njohur si Pablo Neruda e pati emrin e fëmijërisë Neftalí Ricardo Reyes Basoalto, kur lindi në vitin 1904. Ai i nënshkroi veprat e tij si Pablo Neruda, por nuk e mori këtë emër ligjërisht deri në vitin 1946, për shkak se i ati, një punëtor hekurudhash, nuk e pëlqente interesin e të birit për poezinë. Neruda e përdori këtë emër në përkujtim të poetit çek Jan Neruda.

Neruda u rrit në Kilin e jugut deri më 1921-shin, ku u zhvendos në Santiago dhe u regjistrua në kolegj për ta përgatitur veten si mësues i frëngjishtes. Por ai e braktisi shkollën për t’iu përkushtuar poezisë. Libri i tij i parë, “Crepusculario” (Libri i Muzgut), u publikua më 1923-shin, dhe në vitin pasardhës botoi “Njëzet poezi dashurie dhe një këngë dëshpërimi”. Kjo u bë vepra e tij më popullore me më shumë se një milion e gjysmë kopje të shitura. Libri ishte përplot me poezi romantike dhe erotike.

Mes viteve 1927 dhe 1935, Neruda ishte një diplomat i Kilit në Burma, Cejlon, Java, Singapor, Argjentinë dhe Spanjë. Më 1930 ai u martua për herë të parë, por martesa nuk ishte e lumtur dhe disa vite më vonë e la bashkëshorten e tij për të jetuar me Delia del Carril, me të cilën qëndroi deri në vitin 1955. Gjatë kësaj periudhe ai shkroi dy vëllimet me poezi, “Rezidencë në tokë”, të cilat konsiderohen si poezitë më të mira surrealiste në gjuhën spanjolle. Ai pretendoi më vonë se i pati shkruar këto vepra në një kohë që nuk dinte asgjë për surealizmin. Ai thjesht iu përgjigj rrymave letrare në qarkullim, pavarësisht se këto përgjigje u bënë vetë rrymë për formimin e lëvizjes surrealiste gjithkund tjetër.

Tmerri i Nerudës nga luftërat civile dhe barbaritë ushtarake (përfshirë vdekjen e mikut të tij, poetit Federico García Lorca) gjatë Luftës Civile në Spanjë, e bënë atë thellësisht komunist.

Poezia e tij nuk ishte më surrealiste, por më e drejtpërdrejtë. E shkruar jo për akademikët apo lexuesit e tjerë të sofistikuar, por për të shtypurit nga politika, punëtorët dhe njerëzit e thjeshtë.

Neruda këmbëngulte gjithashtu se ai ishte në mënyrë specifike një poet i Amerikës Latine. Ai njihet për poezinë “Lartësitë e Maçu Piçut”, ndoshta poezia më e madhe e tij, një poezi e botuar në vëllimin “Canto”. Ky vëllim u shkrua rreth fundit të viteve 1940, ndërsa Neruda po fshihej në Kili për të shmangur arrestimin për deklaratat që pati bërë kundër qeverisë. Ai u arratis nga Kili më 1949-n dhe nuk u kthye deri më 1952-shin, kur një regjim i ri erdhi në pushtet. Ai u martua me Matilde Urrutia tre vjet më vonë dhe e kaloi pjesën e mbetur të jetës me të në shtëpitë e veta në Santiago dhe në Isla Negra në bregdetin e Kilit.

Neruda mori Çmimin Ndërkombëtar të Paqes më 1950-n, çmimin e paqes “Stalin” më 1953-shin, një Doktoraturë Nderi në Letërsi nga Oksfordi më 1965-n, dhe çmimin “Nobel” në letërsi më 1971.
Më 1969-n ai u nominua si kandidat për president nga Partia Komuniste, por u tërhoq në favor të shokut të tij, Salvador Allende. Në fund të jetës së tij, ai la 34 vëllime me poezi, ese dhe drama të botuara, si dhe tetë volume me poezi dhe kujtimet që iu botuan më vonë.


Në një situatë normale, askush nuk do të dyshonte për vdekjen e tij. Por Kili ka një histori të gjatë vrasjesh politike dhe në këto kushte, kërkohet e vërteta deri në fund

Eshtrat e poetit nobelist të Kilit, Pablo Neruda, u zhvarrosën dje në një përpjekje për të përcaktuar shkakun e vdekjes së tij, pasi një ndihmës ka hedhur dyshimin se ai u vra nga gjenerali Augusto Pinoçet dhe regjimi ushtarak i instaluar prej tij.

Eshtrat e Pablo Nerudës janë varrosur në një kopsht në Isla Negra, shtëpia e tij e dashur pranë detit në bregun e Paqësorit. Ai është varrosur pranë bashkëshortes dhe muzës së tij, Matilde Urrutia.

Poeti vdiq më moshën 69-vjeçare, më 23 shtator 1973, vetëm 12 ditë pas grushtit të shtetit të gjeneralit Pinoçet. Certifikata e tij e vdekjes thotë se shkaku ishte kanceri i prostatës, një konkluzion që u pranua nga të gjithë për pothuajse katër dekada.

Por ish-asistenti i tij personal, Manuel Araya, thotë se poetit iu injektua një helm, ndërsa gjendej në spital. Araya thotë se Neruda, një komunist, po përgatitej të largohej në ekzil në Meksikë, nga ku planifikonte të udhëhiqte opozitën botërore kundër diktaturës ushtarake në atdheun e vet.

“Deri në ditën që do të vdes, nuk do ta ndryshoj historinë time”, thotë Araya për BBC. “Neruda u vra. Ata nuk deshën që Neruda të largohej nga vendi dhe kështu e vranë.”

Kancer apo helmim?

Aludimet e Araya-s janë marrë seriozisht. Pas disa hetimeve, një gjykatës vendosi se ka të dhëna të arsyeshme për të urdhëruar zhvarrosjen e poetit.

Ekspertët mjekoligjorë që do të ekzaminojnë eshtrat e Nerudës, thonë se do të kërkojnë mbi të gjitha për dy gjëra. Fillimisht do të kërkojnë për shenja të kancerit në eshtrat e poetit. Kjo mund të japë të dhëna për shkallën e avancimit të sëmundjes dhe mund të mbështesë, por jo të provojë përfundimisht, teorinë se kanceri shkaktoi vdekjen e tij.

E dyta, ata do të kërkojnë për shenja toksine, ekzistenca e të cilave mund të forcojë aludimet e Araya-s.

Në të gjitha rastet nuk do të jetë e lehtë.

Gati 40 vjet kanë kaluar që kur vdiq Neruda dhe trupi i tij është dekompozuar prej kohësh.

“Sa më shumë kohë kalon, aq më e vështirë bëhet puna jonë”, thotë dr. Patricio Bustos, drejtor i shërbimeve mjekoligjore të Kilit, një organizëm shtetëror që mbikëqyr zhvarrosjet dhe ekzaminimet.

“Por, nga ana tjetër, ka pasur përmirësime teknologjike përgjatë 30-40 viteve të fundit, të cilat mund të na ndihmojnë.”

Dentistja mjekoligjore dhe antropologia Claudia Garrido-Varas, thotë se edhe pse 40 vjet kanë kaluar, ka ende gjëra që mund të gjenden në mbetjet kockore përmes analizave toksikologjike.

“Nëse helmi është përdorur, varet nga lloji dhe sasia e helmit, apo nga numri i dozave të përdorura për të zbuluar gjurmë të tij.”

Pa gjurmë

Puna e skuadrës mjekoligjore është bërë më e vështirë nga mungesa e të dhënave mjekësore nga spitalet ku Neruda u mjekua. Ai vdiq në spitalin “Santa Maria” në kryeqytetin Santiago.

Sipas lajmeve të gazetave të kohës, spitali publikoi një njoftim, ku përmendej ataku kardiak si shkak i vdekjes. Por spitali thotë se nuk ekziston sot ndonjë kopje origjinale e njoftimit, ndërsa certifikata e vdekjes së poetit nuk përmend atakun kardiak.

Disa muaj para se Neruda të vdiste, media e Kilit raportoi se ai i ishte nënshtruar një operacioni në një spital tjetër. Por zyrtarët e spitalit tjetër thonë gjithashtu se nuk ka të dhëna.

Gjykatësi që po heton vdekjen e Nerudës është përpjekur të gjejë edhe të dhëna mjekësore në Francë, ku poeti ishte mjekuar në vitet 1970, ndërsa shërbente si ambasador i Kilit në Paris.

Asgjë nuk u gjet.

Araya dhe Partia Komuniste e Kilit thotë se mungesa e të dhënave është shumë e dyshimtë, veçanërisht duke marrë parasysh figurën e Nerudës si fitues i çmimit “Nobel” dhe diplomat i lartë.

Injektimi misterioz

Pavarësisht kalimit të kohës, Araya thotë se mban mend qartë se çfarë ndodhi në ditët pas grushtit të shtetit. Ai thotë se Neruda u pranua në spital më 19 shtator 1973 dhe po përgatitej të fluturonte për në Meksikë më 24 shtator.

“Mëngjesin e 23 shtatorit, Matilde dhe unë shkuam në Isla Negra për të mbledhur disa plaçka të tij”, kujton ai. “Ndërsa ne gjendeshim atje, mora një telefonatë nga Neruda në klinikë.”

“Ai më tha: ‘Kthehu sa më parë! Ndërsa po flija një mjek erdhi dhe më dha një injeksion në stomak.’”

Araya thotë se Matilde dhe ai u kthyen menjëherë për në Santiago. “Neruda vdiq rreth orës 22:30 atë mbrëmje”, kujton ai. Matilde Urritia vdiq më 1985-n. Ajo gjithmonë mohoi aludimet se bashkëshorti i saj pati vdekur nga kanceri, por nuk akuzoi kurrë publikisht se ai ishte vrarë.

Fondacioni “Pablo Neruda”, i cili mbikëqyr trashëgiminë e poetit, këmbëngul se ai vdiq nga kanceri, por thotë se do të bashkëpunojë për zhvarrimin dhe testimet.

Histori e pistë

Do të ishte e lehtë të hidhej poshtë akuza për vrasje si e pabazë, në rast se nuk do të bëhej fjalë për historinë e Kilit. Në vitin 2009, gjashtë njerëz u akuzuan për vrasjen e ish-presidentit të Kilit, Eduardo Frei Montalva.

Ai ishte mjekuar në të njëjtin spital ku vdiq edhe Neruda. Atje, Frei Montalva mori një ndërhyrje kirurgjikale rutinë më 1981, në kulmin e sundimit ushtarak të gjeneralit Pinoçet.

Por nuk doli kurrë gjallë.

Një gjykatës doli në konkluzionin se ai ishte helmuar me thallium dhe gaz mustard.

Në dhjetor 2010, eshtrat e ish-ministrit të Brendshëm, Jose Toha, u zhvarrosën si pjesë e një hetimi për vdekjen e tij më 1974-n.

Ushtarakët thanë se ai kreu vetëvrasje, duke varur veten në gardërobën e spitalit. Por në tetor të vitit të kaluar, një gjykatës hetimor doli në përfundimin se ai ishte mbytur.

Do të duhen shumë muaj deri sa ekspertët mjekoligjorë të dalin në një konkluzion mbi shkaqet e vdekjes së Nerudës.

Por duke parë rolin e poetit si një nga figurat më të mëdha të letërsisë latino-amerikane, këto konkluzione ka gjasa që do të bëjnë jehonë nëpër botë.

Ngjarjet hap pas hapi 1973

11 shtator: Gjenerali Pinoçet udhëheq një grusht shteti kundër qeverisë socialiste të Salvador Allendes, i cili kryen vetëvrasje në pallatin presidencial në vend që të dorëzohet.

14 shtator: Ushtarët e Kilit bastisin shtëpinë e Nerudës. Ai raportohet se u tha atyre: “Ka vetëm një gjë që unë posedoj dhe që përbën rrezik për ju. Kjo është poezia!”

16 shtator: Gjenerali Pinoçet mohon zërat për vdekjen e Nerudës.

19 shtator: Neruda dërgohet në spital në Santiago.

20 shtator: Qeveria e Meksikës ofron mikpritje për Nerudën.

23 shtator: Neruda vdes, raportohet se tha se i kishin bërë një injeksion misterioz ndërsa flinte.

Takim i Këshillit të Ministrave të Kulturës Europiane

Takimi vjetor i Këshillit të Ministrave të Kulturës të vendeve të Europës Juglindore u mbajt Në Brdo të Sllovenisë. Në këtë takim ministria e kultures shqiptare u përfaqësua me një delegacion të kryesuar nga zevendes ministria Suzana Turku. Ky event u shoqerua edhe me celjen e nje ekspozite “ Duke imagjinuar Ballkanin. Kjo ekspozitë është konceptuar me imazhe që përfaqësojne identitete dhe memorje përgjatë shekullit të 19’të si dhe brenda kuadrit të nismës së Zyrës së UNESCO-s në Venecia: “Kultura: një urë drejt zhvillimit”. Kjo ekspozitë lëvizëse, për të cilën është botuar dhe një katalog shoqërues, do të lëvizë në të gjithë vendet e Ballkanit. Muzeu ynë Historik Kombëtar, përfaqësohej në ceremoninë e hapjes së ekspozitës me kuratorin e saj Z. Sali Kadria.

Rishikimi i drejtshkrimit, bëhen disa ndryshime të Gjuhës Shqipe

Këshilli ndërakademik kërkon që togjet e zanoreve (oo) të shkruhen me një zanore

Kryesia e Këshillit Ndërakademik për Gjuhën Shqipe i ka dorëzuar Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe Kosovës propozimet për rishikimin e drejtshkrimit. Mes gjuhëtarëve është rënë dakord të ruhet ë-ja e patheksuar në shumë prej fjalëve që pritej të binte. Gjuhëtarët kanë propozuar edhe drejtshkrimin e disa fjalëve me l ose me ll. Në shqytim janë marrë edhe disa fjalë që kanë dyshkro-njësha si alkool të shkruhet me një o dhe zooteknik po me një o. Mbledhja e radhës e Këshillit do të mbahet në Prishtinë. Qëllimi i gjuhëtareve është përmirësimi i standardit. Këshilli Ndërakademik merr vendime jo të detyrueshme për zbatim.

(Ri)leximi dhe leximet konvencionale

Gazmend Krasniqi


Konsideratat e kritikës ndaj Migjenit duket se kanë ndryshuar me kalimin e kohës, nga këndvështrimi i periudhës para çlirimit te kritika marksiste-leniniste. Por a është sot Migjeni i anashkaluar në kritikën shqiptare?

Duket sikur ka bërë vend shqetësimi se sot flitet pak për Migjenin, se ai është mënjanuar nga studimet letrare. Ndoshta theksohet kjo “pak”, si për të thënë se për këtë poet dikur është folur shumë, duke u popullarizuar, gati duke u bërë një simbol i shkrimit të poezisë, saqë për dikë tjetër mund të ngrihet pyetja se mos ndoshta janë thënë aq shumë gjëra, pra nuk ka mbetur gjë për të thënë, apo se mos ndoshta kemi zgjimin e një qëndrimi të caktuar politik, sipas disa pretendimeve nga rrethe të tjera të caktuara.

Mendojmë se ky shqetësim përligjet nga shkrimet e shumta të bëra dikur për të e poezinë e tij, nga futja e vazhdueshme dikur e poezive të tij në tekstet shkollore dhe mënyra e komentimit të tyre – përgjithësisht sociologjik. Kjo është fizionomia më e popullarizuar e këtij poeti. Një anë tjetër e kësaj fizionomie është përdorimi politik dhe ideologjik i kësaj poezie si kundërvënie ndaj një letërsie të etiketuar për disa dekada si reaksionare, kryesisht ndaj emrave si Fishta e Koliqi.

Teksti “Historia e letërsisë shqiptare” (1983) ndoshta e përcakton këtë që thamë, kur shkruan: “Migjeni dhe vepra e tij u bënë objekt i vazhdueshëm studimi. Kritika dhe historiografia letrare borgjeze e vendit, para Çlirimit, dhe e jashtme, në ditët tona u orvatën ta paraqitin shkrimtarin si një “yll krepuskolar”, apo si një ithtar të rrymës borgjeze të “të zhgënjyerve” në prag të Luftës së Dytë Botërore; bile edhe ta nënvleftësonin vlerën e artit të tij. Kritika dhe historiografia jonë letrare, të mbështetura në metodologjinë dhe estetikën marksiste-leniniste, i kanë bërë veprës së Migjenit një vlerësim dialektik dhe i kanë dhënë poetit vendin që i takon në letërsinë shqiptare. Meritat e veprës së tij, tanimë janë çmuar në shkallë botërore”. Ky është një përfundim, por vetë trajtimi te zëri Arti i Migjenit, gjuha, ka nga këto shprehje kyçe: “…krahas paraqitjes së mjerimit të popullit, urrejtjes së grumbulluar te masat, protestës e revoltës së tyre, shkrimtari, në emër të forcave të reja shoqërore, bëri thirrje për përmbysjen e rendit të padrejtë politik, ekonomik e shoqëror”.

Duket qartë se, nën shtysat e pozitivizmit apo të realizmit socialist, asaj krijimtarie i kërkoheshin detyra shumë më të mëdha sesa mund të kërkohen nga një vepër arti. Kështu figura e tij të bëhej e përdorshme për qëllime jashtëletrare, siç kishte ndodhur edhe në esenë e një shkrimtari me shumë ndikim si Kadareja: Migjeni – një uragan i ndërprerë. E përmendim këtë, sepse eseja nuk ishte botim i rastit, por parathënie e botimit të plotë të veprës së Migjenit.

Shqetësimi i mësipërm na tregon që edhe pas kaq dekadash shohim se nuk është konsoliduar, sado përafërsisht, figura e një poeti si ai. Me një vështrim, sado sipërfaqësor, do të shohim se peshorja e studimeve rëndon nga studimi i jashtëm i kësaj poezie, gjë që e ka bërë të luhatshme figurën e këtij poeti dhe na nxit për vështrimin tjetër – atë të brendshëm.

Ka pasur një kohë përpara këtij studimi të jashtëm, kur Migjeni i nënshtrohej një studimi të brendshëm. Atë vit që vdiq Migjeni, kemi punimin e Dhimitër Shuteriqit të ri, që thotë se ai iu largua metrikës tradicionale, ritmeve dhe rimave të saj, pasi u bë dominante asonanca, e cila nuk qe pranuar më parë. Sipas këtij punimi, Migjeni ia dha asaj vendin e nderit në poezinë e vet, sepse “ajo asht ma delikate në tingull, se nuk ta vret as syrin as veshin, ngaqi asht ma e shpeshtë e ma e larme se rima”. Po si mund të ketë poezi pa ritëm e rimë, ngrihet pyetja. Autori i punimit e ngre pyetjen për t’iu përgjigjur po vetë. “Nji kësij pyetje e bajnë ata qi s’e dallojnë vargun metrik nga poezia. Tue përziem vargonim e poezi, ata harrojnë se ka vargje të përpikët pa farë poezie brenda, e prozë qi asht poezia vetë. Me fjalë të tjera, për Migjenin – si edhe për ne – poezia nuk asht as vargu, as proza, por diçka që shfaqet në to, tue u dalluem prej tyne. Prandaj nuk mund të themi se Migjeni s’asht poet, vetëm se të shprehunit e tij vesh nji rrobe që i përngjan hem vargut, hem prozës, qëndron në mes të të dyjave”. Në vazhdën e këtij trajtimi është edhe Qemal Draçini, kur thotë për Migjenin, “ka të simbolizmit paraqitjet e gjendjeve të brendshme shpirtnore me simbole të jashtme, pasqyrimin e shpirtit n’objekte të natyrës, ka vetë ‘vargun e lirë’ e krijimin e asonancës, tonin fonologjik të vjershës – por mungon në përgjithësi muzikaliteti i përkryem i vargut, stolisja metaforike, paraqitja trashendentale e fytyrimit”.

Këto teza nuk patën zhvillim të mëtejshëm, sepse u përcaktuan edhe nga e ardhmja e atyre që i hodhën. E para i takon një studiuesi që, i prirë për drejtime të reja letrare (kupto: përmbajtësore) kaloi në drejtim tjetër, duke u bërë kodifikuesi i realizmit socialist. E dyta nuk mund të gjente vend te studimet që kërkonin t’i paraqisnin shqetësimet e tij individuale vetëm si sociale. (Përveç të tjerash – një tjetër faktor jashtartistik – autori i kësaj teze vdiq si armik i regjimit.) I brendshëm është edhe gjykimi i Koliqit – edhe pse ka vend për të diskutuar gjatë prej njohësve për raportin migjenian me poetët “e zhgënjyer” serbë – kur shkruan për të: “Lidhet me grupimin e poetëve serbë të quejtun razocarani (të zhgënjyemit). I stolisi poezitë e veta me reminishenca që vijnë nga kjo rrymë. Veç të tjerash, poezia e tij tash asht shprehë me nji shqipe të pasigurtë e jo të njitrajtshme, qi nxjerr në pah mungesën intime të çdo zàmi idiomatik. Ai, i vlersuem nëpërmjet nji kriteri të pastër estetik, mundet me e ruejtë nji vend në letërsinë mikpritëse shqiptare, por jo aq falë poezisë së tij të vrudhshme me sfond social, sa falë do modulacioneve të thjeshta qi t’kujtojnë Corazzini-n….”

Është fjala për këto vargje të Corazzini-t, i cili së bashku me disa shokë të tij, ashtu si dhe Migjeni, qenë goditur nga sëmundja e pashërueshme e kohës – tuberkulozi: Oh, po unë jam, unë jam vërtet i sëmurë!/ E vdes pak nga pak, çdo ditë. Është e qartë se krahasimi duhet bërë me këto vargje të Migjenit: Dalngadalë po shof/ Si jeta një nga një/ Secilën ndjesi/ Me tradhti/ Po ma vulos. Me sa duket, ky mendim i Koliqit plotësohet nga Qemal Draçini, megjithëse ky e ka shprehur këtë ide shumë më herët. Draçini thotë se te vargu i Migjenit “shpesh mbresët, ngashërimet, ndjesit, me një fjalë bota e brendshme shpirtnore shpërthen jashtë me ashpërsin e një shprehjeje së mbledhtë me gjasë të një formyle logjike”. Apo idetë përmblidhen në një frazë si aforizma. Një ilustrim i mendimit të Draçinit do të ishte ky: Na, të birt’ e shekullit të ri,/ me hovin tonë e të ndezun peshë,/ ndër lufta të reja kemi m’u ndeshë/ dhe për fitore kem’ me ra fli. Në fakt, pas kësaj shprehjeje së mbledhtë me gjasë të një formyle logjike, përgjithësisht në segmente të shkëputura të tekstit, kapeshin interpretimet themelore që i bëheshin leximit të Migjenit, duke u realizuar pikërisht ajo që i druhej ky pyet: propagandimi para artit. Ilustrime të tilla mund të gjejmë disa – deri të më të pakapshmet apo banalet – por ky interpretim, sigurisht, binte ndesh me mendimet e shprehura nga autori për këtë problem, kur te letra që i dërgonte redaksisë së revistës “Bota e re”, thoshte: “Mendoj se kryesorja në gjitha artet është artistikja. Sepse, pyet ai: A thua poezia qytetare sociale nuk ka të drejtë në përkryerjen artistike; apo detyra e saj është – të jetë vetëm pllakat?”

Koliqi kishte shqetësime konkrete të historiografisë shqipe kur sillte në vëmendje se “Në përshtypje të parë Majakovskij, Esenin, Pasternak e tjerë shkrimtarë të Kryengritjes së Tetorit duken kryekëput të shkëputun nga vija historike e zhvillimit letrar rus. Por, po të vrehet me vëmendje nënshtresa e veprave të tyne, shihet se ndjekin me trajta e frymë të re (ndoshta jo me art më të lartë) gjurmat e Pushkinit, të Tolstojit e të Dostojevskit”. Kjo bëhet më e qartë kur shikon se, herë drejtpërdrejtë, herë jo, ai kërkon të shpjegojë raportet e tij me Migjenin, për të cilat gjykon se në Tiranën zyrtare po spekulohet, duke ia kundërvënë atij vetë. Sipas tij, Migjeni

“u imitue nga nji varg i dendun shkrimtarësh të rinj, por nuk arriti me krijue nji shkollë pikërisht sepse u shkëput nga tradita letrare vendase”. Draçini e çon më tej këtë ide kur shprehet: “Me Migjenin çelet e mbyllet njiheri nji anë e veçantë e poezis së mendimit shqiptar. E njimend: Migjeni u imitue në trajtë e në formë të vargut, ndoshta edhe n’atë t’ekspresionit, por nuk u ndoq edhe në mendim rryma e tij”. Koha i dha të drejtë vërejtjes për mosarritjen e krijimit të shkollës letrare, megjithëse për shumë kohë ka ekzistuar si iluzion se çështja qëndron ndryshe.

Kjo mënyrë diskutimi për Migjenin merr vlerë të veçantë po të kujtojmë se, për gati pesëdhjetë vjet, duket sikur ndër poetët shqiptarë është parë si shenjë e bashkëkohësisë vargu i lirë, por po ta shohësh me vëmendje, kupton se shpesh kemi të bëjmë me një keqkuptim që lidhet me titullin e librit poetik të Migjenit, i cili, në të vërtetë, nuk ka aluduar për poetikë por për etikë, sepse në vargjet e tij të çlira kemi vetëm gjurmë të atij që duhet ta quanim varg të lirë. Pipa pohon se titulli “Vargjet e lira” lidhet ma pak me metrikën sesa me karakterin e protestës. Për fat, në studimet më serioze kjo është vënë në dukje: “I revoltuar në jetë dhe në art” – në këtë kuptim të dyfishtë duhet marrë titulli i përmbledhjes “Vargjet e lira”. Pipa është i mendimit se në një vend ku poezia shoqërore nuk është gjë e re, poeti i “Vargje të lira” nuk do të dallohej shumë prej grupit të shkrimtarëve të tjerë shoqërorë. Por në Shqipëri është një i vetëm, është një pionier; “Puna e pionierit mund të ketë qenë edhe vetëm nji kushtrim, edhe vetëm nji gjest. Por ky gjest asht fatidik, ky kushtrim ka randsi”. Arshi Pipa pajtohet me idenë se “Hymja e Migjenit në letërsin shqipe shënon nji datë. Kjo hymje asht e vrullshme dhe e then traditën”.

Sipas argumentit të tij, në atë çast historik të poezisë shqipe qe gjë e rrallë për një poet që të mos shfaqej me tetërrokëshin shqiptar, çka do të jetë karakteristikë e shumë poetëve shqiptarë pas tij, prandaj sot e dallojmë me zor këtë cilësi migjeniane. Këtë ia shikon si heterogjenitet kulturor, sepse një poezi që kërkon të jetë antitradicionale, kërkon të lëvizë lirisht. Si jo shqiptare, Pipa ia shikon edhe sensin e fortë të metaforës. Kalimet e dhunshme apo kontrastet e thella janë një gjë e re në poezinë shqipe.

Sipas tij, që të shihet në brendësi përplasja me tradicionalen, vlen të krahasohet me kujdes poetika migjeniane me atë që gjallonte më përpara: kështu do të dallojmë regjistrin e veçantë stilistik të këtij poeti. Vlen të përmendim analizat që i janë bërë figurave gramatikore (inversionit dhe elipsës), figurave të diksionit (sinekdokës dhe krahasimit), apo figurave të tjera (thirrjes retorike dhe hiperbolës), aliteracionit dhe ritmeve origjinale. Vlen të përmendet pohimi i ndonjë stilisticieni se “që me Migjenin në poezinë shqipe ka vend të qëndrueshëm vargëzimi i mbështetur në ritmin e të folurit emocional sipas stilit të gjuhës bisedore, me elemente të rrëfimit lirik dhe nëpërmjet pyetjeve ose dialogut, me shumë krahasime po ashtu të bisedës së gjallë, me përpjesëtimin më të madh të foljeve kundrejt epiteteve poetike etj”; se në këtë mënyrë vargu: Kafshatë që s’kapërdihet asht, or vlla, mjerimi, do të shihet ashtu siç do të niste çdo bisedë, pra me tiparet e ligjërimit bisedor. Por në këtë ligjërim, në fakt, fshihet edhe një metaforë e fortë, e cila flet për një ligjërim bisedor shumë të ngritur, duke bërë të qartë talentin e mirëfilltë të poetit.

Studiuesit vërejnë se Migjeni arrin të krijojë ritme të ndryshme ndër poezi të ndryshme. Ai arrin edhe të ndryshojë ritmin brenda një poezie, si tek “Baladë qytetse”. E përshkruan gruan: …një hije gruaje,/ një kens këso bote,/ një fantom uje… Por kur vjen puna për të folur për vallen e gruas së mjerë nëpër rrugët e qytetit, në mënyrë që sarkazma të dalë më e dukshme dhe therëse, menjëherë e ndryshon ritmin, ndërton vargje me aliteracione, me rima të pasura etj. …vallzonte valle në rrugë të madhe./ Dy hapa para, dy hapa prapa/ me këmbë të zbathun,/ me zemër të plasun…

Migjeni është i pari në poezinë shqipe që përdori rimën apofonike (konsonancën):

…therin qiellin kryeqat dhe minaret e ngurta,

profetent dhe shejtent në fushqeta të shumëngjyrta…

Është i pari, pas Poradecit, që përdori pauzën.

Përsëritja është një element artistik i përdorur me shumë efekt prej këtij poeti.

Na bëhet se nuk gabojmë, shkruan studiuesi Zheji, kur themi se zbulohet diçka e sensibilitetit muzikor të Migjenit dhe, në të njëjtën kohë, diçka që e lidh atë me vargëzimin dhe instrumentalizmin popullor…

Ky studiues përmend raste të shumta të përsëritjeve migjeniane, por le të marrim vetëm njërën prej tyre:

Kangë Perndimi, kangë njeri të dehun nga besimi në vete…

Kangë e tij nji fe tjetër…

Një mjet artistik i përdorur me mjeshtëri prej tij që, padyshim, dëshmon edhe shkollën e Mjedës, është bartja. Ja një epitet që përcillet me bartje:

…me fytyrë të zbehtë dhe me syt

të zez si jeta e saj..

Nga pikëpamja e poetikës është pranuar se ai ka pasur edhe afërsi me ekspresionizmin dhe ekspresionistët. Kanë tipare të shumta ekspresioniste: temat (mjerimi, papunësia, prostitucioni, fatalizmi); personazhet (fëmijët, gratë, murgeshat, mantenutat, studentët, intelektualët kundërshtarë të moralit patriarkal etj.); idetë (kritika e sistemit shoqëror dhe fryma antifetare); vizionet (vizioni i mbinjeriut dhe i botës së re, në njërën anë, por edhe i fundit të botës nën anën tjetër); mjetet shprehëse që përdor ky poet e prozator dhe format letrare që kultivon ai (poezia lirike dhe proza e shkurtër).

Këto që përmendëm, e të tjera si këto, na tregojnë se vërtet Migjeni nuk tregoi ndonjë shkollë të caktuar poetike, por megjithatë futi i pari shumë veçori që e përcaktojnë edhe sot zhvillimin letrar – vetëm një vështrim i vëmendshëm mund të përcaktojë se ato veçori janë kryesisht migjeniane, duke u përvetësuar e tretur me kohë në ligjërimin e poetëve të tjerë, që nga Kadareja apo poetë të tjerë, të rëndësishëm apo të parëndësishëm. Nëse në periudhën e realizmit socialist, apo edhe përtej saj, Migjeni ka ndikuar shumë me atë që Qemal Draçini ia shikon si vërejtje, pra me vargun që vuan nga “formyla logjike”, ky nuk është faji i tij.

Me këtë mënyrë qasjeje, mendojmë se arrijmë në përfundimin që studimi i brendshëm do të na e bënte më të qëndrueshme figurën e Migjenit: një nga “thyerësit” dhe, rrjedhimisht, një nga pohuesit e mëdhenj të traditës poetike shqipe. Megjithëse një nga autorët më të studiuar të letërsisë shqipe, Migjeni kërkon lexime të reja.

Serbi - Popullata pro marrëveshjes me Kosovën

Më shumë se gjysma e votuesve në Serbi e mbështesin marrëveshjen për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi, tregojnë të dhënat e një sondazhi të publikuar të enjten.

Marrëveshja e negociuar nga Bashkimi Evropian është përkrahur nga 57 për qind të respondentëve dhe kundërshtuar nga 29 për qind.

Sipas agjencisë gjermane të lajmeve DPA, afro 14 për qind të respondentëve nuk kanë dashur që të pozicionohen, për ose kundër.

Rreth 17 për qind të 1.180 njerëzve të pyetje nga agjencia Faktor Plus në Beograd, thonë se marrëveshja Kosovë-Serbi tradhton interesat kombëtare serbe.

Kurse 55 për qind pajtohen me liderët politik serb, se kjo ishte maksimumi që ata arritën të marrin nga kjo marrëveshje.

43 për qind e respondentëve janë përgjigjur se besojnë që marrëveshja e çon vendin e tyre më pranë anëtarësimit në Bashkimin Evropian.

Kongresi Amerikan: Marrëveshja, synim ka pajtimin Kosovë – Serbi

Në Kongresin Amerikan u mbajt një dëgjim për marrëveshjen Kosovë – Serbi, në të cilën përfaqësuesi i Departamentit të Shtetit i dha mbështetje, ndërsa analistë dhe lobistë e quajtën jo të mirë për Kosovën dhe vështirë të zbatueshme.

Kryetari i nën-komisionit për Evropë si pjesë e Komisionit të Çështjeve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve kongresisti Dana Rohrabacher, organizator i dëgjimit, ishte skeptik lidhur me suksesin e marrëveshjes, duke thënë se ajo ‘legalizonte statusin e deritashëm të serbëve në veri, ndërkohë që Kosova nuk fitonte asgjë me te’. Rohrabacher njihet si mbështetës i idesë së këmbimit të territoreve midis Kosovës dhe Serbisë si një zgjidhje afatgjatë.

Johnathan Moore, ushtrues i detyrës së zëvendës ndihmës-sekretarit të Shtetit dhe Drejtor i Zyrës për Çështje të Evropës Qendrore dhe Jugore në fjalën e tij marrëveshjen e quajti ‘një zhvillim të rëndësishëm pas shumë vjet angazhimi të SHBA dhe partnerëve të saj evropianë’.

“Kjo marrëveshje thekson faktin se pajtimi, e jo ndarja apo këmbimi i territoreve është qëllimi i Serbisë dhe Kosovës. Ne e kemi bërë të qartë zotimin tonë për një Kosovë demokratike, sovrane, të pavarur dhe shumetnike në kufijtë e tanishëm të saj”, tha Moore. Ai tha se marrëveshjen nuk e quajmë ‘autonomi, por mendojmë se mënyra më e mirë e mbrojtjes së të drejtave të pakicave dhe të gjithëve në Kosovë është sundimi i rendit dhe ligjit’.

Kongresisti Eliot Engel tha se marrëveshja nuk ishte më e mira, ‘por është një marrëveshje e mirë për të dyja palët’, ndërsa Daniel Serwer e quajti ‘një marrëveshje për rendin e ligjin në gjithë Kosovën dhe për vetadministrim të serbëve’.

Këshilltarja për Ballkanin në Ligën qytetare Shqiptaro-Amerikane, Shirley Cloys DioGuardi tha se marrëveshja ishte ‘një zgjidhje afatshkurtër që nuk do të sjellë paqe të qëndrueshme’. Sipas saj, ‘paqja do të vijë vetëm atëherë kur Serbia të njoh Kosovën, të zhbëjë strukturat paralele dhe të njoh të drejtat e shqiptarëve në jug të Serbisë’.

Serbo-amerikani Obrad Kesiq, lobist në Washington, mbajti qëndrimet zyrtare të politikës dhe diplomacisë Serbe rreth Kosovës, duke shfaqur dyshim për zbatueshmërinë e marrëveshjes, ndërkaq Roland Gjoni një analist i rajonit tha se marrëveshja shkonte përtej planit Ahtisaari dhe se me te ‘të drejtat e njeriut po merrnin konotacione të një qasje territoriale’.

Robert Churcher, ish drejtor i Grupit Ndërkombëtar të Krizave në Prishtinë, tha se marrëveshja mundësonte krijimin e një ‘Republika Srpska’ të dytë dhe se politika evropiane ndaj Kosovës dhe Bosnjës ka qenë vazhdimisht jounike. “Kjo marrëveshje kishte më shumë për qëllim të bënte të dukej mirë Ashton dhe synohej arritja e saj me çdo kusht”, tha Churcher./S.Gashi

Takim tripalësh në mes të Policisë , Prokurorisë dhe EULEX-it

Dje është zhvilluar një takim trepalësh në mes të Policisë së Kosovës, Prokurorisë Shtetërore dhe EULEX në ambientin e Drejtorisë së Përgjithshme të Policisë së Kosovës. Zyrtarët policorë dhe prokurorët diskutuan mënyrat e ndryshme për të rritur bashkëpunimin e tyre në mënyrë që të luftojnë krimin. Takimi ishte organizuar dhe lehtësuar nga Divizionit i Fuqizimit i EULEX-it.
Drejtori i Përgjithshëm i Policisë, Shpend Maxhuni, dhe përfaqësuesit e lartë të Policisë përfshirë edhe Drejtorët e Drejtorive Rajonale, Aleksandër Lumezi Krye Prokurori i Prokurorisë së Apelit Prishtinë dhe prokurorë të Zyrës së Prokurorisë Themelore të Kosovës Prishtinë si dhe Kryesuesi i Divizionit për Fuqizim i EULEX, Peter Bach, këshilltarët policorë dhe të prokurime së EULEX-it morën pjesë në takim.
Drejtori i përgjithshëm i Policisë Shpend Maxhuni në një fjalë rasti ju dëshirojë mirëseardhje pjesëmarrësve ku diskutimi i tij u fokusua kryesisht në ngritjen e bashkëpunimit në mes të Policisë dhe Prokurorisë në funksion të qasjes sa më efikase në luftimin e kriminalitetit në vend. Më tutje ai uroi që ky fillim t’u shërbejë të gjithëve, si bartës kryesor, sipas kompetencave pra edhe ligjore, për të përmbushë misionin tonë , e ai është luftimi dhe parandalimi i krimit. “Policia e Kosovës do të jetë në dispozicion dhe e hapur për të gjitha bashkëpunimet dhe në të gjitha nivelet, ashtu siç kërkohet”, tha Maxhuni.
Gjithashtu gjatë këtij takimi ka folur edhe kryeprokurori i prokurorisë së Apelit z. Aleksandër Lumezi i cili theksoi se bartësit e institucioneve prokuroriale tashmë janë të gatshëm të përballen me situata që kanë të bëjnë me konsolidimin e shtetit ligjor. Ai më tutje shtoi se këto takime të përbashkëta me policinë e Kosovës janë në atë frymë dhe konsideron se do të jenë të mirëseardhura për përmirësimin e veprimtarisë dhe punës së përditshme të prokurorisë dhe policisë në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit.
Gjithashtu në këtë takim u diskutua edhe për bashkëpunimin e institucioneve vendore dhe atyre ndërkombëtare, bashkëpunim ky i cili është në rritje.
Kryesuesi i Divizionit për Fuqizim i EULEX-it, Peter Bach, theksoi se bashkëpunimi në rritje është një kërkesë kyçe për në BE dhe liberalizimin e vizave. “Një nga kërkesat për liberalizimin e vizave është një luftë e mirë kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. Sot EULEX-i është duke ndihmuar Policinë e Kosovës dhe shërbimin Prokurorial të Kosovës për të lehtësuar këtë bashkëpunim në mënyrë që të arrihen rezultate më të mira", tha Bach.
Ky takim do të pasohet nga takime të rregullta në nivel rajonal në mes të Policisë së Kosovës dheProkurorisë për të koordinuar një qasje të përbashkët për hetime dhe në zvogëlimin e krimit. Një rëndësi të veçantë do të jetë i dedikuar për trajnimin e prokurorëve dhe hetuesve të policisë duke futur ato me praktikat më të mira të bashkëpunimit të institucioneve të tilla si policisë, prokurorisë dhe agjencive të tjera të sigurisë.

Në Ministrinë e Infrastrukturës s’janë vjedhur as dokumente, as para tha ministri Fehmi Mujota

Fundjavën që kaloi në një nga zyrat e Ministrinë e Infrastrukturës të Ministrisë, ka ndodhur një vjedhje, e cila është vërejtur të hënën në mëngjes pas ardhjes në punë të zyrtarit që punon në të.

Sipas një komunikate të Ministrisë të Infrastrukturës, “me të vërejtur këtë janë njoftuar organet e hetuesisë të cilët kanë dalë në vendngjarje dhe kanë bërë ekzaminimet e nevojshme,ndërkohë që po merren me hetimin e rastit”.

Lajmi është publikuar në disa media atë ditë dhe të nesërmen. Informacionet që janë transmetuar, janë jo të plota dhe janë bazuar në burime anonime brenda ministrisë duke pohuar se janë vjedhur mjete financiare, letra me vlerë, çeqe etj.

“Për hir të informimit të opinionit publik, në bazë të deklaratës së zyrtarit përgjegjës raportuar Drejtorit përgjegjës dhe Sekretarit të Përgjithshëm, njoftojmë se në kasafortën e tij kanë qenë 10-15 euro mbushje telefoni të operatorit Vala, dhe disa gjësende personale përfshirë Diplomën e tij dhe disa certifikata trajnimi dhe jo siç është raportuar për dokumenteve dhe mjete financiare siç është theksuar në raportimet e medieve”, thuhet në komunikatë.

Këto pohime i bëri sot para deputetëve edhe ministri Fehmi Mujota.

Presidentja e Kosovës z.Atifete Jahjaga priti Ministrin e Jashtëm të Shqipërisë z.Aldo Bumçi

Presidentja priti Ministrin e Jashtëm të Shqipërisë

Presidentja e Republikës së Kosovës, zonja Atifete Jahjaga priti sot Ministrin e Jashtëm të Republikës së Shqipërisë, z.Aldo Bumçi.

Presidentja Jahjaga vlerësoi bashkëpunimin që ka Republika e Kosovës me Republikën e Shqipërisë në sfera të ndryshme, duke thënë se këto marrëdhënie janë shembull për gjithë rajonin.

Presidentja theksoi se Shqipëria ka qenë zëri i Kosovës në të gjitha vendet dhe institucionet ku Kosova nuk ka pasur qasje. Ajo nënvizoi se Shqipëria e ka mbështetur në vazhdimësi Kosovën në konsolidimin e subjektivitetit ndërkombëtar, rritjen e njohjeve dhe anëtarësimin në organizatat e ndryshme rajonale dhe ato ndërkombëtare.

Presidentja Jahjaga vlerësoi se marrëveshja e arritur me Serbinë mbyll kapitullin e së kaluarës, ndërkohë që hap kapitullin e ri të së ardhmes euroatlantike të Kosovës. Ajo tha se kjo marrëveshje kontribuon në paqen dhe stabilitetin në rajon, por tani duhet të përqendrohemi në implementim e saj në praktikë, pasi që kjo do të ketë ndikim pozitiv në jetën e qytetarëve të të dyja vendeve.

Ministri i Jashtëm i Republikës së Shqipërisë, Aldo Bumçi e përgëzoi Presidenten Jahjaga për marrëveshjen midis Prishtinës dhe Beogradit, të nënshkruar në Bruksel nga kryeministrat e të dyja vendeve. Ai theksoi se kjo marrëveshje është historike dhe hap perspektivën evropiane të Kosovës por edhe të Serbisë.

Ministri Bumçi vlerësoi se arritja e kësaj marrëveshjeje është shumë e rëndësishme për gjithë rajonin.

Stramastiku falsifikon dhe mashtron institucionet shëndetesore të Kosovës

SHKRUAN ENKAS PËR FLORIPRES:DR.SPEC.SAZIMIR ISMET SHABANI

Jane dy arsye kryesore pse nuk mund te gjenden keto informacione.

1. Distributoret e produkteve nga Serbia jane njerez te skenes politike te Kosoves dhe dihet se cilat mund te jene pasojat e gazetareve dhe mediave.

2. Kompanite qe merren me distribuimin e produkteve serbe ndajne shume mjete per marketing, te cilat shperndahen ne media te ndryshme. Nje kompanie mediale i kushton sa qimet e kokes prishja me ndonjerin nga keta biznismen. E humb marketingun (qe eshte burimi i vetem i te ardhurave) nga ajo kompani.

Zakonisht, keto informata i dijme nga bisedat qe i kemi me njerezit qe jane te informuar per kete segment te ekonomise. Nje rast me i fresket eshte birra Skopsko, e cila prodhohet ne dy linja te ndryshme. Linja e re per Maqedoni dhe Europe dhe linja e vjeter per Kosove.

Plagët e njerëzve qepen me penj për kafshë

7 vjetë më parë,vërejtja (F.B) qkuk-ja   bëri kontraktimin rreth furnizimit me penj kirurgjikal,ndërkaq alarmohet se lidhja e kësaj kontrate është bërë në mënyrë të jashtëligjshme, dhe se penjtë eofruar nga firma fituese “Koslabor”, nga Theranda, i takojnë kategorisë “ZH”, të cilët përdorën vetëm për shërbime në veterinë.

Shpallja e tenderit për këtë qëllim ishte bërë nga drejtoria e QKUK-së, përkatësisht Zyra e Prokurimit, më
26 qershor 2006, ku fitues kishte dalë firma e lartcekur, ndërsa pasi ishin vërejtur disa parregullsi
ishte anuluar ai tender, për të pasuar më vonë ritenderimi me datë 15 shtator, ku fitues del firma “Flomed”
nga Prishtina. Por kjo kishte mbetur vetëm në letër ndërsa tash një javë i është konfirmuar firmës së parë
që të fillojë detyrimet konform asaj që është paraparë në tenderin i cili ishte anuluar për shkak të
parregullësive të vërejtura.

Flori Bruqi, drejtor i “Flomed”, i tha gazetës “Iliria Post” se i ka njoftuar të gjitha instancat me këtë
parregullsi, ndërkaq pohoi se është të pritje të një përgjigjeje, e në rast të kundërt tha të marrë vendim
për të njoftuar me rastin edhe prokurorinë ndërkombëtare.

“Është interesant se këta në Komisionin Rregullativ të Prokurimit Publik (KPRP) kishin qenë të njoftuar për
lendën, por dikush nga këta e ka aprovuar atë dhe nuk dëshirojnë t’i zbulojnë marritë e veta! Prandaj,
tjetër gjë nuk më ka mbetur përpos që ta njoftoj Prokurorin ndërkombëtar të Kosovës, sepse lëmshi i
kësaj pune është shumë i thellë”, theksoi Bruqi.

Ai i ka shkruajtur një letër drejtuesit të përkohshëm të Bordit Ekzekutiv të QKUK-së, Abdyl Krasniqit, në të cilën pos tjerash e ka informuar se penjtë kirurgjik të ofruar nga firma “Koslabor”, i takojnë klasës “ZH”,
dhe të cilët përdorën në Veterinë, por jo edhe në mjekësinë humane!

Bruqi shqetësimine tij ia ka paraqitur edhe KRPP-së, duke ua bërë me dije se kompanija e tij ka patur
çmimin më të lirë me preparate (penj kirurgjik) të kompanisë së njohur amerikane (D+G), ku çmimi ofertues
ka qenë 20.845 euro, i cili ka bërë që firma në fjalë të fitojë tenderin. Prandaj edhe kërkon nga QKUK-ja
dhe nga KRPP-ja që të zhvlerësojë njoftimin për dhënie të kontratës firmës “Koslabor”, që ka ofruar penj jo
adekuatë.

“Lajthitja dhe falsifikimi i dokumentave në fjalë është bërë me qëllim nga ish shefi i prokurimit, z. Gazmend
Ahmaxhekaj, i cili qëllimisht ka fshehur dokumentacionin e tenderit me mostra te penjve dhe CV-të e
firmës”, theksoi me pezm Bruqi, për të shpresuar se “gabimi dhe falsifikimi i qëllimtë të përmirësohet dhe të
njoftohet opinioni i gjerë lidhur me këtë “gabim” të qëllimtë”.

Përndryshe, ai ka theksuar se do ta njoftojë PSSP-në, Joakim Ryker, për siç ka thënë, shkeljen flagrante të
integritetit të firmës që drejton, për çka tha t’i ketë njoftuar edhe udhëheqësinë më të lartë të Qeverisë, si
dhe Bordin Ekzekutiv shkruan gazeta prishtinase “Iliria post”,date ,9.11.2006.(B.Krasniqi,gazetar)

http://lajme.dervina.com/archive/arkivi_.php?lajmi=3625-1820:810&printo=3625-1820:810

Kur doktorët bëjnë zhurmë e nuk ofrojnë argumente

 “Plagët e njerëzve qepen me penj për kafshë”, të botuar  në “Iliria Post”, duket ta ketë irrituar tej mase drejtorin e firmës“Koslabor”, dr. Hamëz Zeqiraj. Një reagimi i tij ka ardhur në redaksi pasi në artikull ishte prezantuar edhëna se Qendra Klinike Universitare kishte bërë kontraktimin rreth furnizimit me penj kirurgjikal, ndërkaqishte alarmuar se lidhja e kësaj kontrate është bërë në mënyrë të jashtëligjshme, dhe se penjtë e ofruarnga firma fituese “Koslabor”, nga Theranda, i takonin kategorisë “ZH”, të cilët përdorën vetëm përshërbime në veterinë.


http://www.facebook.com

“Unë lexova disa herë artikullin e gazëts suaj dhe u binda se me të vërtetë keni një gazetar të
papërgjegjshëm i cili nuk din të shkruajë ashtu siq i ka hije një gazetari, por lanson gjëra të paverfikuara
çka më dëmton, në rastin konkret mua si firmë dhe mua si pronar të firmës, që punoj, ka 7 vite, duke u
munduar të jem sa më korrekt”, thuhet ndër të tjera në reagimin e dr. Zeqirajt.
Pas kësaj, ai kërkon edhe sqarime për artikullin, dhe shpreh nevojën që të merren masa “ndaj gazetarit që
në të ardhmen mos të shkruajë gjëra të paverifikuara-gënjeshtra, të mos përhapë dezinfomata por t’i
përmbahet kodit gazetaresk dhe të hulumtojë të vërtetën para se të shkruajë për një rast”.

http://www.facebook.com

Regimet duken të kenë ardhur pasi në vetë QKUK-në janë alarmuar pasi kanë parë se më të vërtetë
procedura e kontraktimit nuk ishte në rregull. Burime brenda kësaj qendreje bëjnë të ditur se prej
publikimit të këtij artikulli është duke u shqyrtuar mundësia për rishikimin e procedurës së këtij kontraktimi.
Ajo që mund të themi është se gazeta ka në dispozicion dokumentacionin e nevojshëm ku bëhet e ditur se
shpallja e tenderit për këtë qëllim ishte bërë nga drejtoria e QKUK-së, përkatësisht Zyra e Prokurimit, më
26 qershor të këtij viti, ku fitues kishte dalë firma “Koslabor”, ndërsa pasi ishin vërejtur disa parregullsi
ishte anuluar ai tender, për të pasuar më vonë ritenderimi me datë 15 shtator, ku fitues del firma “Flomed”
nga Prishtina. Dhe ky është një fakt bindës që përcakton fituesin. Të paktën kështu thonë dokumentat.
Po të jetë ndryshe, atëherë përse dr. Zeqiraj nuk paraqet ndonje argument që vërteton rregullësinë e
mbarëvajtjes së procedurës e cila e ka bërë atë fitues të tednerit?


http://dogana.rks-gov.net/Uploads/Documents/Koslabor_-_Suhareke.PDF


http://www.facebook.com

Sa i përket cilësisë së penjve nuk është gazetari ai që e vlerëson këtë. I gjithë artikulli është bazuar në
letra dhe deklarata të njerëzve, konkretisht mr. Flori Bruqit, dhe i cili i ka shkruajtur një letër drejtuesit të
përkohshëm të Bordit Ekzekutiv të QKUK-së, Abdyl Krasniqit, në të cilën pos tjerash thuhet se penjtë
kirurgjik të ofruar nga firma “Koslabor”, i takojnë klasës “ZH”, dhe të cilët përdorën në Veterinë, por jo
edhe në mjekësinë humane!

http://www.facebook.com

Prandaj, kjo është e vërteta. Madje, as edhe në reagimin e dr. Zeqirajt nuk kishte ndonjë argument që e
thoshte të kundërten që është shkruar në artikull. Nëse ka është dashur t’i prezantoi në reagimin e tij. Më
mirë do të ishte kështu se sa ai të lëshohej se çka është etike e çka jo për tu shkruajtur.



Sido që të jetë, asnjëri në redaksi nuk i ikën përgjegjësisë për atë që publikohet, prandaj edhe autori i
shkrimit mbanë përgjegjësi për shkrimin e bërë publik me 10 të këtij muaji, e që mbante titullin “Plagët e
njerëzve qepen me penj për kafshë”. Jemi këtu për të thënë të vërtetën, dhe vetëm të vërtetën,shkruan
gazeta prishtinase “Iliria Post”,date 12.11.2006(B.Krasniqi,gazetar ).

http://lajme.dervina.com/archive/arkivi_.php?lajmi=3625-1820:810&printo=3625-1820:810

Më rastisi  pas 7 vjetëve të mësojë edhe shumë gjëra për Stramastikun dr.Hamza Zeqiraj...

http://www.facebook.com

Sihariqi më I rinjë është se  firma e stramastikut në tregun farmaceutik është e njohur për shumë allashvereshe ...thuhet se Stramastiku ka plasuar në tregun shendetsëor reagensa pa afat (në shumë institucione shëndetësore kosovare!) bile bile ka plasuar edhe traka të EKG-ve të prera më sharrë në ca shtypshkronja të Kosovës(ato i ka "shitur" në QKUK,Spitale Rajonale ...etj.)..



Stramastiku ka shitur edhe dezinfektantë ...,pejë kirurgjikë   të klasës "ZhL " gjegjsisht të veterinës në mjekësinë humane "...Është i njohur për letra dhe kërcnime që ju bënë herë pasë herë menagjerëve të Prokurimit sië bëri kohë më parë në Spitalin Rajonal të Prizrenit,...Pejës...,e harron i mjeri se këto institucione kanë kuadro shkencore që dijnë të vlerësojnë ç'është dushku e gogla...apo ç,është ilaqi i mirë dhe i keq i Operatorëve ekonomikë!!! 


http://www.facebook.com

Në vend që të heshtë ai...shkruan letra....akuzon...dhe harron  se ...Autoritet Kontraktuese e dijnë se sa kushton një litër Ethanol 96 %...ku vetëm akciza për të njajtin është rreth 5 ,00 euro...+ TVSH-ja + Çmimi blerës...+...e ky ofron çmimin shitës fiks  5 euro...

Vallë athua Stramastiku a është i vetëdijshëm se e dëmton buxhetin e konsoliduar të Kosovës kur e shet Alkoolin 96% 5 euro!?Ku janë Doganat e Kosovës ?

Ku është policia e krimeve ekonomike ...që nuk e viziton një herë Stramastikun për këto allashvereshe  ...

Shikoni:http://www.dogana.gov.al/index.php?mid=217

http://dogana.rks-gov.net/Uploads/Documents/tarik/indexalb.htm

http://dogana.rks-gov.net/Uploads/Documents/tarik/TARIK_VERSION_PDF%20AL/KAP%2022.pdf

  Alkooli dhe Pijet alkoolike

  Ligji per akcizat

Oferta e tij mashtruese ishte në Tenderin me nr.prokurimi :70300-12-060-121...ku sharra i hasi Stramastikut në gozhdë...

Stramastiku është i mësuar për dallavere edhe më produkte  stomatologjike  kineze...,ku po përfiton më mija euro...por është i njohur edhe për kundërvajtje të shumta doganore:

 Evidenca mbi lendet 2010 - Dogana e Kosovës

Aferat më të mëdha Stramastiku i ka në kohën e mbretëreshës Dr.Remzije Mumcu dhe në kohën e të famshmit Hanu Vuorit!!!!

Për marifetlleqët dhe mashtrimet e Stramastikut do të shkruajmë vazhdimisht derisa dikush të ka guximin ta vënë në Listën e Zezë...për mashtrime dhe manipulime !!!!

http://lajme.dervina.com/archive/arkivi_.php?lajmi=6333-2211:846&printo=6333-2211:846

http://www.eulex-kosovo.eu/docs/justice/judgments/criminal-proceedings/DCPrishtina/562-12/REDACTED%20Enacting%20clause%20of%20the%20Ruling%20and%20reasoning%20Tolaj%20et%20al%20case%20%20final%20version%20(2).pdf

http://lajme.dervina.com/archive/arkivi_.php?lajmi=3625-1820:810&printo=3625-1820:810

http://k-ma.org/repository/docs/Operuesit-me-narkotike.pdf

http://dogana.rks-gov.net/Uploads/Documents/1%20%20Evidenca%20mbi%20lendet%202010-%202.pdf

[PDF] 

1 Evidenca mbi lendet 2010 - Dogana e Kosovës

dogana.rks-gov.net/.../1%20%20Evidenca%20mbi... - Translate this page

File Format: PDF/Adobe Acrobat - Quick ViewSep 17, 2010 – KOSLABOR - SUHAREKE kompresor ajri. 5,250.00 €. 5,000.00 €. 84. 18.02.2010 . XHEMAJL MUSAHU - PRESHEVE. Dhembzor per llamelle ...

[PDF] 

DISTRICT COURT OF PRISHTINË/PRISTINA - eulex

www.eulex-kosovo.eu/.../ ...

File Format: PDF/Adobe Acrobat - Quick ViewOct 8, 2012 – Koslabor invoices page 407, dated 17/12/2007 P-409 B32; Koslabor ...Arbenita Pajaziti's statement; Contract between MoH and Koslabor 9.1; ...

http://gazetajnk.com/index.php?cid=1,979,3060

Përkundër Dyshimeve Vëllezërit Fituan Kontrata Milionëshe nga ...

gazetajnk.com/index.php?cid=1,979,3060 - Translate this page

“Ilir Tolaj, Arbenita Pajaziti dhe Ismet Hyseni kanë mbajtur kontakte të papërshtatshme me operatorët ekonomikë 'Lirimed', 'Exclusive' dhe 'Koslabor'. Përmes ...

Në ambientin e kinemasë ABC 1 i pari i cili dëshmoi ishte Lirim Mustafa, pronar i farmacisë “Liri-MED”, e cila në vitin 2007 kishte fituar një tender emergjent dhe kishte dorëzuar faturat para se të jetë në gjendje të bëjë dorëzimin e mallit si rezultat i vonesës.  Për këtë vonesë “Liri-MED” nuk është ndëshkuar dhe pse në bazë të principeve themelore do të duhej, tha prokurorja. Kontrata është valide dhe në ditët e sotme. Përgjatë tërë procesit të dëshmimit, Mustaf shumicës së pyetjeve  u përgjigjej me “nuk më kujtohet”.  Lidhur me raportin që ka pasur me të pandehurin Tolaj, Mustafa u përgjigj se ky raport ka qenë vetëm profesional.  Në këtë rast prokurorja Bamie shpalosi një letër që Tolaj i kishte dërguar Zehadin Gashit nga AKPM-ja, ku ka kërkuar që AKPM-ja të lëshojë licencën e importit për “Liri-MED”.  Në seancë po ashtu dëshmuan edhe dr.Hamëz Zeqiraj firma e të cilit në vitin 2007 kishte fituar një tender emergjent dhe Fatime Aliu, drejtoreshë e Departamentit Ligjor në Ministrinë e Shëndetësisë. http://lajme.dervina.com/archive/arkivi_.php?lajmi=6333-2211:846&printo=6333-2211:846 DISTRICT COURT OF PRISHTINË/PRISTINA - eulex Fatime Aliu dëshmoi për periudhën kur “Jona-MED” kishte inicuar padi civile kundër Ministrisë së Shëndetësië dhe kjo dëshmitare në seancat gjyqësore është paraqitur si përfaqësuese ligjore e Ministrisë.  Ajo tregoi se edhe përpos përpjekjes së gjyqtares së rastit nuk është arritur pajtim gjyqësor midis dy palëve, kurse vendimi final ka rezultuar me aprovimin e kërkesëpadisë së “Jona-MED”.

Autoritetet e rendit kanë kapacitete të limituara për ta kontrolluar veriun e Kosovës, andaj kontrabanda dhe krimi i organizuar në atë pjesë mbesin shqetësim për institucionet e vendit.

Aktualisht, në brezin kufitar në veri të Kosovës, qëndron Polica e Kosovës, Doganat e Kosovës, policia e EULEX-it dhe KFOR-i.

Bajram Rexhepi, ministër i Punëve të Brendshme, thotë për Radion Evropa e Lirë se KFOR-i dhe EULEX-i e kanë përgjegjësinë më të madhe për të kontrolluar kufijtë në veriun e Kosovës.

“KFOR-i e ka prezencën më të madhe dhe përgjegjësia më e madhe i bie KFOR-it dhe EULEX-it, por edhe Policisë së Kosovës. Policia e Kosovës në veri ka kapacitete të limituara dhe në të ardhmen sigurisht do të rriten edhe atje”, thotë Rexhepi.

Ndryshe, autoritetet policore tregojnë se në disa raste paraqiten vështirësi në kontrollim të mirëfilltë të kufirit, edhe pse, sipas tyre, Policia e Kosovës ka kapacitete të mjaftueshme, që të mbajë nën kontroll gjithë territorin e Kosovës.

Baki Kelani, zëdhënës në Policinë e Kosovës, jep më shumë hollësi:

“Policia e Kosovës ka kapacitete të mjaftueshme që të mbajë nën kontroll gjithë territorin e Kosovës, por sa i përket veriut, atje është komponenta policore e KFOR-it dhe EULEX-it dhe bashkërisht kanë asete të mjaftueshme, por në disa raste paraqiten edhe vështirësi në kontroll të mirëfilltë të kufirit”.

Megjithatë, konsiderohet se me një kontroll më të madh të Policisë së Kosovës, EULEX-it dhe KFOR-it, në një farë forme gjatë këtij vitit janë zbehur aktivitetet e kontrabandës.

Adriatik Stavileci, zëdhënës në Doganat e Kosovës, bën të ditur, se me vendosjen e doganierëve në pikat kufitare 1 dhe 31, kanë rënë dukshëm hyrjet ilegale të mallrave nga Serbia.

“Ka informata që ka hyrje ilegale përmes rrugëve dytësore, por që janë dukshëm më të vogla se para vendosjes së doganierëve”, konfirmon Stavileci.

Sipas zyrtarëve institucionalë, mallrat më të kontrabanduara nga Serbia në rrugë ilegale janë produktet medicinale, për shkak të, siç thonë ata, vëllimit të vogël dhe vlerës së madhe që kanë.

http://www.lajmeditore.com/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=2527:barnat-kontra&catid=51:economy&Itemid=136

Së fundmi edhe Shoqata Farmaceutike e Kosovës ka reaguar për moskontroll të barnave që futen nga rrugët ilegale, duke pohuar se Agjencia Kosovare për Produkte Medicinale në veri të Kosovës deri më tash, nuk ka pasur qasje dhe nuk ka kontrolluar asnjëherë medikamentet që kanë hyrë nga Serbia.

Besim Muzaqi, kryetar i Shoqatës së Farmacistëve, thotë për Radion Evropa e Lirë, se secili medikament që shkëputet nga zinxhiri i transportit legal, është i dyshimtë dhe i dëmshëm.

“Barnat, të cilat shkëputen nga zinxhiri i transportit legal dhe hyjnë ilegalisht, nuk meriton as të quhen barna, sepse ato mund të mos jenë të sigurta dhe janë shumë të dyshimta. Andaj ne jemi kundër këtij fenomeni”.

“Pjesa veriore ka probleme të ndryshme politike dhe aty nuk kontrollohen pikat 1 dhe 31 nga Qeveria jonë, andaj aty ka shanse të mëdha të kontrabandohen barna”, thekson Muzaqi.

Mungesa e zbatimit të ligjit në veri të Kosovës, dhe vetë konfiguracioni i kufirit të Kosovës me Serbinë, bën që kontrabanda të mos ndalet në mënyrën e duhur, pohojnë vetë zyrtarë institucionalë.

Nebih Aliu drejtor në departamentin e policisë kufitare tha për se patrullat e policisë kufitare më së shumti ndeshen me grupet kontrabanduese që merren me shitjen e kafshëve, kontrabandim të mallrave si gjëra ushqimore, prerjen ilegale të pyjeve etj.


Aliu tha se policia kufitare ka dhënë një kontribut edhe në pengimin e zjarreve në vijën kufitare në Dobrosin ku ka lajmëruar përherë ekipet e zjarrfikësve në Gjilan. Policia kufitare sipas tij është e pranishme në çdo kohë në vijën kufitare Stublinë – Dobrosin dhe në perimetrin e saj në vijat Pograxhë dhe Miresh.
“Kontrabanduesit nuk zgjedhin situatat, madje ata edhe në këtë kohë të zjarreve e shfrytëzojnë rastin dhe bëjnë kalime të mallit në mënyrë ilegale nga Serbia” tha Aliu, njofton rajonipress.
Aliu nuk ishte në gjendje të jepte një vlerësim nëse ka ulje të kontrabandimit krahasuar me vitin e kaluar.
Por sipas tij kontrabanduesit më së shumti merren me kontrabandimin e kafshëve, kontrabandimin e mallrave dhe atyre ushqimore. Më pak vërehet kontrabandimi me emigrantët ose trafikimi me qenie njerëzore tha Aliu.
Pikat më frekuentuese ku policia ndjek kontrabanduesit mbeten vijat Stublinë- Dobrosin , ku kontrabanda është më e theksuar.


Aliu ndërkaq rreth kalimeve ilegale me emigrant tha se ka rënie drastike. “Migrimi ilegal ka rënie në vitin 2012 dhe mund të themi se është zero krahasuar me vitet e kaluara”. Sipas tij kjo rënie lidhet me shtimin e pranisë së policisë në zonat kufitare , por edhe bashkëpunimi me faktorin ndërkombëtarë i cili kësaj dukurie i ka shpallur lufta globale.


Aliu tha se janë edhe banorët e zonave kufitare të cilët e kanë kuptuar peshën që ka ky lloj trafikimi dhe çdo ditë po vetëdijesohen duke refuzuar të merren me këtë zanat.
Ismet Hashani zëdhënës i policisë në Gjilan tha se kontrabandimi i të gjitha llojeve ka shënuar rënie këtë vit. ”Ka rënie të kontrabandës në Anamoravë për faktin se policia është më aktive, si ajo e kufirit , por edhe patrullat tona” tha Hashani.

Produktet serbe, vdekjeprurëse!


Nuk eshte hera e pare qe Serbia plason ne treg produkte te rrezikshme per shendetin, madje vdekjeprurese. Kesaj rradhe jane barnat e kompanise farmaceutike Hemofarm. Keto barna, permes kontrabandimit, jane shume te pranishme ne tregun e Kosoves.



Barnat serbe të Hemofarm, vdekjeprurëse

Agjencia amerikane për ushqim dhe ilaçe FDA thotë se ka zbuluar në bimët e kompanisë farmaceutike serbe Hemofarm, baktere që shkaktojnë ndërprerjen e punës së mushkërive dhe vdekjen, shkruajnë mediat serbe.

Ilir Dushi, kryeshef ekzekutiv i Agjencisë Kosovare për Produkte Medicinale, ka thënë për Kosovapress se produktet e Hemofarm-it, për shkaqe dokumentacioni që nga janari i këtij viti janë ndaluar të importohen në Kosovë, mirëpo ai nuk e ka mohuar që produkte të tilla të ketë në barnatoret kosovare.

Megjithatë, ai ka thënë se presin vendimin e agjencisë amerikane për ushqim dhe ilaçe FDA dhe nëse ata vërtetojnë se prodhimet e tilla janë të dëmshme atëherë do të ndalohet rreptësisht.

Sipas FDA-së, barnat e kompanisë farmaceutike “Hemofarm” kanë baktere vdekjeprurëse.

Agjencia në fjalë para dy javësh iu ka dërguar letër udhëheqësve të Hemofarmit dhe kërkon kontroll të cilësisë përmes trajnimit të ri të të punësuarve, pastaj ridizenjimin e hapësirave të caktuara, rritjen e pastërtisë etj.

Prodhimet e Hemofarmit gjenden në shumicën e farmacive të Kosovës. Ndërkohë që kontrolli i barnave në Kosovë është në nivele të ulëta, atëherë këto barna të rrezikshme janë lehtësisht të përdorshme nga popullsia në Kosovë.


QKUK publikon listën e barnave vdekjeprurëse!

Qendrës Klinike Universitare e Kosovës (QKUK) ka bërë të ditur emrat e barnave të produkteve të kompanisë farmaceutike serbe Hemofarm që ndodhen në këtë klinikë, një ditë pasi një institut amerikan përi të ditur se bimët farmaceutike të kësaj kompanie përmbajnë bakterje të rrezikshme, të cilat shkaktojnë ndërprerjen e punës së mushkërive dhe vdekjen.

“QKUK njofton opinionin publik se bazuar në furnizimin e bërë nga ana e Ministrisë së Shëndetësisë, nuk figurojnë prodhime të kompanisë ‘Hemofarm’ dhe nuk ka nevojë të krijohen shqetësime dhe panik në mesin e pacientëve që trajtohen në QKUK”, thuhet fillimisht në komunikatë.

Por, më pastaj thuhet po ashtu se bazuar në Memorandumin që ka me Doganat e Kosovës dhe me AKPM, e që parasheh që barnat e konfiskuara të dorëzohen në QKUK në formë të donacionit. Në këto produkte që QKUK ka në dispozicion nga Hemofarm thuhet se përfshihen barnat si vijon:

Propafen 150 mg tableta;
Hidroklortiazid Amilorid 50 mg tableta;
Sinelip Gemfibrozil 450 mg tableta;
Redrirork ( dehidroergotoksinë) 1.5 mg tableta;
Diklofen retard 100 mg tableta;

“Këta artikuj janë përdorur që nga momenti i fillimit të zbatimit të Memorandumit dhe nga ana e mjekëve nuk janë vërejtur efekte anësore gjatë përdorimit tek pacientët”, thuhet në fund të komunikatës.

Bazuar në disa analiza që i ka bërë agjencia amerikane për ushqim dhe ilaçe FDA, është zbuluar se bimët e kompanisë farmaceutike serbe Hemofarm, kanë baktere të rrezikshme, të cilat shkaktojnë ndërprerjen e punës së mushkërive dhe vdekjen.

Autoritetet nga fusha e shëndetësisë kanë thënë se nuk duhet krijuar panik në lidhje me këto barna, pasi që ato nuk importohen në Kosovë që nga dhjetori i vitit të kaluar. Por, të njëjtit e kanë konfirmuar se nëpër barnatore ka ende barna të Hemofarm-it, ndërkaq nuk kanë paralajmëruar masa për tërheqjen apo konfiskimin e tyre.

Produktet e qumështit dhe ato të mishit të ngrirë janë të ndaluara të importohen nga Serbia pasi që Agjencia e Veterinës dhe Ushqimit të Kosovës (AVUK), i ka parë me dyshim. Ndërsa ka edhe dyshime për pjesën më të madhe të importit për produkte ushqimore elementare që vijnë nga Serbia, si mielli, vaji, sheqeri dhe produktet e tjera higjienike. Produkte këto të cilat në Serbi kanë linja të ashtuquajtura linja speciale prodhuese për Kosovën, të cilat nënkuptojmë një kualitet shumë më të dobët dhe që në pika kufitare të Kosovës kalojnë pa u bërë analiza fare. Importi i këtyre produkteve ka ngritur frikë tek konsumatorët, të cilët dyshojnë se shumë sëmundje të shfaqura kohëve të fundit në masë më të madhe mund të vijnë si pasojë e konsumit të produkteve të importuara nga Serbia. Zyrtarët e AVUK-ut thonë se analizat laboratorike për produkte behën sipas ankesave nga qytetarët dhe kur ka dyshime në pikat kufitare. Ndërsa analizat për produktet higjienike nuk mund të bëhen nëse mungojnë laboratorët përkatës. Organizata “Qohu” dhe mbrojtës të konsumatorit akuzojnë Qeverinë dhe politikanët që u lejojnë disa biznesmenëve të importojnë mallra nga Serbia me cilësi të dobët.

Selatin Kaçaniku, nga Organizata për mbrojtjen e konsumatorit, organizatë e cila për momentin e ka të ngrirë aktivitetin, tha se janë të informuar që Serbia ka linja të veçanta të prodhimit të produkteve për Kosovën. “Të njëjtat informata i kemi pasur po edhe shqetësimin tonë dhe sa ishte organizata aktive e pata ngritur edhe pata kërkuar nga Qeveria që të ndërmarrë masa të paktën të bëjë verifikime dhe të konstatojë gjendjen faktike“, tha Kaçaniku. Sipas tij, për këto gjëra as një Qeveri, asnjë legjislacion i asnjë qeverie nuk e ka bërë dhe kjo dëshmon për interesimin e dobët të Qeverisë karshi obligimeve që i ka rreth kauzës së konsumatorit. “Duke iu referuar lojës që Serbia gjithmonë e luan karshi tregut të Kosovës ata stimulojnë lloj lloj sëmundjesh përmes produkteve që importojnë në Kosovë”, tha Kaçaniku. Ai tha se Kosova fatkeqësisht nuk ka laboratorë të duhur dhe laboratorë të mjaftueshëm dhe nga ky aspekt ne Qeverinë e shohim fajtore që nuk i forcon mekanizmat e mbikëqyrjes së tregut....