Një hetim i Kombeve të Bashkuara ka zbuluar se forcat e qeverisë së Sirisë janë përgjegjëse për sulmin e tretë me gaz helmues. Një raport për këtë sulm i Kombeve të Bashkuara dhe i Organizatës për Ndalimin e Armatimit Kimik, mbrëmë i është dërguar Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Pritet që për këtë raport të ketë mosmarreveshje mes Rusisë dhe fuqive perëndimore lidhur me çështjen e përgjigjes ndaj këtij incidenti me armatim kimik të dokumentuar. Raporti fajëson forcat e qeverisë së Sirisë për sulm me përdorim të gazit helmues, me shume mundesi klor, në Kmenas të Idlibit, më 16 mars të këtij viti. Në një raport më të hershëm, organizata për ndalimin e armëve kimike akuzoi qeverinë siriane për dy sulme të tjera me armë kimike në vitin 2015. Qeveria siriane nuk ka komentuar këto raporte, por në raste të tjera ka mohuar gjithcka. Autoritetet në Damask ranë dakrod ne vitin 2013 që të shkatëronin armët kimike në kuadër të një pakti mes Moskës dhe Uashingtonit. Por sulmet e përsëritura me këto armë tregojnë qartësisht se Siria nuk ka respektuar marrëveshjen.
Një ekip ndërkombëtar i Kombeve të Bashkuara ka dalë në perfundimin se regjimi i Bashar Al Asad dhe militantët e shtetit islamik kanë ndërmarrë sulme kimike në Siri gjate viteve 2014 dhe 2015. Hetuesit ndërkombëtarë akuzojnë qeverinë siriane se ka përdorur gaz klorin gjatë dy sulmeve në dy fshatra në veriperendim të Idlibit si dhe luftetarët e ISIS se kanë përdorur gaz mustardë në një sulm në qytezën e Mareas, në veri të Alepos. Një vit më parë, Keshilli i sigurimit të OKB-s ngriti ekipin investigues për të gjetur përgjegjësit për sulmet kimike në Siri, dhe ky ekip hetoi nëntë raste në shtatë qytete ku besohej se ishin përdorur armë kimike. Paneli i hetuesve arriti të identifikonte përgjegjësit në tre sulme kimike, por nuk arriti të nxirrte përfundime në lidhje me gjashtë rastet e tjera. Ambasadorja e SHBA-ve në OKB Samanta Pauer i kërkoi këshillit të sigurisë të ndërmarrë veprime ndaj keqbërësve. “Është e rëndësishme që anëtarët e Keshillit të Sigurimit të bashkohen që të sigurojnë se do të ketë pasoja për ata që kanë përdorur armë kimike në Siri”, u shpreh ajo në një deklaratë për shtyp. Ndërkohë në Washington, zëdhënësi i Këshillit kombëtar të sigurisë, Ned Prinse, tha se tashmë është e pamundur të mohohet se regjimi sirian në mënyrë të përsëritur ka përdorur gaz klorin industrial si armë kundër popullit të tij. Këshilli i sigurimit të OKB-së pritet ta diskutoje raportin të marten e ardhshme, dhe mund të vendosë sanksione ndaj Sirisë ose t’i kërkojë Gjykatës ndërkombetare të Hagës ta marrë çështjen në shqyrtim si një krim lufte.
Pesë anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara kanë rënë dakord për furnizimin me armë të qeverisë së Libisë, për të luftuar grupin militant, Shteti Islamik dhe grupet e tjera të armatosura në këtë vend të ndarë. Sekretari amerikan i shtetit, Xhon Kerri, dhe zyrtarët e lartë nga Rusia, Kina, Britania dhe Franca, me përfaqësuesit e 15 vendeve të tjera, bënë të ditur dje në Vjenë se do ta miratojnë përjashtimin për embargo të armatimit të Kombeve të Bashkuara për Libinë, në mënyrë që qeveria e Libisë, me kryeministrin, Fayez al-Sarraj, të furnizohet me armatim. Kerri vlerësoi se plani për armatimin e qeverisë Sarraj është “balancë delikate”. Prej mesit të vitit 2014, Libia është në një gjende kaotike pasi grupi i militantëve ka pushtuar kryeqytetin, Tripoli, dhe ka krijuar qeverinë duke e detyruar parlamentin e këtij vendi të lëvizë në pjesën lindore të Libisë. Mungesa e qeverisë qendrore, po ashtu, u ka mundësuar militantëve të Shtetit Islamik dhe pjesëtarëve të grupeve të tjera islamiste ekstremiste, të marrin kontrollin në pjesë të ndryshme të Libisë.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe dhe Franca i kanë kërkuar Kombeve të Bashkuara të fillojnë shpëndarjen e ndihmave humanitare nga ajri në zonat e rrethuara në Siri. Tre fuqitë u shprehën se qeveria siriane ka dështuar në respektimin e një afati për shpërndarjen e këtyre ndihmave, për të cilat u ra dakord me fuqitë botërore dhe rajonale që të fillonin në datën 1 qershor. Rreth 4 banorë në rrethinat Daraja të kryeqytetit Damask kanë mbetur pa ndihma ushqimore që në vitin 2012. Një autokolonë hyri në zonë të mërkurën, por transportonte medikamete dhe produkte të tjera jo-ushqimore. Këshilli i Sigurimit i OKB-së do të takohet këtë të premte për të diskutuar shpërndarjen e ndihmave nga ajri. Sekretari i departamentit amerikan të shtetit Xhon Kërbi, tha se qindra mijëra sirianë kishin nevojë për ndihmë të vijueshme. Ndërsa sekretari i Jashtëm britanik Filip Hemond, e përshkroi si cinike lëvizjen e qeverisë siriane për të lejuar vetëm sasi shumë të vogla ndihme, duke pretenduar se po respekton paktet. “Megjithëse shpërndarja e ndihmave nga ajri është komplekse, e kushtueshme dhe me rrezik, këto ndihma janë shpresa e fundit për lehtësimin e vuajtjeve njerëzore në shumë zona të rrethuara”, u shpreh Hemond.
Koha për një sulm të mundshëm ajror kundër Sirisë nuk është përcaktuar asnjëherë, deklaroi presidenti amerikan, Donald Trump në “Twitter”, duke theksuar se, “Mund të ndodhë shumë shpejt ose të mos ndodhë fare shpejt.” “Asnjëherë nuk kam thënë se kur do të ndodhë sulmi ndaj Sirisë”, shkruan ai, një ditë pasi paralajmëroi Rusinë, një aleat kryesor për Sirinë, që , “Të bëhet gati… sepse ato do të jenë duke ardhur, të mirë, të rinj dhe më inteligjentë!”. Ai theksoi gjithashtu rolin e fuqishëm të administratës së tij për të eleminuar militantët e Shtetit Islamik nga rajoni i Lindjes së Mesme. “Ku është ‘Faleminderit, Amerikë?’ “, pyet retorikisht Trump.
Shtëpia e Bardhë ka njoftuar se qeveria siriane duket se po përgatit një tjetër sulm me armë kimike, duke paralajmëruar se nëse ndodh një gjë e tillë, Siria “do ta paguajë çmimin”. Ajo po ashtu ka njoftuar se përgatitjet nga Siria janë të ngjashme me ato që janë ndërmarrë para sulmit të 4 prillit të këtij viti, i cili vrau shumë persona. Pas atij sulmi presidenti i SHBA-së, Donald Trump urdhëroi nisjen e një sulmi me raketa në një bazë ajrore siriane. “Ashtu siç kemi deklaruar më parë, Shtetet e Bashkuara janë në Siri për të shkatërruar Shtetin Islamik në Irak dhe Siri,” ka thënë zëdhënësi i SHBA-së, Shon Spajser. “Nëse, presidenti sirian Bashar al-Assad nis një tjetër sulm për vrasje masive duke përdorur armë kimike, ai dhe ushtria e tij do të paguajnë një çmim të rëndë”. Trump urdhëroi sulmin ajror gjatë muajit prill sepse sipas tij, sulmi me armë kimike ishte kryer nga qeveria e Asadit, por Siria vazhdon ta mohoje këtë akuzë. Sulme vunë Uashingtonin në përballje me Rusinë, e cila ka mbështetur Asadin në sulme ajrore në luftën e tij civile gjashtë vjeçare.
