Ridefinimi i kufijve Kosovë – Serbi si “Plan B”

Idetë për ndarje dhe shkëmbim territoresh midis Kosovës dhe Serbisë sa vijnë e shtohen në prag të dialogut të paralajmëruar në nivele të larta politike mes dyja qeverive.

Kryeministri serb, Ivica Daçiq ka përsëritur këto ditë, atë që ai e cilëson si mendim të tij individual, se ndarja e Kosovës do të ishte zgjidhja më e mirë.

Kurse në Prishtinë, ka mendime që prekja e kufijve dhe tërësisë territoriale do të duhej të ishte reciproke, duke aluduar në shkëmbimin e territoreve.

Deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lutfi Haziri për një kohë më të gjatë ka lansuar idenë e tij që Kosova dhe Serbia të ridefinojnë kufirin.


Ideja e tij aludon në kufirin mes dyja vendeve që ka ekzistuar deri në vitin 1956. Sipas kësaj ideje, Kosova do të merrte brenda kufijve të saj komunat jugore të Serbisë, Preshevën, Medvegjën e Bujanocin, kurse Serbisë do t’i ktheheshin Leposaviqi dhe disa fshatra të Zubin Potokut.

“Definimi i kufirit i zgjidh problemet tjera. Përmes një dialogu politik, të natyrshëm dhe pranueshëm për të dyja palët duhet të zgjidhet problemi i shqiptarëve në lindje të Kosovës (jug të Serbisë) dhe ai i serbëve në veri të Kosovës duke e vendosur parimin e kufirit të vitit 1956, atëherë kur reforma agrare në ish-Jugosllavi apo kur politika serbomadhe e fshehur në petkun e komunizmit ka bërë ndryshimet të territoreve për shkak të ndryshimit demografik në Kosovë”, thotë Haziri.

Ndërkohë, pozicioni i Serbisë në prag të dialogut të ardhshëm me Kosovën, aktualisht po prezantohet me dy e më shumë alternativa.

Përderisa kryeministri Daiçiq prezanton pikëpamje personale për ndarje të Kosovës, shefi i Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Aleksandar Vulin thotë se ende nuk ka asgjë konkrete lidhur me bisedimet, nivelin dhe temat që do të trajtohen.

“Mos prisni nga ne, pasi që nuk është as praktikë diplomatike që të dalim me dokumente dhe qëndrime përfundimtare, përderisa pala tjetër nuk është deklaruar se a i dëshiron në fakt bisedimet politike”, thekson Vulin.



“Tash për tash ne kemi gatishmërinë për bisedime teknike dhe zbatimin e marrëveshjeve të arritura. Dhe, në momentin kur pala tjetër të deklarohet për bisedime politike si edhe bashkësia ndërkombëtare, të njëjtin moment do ta keni edhe përgjigjen e Serbisë”, thotë Vulin.

Në anën tjetër, deputeti Lutfi Haziri thotë se Serbia po përgatitet që të hyjë në dialog me Kosovën me zgjedhje opsionale duke ofruar qoftë alternativën e ndarjes së veriut apo statusin special për atë pjesë.

Të dyja zgjidhjet, sipas tij do ta defunksionalizonin shtetin e Kosovës, andaj ai mendon se edhe pala kosovare duhet të ketë një plan B para se të hyjë në procesin e ardhshëm të bisedimeve me Serbinë.

“Tani kemi ardhur në një kohë kur edhe Kosova duhet të bëj zgjedhje opsionale dhe duhet të ketë panin B. Fundja unë besoj që një dialog politik në këtë kohë që jemi i zgjidh problemet dhe me një marrëveshje paqësore në mes Kosovës dhe Serbisë rreth territoreve mund të përballohen vështirësitë kryesore që kemi me Serbinë. Nuk mund të ketë normalizim dhe pajtim me Serbinë pa i zgjidhur problemet e hapura që lidhen edhe me territorin edhe me luftën e fundit në Kosovë”, thotë Haziri.

Deputeti Haziri mendon se faktori politik në Kosovë fillimisht duhet të ulet dhe gjejë një konsensus të brendshëm politik në lidhje me planin B në këto bisedime dhe në kohën më të përshtatshme të hyjë në bisedimet me Serbinë për të diskutuar për çështjet dhe temat e hapura.

Sidoqoftë, opsionet për ndarje, shkëmbim territoresh apo ridefinim të kufijve në Ballkan, nga faktori ndërkombëtar që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës janë konsideruar të mbyllura.

Por, këto tema janë trajtuar në vazhdimësi nga politikanë të ndryshëm për shkak të problemeve dhe vatrave të hapura të krizave që janë të pranishme në shumë vende të rajonit dhe efekteve zinxhirore që prodhojnë secila prej tyre.

Zbulohet harta, ja mashtrimi me Demarkacionin dhe tokat kosovare që i kalojnë Malit të Zi

Komisioni Shtetëror për Demarkacionin me Malin e Zi, duket se ka bërë mashtrim edhe me metodën, mbi bazën e së cilës u caktua kufiri me shtetin fqinj- përmes metodës kadastrale, shkruan Gazeta Blic duke shtuar se ka siguruar punimin dhe haratat e reja të profesorëve Shpetim Bulliqi e Florim Isufi që dëshmojnë më së miri se si Kosova humb territor.

 

Sipas profesorëve, Kosova humb disa zona kadastrale e ato janë: Kuqishtë, Haxhaj, Jashanicë, Lipë, Novosellë dhe Jabllanicë.

 

Gazeta Blic sjell të plotë këtë punim të dy profesorëve të gjeografisë:

 

Harta e re e zonave kadastrale dëshmon për mbetje jashtë të tokave të Kosovës me demarkacionin e fundit.

 

Në debatin e 3 gushtit kishte gjithçka interesante si në aspektin shkencor ashtu edhe atë politik e profesional. Me 3 gusht u prezantuan disa fakte të reja dhe të pa mohuara, por askush nga strukturat politike dhe profesionale nuk treguan gatishmëri që këto fakte të sqarohen në detale dhe të gjinden mundësitë e shfrytëzimit në të mirë të Kosovës.

 

Përveç znj. Besa Luzha e cila me një postim në Facebook kishte ngritë mundësinë e një analize më të gjerë askush tjetër audienca nuk i kushtuan vëmendje fakteve të reja. Me 3 gusht për herë të parë u prezantua harta e zonave kadastrale e cila vërtetonte se një pjesë e territorit mbetet jashtë Kosovës.

 

Një hartë e tillë ishte origjinale dhe krijonte mundësinë e analizës më të thellë si dhe të kuptuarit e lëvizjes së kufirit në thellësi (brendi) të territorit të Kosovës. Sipas kësaj harte, zonat kadastrale që humbin territor janë: Kuqishtë, Haxhaj, Jashanicë, Lipë, Novosellë dhe Jabllanicë.

 

Për shkaqe profesionale dhe kombëtare ftojmë strukturat profesionale dhe politike dhe cilindo hartograf që kurdo që të jenë të gatshëm të ekzaminojnë profesionalisht dhe metodologjikisht këtë hartë dhe të konstatojnë të vërtetën.

 

 

Ne mendojmë se kjo hartë, pasqyrë e zonave kadastrale të Kosovës nuk përputhet me atë që po e prezanton komisioni shtetëror për disa arsye:

 

Pas delimitimit të kufirit Kosovë – Mali i Zi në vitin 1946, pala malazeze ka qenë e obliguar që hartat e banovinës së Zetes t’i harmonizojë me kufirin e ri, ndërsa pala kosovare, respektivisht serbe të azhurnojë kadastrën e kësaj banovine deri në kufirin e delimituar.

Një gjë e tillë ka filluar nga veriu (tre kufiri Serbi-Kosovë-Mali i Zi) në drejtim të jugperëndimit (tre kufiri Kosovë-Shqipëri-Mali i Zi).

 

Deri në vitin 1974 kur u botua kjo hartë, azhurnimi i dokumentacionit ka arritur deri tek maja e malit Vaganica me lartësi 2110m, duke filluar nga maja e Belegut 2102m, qafa e Kullës së Zhlebit, Maja e Shtedimit 2272m, kurrizi i malit Hajla me majën 2400m dhe Mokën përmes kotës 1932m.

 

Meqë me Kushtetutën e vitit 1974 territori i Kosovës përbëhej prej territorit të komunave aktuale, shumica e hartat shkollore, të murit, atllaseve dhe hartat e Kosovës të publikuara nga institucionet me kredibile në botë siç është edhe NIMA amerikane, ishin botuar me këta kufij, kufij të azhurnuar deri me atëherë (të cilat edhe u prezantuan me 3 gusht si kufij të II-të).

 

Duke parë këtë, dikush me (pa)dashje apo edhe pavetëdije e papërgatitje profesionale punoi me dy lloje hartash të zonave kadastrale: një që kemi ne dhe një që po prezanton komisioni shtetëror.

 

Të dyja këto janë të punuara nga i njëjti institucion dhe i vetmi institucion legjitim për këtë lloj hartash në Kosovë i formuar nga kuvendi i KSA të Kosovës, në të njëjtën kohë, prej të njëjtëve specialistë (inxhinierë të gjeodezisë), nga i njëjti menaxhment, me të njëjta instrumente, për të njëjtin qëllim, i shfrytëzuar gjithandej Kosovës për nevoja profesionale dhe shkencore në të gjitha institucionet e vendit dhe e botuar nga e njëjta shtypshkronjë (dëshmia në vijim).

 

Harta ka vijueshmëri kohore (autorët disponojnë hartën e vitit 1969, 1971, 1974), është e përpiluar nga Enti i Gjeodezisë së KSA të Kosovës, e botuar nga GEOKARTA e Beogradit, është në kolor dhe gjendet edhe në llojin e materialit – “paus” me ngjyra.

 

Harta ka legjendën si dëshmi që pos tjerash ka edhe vijën që prezanton kufirin e zonave kadastrale, e po ashtu është e vetëtuar me vulë.

 

Ne kërkojmë nga organet politike dhe profesionale që të analizojnë në detale këtë hartë dhe të ofrojnë informacione se si ndodhi qe të ketë dallim, respektivisht a ka pas azhurnim, nëse po kur dhe ku humbi dokumentacioni, nga kush u bë dhe si të gjendet rruga e përmirësimit.

 

 

Kjo tregon se pas delimitimit të vitit 1946 ka pasur aktivitet për rregullimin e kadastrës në mes dy njësive administrative e që për shkaqe të ndryshme nuk u prezantua në dokumentacionin e komisionit shtetëror për shenjëzimin e vijës kufitare të Kosovës me Malin e Zi.

 

 

Kjo dëshmon se vija e delimituar në vitin 1946 që është prezente në hartat topografike 1:50000, është kufiri përfundimtar mes njësive administrative.

 

Ne mendojmë se në të ardhmen ndonjë konferencë shkencore multidisiplinore do të sqarojë pse ndodhen gjëra të tilla dhe se cila do të ishte rruga më e mire e zgjedhjes së këtij problemi sa politik aq edhe profesional, shkruan Blic.

KOMISIONI: KFOR-I U VENDOS 5 KM NGA VIJA E JASHTME E KUFIRIT TË KOSOVËS

Komisioni Shtetëror për Shënjimin dhe Mirëmbajtjen e Kufirit Shtetëror, përmes një komunikate ka sqaruar opinionin dhe kundërshtarët e marrëveshjes aktuale të demarkacionit me Malin e Zi, duke thënë se është në përputhje të plotë me të gjitha dokumentet dhe hartat.

Sipas Komisionit, vija e sigurisë e vendosur në kohën kur në Kosovë kanë hyrë forcat e NATO-s, janë vendosur 5 kilometra nga vija e jashtme e kufirit aktual me Malin e Zi.

Komunikata e plotë

Një nga çështjet kryesore pas mbarimit të luftës është aspekti i sigurisë së qytetarit dhe siguria e kufirit. Në pajtim me Rezolutën 1244 dhe Marrëveshjen teknike ushtarake të Kumanovës në Kosovë janë vendosur forcat ndërkombëtare të sigurisë, KFOR-i, që kanë pasur për detyrë të ofrojnë një mandat të sigurt për të gjithë qytetarët e Kosovës dhe të njëjtën kohë t’i kontrollojnë dhe mbikëqyrin kufijtë e Kosovës dhe të mundësojnë hapësirë për vendosjen e organizatave ndërkombëtare në Kosovë.

Në pajtim me këtë marrëveshje janë caktuar gjithashtu edhe zonat e sigurisë, zona ajrore e sigurisë dhe zona tokësore e sigurisë. Pika (d) thotë, zona e sigurisë ajrore është definuar si zonë prej 25 kilometrash dhe tërhiqet nga kufiri i jashtëm i Kosovës në brendësi të territorit të Republikës Federative të Jugosllavisë, përkatësisht Serbisë dhe Malit të Zi.

Zona e sigurisë tokësore është definuar si zonë prej 5 kilometrash, e cila tërhiqet nga kufiri i jashtëm i Kosovës në brendësi të territorit të Republikës Federative të Jugosllavisë, përkatësisht të Serbisë dhe Malit të Zi.

Marrëveshja tekniko ushtarake, 03 Qershor 1999

U arrit ndërmjet NATO-s dhe RF Jugosllavisë të ndërpritet bombardimi i filluar nga NATO me 24 Mars 1999 dhe përfundoj pas 78 ditësh më 09 Qershor 1999. Sipas Planit të Ahtisaarit dokumentit të dorëzuar dhe hartës që Serbia përkatësisht RFJ duhet të tërhiqet nga territori i Kosovës.

Këtu shtrohet pyetja cili ishte territori i Kosovës?

Përgjigja është në dokumentin e Ahtisaarit pikërisht në Marrëveshjen tekniko ushtarake të  03 Qershor 1999. Përshkrimi i territorit të Krahinës së Kosovës dhe harta e bashkangjitur në këtë marrëveshje është në përputhje të plotë me vijën administrative të Krahinës se Kosovës e zbatuar nga viti 1974 e deri më sot, gusht  2016. Në bazë të kësaj harte është bërë vendosja e forcave ndërkombëtare të sigurisë KFOR-it. Nga marrëveshja tekniko ushtarake e 03 Qershor 1999, në vijim janë shkëputur disa paragraf  për qartësim më të mirë për lexuesin.

“Marrëveshja tekniko ushtarake, 03 Qershor 1999

Ndërmjet Forcës Ndërkombëtare të Sigurisë (“KFOR”) dhe Qeverive të Republikës Federale të Jugosllavisë dhe Republikës së Serbisë Neni 1: Detyrimet e Përgjithshme

Palët në këtë Marrëveshje riafirmojmë dokumentin e paraqitur nga Presidenti Ahtisaari te presidenti Millosheviq dhe i miratuar nga Parlamenti Serb dhe Qeveria Federale më 03 qershor 1999, për të përfshirë vendosjen e Kosovës nën kujdesin e OKB-së të një pranie efektive civile dhe të sigurisë ndërkombëtare. Palët më tutje theksojnë se Këshilli i Sigurimit ka përgatitur për të miratuar një rezolutë ……….” lidhur me këtë çështje. Dokumenti i plotë mund të shkarkohet nga ëeb faqja në vijim:Military-Technical Agreement betëeen the International Security Force and the Governments of the Federal Republic of Yugoslavia and the Republic of Serbia, signed in Kumanovo on 9 June 1999, available at www.nato.int/kosovo/docu/a990609a.htm.

Neni 1: Detyrimet e Përgjithshme nga marrëveshja janë të shkruara në paragrafin (e). “Zona Tokësore e Sigurisë (ZTS) është përcaktuar si një zonë 5 kilometërshe që zgjatet jashtë territorit të Krahinës së Kosovës, në brendi të pjesës tjetër të territorit të RFJ-së. Kjo përfshin terrenin e zonës brenda atyre 5 kilometrave”.  Territori i Krahinës së Kosovës ishte i njohur atëherë dhe tash dhe harta e KFOR-it është në përputhje të plotë me kufirin ndërmjet Krahinës së Kosovës dhe Republikës së Malit të Zi.

• Zona e sigurisë ajrore është e definuar si zonë prej 25 km, e cila tërhiqet nga kufiri i jashtëm i Kosovës, në brendësi të territorit të Republikës Federative të Jugosllavisë.
• Zona e sigurisë tokësore është definuar si zonë prej 5 km e cila tërhiqet nga kufiri i jashtëm i Kosovës në brendësi të territorit të Republikës Federative të Jugosllavisë.
• Më 09 Qershor 1999 paragrafi 1 pika (e) shkruan qartë: Nga EIF +11 ditë, të gjitha forcat e RFJ-së në Kosovë do të kenë përfunduar tërheqjen e tyre nga Kosova (bashkëngjitur harta në Shtojcën A të kësaj Marrëveshjeje) në Serbi jashtë Kosovës dhe jo brenda 5 km të Zonës tokësore të sigurisë (ZTS).

Nga kjo shihet se harta dhe marrëveshja është në përputhje të plotë pa ndryshim nga vija administrative 1974-1988-1999 – 2008 dhe kufirit të shënuar nga Komisioni shtetëror dhe i nënshkruar në Vjenë.

Më 10 qershor 1999, Këshilli i Sigurimit miratoi rezolutën 1244 (1999), në bazë të G-8 që u pajtuan me parimet nën Kapitullin VII duke autorizuar vendosjen e Kosovës nën mbikëqyrjen  e OKB-së, vendosjen e një Pranie ndërkombëtare civile – Misioni i Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK),

Shiko në vijim nga ëeb faqja: United Nations Security Council resolution 1244 of 10 June 1999, available at www.un.org/Docs/scres/1999/sc99.htm

Kronologjia e lirisë së Kosovës  www.un.org/Docs/scres/1999/sc99.htmderi me futjen e UNMIK:

• 03 qershor 1999 miratimi i marrëveshjes së RFJ me NATO-Forca e Sigurisë
• 05 qershor përfaqësues të NATO-s dhe të Qeverisë Jugosllave finalizuan detajet në përgatitjen e një marrëveshjeje ushtarake-teknike.
• 08 qershor G-8 Ministrat e Jashtëm, në një takim të mbajtur në Këln, arritën një marrëveshje mbi një projekt-rezolutë për Kosovën për Këshillin e Sigurimit të OKB-së, dhe Përfaqësuesi Special i BE-së, i dërguari Ahtisaari u takua me presidentin kinez dhe ministrin e jashtëm kinez në Pekin.
• 09 qershor 1999, pas 78 ditë të fushatës ajrore dhe nën presionin e Rusisë, Serbia pranoi kushtet e armëpushimit dhe nënshkruan marrëveshjen ushtarake-teknike
• 10 qershor 1999, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara e aprovon Rezolutën 1244.

Dokumentet e aprovuara e kanë fuqinë e plotë dhe janë absolutisht obligative për Kosovën sepse marrëveshja dhe harta në këtë periudhë janë në tavolinën e vendimmarrësve. Teksti i marrëveshjes u citua dhe harta është e bashkëngjitur në vijim. United Nations Security Council resolution 1244 of 10 June 1999, available at www.un.org/Docs/scres/1999/sc99.htm. Included as Annex 1 to United Nations Security Council resolution 1244, op.cit.

Forcat e Republikës Federative të Jugosllavisë, nuk do të hyjnë, nuk do të hyjnë përsëri, dhe nuk do të qëndrojnë në territorin e Kosovës, pa pëlqimin e komandantit të forcave ndërkombëtare të sigurisë KFOR. KFOR ka kontrolluar dhe mbikëqyrë vijën kufitare Kosovë – Mali  i Zi, në  pajtim me Marrëveshjen teknike- ushtarake, dhe aneksin e hartave të kësaj Marrëveshje (harta e bashkëngjitur).

Në hartën e 09 Qershor 1999 në vijim është paraqitur kufiri i Kosovës dhe zona e sigurisë  tokësore prej 5km.

Kur thuhet nuk do të hyjnë në territorin e Kosovës, apo,KFOR ka kontrolluar dhe mbikëqyrë vijën kufitare nënkuptohet që ajo vijë dhe ai territor është i përcaktuar në hartën e NATO/KFOR i cili është plotësisht në përputhje me vijën administrative 1974-1988-1999-2008 dhe 2016.

Derisa autoritet e Malit të Zi, nuk kanë pasur qasje në ketë zonë 5 km brenda territorit të Malit të Zi, gjatë  kësaj kohe qytetarë të Kosovës, kanë hyrë, qëndruar dhe lëvizë në këtë zonë, pa u penguar nga autoritetet e Malit të Zi. Qytetarët e Kosovës, gjithashtu kanë shfrytëzuar këtë zonë edhe për kullosa. Disa prej tyre edhe kanë zhvilluar disa biznese pompa të derivateve të  improvizuara,kontrabanda me cigare dhe kafe.

Në vitin 2004 është marrë një aksion i KFOR-it me policinë e Kosovës dhe nga kjo zonë janë larguar qytetarët e Kosovës. Janë larguar bizneset e improvizuara, është sekuestruar një sasi e derivateve të naftës, kafes dhe cigareve, janë larguar gypat me të cilin është bërë kontrabandë  me derivate të naftës deri në fshatin Novosellë të Pejës.

Kompetencat e Policisë së Kosovës

Fillimisht, pas luftës në Kosovë, vetëm KFOR-ika qenë autoritet për kontrollin dhe mbikëqyrjen e kufijve të Kosovës. Me krijimin e Shërbimit Policor të Kosovës, tani Policia e Kosovës, me ndërtimin dhe zhvillimin e kapaciteteve të saj, ka filluar të kontrolloj dhe mbikëqyrë kufijtë e Kosovës, së bashku me KFOR-in, përmes patrullimeve të përbashkëta. Kufirin,këtë që ishte nga viti 1974-1988 e deri më sot gusht 2016 me Malin e Zi, Policia e Kosovës, ka filluar ta kontrolloj dhe mbikëqyr së bashku me KFOR-in nga viti 2001. Për këtë është dorëzuar edhe harta e marrëveshjes së Ahtisaarit të bashkëngjitur në këtë shkrim.

Me krijimin e infrastrukturës ligjore për Kufij, Ligjin për Kontrollin dhe Mbikëqyrjen e kufijve, si dhe me avancimin e bashkëpunimit me policitë kufitare të shteteve fqinje dhe nënshkrimin e marrëveshjeve për bashkëpunim policor ndërkufitar, KFOR, pas heqjes së zonës së sigurisë / zonës ajrore dhe tokësore të sigurisë në vitin 2008, ka filluar bartjen e kompetencave për kontrollin dhe mbikëqyrjen e kufirit në Policinë e Kosovës. Kjo bartje e përgjegjësive është bërë marrëveshje në mes të KFOR-it dhe Qeverisë së Kosovës, si dhe EULEX-it, pasi që janë vlerësuar kapacitet humane dhe teknike të Policisë së Kosovës, për marrjen e këtyre përgjegjësive, në këto marrëveshje është zbatuar kufiri / vija kufitare në bazë të Marrëveshjes teknike ushtarake  KFOR:

• 03 Shtator 2011KFOR-i ka dorëzuar të Policia e Kosovës kontrollin dhe mbikëqyrjen e kufirit me Malin e Zi.

Policia e Kosovës, sot ka Protokolle për Patrullime të Përbashkët me policitë kufitare të shteteve fqinje: Shqipërinë, Maqedoninë dhe Malin e Zi. Këta kufij patrullohen bashkërisht nga autoritetet e shteteve respektive.

Policia e Kosovës e kontrollon dhe mbikëqyrë kufirin Kosovë / Mali i Zi, kufirin / vijën kufitare e cila është dorëzuar nga KFOR te Policia e Kosovës, në pajtim me Rezolutën 1244, Marrëveshjen teknike ushtarake të 09 Qershorit 1999 ( aneksi i hartave ), kufi i cili është përcaktuar me Kushtetutën e vitit 1974, me Planin e Ahtisaarit, i cili plan është aprovuar nga Kuvendi i Kosovës dhe me të cilin është shpallur Pavarësia e Kosovës, dhe me këta kufi, Kosova është njohur nga shtetet e botës.

Marrëveshja për trafikun lokal ndërkufitar

Kosova ka të nënshkruar me Malin e Zi, Marrëveshjen për trafikun lokal ndërkufitar. Trafiku kufitar lokal, është kalimi kufirit nga banorët e zonave kufitare me qëllim të qëndrimit në zonën kufitare të palëve për arsye sociale, kulturore, sportive, arsimore, ekonomike, familjare, fetare, apo për arsye të tjera të ligjshme.

Kjo marrëveshje iu mundëson qytetarëve të shteteve respektive, të kalojnë kufirin Kosovë – Mali i Zi, jashtë pikave të kalimit të kufirit, në vendet më të përshtatshme për ta. Të qëndrojnë, lëvizin dhe ushtrojnë veprimtari, në territoret respektive. Kjo lëvizje, qëndrim, kullosa shtrihet deri 30 km nga vija kufitare në brendësi të territoreve respektive.

Harta e re "fetare" e Kosoves

Pas hartës etnike, të publikuar para disa ditësh në portalin Koha.net, gjimnazisti nga Gjilani, m,e prejardhje nga komuna e Medvegjës, Luan Zeqiri e ka hartuar dhe na ka dërguar për botim edhe “hartën fetare”, siç e pagëzon ai, të Kosovës, për të cilën thotë se është bazuar 100 për qind në të dhënat e regjistrimit të vitit 2011. Harta është shumë interesante sepse për herë të parë dihet se cilat vendbanime janë me shumicë myslimane, cilat me shumice krishtere katolike dhe ortodokse, shkruan Luani. Nga harta del se shumica e vendbanimeve janë me shumicë besimtarësh myslimanë, vendbanimet me besimtarë të krishtere ortodoks janë ato vendbanime të banuara nga serbët, ndërsa ato me shumicë katolike, nga shqiptarët katolikë, të cilët, siç shihet në hartë, janë më së shumti të përhapur në rrethinën e Gjakovës, Klinës, Prizrenit e më pak në atë të Pejës, Lipjanit e Vitisë.

Serbia heq Kosovën nga harta e saj

Ministri i Punëve të Jashtme të Austrisë Sebastian Kurz dhe Kryeministri i Serbisë Aleksandar Vucic kanë prezantuar dje një plan bashkëpunimi ndërmjet dy vendeve. Ky plan parasheh vazhdimin e mbështetjes së Vjenës për Beogradin në rrugën drejt BE-së. Disa media serbe e kanë quajtur skandaloz dokumentin pasi Kosova është lënë jashtë hartës së Serbisë.

Mediat serbe shkruajnë se asgjë nuk do të ishte kontestuese nëse Vucic dhe Kurz në këtë plan nuk do ta prezantonin Kosovën të ndarë nga Serbia.

Në tekstin e këtij plani thuhet se Austria do ta mbështes normalizimin e raporteve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, ndërkohë që parashihet bashkëpunim për marrëdhëniet e mira ndërfqinjësore dhe zgjidhjen e kontesteve bilaterale.

Por ajo që i ka penguar mediat serbe është ana ilustrative e planit ku Kosova nuk është pjesë e hartës së Serbisë. Kjo në mediat serbe është interpretuar se Vucic dhe Kurz janë pajtuar që Kosova të mos jetë pjesë e Serbisë edhe pse Vucic thotë se vendi i tij nuk do ta njohë kurrë pavarësinë e Kosovës.

Berisha: Millosheviçi çdo tre muaj më niste harta për ndarjen e Kosovës

Në një intervistë për emision debat në RTK, ish-kryeministri Sali  Berisha ka deklaruar se Kosova ka dy rrugë, ose do të bëhet shtet ose do të ndahet.

Pas kritikave ndaj Vetëvendosjes për mënyrën se si po bën opozitarizmin dhe sugjerimeve në adresë të saj, ai ka thënë se po të ishte në interes të Kosovës, ndarja mund të bëhej shumë herët, duke deklaruar se ish-presidenti serb Millosheviç, i ka nisur atij çdo tremuaj harta të ndarjes së Kosovës, të cilat ai i ka refuzuar, shkruan Albeu.com.

Ai ka deklaruar gjithashtu se të njëjtin qëllim ka patur edhe Daciç.

http://www.albeu.com/kosove/berisha-milloshevici-cdo-tre-muaj-me-niste-harta-per-ndarjen-e-kosove/237461/

Kufinjtë e Kosovës me Malin e Zi, hartat dhe kontestimet

Marrëveshja midis Kosovës e Malit të Zi për përcaktimin e vijës kufitare midis dy vendeve, si një prej kushteve për vazhdimin e udhëtimit drejt BE-së, tashmë është nënshkruar në Vjenë (më 26 gusht 2015).

Por, ndërsa nga opinioni malazias lajmi për këtë është mirëpritur, në Kosovë ka shkaktuar shqetësime shtesë, si një tkurrje e re e territorit të Republikës, padrejtësi e radhës.

Ndërsa institucionet e vendit ende nuk i kanë për publike dokumentet e as procedurat rreth kësaj marrëveshjeje që duhet të ketë rëndësi historike, burime të tjera i kanë vënë ato në dispozicion Koha. net.

Në raportet mbi negociatat (të filluara në nëntor të vitit 2012) rreth përcaktimit të kufirit shtetëror me Kosovën në veçanti përmenden mospajtimet e Komisionit të Kosovës për vijën kufitare në segmentin e Haxhajve të Rugovës dhe të Kullës, për të cilat edhe opinioni kundërshtues i demarkacionit në Kosovë ka vërejtje.

Pala malazeze disa herësh i ka prezantuar dhe propozuar Komisionit të Kosovës harmonizimin e segmenteve kufitare të diskutueshme në bazë të vijës kufitare të vitit 1929, 1952 e 1974, sipas tij – në të gjitha këto vite identike, si argument për validiteti, ky i fundit kërkonte kohë për të analizuar situatën, duke theksuar se kishte hyrje në territorin e Kosovës të njohur me kufijtë kushtetues të vitit 1974.

Pala malazeze ndërkohë për territorin nga Çakorri deri afër Kuqishtës, ku kontestohej kufiri nga pala e Kosovës, konfirmoi pronësinë e 34 familjeve shtetase të Kosovës, por që si territor i përket Malit të Zi.

Pronarë tokash të shtetasve të Kosovës që shtrihen në territorin e Malit të Zi në fakt ka edhe në segmente të tjera të kufirit midis dy vendeve. Por, çështja e pronësisë rregullohet me marrëveshje të tjera.

Përfundimisht në bazë të dokumentacionit kadastral të të dy palëve dhe dokumentacionit tjetër përkatës përcaktohen kufijtë mes dy vendeve, që rezultoi me Marrëveshjen e nënshkruar në Vjenë nga përfaqësues të autorizuar të të dy vendeve.

Koha.net ka në dispozicion edhe hartat mbi kufirin mes dy shteteve, të cilat flasin me gjuhën e vet.

I tërë kufiri shtetërore në mes Malit të Zi dhe Republikës së Kosovës (në gjatësi 75.6 kilometra) është vijëzuar në gjashtë harta topografike, në përputhje me dokumentacionin kadastral, me koordinatat e pikave ndarëse kufitare që nga trekufiri Mali i Zi, Republika e Kosovës dhe Republika e Shqipërisë, deri në trekufirin Mali i Zi, Republika e Kosovës dhe Republika e Serbisë. /koha.net/

Ekskluzive: Ja 26 harta që hedhin poshtë pretendimet e opozitës për demarkacionin me Malin e Zi

Janë hiç më pak se 26 harta topografike, që i përkasin periudhave të ndryshime kohore. Ato janë prodhuar nga institute të ndryshme të periudhës së ish-Jugosllavisë, por edhe nga institucione kredibile ndërkombëtare.

Të gjitha këto harta kanë një përputhshmëri 100 për qind të vijës kufitare me të gjitha shtetet që sot e rrethojnë Kosovën. Mbi bazën e disa prej këtyre dokumenteve është bërë edhe demarkacioni ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi, që opozitës në Kosovë po i mjafton si arsye për të prodhuar tensione dhe destabilitetit politik, transmeton Republika.info.

Pas analizimit të këtyre hartave dhe matjeve në terren, Komisioni Shtetëror për shënjimin e vijës kufitare ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi kishte konfirmuar edhe vijën kufitare, që është e njëjtë në të gjitha hartat e shqyrtuara, duke përfshirë edhe Hartën H26, e cila i përket NATO-s. E njëjta vijë që reflektohet në këto harta është verifikuar edhe përmes të dhënave kadastrale.

Megjithatë, këto harta nuk kanë bindur përfaqësuesit opozitarë, të cilët më gjasë as nuk janë të interesuar të binden. Me sjelljen e tyre politike, ata ende hedhin dyshime për gjithë procesin e demarkacionit. Disa javë më parë, të njëjtën vijë kufitare e kishin konfirmuar edhe ekspertët e Departamentit të Shtetit Amerikan, që llogariten si ekspertët më të mirë në botë.

Vija kufitare ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi, po ashtu ka marrë mbështetje politike të presidentit amerikan, Barack Obama, që rrallëherë është përzier direkt në politikën e jashtme të shteteve të ndryshme në botë.
“Nënshkrimi i marrëveshjes historike për demarkacionin e kufirit në mes Kosovës dhe Malit të Zi me 26 gusht demonstroi edhe më tutje përcaktimin e Kosovës për marrëdhënie të mira fqinjësore dhe vendosmërinë tuaj, që çështjet rajonale të adresohen në frymën e dialogut dhe bashkëpunimit”, kishte thënë Obama.
Disa muaj më vonë të njëjtin mesazh e solli edhe fizikisht në Kosovë, sekretari amerikan i Shtetit, John Kerry. Por, as njerëzit dhe shteti më i fuqishëm e aleati më jetik i Kosovës, nuk ia ndryshojë mendimin përfaqësuesve të opozitës, të cilët krejt argumentet e tyre i kanë thurur në një hartë të vetme.
Harta në të cilën opozita thirret është një hartë ushtarake, e cila gjendet në Enciklopedinë  “Vojna Enciklopedija” e autorit Jakac Lafet, botimi i katërt. Sipas informacioneve ndërkombëtare të Republika.info, kjo hartë ishte bërë nga ekspertë të Rusisë për nevoja të ushtrisë jugosllave. Është hartë 1:900 000 pa matje, që nuk ka kurrfarë saktësie, është e vizatuar dhe është bërë vetëm për t’u orientuar ushtria jugosllave përafërsisht rreth kufijve.
“Amerikanët nuk pranojnë harta ruse. Ato kanë një pasaktësi shumë të madhe, prandaj nuk janë shqyrtuar fare as nga komisioni dhe as nga Departamenti i Shtetit Amerikan”, thotë ky burim për Republika.info.

Vija kufitare ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi është bërë vijë ndarëse ndërmjet Qeverisë dhe fuqive perëndimore në njërën anë dhe përfaqësuesve të opozitës, në anën tjetër.

Republika.info sjell 26 harta topografike të cilat demantojnë pretendimet e opozitës së demarkacioni me Malin e Zi është i padrejtë dhe joprofesional. 

Harta H1 – Harta topografike “Bogoqevicë” 1:25 000, përfshin zonat: Junik, Irzniq II, Isniq. Kjo hartë është prodhuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak (IGJU) në Beograd dhe përfshin periudhën kohore 1970-1979. Në këtë hartë topografike është i paraqitur kufiri shtetëror në mes Republikës së Shqipërisë dhe Jugosllavisë. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufij të republikave apo kufij administrativ. Në hartë është zmadhuar pjesa e tre kufirit Kosovë-Shqipëri-Mali i Zi.

Harta H2 – Harta topografike “Çakor” 1:25 000, përfshin zonat: Isniq, Drelaj, Kuqishtë, Haxhaj, Jashanicë. Kjo hartë është prodhuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak (më tutje në tekst IGJU) dhe përfshin periudhën kohore 1970-1979. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të republikave apo kufinjë administrativ. Është zmadhuar pjesa e Çakorit dhe nuk shihet ndonjë vijë kufitare në atë pjesë.

Harta H3 – Harta topografike “Vrello Ibar” 1:25 000, përfshin zonat: Jashanicë, Bogë, Shkrel, Koshutan. Kjo hartë është prodhuar nga IGJU dhe përfshin periudhën kohore 1970-1979. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës . Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të republikave apo kufij administrativ. Nuk ka kufi tjetër të paraqitur në këtë hartë.

Harta H4 – Harta topografike “Rugovska Klisura” (Gryka e Rugovës) 1:25 000, përfshin zonat: Koshutan, Pepiq, Reka e Ali Agës, Lipa. Kjo hartë është prodhuar nga IGJU dhe përfshin periudhën kohore 1970-1979. Pas përpunimit, gjeoreferencimit dhe vendosjes së hartës sipas sistemit koordinat në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufi.

Harta H5 – Harta topografike “Rozhajë” 1:25 000,përfshin zonat: Koshutan , Pepiq, Reka e Ali Agës, Lipa. Kjo hartë është prodhuar nga IGJU dhe përfshin periudhën kohore 1969- 1970. Harta është përpunuar, në sistemin koordinat, gjeoreferencuar dhe futur në sistemin GIS, është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të republikave apo kufinjë administrativ.

Harta H6 – Harta topografike “Kaliqan” 1:25 000, përfshin zonat: Lipa, Novo Sella, Jabllanica e Madhe, Jabllanica e Vogël, Kaliqan. Kjo hartë është prodhuar nga IGJU dhe përfshin periudhën kohore 1970-1979. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufij të republikave apo kufijtë administrativ.

Harta H7 – Peja 3-1 (Çakor) 629-3-1, Shkalla e zvogëlimit 1:25 000, përfshin periudhën kohore 1970 – 1972. Botuar nga IGJU. Hartë topografike e botuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak, dhe përfshin periudhën kohore 1970 – 1972. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës . Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të republikave apo kufinjë administrativ.

Harta H8 – Peja 3-2 (Rugovska klisura-Gryka e Rugovës) 629-3-2, Shkalla e Zvogëlimit 1:25 000, dhe përfshin periudhën kohore 1970 – 1972. Botuar nga IGJU. Hartë topografike e botuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak, dhe  përfshin periudhën. kohore 1970 – 1972. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës . Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të republikave apo kufinjë administrativ. Në hartë është zmadhuar një pjesë e kufirit zyrtar të Republikës së Kosovës ku  prapa tij shihet se nuk ka kufi tjetër të paraqitur në hartë.

Harta H9 – Peja 3-3 (Bogicevica) 629-3-3, Shkalla e Zvogëlimit 1:25 000, dhe përfshin periudhën kohore 1970 – 1972, botuar nga IGJU (Territori i jashtëm është paraqitur nga harta Italiane 1:50 000 e vitit 1929). Në këtë hartë topografike është i paraqitur kufiri shtetëror në mes Republikës së Shqipërisë dhe Jugosllavisë. Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë brenda territorit të ish Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufij të republikave apo kufinjë administrativ.

Harta H10 – Peja 3-4 (Djeravica – Gjeravica) 629-3-4, Shkalla e Zvogëlimit 1:25 000, dhe përfshin periudhën kohore 1970 – 1972. Botuar nga  IGU. Hartë topografike e botuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak, Viti 1970 – 1972. (Territori është paraqitur nga harta Italiane  1:50 000 e vitit 1929). Kjo hartë nuk e përfshin pjesën e kufirit me Malin e Zi vetëm është paraqitur si pjesë e lidhshmërisë së  hartave: Peja 3-1, Peja 3-2 dhe Peja 3-3.

Harta H11 – Peja 1, 629-1, Shkalla e zvogëlimit 1:50 000, përfshin periudhën kohore 1983 – 1985. Botues IGJU. Pas përpunimit dhe vendosjes së  hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës ku shihet që në këtë hartë topografike nuk ka kufi  shtetëror apo administrativ mes Kosovës dhe Malit të Zi.

Harta H12 – Peja 2, 629-2, Shkalla e zvogëlimit 1:50 000 (Karta JNA) , Viti 1966. Botues IGJU Pas përpunimit dhe vendosjes së hartës në sistemin GIS, i është vendosur kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës ku shihet që në këtë hartë topografike nuk ka kufi shtetëror apo administrativ mes Kosovës dhe Malit të Zi.

Harta H13 – Peja 3, 629-3, Shkalla e zvogëlimit 1:50 000, viti 1967. Botues IGJU. Kjo hartë topografike e botuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak, viti 1967 nuk ka kufi tjetër të paraqitur ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi.

Harta H14 – Peja 3, Shkalla e zvogëlimit 1:50 000, Viti 1951, botues IGJU. Në këto harta topografike (H13 dhe H14) është i paraqitur kufiri  shtetëror në mes Republikës së Shqipërisë dhe Jugosllavisë gjithashtu edhe kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës . Brenda  territorit të Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufij të republikave apo kufinjë administrativ mirëpo, çelësi topografik për  Hartat topografike 1:50 000, 1:100 000 dhe 1:200 000, i punuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak në vitin 1964 jep sqarim se paraqitja në hartë vijë-dy pika-vijë, është përkufizim apo kufi i rrethit ose qarkut (“sreska granica”).

Harta H15 – Harta e alpinizmit, 1:75 000, viti 1966. Botues: Shoqëria e Alpinistëve dhe Skitarëve “Deravicë” – Pejë. Hartë e botuar nga  Shoqëria e Alpinistëve dhe Skitarëve “Gjeravica” Pejë. Përpunimi dhe reproduktimi i hartës është bërë nga “Geokarta” Beograd më  1966. Në këtë hartë topografike është i paraqitur kufiri shtetëror në mes Republikës së Shqipërisë dhe Jugosllavisë gjithashtu  edhe kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës.

Harta H16 – Peja (629) Shkalla e Zvogëlimit 1:100 000, botimi i parë – shtypur në vitin 1970, përmbajtja sipas gjendjes së viteve 1963 – 1965,  botues IGJU. Hartë topografike e botuar nga Instituti Gjeografik Ushtarak, botimi i parë në vitin 1970, përmbajtja e gjendjes së  viteve 1963 – 1965. Në këtë hartë topografike është i paraqitur kufiri shtetëror në mes Republikës së Shqipërisë dhe Jugosllavisë  gjithashtu edhe kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Brenda territorit të Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të  republikave apo kufinjë administrativ.

Harta H17 – Peja (2-NIMA, M6010, 3080) P=1:100 000 (Ish Jugosllavia). Përpunuar dhe publikuar nga Agjencioni Nacional për Hartografi i SHBA.  Kjo hartë është zbatuar në Marrëveshjen e Kumanovës. Informacionet në hartë janë të vitit 1992. Hartë nga Marrëveshja e Kumanovës,  në të cilën paraqitet kufiri i Kosovës me Malin e Zi dhe zona e sigurisë brenda territorit të Malit të Zi. Po ashtu është  paraqitur edhe Kufiri i Kosovës. Po ashtu është zmadhuar pjesa tek Haxhaj ku vërehet përputhshmëria në mes të kufirit zyrtar të  Republikës së Kosovës dhe Kufirit të Kosovës të paraqitur në këtë hartë.

Harta H18 – Peja (4320) shkalla e zvogëlimit 1:200 000, përmbajtja sipas gjendjes nga viti 1973, e plotësuar më 1976. Botues IGJU. Në këtë hartë topografike është i paraqitur kufiri shtetëror në mes Republikës së Shqipërisë dhe Jugosllavisë gjithashtu edhe  kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Brenda territorit të Jugosllavisë nuk ka të paraqitur tjerë kufinjë të republikave apo  kufinjë administrativ. Është zmadhuar pjesa e Çakorit e cila shihet që është jashtë kufirit të Kosovës, pa asnjë dokument qe e  provon ndryshe.

Harta H19 – Prizren, P=1:300 000, Sekret Intern Ushtarak. Botimi i parë, e shtypur më 1990, Botues IGJU. Në këtë harte topografike e cila ishte hartë sekrete interne e ushtrisë së Jugosllavisë, përveç kufirit shtetëror të RSFJ-së me Shqipërinë gjithashtu paraqitet edhe kufiri mes njësive federative dhe krahinore të RSFJ-së. Të dhënat bazë të kësaj harte janë nga gjendja e viteve 1985-1986.  Duke filluar nga trekufiri me Shqipërinë deri te trekufiri me Serbinë, vija kufitare ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi është  identike me vijën kufitare të Republikës së Kosovës. Në këtë hartë janë zmadhuar legjenda ku janë të paraqitur llojet e kufijëve:  shtetëror, republikan dhe krahinor. Është zmadhuar një pjesë e kufirit tek Haxhaj ku vërehet përputhshmëria mes vijës zyrtare të  Kosovës dhe vijës në këtë hartë si dhe është paraqitur pjesa e Çakorit ku shihet që është jashtë kufirit të Kosovës.

Harta H20 – Mozaiku i të dhënave nga hartat e ndryshme të viteve 1973, 1974, 1979 dhe 2015 me përmbajtje të ndryshme ku shihet lidhshmëria e  tyre me hartat e kufirit zyrtar të Republikës së Kosovës në ato periudha kohore.

Harta H21 – Harta e KSA të Kosovës, P=1: 200 000, botuar nga “Geokarta” Beograd 1973, Kjo hartë është prodhuar nga Geokarta Beograd në vitin  1973. Në këtë hartë paraqiten seksionet trigonometrike, kufijtë komunal dhe ata të zonave kadastrale po ashtu dhe kufiri zyrtar i Krahinës se Kosovës e tani i Republikës së Kosovës. Mbi këtë kufi fillon Republika Scialiste e Malit të Zi e shkruar (RS Crna Gora).

Harta H22 – Harta e KSA të Kosovës, P=1: 200 000, botuar nga “Geokarta” Beograd 1974. Kjo hartë është prodhuar nga Geokarta Beograd në vitin 1974. Në këtë hartë paraqiten seksionet trigonometrike, kufijtë komunal dhe ata të zonave kadastrale poashtu dhe kufiri zyrtar i i Krahinës se Kosovës e tani i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë është zmadhuar një pjesë e kufirit për Komunën e  Pejës ku shihet qartë përputhshmëria e kufirit zyrtar të Republikës së Kosovës me kufirin e paraqitur në këtë hartë. Mbi këtë kufi  fillon Republika Socialiste e Malit të Zi e shkruar alfabet cirilik (RS Crna Gora).

Harta H23 – Krahasimi i hartës nr:21 me hartën në përpjesë 1:10 000 të Malit të Zi si dhe me hartën hartën KSA të Kosovës, të vitit 1974. Në pjesët e zmadhuara të kësaj harte shihet qartë përputhshmëria e hartës kadastrale 1:10 000 të Malit të Zi si dhe me hartën e  KSA të Kosovës, të vitit 1974.

Harta H24 – Harta e Kosovës me seksione trigonometrike, P=1:200 000, hartuar nga Geokarta Beograd 1979, Botues Drejtoria Krahinore e Gjeodezisë – Prishtinë, Kjo hartë është prodhuar nga Geokarta Beograd në vitin 1979 me kërkesë të Krahinës Socialiste Autonome të  Kosovës, derisa është botuar nga Drejtoria Krahinore e Gjeodezisë – Prishtinë. Në këtë hartë paraqiten seksionet trigonometrike,  kufijtë komunal dhe ata të zonave kadastrale po ashtu dhe kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës. Në këtë hartë është zmadhuar një  pjesë e kufirit për Komunën e Pejës ku shihet qartë përputhshmëria e kufirit zyrtar të Republikës së Kosovës me kufirin e  paraqitur në këtë hartë.

Harta H25 – Harta pasqyruese e zonave kadastrale, Nr. 20, P=1:100 000. Botuar nga Geokarta Beograd 1959. R.P. e Serbisë. Në këtë hartë  paraqiten kufijtë e zonave kadstrale të Republikës Popullore të Serbisë, ku përshkruhet se zonat kufizohen me Republikën Popullore  të Malit të Zi, e qe është ne përputhje me kufirin zyrtar të Republikës së Kosovës. Në këtë hartë është zmadhuar një pjesë e  kufirit për Komunën e Pejës ku shihet përputhshmëria e kufirit zyrtar të Republikës së Kosovës me kufirin e paraqitur në këtë hartë. Në shtojcën 3.7 është bërë krahasimi i hartës se Seksioneve Trigonometrike te SAP Kosova viti 1974 dhe hartës së  Malit të Zi e vitit 1972, të dy këto harta te hartuara nga Geokarta Beograd.

Harta H26 – Harta e KFOR-it, 1:250 000, viti 2000. Hartë e botuar nga NATO/KFOR në të cilën trajtohen fushat e minuara brenda territorit  të Kosovës. Në këtë hartë gjithashtu paraqiten kufijtë administrativ të Kosovës dhe kufiri zyrtar i Republikës së Kosovës (me ngjyrë të kuqe dhe transparente). Në këtë hartë është zmadhuar një pjesë e kufirit për Komunën e Pejës ku shihet qartë përputhshmëria e kufirit zyrtar të Republikës së Kosovës me kufirin e paraqitur në këtë hartë. Shih legjendën për kufirin sipas  marrëveshjes së Kumanovës.

Kufijtë e Kosovës, ekspertët: Sipas hartës së pas Luftës II Botërore

Kufijtë e Kosovës, ekspertët: Sipas hartës së pas Luftës II Botërore
Pedagogë të Gjeografisë dhe Hartografisë kërkojnë nga qeveria e Kosovës që përcaktimi i kufirit me Malin e Zi të bazohet në hartat e Institutit Ushtarak të ish-Jugosllavisë të vitit 1958, kufi i caktuar pas luftës së Dytë Botërore.

Me këtë qëndrim është kundërshtuar puna e deritanishme e komisioneve qeveritare të të dyja vendeve për përcaktimin e demarkacionit.

Debati për këtë temë u bë në ambientet e Kuvendit të Kosovës, në një takim të thirrur nga kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj, i cili tha se kufiri është përgjegjësi e të gjithëve.

Ndërsa Florim Isufi, profesor i Hartografisë pranë Universitetit të Prishtinës, dha këtë sugjerim: “Hartat e viteve 1989, ’74, ’63 apo ’62 janë çudira. Kufijtë nuk caktohen në periudha të ndryshme kohore, por vetëm njëherë. Pas Luftës së Dytë Botërore kufijtë janë caktuar në vitin 1946. Harta u botua për herë të parë në vitin 1949, por meqenëse pati rishikim të kufijve në ish-Jugosllavi në vitin 1956, ajo u botua sërish në 1958, ku u përcaktua kufiri mes Kosovës dhe Malit të Zi, ndaj ne nuk kemi çfarë shtojmë më tej. Kjo është diçka shtetërore e hartuar nga ushtarakët e ish-Jugosllavisë”, deklaroi Isufi.

Ndërsa prezantoi disa harta topografike të cilat konfirmojnë këto pretendime, Isufi paraqiti edhe harta të tjera në të cilat, siç tha ai, bazohet shteti serb për të manipuluar me sipërfaqen territoriale. Në këtë kuadër, ai shtoi se sipërfaqja territoriale e Kosovës prej 10.887 km katrorë nuk është reale.

“Ne kemi gjetur dikur një burim dhe kemi thënë që Kosova është 10.887 kilometra katrorë. Kjo shifër është në disa libra, madje në disa raste është edhe 10.877, por nuk është reale. Ne duhet të bëjmë çmos që kjo sipërfaqe të fshihet, sepse sipërfaqja reale është 10.962 km katrorë”, nënvizoi Isufi.

“Demarkacioni kufirtar duhet t’i përmbahet edhe parimit natyror. Pra, majave malore, kurrizeve dhe ujëndarësve të Drinit të Bardhë dhe lumit Ibër”, sugjeroi Muharrem Cernabregu, ekspert i hartografisë.

Nga ana e tij, Ramush Haradinaj vlerësoi se, është e rëndësishme që institucionet e Kosovës t’i marrin parasysh rekomandimet e ekspertëve.

Ndërsa një bisedë telefonike, kryetari i komisionit shtetëror për demarkacionin me Malin e Zi, Murat Meha sqaroi se puna e komisionit bazohet në hartat e vitit 1974, në Kushtetutën e Kosovës dhe pakon e Ahtisarit. Ai shtoi se dokumentacioni është marrë nga Kuvendi i Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës dhe nga Drejtoria Krahinore për Gjeodezi.

Në pakon e Ahtisarit thuhet se, “Territori i Kosovës përcaktohet nga vija kufitare e Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës brenda Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë, ashtu siç kanë qenë këto vija kufitare më 31 dhjetor 1988”.

Rezultate të reja shkencore për vijën kufitare Kosovë - Mali i Zi

Dy profesorët, Dr. Florim Isufi, Dr. Shpejtim Bulliqi, të cilët nga motive shkencore janë marrë me hulumtimin e fakteve rreth vijës kufitare midis Kosovës e Malit të Zi, pas publikimit të dy pjesëve më përpara, i kanë dërguar redaksisë sonë edhe vazhdimin e tretë, të cilin për arsye të aktualitetit po e publikojmë në tërësi.

Dy hulumtuesit që në moto të këtij punimi theksojnë: Hulumtimi është me karakter shkencor dhe nuk ka karakter patriotik, nacionalist, racor apo pretendim territorial.

Meqë problematika e kufirit të Kosovës me Malin e Zi është përcjell me shumë moskuptime dhe paqartësi, vendosëm që opinionit t’ia paraqesim edhe një pjesë (pjesa e III-të) të hulumtimit shkencor në lidhje me demarkacionin e kufirit Kosovë – Mali i Zi. Nga analizat shkencore vërehet se ka shumë paqartësi shkencore dhe metodologjike në qasje të problemit. Gjithashtu vërehet mos përmbajtje e rregullave hartografike në identifikimin dhe shtjellimin e objekteve të paraqitura në hartat e ndryshme si për ato që kanë legjendën dhe shkallën e hartës, ashtu edhe për ato të cilat nuk i kanë. Gjatë hulumtimit të zhvillimit historik të një ngjarje gjeografike nuk merret parasysh vetëm një burim hartografik, por shumë burime dhe vetëm me metodën krahasimore mund të vihet deri te rezultatet e sakta dhe të pamohueshme. Këto rezultate duhet të jene te verifikuara edhe nga ekspertet tjerë.

Dihet se Kosova me Malin e Zi kufizohet në anën perëndimore dhe veriperëndimore. Është obligim shtetëror (i institucioneve të shtetit) të bëjë bartjen e vijës kufitare nga terreni në hartë dhe anasjelltas, pastaj të bëjë monitorimin dhe menaxhimin e vijës kufitare, jo e komunave, sepse ato janë vetëm njësi territoriale administrative. Çdo analizë dhe paraqitje hartografike për territorin e Kosovës në përgjithësi dhe pjesëve të veçanta të saj i takon institucioneve qendrore, ndërsa njësit më të vogla administrative i respektojnë dhe i përdorin ato. Hartat, veçmas tek ato ku definohet kufiri shtetëror nuk i punon dhe nuk guxon ti punoj komuna e as ndonjë grup punues i ekspertëve të specializuar në tematikën e caktuar pa lejet përkatëse shtetërore. Ata duhet ti përmbahen dhe i përmbahen hartave digjitale dhe hartcopy të institucioneve qendrore. Në këtë kontekst në Kosovë pas luftës së vitit 1999 ka ekzistuar vetëm një hartë e Kosovës, ajo e territorit të Kosovës bazuar në sipërfaqen e pronave të paluajtshme. Shkencërisht kjo sipërfaqe ndryshon nga territori shtetëror i Kosovës. Shikuar në përgjithësi të gjitha planet hapësinore komunale dhe shtetërore, planet tjera zhvillimore, plane menaxhuese etj., janë punuar mbi hartën e sipërfaqeve të pronave të paluajtshëm, jo edhe mbi harta tjera, prandaj gjatë krahasimeve dhe gjetjeve të tematikave të ndryshme nuk kemi të bëjmë me një atllas hartash por vetëm me një hartë grafike me tematika të ndryshme. Kështu nuk mundemi që në aspektin hartografik të kemi rezultate bindëse për ndryshimin (tkurrjen) e territorit të Kosovës. Një gjë e tillë është, hutese dhe jo e kuptueshme për opinionin dhe qarqet e ndryshme vendimmarrëse.

Duke parë këtë fakte ne vendosë të paraqesim disa të gjetura në hulumtimin tonë te cilat institucioneve të Kosovës dhe opinionit te gjere publik do ti ndihmoj që të kenë një pasqyre më te çarte rrethe kësaj problematike.

1. Harta e parë e territorit të Kosovës (me kufirin zyrtar Kosovë Mali i Zi) është botuar në vitin 1948 nga Instituti gjeografik ushtarak i Jugosllavisë. Harta është topografike me shkallë 1: 100 000 që do të thotë 1 centimetër në hartë është e barabartë me 1 km në natyrë. Në këtë hartë është e vizatuar (gjendet) vija kufitare e hapësirës së Kosovës me Malin e Zi. Për opinionin në përgjithësi dhe ata që nuk kanë njohuri gjeografike dhe hartografike kjo vijë kufitare u bë shqetësuese sepse pretendohet se paraqet ndonjë vij të territorit të ndonjë hapësire organizative ushtarake “harta speciale ushtarake apo kufij te njësive ushtarake”. Është gabim shumë i madh sepse sqaruesit e objekteve të paraqitura në hartat topografike japin shpjegimin dhe dimensionet për secilin objekt veç e veç në një harte serioze siç janë këto harta. Ne në hulumtimin tonë kemi përdorur shumë literaturë topografike ndërkombëtare, por qe të mos hutonim lexuesit po paraqesim literaturën në gjuhën shqipe. Më së miri e shpjegon libri “Përpilimi i hatave & përgjithësimi hartografik” i botuar në Shkup me 2006 i autorit Bashkim Idrizi në faqen 118, dhe në shtojcën në fund të librit. Te dhënat lidhur me kufirin ndarës ne mes të Kosovës dhe Malit te Zi, paraqiten edhe në hartat topografike 1: 50 000 të vitit 1958 duke përcjell koordinatat e njëjta, pika dhe kuota, në tersit morfologjik të njëjtë me atë të vitit 1948. Që të shuhen të gjitha dilemat e vërtetësisë së kësaj vije kufitare kemi bërë krahasimin e hartave topografike të territorit të Kosovës të prodhuara në Gjermani me shkallë 1;50 000. Sqaruesi i legjendës tregon se në hartë kemi vija kufitare dhe se vija me ndërprerje 1 vijë 2 pika, paraqet kufi mes njësive administrative. Rezultati: edhe në këtë hartë vërehet zvogëlimi i sipërfaqes së Kosovës.

2. E njëjta vijë është e publikuar edhe në librin ENCIKLOPEDIA E JUGOSLLAVISË, Botues: Naklada Leksikografski Zavod FNRJ, Zagreb 1962/83, në hartën me titull Pec. Harta është kolor, e punuar, dhe ka kufirin Kosovë - Mali i Zi me vija të ndërprera. Vija kufitare është në përputhje me vijën kufitare të hartave topografike të mësipërme, kufirin paraqitet në qafën e Çakorrit dhe të Kullës dhe dallon shumë nga vija kufitare e demarkacionit të fundit që po pretendohet te vihet ne fuqi. Për autoret dhe seriozitetin shkencorë të kësaj enciklopedie nuk diskutohet pasi që në të kanë marre pjese autoret eminent të kohës. Rezultati: edhe në këtë hartë vërehet zvogëlimi i sipërfaqes së Kosovës.

3. E njëjta hartë është botuar edhe në librin VOJNA ENCIKLOPEDIJA në hartën e Jugosllavisë dhe në hartën e Kosovës e botuar në vitin e 1974. Harta është kolor dhe ka kufirin Kosovë - Mali i Zi me vija paralele (ngjyrë të kuqe) dhe pika të zeza. Vija kufitare është në përputhje me vijën kufitare të hartave topografike. Kufiri paraqitet në qafën e Çakorrit dhe të Kullës dhe dallon shumë nga vija kufitare e demarkacionit të fundit që po pretendohet të jete në rregull nga ana e komisionit. Për autoret dhe seriozitetin e madh shkencorë të kësaj enciklopedie nuk diskutohet pasi që edhe në të kanë marre pjese eksperte të njohur të kohës. Të gjitha këto materiale autoret e këtij hulumtimi i kane në dispozicion për institucionet dhe opinionin e gjere publik. Rezultati: edhe në këtë hartë vërehet zvogëlimi i sipërfaqes së Kosovës.

4. Në vitin 1974 botohet atllasi pedologjik i Kosovës (Grup autorësh Harta pedologjike e Kosovës, IEU, J. Cerni, Beograd 1974), me saktësi të madhe për kushtet shkencore të atëhershëm. Shkalla 1:50 000, baza është harta topografike 1:50 000, kufiri i Kosovës me Malin e Zi jo i njëjtë me vijën e re të demarkacionit, por në përputhje të plotë me kufirin e pas luftës së II-të botërore (i njëjtë me vijën kufitare në hartat topografike dhe enciklopedit). Saktësia 1 cm në hartë 500 metra në natyrë. Serioziteti shkencor dhe profesional i autorëve dhe botuesit flet për kualitetin e hartës. Rezultati: edhe në këtë hartë vërehet zvogëlimi i sipërfaqes së Kosovës.

5. Në vitin 1985 Enti Krahinor për Mbrojtjen e Natyrës boton studimin mbi arsyeshmerinë shoqërore të shpalljes së një pjese të Bjeshkëve të Nemuna në komunën e Pejës “Park Nacional”. Përveç detajeve tekstuale studimi boton edhe një hartë me shkallë shume të saktë 1:30 000, ku paraqet edhe kufirin verior të komunës së Pejës. Kufiri përputhet me vijën kufitare të hartave topografike dhe enciklopedive që u përmendën më sipër dhe dallon shumë me vijën aktuale të demarkacionit. Kufiri shkon deri në qafën e Kullës. Ndër autorët e shumtë janë edhe disa inxhinier serbë të gjeodezisë, drejtori i drejtorisë së gjeodezisë së KK Pejë, si dhe kryetari i kuvendit të Pejës dhe kryetari i Këshillit ekzekutiv të K.K. Pejës i cili ishte serb. Rezultati: edhe në këtë hartë vërehet zvogëlimi i sipërfaqes së Kosovës.

6. Në vitin 1998 botohet njëra ndër hartat më të sakta për territorin e Kosovë, autor M. Meha, botues Rilindja, shkalla 1:200 000, baza topografike me izohipse. Harta ka edhe bashkautor nga një gjeografë dhe gjuhëtar toponime. Kjo hartë ka kufijtë e Kosovës shumë të dallueshëm dhe në përputhje me kufijtë e hartave topografike dhe enciklopedive me pak devijime. Rezultati: edhe në këtë hartë vërehet zvogëlimi i sipërfaqes së Kosovës.

7. Nga hulumtimi i hartave të ndryshme nëpër vite, të institucioneve relevante, botuesve dhe autorëve të ndryshëm, dhe duke u mbështet në bazën hartografike të përpiluar nga institucionet federative të ish Jugosllavisë kemi ardhur në përfundim se kufijtë e Kosovës janë paraqitur drejt dhe pa gabime të mëdha, varësisht nga shkalla e hartës. Asnjëherë nuk kanë cenuar territorin e Kosovës dhe se me siguri janë bazuar në demarkacionin e vendosur nga komisioni i pas luftës së II-të botërore. Vetëm hartat e punuar nga institucionet lokale dhe pas luftës së vitit 1999 ndryshojnë nga kufijtë e asaj kohe, tkurrin hapësirën territoriale të Kosovës dhe nuk mbështetën në ndonjë vendim administrativ apo politik të dalur nga Kuvendi i Kosovës apo republikave për rreth që nga paslufta e II-të Botërore. Nga këtu është e pa qartë pse vije e re demarkacioni nuk bazohet në kufijtë territorial të Kosovës, por në kufijtë ende të pa aprovuar me ndonjë vendim administrativ bazuar në kushtetutën e ish Jugosllavisë apo kushtetutën e KSA të Kosovë, si dhe ndonjë vendim të parlamentit të Republikës së Kosovës pas luftës së vitit 1999.

8. E gjithë kjo rrëmujë dhe paqartësi hartografike dhe territoriale për territorin e Kosovës rrjedh si pasoj e mos angazhimit permanent në ruajtjen e saj. Autoret dhe institucionet e ndryshme shkencore dhe hartografike kosovare nuk i kanë kushtuar kujdes me kalimin e kohës problemit të kufirit të Kosovës. Mungesa e një instituti hartografik dhe mos arkivimi i bazës hartografike ngrit dilema në lidhje me hapësirën territoriale të Kosovës. Analizat e shumta të bëra konstatojnë se aprovimi i vijës së demarkacionit të kufirit të Kosovës me Malin e Zi duhet të anulohet. Institucionet vendimmarrëse dhe ato akademike duhet ti qasen shkencërisht problematikës së territorit të Kosovës, të arrihen rezultatet të pamohueshëm e pastaj të fillohet me demarkacion. Burimi i të dhënave dhe faktet hartografike janë të shumta dhe në anën tonë. A ka ma mirë se me mbrojt atë që na takon duke u thirr në fakte të autorëve, akademikëve, institucioneve dhe literaturën jo shqiptare, sidomos të atyre që nuk ja donin të mirën Kosovës. Aq më tepër kur dihet se këto fakte janë të sakta dhe institucionale.
Nga të gjitha këto mund të konkludohet se hulumtimet shkencore-profesionale të mbështetura në fakte hartografike, historike dhe praktike vërtetojnë se territori i Kosovës me demarkacionin e ri humbë sipërfaqe prej 8229.4 hektar.
Autoret kanë punuar edhe pjesën e katërt të hulumtimit që ka të bëj me vërtetën e sipërfaqes së Kosovës nëpër vite nga autoret dhe institucionet e ndryshme. Momentalisht janë duke punuar në gjetjen e dokumentacioneve administrative të cilat vërtetojnë (mos) harmonizimin e territorit të vërtet të Kosovës me territorin e pronave të paluajtshme. Kërkimet janë përqendruar në të gjitha periudhat kohore pas luftës së dytë botërore