Tradita e politikës armiqësore ruse ndaj kombit shqiptar

 

Akademik Eshref Ymeri, PH.D.

 

(Nuk është as e re, as e papritur)

 

       Kanë kaluar 143 vjet që asokohe kur Rusia u pozicionua haptas kundër kombit shqiptar dhe qëndrimin e vet armiqësor ndaj tij e vuri në themel të politikës së saj të jashme, një politikë arrogante kjo që vazhdon me intensitet deri në ditët tona. Prandaj nuk ka asgjë për t’u habitur nga zërat e çjerrë, që, si krrokama korbash, ushtojnë kohë pas kohe brenda mureve të ministrisë së jashtme ruse sa herë që del në skenë Çështja Kombëtare Shqiptare. Një krrokamë e tillë ushtoi si një teneqe e shpuar edhe këto ditët e fundit pas një deklarate karagjoze të Ramës të datës 08 tetor për bashkimin e Kosovës me Shqipërinë. Menjëherë MPJ të Rusisë filloi t’u binte kambanave në të gjitha udhëkryqet e botës. Zëdhënësja e asaj ministrie, Maria Zaharova, në deklaratën e saj reaguese të 10 tetorit, dha alarmin për “rrezikun e madh” që “vjen” nga krijimi i “Shqipërisë së Madhe”.

       Nuk kam ndër mend të merremn absolutisht me thelbin e deklaratës së Ramës, i cili s’është gjë tjetër, veçse një argat i regjur i serbosllavizmit, që ndjek me besnikëri piketat e mësuesit të vet shpirtëror, kryeargatit të Beogradit Enver Hoxha. Thelbin e asaj deklarate e ka analizuar në mënyrë shteruese Profesori i nderuar i formatit nacionalist Enver Bytyçi (shih materialin me titull “Bashkimi i Kosovës me Shqipërinë / Bytyçi tregon me kë u harmonizua Rama për deklaratën dhe kujt i shërben ajo”. Faqja e internetit e gazetës “Bota Sot”. 11 tetor 2021).

       Këtu do të ndalem shkurtimisht në disa fakte mjaft demaskuese, të cilat zbulojnë lakuriq qëndrimin tradicionalisht armiqësor të politikës ruse ndaj kombit shqiptar. Po iu rikthehem këtyre fakteve pas reagimit të MPJ të Rusisë kundër deklaratës së lartpërmendur të Ramës (e theksoj po u rikthehem, sepse këtë temë e kam pasë trajtuar gjerësisht në një ese të gjatë, të botuar në internet 13 vjet më parë, pikërisht në dhjetor të vitit 2008).

       1. Në Kongresin e Berlinit të vitit 1878, përfaqësuesit e disa shteteve pjesëmarrëse, si Gjermania, Franca, Austria, Hungaria dhe Italia, i patën rekomanduar Stambollit krijimin e një shteti autonom shqiptar brenda territoreveve të tij etnike. Por i dërguari i carit të Rusisë, Hitrovo, kundërshtoi në mënyrë të prerë. Pikërisht në atë Kongres, me këmbënguljen e përfaqësuesit të shovinizmit rusomadh, filloi copëtimi i parë i trojeve tona etnike.

       2. Në Konferencën e ambasadorëve në Londër të vitit 1913, ku vazhdoi copëtimi i mëtejshëm i trojeve tona etnike, ambasadori rus ishte ai që shfaqi zelli më të madh për një copëtim të till. Madje në hartën që ai i propozonte Konferencës për miratim, jashtë kufijve të tanishëm të Shqipërisë, mbeteshin edhe Shkodra, edhe Tropoja, edhe Kukësi, edhe Dibra, edhe Pogradeci, edhe Korça, edhe Erseka, edhe Delvina, edhe Saranda.

       3. Moris Paleologu, ish-ambasador i Francës në Rusi prej korrikut të vitit 1914 deri në maj të vitit 1917, në kujtimet e veta ka rrëfyer se cari Nikollaj II (1868-1918) e kishte pritur në takim dhe me hartën e Ballkanit mbi tryezë i kishte thënë se Shqipëria duhej të copëtohej midis Serbisë dhe Greqisë, me përjashtim të Vlorës, e cila duhej t’i lihej Italisë 

       4. Sergej Sazonov, ish-ministër i jashtëm i Rusisë në vitet 1910-1916, në kujtimet e veta, duke cituar  fjalët e ambasadorit rus në Beograd, Hartvig, shkruan se copëtimi i Shqipërisë mes vendeve ballkanike nuk mund të haste kurrfarë kundërshtimesh nga ana e Peterburgut.

            5. Në Traktatin e fshehtë të Londrës të 26 prillit 1915, çka përbën një njollë turpi në ballin e diplomacisë evropianoperëndimore dhe të Rusisë, me këmbënguljen e përfaqësuesit të shovinizmit rusomadh, u kërkua që Shqipëria të zhdukej fare nga harta.

       6. Gjatë takimit në Moskë me delegacionin  e partisë komuniste jugosllave në shkurt të vitit 1948, i cili përbëhej nga M. Gjilasi, K. Popoviçi dhe V. Tempoja, Stalini, duke ndjekur traditën e carëve të Rusisë, u ka thënë që ta gjëlltisin Shqipërinë, meqenëse Bashkimi Sovjetik nuk kishte interesa të veçanta në vendin tonë.

       7. Më 05 qershor të vitit 1960, Hrushovi pranoi kërkesën e kryeshovinistit grek Venizellos për autonominë e Epirit të Veriut, duke i premtuar se do ta bisedonte me Enver Hoxhën.

8. Politikën edhe më armiqësor ndaj kombit shqiptar, Rusia e manifestoi dhe vazhdon  ta manifestojë me një zell të patreguar me qëndrimin që ka mbajtur dhe po mban ndaj Kosovës. Atë e ka pasqyruar ish-kryeministri dhe ish-ministri i jashtëm Evgjeni Primakov në një libër që pati botuar në vitin 1999. Në atë libër ai deklaronte se Kosova na qenkej çështje e brendshme e Jugosllavisë dhe se për shkëputjen e krahinës nga Jugosllavia as që mund të bëhej fjalë.

9. Ish-Presidenti rus Boris Jelcin, në kujtimet e veta ka rrëfyer për një bisedë telefonike që ka pasur asokohe me Presidentin Klinton, të cilit i kërkonte ndërprerjen e bombardimeve kundër Serbisë.

       10. Histeria antishqitare e opinionit publik rus kundër kombit shqiptar arriti përmasa të papara gjatë bombardimeve të NATO-s. Në kujtimet e veta, ish-Presidenti Jelcin përshkruante situatën asokohe në Moskë, e cila ishte bërë me të vërtetë shqetësuese, sepse pranë mureve të ambasadës amerikane turmat e njerëzve nuk përmbaheshin dot, dritaret qëlloheshin me shishe dhe me gurë, pati filluar rekrutimi i vullnetarëve për luftë në përkrahje të serbëve.

11. Politika dhe diplomacia ruse, për të qenë në të njëjtën gjatësi vale me Beogradin, nxiti mjetet e informimit masiv për të shpifur sa më shumë kundër Kosovës. Kështu, organi “Njezavisimaja gazeta” e datës 25 gusht të vitit 2000 do të shkruante se “kurrfarë vrasjesh nuk ka pasur në Raçak…”. Po kështu, simotra e saj, “Rossijskaja gazeta”, në numrin e saj të datës 21 shkurt 2001, i mban avazin po së njëjtës shpifjeje, duke dalë me një deklaratë edhe më të turpshme kur shkruante se “ngjarja e Raçakut ishte një provokacion i përbindshëm i shqiptarëve dhe i shërbimeve të fshehta të NATO-s, ku serbët nuk kishin fare gisht”.

       12. Kryetari i komisionit të jashtëm të parlamentit rus K. Kosaçov, më 21 gusht 2007, deklaroi me një vetëbesim të mahnitshëm se “Rusia nuk do të lejojë kurrë që Kosova të bëhet shtet…”.

       13. Kryetari i Dumës Shtetërore Ruse, G. Seleznjov, asokohe pati lëshuar një deklaratë paradoksale, në të cilën, sips tij, “kur flitet për gjenocid, nënkuptohet dhënia e urdhrave për të vrarë njerëz, por as Millosheviçi dhe askush tjetër nuk kanë dhënë ndonjë urdhër të tillë”.

       14. Ish-ministri i jashtëm, Igor Ivanov, asokohe kërkonte likuidimin e Gjykatës Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë, e cila, sipas tij, “nga mekanizëm juridik është shndërruar në një instrument politik presioni ndaj Beogradit”.

15. Këshilli i Federatës së Kuvendit të Rusisë, në maj të vitit 2001 doli me një deklaratë në mbrojtje të Millosheviçit, ku theksohej se e konsideronin detyrë qytetare të mbështesnin Deklaratën e Grupit të politikanëve, shkencëtarëve, përfaqësuesve të inteligjencies mbi krijimin e Komitetit Shoqëror Rus në mbrojtje të Sllobodan Millosheviçit. Këtij Këshilli, mbarë intelektualëve rusë, mbarë opinionit publik rus, mbarë shkencëtarëve-historianë rusë, mbarë mjeteve të informimit masiv, për turpin e tyre, e theksoj përsëri - për turpin e tyre - nuk u bëri absolutisht përshtypje qëndrimi egërsisht armiqësor i kriminelit me damkë Sheshel ndaj Kosovës, i cili, gjatë vizitës në Moskë më 30 tetor 1998, bëri një deklaratë publike, ku theksonte se “…problemi i Kosovës mund të zgjidhet lehtë: duke vrarë një milion shqiptarë dhe duke përzënë nga Kosova një milion të tjerë?”

16. Politika dhe diplomacia ruse, si edhe mjetet e informimit masiv, e kishin indoktrinuar deri në pore mbarë opinionin publik rus, duke e edukuar atë me ndjenjën e urrejtjes kundër kombit shqiptar. Dhe shprehja më e koncentruar e urrejtjes kundër kombit shqiptar përmblidhet në pak rreshta të njërit prej mesazheve anonime kërcënuese që asokohe i janë dërguar me faks ambasadës sonë në Moskë. Në të shkruhej: “Shqiptarë të ndyrë! Ju duheni mbyllur në Shqipëri si në kafaz dhe në rast se doni të dilni, duheni vrarë si qen të tërbuar. Gratë tuaja duhen sterilizuar, që të mos mund të lindin më si lepujt. Dhe në qoftë se ju do të vendosni të vini në Kosovën serbe, do të ngrordhni. Toka do t’ju helmojë. Kombi juaj duhet zhdukur. Le t’ju marrin amerikanët atje, në Amerikë. Ngordhni sa më shpejt në Rusi. Juve do t’ju therim” [Citohet sipas: Shaqir Vukaj. “Rusia dhe Kosova. (Shënime të një diplomati)”. Tiranë 2007, f. 415].

17. Një fakt i thjeshtë, në shikim të parë, mund të përmbajë në vetvete një mesazh tepër domethënës për dashamirësinë apo urrejtjen që mund të përcillet në adresë të një populli. Kështu, fjala vjen, vetëm një ndeshje futbolli që skuadra përfaqësuese e Rusisë zhvilloi më 29 mars 2003 me përfaqësuesen tonë në qytetin e Shkodrës, në kuadrin e eliminatoreve të kampionatit evropian të futbollit të vitit 2004, mund të shërbente në njëfarë mënyre për përcjelljen e ndonjë mesazhi sadopak dashamirës për popullin shqiptar, përmes mjeteve ruse të informimit pamor dhe të shtypit të shkruar. Por meqenëse përfaqësuesja ruse e humbi ndeshjen me rezultatin 3:1, mjetet në fjalë dhe shtypi i shkruar folën dhe shkruan keq për shqiptarët. Për më tepër, të nesërmen e ndeshjes, më 30 mars 2003, gazetat “Komsomolskaja Pravda” dhe “Moskovskij komsomolec”, në faqet e para shkruanin me shkronja të mëdha”: “Ndeshja përfundoi me rezultatin 3:1 në favor të varfanjakëve”! Siç më njoftonte nga Moska një ish-studentja ime, që asokohe po i vazhdonte studimet atje, gjatë kohës që komentatori sportiv transmetonte ndeshjen në televizion, fliste keq për Shqipërinë.

18. Presidenti Putin, për t’i vënë “vulën e Kremlinit” moszgjidhjes asnjëherë të çështjes së Kosovës përmes pavarësimit të saj, pati bërë një deklaratë të tillë, thelbi i së cilës zbulon lakuriq mendësinë cariste të politikës së sotme ruse në raport me çështjet ballkanike dhe rolin negativ të Rusisë në trajtimin e tyre, ashtu siç manifestohej ky rol edhe pak para fillimit të Luftës së Parë Botërore. Në një konferencë shtypi me kancelaren gjermane Anxhela Merkel, të mbajtur në Soçi më 21 janar 2007, Putini pati deklaruar: “…ne jemi për zgjidhje të tilla që të kënaqin si Beogradin, ashtu edhe Prishtinën”. Pra, sipas presidentit Putin, zgjidhja e çështjes së Kosovës duhej të lihej për ditën e moskurrit.

Kur nga Moska u vura në dijeni për ato që qenë thënë e shkruar  kundër shqiptarëve dhe Shqipërisë, pas asaj ndeshjeje futbolli që përmenda më lart, më erdhën ndër mend fjalët e avokatit të shquar rus Vasilij Maklakov, të thëna në një fjalim që ka mbajtur në Dumën Ruse në gusht të vitit 1915 dhe të cituara nga ambasadori francez Moris Paleologu në kujtimet e lartpërmendura: “Rusia është modeli i shtetit, ku njerëzit nuk janë në vendin që u takon”.

Duhet pranuar publikisht se klasa politike ruse, që kryeherazi në periudhën e carizmit, gjatë sistemit komunist dhe tani në pluralizëm, populli rus e ka edukuar dhe vazhdon ta edukojë me frymën e shovinizmit rusomadh, me etjen për pushtime territoresh të huaja. Me këtë fryme e kanë edukuar atë popull edhe disa shkrimtarë të mëdhenj rusë. Këtu po ndalem vetëm në tre prej tyre.

I pari është Pushkini (1799-1837). Në vitin 1830 pati shpërthyer një kryengritje nacionalçlirimtare në Poloni, në Letoni dhe pjesërisht në Bjellorusi dhe në Ukrainë. Pas betejash të përgjakshme, në vitin 1831, ushtria ruse e shtypi kryengritjen me egërsi, kurse territoret e këtyre vendeve u shpallën pjesë e perandorisë ruse. Disa deputetë të parlamentit francez bënë thirrje asokohe për t’u shkuar në ndihmë kryengritësve të lirisë. Pushkini, në poezinë me titull “Shpifësve kundër Rusisë” u përgjigjet atyre, duke deklaruar se nuk kanë të drejtë të futin hundët në një debat “familjar”.

I dyti është Dostojevski (1821-1881). Në prill të vitit 1877, kur në krye të fronit ishte car Aleksandri II (1818-1881), pati filluar lufta ruso-turke. Asokohe Dostojevski pati bërë thirrje për pushtimin e Konstantinopojës. Në veprën “Ditari i shkrimtarit”, të mbajtur në periudhën janar-gusht të vitit 1877, është botuar një artikull i tij me titull:“Po e përsëris edhe një herë që Konstatinopoja, herët ose vonë, duhet të jetë jona”.

I treti është Sollzhenjicini (1818-2008). Në  korrik të vitit 1990, Sollzhenjicini pati shkruar një broshurë me titull “Si ta rregullojmë Rusinë”, e cila u botua në gazetën “Komsomolskaja pravda” më 18 shtator të po atij viti. Në atë broshurë, Sollzhenjicini shpreh pikëpamjet e veta për Kazakistanin dhe për Ukrainën. Sipas tij, pjesa më e madhe e Kazakistanit i takon Rusisë, kurse Ukrainën ai e vlerëson si pjesë të Rusisë.

Formimi psikologjik i popullit rus, i mbrujtur me frymën e shovinizmit rusomadh, del më së miri në pah përmes hyjnizimit që ai i bëri figurës së Putinit pas pushtimit të Krimesë. Pas atij pushtimi, përkrahja e popullit rus për Putinin arriti majat: u ngrit deri në 86%. Por natyrën e dyzuar të popullit rus, brenda të cilit prehet edhe psikologjia skllavit, edhe edhe psikogjia e shovinistit, e ka zbuluar mrekullisht shkrimtari dhe publicisti rus Ivan Sergejeviç Shmelov (1873-1950), në librin me titull “Dielli i të vdekurve”, të botuar për herë të parë në vitin 1923. Aty ai shkruan: “Rusët janë një popull      që e urren lirinë dhe hyjnizon skllavërinë, i ka qejf prangat në duart dhe në këmbët e veta, i do despotët e vet gjakatarë,.. por ama gjithmonë është i gatshëm  t’i skllavërojë, t’i shtypë të gjithë pa përjashtim, mbarë botën. Ky nuk është popull, por një mallkim historik i njerëzimit”.

Duke ardhur drejt fundit të këtyre shënimeve, dëshiroj të theksoj se politika shoviniste ruse do të bënte mirë që ta kthjellonte sadopak trurin, në mënyrë që në sytë e opinionit publik mbarëshqiptar të formatit nacionalist të mos bëhet qesharake me klithmat e veta të pështira kundër Çështjes Kombëtare Shqiptare, ende të pazgjidhur në Gadishullin e Ilirisë. Dhe, që të mos vazhdojë të mbetet qesharake në vijimësi, ajo duhet ta ketë të qartë një herë e mirë se në Gadishullin e Ilirisë bëhet fjalë jo për Shqipëri të Madhe, por për Shqipëri Etnike. Prandaj, për t’ia siguruar vetes kthjellimin e trurit, ajo le të shfletojë dhe të lexojë një burim shkencor rus të fundit të shek. XIX. Ja çfarë thuhet për Shqipërinë në atë burim:

“… Duke përfshirë krahinat e Epirit të lashtë dhe të Ilirisë së lashtë, ajo vazhdon përgjatë brigjeve të Detit Jon dhe  të Detit  Adriatik, që nga Gjiri i Artës, deri në zonën që shtrihet matanë lumit Buna, nga 39 deri në 42 gradë të gjerësisë veriore. Në veri kufirin e saj e formon krahina që i është aneksuar Malit të Zi (Dulqinja) dhe Sanxhaku i Novipazarit që i ka kaluar Austrisë, në jug kufizohet me Gjirin e Artës dhe me mbretërinë e Greqisë, me të cilën Shqipërinë, që nga viti 1881, kur iu shkëputën ca territore, e ndan lumi i Artës. Në lindje… Shqipërisë i takojnë një pjesë e Thesalisë dhe e Maqedonisë… (Citohet sipas: “Fjalor Enciklopedik Rus”. Sankt-Peterburg, 1896, f. 359).

Në fund ia vlen të theksohet se Kremlini dhe diplomacia e tij, meqenëse nuk e kanë absolutisht aftësinë për t’u penduar ndonjëherë publikisht për politikën tradicionalisht armiqësore që kanë ndjekur ndaj kombit shqiptar gjatë gati një shekulli e gjysmë, do të bënin më mirë të shikonin punët brenda “oborrit” të vet, dhe, të paktën, të hiqnin dorë nga politika antishqiptare. Të shikojnë të mbajnë fort Siberinë, së cilës Pekini, urtë e butë, ka kohë që ia ka vënë syrin, për të dalë në shpatet e maleve Ural. Sepse ata e dinë shumë mirë faktin mjaft domethënës, të botuar në një faqe interneti disa vjet më parë. Në atë faqe shkruhet:

“Pekini i ka propozuar zyrtarisht Putinit për t’ia dhënë Siberinë Pekinit. Zëvendëskryeministri kinez Li Juanjçao, në forumin ekonomik që u zhvillua në Shën Peterburg, propozoi që Siberia të popullohet me kinezë”  (Citohet sipas: “Vojna: Кitaj vs Rosija, kto pobjedit?” (Lufta: Kina vs Rusia, kush do të fitojë?). Faqja e internetit “oblicomorale.blogspot.com. 11 nëntor 2014).

Meqenëse kjo kërkesë zyrtare e Pekinit është bërë publike, atëherë duhet menduar se ajo ka kaluar nëpër një periudhë të gjatë “inkubacioni”.

San Diego Kaliforni

12 tetor 2021

 

 

 

Kosova nuk ka nevojë të shndërrohet në koloni për mbulimin e gjenocidit serb 1807 -1999, me mjegullën e quajtur “Mini Shengen”

       Shkruan : AKADEMIK  HAKIF BAJRAMI, PH.D.

                                          (pjesa e dytë)

• Kosova nuk ka nevojë të shndërrohet në koloni për mbulimin e gjenocidit serb 1807 -1999, me mjegullën e quajtur “Mini Shengen”

Mini Shengeni Ballkanik, është agjenturë e vjetër si ide antishqiptare dhe ka për qëllim ekstrem zhbërjen e “makro shëngenit” shiptar, bashkimin e shqiptarëve në një treg dhe shtet nacional.

Ndërkaq, bashkimi i sllavëve të jugut, ku serbët do të ishin “gazda” (zotëria) për interesa të politikës së Naçertani-es, për herë të parë u lajmërua në Beograd më 1868 nga Princi Mihajllo, me qëllim që ta paralizojë themlimin e Vilajetit Shqiptar më 1869 (pra i pralajmëruar për një vit më vonë), të cilin sulltani njëherë e lejoi e pastaj e “suprimoi”, pa u themeluar fare . Ndërsa, ata që duan ta kuptojnë se çka është Mini Shëngeni sot, patjetër se duhet të mësojnë se çka ishte “Antanta e Vogël” ( Apro Entante) nga 26 shkurti 1920, kur një gazetar i korruptuar Hungarez e lansoi idenë që të ndërtohej një “lidhje organike” në mes  Mbretërisë SKS dhe Çekosllovakisë. Këtij “dueti” në vijim do i bashkohet Rumunia, që tregon se Franca me çdo mjet po luftonte ta dekompozojë (zhbënte) çdo lidhje të Austrisë me Hungarinë. E kur të kryhet ky proces, e tërë godina e Antantës Vogël si e riorganizuar t` i vihet në kundërshtim ekonomisë gjermane në eskpansion ushtrak dhe financiar.

 Në lidhje me riorganizmin e Antantës së Vogël, duhet të kujtohen takimet në Pragë më 1922, në Sinaia më 1923, në Beograd më 1924, në Lubjanë më 1924, në Bukuresht më 1925, në Temishvar më 1926, në Bled më 1926, në Jachimovë më 1927, në Gjenevë më 1928, në Bukuresht më 1928 dhe 1929, në Beograd më 1929, në Pragë më 1929, në Shtrbsko Pleso më 1930, në Siana dhe Bukuresht më 1930, në Bukuresht më 1931, në Metreux më 1932, në Beograd më 1932. Këto kontakte mbaheshin në bazë të Statutit që ishte aprovuar.

E vërteta, Shqipëria e as Republika e Kosovës, nuk duhet të kyqet në «Mini Shëngen» pa u studiuar mirë kontaktet dhe “rezultatet” e dalura nga tubimet në qytetet e përmendura, sepse ato dy vite një grup i historianëve ia ka përgatitë Vojvodës A. Vuçiq , e pastaj vizën ua ka lejuar V. Putini. Por në miniaturë, më duhet të them se Shqipëria në të gjitha kontaktet kur u publikua, ishte në “tyrezë” krejt me qëllim se si do të arrihet që një derivat i këtyre kontakteve të zbulojë qëllimin e forcimi të Mbretërisë Jugosllave si ide dhe treg i ideve nga viti 1929. E forcimi serbizmit integral dhe homogjen, u vërejt se u poq kur Mbreti Aleksandër më 1933 i filloi kontaktet sekrete me Italinë për ndarjen e Shqipërisë përmes aksionit :Shpronësim, Shpërngulje dhe Shfarosje të Shqiptarëve të Jugosllavisë, për t` u pasuar në vijim tokat e Shqipërisë Bregdetare.

Letrat për këtë plan kolonial do të zbulohen më 1935 , duke plotësuar çdo kosto financiare nga Mbretëria Jugosllave , që e informoi Rumaninë dhe duke kërkuar aprovimin nga Çekosllovakia. Edhe më qartë dhe zhveshur, çështja e “patates së nxehtë shqiptare në Jugosllavi” mendohej se u mbyll me akordimin e Konventës Jugosllavo -Turke më 11 gusht 1938.

Si rezultat i saj, në Anadolli duhet të shpërnguleshin të gjithë shqiptarët mysliman deri më 1944. Pra, shqiptarët: shpronësohen, shpërngulen dhe shfarosen në Anadolli. Ndërsa ata shqiptarë që ishin të krishterë, katolikë dhe ortodoksë, duhej të asmilioheshin në jugosllav duke i vendosur nepër oaza: katolikët në Banovinën e Savës, ortodoksët në Banovinën e Zetës dhe Moravës.

Mini Shëngeni  ka të bëjë tërthorazi me zhbërjen e pengesave për  “korrigjimin e dështuar të kufinjve”,  në mes Serbisë dhe Republikës së Kosovës gjatë viteve 2018-2020, me mjete të tjera misterioze, që opinioni “duhej ta dinte vetëm kur do të nënshkruhej diçka “madhështore në Vashington” ), prej kah shqiptarët nuk do të kishin hapësirë për asnjë reagim solid.

E për këtë, fajtori numër një nëse dështon duhej të adresohej jo vetëm nga Beogradi por edhe nga Tirana të ishin (më 2020):  VETVËNDOSJA  dhe Ramush Haradini  me disa profesionistë që vijën kufitare Kosovë-Mali i Zi ashtu si është ratifikuar në Podgoricë e kanë argumnetuar me fakte se është ei gabuar. Madje edhe Kuvendi i Kosovës, që e kishte “ratifikuar” me politikën e sajuar me “fajde”, sepse i janë premtuar vizat!

Ku janë vizat i pyes ata dhe këta të «mizave» sot?. Por edhe idenë e “këmbimit të territoreve me dhëmbje shumë të mëdha, ose korigjim të kufinjëve”, e kanë emruar se është një përpiekje për  “ta zgjidhur çështjën e Kosovës”. Lidhur me këtë, Beogradit pas dështimit të këtij PAZARI, që Edi Kristaq Rama e mbanë në “xhep”, të përkrahur atëherë nga Frederika Mogerini, që humbi si fluska e sapunit dhe tani më 2020/21, po mendon se i erdhën “PESË” minutat vijuese me nismën ideore të Rusisë, e cila ia siguroi virusin ideor A. Vuçiqit, për ta dytësaur çështjen e agresionit në Krime. Parndaj, Serbia zyrtare  e lansoi e para IDENË E MINI SHËNGENIT Ballkanik, duke u bazuar në të gjitha “antantat” historike, duke shpresuar se do ta kthej Kosovën në vitin e “mbrapsht’ 1989. Me këtë thikë me tre teha pas shpinës së Kosovës, së pari, Vuçiqi e futi në lojë nëntokën ruse në Mal të Zi, me një hije rreligjioze , pastaj deshti të bëjë grusht shtet në Maqedoninë Veriore. Këtë Pazar e din fare mirë edhe një politikan shqiptar nga Maqedonia Veriore.

Së dyti, me këto ide Vuçiqi e futi në lojë Maqedoninë Veriore, që është me pavarësi e pa të, sepse Kisha Ortodokse Serbe nuk e pranon Kishën Ortodokse Maqedone, e si pasojë as Maqedoninë e Veriut, de fakto. Po, bota e qytetëruar duhet ta kuptoj se  jo vetëm në Serbi por edhe në Rusi:, “pa të pranuar KOS nuk je shtet”! Kjo marri politike dhe rreligjioze,është realitet edhe në Vatikan, edhe në Teheran, mjerishtë me  fuqi  “qiellore”.  Pra, me Mini Shëngenin Beogradi po provon t` i paralizojë shqiptarët e Maqedonsië duke ua lidhë “të dy duartë”, por e paralizoi në gjysmë invaliditeti edhe shtetin që quhet  Mali i Zi. Me këto dy poteza Edi Rama fikalli vetëm është duke e luajtur rolin e “Kalit të Trojës’, pa shqiptarët e Shqipërisë Bregdetare dhe pa Kosovën, Shqipërinë Kontinentale.

Po, kjo filozofi as për Shqipërinë e as për Kosovën,  nuk ka rëndësi fare.

MINI SHËNGENI është me rëndësi për  Rusinë dhe Serbinë , sepse po e izolon dhe defaktrizon Republikën e Kosovës, së cilës për çdo ditë i shkakton barriera në kufi, duke mos llogaritur se taksa 100% nuk ka teori që do të hiqet me Albin Kurtin në ball të shtetit të Kosovës pa reciprocitet, që do të thot pa pranimin e Republikës së Kosovës nga Serbia, pa larguar  Serbia në Kushtetutë se “Kosova është pjesë e Serbisë”.

Dua të theskojë se reciprociteti në mes Republikës Kosovës dhe Serbisë, duhet të filloj me faktorin e të drejtave të njeriut , si në Kosovë ashtu edhe në Serbi. Pra, ato të drejta që i kanë serbët në Kosovë, po ato të drejta duhet t` i kenë shqiptarët në Kosovën Lindore (Luginë: Preshevë, Bujanofc dhe Medvexhe), madje edhe shqiptarët dhe Boshnjakët  në Sanxhak, sepse Snaxhaku rrënjët i ka në Kosovë, e jo në Sarajevë.

Tash kur është diegur programi  serbian për shfarosjën e Shqiptarëve në Shqipërinë Kontinentale, kur është djegë çdo shpresë dhe ide dhe për mundësinë e ndarjes së Shqipërisë ( 1913, 1937, 1947, 1997), tash kur është djegur politika  serbiane e ASIMILIMIT të shqiptarëve, Beogradi në akordim me Moskën po provon ta okupojë Shqipërinë Etnike eknomikisht. E  Mali i Zi dhe Maqedonia, Beogradit  i sherbejnë si “makina për të prodhuar mjegull”. Dhe në këtë llogari, Serbia është shumë e sigurtë. Është, sepse MINI SHËNGENI  bazohet në ekonomi të Serbisë, në të cilën po investojnë: Turqia, Gjermania, Rusia, Franca dhe një serë  shtetesh që sot janë në krizë të thellë ushtarake dhe ekonomike, e që quhen: IRAN+Irak+Siri+Libi+Marok (petrodollari), sepse të gjitha këto shtete, BLEJNË ARMË nga Moska përmes Serbisë marionetë, për luftëra qytetare-politike. Pra , mendohet se idea teorike e Mini Shëngenit si zëvendësim i BE-s, ka lindë në Beograd dhe Moskë, e praktika dhe koha kinse punojnë për qarkullim të lirë të mallit, ideve dhe kapitalit është edhe një mbulim i rrezeve me shoshë.

Po, mendimi i lirë, fjala e lirë dhe veprimi i lirë (jo anarkist) e shkatërroi komunizmin si ideologji!

E për këtë planin “C” Ruso-Serbian, duhet të flasin edhe  NATO+BE, sepse treva shqiptare (Shqipëria Etnike) është hapësira më pro NATO dhe më pro SHBA+BE në botë, por edhe më e rrezikuara,  jo edhe  pa fajin e përçarjeve dhe “pehlivanëve politik shqiptarë”.  Pra “Mini Shëngeni” është një trillim serbian për të fituar në kohë; për ta riokupuar të paktën Republikën e Kosovës ekonomikisht e pastaj si pasojë nuk dihet ku  i del falli Kishës Ortodokse Serbe, e cila nëse sillet kështu siç po sillet, një ditë duhet të gjindet në pozitë sikurse me Kishën Ortokse Malazeze me çdo fqinjë në Ballkan, duke i  shtetëzuar madje Republika e Kosovës të gjitha përmendoret e kultit, të cilës do qoftë fe, sepse përndryshe rrezikohet substanca e sovranitetit të shtetit që e aspiron kjo kishë. Edhe  këtu qëndron mikrobi i tërë operacionit politik serbian Mini Shëngen , së pakut si provokim i dyfishtë, sepse Serbia i ka eksportuar mallëra në Kosovë nga 650 e deri në 700 000 000 euro për çdo vit, pra dyfish më shumë se sa në Rusi. Këtu pushon falli i Beogrdait. E të zbritot kjo kuotë në 6 milionë në vit, Mini Shëngeni  konsiderohet si  SOS në “detin” ballkanik pansllavë, plotë stuhi politike dhe religjioze, kinse të gjithë “ballkanasit janë kundër Serbisë”. E Ballkanasit jo serbë, kurrë ma nuk do t` u përshtaten Serbisë e as KOS-it, por në asnjë variant nuk do t` i përshtatën edhe Rusisë me fajin e Perëndimit, që në disa raste bën sehirë për interesa të grimcave të veta, me interes ekonomik. Ardhmëria për këtë politikë imperiale të MINI SHËNGENIT, është bërë MORTUS CREMATORIS, në shikim të parë. E fakti se në MINI SHËNGEN  aspiron të kthehet në dominium Serbia, ku shtetet e NATO-s: Shqipëria, Mali i Zi, Maqedonia, plus në Kosovë NATO ka baza, dëshmon se idea nuk është vetëm “Made in Rusia”, por edhe “made in Serbia” e  Aleksander Soros, pale mos po i ndezë ndonjë fat për të shitë armë, diku në Afrikë për interesa të “Krushikut”. Pra, anatomia e rrenëve serbe është e zhveshur plotësisht.

Në këtë shkrim publik, nga filozofia e historisë, e kam një porosi që askush sot, mos ta nënçmojë kurrë konspiracionin e dy politikanëve “kulmor” të Republikës Kosovës. Ndërsa, me A. Vuçiqin nuk duhet lëshuar në etër koncepte “trasantlantike” dhe filozofi frapante që nuk ka “maje bërthamore”. Lufta në dy litar moti, para dy shekujve ka filluar. Por “muskujt” nuk do të ndihmojnë fare, as LDK-ës e as aleatëve të saj, që kanë hyrë aksidentalisht në “trekëndshin e Pitagorës”, pa e njohur alfabetin e diplomacisë, e nëse nuk deshmojnë atrofi të mëtejme në zgjedhje, jo që  do të vetdënohen, por sigurisht do të dalin të lagur nga forcat insufiente politike, të cilat dikush sot me “buri” po i quan “mashtruese”.

Jo, jo kënga politike mund të mësohet lehtë, por në politikë duhet të mësohet më mirë melodia.

Në këtë kaos të inskenuar me taktikë neoleniniste, MINI BALLKANIK (Mini Shëngen), në bazë të projeksioneve që çarkullojnë në Beograd, Albin Kurti (po edhe Qeveria e tij) është vënë në mes TRI zjarreve:

Me një anë është Rusia –Serbia, në anën tjetër është një shtresë politike në SHBA  që drejtohet nga Lobi serbo- grek, i cili përmes “Dorës së frotë” synon ta zgjithë Çështjën e Kosovës definitivisht, me DIKTAT.

Zjarri i tretë që do të provon ta djegë Albinin dhe Republikën e Kosovës është BE- në luftë për “reconcuista”, tërësia e së cilës në sulmet meskine ndahet në dy pjesë.

Pjese e parë janë shqiptarët puthadorë, duke u pyetur nga Brukseli se a janë në gjendje ta mbajnë “pataten e ftofur” që përvëlon në dritë të syrit, duke përdorur APORIET E ZENONIT, sa më ngatë  BE-s me fjalë e shumë më largë për çdo vit me vendime, sidomos për vizat dhe biznesain, e pengesa tjera të kurdisura në proces.

Pjesa e dytë është BE-ja vet, që nuk ka fuqi të dal në atë bregore politike dhe ta shikoj Shqiptarinë me një sy, dhe ta kuptojë çka është Mini Shengeni (Serbian) dhe Makro Shengeni ( i Albinit- me tri detyra: Reparacionet për Serbinë, kthimi i pasurisë së grabitur nga mafia shqiptare dhe Bashkimi kombëtar). Këtë e dijnë në BE (Borel dhe Lajçak, shtetet e të cilëve nuk e pranojnë Kosovën, e këta, kuptohet se flasin fraza, por nuk guxojnë të shkojnë mëtej sepse “gazhda” i ndërron po atë ditë. Pra për çdo ditë ndihen fraza që nuk duan të hyjnë në punë fare, sepse kanë qëllime tjera. E disa tregatrë flamujsh, sidomos për ardhmërinë shqiptare, i komentojnë nepër televizione. Po e them këtë, sepse qëllimi i Mini Shëngenit i përjashton të gjitha INSTRUMENTET realizuese, nëse nuk ka program trasparent që shqipatrët të afrohën të paktën ekonomikisht, sepse bashkimin tani për tani, ua ndalon Kushtetuta. Pra, Albini si politikani më intelegjent duhet të frikësohet nga ata që i kanë dhe u ka  borgj Serbia. Ata duan që Serbia t` ua lajë borgjet, e ato nuk lahen kurrë. E këta faktorizues nuk duan të ndiejnë fjalën Reparacion, e as kthim të pasurisë së grabitur shqiptare, sepse në synimet plaçkitëse “biznesore” (ala A. Soros etj.) mbesin pastaj me gishta në gojë. Këtu duhet të peshon filozofia e Albin Kurtit si hero i fillim shekullit XXI.

Të shohim a do të shpërthej uji për brenda apo nga jashtë. Megjithë këtë, çdo shpërthim i ujit, ai do të mbetet në Detin Shqiptar, me moton: Ani, i fundit, por jo më pak.

Kur jemi te kjo filozofi që peshon shumë seriozisht në ZHVESHJEN e politikës KOLONIALE serbe , një fakt duhet ta pranojë kushdo qoftë: Brukseli apo Vashingtoni, se në Kosovë ka pasë KRIME MONSTRUOZE , madje bartje të kufomave shqiptare nga Kosova e deri në Batajnicë afër Beogradit, krejt me qëllim për t` i humbur gjurmët e gjenicidit, për të cilat Serbia zyrtare nuk ka asnjë plan t` i pranojë, qysh nuk ka asnjë plan ta pranojë kërkim faljen ndaj shqiptarëve, e si pasojë as Republikën e Kosovës, sepse e ka të “vizatuar” në Kushtetutë, prej së cilës tani ka DROE nëse pranohet Kosova shtet, se do ta paditë në Gjykatën e Drejtësisë për GJENOCID, së pari në Toplicë (1877/8-ku atë tokë shqiptare e shndërroi në krematorium-ku nuk  la njeri të gjallë pa e vrarë apo maskaruar, për të vazhduar në Kosovë 1912/1914 duke bartur me 395 anije europiane shqiptare në Anadoll. Në vijim 1918-1941 Jugosllavia (lexo Serbia dhe dinastia e saj, zbatoj politikë të SHPRONËSIMIT, SHPËRNGULJËS DHE SHFAROSJËS së SHQIPTARËVE (SH+SH+SH+SH. Prova: Konventa Jugosllavo-Turke 1938 për shfarosje të shqiptarëve nepër vite 1939-1944, neni 2 dhe 4 i Konventës, i botuar në origjinal).

E tentim SHFAROSJA-Gjenocidi më 1953 me Marrëveshjen Xhentelemene Tito-Kyprili, pasojë e së cilës janë 415000 shqiptarë dhe boshnjak të deportuar në Anadolll (Hulumto: Seksioni i PASHAPORTAVE, që mund të ndodhë që një pjesë janë kthyer?) . Të dhënat zyrtare jugosllave, të MI6 dhe të CIA-s e UDB-ës dëshmojnë se nga viti 1949 janë vrarë mizorisht mbi 14000 civilë shqiptarë, por shpërngulja mbi të gjitha me dhunë dehmohet se ishte afër  1 000 000 shqiptarëve në të katër anët e botës.

Prova e fundit 1998/99 (kampet e përqëndrimit, në: BLLACË, STANKOVEC, në ÇEGRAN dhe KUKËS; varrezat e reja masive nepër Kosovë, ku kjo trevë fatmurge është kthyer , si thot shkrimtari Dibran FYLLI, në TOKË TË MBIELLUR ME VARRE). Pra nga makineria vrastare e pushtetit Millosheviqit u provua GJENOCIDI, por mbeti i pandëshkuar nga Tribunali i Hagës. Këto fakte dëshmojnë se taksa  e gjenocidit, sido të quhet ndryshe, dhe të aplikohët një reciprocitet ndaj Serbisë marionetë, prapëseprap nuk e shterr peshën a fajin. Në esencë, përmbajtja nuk është e njejtë, por rezultati për t` u dëshumuar realiteti se Kosova është shtet sovran, është më i vështirë, për faktin se shumë instrumente shtetërore, Republikës Kosovës i mungojnë, ose instrumentetët janë  të varura nga ata që kanë investuar pasiguri qe  njëzetë vite në këtë “koloni moderne” të KS, OKB dhe BE-s, e mos të flasim për Rusinë që i rri Kosovës me thikë në qafë vazhdimisht, të paktën për të treguar se sovraniteti i Kosovës është i kufizuar, në KS të OKB, me veton e saj, që i ka rrënjët në vitin 1945 nga Jalta e Stalinit, Ruzvelltit dhe Cherchillit (12 shurt 1945, dok. konfidencial, 0/45 trajno çuvati/194

I brengosur për fatin e Kosovës më 1998, sepse: ideatorët e UÇK-ës në tokën shqiptare dhe në diasporë, zbatuesit e luftës së UÇK në trevën e Kosovës, dhe, sabotuesit e UÇK-ës sidomos në Kosovë, më detyruan ta rilexojë filiozofinë e trungut tim arbror, sepse më shumë kishim pengesa (1998) brenda shqiptarëve ,se sa që e shihnim shansën për fitore. E pra, më 28 XI 1968 pata shkruar:!

Por si uji që rrjedh poshtë lumit,

Por si cungu që  digjet n g a   zjarri,

Të sigurtë të bashkuar drejtë trungut,

Tru e zemër në ardhmëri nga hapi i pragut.

Për çdo çdo çast këtë detyrë ta begatojmë,

Në valle të gjithë që Shqipëninë ta ndërtojmë.

E pra kush do na ndalë në atë rrugë plotë shejtëni,

Kushdo qoftë e mendon, truallit tonë i thonë Shqipni.

E pra, nuk ka forcë në këtë marsh më që na NDALON-për

gjithëmonë!

(pa asnjë ndryshim)

Tre studentë që ishim EKSPOZUAR dukshëm në demostrata të 27 nëntorit 1968, u ulëm në dhomën tonë studentore dhe filluam ta analizojmë situatën, gjithnjë nga fuqia jonë modeste intelektuale, sepse asnjë profesor nuk e kishim në anën tonë. Të paktën e formuam bindjen se Jugosllavinë e kemi kompromituar. E bota Evroperendimore nuk e dinte se mbi gjysma e shqiptarëve në atë shtet jetonte në robëri, ishte shndërruar në vendin më të prpamabtur në Europë. E po, ajo Jugosllavi (lexo: Serbi) i dërgoi TANKET kundër neveqë ishim duarthatë, që kërkonim Republikë, sepse mendonim se me atë trasformim, do të përparojmë.

E drejtoja, atë tubim sa ‘naiv’ aq edhe vizioanr që për kokat e tre të rinjve ishte duke u mbajtur në ilegalitet të thellë. Rendi i bisedës ishte kthyer në pajtim të plotë për trekëdshin: Shteti, pushteti dhe Kushtetuta Jugosllave dhe ajo Shqiptare për Kosovën. Aty për aty, pa ndonjë tekst të shkruar, sepse për çdo çast e pritnim burgimin tonë, i shtruam këto pyetje:

Cila është fuqia jonë ideore dhe politike tash e tutje;

Cili do të jetë qëndrimi i Shqipërisë –a do të popullarizohet demonstratat si shprehje diplomatike apo vëndosmëri në përkrahje ideologjike, fakt ai që nuk na hynte në punë;

a do të përkrahet kërkesa Kosova Republikë;

a do të përkrahet bashkimi kombëtar.

Në tubim u shtrua pyetja, pasi që isha afër diplomimit, e dy studentet tjerë ishin fare largë (në vitin e dytë të studimeve), mundësisë që të plasojnë ide dhe rreshtime praktike në pyetjen:

A KEMI FORCË  të luftojmë në dy fronte.

Pra, shtrohej pyetja a të harrgjojmë energji dhe dituri në ndertimin e konceptit Kosova Republikë, pasi që një vit më parë autoritetet kryesore shqiptare në Kosovë (më 1967 publikisht dhe pastaj ishin terheqë , Lexo Mbledhjen e POLITBYROS KQ LKJ më 20 mars 1967 , ku Tito Pyet: “Deri në cilin nivel ka ardhur IDEA KOSOVA REPUBLIKË”, e kam botuar në librin: Kosova prej Buajnit deri në Kaçanik), ishin deklaruar nepër tubimet anti byrokratike dhe anti rankoviqiste, si i quanim, për avansimin e STATUSIT të Kosovës në Republikë. Çështja kishte shkuar deri aty (Rezak Shala) sa që edhe gazeta RILINDJA i kishte botuar ca propozime të tilla.

E ne studentët nuk e dinim atëbotë se me 21 mars 1967 Eduard Kardel në Brezovicë i kishte pyet politikanët shqiptar:

A je për REPUBLIKË?

Përgjigjen e kishin klithuar të gjithë-JO. (Edhe këtë dokument e kam botuar në “KOSOVA PREJ BUJANIT NË KAÇANIK, pa asnjë ndryshim-lexone).

Pyetja e dytë (më 28 XI 1968) ishte a duhet të shfaqim aspirata për bashkim apo t` i bashkojmë dy aspiratat në një front dhe të shkojmë tutje në rrugë paralele. Në këto pyetje e shtruam një aksiomë kryesore, si pyetje:

A do të na përkrahë Shqipëria dhe cilën variant e PREFERON, sespe ne jemi subjekti që imponojmë rreshtim. E dinim pozicionin e PPSH dhe shfaqëm bindjen se nuk do të ndryshojë as ideologji e as kurs, që të na i përkrahë ambicjen tonë.

E ta themi hapur se neve edhe pse ishim të ngarkuar deri diku me ideologji komuniste -enveriste, ajo për realizimin e objektivit, u tha aty, nuk duhet të na harrgjojë energjin  fare, pa nevojë.

Pse po e theksoi emrin e Adem Demaçit në këtë shkrim?

Po e theksojë sepse që nga ajo kohë (27 nëntor 1968), çdo lëvizje e shqiptarëve  në lëvizjen për çlirim, ka filluar me emrin e Adem Demaçit. Lidhur me këtë, më 28 XI 1968, meqë i kishim përpunuar kaptinat kryesore të Programit të LRBSH , që i printe nga burgu Adem DEMA  (autor i Programit), konstatum si kulmor një citat që e kisha përgatitë dy ditë më parë: “Se nuk ka rëndësi a na ndihmon Lindja, apo na ndoihmon Perendimi. Me rëndësi është që lufta jonë është e drejtë”.

Me këtë konstatim u pajtuam se po lirohej një energji KOLOSALE, që na lironte nga humbja e kohës në luftë për ideologji. Këtu qëndron gjenialiteti i Bacit DEMË, u tha aty. E theksuam edhe këtë, se ky pozicionim na largon nga ekskluziviteti Marksist- Leninist, por përparësi i dhamë çështjes së Kosovës, çështjes së Shqiptarisë në përgjithësi, sepse ajo pyetje kishte ekzistuar para lindjes së marksizëm -leninizmit. Pra, e theksuam se Adem Demaçi ka të drejtë dhe në këtë kurs duhet punuar një kohë të gjatë, duke e lidhë univezitetin popullor me univerzitetin shkollor, sepse “univerzitetin” e burgjeve politike e kishim të sigurtë, vetëm ishte pyetje e pyetjeve, a do t’i bashkohemi burgut apo do të na bashkohet burgu neve.

Ne atëherë konstaum se të dy shkollat duhet ta kryejnë punën e vet, dhe patjetër me veprime të drejta, të bashkohen në një palë binarë kombëtar!

A kishim fuqi imponuese-JO. A duhet vazhduar puna-PO.

Si përfudim , shtruam pyetjën: a kemi energji  intelektuale që të luftojmë për dy obligime në rrugë paralele: për Republikë dhe për bashkim, duke pasë frikë se nuk do t` ia qëllojmë pozicionimit. PO ishim të bindur se adutet nuk do të ketë tutje fuqi që do t` na i grabitë askush. Në realitet, meqë na mungonte përvoja dhe dituria,  fare nuk e shtruam faktin se cilat adute do të angazhohet të na i grabis okupatori. E okupatori u orientua që të hudhë “çokullada”, duke ndryshuar aktin më të lartë juridik në Kosovë që në shkurt 1969; që Kosova nga STATUTI të avansohet në LIGJE KUSHTETUES (shkurt 1969), por jo me Kushtetutë dhe me Republikë.

E vërteta, orteku i robërisë po lëvizte duke legalizuar Flamurin Kombëtar, për të cilin njerëzit bënin burg, nëse e përdornin; duke e kthyer nominimin nga ‘Kosova dhe Metohija’, në Kosovë; duke themluar Univerzitetin e Prishtinës (1969-1970) dhe transformime tjera në administratë, shkencë dhe kulturë informative, sidomos. Kur u themelua Univerziteti i Prishtinës (1970), ne nuk ishim studentë dhe na kishte përfshi pesha e jetës për  t` u bërë arsmitar. U orientuam më tepër si me u përkushtuar për të pasë kujdes striktiv, sepse më mirë thoshim do të jetë të prodhojmë GJENERATA si profesorë, që do të dijnë më mirë se ne të marshojnë, sesa të bëjmë stazhe burgu, sepse ishim pak, sepse burgjet ishin plotë me idelalistë dhe patriotë shqiptar.

Në një mënyrë na heshti edhe  pozicionimi i Shqipërisë më 1971, kur disi marrëdhëniet u përafraun me Jugosllavinë. Po, jo vetëm kaq. Më 1972 u hapën studimet pasuniverzitare në Prishtinë. Shumë shpejtë e kuptuam se studime të tilla në Tiarnë nuk kishte. Ishte kjo për neve një befasi ideore. Pas magjistraturës u rreshtuam në doktoratura, sespe neve na mundonte ndriqimi i historisë Shqipërisë Kontinentale  (Kosovës…) gati plotësisht. Edhe në këtë rrafsh, ne paksa u larguam nga rruga e përgatitjës së ndonjë demonstrate të re, sepse nuk  e kishim përgatitë as të PARËN (1968). Pas doktoranturës u orientuam në grada shkencore, por jo në politikën zyrtare. Këto AMBICJE disi na AMORTIZUAN NË RRESHTIMIN REVOLUCIONAR, por jo në atë partiotik, ku kishim hapësirë të veprojmë sa të donim. Në një mnyrë ne ishim OPOZITË e LKJ në çdo hap. Për këtë pozicionim pushteti na e kishte droen, edhe pse “opozitarizmi ynë në pamje nuk ishte i rrezikshëm për pushtetin”. Këtë e dinim edhe ne, por e dinin edhe ata, edhe pse nuk lenim përshtypje se në veprime:  JEMI NE DHE ATA. Dhe si të tillë, ishim përkrahës i çdo shkendije që kontribuon në shembjen e Jugosllavisë, si armiku nr. NJË, për tërë kombin tonë. Në këtë rrugëtim na NXORI FYTYRË RINIA KRYENGRTËSE (më 1981), shumicën e së cilës ose i kishim pasë nxënës ose studentë, ose lexues të flakët të librave tanë. E këtij rrugëtimi kulmin ia vuri UÇK, së cilës i takuam nga fillimi e deri në fund, si PROJEKTI më i sukseshëm shqiptar në Kosovë gjatë gjithë shekullit XX; nga Kongresi i Manastrit, Kuvendi i Ferizajit, Kryengritjet 1910-1912, Komiteti i Kosovës, LANÇ, Lufta e Shaban Polluzhës, lufta për mos shpërngulje, LRBSH gjithnjë me Adem Demën në ball, e deri 1981-1997-1999, si kapital kombëtar ku fitohej përvoja politike dhe revolucionare drejtë luftës së aramtosur që u skalit në UÇK, ku nuk është vetëm Kosova, por tërë shqiptaria patriotike. Këtë kapital nuk ishte lehtë ta ruanim atëherë nga bukëpërmbysësit, mercenarët e SABOTERËT, sepse peshonte shumë shtrejntë dhe shumë rëndë, por duhej përkushtim, durim dhe gjakftoftësi , në çdo lëmi, që ta përballojmë rrugën e bashkimit, do të shprehet Adem Dema në Shatbin e tij më 10 VI 1992.

Ndoshta: Last but non leaset– të fundit do të jemi në BE, por jo pa shpresë,  jo më pak se etni e plotë dhe e bashkuar. Vetëm atëherë do ta kemi zërin tonë sovarn në Europën e përçarë që e bashkon vetëm finansa dhe pasuria. E ne shqiptarët, që jemi të varfër, kush na bashkon me këtë kult ndaj  partive dhe individëve bajraktar sot, kur tërë energjinë e kemi deplasuar dhe degenisë e shkapërderdhë në debate të kota ideologjike të shkollës së odave dhe kafeneve, të cilat drejtohen nga ata që “luajnë shah”, por nuk dijnë se si quhen figurat. Edhe qeveritë shpesh dijnë të flasin me programe, por nuk dijnë dhe nuk munden të veprojnë, sepse hargjonë energji duke llomotitë a e ka “zotëria kalin at, apo pelë”. Shikoni se çka llomotisin analistët për politikanët dhe politikanet, për çdo natë në TV-et e Kosovës, dhe kujtone At Gjergj Fishtën. Jo kohën e totalitarizmit për kultin e individit, e kemi tejkaluar për së pakut dhjetë herë.Tani nuk na duhen kurrfar “mini shëngeni i gansterëve”, qoshin të ‘dobishëm’ për një kastë politke, sepse zhvillimi ekonomik dhe  bashkimi  kombëtar është prioritar, e jo të coptuar të futemi në një kurthë që të tjerët do të na kthejnë prapa.

Për ata që synojnë ta kuptojnë më thellë këtë çështje. i udhëzojë: Shikoni vetëm dokumentet që i kanë prodhuar (1997- 1999) Gellbard, K. Hill, miku i Milloshit (Hollbruk)  që u thoshte Shqiptarëve:” Me Milloshin po e kam lehtë, se ai është një drejtues shteti, me  Shqiptartë e kam të pamundur të kuptohem sepse  jeni 2 000 000 kryetarë”.

E Adem Dema i pati thënë, aty për aty-“JO, ne e kemi një PRESIDENT që nuk është vrasës por është njeri i civilizuar, plus shkrimtar për respekt!”.

Po, po, këtë  ia ka thënë Adem Demaçi , i cili sot është pa asnjë PERMENDORE në Prishtinë. Brengosëse. Po edhe ADEM LEGJENDARI-JASHARI nuk e ka asnjë permendore në kryeqytet.

E R. Hollbruk (1998),  pastaj shpërthej se: “Vetëm fuqia politike e Adem Demës më ka bind që mos t` u them më UÇK-istëve- “terroristë”!. Kur e tha këtë,  nuk e dinim se R. Hollbruku, a ka pirë VERË të ZEZË dhe DJATH  Shari diku…..,  si të tjerët atëherë, që së pari vinin ne  Beograd për INSTRUKSIONE , pastaj vinin në Prishtinë për ekskurzione.

E neve në zemr të Europës, Milloshi planifikoi të na shfarosë, madje mbi gjysmën e popullit e DEPORTOI.

Nuk më duket se ka lëvizë as për një centmetër Çështja jonë sot, sepse hapur po dihet se kemi mbetë të hetohemi nga Gjykata Speciale, sepse shqiptarëzinjët në luftën për pushtet kanë dërguar DOSJE në Hagë; në luftën për të fituar AZIL POLITIK po dëshmojnë rrejshëm, sespe në këtë drejtim Beogradi ka dërguar rrena e shpifje dhe dikush i ka lexuar dhe ato rrena po i imitojnë.

E sot ka edhe të atillë që kan spiunuar te Grenelli dhe Borelli, kundër Albin Kurtit, se gjoja është “komunist”.

Mbani në mend, çdo gjë sot dihet, asgjë nuk mbetet për nesër.  Turp ju qoftë. Vetëm pse luftuam për çlirimin e trojeve tona që na janë okupuar më 1877, 1912, 1918, 1945-1999, ne me fajin e tru-pocerkave, kemi mbetë populli më i izoluar në Evropë. E pra, deri  kur do t` i premtoni këtij populli viza e “miza” me “borrela e llajçaka”, që nuk i respektojnë gjërat elemtare diplomatike. Nuk ka aty nuk di, pse e ke pranuar pozitën. Edhe më keq, shikoni se si pozon një “diplomat shqiptar” me gishta, në Vashington?!! E nëse edhe një herë e tradhtojmë luftën tonë të drejtë për dy shekuj e që e simbolizojnë me të drejtë: Adem DEMAÇI e ADEM JASHARI, Zahir PAJAZITI e Adrian KRASNIQI e Tahir SINANI, e të gjithë heronjtë e tjerë, jo vetëm këta do të na mallkojnë. E pra, as xhaku i Ilir KONUSHEFCIT e as amaneti i Fehmi Lladrofcit e Tahir Sinanit, nuk na falë më asgjë. Në realitet, larg kanë shkuar me padrejtësi disa politikanë mendjelehtë ndaj tokës së Kosovës. Po, duke e  marrë për kriterium: PAJTIMIN E ADEM DEMAÇIT ME FADIL HOXHËN, sespe ky i dyti e mori Kosovën me 98% analfabetë, dhe këta ekspertët e partisë  pas 1999 ia shitën 68 fabrikat e Kosovës, e Baca Demë është ai që nuk ka ngjarje patriotike në Kosovën MARTIRE, që nuk ka filluar me emrin e tij nga RNIA, PUNËTORËT dhe populli liridashës. Por lexues i nderuar:  hyri Prishtinës anë për anë, nuk ke asnjë shenjë për BACIN e luftës. Jo, as Mini Shengeni as asnjë ide tjetër, nuk e shfajson klasën politike sot për çdo prapangecje!

Unë nuk kam të drejtë ta mësoi se çka duhet të bëjë Edi Rama për shqiptarinë. Ai duhet ta dinë se me këto siellje pro Beogrdait-Mini Shengenit, po ia bënë argatin vojvodës vrasës    Aleksandër Vuçiq, i cili me uniformë çetniku dhe automatik në gatishmëri kalëronte nepër qytete dhe fshatra të Kosovës së përgjakur, duke vrarë gra e fëmij, pleqë e plaka-civilë pa armë në dorë. Edhe një pyetje (?), opinionit shqiptar, pra edhe Edi Ramës. E kam shtetitë tërë Shqipërinë Bregdetare në fillim të vitit. Kam ndëgjuar në pesë vende (tri në katunde, dy në qytete) kah këndohet serbisht. Nuk është çudi. Ata nuk i dijnë plagët e Kosovës. Por Edi Rama deshti nuk deshti, duhet ta dij se me kend ka punë në zbatimin e Mini Shengenit Ballkanik, të ideuar nga Rusia dhe të zbatuar nga Beogradi.

E vërteta, mos të keqkuptohem, nuk jemi kundër lëvizjes së lirë të mallit, njerëzve dhe respektimit të kulturave. Por, plagët dhe varret e Kosovës (Kosova është e mbiellë me varre të vjetra dhe të reja nga vrasësit serbian) , thërrasin për vënie të gishtit në vetull: Lotorja (lacramantoriumi) nuk na ngushllon, as mendjemadhësia nuk nuk na nderon.

Pra, Mini Shengeni është një kurthë serbiane që ne të mirremi me te, të paktën me “tregti” pa mbarim, gjithnjë për t` ia mbuluar Serbisë plagët e gjenocidit, që e ka bërë me 35 programe (për dy shekuj rresht ,1807-1999), ndaj shqiptarëve.

Pra  Mini Shengeni duhet të refuzohet me të gjitha mjetet politike dhe shtetërore.

Prishtinë, më 10 tetor 2021

Akademik  Profesor Doktor Hakif Bajrami, është njeri prej historianeve më të njohur në trojet tona shqiptare, Diasporë  si  dhe njeri prej historianëve të njohur  në botën akademike globale.. 

U lind më 7 mars 1943, në katundin Balsh të komunës së Besianës, Malësi e Llapit. Shkollimin tetëvjeçar e kreu në Besianë. Këtu e kreu, me sukses shembullor, dhe shkollimin e mesëm, në gjimnaz. Në Prishtinë, pikërisht në Degën e Historisë së Fakultetit Filozofik, i mbaroi studimet universitare. Nga viti 1969 u punësua si arsimtar i gjuhës latine dhe i sociologjisë në Gjimnazin e Besianës, por do të do të nxirret nga detyra si i “padëshiruar potencial për regjimin”. Më 1970 erdhi në Gjimnazin e Prishtinës, prapë arsimtar i gjuhës latine dhe i sociologjisë, kurse nga viti 1973 edhe i historisë në Gjimnazin e Prishtinës dhe të paraleles së tij në Besianë, e njëkohësit i vazhdoi studimet pasuniversitare, në Fakultetin Filozofik të Prishtinës, për të magjistruar më 1975. 

Nga tashti, me gradën shkencor “Magjistër i Shkencave të Historisë” u punësua “Bashkëpunëtor shkencor” në Entin e Historisë së Kosovës, ku i ngjeshi përpjekjet për ngritjen profesionale shkencore dhe më 15 janar 1979 e mori gradën shkencore “Doktor i Shkencave historike”, ndërsa graden akademik e ka fituar  vitin 2020 nga Bordi dhe Senati Akademik i Akademisë së Shkencave dhe Arteve Shqiptaro-AMerikane në New York,Prishinë, Tiranë dhe Shkup( AAAS).

Botime shkencore të AKademik Hakif Bajramit :

• 1. Rrethanat shoqëroro politike në Kosovë 1918-1941, Prishtinë 1981, fq. 365;
• 2. Aradhja Partizane e Shalës, Beograd 1981, fq. 106;
• 3. Partia Komuniste e Jugosllavisë në Kosovë 1919-1941, Prishtinë 1983, fq. 238;
• 4. Aradhja Partizane “Bajram Curri”, Prishtinë, 1985, fq. 244;
• 5. Bataloni Partizan “Meto Bajraktari”, Prishtinë 1988, fq. 232;
• 6. Libri i bardhë (në katër gjuhë: shqip Anglisht, frëngjisht, gjermanisht, serbokroatisht), Prishtinë-Tiranë,1992, fq. 106 ( gjithsej 512 faqe);
• 7. Tragjedia e Tivarit, Prishtinë 1993, fq. 226;
• 8. Bedri Pejani 1885-1946, Prishtinë, 1994, fq. 205;
• 9. Politika e shfarosjes së shqiptarëve dhe kolonizimi serb i Kosovës 1844-1995, Prishtinë 1995, fq. 208;
• 10. Dëbimi dhe shpërngulja e shqiptarëve në Turqi (dokumente), Prishtinë 1996, fq. 506;
• 11. Mustafë Hoxhë Nishefci 1915-1995, Prishtinë 1997, fq. 338;
• 12. Kosova prej Bujanit në Kaçanik, Prishtinë 1997. F. 424 ( i ndaluar më 1990 në shtypshkronjë);
• 13. Programet që shënuan historinë kombëtare shqiptare 1878-1997, Prishtinë 1997, f. 162;
• 14. Dokumente të institucioneve gjermane për historinë shqiptare 1941-1944, Prishtinë 1998, fq. 302;
• 15. Ismail Hasan Ajeti-Bushi, Prishtinë 1999, fq. 166;
• 16. Ibrahim Gjakova shtyllë e Komitetit Kosovës, Prishtinë 2000, fq. 104;
• 17. Met Podjeva-Babloku, 1888-1976, Prishtinë 2000, fq. 202;
• 18. Kosova njëzetë shekuj të identitetit saj, Prishtinë 2001, fq. 156;
• 19. Politika serbe për rikolonizimin e Kosovës me sllavë 1945-1948 (vëllimi i parë), Prishtinë 2002, fq. 634;
• 20. Programi Kombëtar politik i shqiptarëve, Prishtinë, 2002, fq. 110;
• 21. Si e okupoi Serbia Kosovën më 1912 (1), Prishtinë 2003 fq. 230;
• 22. Dosja Demaçi, Prishtinë 2003 dhe botimi i dytë 2004,479;
• 23. Naçertania program politik serb për shfarosjen e shqiptarëve 1844 – 1999, Prishtinë 2004, fq, 339;
• 24. Riokupimi i Kosovës nga Serbia më 1918 (2), Prishtinë 2004, fq. 310;
• 25. Politika dhe lufta e drejtë shqiptare përballë neofashizmit serb 1989 – 1999, Prishtinë, 2006, fq. 530;
• 26. Antimemorandum (në gjuhët: shqip, anglisht, serbisht), Prishtinë 2007, fq. 207;
• 27. Zavere i zloçini UDB-e Jugoslavije prema albancima na Kosovu do 1966, Pristina, 2008, fq. 207;
• 28. Komiteti “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës” dhe Qeveritë e Tiranës për krimet serbe ndaj shqiptarëve 1918-1941, Prishtinë, 2008, fq. 462;
• 29. Shqiptarët në mes Lindjes (Stalinit) dhe Perëndimit (Çerqillit), (botuar si fejton ekskluziv në “Kosova Sot”, 2008 (në procedurë për botim në libër);
• 30. “Si e tradhtoi PKJ udhëheqësin shqiptare rreth çështjes së Kosovës ( dokumente sekrete” – Libër në procedure të botimit;
• 31. Epoka e Adem Demaçit, Prishtinë, 2009, fq. 68.
• 32. Peticioni që i shpëtoi shqiptarët në Shqipërinë kontinentale nga fashizmi serb, Prishtinë 2005, fq.73;
• 33. Shqiptarët në mes dy totalitarizmave 1918-1999, Prishtinë 2010, fq, 357;

Përgatiti : Akademik Flori Bruqi, Ph.D.(AAAS)

Sa ka gjetur publik prezentimi i filmave nga atdheu në Toronto?

Nora Marku është organizatore dhe programuese me vite përvojë në skenën e filmit, me një përqëndrim të veçantë në filmin kontemporan shqiptar. Ajo ka studiuar Film Production në York University në Toronto të Kanadasë, aty ku edhe jeton prej vitesh. Nga viti 2017 drejton Shoqatën e Filmit Shqiptar, që sjell në ekranin kanadez prodhimet më të reja nga atdheu…

Si lindi ideja për forminin e Shoqatës së Filmit Shqiptar (Albanian Film Association) në Toronto të Kanadasë dhe kur u realizua projekti?

Unë mbarova studimet për film në Universitetin e York-ut gjatë viteve 2011-2015. Gjatë kësaj kohe, filluan të dalin në qarkullim disa filma shqiptarë (sidomos nga Kosova) të metrazhit të shkurtër që kishin shumë suksese nëpër festivale ndërkombëtare, por nuk gjendeshin lehtë online. Isha e zhgënjyer si studente filmi, dhe si shqiptare në Kanada, që nuk kisha as një vend ku mund t’i shihja këta filma. Por bota është e vogël, dhe kisha fatin që gjatë vizitave në Kosovë, si dhe nëpërmjet rrjeteve shoqërore, u njoha me shumë nga këta regjisorë në rajon. Në fund, vendosa ta bëja vet, dhe dhjetor të vitit 2016 e rezervova një sallë në Toronto për nëntorin e 2017-ës, për edicionin e parë të “Albanian Short Film Night”. Gjithashtu mblodha një ekip që përbëhet nga motra ime Hana Marku, dhe dy shoqet që janë aktive në botën kreative të Torontos, Sia Mehilli dhe Borana Makri.

Sa ka gjetur publik prezentimi i filmave nga atdheu në Toronto?

Jemi befasuar për të mirë, se sa shumë njerëz na kanë mbështetur gjatë viteve. Prej sponsorëve që kanë treguar besim në projektin tonë, tek mediat lokale të Torontos që kanë përhapur fjalën, shoqatave shqiptare, dhe bashkatdhetarëve që duan të dalin dhe të përjetojnë artin shqiptar – gjithmonë ngjarjet tona janë praktikisht “sold out”. Edhe pse është koncepti relativisht i thjeshtë, ka shumë punë për të organizuar një shfaqje, por gjithmonë ia vlen kur shohim dhe flasim me komunitetin që vjen dhe na mbështet vit pas viti. Çka është edhe e bukura e Kanadasë, është që çdo shfaqje kemi edhe një përqindje të publikut që nuk janë shqiptarë, por që kanë ardhur me shokë apo partnerë shqiptarë, apo thjeshtë janë kurreshtarë për filmin tonë. Filmi është një platformë shumë e bukur për të ndarë artin dhe historinë shqiptare, dhe për të treguar komunitetit më të gjërë se kush jemi ne.

 Ju vetë komediane, dhe shihet që i përcjellni rrjedhat e kinematografisë në Shqipëri dhe në Kosovë. Sa ka arritur filmi shqiptar pas periudhës së komunizmit të jetë i pranishëm në arenën ndërkombëtare?

Unë me vite punoj në skenën e festivaleve të filmit. Më së fundit kam punuar me Festivalin e Filmit Ndërkombëtar të Torontos (TIFF) për 2 vite. Këtë vit filloj edhe të programoj për Toronto Youth Shorts Film Festival, si dhe bëj pre-screening për DokuFest-in në Prizren, Kosovë. Mendoj që viteve të fundit po shohim pothuajse një “renesancë” të filmit shqiptar, dhe kjo pasqyrohet edhe në prezencën e filmave shqiptare në skenën botërore. Gjenerata të reja të regjisorëve (dhe sidomos shumë grave) po përdorin filmin në një stil më të bazuar në realitetin e përditshmërisë së jetës në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, apo edhe në Diasporë. Dhe mendoj se për shkak se këto tregime janë aq të fuqishme, dhe po tregohen me aq sinqeritet, po kapin vëmendjen e audiencave anë e mbanë.

Në Kanada viteve të fundit, në festivalet ndërkombëtare të Torontos, Montrealit dhe Calgaryt janë paraqitur edhe disa filma nga Shqipëria dhe Kosova. A keni pasur edhe ju rol në këtë mes?

Edhe pse unë kam punuar për Festivalin Ndërkombëtar të Filmit të Torontos, nuk kam qenë pjesë e ekipit përgjegjës për përfshirjen e këtyre filmave. Por kam shfrytëzuar rastin për të takuar regjisorë shqiptarë, kurdo që  kanë ardhur për të shfaqur filmat e tyre nëpër këto festivale. Ja bëj për detyrë vetes, çdo vit, për çdo festival ndërkombëtar që mbahet në Toronto, të shoh listat e filmave të përzgjedhura. Dhe nëse ka ndonjë film shqiptar, aty jam. Kam takuar shumë njerëz kështu, dhe zakonisht gëzohen kur shohin bashkëatdhetarët që vijnë të mbështesin filmat e tyre. E rekomandoj për secilin!

Ekipi juaj ka shfaqur filma nga hapësira shqiptare, duke bashkëpunuar edhe me ambasadat dhe shoqatat respektive këtu. Sa jeni e kenaqur me arritjet?

Vjet ishte hera e parë që zhvilluam një mbrëmje në bashkëpunim me Shoqatën e Bashkësisë Shqiptaro-Kanadeze të Torontos. Ishte një nder i madh për ne, të kombinonim fuqitë tona për të krijuar diçka unike për komunitetin tonë. Ishte edhe hera e parë që kishim prezencën e ambasadorit shqiptar në publik, për të cilin ishim shumë të nderuar. Bashkëpunimi mendoj që ka qenë i sukseshëm, dhe besoj që është shumë mirë të shihet nga komuniteti që jemi të bashkuar, dhe që e shohim si diçka të rëndësishëm të mbështesim artin dhe kulturën shqiptare, kudo që jemi.

 Cila është tradiata që tanimë keni krijuar prej formimit të kësaj shoqate?

Neve kemi bërë emër për vete si shoqatë me Natën e Filmit të Shkurtër Shqiptar, apo Albanian Short Film Night. Çdo vit nga themelimi i shoqatës më 2017, Nëntor, i cili tashmë është Muaji i Trashëgimisë Shqiptare këtu në Ontario, shfaqim filma të metrazhit të shkurtër që mendojmë janë të një kualiteti të lartë. Siç përmenda edhe më herët, viteve të fundit kemi parë shumë filma nga rajoni që janë punuar bukur, dhe që kanë mesazhe të fuqishme. Dhe shfrytëzojmë kontaktet që i kemi në rajon për të siguruar këta filma nga regjisorët. Kështu që çdo vit bëjmë një përmbledhje të këtyre filmave, dhe i shfaqim totalisht falas për publikun. Çdo vit sallat kanë qenë të mbushura, dhe synojmë ta rrisim dhe ta bëjmë edhe më mirë në vitet e ardhshme. Viteve të fundit kemi filluar të të shfaqim edhe filma të metrazhit të gjatë, dhe kemi mbajtë disa  mbrëmje bamirësie. Këto kanë qenë organizime më të vogla, por shpresojmë në të ardhmen edhe këto të bëhen më të mëdha.

Gjatë periudhës sa po zgjatë pandemia COVID-19 shoqata juaj në rrjetet sociale ka shfaqur filma shqipatarë online si dhe ka komunikiar me aktorë shqiptarë nga e gjithë bota me përzgjedhjet e tyre të filmave. Çfarë roli po luan kjo tek shikuesit shqiptarë në Kanada?

Ah COVID-i! Ne si shoqatë ishim shumë gati për të organizuar evente më komplekse dhe interesante këtë vit, por shëndeti është numër 1, dhe i kemi anuluar të gjithat për 2020-ën. Kjo na ka shtyrë të jemi më aktiv online, duke sugjeruar ku të shohin njerëzit filma shqiptarë online, si dhe duke u lidhur me regjisorë shqiptarë për të diskutuar mbi temat e ditës. Ditëve të fundit, lëvizja anti-raciste ka rrëmbyer vëmendjen e botës, dhe ne donim t’i tregonim publikut tonë joshqiptar, dhe jo-të bardhë, që vijnë dhe na mbështesin vit pas viti, që i përkrahim në lëvizjen e tyre kundër racizmit. Kemi filluar një seri në rrjetet tona sociale, ku regjisorët që i kemi shfaqur në të kaluarën flasin për mendimet e tyre mbi këtë situatë. Sado që është një gjest modest, duam të jemi të kjatë që jemi për barazi njerëzore, dhe që nuk ngurrojmë të diskutojmë edhe për çështjet më të rënda shoqërore.

Të gjithë ekspertët e të gjitha fushave po pajtohen se bota nuk do të jetë njësoj pas pandemisë. Sa po ndikon kjo pandemi në ecejaket e filmit dhe kinemasë?

Është marramendëse sa shumë ka ndikuar virusi në çdo aspekt të jetës, dhe industria e filmit nuk është e paprekur nga ky trazim. Industria e filmit për fat të mirë është kreative, dhe gjen mënyra për të gjetur publik. Por mendoj që për një kohë të gjatë, njerëzit do hezitojnë të mbushin kinematë për të parë filma që mund t’i shohin në shtëpi. Ky është problem i madh për kinematë e mëdha, si për shembull “Cineplex” në Kanada, sepse bizneset e tyre janë tërësisht të bazuar tek njerëzit që vijnë fizikisht në lokalet e tyre. Ka me qenë kohë e vështirë për keto kinema, për një kohë të gjatë. Festivalet e vogla e kanë shumë më lehtë për të shndërruar eventet e tyre në një përvojë “online”, përshfirë edhe shoqatën tonë. Nuk do të zhdukemi, por thjeshtë duhet të bëjmë punën pak më ndryshe, derisa mund të takohemi “live” përsëri!