Flori Bruqi:Vitet e fundit në Kosovë dhe Shqipëri dashamirësit e skive janë të shumtë në numër

Dimri, krahas motit të ftohtë dhe deri diku izolimit që i bën vendit, sjell për të pasionuarit e dëborës dhe sportin e skive. Vitet e fundit në Kosovë dashamirësit e skive janë të shumtë në numër, por infrastruktura e vendit tonë për këtë sport nuk është shumë e zhvilluar. Ndonëse natyra e Alpeve Shqiptare është shumë e përshtatshme për zhvillimin e skive, investimet janë të pakta.

Të pasionuarit pas skive në vendin tonë mund të drejtohen në Brezovicë ,Bogë ku investimet e fundit ofrojnë kushte të favorshme për këtë sport, por dhe në pistën që ofron Shqipëria : mali i Dajtit në kryeqytet,Dradhë të Korçës...


 Këtë vit me hyrjen e stinës së dimrit agjencitë turistike në vend, i kanë orientuar kryesisht ofertat e tyre drejt resorteve turistike që ofrojnë infrastrukturën për zhvillimin e sportit të skive. Sipas agjentëve të turizmit, shqiptarët zgjedhin të shkojnë më së shumti në shtetet fqinje.

 Më të preferuarit, sipas tyre janë Mavrova në Maqedoni, Kolashini në Mal të Zi dhe Brezovica në Kosovë.

“Këto tre destinacione janë më të parapëlqyerat nga shqiptarët, pasi ofrojnë infrastrukturë të plotë, hotelet e qëndrimit kanë kushte shumë të mira dhe njëkohësisht dhe çmimet janë më të përballueshme”, thotë Jona, agjente pranë një agjencie turistike.


Por sporti i skive kërkon dhe pajisje të veçanta për kryerjen e tij. “Kohët e fundit, thotë Shaban A., shqiptarët kanë filluar të vijnë të pajisur si me veshjet e dëborës ashtu dhe me këpucët e përshtatshme, gjë që më parë nuk ndodhte”.


Nga ky pasion i ri i shqiptarëve kanë nisur të përfitojnë dhe dyqane të shumta me veshje sportive, të cilët ofrojnë kostume të përshtatshme për ski me çmime të majme.


 Por dëshira për të kaluar një fundjavë ndryshe në bardhësinë e dëborës, për dashamirësit e skive, i bën çmimet të pakonsiderueshme.

Zbulohet gjeneza e Enver Hoxhes. Rrjedh nga familje katolike.

Deri më sot kemi njohur vetem Enver Hoxhen si politikan. Burimet arkivore si dhe të dhëna të tjera na sjellin në duar atë që quhet gjeneza e familjes së tij.

Deri më sot kemi njohur vetëm një pjesë të jetës së Enver Hoxhës, atë që lidhet me aktivitetin politik. Por burimet arkivore si dhe të dhëna të tjera na sjellin në duar atë që quhet gjeneza dhe bekgraund-i i familjes së tij. "Tirana Observer" boton për herë të parë pemën gjenealogjike të Enver Hoxhës. Kush ishin paraardhësit e tij, i ati, Halili dhe e ëma Gjyle, por edhe pasardhësit. Në një intervistë, Mexhit Kokalari rrëfen se si e zbuloi këtë dokument tepër të rrallë si dhe më të rëndësishmen si u konvertuan të parët e Enverit nga katolikë në myslimanë.

Si e zbulove pemën e gjenealogjike të familjes së Enver Hoxhës?

Unë, si gjirokastrit, jam nga lagja Palorto e qytetit të Gjirokastrës. Në vijë të drejtë shtëpia ime me atë të Enver Hoxhës mund të jetë rreth 200 metra. Pavarësisht se jam jurist, prej kohësh jam marrë edhe me studime historike. Këtë e kam bërë për të nxjerrë historinë ashtu siç është. Unë kam shkruar shumë libra me tema historike. Midis dokumenteve arkivore që kam studiuar, kam zbuluar edhe historikun e qytetit të lashtë të Gjirokastrës.

Unë këtë gjë e kam zbuluar nga një dokument që e kemi trashëguar nga xhaxhai i Enver Hoxhës, Hysen Hoxha. Dokumenti ishte i shkruar në turqisht, madje më vonë në atë dokument ai kishte shtuar edhe anëtarët më të rinj të familjes. Në bazë të atij dokumenti dilte se i pari i fisit të tyre të dikurshëm ishte Kolë Gjoni. Xhaxhai i Enver Hoxhës, Hyseni e kishte përkthyer atë nga turqishtja në shqip dhe e kishte bërë në disa kopje. Pesë nga këto kopje ai ua kishte shpërndarë disa miqve dhe fqinjëve të tij, ndër të cilët bënte pjesë edhe familja ime. Me pak fjalë kjo ishte arsyeja se si unë zbulova pemën e gjenealogjike së familjes së ish-udhëheqësit komunist.

Pse e ndryshuan mbiemrin paraardhësit e ish-udhëheqësit komunist Enver Hoxha?

Në vitin 169-para erës sonë, Pirroja i Epirit që sundonte këto vende, ky vend quhej me emrin Epir. Pasi emri Gjirokastër ka dalë shumë vonë. Në vitin 1419 Gjirokastra u pushtua nga turqit, të cilët bënë shumë shkatërrime. Pas dy shekujsh Gjirokastra u ripërtëri përsëri, por kryesisht nga të ardhurit nga rrethe të tjera, të cilët u vendosën kryesisht rreth kalasë së Gjirokastrës. Midis tyre ka ardhur nga fshatrat përreth edhe familja e Kolë Gjonit me profesion mullixhi. Ai zuri me njerëzit e tij një vend jashtë kalasë. Kolë Gjoni së bashku me familjen e tij u kthye në mysliman dhe bëri edhe një punë të madhe për kthimin e një pjesë të madhe të popullsisë së asaj zone nga të krishterë ortodoksë në myslimanë. Për kontributin e tij autoritet qeveritare i dhanë mbiemrin Hoxha. Kolë Gjoni në lagjen Palorto ngriti edhe mullirin që punonte me kuaj. Konkretisht në kopshtin e sipërm të Hamdi Tartale. Veglat e mullirit gjenden edhe sot në katuan e Abedin Hoxhës. Ku sot banon rrobaqepësi Sabaudin Kodra. Sot ngjitur me shtëpinë e Enver Hoxhës, e cila u dogj në vitin 1913 nga pakujdesia ndodhet edhe shtëpia e Avdyl Kolës, i cili nuk e ndryshoi mbiemrin. Kjo është me pak fjalë historia se si e ndryshuan mbiemrin paraardhësit e Enver Hoxhës.

Nga e kanë prejardhjen?

Mjafton t ë dimë që pasuria tokësore e prindërve të Enver Hoxhës dhe andej mund të nisemi për të zbuluar se nga ka ardhur Kolë Gjoni me rrethin e tij.

Nipërit dhe mbesat e Enver Hoxhës

Shtatë janë nipërit dhe mbesat e ish-udhëheqësit komunist Enver Hoxha. Ai pati tre fëmijë nga të cilët dy djem, Ilirin dhe Sokolin, si dhe një vajzë, Pranverën. Nga martesa e djalit të madh të Enver Hoxhës, Ilirit me Teutën, çifti solli në jetë tre djem. Ndërsa, Pranvera ka dy fëmijë nga martesa e saj me Klement Kolanecin. Edhe Sokoli nga martesa e tij me Liljanën pati dy fëmijë.

Rei si Enveri, lindi më 16 tetor

Pinjolli i fundit i familjes Hoxha quhet Rei Hoxha. Ai është fëmija i vogël i Ermal Hoxhës, djalit të madh të Ilir Hoxhës, dhe nipit të ish-udhëheqësit komunist. Si për koincidencë, Rei Hoxha, ashtu si edhe stërgjyshi i tij, Enver Hoxha, ka lindur në një ditë me të në 16 tetor 2000. Rei është 12 vjeç e gjysëm dhe këtë vit do të futet në klasë të parë. (marre nga enver-hoxha.net)

Objekt misterioz pak çaste para betimit te Obames! VIDEO

Kanali i njohur televiziv Fox News filmon njeobjekt misterioz pak çaste para betimit te Obames!

Nje objekt fluturimi i paidentifikuar shfaqet nga askund mbi monumentin e njohur te obeliskut ne Uashington dhe zhduket pas disa sekondave. Objekti i mistershem fillimisht ngjasonte me dy drita-prozhektor, por para se te zhdukej papritur, mori forme te rrumbullaket, pra te nje unaze ngjyre blu.
Megjithate, me e çuditshmja eshte se ky objekt u filmua, apo thene ne gjuhen e zakonshme, u “kap” nga kanali i madh Fox News pikerisht mbremjen kur Presidenti Amerikan Barack Obama do te betohej per heren e dyte ne postin me te larte te shtetit me te fuqishem te botes.
Ishte vertet nje UFO –Objekt Fluturimi i paidentifikuar- apo mos valle nje avion i teknologjise se larte pa pilot? alb-observer.com.
Konkluzionet tuajat!
Per me shume fakte per te pasuruar medyshjen tuaj ne videon qe vijon:

Tjeter sinjalizim per UFO, ne qiellin e Kosta Rikas

Filmim amatorial është xhiruar nga Joseph Daniel Araya, pilot avioni

Sërish një tjetër sinjalizim për UFO të mundshme është publikuar në internet. Këtë herë filmimi vjen nga Kosta Rika, ku një filmim amatorial është xhiruar nga Joseph Daniel Araya, pilot avioni tregtar, me shumë përvojë gjatë karrierës së tij.
Video është transmetuar edhe në një televizion lokal. Jose Alberto Villalobos, astronom ekspert dhe specialist i UFO-ve, ka deklaruar se objekti mund të jetë i gjatë nga 7 deri 10 metra. Gjithsesi, nëse është vërtet UFO, apo diçka tjetër, si gjithmonë s’mund të flitet me siguri. (net1news)

SHBA, Konference per deshmi publike per ekzistencen e UFO-ve

Me ne fund informim edhe zyrtar nga hulumtues, shkencetare dhe ushtarake per UFO-t!

Ngjarja do te mbahet ne Uashington DC, ne Klubin Kombetar te Shtypit nga 29 prill – 3 maj, ne te cilin nje ekip studiuesish, shkencetaresh dhe deshmitaresh ushtarake do te paraqesin deshmi ne nje perpjekje per te informuar qytetaret per zbulimin e UFO-ve. Slogani per ngjarjen eshte: “Nese Kongresi nuk do te beje punen e tij, do e bejne njerezit.”
Qellimi i kesaj ngjarje eshte asgje me shume apo asgje me pak dhenies fund te embargos te se vertetes ne lidhje me subjektin e UFO-ve.

NASA filmon objekte te paidentikuara

Mos jane vertet UFO ato objekte te filmuara nga kamerat e "International Space Station"

Jemi të vetëm në kozmos, apo mund të takohemi me jashtëtokësor, qoftë edhe për të luajtur... me letra? Kjo çështje e shumëpërfolur sikur po përpiqet të zgjidhet përmes dokumentimit, vizioneve, apo dëshmive që shpesh përfundojnë, duke thënë 's'është e mundshme". Po çfarë ndodh nëse kamera që regjistron gjithçka është ajo e "International Space Station" (ISS)?
Që në ditët e para të vitit 2013 ka pasur sinjalizime të shumta UFO-sh dhe këtu nuk ka asgjë të re. Por ja që ka edhe objekte të paidentifikuara, të shikuara në hapësirë, afër ISS. Në videot e mëposhtme mund të vërehet prania e objekteve të formave të ndryshme, të filmuara nga telekamerat e NASA-s. Disa janë më të ngadalta e disa më të shpejta. "Nuk ka pse befason fakti që pas thuajse gjysmë shekulli nga fluturimet e para humane, njerëzit mahniten. Eshtë normale të ndiheni të befasuar nga ajo që s'arrihet të kuptohet", shpjegon James Oberg, ekspert i fushës. Ai nuk i jep shumë të drejtë atyre që flasin për objekte fluturuese, të cilat i takojnë një jete aliene. Po çfarë janë objektet që shfaqen në video? Meteorë, mbetje hapësinore, apo thjesht imazhe të gjeneruara nga kompjuteri...? (giorn)

NASA: Jane edhe 461 planete te tjere te ngjashme me Token

Këto janë zbuluar nga teleskopi hapësinor i NASA-s, Kepler në 22 muaj vëzhgimi




Janë plot 461 planetet e reja, pjesa më e madhe e të cilave kanë dimensione të njëjta me Tokën e disa të tjerë pak më të mëdhenj. Këto janë zbuluar nga teleskopi hapësinor i NASA-s, Kepler në 22 muaj vëzhgimi. Mes tyre është edhe një, me madhësi 1 herë e gjysmë sa planeti ynë, që vërtitet në mënyrë analoge rreth diellit të vet, por në harkun e 242 ditëve në vend të 365.
Objektivi i misionit Kepler, të nisur në orbitë që prej marsit të vitit 2009, është të përcaktojë se përreth të cilëve yje vërtiten planetët e krahasueshëm më Tokën. Gjithashtu synohet të zbulohet se mbi cilët mund të gjendet ujë në gjendje të lëngët, që është thelbësor për jetën.

Asteroidi qe do te "fërkojë" Tokën, ja disa kuriozitete

Sikurse është bërë me dije edhe më parë, ne datën 15 Shkurt 2013, nje asteroid do t'i afrohet Tokës si asnjehere me pare.

Sipas NASA-s, afrimi i asteroidit t ë pag ëzuar me emrin 2012 DA14 nuk do te ketë asnjë impakt për Token. Ja disa te dhëna qe lidhen me ketë fenomen:
1. Distanca me e vogël qe do ta ndaje ate nga Toka do te jete 27.520 km.
2. Distanca qe ajo do te ketë nga orbita e sateliteve TV do te jete 800 km
3. Ora e sakte ne te cilën asteroidi do te arrije distancën më t ë shkurtër me Token do te jete 14.24 Ne East Coast, që me orën tonë lokale do te përkoje me orën 20.24.
4. Diametri i asteroidit eshte 46m
5. Ky eshte asteroidi qe është afruar me pranë me Token, qe nga koha kur ka filluar studimi i tyre.

Asteroidi i fundit qe ka prekur Token daton vitin 1908, kur një asteroid goditi atë duke djegur dhe shkulur te gjitha pemët e rajonit ku ra ne Siberi, ne një distance prej 2150 km2.

Zbulohet numri me i madh prim, zoteron 17 milione shifra

Merita i takon profesor Curtis Cooper të Universitetit të Missourit

Komuniteti shkencor feston një zbulim të radhës, pasi eshtë gjetur një numër prim i ri. Bëhet fjalë për një numër jo çfarëdo, por për më të madhin dhe për më tepër për një numër prim të Mersenne, kategori veçanërisht e rrallë për t'u gjetur. Merita i takon profesor Curtis Cooper të Universitetit të Missourit, me rastin e një projekti të nisur 17 vjet më parë dhe që u quajt "Great Internet Mersenne Prime Search" (Gimps). Ky projekt përdor kompjutera të vendosur në dispozicion nga vullnetarët, për të përpunuar llogari mbi një algoritëm të zhvilluar nga ish-inxhinieri i "Apple", Richard Randall në vitin 1990 dhe lirisht i shkarkueshëm.
Numri i zbuluar është aq i gjatë, që nëse shkruhej me shifra me gjerësi 1 cm do të mbulonte një distancë prej 170 km. Për këtë arsye u shpreh me formulën e murgut francez Marin Mersenne në shekullin e XVII e që saktësisht është: 2 në fuqi të 57.885.161, minus 1.
Për kuriozitet mund të thuhet se Mersenne, i cili frekuentoi kolegjin jezuit të La Fleche, zbuloi një nënklasë të veçantë të numrave, atë që shprehet nga 2 në fuqi të një numri, mundësisht pozitiv e të plotë, minus një. Për shembull, 3-shi, numri më i vogël prim i Mersenne, është rezultat i 2 në fuqi të dytë, minus 1. Ndryshe nga numrat e tjerë, ata të Mersenne janë një nënbashkësi shumë e ngushtë. Ndërkohë që numri i zbuluar nga Copper është vetëm i 48-ti. Për t'u veçuar është edhe fakti që për këtë zbulim, për të cilin profesorit ju desh të kryente një test prej 39 ditësh me radhë, ai do të marrë një shpërblim prej 3 mijë dollarësh.
Ky zbulim ka një rëndësi para së gjithash teorike, pasi shton kuptimin tonë për numrat dhe shihet si tepër e domosdoshme për zhvillimin e njohjes njerëzore. Megjithatë duhet thënë edhe se këta numra primë në përgjithësi përdoren në sistemet e kriptografisë dixhitale asimertrike, që është më e përdorshmja në fushën informatike. Të dhënat janë të mbrojtura nga produkti i dy numrave primë shumë të mëdhenj, që përbëjnë kyçin e deshifrimit. Nëse për të shumëfishuar dy numra të përbërë nga qindra shifra duhen të mijtat e sekondit, për të zbërthyer rezultatin në faktorët e tij mund të jenë të nevojshëm vite të tërë. Jo më kot, "Electronic Frontier Foundation", organizata që mbron të drejtat dixhitale të përdoruesve, ka vendosur 150 mijë dollarë për ata që do të gjejnë një numër prim prej 100 milionë shifrash. Do të ishte një instrument i padështueshëm për të garantuar privatësinë e komunikimeve të kriptuara.

Virusi HIV s’u zbulua në ‘900, eshte i lashte me miliona vite

Nje studim i kryer ka zbuluar se behet fjale per nje virus, qe ekzistonte te shimjet afrikane



Megjithëse virusi i Sidas, HIV, u shfaq mes njerëzimit vetëm shekullin e kaluar, origjina e tij mund të jetë shumë e vjetër. Një studim i ri gjenetik i realizuar në "Fred Hutchinson Cancer Research Center" të Seattle, ka treguar atë që shkencëtarët e dinin prej kohësh: virusi HIV është shumë i vjetër. Specialistët e fushës janë në dijeni të faktit që viruse të tillë, të cilësuar si lentivirus, ishin shumë të përhapur te pararendësit tanë afrikanë. Një kërkim i fundit gjenetik ka zbuluar se rrënjët e HIV-it modern datojnë që dhjetëra mijëra vite më parë, mirëpo ekspertët pohonin se një shifër e tillë ishte nënvlerësuar. Faktikisht bëhet fjalë vërtet për miliona vjet, pasi virusi sulmoi shimjet antropomorfe në Afrikë që prej 5 deri 16 milionë vite më parë.
Për ta konfirmuar këtë, shkencëtarët kanë ekzaminuar firmat gjenetike të HIV në një sër kafshësh të asaj kohe, si shimpanzetë, gorillat, apo organo-tangot. Kështu, ky kërkim jep të dhëna sesi sistemi imunitar i të afërmve tanë të lagërt ka evoluar për t'i bërë ballë infeksioneve të tilla. Megjithatë, kjo sëmundje godet ende edhe sot 24 milionë njerëz në të gjithë botën. Doktor Michael Emerman i 'Fred Hutchinson Cancer Research Center' ka shpjeguar: "Studimi ynë zbulon se, teksa lentiviruset e pararendësve tanë mund të kenë pasoja për shëndetin e njerëzve të tanishëm, ato në fakt kanë origjinë të lashtë në pararendësit tanë jo njerëzorë. Kjo mund të na ndihmojë të kuptojmë sesi funksion virusi dhe shpresa është që një ditë, kjo të përkthehet në terapi".

GRIPI I DERRAVE

Dr. Hysen DEMELEZI, pediatër

Gripi (influenca) shkaktohet nga disa tipe dhe nëntipe të virusëve të influencës A, B dhe C të cilat prekin njeriun, ndërsa disa kategori tjera prekin edhe kafshët. Tipi A është më përgjegjës për përhapjen epidemike dhe pandemike të sëmundjes me përmasa të mëdha.

Si njerëzit, edhe shpezët e derrat preken nga gripi (influenca virusi). Një nga speciet me rëndësi të veqant me të cilën po përballet bota për momentin është virusi që shkakton gripin e derrit, për faktin e gjenerimit të pandemisë. Ky virus përmban komponentë të virusit të gripit të derrit, gripit të shpendëve dhe gripit të njerzve. Pra, është një koktej virusesh që përmban një potencial të fuqishëm për pandemi. Pavarësisht se quhet gripi i derrave kemi të bëjmë me një virus të ri, i cili nuk është identifikuar më parë deri tani.

Aktualisht tek njerëzit është raportuar infeksioni me virusin e gripit të derrave, tipi A, H1N1.

SHENJAT E SËMUNDJES

Simptomat e këtij gripi tek njerëzit janë të ngjashme me simptomat e një gripi normal: temperaturë e lartë, kollë, rrjedhje hunësh, dhembje fyti, dhembje trupi, dhembje koke, plogështi dhe mungesë rezistence. Shkakton edhe vdekje. Shumë nga personat e prekur nga sëmundja kanë pasur edhe diarre dhe të vjella të vazhdueshme.

Komplikim më i shpeshtë i sëmundjes është pneumonia (ndezja e mushkërive).

Kur përballemi me të sëmurë me këto simptoma nuk do të thotë se ata janë të prekur nga ky grip, pasi shumë sëmundje kanë manifestime të ngjashme. Analizat laboratorike vërtetojnë nëse ky është gripi i derrave, grip i zakonshëm apo ndonjë sëmundje tjetër.

PËRHAPJA E GRIPIT TË DERRAVE NË NJERËZ

Virusi i gripit të derrave përhapet në të njëjtën mënyrë si gripi i zakonshëm (sezonal). Virusi përhapet nepërmjet ajrit nga një person në tjetrin gjatë kollitjes dhe teshtitjes së personave të sëmurë me grip.

Virusi përhapet edhe duke prekur gojën, hundën dhe sytë me duar të papastërta apo gjësendet që përmbajnë virusin e gripit.

Personat e prekur nga sëmundja konsiderohen të infektueshëm (mund të përhapin sëmundjen tek personat tjerë) një ditë para se të shfaqen shenjat e sëmundjes, përgjatë gjithë kohës që janë me këtë grip dhe deri në 7 ditë pas shërimti total nga simptomat. Ndërkaq fëmijët mund të qëndrojnë të prekur nga ky virus edhe për një kohë më te gjatë.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) tërhoqi vëmendjen, se deri tani nuk ka asnjë të dhënë për përçimin e virusit nga derri tek njeriu. Deri tani përçimi ka qenë nga njeriu tek njeriu.

Ngrënia e mishit të derrit nuk paraqet rrezik dhe është e sigurt, me kusht që mishi të zihet ose të piqet mirë. Gripi nuk ka të bëjë me infeksionin e produkteve ushqimore.

Komisioni i BE-së tani do të përdorë emërtimin „gripi i ri“ (Novel Flu).

PARANDALIMI


OKB ka paralajmeruar se virusi mund te shndërrohet në pandemi por bota është e përgatitur të përballet me kërcënimin. Vaksinat antivirale janë gati dhe udhëtaret po u nënshtrohen kontrolleve në aeroporte për simptomat e sëmundjes.

Tani për tani nuk ka vaksinë e cila mbron kundër gripit të derrave (megjithëse punët kanë filluar për gjetjen e vaksinës së re).

Sëmundja mund të parandalohet nëse respektohen këto parime:

- Rekomandohet higjiena më e madhe personale. Pastroni duart rregullisht me sapun dhe ujë të nxehtë, veçanërisht pas kollitjeve dhe teshtitjeve. Ose përdorni faculeta me alkool.

- Mbuloje hundën dhe gojën me shami gjatë kollitjes dhe teshtitjes. Hedhe në vend të sigurtë faculetën pas përdorimit.

- Shmangni kontaktin me njerëz të sëmurë.

- Shmangni prekjen e gojës, hundës ose syve. Kjo nuk është lehtë për t’u bërë, andaj kujdesuni që duart tuaja të jenë vazhdimisht të pastra.

- Nëse ndjeheni i sëmurë, qëndroni në shtëpi (mos shkoni në punë, shkollë, hapësira publike) për të parandaluar përhapjen e infeksionit.

KËSHILLA PËR TË SËMURËT

Kërkoni ndihmën e mjekut kurdo që përballeni me këto simptoma në mënyrë që gjendja e juaj shëndetësore të ndiqet në vazhdimësi.

- pini më shumë lëngje,
- pushoni,
- merrni ushqim cilësor, të pasur me vitamina.
Ekziston terapia antivirusale, e cila duhet të përdoret pas përshkrimit nga ana e mjekut.Terapia në fjalë është e sukseshme nëse merret sa më shpejt pas paraqitjes së shenjave të sëmundjes. Kjo terapi pengon rritjen e virusit, por nuk i ndalon simptomet menjëherë, por vetëm i zbut ato, ndërsa sëmundja zgjat më pak.

Nga Flori Bruqi: Bota serish ne rrezik, rinis kerkimi mbi virusin H5N1

Gripi i derrit është sëmundje të cilën e shkaktojnë lloje të ndryshme virusesh të cilët te derri janë endemikë. Virusi H1N1, i tipit A, nuk transmetohet nga konsumimi i mishit apo kontakti me derrin, por transmetohet nga njeriu tek njeriu, njejtë si gripi i normal, pasi është një kombinim i gjeneve të virusit të derrit, të shpendëve dhe njeriut.


Ky virus konsiderohet vdekjeprurës. Gripi i derrit ka simptoma të ngjashme me gripin e zakonshëm. Specialistët deklarojnë se nuk ka asnjë vaksinë që të mbron prej tij, por është provuar se është i ndjeshëm ndaj disa medikamenteve.

Kërkimet mund të rifillojnë në disa vende në mbarë botën. Për momentin përjashtohet SHBA

Rifillon kërkimi mbi supervirusin, apo më saktë mikrorganizmin tepër infektues dhe vdekjeprurës për njeriun, që vjen prej virusit të gripit H5N1, i lindur si problem sidomos në vitin 2011.


Zyrtarizimi vjen përmes një letre të publikuar në "Science e Nature" nga ana e po atyre 40 kërkuesve, që një vit më parë kishin vendosur një moratorium prej 60 ditësh, pas debatit të ndezur nga publikimi i dy studimeve të akuzuara se përfaqësonin një rrezik për sigurinë publike.

"Do të dërgohen deri në fund studimet që ishin financuar e pastaj u ndërprenë për moratoriumin - shpjegojnë vetë ekspertët në lidhje me këtë çështje -. E njohim nevojën për të shpjeguar qartësisht përfitimet e këtij kërkimi të rëndësishëm dhe masat që duhen marrë për të minimizuar rriskun".


Kërkimet mund të rifillojnë vetëm në vendet, ku qeveritë dhe institucionet kanë marrë vendime të qarta sesi të kryejnë këto studime në mënyrë të sigurtë, duke respektuar kushtet e bio-sigurisë të kërkuara nga vetë shkencëtarët. Për momentin, SHBA duhet të jenë të përjashtuara.

Ç'është gripi i derrave?

Është një sëmundje akute e rrugëve të frymëmarrjes tek derrat, e shkaktuar nga viruse gripale të tipit A, që shkaktojnë epidemi gripale tek kjo kafshë. Edhe pse prek në masë derrat, ngordhshmëria e tyre nga kjo sëmundje mbetet e ulët. Ky virus është zbuluar për herë të parë në vitet ‘30 të shekullit të shkuar.

Njerëzit, zakonisht nuk sëmurën nga gripi i derrave, por infeksioni ndër njerëz mund të ndodhë. Aktualisht tek njerëzit është raportuar infeksioni me virusin e gripit të derrave, tipi H1N1.

A sëmurën njerëzit nga gripi i derrave?

Normalisht, njerëzit nuk sëmurën nga gripi i derrave, por infeksioni ndër njerëz mund të ndodhë. Është raportuar se virusi i gripit të derrave përhapet nga njeriu në njeri, por nuk dihet saktësisht si ndodh përhapja e virusit.

Cilat janë shenjat e sëmundjes së gripit të derrave ndër njerëz?

Simptomat e gripit të derrave janë të njëjta me ato të gripit të zakonshëm: temperaturë, kollë, dhembje fyti, dhembje trupi, dhembje koke dhe plogështi.


Në disa raste mund të paraqitet edhe vjellja dhe diarreja. Komplikim më i shpeshtë i sëmundjes është pneumonia.

Si përhapet gripi i derrave ndër njerëz?

Virusi i gripit të derrave përhapet në të njëjtën mënyrë si gripi i zakonshëm (sezonal). Virusi përhapet nëpërmjet ajrit nga një person në tjetrin gjatë kollitjes dhe teshtitjes së personave të sëmurë me grip.



Virusi përhapet edhe duke prekur gojën, hundën dhe sytë me duar të papastra apo gjësendet që përmbajnë virusin e gripit.

Personi i infektuar me virusin e gripit të derrave përhap sëmundjen tek personat e tjerë një ditë para se të shfaqen shenjat e sëmundjes dhe shtatë ditë pasi të jenë shfaqur shenjat e sëmundjes.


Njerëzit mund të infektohen duke ngrënë mishin e derrit?

Jo, virusi i gripit te derrit nuk transmetohet në ushqim; nuk mund të infektohesh nga gripi i derrit duke ngrënë mishin ose produktet që kemi prej tij.


Mishi mund të hahet i gatuar në mënyrë të kujdesshme, duke gatuar në temperature 70-80 gradë. Viruset e gripit të derrit ashtu si dhe bakteret e viruset e gjallesave të tjera nuk u rezistojnë dot temperaturave të larta.

Si parandalohet gripi i derrave?

Nuk ka vaksinë e cila mbron kundër gripit të derrave, por sëmundja mund të parandalohet nëse respektohen këto parime:


* Mbuloje hundën dhe gojën me shami gjatë kollitjes dhe teshtitjes.


* Hedhe në vend të sigurt facoletën pas përdorimit.


* Pastroji rregullisht duart me sapun dhe ujë të nxehtë, veçanërisht pas kollës, teshtitjes dhe prekjes së gjësendeve.


* Mos i prek sytë, hundën dhe gojën me duar të papastra.


* Evitoni kontaktet me personat e sëmurë nga gripi.


* Nëse sëmurësh me grip mos shko në punë, shkollë, hapësira publike, qëndro në shtëpi për të parandaluar përhapjen e infeksionit.

Këshilla për të sëmurët?


* Pini më shumë lëngje,

* Pushoni,

* Merrni ushqim cilësor me vitamina.


Ekziston terapia antivirusale, e cila duhet të përdoret pas përshkrimit nga ana e mjekut.

 Terapia në fjalë është e suksesshme nëse merret sa më shpejt pas paraqitjes së shenjave të sëmundjes.