Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Dervish Rozhaja (1934-1996)

Lindi në Pejë më 5 korrik 1934. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmen më 1949 në Gjakovë, kurse biologjinë në Fakultetin e Shkencave Natyrore të Beogradit, në të cilin diplomon në vitin 1954.
Gjatë vitit shkollor 1954/55 shërben profesor i biologjisë në Shkollën Normale të Prishtinës. Prej vitit 1955 gjer në vitin 1959 kryen punën e doktorantit në Entin Fiziologjik të Fakultetit të Shkencave Natyrore të Beogradit, ku doktoron me temën Aspekti bioenergjetik i adaptimit termik të anurave.
Prej vitit 1960 e deri sa ishte gjallë ligjëroi Fiziologjinë krahasuese në Katedrën e Biologjisë të Fakultetit të Shkencave Natyrore të Filozofikut të Prishtinës, së pari docent, mandej profesor inordinar dhe prej vitit 1974 profesor ordinar. Gjatë kësaj kohe ka qenë në specializime në Institutin Fiziologjik të Akademisë së Shkencave të BRSS në Leningrad (1962/63) dhe në Institutin Neurologjik të Fakultetit të Mjekësisë të Universitetit të Kalifornisë në Los Anxhelos (1973/74).
Ka botuar në revistat shkencore të vendit dhe ato të jashtme 15 punime shkencore nga fusha e adaptimit termik të shtazëve poikiloterme dhe termoregulacionit dhe hipotermisë së shtazëve homeoterme dhe heteroterme. Me kontributet e veta ka marrë pjesë në punimet e disa tubimeve shkencore jashtë vendit.
Ka ushtruar funksionin e prodekanit (1960/62 dhe 1967/68) dhe të dekanit të Fakultetit Filozofik (1968/69). Ka qenë sekretar i Komitetit të LK të fakulteteve dhe të shkollave të larta (1967/68), rektor i Universitetit të Prishtinës (1970/73) dhe kryetar i Bashkësisë së Universiteteve të Jugosllavisë. Ishte delegat në Dhomën e Kombeve të Kuvendit të RSFJ-së dhe anëtar i redaksive të revistave Dialektika dhe Acta physiologica Yugoslavica.
Ishte nënkryetar dhe kryetar i ASHAK. Është laureat i Çmimit të Dhjetorit të Kosovës dhe i Shpërblimit 7 Korriku të RS të Serbisë për punë shkencore.
Vdiq në Prishtinë, më 23 gusht 1996.

BIBLIOGRAFIA

Punimet profesionale-shkencore:

Rozhaja, D. 1960, Temperatura dhe jeta, Përparimi, Prishtinë, nr. 10, f. 682-691, nr. 11, f. 110-118.
Rozhaja, D. 1962, Adaptimi termik i qenieve të gjalla, Përparimi, Prishitnë, nr. ½, f. 27-34.
Rozhaja, D. 1963, The physiological meaning of thermal adaption phenomena, Buletin i Fakultetit Filozofik, Prishtinë, 1, 251-263.
Rozhaja, D. 1964, Prilog izučavanju termogeneze kornjača u odnosu na termičku sredinu prilagodjavanja, Buletin i Fakultetit Filozofik, Prishtinë, 2. 335-341.
Isaakjan, L.A., Rozhaja, D.A., i Maslenkova, L. S. (1965), Videvye osobenosti termogeneza posle gipotermii i gryzunov, Zh. evol. Biohim, i fiziol. 1, Nr. 5. 419-422.
Rizvanolli Sh. dhe Rozhaja, D. 1966, Prilog poznavanju potrošnje kiseonika u žaba R. Greaca u odnosu na termičku sredinu prilagodjavanja, Buletin i Fakultetit Filozofik, Prishtinë, 3. 465-469.
Rozhaja, D. (1967), Zakon, površine u termogenezi organizama Përparimi (numri jubilar), Prishtinë, 215-221.
Rozhaja, D. dhe Rizvanolli, Sh. (1967), Dinamika normalizacii i hemicheskoj termoregulyacii depilirovanyh krys, In: III. Vsesojuznaya konferenciya ekologicheskoj fiziologiji (razdel obschie voprosoy adaptacii), Novosibirsk 1967, f. 59-61.
Isaakjan, L. A., Rozhaja, D.A. dhe Trubicina, G.A. (1968), Ob. Osobenostjah termogeneza v perioda vostanovienya posle mnogokratno perenesenyh gipotermii u nekotoryh vidov hryzonov in: Stavnitelnaya i vozrastnaya fiziologiya, Nauka, Leningrad, f. 65-70.
Rozhaja, D.A. dhe Maslennikova, L.S. (1968), O voznikonovenii himicheskoy termoregulyacii u zolotistyn homyakov v ontogeneze in: Sravnitelnaya i vozrastnaya fiziologya, Nauka, Leningrad, f. 277-282.
Rozhaja, D.A., Rizvanolli, Sh. dhe Berisha, A. (1976): Gaseous exchange in turties Emys orbicularis L. and Testudo hermanni Gmel in Hypoxia and Hypercapnia under confinement conditions, Acta Biol. Med. Exper. 1-2, 47-49.
Rozhaja, D.A., Rizvanolli, Sh. dhe Berisha, A. (1977): Nitrogen gaexchange in turties in hypoxia and hypercapnia under cofinement conditions, Acta Biol. Med. Exper., 2, 33-35.
Rozhaja, D.A., Rizvanolli, Sh. dhe Berisha, A. (1977): Posthypoxy-hypercapnic gas exchanges in turtles species. E. orbicularis L. and T. hermani Gmel., Acta Biol. Med. Exper., 2, 115-116.
Rozhaja, D.A., Halili, F., Dërmaku, S., Berisha, A. dhe Rizvanolli, Sh. (1978), “Blood catalase activity, in rats exposed to industrial air pollution”, Acta Biol. Med. Exp. 3, 93-94.
Rozhaja, D.A., Dërmaku, S., Berisha, A., Rizvanolli, Sh. dhe Halili, F., (1978), Blood reticulocytes and serum transaminias activitetes in rats exposed to industrial air pollution, Acta Biol. Med. Exp. 3, 95-98.
Papović, R., Rozhaja, D. dhe Jablanović, M., (1978): Behavoiour of Paramecium caudatum population under conditions of experimental lead poisoning, Acta Biol. Et Med. Exp. 3, 83-99.
Jablanović, M., Mihajlović R., Rozhaja D., Hoxha Y. dhe Ljiljana Mihajlović (1978): Accumulation and distribution of lead and cadmium in some hihger plants cultivated in industrial region of Kosovska Mitrovica, Acta Biol. Med. Experi. 3, 47-50.
Rozhaja, A.D., Halili, F., Dërmaku, S. dhe Berisha, A. (1979), Total lipids and chkolesterol in serum of rast expased to industrial lead contaminated conditions, Acta Biol. Et Med. Exper. V 4, f. 91-93.
Papović, R. dhe Rozhaja, D. (1979): Effect of industrial pollutants on intestinal protist parasitic frog (R. ridibunda) fauna in the region of Kosovska Mitrovica toën, Acta Biol. Et Med. Exper. 4, 89-92.
Rozhaja, D.A., Dërmaku, S., Halili, F. dhe Berisha, A. (1980): Some biochemical characteristics of the blood sera of the turtle Testudo hermanni, Gmel. from the immediate surrounding of lead and zinc foundry in Zvečan, Acta Biol. Et Med. Exper. V. 5, 43-45.
Papović, R. dhe Rozhaja, D. (1980): Effekt of pollutants from industrial coal treatment on the aboundance of parasitic populations O. ranarum and B. entozoon in frog R. ridibunda, Acta Biol. Et Med. Exper. V. 5 23-26.
Rozhaja, D. (1980), Čovek i biosfera – Čovek u biosferi, Dijalektika nr. 3-4, f. 23-32.
Rozhaja, D. dhe Halili, F. (1981): Histopathological changes of the testes of the laboratory rats exposed to air pollutants from lead metallurgy, Acta Biol. et Med. Exper. V. 6. 67-69.
Rozhaja, D., Jablanović, M. (1982): Zagadjivanje i zaštita životne sredine (tekst universitar), Enti për Botimin e Teksteve, Prishtinë.
Rozhaja, D.A., Elezaj, I., Halili, F. dhe Berisha, A. (1983): The effect of lead metalurgy pollutants on blood reticulocyte number and serum glutamate oxal – acetate transaminase activity of the turtles (testudo hermani Gmel.), Acta Biol. et Med. Exper. v. 8 25-27.
Elezaj, I., Halili, F. dhe Rozhaja, D.A. (1983): Changes in blood catalase and perioxidase activities of land turtles (Testudo hermanni Gmel.) living under conditions of industrial lead contamination, Acta Biol. et Med. Exper. v. 8, 29-31.
Rozhaja, D.A., Halili, F., Elezaj, I. dhe Pantić, V. (1983): Examiniation of kidneys of the local population of rats in the region of the Trepča plant. In current research in Endemic (Balkan) nephropathy, f. 371-375 (Materials of Proceedings of the 5 th Symposium on endemic (Balkan) nephropathy, Nish 1983).
Rozhaja, D.A., Halili, F. dhe Elezaj, I. (1984): Catalase activity in snails (Helix opmatia L.) Exposed to the pollutants of lead metallurgy, Acta Biol. et Med. Exper. v. 9, 27-30.
Halili, F., Rozhaja. D.A. dhe Elezaj, I. (1984): Activity of aspartate aminotransferase in the hemolymph of snails (helix pomatia L.) exposed to pollutants of lead metallurgy, Acta Biol. Med. Exper. v. 9, 5-7.
Rozhaja. D. A: Fiziologjia krahasuese, ASHAK, Seksioni i Shkencave të Natyrës, Prishtinë, 2000.

Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Osman Imami (1936-1996)

Lindi më 16.VI.1936 në fshatin Singjeliq-Shkup. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, kurse gjimnazin në Pejë. U diplomua në Fakultetin e Mjekësisë të Shkupit, më 1961. Specializimin në mikrobiologji e kreu në Beograd më 1966, ndërsa në infektologji- në Zagreb më 1969. Në vitin 1968 magjistroi në Fakultetin e Mjekësisë të Zagrebit, kurse më 1971 doktoroi, po ashtu, në Fakultetin e Mjekësisë të Zagrebit.
Më 1965 u emërua drejtor i Entit Higjienik të Pejës, ndërsa më 1966 drejtor i përgjithshëm i Qendrës Medicinale të Pejës. Më 1969 u emërua drejtor i Repartit Infektiv të Spitalit të Përgjithshëm të Prishtinës. Më 1971 u zgjodh dekan i parë i Fakultetit të Mjekësisë të Prishtinës.
Gjatë vitit shkollor 1971-73 qëndroi në specializim në Baylor College of Medicine të Hjustonit, kurse në vitin shkollor 1974-75 në Institutin Nacional të Suedisë, në Stokholm. Punoi në Institutin Mikrobiologjik dhe në Entin Krahinor për Mbrojtjen Shëndetësore, në cilësinë e drejtorit të tij. Njëherazi ishte edhe profesor ordinar i Mikrobiologjisë në Fakultetin e Mjekësisë të Prishtinës.
Ishte sekretar i Seksionit të Shkencave të Natyrës të ASHAK. Aktivitetin shkencor dhe profesional e ka drejtuar në fushën e mikrobiologjisë dhe të infektologjisë. Lidhur me këtë ka botuar më se 40 punime shkencore dhe profesionale, dy tekste origjinale universitare dhe dy tekste të përkthyera universitare nga gjuha angleze dhe shqipe.
Ishte laureat i Çmimit të Nëntorit të qytetit të Prishtinës dhe i Çmimit të Dhjetorit të KSA të Kosovës.
Vdiq në Amerikë, në dhjetor të vitit 1996.

BIBLIOGRAFIA

I. Punimet:

Imami O., 1969, “Fauna crvenih parazita-helminata kod nekih skupina stanovništva Kosova i njezin epidemiološki značaj”, (tezë e magjistraturës).
Imami O., “Ispitivanje prokuženosti toksoplazmom stanovništva Kosova uporednim serološkim i alergijskim reakcijama s posebnim osvrtom na epidemiološke aspekte” (tezë e doktoratës).
Imami O., 1977, Neki novi aspekti antibioterapije, Praxis Medica, v. XIV, nr. 3-4.
Imami O., 1978, HB s antigenima u kliničkom materijalu, dobrovoljnih davalaca krvi i stanovništvu uopšte, Praxis Medica, v. XV, nr. 1-2.
Imami O., 1970, Trbušni tifus i meningealni sindrom, Praxis Medica, v. 23.
Imami O., 1976, Rasprostranjenost rezidualnog titra antitela na Toxoplasmu gondii na području SAP Kosova utvrdjenog metodom indirektne imunofluorescenije, Praxis Medica, v. XII, 9.
Imami O., 1971, Icterus kod tromesečnog deteta sa kongenitalnim luesom, Praxis Medica, v. II, 21.
Imami O., 1973, Naša iskustva u lečenju bolesnika od meningitisa, Praxis Medica, v. V, 31.
Imami O., 1975, Najčešći prouzrokovači bacilarne dizenterije na području Prištine kao i njihov odnos prema najpoznatijim antibioticima i kemoterapeuticima, Praxis Medica, v. X, 23.
Imami O., 1977, Antibodies to R. Prowazeki and C. Burneti in the population of Kosovo, Acta Biol. Med. Exp., 2, 93-96.
Imami O., … 1980, Antibodies to C. burneti and R. prowazekii in the population of Kosovo, Acta Biol. Med. Exp., 5, 79-82.
Imami O., … 1980, HBs antigenemia among the patiens ëith hepatitis, among the blood conors and the whole population, Acta Biol. Med. Exp., 5, 79-82.
Imami O., … 1980, Arbovirus Infections in the Region of Kosovska Kamenica (Yugoalavia): Arboviruses in the Mediterranean Countries, Zbl. Bakt, Supp. 9, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, New York.
Imami O., … 1979, Antimikrobna i imunoterapija u infektologiji, Zbornik III Kongresa infektologa Jugoslavije, Ref. 92, 445-449.
…, Imami O., … 1979, Purulentni meningitis u periodu 1967-1977 god., - Prikaz 583 slučajeva, Zbornik III Kongresa infektologa Jugoslavije, Ref. 95, 459-462.
…, Imami O., … 1982, Rabies in Kosovo, European Congress of Infectologists Stockholm.
Imami O., … 1969, Slučaj cholangiohepatitis acuta septica uzrokovana S. typhi, Sedamnaesti sastanak infektologa Hrvatske.
Imami O., … 1970, Prikaz epidemije trbušnog tifusa u Kačaniku (Kosovo), Osamnaesti sastanak infektologa Hrvatske.
Imami O., … 1973, Stafilokokna sepsa kao dijagnostički i terapijski problem, Zbornik radova II Jugoslovenskog simpozijuma o antibijoticima, Zagreb, 1970. godine.
Imami O.,… 1973, Plučni nalaz u toku velikog kašlja, Zbornik radova pulmologa Srbije, Beograd, 1973, 103.
…, Imami O., lll 1972, Klinički prikaz epidemije velikih boginja na Kosovu, Zbornik. Jugoslovenskog simpozijuma o varioli održanog u Primoštenu 1972. godine, 102.
…, Imami O., … 1972, Terapija velikih boginja na Kosovu 1972. godine, Zbornik Jugoslovenskog simpozijuma o varioli, održanog u Primoštenu 1970. godine, 207.
Imami O., …. 1978, Prokuženost stanovništva opštine Klina i Suva Reka R. prowazekii i C. burneti, Prvi dani preventive medicine Kosova, Priština 15. i 16. juna 1978. godine.
Imami O., … 1978, Serološka ispitivanja stanovništva Kosova na infeksiju prouzrokovanu Treponema-om pallidum, Prvi dani preventive medicine Kosova, Priština 15. i 16. juna 1978. godine.
Imami O., … 1978, HB s antigenima u nekim grupacijama stanovništva Kosova, Prvi dani preventive Kosova, Priština, 15. i 16. juna 1978. godine.
…, Imami O., … 1977, Arbovirusne infekcije na Kosovu, IV simpozijum “Savremeni problemi virusnih infekcija”, Vrnjačka Banja, 16.
…, Imami O., … 1977, Antitela za R. prowazekii i C. burneti kod stanovništva Kosova, IV simpozijum “Savremeni problemi virusnih infekcija”, Vrnjačka Banja, 41.
…, Imami O., … 1978, Arbovirus infections in the region of Kosovska Kamenica (Kosovo) Summaries of poster sessions papers, 6th FEMS symposium “Arboviruses in the Mediterreanean countries”, Supetar Brač 1978, 18.
…, Imami O., … 1972, Obični oblici variole na Kosovu 1972. godine, Zbornik Jugoslovenskog simpozijum ao varioli, Primošten, 1972, 147.
Imami O., … 1976, Detakcija pozitivnih reaktora naTreponemu pallidum primenom indirektnog FTA testa, Prvi simpozijum lekara opšte medicine Kosova, Brezovica, 1976, 39.
Imami O., … 1976, Au antigenemia kod obolelih od virusnog hepatitisa i dobrovoljnih davalaca krvi na području SAP Kosovo, Zbornik radova sa Prvog simpozijuma lekara opšte medicine Kosova, Brezovica, 33.
…, Imami O., … 1983, Trbušni tifus u SAP Kosovo u periodu 1973-1982. godine, III Simpozijum Dani Preventivne Medicine Kosova, 9.
Imami O., … 1983, Značaj i mesto crvenih zaraznih bolesti u patologiji stanovništva SAP Kosovo, III Simpozijum Dani preventivne medicine Kosova u Prištini 1983, 15.
…, Imami O., … 1983, Kretanje crvenih zaraza u SAP Kosovo i snabdevanje vodom za piće za vremenski period 1971-1980. godine, III Simpozijum, Dani preventivne medicine Kosova, Priština 1983. g. 21.
…, Imami O., … 1983, Najčešći prouzrokovači bacilarne dizenterije na području Opštine za period 1976-1982, III Simpozijum, Dani preventivne medicine Kosova, Priština 1983, 28.
…, Imami O., … 1983, Salmoneloze na području Prištine, III Simpozijum, Dani preventivne medicine Kosova u Prištini, 1983, 33.
…, Imami O., … 1983, Epidemiološke i etiološke karakteristike virusnog hepatitisa na području SAP Kosovo, III Simpozijum, Dani preventivne medicine Kosova u Prištini, 1983, 67.
…, Imami O., … 1983, HB s antigenemia kod pacijenata na dijalizi, III Simpozium, Dani preventivne medicine Kosova u Prištini, 1983, 83.
…, Imami O., … 1983, Intrahospitalne infekcije na novorodjenačkom odeljenju Ginekološko Akušerske klinike, III Simpozijum, Dani preventivne medicine Kosova u Prištini, 1983, 96.

Tekstet origjinale:

Mikrobiologjia dhe parazitologjia medicinale, Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSAK, Prishtinë, 1977.
Sëmundjet akute infektive, Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSAK, Prishtinë, 1977.
Imunologjia, Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSAK, Prishtinë, 1977.
Imunoprofilaksa, Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSAK, Prishtinë, 1980.

Përkthimet nga gjuha angleze në gjuhën shqipe:

Jawetz, E., Melnick, J.L., Adelberg, E.A., “Vështrim mbi mikrobiologjinë medicinale” (Revieë of medical microbiology, 12th edition), Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSAK, Prishtinë, 1979.
Ëistricich, G.A., Lexhtman, M.D., “Praktikumi eksperimental nga mikrobiologjia” (Laboratory exercises in microbiology, third edition), Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i KSAK, Prishtinë, 1979.
Dedushaj, O. Imami: Vdekshmëria e foshnjave nga sëmundjet akute infektive në KSA të Kosovës gjatë periudhës 1961-1981, Ditët e mjekësisë preventive të Kosovës, Banjë e Pejës, maj 1985.

Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Musa Haxhiu(1939-2007)

Lindi më 15 mars 1939 në Pejë. Shkollën fillore dhe gjimnazin i mbaroi në vendlindje. Në vitin 1958/59 regjistroi Fakultetin e Mjekësisë, ndërsa diplomoi në vitin 1963, në Beograd. Specializimin nga fusha e sëmundjeve të mushkërive e kreu në Beograd, në vitin 1968. Në studimet pasuniversitare për kardiologji u regjistrua në vitin 1968/69, po ashtu në Beograd. Në vitin 1971 kreu magjistraturën nga kardiologjia. Më 1973, në Zagreb mbrojti disertacionin dhe u promovua doktor i shkencave mjekësore.

Interesimi kryesor shkencor i tij është kontrolli neutral i respiracionit dhe i rrugëve ajrore në kushtet normale dhe gjatë sëmundjes. Ishte profesor i Fakultetit të Mjekësisë në Prishtinë dhe ligjëroi lëndët: anatomia, pediatria, fiziologjia dhe biofizika. Në vitet 1973-1975 ishte dekan i Fakultetit të Mjekësisë, ndërsa në vitet 1978-79 ishte kryetar i Lidhjes së Shoqatave të Fiziologëve të Jugosllavisë dhe anëtar i shumë asociacioneve profesionale-shkencore në vend dhe jashtë. Në vitet 1990-92 ishte kryetar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. Ka ushtruar edhe detyra të tjera me përgjegjësi në ente dhe institucione të ndryshme shëndetësore të Kosovës.

BIBLIOGRAFIA

Moore CT, Wilson, CCG, Mayer CA, Acquah SS, Massari VJ, Haxhiu MA. A GABAergic inhibitory microcircuit controlling cholinergic outflow to the airways. J Appl Physiol, 2003 (in press).

Zhang L, Wilson CG, Liu S, Haxhiu MA, Martin RJ. Hypercapnia-induced activation of brainstem GABAergic neurons during early development. Respir Physiol Neurobiol 136: 25-37, 2003.

Haxhiu MA, Mack SO, Wilson CG, Feng P, Strohl KP. Sleep networks and the anatomic and physiologic connections with respiratory control. Front Biosci 8: d946-962, 2003.

Miller MJ, Haxhiu MA, Georgiadis P, Gudz TI, Kangas CD, Macklin WB. Proteolipid protein gene mutation induces altered ventilatory response to hypoxia in the myelin-deficient rat. J Neurosci 23: 2265-2273, 2003.

Dreshaj IA, Haxhiu MA, Martin RJ, Young JK. The basomedial hypothalamus modulates the ventilatory response to hypoxia in neonatal rats. Pediatr Res 53: 945-949, 2003.

Martin RJ, Mhanna MJ, Haxhiu MA. The role of endogenous and exogenous nitric oxide on airway function. Semin Perinatol 26: 432-438, 2002.

Haxhiu MA, Kc P, Neziri B, Yamamoto BK, Ferguson DG, Massari VJ. Catecholaminergic microcircuitry controlling the output of airway-related vagal preganglionic neurons. J Appl Physiol 94: 1999-2009, 2003.

Kc P, Haxhiu MA, Tolentino-Silva FP, Wu M, Trouth CO, Mack SO. Paraventricular vasopressin-containing neurons project to brain stem and spinal cord respiratory-related sites. Respir Physiol Neurobiol 133: 75-88, 2002.

Abu-Shaweesh JM, Dreshaj IA, Martin RJ, Wirth KJ, Heinelt U, Haxhiu MA. Inhibition of Na(+)/H(+) exchanger type 3 reduces duration of apnea induced by laryngeal stimulation in piglets. Pediatr Res 52: 459-464, 2002.

Khassawneh MY, Dreshaj IA, Liu S, Chang CH, Haxhiu MA, Martin RJ. Endogenous nitric oxide modulates responses of tissue and airway resistance to vagal stimulation in piglets. J Appl Physiol 93: 450-456, 2002.

Haxhiu MA, Yamamoto BK, Dreshaj IA, Ferguson DG. Activation of the midbrain periaqueductal gray induces airway smooth muscle relaxation. J Appl Physiol 93: 440-449, 2002.

Pete G, Mack SO, Haxhiu MA, Walbaum S, Gauda EB. CO(2)-induced c-Fos expression in brainstem preprotachykinin mRNA containing neurons. Respir Physiol Neurobiol 130: 265-274, 2002.

Kiatchoosakun P, Dreshaj IA, Abu-Shaweesh JM, Haxhiu MA, Martin RJ. Effects of hypoxia on respiratory neural output and lower esophageal sphincter pressure in piglets. Pediatr Res 52: 50-55, 2002.

Massari VJ, Haxhiu MA. Substance P afferent terminals innervate vagal preganglionic neurons projecting to the trachea of the ferret. Auton Neurosci 96: 103-112, 2002.

Tankersley CG, Haxhiu MA, Gauda EB. Differential CO(2)-induced c-fos gene expression in the nucleus tractus solitarii of inbred mouse strains. J Appl Physiol 92: 1277-1284, 2002.

Mack SO, Kc P, Wu M, Coleman BR, Tolentino-Silva FP, Haxhiu MA. Paraventricular oxytocin neurons are involved in neural modulation of breathing. J Appl Physiol 92: 826-834, 2002.

Kc P, Haxhiu MA, Trouth CO, Balan KV, Anderson WA, Mack SO. CO(2)-induced c-Fos expression in hypothalamic vasopressin containing neurons. Respir Physiol 129: 289-296, 2002.

Haxhiu MA, Tolentino-Silva F, Pete G, Kc P, Mack SO. Monoaminergic neurons, chemosensation and arousal. Respir Physiol 129: 191-209, 2001.

Haxhiu MA, Mack SO, Martin RJ, Ferguson DG, Longobardo G, Cherniac NS. Behavioral state control and airway instability. Adv Exp Med Biol 499: 445-450, 2001.

Abu-Soud HM, Khassawneh MY, Sohn JT, Murray P, Haxhiu MA, Hazen SL. Peroxidases inhibit nitric oxide (NO) dependent bronchodilation: development of a model describing NO-peroxidase interactions. Biochemistry 40: 11866-11875, 2001.

Mhanna MJ, Ferkol T, Martin RJ, Dreshaj IA, van Heeckeren AM, Kelley TJ, Haxhiu MA. Nitric oxide deficiency contributes to impairment of airway relaxation in cystic fibrosis mice. Am J Respir Cell Mol Biol 24: 621-626, 2001.

Waldbaum S, Hadziefendic S, Erokwu B, Zaidi SI, Haxhiu MA. CNS innervation of posterior cricoarytenoid muscles: a transneuronal labeling study. Respir Physiol 126: 113-125, 2001.

Dreshaj IA, Haxhiu MA, Miller MJ, Abu-Shaweesh J, Martin RJ. Differential effects of hypercapnia on expiratory phases of respiration in the piglet. Respir Physiol 126: 43-51, 2001.

Abu-Shaweesh JM, Dreshaj IA, Haxhiu MA, Martin RJ. Central GABAergic mechanisms are involved in apnea induced by SLN stimulation in piglets. J Appl Physiol 90: 1570-1576, 2001.

Mehlotra RK, Hall LR, Haxhiu MA, Pearlman E. Reciprocal immunomodulatory effects of gamma interferon and interleukin-4 on filaria-induced airway hyperresponsiveness. Infect Immun 69: 1463-1468, 2001.

Haxhiu MA, Chavez JC, Pichiule P, Erokwu B, Dreshaj IA. The excitatory amino acid glutamate mediates reflexly increased tracheal blood flow and airway submucosal gland secretion. Brain Res 883: 77-86, 2000.

Miller MJ, Haxhiu MA, Haxhiu-Poskurica B, Dreshaj IA, DiFiore JM, Martin RJ. Recurrent hypoxic exposure and reflex responses during development in the piglet. Respir Physiol 123: 51-61, 2000.

Iben SC, Dreshaj IA, Farver CF, Haxhiu MA, Martin RJ. Role of endogenous nitric oxide in hyperoxia-induced airway hyperreactivity in maturing rats. J Appl Physiol 89: 1205-1212, 2000.

Tolentino-Silva FP, Haxhiu MA, Ernsberger P, Waldbaum S, Dreshaj IA. Differential cardiorespiratory control elicited by activation of ventral medullary sites in mice. J Appl Physiol 89: 437-444, 2000.

Sahin M, Durand DM, Haxhiu MA. Closed-loop stimulation of hypoglossal nerve in a dog model of upper airway obstruction. IEEE Trans Biomed Eng 47: 919-925, 2000.

Ferguson DG, Haxhiu MA, To AJ, Erokwu B, Dreshaj IA. The alpha3 subtype of the nicotinic acetylcholine receptor is expressed in airway-related neurons of the nucleus tractus solitarius, but is not essential for reflex bronchoconstriction in ferrets. Neurosci Lett 287: 141-145, 2000.

Tolentino-Silva FP, Haxhiu MA, Waldbaum S, Dreshaj IA, Ernsberger P. alpha(2)-adrenergic receptors are not required for central anti-hypertensive action of moxonidine in mice. Brain Res 862: 26-35, 2000.

Haxhiu MA, Yamamoto B, Dreshaj IA, Bedol D, Ferguson DG. Involvement of glutamate in transmission of afferent constrictive inputs from the airways to the nucleus tractus solitarius in ferrets. J Auton Nerv Syst 80: 22-30, 2000.

van Heeckeren AM, Tscheikuna J, Walenga RW, Konstan MW, Davis PB, Erokwu B, Haxhiu MA, Ferkol TW. Effect of Pseudomonas infection on weight loss, lung mechanics, and cytokines in mice. Am J Respir Crit Care Med 161: 271-279, 2000.

Yohannan MD, Marti RJ, Dreshaj I, Haxhiu MA, Ernsberger P. Ontogeny of neurokinin-1 receptors in the porcine respiratory system. Peptides 20: 1353-1360, 1999.

Sahin M, Durand DM, Haxhiu MA. Chronic recordings of hypoglossal nerve activity in a dog model of upper airway obstruction. J Appl Physiol 87: 2197-2206, 1999.

das Neves L, Duchala CS, Tolentino-Silva F, Haxhiu MA, Colmenares C, Macklin WB, Campbell CE, Butz KG, Gronostajski RM, Godinho F. Disruption of the murine nuclear factor I-A gene (Nfia) results in perinatal lethality, hydrocephalus, and agenesis of the corpus callosum. Proc Natl Acad Sci U S A 96: 11946-11951, 1999.

Belegu R, Hadziefendic S, Dreshaj IA, Haxhiu MA, Martin RJ. CO2-induced c-fos expression in medullary neurons during early development. Respir Physiol 117: 13-28, 1999.

Dreshaj IA, Haxhiu MA, Abu-Shaweesh J, Carey RE, Martin RJ. CO2-induced prolongation of expiratory time during early d0evelopment. Respir Physiol 116: 125-132, 1999.

Grill WM, Erokwu BO, Hadziefendic S, Haxhiu MA. Extended survival time following pseudorabies virus injection labels the suprapontine neural network controlling the bladder and urethra in the rat. Neurosci Lett 270: 63-66, 1999.

Abu-Shaweesh JM, Dreshaj IA, Thomas AJ, Haxhiu MA, Strohl KP, Martin RJ. Changes in respiratory timing induced by hypercapnia in maturing rats. J Appl Physiol 87: 484-490, 1999.

Haxhiu MA, Dreshaj IA, McFadden CB, Erokwu BO, Ernsberger P. Moxonidine acting centrally inhibits airway reflex responses. Ann N Y Acad Sci 881: 372-382, 1999.

Hadziefendic S, Haxhiu MA. CNS innervation of vagal preganglionic neurons controlling peripheral airways: a transneuronal labeling study using pseudorabies virus. J Auton Nerv Syst 76: 135-145, 1999.

Patil MM, Durand DM, LaManna JC, Whittingham TS, Haxhiu MA. Effects of oxygen deprivation on parapyramidal neurons of the ventrolateral medulla in the rat. Respir Physiol 115: 11-22, 1999.

Potter CF, Kuo NT, Farver CF, McMahon JT, Chang CH, Agani FH, Haxhiu MA and Martin RJ. Effects of hyperoxia on nitric oxide synthase expression, nitric oxide activity, and lung injury in rat pups. Pediatr Res 45: 8-13, 1999.

Haxhiu MA, Erokwu B, Dreshaj IA. Selective hypoxic loading of the ventrolateral medulla inhibits cholinergic outflow to the airways. Adv Exp Med Biol 454: 467-473, 1998.

Chavez JC, Pichiule P, Haxhiu MA, LaManna JC. Local injection of NaCN into the nucleus locus ceruleus of the rat brain induces respiratory depression. Adv Exp Med Biol 454: 461-465, 1998.

Mhanna MJ, Dreshaj IA, Haxhiu MA, Martin RJ. Mechanism for substance P-induced relaxation of precontracted airway smooth muscle during development. Am J Physiol 276: L51-56, 1999.

Mehlotra RK, Hall LR, Higgins AW, Dreshaj IA, Haxhiu MA, Kazura JW, Pearlman E. Interleukin-12 suppresses filaria-induced pulmonary eosinophilia, deposition of major basic protein and airway hyperresponsiveness. Parasite Immunol 20: 455-462, 1998.

Haxhiu MA, Dreshaj IA, McFadden CB, Erokwu BO, Ernsberger P. I1-imidazoline receptors and cholinergic outflow to the airways. J Auton Nerv Syst 71: 167-174, 1998.

Hall LR, Mehlotra RK, Higgins AW, Haxhiu MA, Pearlman E. An essential role for interleukin-5 and eosinophils in helminth-induced airway hyperresponsiveness. Infect Immun 66: 4425-4430, 1998.

Grill WM, Wang B, Hadziefendic S, Haxhiu MA. Identification of the spinal neural network involved in coordination of micturition in the male cat. Brain Res 796: 150-160, 1998.

Haxhiu MA, Erokwu B, Bhardwaj V, Dreshaj IA. The role of the medullary raphe nuclei in regulation of cholinergic outflow to the airways. J Auton Nerv Syst 69: 64-71, 1998.

Kuo NT, Agani FH, Haxhiu MA, Chang CH. A possible role for protein kinase C in CO2/H+-induced c-fos mRNA expression in PC12 cells. Respir Physiol 111: 127-135, 1998.

Dreshaj IA, Haxhiu MA, Martin RJ. Role of the medullary raphe nuclei in the respiratory response to CO2. Respir Physiol 111: 15-23, 1998.

Haxhiu MA, Erokwu B, Dreshaj IA. The role of excitatory amino acids in airway reflex responses in anesthetized dogs. J Auton Nerv Syst 67: 192-199, 1997.

Ernsberger P, Haxhiu MA. The I1-imidazoline-binding site is a functional receptor mediating vasodepression via the ventral medulla. Am J Physiol 273: R1572-1579, 1997.

Lyubkin M, Durand DM, Haxhiu MA. Interaction between tetanus long-term potentiation and hypoxia-induced potentiation in the rat hippocampus. J Neurophysiol 78: 2475-2482, 1997.

Jakupaj M, Martin RJ, Dreshaj IA, Potter CF, Haxhiu MA, Ernsberger P. Role of endogenous NO in modulating airway contraction mediated by muscarinic receptors during development. Am J Physiol 273: L531-536, 1997.

Yeh ER, Erokwu B, LaManna JC, Haxhiu MA. The paraventricular nucleus of the hypothalamus influences respiratory timing and activity in the rat. Neurosci Lett 232: 63-66, 1997.

Agani FH, Kuo NT, Chang CH, Dreshaj IA, Farver CF, Krause JE, Ernsberger P, Haxhiu MA, Martin RJ. Effect of hyperoxia on substance P expression and airway reactivity in the developing lung. Am J Physiol 273: L40-45, 1997.

Sahin M, Haxhiu MA, Durand DM, Dreshaj IA. Spiral nerve cuff electrode for recordings of respiratory output. J Appl Physiol 83: 317-322, 1997.

Potter CF, Dreshaj IA, Haxhiu MA, Stork EK, Chatburn RL, Martin RJ. Effect of exogenous and endogenous nitric oxide on the airway and tissue components of lung resistance in the newborn piglet. Pediatr Res 41: 886-891, 1997.

Separovic D, Kester M, Haxhiu MA, Ernsberger P. Activation of phosphatidylcholine-selective phospholipase C by I1-imidazoline receptors in PC12 cells and rostral ventrolateral medulla. Brain Res 749: 335-339, 1997.

LaManna JC, Haxhiu MA, Kutina-Nelson KL, Pundik S, Erokwu B, Cherniack NS. Regional differences in metabolism and intracellular pH in response to moderate hypoxia. Adv Exp Med Biol 411: 23-31, 1997.

Haxhiu MA, Erokwu BO, Cherniack NS. The brainstem network involved in coordination of inspiratory activity and cholinergic outflow to the airways. J Auton Nerv Syst 61: 155-161, 1996.

Dreshaj IA, Haxhiu MA, Potter CF, Agani FH, Martin RJ. Maturational changes in responses of tissue and airway resistance to histamine. J Appl Physiol 81: 1785-1791, 1996.

LaManna JC, Haxhiu MA, Kutina-Nelson KL, Pundik S, Erokwu B, Yeh ER, Lust WD, Cherniack NS. Decreased energy metabolism in brain stem during central respiratory depression in response to hypoxia. J Appl Physiol 81: 1772-1777, 1996.

Haxhiu MA, Yung K, Erokwu B, Cherniack NS. CO2-induced c-fos expression in the CNS catecholaminergic neurons. Respir Physiol 105: 35-45, 1996.

Hsu SH, Strohl KP, Haxhiu MA, Jamieson AM. Role of viscoelasticity in the tube model of airway reopening. II. Non-Newtonian gels and airway simulation. J Appl Physiol 80: 1649-1659, 1996.

Haxhiu MA, Loewy AD. Central connections of the motor and sensory vagal systems innervating the trachea. J Auton Nerv Syst 57: 49-56, 1996.

Ziegler D, Haxhiu MA, Kaan EC, Papp JG, Ernsberger P. Pharmacology of moxonidine, an I1-imidazoline receptor agonist. J Cardiovasc Pharmacol 27 Suppl 3: S26-37, 1996.

Haxhiu MA, Strohl KP, Cherniack NS. The N-methyl-D-aspartate receptor pathway is involved in hypoxia-induced c-Fos protein expression in the rat nucleus of the solitary tract. J Auton Nerv Syst 55: 65-68, 1995.

Haxhiu MA, Chang CH, Dreshaj IA, Erokwu B, Prabhakar NR, Cherniack NS. Nitric oxide and ventilatory response to hypoxia. Respir Physiol 101: 257-266, 1995.

Martin RJ, Dreshaj IA, Miller MJ, Haxhiu MA. Neurochemical control of tissue resistance in piglets. J Appl Physiol 79: 812-817, 1995.

Cattarossi L, Haxhiu-Poskurica B, Haxhiu MA, Litmanovitz I, Martin RJ and Carlo WA. Carotid bodies and ventilatory response to hypoxia in aminophylline-treated piglets. Pediatr Pulmonol 20: 94-100, 1995.

Dreshaj IA, Miller MJ, Ernsberger P, Haxhiu-Poskurica B, Martin RJ, Haxhiu MA. Central effects of endothelin on respiratory output during development. J Appl Physiol 79: 420-427, 1995.

Haxhiu MA, Dreshaj IA, Erokwu B, Collins LA, Ernsberger P. Effect of I1-imidazoline receptor activation on responses of hypoglossal and phrenic nerve to chemical stimulation. Ann N Y Acad Sci 763: 445-462, 1995.

Hejal R, Strohl KP, Erokwu B, Cherniack NS, Haxhiu MA. Effect of hypoxia on reflex responses of tracheal submucosal glands. J Appl Physiol 78: 1651-1656, 1995.

Cherniack NS, Prabhakar N, Haxhiu M. Possible genomic mechanism involved in control systems responses to hypoxia. Adv Exp Med Biol 393: 89-94, 1995.

Dreshaj IA, Martin RJ, Miller MJ, Haxhiu MA. Responses of lung parenchyma and airways to tachykinin peptides in piglets. J Appl Physiol 77: 147-151, 1994.

Martin RJ, Dreshaj IA, Miller MJ, Haxhiu MA. Hypoglossal and phrenic responses to central respiratory inhibition in piglets. Respir Physiol 97: 93-103, 1994.

Ernsberger P, Haxhiu MA, Graff LM, Collins LA, Dreshaj I, Grove DL, Graves ME, Schafer SG, Christen MO. A novel mechanism of action for hypertension control: moxonidine as a selective I1-imidazoline agonist. Cardiovasc Drugs Ther 8 Suppl 1: 27-41, 1994.

Loewy AD, Franklin MF, Haxhiu MA. CNS monoamine cell groups projecting to pancreatic vagal motor neurons: a transneuronal labeling study using pseudorabies virus. Brain Res 638: 248-260, 1994.

Litmanovitz I, Dreshaj I, Miller MJ, Haxhiu MA, Martin RJ. Central chemosensitivity affects respiratory muscle responses to laryngeal stimulation in the piglet. J Appl Physiol 76: 403-408, 1994.

Haxhiu MA, Dreshaj I, Schafer SG, Ernsberger P. Selective antihypertensive action of moxonidine is mediated mainly by I1-imidazoline receptors in the rostral ventrolateral medulla. J Cardiovasc Pharmacol 24 Suppl 1: S1-8, 1994.

Hejal R, Strohl KP, Erokwu B, Cherniack NS, Haxhiu MA. Pathways and mechanisms involved in neural control of laryngeal submucosal gland secretion. J Appl Physiol 75: 2347-2352, 1993.

Haxhiu MA, Deal EC, Van Lunteren E, Cherniack NS. Central effects of somatostatin and atrial natriuretic peptide on tracheal tone. J Appl Physiol 75: 2353-2359, 1993.

Prabhakar NR, Kumar GK, Chang CH, Agani FH, Haxhiu MA. Nitric oxide in the sensory function of the carotid body. Brain Res 625: 16-22, 1993.

Loewy AD, Haxhiu MA. CNS cell groups projecting to pancreatic parasympathetic preganglionic neurons. Brain Res 620: 323-330, 1993.

Haxhiu MA, Jansen AS, Cherniack NS, Loewy AD. CNS innervation of airway-related parasympathetic preganglionic neurons: a transneuronal labeling study using pseudorabies virus. Brain Res 618: 115-134, 1993.

Litmanovitz I, Martin RJ, Haxhiu MA, Cattarossi L, Haxhiu-Poskurica B, Carlo WA. Regulation of expiratory muscles during postnatal development in anesthetized piglets. J Appl Physiol 74: 2655-2660, 1993.

Haxhiu-Poskurica B, Ernsberger P, Haxhiu MA, Miller MJ, Cattarossi L, Martin RJ. Development of cholinergic innervation and muscarinic receptor subtypes in piglet trachea. Am J Physiol 264: L606-614, 1993.

Cattarossi L, Haxhiu-Poskurica B, Haxhiu MA, Carlo WA. Response of upper airway and chest wall muscles to selective brain stem hypoxia in the newborn. J Appl Physiol 74: 2443-2449, 1993.

Haxhiu MA, Erokwu B, van Lunteren E, Cherniack NS, Strohl KP. Central and spinal effects of sodium cyanide on respiratory activity. J Appl Physiol 74: 574-579, 1993.

Oliven A, Haxhiu M, Kelsen SG. Expiratory muscle activity during pulmonary edema in the anesthetized dog. J Appl Physiol 73: 2062-2068, 1992.

Dick TE, Haxhiu MA, Cherniack NS. Salivary secretion elicited by activation of the parabrachial nuclei in the cat. J Auton Nerv Syst 39: 19-27, 1992.

Haxhiu-Poskurica B, Haxhiu MA, Kumar GK, Miller MJ, Martin RJ. Tracheal smooth muscle responses to substance P and neurokinin A in the piglet. J Appl Physiol 72: 1090-1095, 1992.

Haxhiu MA, Cherniack NS, Mitra J, van Lunteren E, Strohl KP. Nonvagal modulation of hypoglossal neural activity. Respiration 59: 65-71, 1992.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Cherniack NS. Central effects of tachykinin peptide on tracheal secretion. Respir Physiol 86: 405-414, 1991.

van Lunteren E, Arnold JS, Haxhiu MA. Abdominal muscle length during respiratory defensive reflexes. Respir Physiol 86: 199-213, 1991.

Haxhiu MA, Van Lunteren E, Cherniack NS. Influence of ventrolateral surface of medulla on tracheal gland secretion. J Appl Physiol 71: 1663-1668, 1991.

Haxhiu MA, Cherniack NS, Strohl KP. Reflex responses of laryngeal and pharyngeal submucosal glands in dogs. J Appl Physiol 71: 1669-1673, 1991.

Begraca M, Ukmata H, Morris SC, Canhasi B, Haxhiu MA. Study of early appearance of skin lesions in coal gasification workers. Arh Hig Rada Toksikol 42: 287-294, 1991.

Katayama M, Nadel JA, Bunnett NW, Di Maria GU, Haxhiu M, Borson DB. Catabolism of cal­ci­tonin gene-related peptide and substance P by neutral endopeptidase. Peptides 12: 563-567, 1991.

Haxhiu-Poskurica B, Carlo WA, Miller MJ, DiFiore JM, Haxhiu MA, Martin RJ. Maturation of respiratory reflex responses in the piglet. J Appl Physiol 70: 608-616, 1991.

Miric M, Haxhiu MA. [Effect of vitamin C on exercise-induced bronchoconstriction]. Plucne Bolesti 43: 94-97, 1991.

Jakupi M, Dreshaj IA, Mandura I, Haxhiu MA. [Effect of ethanol on tone of isolated smooth muscle of the the pulmonary artery]. Plucne Bolesti 43: 16-20, 1991.

Haxhiu MA, Haxhiu-Poskurica B, Moracic V, Carlo WA, Martin RJ. Reflex and chemical responses of tracheal submucosal glands in piglets. Respir Physiol 82: 267-277, 1990.

Haxhiu MA, Cherniack NS, van Lunteren E. Central action of tachykinins on activity of expiratory pumping muscles. J Appl Physiol 69: 1981-1986, 1990.

Oliven A, Haxhiu MA, Kelsen SG. Distribution of motor activity to expiratory muscles during sciatic nerve stimulation in the dog. Respir Physiol 81: 165-175, 1990.

Mandura I, Jakupi M, Hasbahta V, Dreshaj IA, Haxhiu MA. [Normal values of the diffusing capacity of the lungs in adults]. Plucne Bolesti 42: 178-182, 1990.

Martin RJ, van Lunteren E, Haxhiu MA, Carlo WA. Upper airway muscle and diaphragm responses to hypoxia in the piglet. J Appl Physiol 68: 672-677, 1990.

van Lunteren E, Martin RJ, Haxhiu MA, Carlo WA. Diaphragm, genioglossus, and triangularis sterni responses to poikilocapnic hypoxia. J Appl Physiol 67: 2303-2310, 1989.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS. Effects of tracheal airway occlusion on hyoid muscle length and upper airway volume. J Appl Physiol 67: 2296-2302, 1989.

Haxhiu MA, Deal EC, van Lunteren E, Cherniack NS. Central modulatory effects of tachykinin peptides on airway tone. J Auton Nerv Syst 28: 105-115, 1989.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Cherniack NS, Deal EC. Benzodiazepines acting on ventral surface of medulla cause airway dilation. Am J Physiol 257: R810-815, 1989.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Deal EC, Cherniack NS. Role of the ventral surface of medulla in the generation of Mayer waves. Am J Physiol 257: R804-809, 1989.

Haxhiu MA, Deal EC, Cherniack NS. Influence of respiratory drive on airway responses to excitation of lung C-fibers. J Appl Physiol 67: 203-209, 1989.

Oliven A, Haxhiu M, Kelsen SG. Reflex effect of esophageal distension on respiratory muscle activity and pressure. J Appl Physiol 66: 536-541, 1989.

van Lunteren E, Daniels R, Deal EC, Jr., Haxhiu MA. Role of costal and crural diaphragm and parasternal intercostals during coughing in cats. J Appl Physiol 66: 135-141, 1989.

Cherniack NS, Adams EM, Prabhakar NR, Haxhiu M, Mitra J. Integration of cardiorespiratory responses in the ventrolateral medulla. Prog Brain Res 81: 215-220, 1989.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Cherniack NS. Responses of upper-airway dilating muscles and dia­phragm activity to end-expiratory pressure loading in anesthetized dogs. Respiration 56: 1-10, 1989.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS, Arnold JS. Role of triangularis sterni during coughing and sneezing in dogs. J Appl Physiol 65: 2440-2445, 1988.

Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Trivedi RD, van Lunteren E, Cherniack NS. Tracheal and phrenic responses to neurotensin applied to ventral medulla. Am J Physiol 255: R780-786, 1988.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Deal EC, Cherniack NS. Effect of stimulation of pulmonary C-fiber receptors on canine respiratory muscles. J Appl Physiol 65: 1087-1092, 1988.

Strohl KP, Norcia MP, Wolin AD, Haxhiu MA, van Lunteren E, Deal EC, Jr. Nasal and tracheal responses to chemical and somatic afferent stimulation in anesthetized cats. J Appl Physiol 65: 870-877, 1988.

van Lunteren E, Prabhakar NR, Cherniack NS, Haxhiu MA, Dick TE. Inhibition of expiratory muscle EMG and motor unit activity during augmented breaths in cats. Respir Physiol 72: 303-314, 1988.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS, Arnold JS. Rib cage and abdominal expiratory muscle responses to CO2 and esophageal distension. J Appl Physiol 64: 846-853, 1988.

Arnold JS, Haxhiu MA, Cherniack NS, van Lunteren E. Transverse abdominis length changes during eupnea, hypercapnia, and airway occlusion. J Appl Physiol 64: 658-665, 1988.

Haxhiu MA, Jakupi M, Dreshaj IA, Dokic TD, Ahmetaj H. [The effect of Ca2+ blockers on the response of respiratory tract smooth muscle to bronchoconstrictor and bronchodilator agents]. Plucne Bolesti 40: 3-8, 1988.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Mitra J, Cherniack NS. Comparison of the response of diaphragm and upper airway dilating muscle activity in sleeping cats. Respir Physiol 70: 183-193, 1987.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS. Relation between upper airway volume and hyoid muscle length. J Appl Physiol 63: 1443-1449, 1987.

Haxhiu MA, Strohl KP, Norcia MP, van Lunteren E, Deal EC, Jr., Cherniack NS. A role for the ventral surface of the medulla in regulation of nasal resistance. Am J Physiol 253: R494-500, 1987.

Deal EC, Jr., Haxhiu MA, Norcia MP, van Lunteren E, Cherniack NS. Cooling the intermediate area of the ventral medullary surface affects tracheal responses to hypoxia. Respir Physiol 69: 335-345, 1987.

Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Norcia MP, van Lunteren E, Cherniack NS. Effect of N-methyl-D-aspartate applied to the ventral surface of the medulla on the trachea. J Appl Physiol 63: 1268-1274, 1987.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Arnold JS, Cherniack NS. Respiratory changes in thoracic muscle length during bronchoconstriction. J Appl Physiol 63: 221-228, 1987.

Morris SC, Ukmata H, Begraca M, Canhasi B, Haxhiu MA. Epidemiological data base for a health effects study at a coal gasification plant. Arh Hig Rada Toksikol 38: 149-157, 1987.

van Lunteren E, Mitra J, Prabhakar NR, Haxhiu MA, Cherniack NS. Ventral medullary surface inputs to cervical sympathetic respiratory oscillations. Am J Physiol 252: R1032-1038, 1987.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS. Mechanical function of hyoid muscles during spontaneous breathing in cats. J Appl Physiol 62: 582-590, 1987.

van Lunteren E, Haxhiu MA and Cherniack NS. Effects of respiratory stimulation on alae nasi electromyograms and respiratory changes in length in dogs. Respiration 51: 58-67, 1987.

Haxhiu R, Mandura I, Haxhiu MA. [Variation in 2,3-diphosphoglycerate in relation to the body weight and age of neonates and the age of healthy school-age children and adults]. Plucne Bolesti 39: 85-89, 1987.

Miric M, Mandura I, Haxhiu MA. [Comparative study of the effects of physical exertion on resistance in the lower respiratory tract and nasal resistance in patients with bronchial asthma]. Plucne Bolesti 39: 21-24, 1987.

Haxhiu R, Mandura I, Haxhiu MA. [The significance of organic phosphates in the tissue oxygen supply in neonates with respiratory distress syndrome]. Plucne Bolesti 39: 69-72, 1987.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Prabhakar NR, Mitra J, Cherniack NS. Increased duration of postinspiratory inspiratory activity during augmented breaths in cats. Neurosci Lett 71: 83-88, 1986.

Deal EC, Jr., Haxhiu MA, Norcia MP, Mitra J, Cherniack NS. Influence of the ventral surface of the medulla on tracheal responses to CO2. J Appl Physiol 61: 1091-1097, 1986.

Mitra J, Prabhakar NR, Haxhiu M, Cherniack NS. Comparison of the effects of hypercapnia on phrenic and hypoglossal activity in anesthetized decerebrate and decorticate animals. Brain Res Bull 17: 181-187, 1986.

Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Norcia MP, van Lunteren E, Mitra J, Cherniack NS. Influence of ventrolateral surface of medulla on reflex tracheal constriction. J Appl Physiol 61: 791-796, 1986.

Prabhakar NR, Mitra J, Van de Graaff W, Haxhiu MA, Cherniack NS. Effect of focal cooling of central chemosensitive areas on cerebral ischemic response. Am J Physiol 251: R295-302, 1986.

Zuskin E, Dreshaj I, Jakupi M, Haxhiu MA. Effect of exposure to green coffee dust extract on airway reactivity. Arh Hig Rada Toksikol 37: 205-216, 1986.

Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Norcia MP, Van Lunteren E, Mitra J, Cherniack NS. Medullary effects of nicotine and GABA on tracheal smooth muscle tone. Respir Physiol 64: 351-363, 1986.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS. Stimulation of respiratory changes in alae nasi length by chemoreceptor activation. Respir Physiol 63: 361-373, 1986.

Jakupi M, Djokic TD, Karahoda-Gjurgjeala N, Zuskin E, Haxhiu MA. Effect of ethanol on the isolated airway smooth muscle tone. Acta Med Iugosl 40: 207-214, 1986.

Haxhiu MA, Mitra J, van Lunteren E, Prabhakar N, Bruce EN, Cherniack NS. Responses of hypoglossal and phrenic nerves to decreased respiratory drive in cats. Respiration 50: 130-138, 1986.

Haxhiu MA, Mandura I, Moracic V, Jakupi M, Ahmetaj H. [Bronchial response to prostaglandins (F2 alpha and D2) and leukotrienes in patients with bronchial asthma]. Plucne Bolesti 38: 3-11, 1986.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS. Respiratory changes in nasal muscle length. J Appl Physiol 59: 453-458, 1985.

Haxhiu MA, Mitra J, van Lunteren E, Prabhakar NR, Cherniack NS. Influence of central chemoreceptor afferent inputs on respiratory muscle activity. Am J Physiol 249: R266-273, 1985.

Haxhiu MA, Moracic V. [The role of the ventral surface of the medulla oblongata in the central regulation of airway smooth muscle tone]. Plucne Bolesti 37: 267-274, 1985.

Mandura I, Jakupi M, Haxhiu M. [Relation between the transfer factor and indicators of pulmonary function in patients with chronic obstructive bronchitis]. Arh Hig Rada Toksikol 36: 185-194, 1985.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Cherniack NS, Goldman MD. Differential costal and crural diaphragm compensation for posture changes. J Appl Physiol 58: 1895-1900, 1985.

Mitra J, Prabhakar NR, Haxhiu MA, Cherniack NS. The effects of hypercapnia and cooling the ventral medullary surface on capsaicin induced respiratory reflexes. Respir Physiol 60: 377-385, 1985.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Goldman MD, Cherniack NS. Costal and crural diaphragm and intercostal muscle activity during augmented breaths in cats. Neurosci Lett 56: 283-288, 1985.

Belegu M, Bizjak M, Mandura I, Haxhiu MA. [The significance of organic phosphates in the oxygen supply to tissues during pulmonary insufficiency]. Plucne Bolesti 37: 43-49, 1985.

Haxhiu MA, Cherniack NS. [Response of the hypoglossal and phrenic nerves to the inhibition and stimulation of central chemoreceptors]. Plucne Bolesti 37: 28-36, 1985.

Haxhiu MA, Mitra J, van Lunteren E, Bruce EN, Cherniack NS. Hypoglossal and phrenic responses to cholinergic agents applied to ventral medullary surface. Am J Physiol 247: R939-944, 1984.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Perkins D, Cherniack NS. Effects of CO2 and bronchoconstriction on costal and crural diaphragm electromyograms. J Appl Physiol 57: 1347-1353, 1984.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Mitra J, Cherniack NS, Strohl KP. Comparison of the responses of the diaphragm and upper airway muscles to central stimulation of the sciatic nerve. Respir Physiol 58: 65-76, 1984.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Van de Graaff WB, Strohl KP, Bruce EN, Mitra J, Cherniack NS. Action of nicotine on the respiratory activity of the diaphragm and genioglossus muscles and the nerves that innervate them. Respir Physiol 57: 153-169, 1984.

Cherniack NS, Haxhiu MA, Mitra J, Strohl K, van Lunteren E. Responses of upper airway, intercostal and diaphragm muscle activity to stimulation of oesophageal afferents in dogs. J Physiol 349: 15-25, 1984.

van Lunteren E, van de Graaff WB, Parker DM, Mitra J, Haxhiu MA, Strohl KP, Cherniack NS. Nasal and laryngeal reflex responses to negative upper airway pressure. J Appl Physiol 56: 746-752, 1984.

van Lunteren E, Haxhiu MA, Mitra J and Cherniack NS. Effects of dopamine, isoproterenol, and lobeline on cranial and phrenic motoneurons. J Appl Physiol 56: 737-745, 1984.

Haxhiu MA, van Lunteren E, Mitra J, Cherniack NS. Responses to chemical stimulation of upper airway muscles diaphragm in awake cats. J Appl Physiol 56: 397-403, 1984.

Haxhiu MA, Krasniqi A, Trpković M, Mandura I. [Comparison of the bronchoconstrictive effect of inhaled histamine and physical stress]. Plućne Bolesti 36: 34-39, 1984.

Haxhiu R, Mandura I, Dedovic B, Fehmiu N, Haxhiu MA. [Concentration of serum alpha 1-antitrypsin in newborn infants with pulmonary disorders]. Plucne Bolesti 36: 22-27, 1984.

Haxhiu MA, Rasche B, Zimmermann I, Ulmer WT. Release of histamine and catecholamines in experimental asthma in dogs. Acta Med Iugosl 38: 269-277, 1984.

Haxhiu MA, Deal EC, Jr., Van de Graaff WB, Van Lunteren E, Salamone JA, Cherniack NS. Bronchoconstriction: upper airway dilating muscle and diaphragm activity. J Appl Physiol 55: 1837-1843, 1983.

Haxhiu MA, Cherniack NS, Altose MD, Kelsen SG. Effect of respiratory loading on the relationship between occlusion pressure and diaphragm EMG during hypoxia and hypercapnia. Am Rev Respir Dis 127: 185-188, 1983.

Belegu M, Mandura I, Haxhiu MA. [The effect of hypoxia of various duration on the hematocrit and 2,3-diphosphoglycerate level in the erythrocytes of rats]. Acta Med Iugosl 37: 385-391, 1983.

Jakupi M, Mandura I, Kastrati B, Haxhiu MA. [Concentration of histamine in the sputum of patients with chronic obstructive lung diseases and chronic pulmonary tuberculosis]. Plucne Bolesti Tuberk 35: 103-107, 1983.

Haxhiu MA, Cherniack NS, Altose MD, Kelsen SG. Effect of histamine on respiratory chemosensitivity in conscious goats. Respiration 44: 411-418, 1983.


Punimet e lartpërmendura janë cituar në më se 2300 dorëshkrime, të botuara në revista e të përcjella me recensione. Ka hartuar edhe monografi, si dhe ka dhënë edhe kontribute të tjera profesionale e shkencore në vend dhe jashtë. Në vitet 1992-2003 ka punuar në projekte dhe programe shkencore, të financuara nga Instituti Kombëtar Shëndëtsor i SHBA (National Institut of Health, USA).

Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Esat Mekuli (1916-1993)

Lindi më 17 dhjetor të vitit 1916 në Plavë. Gjimnazin e kreu në Pejë më 1936. studioi veterinarinë në Beograd, ku u diplomua në fillim të vitit 1947. Specializoi parazitologjinë në Zagreb më 1947 dhe 1948. u doktorua në Fakultetin e Veterinarisë të Beogradit me temën “Kontribut për njohjen e piroplazmozave të kafshëve shtëpiake në Kosovë dhe Rrafsh të Dukagjinit”.
Si student i takoi lëvizjes përparimtare. Ishte një nga redaktorët e fletores “Beogradski student”. Mori pjesë në aksionet studentore e demonstrata dhe u burgos, më 1940, në burgun famëkeq “Gllavnjaça” të Beogradit – ku, në fillim të prillit të 1941-s, u amnistua. Pas kësaj punoi veterinar ushtarak në Pejë, ku e zuri edhe okupacioni. Më 1942, për shkak të punës në lëvizjen nacionalçlirimtare, u burgos. Më vonë iu bashkua aradheve partizane dhe një kohë punoi si mjek, e mandej si anëtar i Agjitpropit të Shtabit Operativ të UNÇL dhe APJ për Kosovë dhe Rrafshin e Dukagjinit dhe redaktor i gazetës ilegale Lirija – Sloboda.
Menjëherë pas çlirimit emërohet kryeredaktor i parë i fletores në gjuhën shqipe ndër ne – Rilindja (tani gazetë e përditshme), kurse nga viti 1947 gjer më 1960 punoi si shef i repartit parazitologjik të Institutit të Veterinarisë në Prishtinë. Nga viti 1949 ishte kryeredaktor i revistës së parë thjesht letrare Jeta e re, të cilën e drejton për gati një çerek shekulli, e më vonë edhe kryeredaktor i revistës shkencore-profesionale bujqësore Glasnik (Lajmëtari). Ishte kryeredaktor i revistës shkencore “Biotehnika” dhe kryeredaktor në Redaksinë e Enciklopedisë së Jugosllavisë, e cila botohet edhe në gjuhën shqipe.
Si punonjës, botoi njëmbëdhjetë punime shkencore-profesionale në revista jugosllave dhe të huaja, mandej nga dy libra dhe broshura nga shkenca e mjekësisë veterinare dhe rreth pesëdhjetë artikuj shkencorë-propagandistikë nëpër fletore dhe revista në gjuhën shqipe dhe serbokroate.
Me punën letrare filloi të merret qysh në rininë e hershme, duke bashkëpunuar me revista të rinisë. Pas çlirimit botoi pesë përmbledhje poezish në gjuhën shqipe, gjashtë në gjuhën serbokroate dhe nga një në gjuhën maqedone dhe turke, si dhe më se tetëdhjetë libra përkthimesh.
Ishte punëtor aktiv politiko-shoqëror. U zgjodh deputet i Asamblesë së KNÇL të Kosovës dhe të Rrafshit të Dukagjinit në dy seanca, si dhe deputet i Kuvendit Federativ. Ka qenë kryetar i parë i Shoqatës së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës dhe i ASHAK.
Për veprimtarinë në fushën kulturo-letrare mori, më 1950, Shpërblimin e Qeverisë të RP të Serbisë, mandej atë të Bashkësisë Kulturo-arsimore të KAKM dhe Shpërblimin e Nëntorit të Prishtinës. Për punën në fushën e përkthimeve iu dha Shpërblimi i Dhjetorit të KSA të Kosovës dhe Shpërblimi i SGB Rilindja; po ashtu u shpërblye me Diplomën e Nderit të Lidhjes së Shoqatave të Përkthyesve të Jugosllavisë për meritat në afirmimin e bashkëpunimit ndërrepublikan. Më 1971 mori shpërblimin më të lartë jugosllav – Shpërblimin e AVNOJ-it për letërsi, e më 1974 edhe Shpërblimin e 13 Korrikut të Malit të Zi.
Ishte anëtar i Këshillit të KSA dhe i Këshillit të Federatës.
Vdiq në Prishtinë, më 6. VIII. 1993.

BIBLIOGRAFIA


Libra të botuar :

Për ty, vjersha, Prishtinë 1955, 63, 67.
Dita e re, vjersha, Prishtinë 1966; Shkup 1977.
Avsha ada, vjersha, Prishtinë 1971, 75.
Vjersha, Prishtinë 1973.
Brigjet, vjersha, Prishtinë 1981, 85.
Rini e kuqe, vjersha, Prishtinë 1983.
Na putu, pesme, Bagdala, Krushevac, 1964.
Izmedju voleti i mrzeti, vjersha, Svjetlost, Sarajevë, 1970.
Glasovi vremena, vjersha, NOLIT, Beograd 1974; Gornji Milanovac 1980.
Avsha ada, vjersha, Jedinstvo, Prishtinë 1975.
Pjesme, Izbor i prevod Lj. Rusi, Shkup 1975.
Iki Kiyi (turqisht), vjersha, zgjedhja dhe përkthimi N. Zekerija, Prishtinë -Carigrad 1983.

Përkthimet në gjuhë shqipe:

B. Qopiqi: Patrollxhija, poemë, botuar si libër, nuk është ruajtur, Prizren, fundi i vitit 1944.
V. Majakovski: Lexo e gjezdis Kinë e Paris, poemë (me M. Krasniqin), Prishtinë 1948.
A. S. Pushkini: Përralla mbi gjelin e artë – me M. Krasniqin, Prishtinë 1949.
P. Voranci: Lulet e Shëngjergjit, tregime, Prishtinë 1951, 66.
I. A. Krillovi: Përralla, Prishtinë 1952.
Nga proza jugosllave – me shumë autorë, Prishtinë 1952.
P.P. Njegoshi: Kunora e maleve – me Z. Nekajem, Prishtinë 1952.
Xh. Londoni: I ikuri, roman, me T. Hatipin, Prishtinë 1955.
Shkëndijat e para, zgjedhje nga poezia dhe proza në shqip, me Z. Rexhën, M. Gjevorin dhe V. Shitën, Prishtinë 1956.
V. Filipoviqi: Oda e errët, dramë, premiera në Prishtinë 1956.
S. Jesenini: Ana Snegina, poemë, Prishtinë 1956.
V. Nazori e B. Qopiqi: Tregime nga lektyra shkollore – me T. Hatipin, Prishtinë 1957.
Q. Sijariqi: Bihorasit, roman, Prishtinë 1957.
Ushtari i mirë Shvejku, dramat, sipas romanit të Hashekut, premiera në Prishtinë 1957.
I. Andriqi: Oborri i mallkuar, me T. Hatipin, Prishtinë 1957, 75.
V. Majakovski: Tetori, vjersha, Prishtinë 1958.
S. Jesenini: Rruga ime, vjersha, Prishtinë 1958.
D. Kostiqi: Shpella e shurdhët, roman, Prishtinë 1958.
I. G. Kovaçiqi: Humnera, poemë – me R. Hoxhën, Prishtinë 1958, 78.
A. N. Ostrovski: Pylli, dramë, premiera në Prishtinë 1962.
I. Mauzhuraniqi: Vdekja e Smail-agë Çengiqit, Prishtinë 1963.
B. Nushiqi: Komedi të zgjedhura, me T. Hatipin, Prishtinë 1964.

Përkthime në serbokroatishte:

Pesme gorke i ponosne, poezija Šiptara, FNRJ, NOLIT, Beograd 1962.
S. Hasani: Groždje je počelo da zri, roman, NOLIT, Beograd 1963.
A. Shkreli: Beli karavan, roman, Prosveta, Beograd 1963.
B. Bokshi: U očekivanju, vjersha, Bagdala, Kruševac 1967.
J. Relja: Nita, Bagdala, Kruševac 1968.
A. Podrimja: Dozivi, vjersha, me M. Gashin, Bagdala, Kruševac 1968.
A. Gajtani: Svetlosti u srcu, vjersha, Bagdala, Kruševac 1968.
I. Kadare: General mrtve vojske, roman, Bagdala, Kruševac 1968, Bgd. 1977.
Sedam pesnika Kosova i Metohije, Panorama, Prishtinë-Beograd 1968.
Mi. Đ. Nikola-Miđeni: Slobodni stihovi, vjersha, Jedinstvo, Prishtinë 1968.
F. Gunga: Do rta dobre nade, vjersha NOLIT, Beograd 1973.
Ti pesme naše početak, Tito u poeziji na albanskom, Prishtinë 1975.
R. Qosja: Živa sfinga, dramë, Jedinstvo, Prishtinë 1976.
R. Qosja: Smrt vrega iz očiju, tregime, Narodna knjiga, Beograd 1976.
A. Shkreli: Pesme-Vjersha, dvojezično, Narodna knjiga, Beograd 1976.
Albanske narodne balade, Izbor, Jedinstvo, Prishtinë 1976.
E. Gjerqeku: Tragovi, vjersha (me R. Ismajlin), Novi-Sad 1978.
Oči kamena, Panorama poezije Albanaca Jugoslavije, dvojezično izdanje, Titograd 1978.
A. Gajtani: Ti pesmo, ti ptico daleka, vjersha, Jedinstvo, Prishtinë 1979.
F. Hoxha: Kad proleće kasni, Partizanski dnevnik, 4 jul, Beograd 1979.
B. Nushiqi: Tri njëkatëshe (Tri jednočinke), Prishtinë 1964.
S. Jesenini: Vjersha e poema (Pesme i poeme), Prishtinë 1965.
S. Kulenoviqi: Nana Stojankë e Knezhopojës (Stojanka majka Knežopoljka), poemë, Prishtinë 1966.
Poetët e Bagdallës, Izbor, Prishtinë, 1966.
S. Jesenini: Agu i dritës, vjersha, Prishtinë 1966.
V. Bullatoviqi-VIB-i: Në detin e gjanë, satirë, Prishtinë 1966.
P. Bezruçi: Këngë shleziane, Prishtinë 1967.
J. St. Popoviqi: Skënderbeu, dramë ( me T. Hatipin), Prishtinë 1967.
M. Selimoviqi: Dervishi dhe vdekja, roman, (me T. Hatipin), Prishtinë 1968.
D. Maksimoviq: Kërkoj falje, vjersha, Prishtinë 1968.
R. Zogoviq: Ardhësat. Këngët e Ali Binakut, poemë, Prishtinë 1968.
Që të jesh i lirë, Vietnam ( me I. Kadarenë), Prishtinë 1969.
H. Tahmishçiqi: Të ballafaquar me botën, Antologjia lirike më e re e BeH (1919-69) (me S. Kostarin), Prishtinë 1969.
Sofokliu: Mbreti Edip, dramë, Prishtinë 1969.
V. Kërnjeviq: Tregimtarë të BeH, antologji, (Pripovjedaći BiH, antologija) me S. Kostarin, Prishtinë 1971.
N. Omeragaj: Treni i fundit për në agim, vjersha, Shkup 1975.
S. Asanoviq: Vdekja e hijshme, tregime, 1975.
J. Kashtellan: Kënga e hapur, poemë për Kragujevcin, Prishtinë 1977.
Pishtarët e Tetorit – Poetët e botës për Tetorin dhe Leninin, vjersha, Prishtinë 1977.
Zjarri në breg. Poezi e huaj(me P. Markon), Prishtinë 1977.
M. Kërlezha: Poezi, Prishtinë 1978.
F.G. Lorka: Poezi (me P. Markon), Prishtinë.
P. Neruda: Poezi (me D. Pashku dhe E. Gjerqekun), Prishtinë 1978.
Gj. Skoti: Pa tokë, pa lot, vjersha nga italishtja (me T. Hatipin), Prishtinë 1979.
M. Dervishi: Bejrut, poemë, Fjala, Prishtinë 1982.
S. Kosovel: Integralet, vjersha, Jeta e re, 1982.
M. Martinoviqi: Pulëbardhja e kuqe, përmbledhje me dhjetë vjersha, poema, Koha 5-6, Titograd 1984.

Punime origjinale:

Poezi

Shafrani – lajmëtar i pranverës, poezi në prozë, Rilindja, 1 e 2. I. 1985.
Dashunia ime dhe Lutje mëngjezore, Zëri i rinisë, 5, 1985.
Prijës dhe mësues i popujve tanë, prozë poetike, ZR, 10-4, 1985.
Liria – dritë që nuk shuhet, vargje, Rilindja, më 25.V.1985.
Mome narodu i Triptihom o Planini, iz savremene albanske poezije u Jugoslaviji (Izbor A. Vinca), Sarajevo 1985.

Proza

Naša štampa, Od bolničara do novinara, i iz intervjua Naša štampa br. 357, Beograd, decembra 1985.

PËRKTHIMET

Leka i Madh para Portës së Parajsës, legjendë çifute, Fjala, mars 1985.
Gomaricë e përvuajtur, përrallë çifute, Rilindja, 30 mars 1985.
Cjapi me sy njeriu, legjendë çifute, ZR nr. 15, 1985.
Gejcli kureshtar, kallëzim popullor çifut, Thumbi, nr. 147-48, 1985.
Ari dhe hekuri, nga letërsia gojore çifute, Thumbi, 145, 1985.

POEZI
R. Zogoviq, Pesë vjersha (Ditare e Kolashinit, Nishit mbi Nishavë, Anti-Alesio, Rinia, Mos vdis para se të vdesësh), Koha (Titograd), nr. 3. 1985.
Lerka Shifer – Premec (RS Kroaci), Vjersha nga Kosova (Ulpiana, Graçanica natën, Në gërdhatë), Fjala 15. VIII. 1985.
I. Sarajliq (RS BeH), Po flas për Evropën, Rilindja, 2. XI. 1985.
A. Vuletiq (RS BeH), Dielli në mesnatë (Vetëm dy rrugë janë, Gurthemeli, Dielli në mesnatë, Bredhi i Vitit të Ri në sheshin e qytetit, Ankim Diellit, Shortarqëllues, Edhe unë vrisja, Toka, Mbretëresha e rrugëve), Jeta e re, 6, 1985.

Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Gazmend Zajmi (1936-1995)

Lindi më 20.VI. 1936 në Krumë. Shkollën fillore dhe gjimnazin i kreu në Prizren, ndërsa Fakultetin Juridik dhe shkallën III të këtij fakulteti (drejtimi juridik-politik) i mbaroi në Beograd. Mbrojti disertacionin e doktoratës më 1972 në Fakultetin e Shkencave Politike të Beogradit me tezën: Mbrojtja dhe trajtimi kushtetues-juridik i gjuhëve të pakicave kombëtare në Evropë në mes të dy luftërave botërore.
Pas kryerjes së fakultetit, tre vjet ushtroi detyrën e gjykatësit dhe të kryetarit të Gjyqit të Rrethit të Prizrenit, mandej, me themelimin e Fakultetit Juridik të Prishtinës, më 1961, u zgjodh asistent i këtij fakulteti për lëndën E drejta kushtetuese. Që prej kësaj kohe, përjashtuar periudha e viteve 1963-1967, kur qe sekretar i Kuvendit Krahinor të Kosovës, Gazmend Zajmi punoi vazhdimisht me cilësi pedagogu në Fakultetin Juridik, kryetar i Shoqatës Krahinore të Pedagogëve Universitarë të Kosovës, prorektor dhe rektor i Universitetit të Kosovës në Prishtinë. Për rezultatet e tij në lëmin shkencor, pedagogjik dhe shoqëror – politik u dekorua me Urdhrin e Punës me Kurorë të Artë dhe me Urdhrin e Vëllazërim-Bashkimit me Kurorë të Artë. Ishte pedagog i lëndës Sistemi politik në Fakultetin Juridik dhe i lëndës E drejta kushtetuese në Shkallën III të po këtij fakulteti. Ishte shef i Katedrës së Shkencave Shoqërore-Politike, kryetar i Shoqatës Krahinore të Politikologëve, anëtar i Kryesisë së Lidhjes së Shoqatave të Shkencave Politike të Jugosllavisë, anëtar i Këshillit Ekzekutiv të Shoqatës të së Drejtës Komparative të Jugosllavisë, anëtar i Pleqësisë Federative Juridike, kryetar i Bashkësisë së Universiteteve të Jugosllavisë, anëtar i Komitetit të Përhershëm të Konferencës së Rektorëve të Evropës etj. Ishte në detyrën e këshilltarit shkencor në Institutin për Kërkime Juridike të Fakultetit Juridik të Prishtinës.
Ka rreth 30 punime shkencore, nga të cilat katër me karakter monorafik, si dhe është koautor i librit universitar të Universitetit të Beogradit Društveno-politički sistem Jugoslavije. Në këto punime kryesisht trajtohet problematika e pakicave kombëtare, e aspekteve sociopolitike të pozitës së gjuhëve dhe e autonomisë dhe federalizmit. Në këtë fushë është autor i një varg eseve politike, si dhe njëherësh është autor i tre librave komponimesh dhe i dy librave vargjesh në fushën e krijimtarisë muzikore dhe të poezisë. Mori pjesë në një varg simpoziumesh shkencore të vendit dhe ndërkombëtare, si dhe qe anëtar i Redaksisë së Enciklopedisë Politike në Beograd. Vdiq më 10 mars të vitit 1995 në Zagreb.

BIBLIOGRAFIA

Ustavno-pravna zaštita i tretman jezika nacionalnih manjina u Evropi između dva svetska rata, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Seksioni i Shkencave Shoqërore, Lib. 2, Prishtinë, 1982.
Quelques aspects theoriques de la corelation entre le traitement de minorites nationales dans le droit international et le droit constitutional, Conference internationale sur les minorites, Triestes, 27-31, maggio 1974.
Same observations on the (language) possition of national minorities in Europe after the first ëorld ëar, in connection ëith contempirery problems of national minorities, United Nations S.O. 216/3 (26), United Nations Seminar on the promotion and protection of human rights of national, ehnie and other minorities, Ohrid, Jugoslavija, 1974, “Ohrid Seminar”, 1975, Nova Makedonija.
“L’essenza politica delle miknoranze nazionali” Atti del simposio sui problemi socioeconomici e ambientali degli sloveni in Italia, volume I, Trieste 1978 (The Political Esse of Nationalities (nations Minorities) JP.S.A. Round Teble, Dubrovnik, 1975.
Language equality among the nations and nationalites of Yugoslavia, Nations and nationalities of Yugoslavia, Međunarodna politika, Beograd, 1974.
Od flotantnosti iseljenika do njihove etničke (nacionalne) aglomeracije, Iseljeništvo naroda i narodnosti Jugoslavije i njegove uzajamne veze s domovinom, Zavod za migracije i narodnosti, Zagreb, 1978 (separat).
Aspekti ostvarivanja nacionalne ravnopravnosti u školstvu, Simpozijum 76, Novi Sad 76, SFR Jugoslavija, Novi Sad 1977.
Ustavni zakon SAP Kosova i ravnopravnost jezika, Përmbledhje punimesh 1961-1971, Fakulteti Juridik-Ekonomik, Prishtinë, 1972.
Nacionalne manjine u državnoj regulativi bivše Jugoslavije, Fakulteti Juridik i Prishtinës, Prishtinë 1974 (separat).
Jezik kao jedan od činilaca bića i položaja narodnosti, Federalizam i nacionalno pitanje, Zbirka radova, Savez udruženja za političke nauke Jugoslavije, Beograd, 1971.
(A nyelv mint a nemzetiseglenyenek es helyzetenek tenyezoje) Anyanyelv – A llaninyelv, Forum Knyvkiado.
Aspektet teorike mbi gjuhën si një ndër faktorët e qenies dhe pozitës së kombësive, Përparimi 3/71.
Socialistička misao i ravnopravnost jezika, Socijalizam – časopis Saveza komunista Jugoslavije, 10 tetor 1968.
Functions and aspects of the balanced and effective development of the universities of developing countries and/or regions, International Association of Universities. Seventh general conference, Manila 1980, documents.
Nelogičnost u mehaničkoj paraleli izmedju teorije o odumiranju države i teorije o odumiranju nacije, Socijalizam u svetu, Međunarodni časopis marksističke i socijalističke misli, Beograd, 1980, nr. 20.
The relations of the Class and the national in the Political Sistem of Socialism, “Sociolism in the Ëorld”, Cavtat, 1977, Yugoslavia, number 6.
Format e barazisë së gjuhëve gjatë lëvizjes dhe Luftës Nacionalçlirimtare në Kosovë, Përparimi, nr. 6, Prishtinë 1971.
Disa aspekte metodologjike dhe konkluduese lidhur me studimin e pozitës së gjuhëve të pakicave kombëtare në Evropë midis dy luftërave botërore, Përparimi, nr. 4, 1972.
Pozita e gjuhëve në Krahinën Autonome të Kosovës në periudhën 1945-1970 (periudha 1945-1953), Përparimi, nr. 7, 1971.
Pozita e gjuhëve në Krahinën Autonome të Kosovës në periudhën 1945-1970 II Periudha 1963-1968, Përparimi, nr. 8, 1971.
Mbi aspektet dhe problemet sociologjike t’urbanizmit e t’urbanizimit, Përparimi nr. 7, 1967.
Kushtetuta e Krahinës në vend të Ligjit Kushtetues, Përparimi, viti XIX, nr. 7-8.
Neka zapažanja o osnovama autonomije u našem društveno-političkom sistemu Autonomne pokrajine u Jugoslaviji, Institut za uporedno pravo, Beograd, 1967.
Barazia e gjuhëve (Monografi në botim të Përparimit), Prishtinë, 1968.
Disa çështje nacionale në Kosovë në dritë të Traktatit të Senzhermenit, Simpozium i Entit Krahinor të Historisë: Kosova gjer në vitin 1912 (dokumentacion).
Marksizmi dhe vetëqeverisja, Përparimi, nr. 2/75.
L’autogestion. Dokuments. Centre International de coordination des Rexherches sur l’autogestion (CICRA) Paris, septembre, 1977.
National minorities in space and time – the United Nations and National Minorities, X th World Congress of International Political Science Associatin. Edinburgh, Scotland, 1976, documents. (në gjuhën sllovene: Teorija in Praksa 12/76, Ljubljana.
Nacionalni faktor i društveni progres, Konferenca VII ndërkombëtare: “Nauka i društvo” – Science and society – dokumenti, Portorozh, 1976.
Položaj i uloga narodnosti u SFRJ, Libri universitar i grupit të autorëve: Politički sistem SFRJ – Beogradski univerzitet, Rad, 1975.
Vepra: I, II, III, botim i ASHAK, 2000

Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Fehmi Agani (1932-1999)

Lindi më 23 janar 1932 në Gjakovë, ku mbaroi shkollimin fillor, ndërsa të mesmin e kreu në Prishtinë. Studimet për filozofi i mbaroi në Universitetin e Beogradit. Studimet pasuniversitare në shkencat politike i mbaroi poashtu në Universitetin e Beogradit, duke marrë gradën shkencore Magjistër i shkencave politike me temën Pjesëmarrja e punëtorëve në procesin e vendimmarrjes në Gjermani, më 1965. Gradën doktor i shkencave të sociologjisë e mori në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Prishtinës më 1973, duke mbrojtur me sukses tezën Partitë dhe grupet politike në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në vitin 1951, iu kundërvua politikës së turqizimit të shqiptarëve dhe për herë të parë u konfrontua me PKJ.
Edhe pse shumë i ri, u rreshtua në anën e LNÇ-së dhe të aleancës antifashiste. Ngjarjet e mëdha politike, veçanërisht ato të vitit 1981 e këndej, bënë që pikëpamjet dhe qëndrimet e tij politike gjithnjë e më tepër të marrin formën e social-demokracisë moderne perëndimore.
Në fund të viteve ’50 dhe në fillim të viteve ’60 punoi profesor i shkollave të mesme në Gjakovë dhe në Prishtinë, ndërsa më vonë gazetar dhe redaktor i politikës së jashtme në gazetën Rilindja. Në vitet ’60 nisi punën ligjërues i sociologjisë në Fakultetin Filozofik, ku luajti një rol të dorës së parë për zgjerimin e mësimdhënies në gjuhën shqipe dhe për zhvillimet e mëvona të përgjithshme shoqërore.
Në vitin 1967 u zgjodh drejtor themelues i Institutit Albanologjik të Prishtinës. Më vonë u zgjodh prodekan dhe dekan i Fakultetit Filozofik të Universitetit të Prishtinës.
Ishte themelues i Degës së Sociologjisë dhe të Filozofisë në Fakultetin Filozofik dhe i Institutit të Sociologjisë të këtij fakulteti. Ishte kryeredaktor i revistave Studia Humanistica dhe Thema.
Në vitin 1978 mori Shpërblimin e Dhjetorit për studimet e tij shkencore.
Pas vitit 1981, për shkak të mospajtimeve me vlerësimin dhe me qëndrimet e politikës ndaj demonstratave dhe ndaj çështjes shqiptare në Jugosllavinë e atëhershme, ishte në trysni të përhershme politike, ndërsa më 1984 iu mor e drejta të jepte mësim.
Ishte nënkryetar i Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe ndër kryesorët në hartimin e dokumenteve të rënëdsishme për Kosovën.
Më 1993 u zgjodh anëtar korrespondent, ndërsa më 1996 anëtar i rregullt i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës.
Akademik Fehmi Agani ishte bartës i shumë dekoratave, ndër të cilat edhe i Dekoratës Urdhri i Lartë Skënderbeg me të cilën e dekoroi presidenti i Shqipërisë dhe Urdhri i Lidhjes së Prizrenit me të cilën e ka dekoruar kryetari i Kosovës.
Për idetë dhe angazhimet e tij për çlirimin e Kosovës, u vra afër Lipjanit nga forcat ushtarake e policore serbe më 6 maj 1999 .

BIBLIOGRAFIA

Librat:

Në rrjedha të mendimit sociologjik, Prishtinë, 1990 (një histori e veçantë e mendimit sociologjik). Demokracia, kombi, vetëvendosja, Dukagjini, Pejë, 1994.
Pavarësia – shpresa sdhe gjasë, Dukagjini, Pejë, 1999.
Ka lënë të botuara shumë studime sociologjike, politologjike, nëpër periodik në gjuhët shqipe, serbokroate dhe angleze. Ka lënë dorëshkrim monografinë Partitë dhe grupet politike në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe shkrime të tjera.
Në vitin 2002, në 70-vjetorin e lindjes së tij, Shtëpia botuese Dukagjini botoi Veprat në 8 vëllime:
Vepra 1, Në rrjedha të mendimit sociologjik, f. 1-375.
Vepra 2, Për shoqërinë civile, f. 1-411.
Vepra 3, Demokracia, kombi, vetëvendosja, f. 1-376.
Vepra 4, Partitë dhe grupet politike në Shqipëri (1939-1945), f. 1-486.
Vepra 5, Sindikatat gjermane dhe shkrime të tjera, f. 1-304.
Vepra 6, Gjuha e dhunës dhe zëri i arsyes, f. 1-437.
Vepra 7, Pavarësia- gjasa dhe shpresë, f. 1-487.
Vepra 8, Intervista, reagime, f. 1-386.

Botoi edhe shumë studime, artikuj, trajtesa e polemika në organe të ndryshme shkencore, në revista dhe gazeta në gjuhën shqipe dhe në gjuhë të tjera.

Ata që lanë gjurmë në shkencë dhe atdhetarizëm:Ali Hadri Akademik (1928-1987)

Lindi më 3 mars 1928 në Lushnjë. Shkollën fillore dhe të mesmen i mbaroi në Gjakovë. U diplomua në vitin 1956 në Fakultetin Filozofik të Beogradit dhe pastaj po aty u magjistrua në vitin 1960. Disertacionin e doktoratës Lëvizja nacionalçlirimtare në Kosovë 1941-1945 e mbrojti në Fakultetin Filozofik të Prishtinës në vitin 1970. Ishte dekan i Fakultetit Filozofik të Prishtinës, profesor ordinar i Universitetit të Prishtinës dhe drejtor i Institutit të Historisë të Kosovës. Ishte drejtor i revistës “Përparimi”, kryeredaktor i revistës “Gjurmime albanologjike” (seria historike) dhe kryeredaktor i revistës “Kosova”. Për shumë vite i drejtoi studimet pasuniversitare dhe udhëhoqi shumë magjistrantë dhe doktorantë.
Ishte delegat i Kuvendit Krahinor të Punës Shkencore, anëtar i Këshillit të Koordinimit të Shkencës dhe të Teknologjisë të Jugosllavisë, anëtar i Këshillit Ekzekutiv të shoqatës jugosllave Shkenca dhe shoqëria, kryetar i Lidhjes së Shoqatave të Historianëve të Jugosllavisë dhe bashkëpunëtor i një numri revistash historike.
Në fushën e shkencës së historisë botoi, duke filluar nga viti 1957, qindra punime. Botoi dhjetë vepra monografike dhe shumë tekste të historisë së popullit shqiptar për shkollën fillore dhe për shkollën e mesme. Ka marrë pjesë me referate e koreferate në simpoziume dhe në tubime të tjera shkencore.
Në pjesën më të madhe të punimeve të tij trajtohen probleme të historisë së popullit shqiptar, të historisë së Lëvizjes Nacionalçlirimtare të Kosovës, të historisë së Kosovës midis dy luftërave, po ka edhe punime që janë kontribut në historinë e përgjithshme dhe në metodologjinë e historisë.
Për punën e tij shkencore e kulturore-shoqërore iu dha dy herë Shpërblimi Krahinor i Dhjetorit; u dekorua me Urdhrin e Meritave për Popull me Rreze të Argjendta dhe me Urdhrin e Punës me Flamur të Kuq. Ishte pjesëmarrës i Lëvizjes Nacionalçlirimtare nga gjysma e dytë e vitit 1941, një herë si pionier e pastaj si skojist.
Vdiq në Pejë, më 2 dhjetor 1987.

BIBLIOGRAFIA

I. LIBRA

Pasqyrë e historisë nacionale shqiptare (bashkautor Milan Perkaj), Prishtinë 1960.
Autonomna Pokrajina Kosovo (bashkautor Dushan Pejanoviq), Beograd, 1967.
Đerđ Kastriot Skenderbek i njegova epoha, Shkup, 1968.
Lëvizja nacionalçlirimtare në Kosovë 1941-1945, Prishtinë, 1971.
Narodnooslobodilački pokret na Kosovu 1941-1945, Beograd, 1973.
Kritikë historiografike I, Shkup 1973.
Gjakova në Lëvizjen nacionalçlirimtare, Prishtinë, 1974.
Këshillat nacionalçlirimtare në Kosovë 1971-1945, Prishtinë, 1974.
Narodnooslobodilački odbori na Kosovu 1941-1945, Prishtinë, 1975.
Đakovica u NOP-u, Prishtinë, 1976.
Ali Kelmendi (1900-1939), Prishtinë, 1984.
Marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave, ASHAK, 2003.

II. PUNIME TË TJERA

Pjesëmarrja e popujve të Kosovë-Metohisë në Luftën Nacionalçlirimtare dhe në revolucionin popullor të Jugosllavisë, Përparimi, 1957, nr. 6, f. 357-374.
Pjesëmarrja e popujve të Kosovë-Metohisë në Luftën Nacionalçlirimtare dhe në revolucionin popullor të Jugosllavisë, (vazhdim), Përparimi, 1957, nr. 7-8, f. 456-467.
Beteja e Sutjeskës, Përparimi, 1958, nr. 6, 7. 380-385.
Lufta iliro-romake dhe kryengritja e madhe e ilirëve, Përparimi, 1958, nr. 7-8, f. 491-496.
Lëvizja nacionalçlirimtare e Gjakovës, Përparimi, 1958, nr. 9, f. 604-617.
Lëvizja nacionalçlirimtare e Gjakovës (vazhdim), Përparimi, 1958, nr. 10, f. 679-692.
Mbledhja II e Këshillit Antifashist të Çlirimit Nacional të Jugosllavisë –AVNOJ-it, Përparimi, 1958, nr. 11-12, f. 739-745.
Lëvizja punëtore në vendet jugosllave në fund të qindvjetëshit të shek. XIX, Përparimi, 1959, nr. 2, f. 95-104.
Partitë dhe organizatat socialdemokrate në vendet jugosllave, Përparimi, nr. 3-4, f. 169-180.
Partia Komuniste e Jugosllavisë prej vitit 1919-1929, Përparimi, 1959, nr. 5, f. 288-302.
Partia Komuniste e Jugosllavisë prej vitit 1919-1941, Përparimi, 1959, nr. 6, f. 371-384.
Partia Komuniste e Jugosllavisë – organizuese dhe udhëheqëse e Luftës Nacionalçlirimtare dhe e revolucionit popullor, Përparimi, 1959, nr. 7-8, f. 451-464.
Demonstratat e përgjakshme të majit në Pejë, Përparimi, 1959, nr. 9, f. 577-584.
Këshillimi i Komitetit Krahinuer të PKJ për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1959, nr. 10, f. 659-674.
Konferenca e pestë dhe organizata e PKJ në Kosovë-Metohi, Përparimi, 1959, nr. 11, f. 731-739.
Aradhat e para partizane në Kosovë-Metohi, Përparimi, 1960, nr. 1-2, f. 15-27.
Dy vllaznit Zajmi, Përparimi, 1960, nr. 5, f. 324-331.
Dy çashtje nga historia e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, Përparimi, 1960, nr. 9, f. 578-586.
Këshillimi i Komitetit Krahinuer të PKJ për Kosovë-Metohi në korrik 1942, Përparimi, 1960, nr. 12, f. 837-853.
Këshillimi i dhetorit i Komitetit Krahinuer të PKJ për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1961, nr. 1-2, f. 3-17.
Kushtet dhe përgatitjet për LNÇ të popujve të Jugosllavisë, Përparimi, 1961, nr. 4, f. 211-222.
Lëvizja nacionalçlirimtare në Jugosllavi në gjysmën e dytë të vitit 1941, Përparimi, 1961, nr. 6, 7. 317-382.
Këshillimet e Komitetit Krahinor të PKJ për Kosovë-Metohi në vitin 1941, Përparimi, 1961, nr. 10, f. 659-671.
Këshillimi i Nandorit, Përparimi, 1961, nr. 11, f. 739-754.
Roli i PKJ në zgjidhjen e çështjeve themelore të revolucionit tonë socialist, Përparimi, 1961, nr. 12, f. 827-839.
Këshillimi Krahinuer i Gushtit, Përparimi, 1962, nr. 7-8, f. 496-500.
Prilog rasvetlavanju Skenderbegove epohe, Gjurmime albanologjike, 1962, nr. 1, f. 119-147.
Kosovë-Metohija në luftën mbrojtëse të prillit, Përparimi, 1963, nr. 3, f. 152-166.
Politika e frontit popullor, Përparimi, 1963, nr. 5-6, f. 325-378.
Lëvizja klasore sindikale në Kosovë e Metohi, Përparimi, 1963, nr. 8, f. 522-530.
Formimi dhe roli i Këshillit nacionalçlirimtar për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1963, nr. 9, f. 587-601.
Formimi dhe roli i Këshillit nacionalçlirimtar për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1963, nr. 10, f. 685-700.
Veprimtaria e Këshillit nacionalçlirimtar për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1963, nr. 11-12, f. 766-777.
Puna në vijën ushtarake dhe terorizmi i komunistëve në Kosovë-Metohi gjatë kohës së Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1964, nr. 4, f. 219-228.
Zanafillet e lëvizjes puntore, veprimtaria legale dhe përtrimja e Organizatës së PKJ në Kosovë e Metohi, Përparimi, 1964, nr. 5, f. 309-321.
Konsolidimi, zgjanimi dhe forcimi i organizatave të PKJ në Kosovë-Metohi (1937-1941), Përparimi, 1964, nr. 7-8, f. 431-442.
Marrëdhaniet agrare dhe lufta e PKJ në Kosovë-Metohi kundër reformës agrare të padrejtë të Jugosllavisë borgjeze, Përparimi, 1964, nr. 9-10, f. 589-599.
Sistemi okupues në Kosovë-Metohi, Përparimi, 1964, nr. 11-12, f. 678-704.
Rrethanat ekonomike-shoqnore, politike, nacionale dhe kulturore në Kosovë-Metohi në kohën e Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1965, nr. 1-2, f. 27-40.
Rrethanat shoqnore, politike, nacionale e kulturore në Kosovë-Metohi në kohën e Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1965, nr. 3-4, f. 162-185.
Rrethanat shoqnore, politike, nacionale e kulturore në Kosovë-Metohi në kohën e Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1965, nr. 5, f. 278-294.
Nacionalno ugnjetavanje šiptarske narodnosti i stav KPJ za nacionalna prava šiptara za vreme stare Jugoslavije, Gjurmime albanologjike, 1965, nr. 2, f. 145-168.
Vështrim mbi njisitë kronologjike për LNÇ të Kosovë-Metohisë në librin “Hronologija oslobodilačke borbe naroda Jugoslavije 1941-1945”, Përparimi, 1965, nr. 6, f. 412-429.
Vështrim mbi njisitë kronologjike për LNÇ të Kosovë-Metohisë në librin “Hronologija oslobodilačke borbe naroda Jugoslavije 1941-1945”, Përparimi, 1965, nr. 7-8, f. 510-536.
Okupacioni sistem na Kosovu i Metohiji, JIČ, 1965, nr. 2, f. 39-60.
Primedbe na hronološke jedinice o NOB-u na Kosovu i Metohiji, Vjetari i Arkivit Shtetëror Krahinor, 1965, I, f. 198-225.
Orientimi i PKJ dhe aktiviteti i saj politik n’organizimin e LNÇ në Kosovë e Metohi më 1941, Përparimi, 1966, nr. 8, f. 650-660.
Disa çashtje nga historija nacionale shqiptare, Përparimi, 1966, nr. 9-10, f. 749-763.
Lufta e PKJ më 1941 për unitetin e masave në Kosovë e Metohi, Përparimi, 1966, nr. 11-12, f. 896-901.
Kosovo i Metohija u Kraljevini Jugoslaviji, “Istorijski glasnik”, 1967, nr. 1-2, f. 51-84.
Kontribut për ndriçimin e epokës së Skënderbeut, Përparimi, 1967, nr. 3. f. 241-273.
Kontribut për ndriçimin e Lidhjes së Prizrenit 1878-1881, Përparimi, 1967, nr. 4, f. 413-444, nr. 5, f. 555-580.
Prilog rasvetljavanju Prizrenske lige 1878-1881, Përparimi, 1967 (numër jubilar në serbokroatisht), f. 23-69.
Jehona dhe ndikimi i Revolucionit të madh socialist të tetorit në Kosovë e Metohi më 1917-1941, Përparimi, 1967, nr. 9-10, f. 1106-1131.
Partija komuniste e Jugosllavisë në Kosovë e Metohi deri në luftën e prillit të vjetit 1941, Përparimi, 1967, nr. 11-12, f. 1318-1338.
Pokret otpora u Albaniji 1939-1944, Pokreti otpora u Evropi, Beograd, 1968, f. 17-32.
Pozita dhe gjendja e Kosovës në Mbretërinë e Jugosllavisë (1918-1941), Gjurmime albanologjike, 1968, nr. 2, f. 163-194.
Politika Narodnog fronta i aprilski rat na Kosovu i Metohiji, Bul. i Fak. Filozofik në Prishtinë, 1968, V, f. 423-446.
Pasqyrë e lëvizjes çlirimtare shqiptare në epokën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut (1443-1468), Përparimi, 1968, nr. 2, f. 189-265.
Pasqyrë e historisë së PKJ në Kosovë (1941-1945), Përparimi, 1969, nr. 2-3, f. 123-153.
Nacionalni pokret albanskog naroda od 30-ih godina XIX veka do kraja 1912. godine, Beograd, 1969, f. 127-152.
a) Nacionalni pokret albanskog naroda 30-tih godina XIX veka do kraja 1912.
b) Albanska narodnost u Jugoslaviji od 1918. do 1941. godine i njeno učešće u NOB Jugoslaviji (187-210).
c) Narodnosolobodilačka borba u Albaniji i prve godine posle ratnog razvitka (211-232).
Rrethanat historike në kohën e Kongresit të Manastirit, Gjurmime albanologjike, 1969, nr. 1, f. 7-12.
Rëndësi historike e lëvizjes çlirimtare në epokën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, Simpoziumi për Skënderbeun, 1969, f. 9-22.
Stvaranje, razvoj i karakteristike narodnooslobodilačkih odbora na Kosovu, 1970, nr. X, f. 183-257.
Periodizimi i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, Gjurmime albanologjike –Seria e shkencave historike, nr. I, 1971, f. 23-32.
Formimi, zhvillimi dhe karakteristikat e KNÇ në Kosovë, KPJ dhe pushteti revolucionar në Kosovë, Prishtinë, 1971, f. 11-86.
Savetovanje oblasnog komiteta PKJ za Kosovo i Metohiju u toku NOP, KPJ i revolucionarna vlast na Kosovu, 1971, f. 143-181.
Politika Kombëtare e PKJ në Kosovë 1918-1944, Përparimi, 1971, nr. 2, f. 89-110.
LNÇ dhe qëndrimet e PKJ rreth çështjes kombëtare në Kosovë më 1943, Përparimi, 1971, nr. 3, f. 197-204.
Një vështrim kritik mbi memoaret e Svetozar Vukmanoviq-Tempos, Përparimi, 1971, nr. 7, f. 586-606, nr. 9, f. 857-876, nr. 12, f. 1134-1152.
Historiografia jugosllave mbi shtetin ilir, Gjurmime albanologjike – Seria e shkencave historike, 1972, nr. II, f. 29-38.
Gjakova prej themelimit deri më 1941, Kosova, 1972, nr. 1, f. 371-456.
Kritički osvrt na memoare Svetozara Vukmanovića Tempa, Kosovo, 1972, nr. 1, f. 457-504.
Fraksionizimi dhe lufta antifraksioniste në Kosovë 1937-1941, Buletin i Muzeut të Kosovës, 1972, nr. XI, f. 301-320.
Specifika e Lëvizjes nacionalçlirimtare të Kosovës 1941-1945, Kosova, 1973, nr. 2, f. 3-23.
Borba za jedinstvo masa na Kosovu u vreme Narodnooslobodilačkog pokreta 1941-1945, Kosovo, 1973, nr. 2, f. 3-23.
Rëndësia e vendimeve të Seancës së Dytë të KAÇKJ për zhvillimin e Lëvizjes nacionalçlirimtare në Kosovë, Përparimi, 1973, nr. 11-12, f. 979-993.
Značaj odluka Drugog zasedanja AVNOJ-a za razvitak Narodnooslobodilačkog pokreta na Kosovu, “Obeležja”, 1973, nr. 6, f. 11-26.
Istorijska dimenzija autonomije na Kosovu, Studia Humanistica, 1974, nr. I, f. 137-139.
Rëndësia historike e Lëvizjes Çlirimtare në epokën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, Seminari i Kulturës Shqiptare për të Huaj, Prishtinë, 1975, nr. 1, f. 13-29.
Kosovo u ratu i revoluciji, Srbija u ratu i revoluciji 1941-1945, Beograd, 1976, f. 415-460.
Kosovo – Istorija, činjenice o Kosovu, Beograd, 1976, f. 18-25.
Formimi i Komitetit Krahinor të PKJ dhe puna e tij në përgatitjen e KPJ në Kosovë për misionin revolucionar, Përparimi, 1977, nr. 6, f. 636-653.
NOB na Kosovu, Ustanak i revolucija naroda i narodnosti Jugoslavijie, Beograd 1977, f. 127-140.
Lufta Nacionalçlirimtare në Kosovë 1941-1945, Jehona, 1977, nr. 9-10, f. 1241-1253.
Specifika e Lëvizjes nacionalçlirimtare të Kosovës, Horizontet e historisë, 1977, nr. 1, f. 111-127.
Lidhja e Prizrenit në Historiografinë Jugosllave, Përparimi, 1978, nr. 4, f. 446-473.
Lidhja e Prizrenit 1878-1881 (kryereferat në Konferencën e 100-vjetorit të Lidhjes së Prizrenit).
Filip Filipoviqi për shqiptarët (referat në Simpoziumin për Filip Filipoviqin).
Sistemi i pushtimit fashist në Kosovë (1941-1944), Kosova, 1978, f. 3-78.
Zajedno s Živko Avramovskim i Miloradom Vavićem, Okupacioni sistem u Kosovskoj Mitrovici i okolini, Kosova, 1978, f. 209-297.
Okupacioni sistem u Djakovici i okolini, Kosova, 1978, f. 429-457.
NOB na Kosovu, Horizonti istorije, Prishtinë, 1978, f. 75-87.
Rëndësi historike e Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, Seminari i Kulturës Shqiptare për të Huaj, Prishtinë, 1978, nr. 4.
NOP na Kosovu 1941-1945, Beograd, 1978.
Tito për Kosovën – Kosova për Titon, në librin: “Tito për Kosovën-Kosova për Titon”, Prishtinë, 1979, f. 35-49.
Tito o Kosovu – Kosovo o Titu, në librin: “Tito për Kosovën-Kosova për Titon”, Prishtinë, 1979, f. 51-64.
Gjendja organizative dhe vija e PKJ në Kosovë gjatë LNÇ 1941-1945, Përparimi, 1979, nr. 2, f. 155-189.
Së bashku me Zhivko Avramovskin – Redaktimi dhe njësimi i tekstit të monografisë “Mitrovica dhe rrethina”, Mitrovicë, 1979, f. 442.
Zajedno s Živko Avramovskim – Redaktura i ujednačavanje teksta monografije “Kosovska Mitrovica i okolina”, Mitrovicë, 1979, f. 430.
Së bashku me M. Vaviqin, Rrethanat shoqërore-ekonomike, politike, kulturo-arismore dhe shëndetësore në Kosovë në periudhën midis dy luftërave botërore, në librin: Mitrovica dhe rrethina, Mitrovicë, 1979, f. 113-126.
PKJ dhe lëvizja punëtore revolucionare më 1934-1941, Po aty, f. 204-255.
Së bashku me M. Vaviqin, Lufta e prillit, Po aty, f. 255-262.
Së bashku me M. Vaviqin, Organizimi i Lëvizjes Nacionalçlirimtare dhe i kryengritjes së armatosur, Po aty, f. 111-139.
Së bashku me M. Vaviqin, Zhvillimi i Lëvizjes nacionalçlirimtare, Po aty, f. 339-382.
Së bashku me M. Vaviqin, Mitrovica dhe rrethina në Lëvizjen nacionalçlirimtare 1943-1945, Po aty, f. 382-431.
Së bashku me M. Vaviqin, Društveno-ekonomske, političke, kulturno-prosvetne i zdravstvene prilike, në librin: Kosovska Mitrovica i okolina, Mitrovicë, 1979, f. 107-119.
Së bashku me M. Vaviqin, PKJ i revolucionarni radnički pokret 1934-1941, Po aty, f. 196-247.
Së bashku me M. Vaviqin, Aprilski rat, Po aty, f. 247-253.
Së bashku me M. Vaviqin, Organizovanje NOP i oružanog ustanka, Po aty, f. 301-327.
Së bashku me M. Vaviqin, Razvoj NOP-a, Po aty, f. 327-370.
Së bashku me M. Vaviqin, Kosovska Mitrovica i okolina u narodnooslobodilačkom pokretu 1943-1945, Po aty, f. 370-419.
Rëndësia historike e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në librin: Konferenca Kombëtare e 100-vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Tiranë, 1979.
Klasa punëtore e Mitrovicës dhe e rretheve të saj në revolucionin socialist, Mitrovicë, 1979, f. 273-291.
Radnička klasa Kosovske Mitrovice i okoline u socijalističkoj revoluciji, Mitrovicë, 1979, f. 291-307.
Linja e PKJ-së në formimin e fuqive të armatosura revolucionare të LNÇ-së dhe zbatimi i saj në kushtet specifike të Kosovës, Kosova, 1980/81, nr. 9-10, f. 19-29.
Lëvizja punëtore dhe PKJ në Kosovë gjer në Luftën e Prillit 1941, Seminari për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1980, nr. 6, f. 45-69.
Pushteti ushtarak në Kosovë më 1945, Kosova, 1980/81, nr. 9-10, f. 569-572.
O NOR-u na Kosovu, Leksikon NOR-a i Revlucije u Jugoslaviji 1941-1945, Beograd, 1980.
O radničkom pokretu i KPJ na Kosovu, Hronologija radničkog pokreta i SKJ 1919-1979, Beograd, 1980.
Titov doprinos teoriji i praksi rešavanja nacionalnog pitanja u Jugoslaviji, Tito i revolucija, Beograd, 1980.
Lëvizja nacionalçlirimtare në Kosovë më 1941, Përparimi, 1981, nr. 5, f. 365-386.
Gjakova në LNÇ më 1941, Përparimi, 1981, nr. 5, f. 387-405.
Djakovica u NOB 1941, Vjetari, 1981, Numër jubilar, f. 85-109.
Përgjigje vërejtjeve lidhur me tekstet historike të njësive “Shqiptarët” dhe “Marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave” në Enciklopedinë e Jugosllavisë, Kosova, 1982, nr. 11, f. 217-259.
KPJ NA Kosovu 1919-1941, Studime, Prishtinë, 1983, f. 47-127.


Në këtë bibliografi nuk janë përfshirë tekstet e historisë për shkollat fillore dhe të mesme, si dhe artikujt e shumtë të botuar në “Rilindja”, “Fjala”, “Zëri i rinisë”, “Jedinstvo”, etj.