Nga Artur Zheji
Edi Ramën e kam pasur mik të vjetër rinie dhe ajo ishte një miqësi e thellë, që do s’do, lë gjurmën e vet për gjithë jetën. Kam qenë krah tij në shumë raste kritike opozitare, sepse kam besuar tek intelekti i tij i rafinuar, që do të rafinonte shumë skorie agresive dhe acide të politikës shqiptare.
Ishte esenciale fitorja e tij në krye të Bashkisë së Tiranës në vitin 2007, për të balancuar pushtetin e stërmadh dhe agresiv të qeverisë “Berisha 1”, e për këtë, beteja për dhe pro Ramës kryetar Bashkie të Tiranës, si kryetar të PS, na gjeti jo rastësisht në të njëjtën llogore. Por kam qenë edhe ashpërsisht kundër, kur pikërisht në mandatin e fundit si kryebashkiak, pothuajse e humbi krejt betejën e tij qytetndërtuese për Tiranën.
Kam qenë kundër tij në ndryshimet kushtetuese të vitit 2008, si edhe kundër ndryshimit të Ligjit zgjedhor në po atë vit. Ishte viti i Gërdecit, kur Berisha, me imazh publik të dërrmuar, i ngriti Ramës një “kurth politik” ekselent, duke i gudulisur ambicien si lider vetmitar të së Majtës dhe duke çarë koalicionin e fitimtarëve të deriatëhershëm, Rama-Meta.
Që edhe solli më pas, në zgjedhjet vendore të vitit 2009, fillimin e një armiqësie së paku 3-vjeçare ndërmjet Metës dhe Ramës, e duke larguar kësisoj të Majtën shqiptare edhe për 4 vite të tjera nga qeverisja.
Tani, ndoshta në mënyrë shumë të personalizuar, unë mendoj se Edi Rama ndodhet në një udhëkryq, i cili është sa politik, aq edhe ekzistencial. Është e vështirë t’i shpjegosh këto gjëra në një studio televizive, e prandaj duhet thënë, i bekuar qoftë shkrimi dhe të bekuara qofshin gërmat, që sistemojnë më mirë se çdo tjetër, sintaksën dhe rrjedhën e mendimit. Pa interferencat qëllimkëqija ose të cekëta të debatuesve.
Sot pra, Kryeministri është në një Udhëkryq. Që në të vërtetë është një udhëkryq tipik pushteti, por me një moshë së paku 3000-vjeçare. Dhe kjo Kryedilemë është si një peshore, që ka, si çdo peshore, dy pjata: Vetveten në një krah dhe Shtetin në krahun tjetër.
Edi Ramën si lider vetmitar, apo të Drejtuarit e Shtetit dhe të Shqipërisë me Koalicionin që e solli me sukses deri këtu, në këtë majë.
Që të shpjegohem më qartë, e për ata që kanë durim të këndojnë shqip, që para 3000 vjetësh u gjet një “Helenë”, e pra një pretekst, që të sulmohej Troja, që i bënte karshillëk Athinës së lashtë, si dhe rrëfen Homeri. Por as dje dhe as sot, askush nuk e beson se “Lufta e Trojës” u bë për hiret e Helenës magjepsëse. Të gjithë janë të mendimit se ajo luftë e Trojës u bë për më shumë pushtet. Pavarësisht kostos në të vrarë, në djegie e shkatërrime që ajo shkaktoi, e që sot mbiquhet në mënyrë cinike simbas mënyrës anglo-saksone: “dëm kolateral” (collateral damage).
Edhe në luftën më të fundit botërore, Hitleri pretendonte se Gjermania kishte nevojë për më shumë “Hapësira Jetike”. Dëmet kolaterale të kësaj “Nevoje”, ishin së paku 30-40 milionë të vrarë. Ndërsa sot Gjermania, me një hapësirë jetike dhe me një territor shumë më të vogël se ai që kishte përpara Luftës së Dytë Botërore, është në një lulëzim të rrallë e që zilepset nga i gjithë planeti Tokë.
Thjesht pa luftë e me shumë punë alla gjermançe.
Duke u kthyer te betejat qesharake në gotë, të Fshatit Tonë, që mjerisht nuk kanë asgjë epike, vihet re që disa grupe parallinjsh të rinj shqiptarë, që nuk jetojnë dot të papërfillur nga kryeministri, cilido qoftë ai, dhe kjo shpërfillje, por jo hakmarrje ndaj bizneseve të tyre, është një meritë e madhe e Ramës, duan sot dhe ushtrojnë trysninë e tyre që të kenë më shumë “hapësira jetike”, për një mbrothësim të mëtejshëm të parave të tyre, të cilat kriza dhe “shpërfillja” kryeministrore i ka mehur pak si shumë.
Atyre pra, SuperParallinjve, u duhet një Kryeministër i dobët, me një shumicë në fije të perit, e pra, i pengmarrë nga loja e brishtë e ekuilibrave, të cilët ata, në rastin e një Kryeministri të dobët, këta ekuilibra do të mund t’i komandonin në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe në mënyrë të tërthortë.
Duke e shndërruar kësisoj Kryeministrin, pa dijeninë e tij, në një kukull apo instrument të interesave të tyre.
Për të mbërritur këtë supremaci ndaj Kryeministrit, Ramës sot, apo Berishës dje, do të duhet që ai, Kryeministri, të mbështetej tek ata dhe tek asetet e tyre dhe jo te një koalicion politik, si edhe është realisht koalicioni i sotshëm Rama-Meta, i stërmadh në numra dhe krejt i patundshëm.
E pra, duhet “Çarja” e koalicionit Rama-Meta dhe fill më pas, krijimi i “koalicionit Rama&Biznesi i Madh”, që sjell regjimin e monopoleve, e më pas “diktaturën” e tyre.
Që të mbërrihet te kjo “Çarje”, rruga 3000-vjeçare është e qartë.
Ajo mbështetet te Taktika e miklimit të sedrës së Liderit Vetmitar. Sedër e cila, në kolltukun kryeministror, të praruar me mijëra flutura vërtitëse “yes men”- ësh, bëhet shumë e prekshme dhe shumë e infektueshme. Këtë lloj “Sedre” dhe këtë “vetadhurim instiktiv” kam patur rastin ta vërej nga afër, që nga Fatos Nano, Ilir Meta apo Sali Berisha. Porse ky nuk është aspak një fenomen vetëm shqiptar, aq më tepër për moshën së paku 3000-vjeçare që ka.
Është pra një virus universal dhe ndoshta i përjetshëm, që “fle” në çdo qenie njerëzore dhe zgjohet pikërisht në atë “Kolltuk Komande”, mbretërore, presidenciale apo kryeministrore. Porse qytetërimi i sotshëm i ka gjetur një kurë këtij virusi: Këshilltarët dhe kushtet e numrave parlamentarë. Sigurisht “këshilltarët” që këshillojnë dhe jo ajo specie, që këshillohet nga shefat e tyre.
Më konkretisht, çështja shtrohet:
Është më mirë që Kryeministri Rama të kushtëzohet nga aleati politik Ilir Meta (me gjithë sikletin që të kesh aleat Ilir Metën, dikur ish-shef, ish-mik, ish-armik dhe me rekordet e veta ambicioze), apo të kesh aleat një grupim biznesesh, të cilët me kalimin e kohës e klasifikojnë dhe do e kushtëzojnë kryeministrin, që të shndërrohet, herët a vonë, në një kryemenaxher të sipërmarrjeve të tyre?
Këtë “Çështje”, e pra, edhe zgjidhjen e saj, e ka në dorë sot vetëm Edi Rama. Mjafton të dojë të kuptojë dhe të mësojë edhe nga viti 2008 që folëm më lart.
Sigurisht më pas, këtë e “kanë në dorë” edhe shqiptarët me votën e tyre, të cilët nëse do të thirreshin në zgjedhje të parakohshme, e të luftonin edhe njëherë “Luftën e tyre të Trojës”, do të kishin padyshim më shumë humbje, sesa fitore.
Por, ashtu si parashtruam në krye të këtij shkrimi, nëse Edi, apo Edi Rama, apo Kryeministri i Republikës së Shqipërisë, do të këqyrte me vëmendje Peshoren dhe pjatat e saj, e do të dekriptonte iluzionet, apo kurthin që është shtënë në njërën pjatë të Peshores. Atë të Liderit të Madh e Vetmitar.
E më pas, nëse do të këqyrte pjatën tjetër të së njëjtës Peshore, e vobektë në paraqitje, me një hapësirë më të “ngushtë jetike”, me sakrifica por reale, sepse ka punësimin brenda, rritjen ekonomike, reformat, shtetformimin etj., do të bënte një Zgjedhje, që premton më pak adrenalinë, por më shumë rezultate.
Dhe, në fund të fundit, më shumë Demokraci.
Mendoj më mirë një Koalicion politik, me të gjitha kostot dhe problemet që koalicionet kanë, që bëhet apo zhbëhet me votë popullore, sesa një koalicion më SuperParallinjtë, që e shndërron qeverisjen de facto, në Oligarki autoritariste ekonomiko-politike.
Ruajna Zot, nga një sistem i tillë!
Edhe Kryeministrin, gjithashtu.
