Cikël Poetik nga Irsa Ruçi

 

Irsa Ruçi është shkrimtare, fjalimshkruese dhe pedagoge nga Tirana. .Lindi në Tiranë(1990).Ka botuar dy libra:

1.Trokas mbi ajër (poezi dhe ese, 2008) dhe

2. Pështjellim (poezi, 2010). 

Gjatë vitit 2016 ka botuar ne mbi 80 revista dhe antologji kombëtare dhe ndërkombëtare qindra punime letrare dhe shkencore. Mes shumë çmimeve të fituara, ajo mbane dhe Çmimin e Parë, në konkursin Antologji 2007.

Poetja Irsa Ruçi  për herë të parë prezentohet më poezitë e saja në Kosovë, nëpërmes Agjencionit "Floripress". 

Leksione dhënë studentëve të mi...

Leksioni’ parë që u jap përherë studentëve të mi 

është ngjallja e dyshimit në dijen 

të cilën pretendoj se u transmetoj. 

Askush s’mund të jetë i gjithpushtetshëm 

dhe asgjë e përjetshme,

të gjithë jemi nxënës të përulur vitesh mbartur mbi supe,

në jetë mbetemi gjurm’ e hapave që hedhim...

Më tepër se t’ më recitojnë çka unë u dërdëllis 

më entuziazmon gjetja e argumenteve prej tyre 

për të sjellë të tjera këndvështrime, frymë mendimi jashtë kornizash, 

se vetëm mendjet e lira s’mund të manipulohen 

kokëboshët nevojiten për të bërë hije mbi tokë!

Një student s’duhet të jetë asnjëherë i qetë 

duhet ta gërryejë pambarim kureshtja 

duhet të shohë përtej... madje, edhe përtej kohës

duhet ta kthejë rebelimin në zë kumbues auditoreve;

ndryshe, do i zërë gjumi mbi bankat 

ku kanë gdhendur kopjet 

për t’u zgjuar pas ca vitesh me kartonin në duar

duke i bërë fresk vetes, ndërsa degdisen rrugëve...

Leksioni’ fundit që u jap përherë studentëve të mi:

Të jenë cinikë 

gjer në at’ pikë

sa t’ua kenë frikën

kushdo që mbi ta hedh baltë;

krenarë dhe cinikë 

teksa përpiqen të marrin atë që meritojnë;

të zgjuar dhe cinikë 

për të ardhmen që ata kanë në duar ta ndërtojnë;

cinikë dhe revolucionarë 

paksa të shkarë 

Don Kishotë që luftojnë me libra, me fjalë...

të sigurt në bindjen 

se brenda auditoreve rritet një komb...!

 

Klube shkrimtarësh të dehur në delir!

Idiotë që shkruajnë dy rreshta 

të lidhura me rimë dhe pa kuptim;

e mendja i gënjen, ju merr erë

fluturojnë mbi re, me idenë që s’do vdesin ndonjëherë…

“Klube shkrimtarësh”… Ha ha ha ha 

më vjen të qesh e të qaj kur mendoj

ç’ mund të diskutohet në këto lloj “klubesh”;

me siguri merren me “muzat”

që pjerdhin në poçe, 

si laraskat në mendjet delirante

tek presin pavdekësinë 

dhe dehen mes rimash mediokre.

E ndjej që kam shkalluar nëpër fjalë, 

por mos më merrni për të marrë!

Veç më revolton kur dëgjoj se ka njerëz

që mezi lidhin dy fjalë bashkë

dhe “fryhen” nga ideja se kanë titullin poet:

më vjen ta shpall veten “shenjt”…!

Ju lutem, ma frenoni fantazinë 

nëse më zë dalldisja, 

mos më lini të zhytem në këtë llum krijimtarie!

Madje, ju ndaloj të më quani poete, 

mos ma thoni atë fjalë

sa të jem gjallë!

Pas vdekjes mund t’ më ngushëlloni për një çast:

“t’i rrojnë vargjet që la pas”…

Le të dehem në ndonjë klub poetësh atëherë, 

ta pi dhe unë krenarinë fodulle të vargjeve të mia njëherë.

Në pritje të dritës…

Do të qëndroj derisa pilivesat

t'i thërrasin mendjes se me kohën s'luhet

pa u pasqyruar ende në ujërat e paqtë; 

megjithëse orët pas perëndimit nuk janë

fshehtësi nate,

por e panjohura e dritës

në përhumbje...

Pastaj do qëndroj edhe pak për veten

gjersa t'i shkruaj gjithë vargjet që dua

para largimit të pilivesave.

Do i ketë çelur lulet qershia

qyshsa të përfundoj të fundit poezi

shkruar pavetëdije

shkruar në mungesë

ndërsa prisja ditën e lindjes së pilivesave!

Do qëndroj gjer atëherë kur

të kem mbytur të fundit lot trishtimi

në pellgun e ndërgjegjes sonë të ndotur...

Vetja – vetes:

Mes ëndrrash ngatërruar gjumit të k’saj nate 

të njoha si padashje

shfaqur pafajshmërisht: pa maskën e përditshmërisë!

Nisa të t’përgjoj 

tinëzisht

me mëshirën prej tjetri

që është aq e pamëshirshme 

si luftë hienash 

stisur djallëzisht veç për vëmendje…

Ishe kaq e bukur në mungesë të njerëzve 

e lirë, e pamposhtur, pothuajse personazh huazuar përrallash,

ishe ti, pa krijesën që mban mbi supe 

sa herë bota kthehet në përbuzje, 

shfaqur me madhështinë e thjeshtësisë 

së poetit 

që veten e sakrifikon gjersa shkrihet mes vargjesh

për të dhuruar dritë mbi tokën e ftohtë.

Por, nata e shoi kandilin; e shikimi m’u verbua 

gjer n’mosnjohje, koha ma vodhi të vërtetën

tej ndërgjegjes…

Njeriu është gjithnjë i brishtë përballë vetes 

se vetëm vetes i rëndon përbrenda e keqja…

Një vend brenda zemrave

Mësova se diku ekziston një vend

ku fjalët presin urtësisht radhën, si rruazat që shkohen nëpër pè

një vend i cili nxë veç zemrat e mëdha

që dashurinë e jetojnë si engjëjt parajsën...

Aty stinët nuk kanë frikë të vijnë natyrshëm

dhe ajri përcillet si frymë, gjallon përjetësinë

nëpër rreshta gazetash ka vetëm poezi

e lufta është një mendim i largët...

E dua një vend ku njerëzit vdesin për idealet

dhe jetojnë gojëdhënave në brezat e pastajmë

ndërsa vitet të jenë sfidë me veten, jo me kohën

njeriu larg perfeksionit, por që di të falë!

Lotët të peshojnë mbi sy kudo me t' njëjtën dhembje

të njëjtën dritë të shpërndajnë në gjithësi

kam nevojë të besoj se ekzistojnë ende qeniet humane

drejtuar kah virtyti...

Lërmëni të shpresoj se diku ekziston një vend

ku njeriu ka dëshirë të sillet si NJERI...

Dhe kjo le t' më jetë një ëndërr e pakthimtë!

Pritja e fatit

Ti e dije se pranvera është buzëqeshja shpirtit

ardhur porsi dritë brenda syve t' dielltë

për t'i ngrohur ëndrrat me mallin e kohës...

Ndërsa fjalët janë puhiza që shkund gjethet prej pemëve

ligjërojnë me heshtjen, të kujtojnë

siç kujtohet lumturia kur përmendet emri yt:

në një tjetër gjuhë, shkruar mbi alfabetin e ndjenjave

në përgjim të vargjeve që porsi valë deti përplasen në brigje zemre

e mbyten nëpër ditë!

Mendimet janë si stinët, vijnë me pritjen përdore

pasi udhëtojnë verbtazi n' trenin e përjetësisë

ndalen në stacione shpresash.

Por ti e dije se pranverën e sjell veç dashuria

ashtu siç e lindin diellin sytë...

 

E ku ta dija unë?

E ku ta dija unë 

se dashurinë që ti e krijoje mes ëndrrash

e kishin fole zogjtë në qiejt e pambarimtë?

Pranverën e sillje me shikim, me frymë i çelje pemët

fjalët e tua qenë heshtje prej burri

ndërsa lutjet për jetën shpërthenin si vullkan në zemër

prej nga ndjenjat përcilleshin si këngët

në atë rit engjëjsh ku ligjërimet mbaheshin me shikime.

Dashurinë e ruaje si mëngjeset dritën, me diellin e shpirtit m'i ngrohje vargjet

rimat i ktheje në furtunë, metaforat ndërtonin dialogje;

si shikimet në sy tradhtuar prej lotëve

tradhtohen poetët ngatërruar mes strofave!

Zemra e mashkullit matet me brishtësinë e fëmijës

dobësia e tij, frymëzim në ngjizje i femrës

ndërsa forcën e gjen brenda vetes

thellë tij, kur bashkon në një të gjitha dashuritë: 

biri i një nëne

vëllai i një motre

bashkëshorti i një gruaje

babai i një vajze

gjyshi i një mbese

... dhe jeta që nga e para ripërtërihet sërish...

E ku ta dija unë

se dashuria jote ish' hyjnizim perëndish?

 

Një burrë!

Meshkujt asnjëherë nuk kanë për ta kuptuar plotësisht

sa të dobët ndihen përballë dashurisë

sesi krenaria e forcës së tyre tradhtohet në at' shikim fëmije

dhe rrugën e zemrës e humbasin aq lehtë

në dëlirësi mendimesh, mes përsiatjesh të vetëdijshme

porsi vocërrakët që gënjeshtrat i fshehin me buzëqeshje.

Femrat përherë do t' mendojnë se kanë një shqisë më tepër

të ndjejnë se drita që buron prej gjoksit burrëror

është fjala e tij e pathënë,

është heshtje shkëmb

që e thyen frymëmarrja e trazuar emocionesh. 

Në ligjërimin mes vetes shfaqet mungesa, ashtu si shikimi

brenda një pasqyre ku mungon vetja

dhe pamja është shpirti

mbytur në oqeanin e delireve që pushton qenien.

Ata i djegin dëshirat porsi cigaret, me madhështinë e thjeshtësisë

dhe të ardhmen e kërkojnë nëpër tym

të pafjalë, sokaqeve përhumbur në vetmi

se dashurinë mashkulli e dhuron si frymë...

Dhe femra fut shejtanin në shishe për atë dashuri

që pastaj të njohë veç engjëllin strehuar në shpirt të tij...

 

 Rilindje

Merrmani këtë buzëqeshje të heshtur

që i këndon lumturisë

si zogjtë pranverës;

shtegtojeni pa mëshirë

në brigje shpresash të humbura

dhe gjejani dritën dritës

përmes vallëzimit t ëfluturave

lozonjare,

por kthemani sërish

sërish kthemëni:

se e qeshura është si dielli

lind për jetën...

 

Gjurmë vetë mentalitetit shqiptar

Fshati matanë gjarpëruar prej rrugicash nën hije 

fsheh të vërteta të pathëna,

mbrujtur tek mentaliteti i përpunuar nëpër breza 

si brum’i ardhur rishtaz, 

dhe gratë që përgatisin byrekun 

për të ushqyer burrat e kthyer të uritur nga dashnoret;

të shkretat nuk hapin gojë, bëjnë vec thashetheme të pafajshme

për vajzat e mëhallës që porriten shëmtuar në shthurje.

Ndaj ato i nisin të bijat nuse shtatë male kapluar

se fjala e ka jehonën të shkurtër, e harresën të aty për atyshme

dhe kurvat e një nate më parë ndërsa qëndisin pajën e tyre

u bien ur shenjtoreje, janë kaq të bukura kurve shinëndrrat; 

sa e shkuara ua ka zili kujtimet.

Por në fsha tkoha ecën si breshka, në udhëtimin e paqtë me veten, 

e pëshpërimat pas krahësh, 

… ah, janë udhëtim pengjesh 

të mbetura pa thënë që prej rinisë. 

Se vasha vetëreja u kanë hije flirtet, ndërsa rreken të marrin vëmendjen 

e mashkullit 

që pasionin do ia kthejënë dëshirë 

e dëshirën në premtim 

(por sot, veç budallaçkat besojnë) 

ndaj rrugica vetë fshatit ndihet tek gërhet

e pazgjuar pleqëria 

që mbrëmjeve thurin lutjet për të rinjtë 

mbetur larg vatrave të ngrohta si dikur fëmijë

zgjuar dehshëm mëngjeseve të mëkatshme 

larg, shumë larg frymës që fryn n’pragun e lindjes.

Se në metropolet e mëdha vajza tnuk lexojnë “Ema Bovarinë” 

as nuk gjunjëzohen si Heloiza heroike 

para letrave të rrejshme të dashurisë,

e asnjë prej meshkujve nuk më katon si një Abelard 

(i përvëluar prej ndjesive) 

gjer në grahmën e të fundit fat.

Por, nënat nuk i dinë këto kur në pajë 

u vendosin lotët, larë me mall 

për t’i përcjellë shtatë male kapluar

larg vendit ku me shkuj ti reklamojnë dashnoret

si triumfe të merituara 

dhe gratë hollojnë petë e ruajnë nderin e shtëpisë…

Përgatiti:Flori Bruqi

*********

 © Irsa Ruçi

Mesazhi largpamës i Nënë Terezës

Pas lumturimit, 13 vjet më parë, Gonxhe Bojaxhiu -Nënë Tereza ngjiti sot qiellin e lavdisë së altareve të mbarë Kishës së përbotshme, falë vullnetit të Papa Françeskut. Ajo i'u bashku kështu edhe shenjtëve që Shqipëria i ka përfalur njerëzimit dhe besimit tash sa mot. Forcë e shembullit të njehsimit me dashurinë për tjetrin, Nënë Tereza është e parëlindura shenjtore shqiptare e shekullit të ri dhe me siguri, një uratë për lumturimin e 40 martirëve shqiptarë. Të cilët u përdëllyen në mbrojtjen e besimit dhe të ndërgjegjes përgjatë kalvarit të ferrit komunist, në shekullin që lamë pas!

Sot paradite, në orën 10.00, në Sallën e Koncistorit në Pallatin Apostolik të Vatikanit, Papa Françesku mbajti Koncistorin e rregullt publik për kanonizimin e pesë të Lumëve, mes tyre edhe në Nënë Terezës. Gjatë Koncistorit, Papa ka dekretuar që e Lumja Tereza e Kalkutës, Anjeze Ganxhe Bojaxhiu të regjistrohet në Librin e Shenjtorëve të dielën më 4 shtator 2016.

Mrekullia e Nënë Terezës

Më 17 dhjetor 2015 Papa Françesku miratoi Dekretin që njohu ndërmjetësimin e të Lumes shqiptare në mrekullinë e shërimit të menjëhershëm e të pashpjegueshëm të një burri me kombësi braziliane, i sëmurë rëndë nga një goditje në tru.

Episodi në fjalë është i 10 shtatorit 2008, kur një inxhinier brazilian, në gjendje kome për shkak të një sëmundjeje të trurit, u mbart në sallën e operacionit për një ndërhyrje kirurgjikale gati-gati të pashpresë. “Gruaja e tij lutej në kapelën e spitalit, së bashku me një meshtar e disa familjarë. Një natë më parë i qe lutur me gjithë zemër Nënë Terezës: “Mjekojeni Ju vetë tim shoq”. – është shpjegimi i mrekullisë nga Radio Vatikani – Gjithçka ndodhi në pak minuta. Kirurgu, që kishte dalë një gjysmë ore më parë nga salla e operacionit, duke e shtyrë për pak çaste ndërhyrjen, u rikthye përsëri dhe, çuditërisht, e gjeti të sëmurin ndenjur mbi shtrat, të zgjuar e plotësisht të vetëdijshëm. I mrekulluar, e dëgjoi t’i thotë: “Ç’bëj unë këtu?”. Shërimi, që u vërtetua më pas, ishte i menjëhershëm dhe i pashpjegueshëm”.

Siç sqarohet nga Radio Vatikani, shërimi i brazilianit “është një nga rastet e rralla të mrekullisë së “shkallës së parë”, asaj që kundron ngjalljen prej të vdekurve ose të ashtuquajturës “restitutio ad integrum”, domethënë, shërimin e plotë të të gjitha organeve të shkatërruara nga sëmundja. Ndërsa shumica e mrekullive të miratuara nga dikasteri i Vatikanit, janë të gradës së tretë, domethënë shërime të menjëhershme nga sëmundje, për të cilat mjekësia do të mund të arrinte rezultate vetëm pas një kohe tepër të gjatë”.

I ideuar nga Dijana Tosku, i kompozuar nga Genc Tukiçi dhe i kënduar nga Inva Mula me orkestrën dhe korin e Filarmonisë së Kosovës të drejtuar nga mjeshtri Bujar Llapaj, do interpretohet në 3 shtator në Vatikan

Quhet “Vals Hyjnor” himni kushtuar Nënë Terezës që do të interpretohet më 3 shtator në Vatikan në koncertin kushtuar kanonizimit të Nënë Terezës, që do të realizohet më 4 shtator.

Himni është kompozuar nga Genc Tukiçi dhe do të interpretohet nga Inva Mula së bashku me orkestrën dhe korin e Filarmonisë së Kosovës të drejtuar nga mjeshtri Bujar Llapaj. “Është kurorëzim i idesë dhe punës së palodhur të gazetares Dijana Toska e cila mundësoi që Valsi Hyjnor të interpretohet në Vatikan”, shkruan sot Genc Tukiçi, në faqen e tij në Facebook.

“Kemi rastin historik si komb dhe shtet që ta dëshmojmë veten dhe të hapim një faqe të ndritur të historisë sonë, kur miliona njerëz nga rruzulli tokësor do të përcjellin Shenjtërimin e Nënë Terezës. Ky është një rast historik dhe i papërsëritshëm në historin e kombit shqiptar. Valsi Hyjnor do të jetë një dhuratë për njerëzimin nga shpirti shqiptar si dëshmi e dashurisë sonë të madhe ndaj njerëzimit, paqes, tolerancës, dashurisë dhe vetëm dashurisë” shkruan Dijana Tosku, ideatorja e këtij himni në Facebook, .

“Figura unifikuese dhe mbresëlënëse e Nënës Terezës, u shpreh simbolikisht dhe në vetë përbërjen e ekipit që ju përkushtua realizimit të himnit. Artistë, producentë e organizatorë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Diaspora të mbledhur rreth kësaj ideje artistike, e bënë porosinë që shpreh ajo, më madhështore dhe reflektuese për botën. Imazhi i kësaj vepre artistike do të jetë një ‘’biometri’’ për të gjithë gjeneratat e shqiptarëve të shquar të cilët në rrethana e kohë të ndryshme nuk arritën të kenë komunikim normal me botën e qytetëruar. Nëna Tereza dhe vepra e saj humane po e shpërfaq edhe njëherë talentin dhe zgjuarsinë e artistëve shqiptarë në dioptrinë më të lavdishme”, ka thënë për ATSh-në Tosku.

Në dhjetor të vitit 2014, teksa në Shkup po mbahej simpoziumi kushtuar 100 vjetorit të vdekjes së pagëzuesit të Nënës Tereze, Don Zef Ramaj, Dijana Toskës i lindi ideja që poezinë e shkruar nga duart Nënë Terezës, ta shndërrojë në një testament që do të shërbejë si kod moral i bekimit të njerëzimit. Ka përzgjedhur poezinë “Lamtumirë” shkruar nga bamirësja e madhe në anije kur po largohej më 1928 për në Kalkutë, Indi. Muzikën e kishte shkruar kushëriri i saj, Lorenc Antoni me kërkesë të Don Lush Gjergjit, pak para vdekjes së tij. Me 5 janar, në Katedralen në Prishtinë, Dijana takoi, Don Lush Gjergjin ku i paraqiti projektidenë për Himnin dhe shtëpinë e Nënës Terezës i cili përçon tri mesazhe: universal, fetar e kombëtar.

Ceremonia e shenjtërimit të Nënë Terezës do të mbahet ditën e diel, më 4 shtator 2016, në bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan. Dhe data 4 shtator do të shënohet në Kalenderin Apostol, pikërisht si Dita e Shenjtores Nënë Tereza e Kalkutës. Nënë Tereza u shpall E Lume më 19 tetor të vitit 2003 nga Papa Gjon Pali II.

*****

Flamuri shqiptar ka qenë protagonist i ceremonisë së lumnimit të Nënë Terezës në sheshin e Shën Pjetrit në Romë më 19 tetor 2003. Mëse katërmijë shqiptarë të ardhur nga gjithë Italia por edhe nga Shqipëria, Amerika e Europa gjejnë krenarinë e tyre të re në figurën e misionares katolike që po shkon drejt shenjtërimit

Reportazh nga dita e Lumnimit të Nënë Terezës botuar në Bota Shqiptare nr. 95, nëntor 2003

Në mes të sheshit të Shën Pjetrit, dallohet njolla e kuqe e flamurit shqiptar. Asnjëherë shqiptarizma s'e ka mbushur kryeqytetin italian sa të dielën e lumturimit të Nënë Terezës. Grupe të të gjitha moshave, me flamuj, portrete të motrës shqiptare e tek-tuk edhe me veshje kombëtare, kanë pushtuar sheshin në zemër të shtetit të vogël të Vatikanit. Bashkatdhetarët tanë e kanë pritur me padurim këtë ditë. Ndaj nuk i ka lodhur as pritja disaorëshe dhe as i kanë trembur parashikimet metereologjike, që kanë lajmëruar rreshje. Të hareshëm shtrëngojmë radhët mes pelegrinëve nga e gjithë bota.

Janë njerëz të thjeshtë, që punojmë e jetojnë pa bujë të përditshmen e lodhshme të imigrantit dhe një pjesë e mirë e tyre kanë udhëtuar me kilometra nga çdo cep i Italisë për të ndjekur drejtpërsëdrejti ceremoninë. Nuk janë vetëm të krishterë. Toleranca fetare, një nga virtytet më të qytetëruara shqiptare, i ka sjellë në këtë shesh të gjithë: katolikë, ortodoksë, myslimanë, të pafe. "Për shumë prej ne shqiptarëve", thonë, "që vijmë nga një e shkuar totalitare, kjo ditë përfaqëson pajtimin shpirtëror me të shkuarën, pranimin e sakrificës dhe të dashurisë si të vetmen vlerë të përbotshme".

Kalojnë sllovenët me flamurin e tyre, pastaj një grup polakësh, flamuri me shirita e yje i SHBA-ve, ai i Koresë, Argjentinës, Francës e Jordanisë... Dhe ja ku në mes të sheshit të Shën Pjetrit, dallohet njolla e kuqe e flamurit shqiptar. Asnjëherë shqiptarizmi s'e ka mbushur kryeqytetin italian sa të dielën e lumturimit të Nënë Terezës. Grupe të të gjitha moshave, me flamuj, portrete të motrës shqiptare e tek-tuk edhe me veshje kombëtare, kanë pushtuar sheshin në zemër të shtetit të vogël të Vatikanit. Bashkatdhetarët tanë e kanë pritur me padurim këtë ditë. Ndaj nuk i ka lodhur as pritja disaorëshe dhe as i kanë trembur parashikimet metereologjike, që kanë lajmëruar rreshje. Të hareshëm shtrëngojmë radhët mes pelegrinëve nga e gjithë bota.

Janë njerëz të thjeshtë, që punojmë e jetojnë pa bujë të përditshmen e lodhshme të imigrantit dhe një pjesë e mirë e tyre kanë udhëtuar me kilometra nga çdo cep i Italisë për të ndjekur drejtpërsëdrejti ceremoninë. Nuk janë vetëm të krishterë. Toleranca fetare, një nga virtytet më të qytetëruara shqiptare, i ka sjellë në këtë shesh të gjithë: katolikë, ortodoksë, myslymanë, të pafe. "Për shumë prej ne shqiptarëve", thonë, "që vijmë nga një e shkuar totalitare, kjo ditë përfaqëson pajtimin shpirtëror me të shkuarën, pranimin e sakrificës dhe të dashurisë si të vetmen vlerë të përbotshme".

Duke iu afruar qendrës së një grupi dallojmë një grup motrash të mbështjella me flamur dhe disa burra që mbajnë në gjoks një stemë me emblemën e shqiponjës. E pastaj fëmijë, djem e vajza të reja. Të gjithë të buzëqeshur dhe të gatshëm të shkëmbejnë ndonjë batutë. Ky grup vjen nga Pistoja, ku shqiptarët, rreth 2 000 vetë, jetojnë e punojnë prej vitesh tashmë. Flasin një shqipe me theks toskan dhe një toskanishte me theks shkodran. Janë nga Dajçi. Ky i Pistojës është grupi më i madh dhe më i organizuar këtu në shesh. Një gazetare me një kameraman të Rozafa Tv-së, kanal i Shkodrës, i kanë ndjekur në udhëtimin e tyre, me qëllimin për t'i shpënë xhirimet nga Shën Pjetri në "qytetin më katolik të Shqipërisë". "Se,- krenohen djemtë, - jo se në Vlorë nuk janë katolikë, për shembull, por në Dajç është ndryshe".

Pranë tyre një grup shqiptarësh nga Shkupi. Tregojnë se kanë ardhur plot 300: "Jemi shqiptarë, thonë dhe tregojnë duke fryrë gjoksin nën kostumin kombëtar. Gjatë udhëtimit të gjatë, janë ndalur vetëm një herë, në një autogrill. Dhe kanë mbërritur këtu në Romë, në 9.30, tamam në kohë për ceremoninë.

Edhe Sara është shqiptare, megjithëse është rritur në Itali. Duke buzëqeshur ëmbël, thotë me një shqipe të kulluar: "Nënë Tereza është shenjtorja jonë, krenaria e Shqipërisë". Sipas llogarive të Islam Isufajt 70 për qind e shqiptarëve që ndodhen në shesh janë myslymanë: "Dihet, që feja e shqiptarit është shqiptaria", citon ai rilindasit. Veronika thotë se në fillim shpresonte që Nënë Tereza do të bënte më shumë për Shqipërinë, "por pastaj e kuptova", thotë, "që kish njerëz edhe më të mjerë se ne". Silvana Leka, 19 vjeç, me mënyrën e vet është krenare për Nënën e shenjtë: "Ne shqiptarëve s'na do njeri. Kështu të paktën!" Dom Injaz Dema, nga Shkodra, e ka njohur personalisht Nënë Terezës: "I kam dhënë disa herë komunionin. Ishte si t'ia jepje një engjëlli!"

Në Shën Pjetër janë sot të gjitha ngjyrat dhe gjuhët. Katërqindmijë vetë janë mbledhur për lumnimin e Nënë Terezës. Kanë pushtuar jo thjesht sheshin, por edhe të gjithë Via della Conciliazione. Kur në orën 10.00 Papa Xhovani Paolo II, mbërrin me karrigen e tij lëvizëse, turma mban frymën. Papa duket i qetë dhe i kënaqur, por tejet i lodhur. Me vështirësi të madhe ia del të lexojë formulën në latinisht për lumnimin e Nënë Terezës, porse për omelinë do t'ia lërë mikrofonin zëvendësit në Sekretarinë e shtetit, monsinjor Leonardo Sandrit dhe arkipeshkvit, monsinjor Ivan Diasit. Fjalimi i Papës ka qenë më shumë një fjalim gjestesh simbolike sesa fjalësh. Por besimtarët e kuptojnë. Të prekur e me respekt mijëra vetë pranojnë sakrificën e Papës dhe shtrëngohen në shesh me dashuri të madhe. "Me autoritetin tonë apostolik lejojmë që shërbëtorja e nderuar e Zotit, Tereza e Kalkutës, që sot e tutje të quhet "e lumnuar"", dëgjohet. Duartrokitjet tundin sheshin. Ndërkohë që Xhovani Paolo II germëzon Formulën, është zbuluar qilimi me fytyrën e qeshur të Nënë Terezës, të varur, tashmë, siç është në traditë, në ballinën e bazilikës.

Për të nderuar këtë ditë nga Shqipëria ka mbërritur një delegacion me 26 politikanë, mes të cilëve Presidenti Alfred Moisiu, ish-Presidenti Meidani, Kryetari i PD-së Sali Berisha, nënkryetarja e Kuvendit Popullor, Jozefina Topalli, Ministrja e Kulturës Arta Dade etj., ndërsa nga Kosova Presidenti Rugova dhe personalitete të tjera të politikës dhe kulturës kosovare. Një nder i veçantë i është lënë edhe delegacionit shqiptar, të kryesuar nga Presidenti Moisiu. Pasi i dhuron një statujë argjendi, Moisiu i drejtohet Papës me fjalët: "Kjo është një ditë e shënuar për shqiptarët dhe unë u ndjeva i lumtur që në ceremoninë e Lumturimit të Nënë Terezës isha në radhët e para". Ceremonia në Shesh po i afrohet fundit. Fotografët dhe gazetetarët, që kanë ndjekur e fiksuar gjithçka, shpejtojnë të largohen për të dhënë lajmin. Shqiptarët natyrisht largohen të fundit. "Që sot e tutje, - buzëqesh njëri prej tyre, - nuk do të thuhet më 'Nënë Tereza e shqiptarëve', por 'shqiptarët e Nënë Terezës'".

Në ditët e përkujtimit të Nënë Terezës një skenë faustiane e punës së përbashkët njerëzore do ta kënaqte më shumë atë sesa ceremonitë përkujtimore. Ajo la posaçërisht për bashkatdhetarët një porosi largpamëse: "Po të doni më shumë njëri-tjetrin do të doni kombin." Vetëm kur kjo e vërtetë e thjeshtë të prekë ndërgjegjen tonë mund të quhemi komb i shpëtuar, njerëz të shpëtuar”
nga Donika OMARI - botuar në Bota Shqiptare nr. 95, nëntor 2003

Personalitete të mëdha të shekullit IX e kanë quajtur shekullin XX si një të ardhme ku, falë përparimit të jashtëzakonshëm në fusha të ndryshme të veprimtarisë njerëzore, arsyeja do të triumfonte mbi paragjykimet. Në shumë drejtime ata kishin të drejtë. Ndër të tjera që një grua të arrinte një njohje e vlerësim ndërkombëtar siç është rasti i Nënë Terezës, kjo mund të ndodhte vetëm në shekullin XX, falë natyrisht edhe përparësive të komunikacionit që ofron koha jonë.

Shekulli XX ka shënuar përparime, zbulime, zhvillime të hatashme në shkencat, teknologji, në mendimin njerëzor. Falë këtyre arritjeve jeta e njeriut është bërë më e gjatë dhe më e lehtë materialisht. Shoqëria e konsumit e shtyn njeriun të priret për të arritur me çdo kusht e sa më shpejt mirëqenien e lumturinë. Të gjithë lakmojnë të jetojnë mes rregullit, pastërtisë, shëndetit, të jenë të rrethuar me gjëra të bukura, të shijojnë përparësitë materiale të kohës sonë. Dhe ja ku del një grua e thjeshtë dhe i lë mënjanë të gjitha këto e, duke iu përgjigjur thirrjes së idealit të saj, zgjedh përkundrazi të jetojë mes varfërisë më të skajshme, mes sëmundjeve e fatkeqësive, erërave mbytëse të plagëve, lodhjes deri në rraskapitje, vetëm një hap larg vdekjes, dhe kjo zgjedhje e saj ka vlerën e një revolucioni.

Natyrisht që heronj të tjerë të njerëzimit kanë bërë zgjedhjet e tyre; shkencëtarë të mëdhenj, burra shteti të shquar, artistë që na mahnisin. Njerëzimi u është mirënjohës për ndihmesën që kanë dhënë për zbutjen, ngritjen, pasurimin e shpirtit njerëzor. Por ajo që na duket unikale te Nënë Tereza është masa e dashurisë së saj, ai përkushtim i plotë dhe ai mohim total i vetvetes në shërbim të tjetrit.

Kushtet që bënë të mundur dukurinë Nënë Tereza qenë shpirti i saj i ndjeshëm, brumosja me mësimet e larta të fesë së saj e me traditat e familjes që kishte ruajtur virtytet më të mira të kombit shqiptar, si edhe India. Gonxhe Bojaxhiu, një vajzë gazmore që u rrit e rrethuar nga dashuria e harmonia familjare, e mësoi qysh në vegjëli se vuajtja e të tjerëve i përkiste edhe asaj. Po as ajo vetë nuk do ta merrte me mend se deri në ç'shkallë flijimi do ta shpinte më vonë të kuptuarit se vuajtja e të tjerëve i përkiste krejtësisht asaj. Për të arritur në këtë absolutizim të përkushtimit e ndihmoi India. Askund tjetër nuk shfaqej vuajtja në pamje më të dhimbshme e më poshtëruese për njeriun. Nga ana tjetër ajo rronte në një vend, udhëheqësi shpirtëror i të cilit, Gandi, thoshte: "Unë dhe ti jemi një gjë e vetme. Po të bëra keq ty, kam lënduar veten." India e kuptoi përshpirtërinë e Nënë Terezës. Ajo ia hapi dyert dhe zemrat.Si me magji përpara kësaj gruaje të vogël binin të gjitha pengesat. Të gjithë bëheshin më të mirë përpara saj, tërhiqeshin, kujtoheshin ku bie mëshira e dhembshuria dhe jepnin, jepnin.

Ka një kulturë të të dhënit, që motivohet me përsiatje intelektuale. Psh. një arsye për të dhënë është që të mbushësh zbrazëtinë shpirtërore që mund të të krijohet nga kamja e tepërt.

Por ç`quhet të kesh tepër? Thoshte shën Jeronimi: "Në gjithçka që në të veshur a në të ngrënë kapërcen të domosdoshmen, ne jemi borxhlinj" Ndërsa Nënë Tereza nuk kishte nevojë të shpjegonte se pse duhet dhënë. Shembulli i asaj që e kishte dhënë vetveten pa asnjë kusht - dhe në ato kushte - fliste vetë.

Po Nënë Tereza jonë kishte edhe një shpirt poetik. Të thjeshta e plot ndjenjë, poezitë e lutjet e saj kanë cilësinë thelbësore të artit: janë të vetvetishme , burojnë natyrshëm. Si një nënë e vërtetë e njerëzimit merr në mbrojtje bujkun e ushtarin e të burgosurin, falënderon Zotin që pranë saj ka myslimanë e indu e që ka miq aq të shtrenjtë mes tyre, lutet që të jenë të bekuara paratë që harxhohen për të veshur të zhveshurin e për të ushqyer të uriturin, lutet për paqen, falënderon për dashurinë.Cili poet do të guxonte të përmendte paratë në poezi pa iu trembur rënies në prozaizëm? Është e dhimbshme të kujtosh se më vështirë se kudo Nënë Tereza e pati në vendin e vet. Kam pasur fatin të isha e pranishme në disa nga ardhjet e saj në Shqipëri. E paharruar më ka mbetur në kujtesë ceremonia e dhënies së Çmimit të Republikës. Sa pak e kuptonin Nënë Terezën ata që po ia jepnin çmimin. Dy mendësi që rrinin në skaj të njëra -tjetrës: Njëra e mbyllur, mosbesuese, armiqësore dhe përjashtuese ndaj të tjerëve. Tjetra e hapur, plot dashuri e solidaritet ndaj të tjerëve, e gatshme të flijohej për ta.Nga njëra anë kulti i vetvetes, nga ana tjetër kulti i dashurisë. Por sot a kemi arritur ta kuptojmë ne më në fund Nënë Terezën? Ta kuptosh do të thotë të bëhesh i ndërgjegjshëm për mesazhin shpëtimtar të saj që është: mëshira, si edhe për filozofinë e saj të thjeshtë, që është: dashuria në veprim.

Stili i punës së saj është: pak fjalë shumë veprime konkrete pozitive. Te ne më shumë se kudo është i domosdoshëm ky stil pune: më pak fjalë e më shumë veprime të përbashkëta që do të na shpien drejt bashkimit. Se siç thoshte Nënë Tereza: "Shqipëria bëhet duke punuar së bashku."Le të përfytyrojmë pak: katër bashkësitë fetare që ndërmarrin bashkarisht ngritjen e një shkolle, azili, apo spitali, ku të vihet tabela: Ngritur me ndihmesën dhe punën e përbashkët të bashkësive myslimane, ortodokse, katolike dhe bektashiane. Le të vazhdojmë:Partitë politike dhe organizatat e ndryshme dhe aq të shumta që ndërmarrin së bashku veprimtari për të dhënë ndihmesë në përballimin e problemeve të vendit. Në ditët e përkujtimit të Nënë Terezës një skenë faustiane e punës së përbashkët njerëzore do ta kënaqte më shumë atë sesa ceremonitë përkujtimore.

Ajo la posaçërisht për bashkatdhetarët një porosi largpamëse:"Po të doni më shumë njëri-tjetrin do të doni kombin." Vetëm kur kjo e vërtetë e thjeshtë të prekë ndërgjegjen tonë mund të quhemi komb i shpëtuar, njerëz të shpëtuar. "Njeriu i heshtur, që punon pa u lodhur, rrallëherë qëllon të ketë biografi tërheqëse", thotë diku Cvajgu. Ndërsa biografia dhe vepra e Nënë Terezës nuk pushon së na tërhequri, nuk pushon të na habisë dhe emocionojë. Sepse e gjithë jeta e saj është një betejë e paparë, e përmasave të asaj të Shën Françeskut, kundër egoizmit, për të arritur harrimin e vetvetes, përuljen. Ndërsa lexon për jetën e saj, të krijohet përshtypja se as ajo vetë nuk ia njihte vetes ato cilësi të jashtëzakonshme që i lejuan të bëhet Nënë par-excellence e njerëzimit. Me një zemër të apasionuar, e mençur, praktike, këmbëngulëse, e aftë për flijim, e aftë për besim të palëkundur, por mbi të gjitha e thjeshtë dhe e përulur, të gjitha këto cilësi pati rastin t`i vërë në provat më të pamundura, duke mos kërkuar mirënjohje ose, aq më pak, lavdi për vete. Ajo nuk e kërkoi lavdinë, ia dhanë të varfrit e saj dhe ia njohëm ne, njerëzit e pjesës tjetër të botës të lidhur fort pas rehatit e egoizmit tonë, që na hyjnë tmerri e dridhmat vetëm ta mendojmë se si mund të pastrohen plagët e një lebrozi. "As për një milion dollarë nuk do ta bëja këtë punë,"- i tha njëherë një gazetar. "As unë", iu përgjigj ajo me dy fjalë. Asnjë fjalë të tepërt nuk gjen në këshillat që u jep motrave të urdhrit. Ato janë sentenca të vërteta. Kundër pesimizmit i pëlqen të përdorë fjalën e urtë: "Më mirë të ndezësh një qiri se të mallkosh errësirën." Për t`iu kundërvënë apatisë dhe disfatizmit këshillon: "Duhet vepruar sikur gjithçka të varet nga ne…të tjerat lërja Zotit." Kundër mendjemadhësisë: "Po të gjunjëzohesh në lutje, do ta ndiesh veten më pak të përfryrë, pra më të lehtë."Kundër papërgjegjësisë dhe përtacisë: "Gjithkush bëhet i shenjtë kur kryen mirë detyrën e vet." Me një qartësi të habitshme, e ndihmuar nga një intuitë e thellë, di të kapë kuptimin e fshehtë të gjërave dhe, duke zotëruar mençurinë më të lartë, atë të zemrës, kap thelbësoren dhe e shpreh me fjalë thelbësore: Vetëm duke harruar vetveten e gjejmë përsëri. Varfëria është liri. Kisha jemi ne: unë dhe ti.

Spiritualiteti i Nënë Terezës nuk harron kurrë kërkesat e trupit: "Më parë u duhet përgjigjur nevojave trupore të njerëzve, pastaj tu ofrohet Krishti". Na kujton materializmin latin: Primo vivere deinde filosofare. Këshillat e saj shërbejnë si terapi për një shëndet të mirë: Po të buzëqeshësh e ndien veten më mirë. Po të ecësh ruan freskinë tënde. Po ta ushqesh fenë tënde me lutje të vijnë prapë fuqitë.

Ajo e di që nuk mund të bëjë kushdo gjëra të mëdha dhe këshillon motrat të jenë besnike në gjërat e vogla. Në bukurinë e jashtme, në parapëlqimin për njerëzit e pashëm, për veshjet e shtëpitë e bukura dhe për stolitë sheh një kurth për shpirtin, sepse mund të ngjallin zilinë, lakminë, mospranimin e shëmtisë fizike të tjetrit, neverinë për deformimet e tij trupore. Prandaj shkon në ekstrem: zgjesh veshjen më të thjeshtë, nuk pranon asnjë stoli as në shtëpi. Bukuria për të duhet të jetë krejtësisht e brendshme. Është një sfidë ndaj sipërfaqësisë njerëzore deklarata e saj për lebrozët se janë të bukur. Sidoqoftë nuk harron kurrë të jetë realiste, të njohë e të kuptojë kufijtë e secilit: Një gruaje indu, që ndërsa ofrohej të punonte si vullnetare, i rrëfehej se nuk bënte dot pa sarit lluksozë dhe se muaj për muaj blinte nga një që kushtonte 800 rupi, i sugjeron: "Herën tjetër bli një me 500 rupi dhe me 300 të tjerat bliju sari të varfrave." Pa ca kohësh ajo grua filloi të blinte sari për 100 rupi dhe pjesën tjetër ta falte për bamirësi. Dhe iu rrëfye Nënë Terezës se jeta e saj kishte ndryshuar kryekëput.

Ne po mbajmë sot këtu një konferencë shkencore për të. Por mund të pyetet: Ç`lidhje ka me shkencën një grua që nuk bëri ndonjë zbulim shkencor, që nuk pati lidhje me mjedise e personalitete të mirëfillta shkencore, por që bëri pjesë në atë kategori shoqërore që ka zgjedhur t`i shërbejë njerëzimit nëpërmjet së mbinatyrshmes?

E megjithatë kjo grua e thjeshtë, pa ndonjë përgatitje e kulturë të veçantë, diti ta njohë shpirtin njerëzor më mirë se psikologët më të shquar, pa qenë mjeke e madhe diti të shërojë njerëz, pa qenë poete e madhe shkroi poezi me një ndjenjë njerëzore të hollë, pa qenë financiere e madhe diti të menaxhojë miliona, pa qenë diplomate e madhe mundi të hapë të gjitha dyert, pa qenë dietologe na mësoi si rrohet me përkorje një jetë e gjatë, pa qenë specialiste e edukimit fizik na mësoi dobinë e të ecurit… Ndërsa ecja e saj do të vazhdojë në përjetësi.

Mendoj se njerëzimi ndien nevojë herë pas here për shfaqjen e personaliteteve të tilla. Pyetjet e vështira ekzistenciale, që nuk gjejnë përgjigje, përballimi i idesë së pafundësisë së universit, përpara të cilit njeriu ndien pafuqinë, vogëlsinë, kotësinë e vet, ankthet, frikërat dhe pasiguritë përpara së panjohurës, por edhe tmerri përballë vetë egoizmit të vet, të gjitha këto e shtyjnë të kërkojë një strehë sigurie për t`u mbrojtur madje edhe nga vetja, të krijojë pra Zotin. Por që të vazhdojë të besojë në të, i duhen dëshmi konkrete herë pas here. Prandaj kemi figurat e Mojsiut, të Krishtit e të Muhametit, që frymëzojnë gjatë shekujve përtëritës të besimit. Thoshte Nehrui: "Të ishin të gjithë të krishterët si Nënë Tereza të gjithë do të bëheshin të krishterë." Zoti do të ekzistojë sa kohë të ekzistojnë figura të tilla që e dëshmojnë atë (pra idenë e dashurisë, të mëshirës) me një dashuri e mëshirë totale.

Është interesante të vihet re se edhe vetë Nënë Tereza përmend më shumë të dytin e Trinisë së Shenjtë, Krishtin, njeri të gjallë pra, me mish e kocka, sesa Zotin, që është një ide, një parim. Siç del nga njëri prej botimeve të fundit për të: "E fshehta e Nënë Terezës", në ndonjë prej letrave të saj, ajo rrëfehet se ia përshkon shpirtin ndonjëherë mendimi i mosqenies së Zotit. Te Krishti, ama, nuk dyshon kurrë. Atë e ka si njeri shumë të dashur të familjes, me të shkëmben mendime, i kërkon këshillë. E jashtëzakonshmja e shoqëroi Nënë Terezën edhe pas vdekjes. Në varrimin e saj, për këtë të krishtere u krye bashkë me ritin katolik, edhe ai mysliman, budist, induist si edhe grupimesh të tjera fetare, çka ndodh për herë të parë në historinë shumëshekullore të feve.

Edhe me praktikat e shenjtërimit ajo po tregon se madje në radhën e shenjtorëve është e jashtëzakonshme. Sepse lumnimi që ka zgjatur më pak deri më sot, ai i themeluesit të urdhrit Opus Dei: Hozemaria Eskriva de Balaguer, ka qenë 17 vjet pas vdekjes. Për Shën Terezën dë Lisië, nga e cila mori emrin Tereza e Kalkutës, u desh të pritej 25 vjet.

Por le të dëgjojmë ç`thotë vetë Nënë Tereza për shenjtërinë e saj: "Në u bëfsha ndonjëherë shenjtore, me siguri do të jem një shenjtore që bën mungesa: se do t'ia mbath vazhdimisht nga parajsa që të shkoj e t'u ndez dritën atyre që janë në errësirë".

Kur ne shqiptarët të fillojmë ta ndiejmë si një vuajtje vetjake të përditshme përçarjen tonë, mosmarrëveshjet tona, do të ndërgjegjësohemi për errësirën ku jemi të zhytur shpirtërisht. Do të jetë fillimi i katarsisit.

"Kambanë për Vetingun"

Ku pjerdh unë për ligje?!!!

"Kambanë për Vetingun"

Nga Përparim Hysi

Tek kjo rrëfenjë, nuk jam unë protagonisti. Se , me të vërtetë, nuk jam aq trim sa mos pyes për ligjin. Përkundrazi, pse kam frikë ligjin, kam mbetur fukara e "zhelemel", kur thonë shkodranët. Është kush tjetër që e ka zbrazur këtë "kobure", jehonën e së cilës po e përcjell për lexuesit.
Ngjarja është krejt e vërtetë dhe "viktimë" e kësaj "trimërie kaq të çartur" është një njeri i ndershëm që kurrë në jetë të tij, nuk i ka shkelur vijat e bardha.
* * *
Natyrisht, që nuk do nxjerrë në"beleg" as "viktimën", por dhe as "trimin", se, në të dy rastet, e pëson vetëm vikitma. "Trimi" (epo kot nuk të merr gjak në vetull ai), jo vetëm del palagur, por, si përvers që është bërë tashmë, veç do ndehë krahët si gjeli mbi pleh.
Dhe për t'iu qasur sa më afër të vërtetës, le të dalim nga deti në stere.
* * *
Me mikun (tani i ka kaluar tetëdhjetat), pothuaj për çdo ditë pija kafe dhe, siç e kemi ne, shqiptarët, jemi pak të "lexueshëm" që në mimikë. E pashë që, ndryshe nga herët e tjera, shapka mbi kokë nuk po i rrinte mirë. Si mik që e kam, e pyeta:
- More, sot se ç'të ka gjetur, se nuk je më ai i i ditëve më parë?
Aha,- zuri që të shpjegohej,- më ka gjetur një hall që zor se e zgjidh dot.
-Epo hall është dhe nuk është mal që nuk e rrëzon dot.
-Mal e kaluar malit,- sikur kërkoj të mbrohej dhe ta "zbuste" pak shqetësimin.

* * *
Familjarisht, banoj në pallatet që ka ndërtuar X... ( kuptohet është fjala për atë "trimin"). Gjynah të qahem dhe, deri tani, kam qenë mirë e bukur. Mirëpo, gjithmonë kur mendon se ja, më së fundi i "navasa" të tëra ( navasa) ështëpër regullova sipas të folmes së Skraparit,se skraparas është miku im), erdh e m'u shpif një hall që është kaluar atij malit që përmende.
Pronari i pallatit ( as që numërohen pallatet e tij) paska vendosur që mu aty, poshtë ballkonit tim, të ngrejë dhe një furrë pjekjeje. Që e ngriti, punë për të, doemos, por e keqja më gjeti mua: gjithë tymrat (amok i vërtetë) vijnë e më pllatiten mua. Bëhet në shtëpi si fole dhelpre. Kësaj, i themi andej nga ana jonë: të të pjellë macja mu në kamare!
Ou,- bëra unë. Të paska gjetur siç më ka gjetur mua. Aty pranë meje ka një dyqan që edhe shet, por edhe gatuan peshk dhe mua më duket se nuk jam më në Tiranë, po mu në kënetë të Karavastasë.
E, mor e,- vazhdoi. Po unë jam azmatik siç je dhe ti dhe nuk dija si ta zgjidhja këtë gërç. Durova sa durova dhe një ditë e ndalova pronarin që është dhe nga ana jonë.
Sa u ulëm (ai, natyrisht sikur qe mbi gjëmba), zura që t'i qaja hall.
- Epo duro pak (më mbajti me kurajo), se nuk është ndonjë kiamet i madh.
- Nuk duroj dot,- i thashë,- se mushkëritë zënë e çirren siç çirren macet në shkurt.
Duke debatuar me të, mendoja se do bëhej racional e do futej në lëkurë të hallit tim, po aha, hesapet i kisha bërë pa e pyetur hanxhinë. Tek u ngrit si me ngutë dhe po largohej si nga një bezdi e madhe, e humba gjakftohtësinë dhe i them:- Shiko,- i thashë,- unë jam i moshuar dhe nuk bredh dot gjyqeve!!!
Sa dëgjoj këtë, sikur t'i kisha dhënë shuplakë fytyrës, m'u kthye i murrtyer dhe e zbrazi:
- More, nuk të dëgjova mirë, pa ma përsërit atë që më the!
Ja,- i thashë,- nëse nuk vë dorë, do të padis në gjyq!!!
- Aha, në gjyq,- përçmoi të thënën time. Po pjerdh unë për gjyq e ligje?!!! Dhe u largua si ta kishte zënë kolera.
* * *
Ja, kjo është rrëfenja ime që, siç e gjykoj, është shumë domethënëse. Të "fortët" nuk pyesin as për gjyqe dhe as për ligje. Se"kur të fortët" i bëjnë karshillëk ligjeve, shoqëria, me të vërtetë, është e rrezikuar. E solla rrëfenjën si një kambanë në këtë proçesin e "vetingun", si një shpresë se ligji do veprojë sipas ligjit.

Tiranë, 3 shtator 2016

E SHEJTNUSHMJA NANË TEREZA, LUTU PER SHQIPNINË TANDE !

  

                

Nëna Terezë, derisa ishte gjallë, quhej “shenjtore e gjallë”.

Derisa ishte gjallë, quhej “shenjtore e gjallë”. Ndihmonte të varfrit, jetimët dhe të sëmurët. Ofronte dashuri dhe kujdes për të padëshiruarit. Ishte shpresë për të zhgënjyerit. Murgesha trupshkurtër, që do të bëhej e njohur si Nëna Terezë, më 4 shtator, shkruan sot Rel, do të shpallet edhe zyrtarisht e shenjtë.

Puna bamirëse që ajo ka bërë në lagjet e Kalkutës, qytetit më të varfër dhe më të populluar të Indisë, ka prekur zemrat e njerëzve të të gjitha feve.

E lindur në vitin 1910, nga prindër shqiptarë, Agnesë Gonxhe Bojaxhiu është rritur në Shkup, kryeqytetin e Maqedonisë, që në atë kohë ka qenë pjesë e Perandorisë Osmane. Ajo ka qenë fëmija më i vogël i Nikollë dhe Dranafile Bojaxhiut. Familja e saj ka pasur prejardhje nga Prizreni dhe kanë qenë katolikë të devotshëm.

Rrugëtimin si murgeshë, Nënë Tereza e ka nisur në Kishën e Letnicës në Kosovë, në moshën 17-vjeçare. Dy vjet më vonë ka udhëtuar drejt Indisë. Në vitin 1950, ka krijuar urdhrin e saj Misionaret e Bamirësisë, i cili edhe sot udhëheq shtëpi për fëmijë të braktisur, njerëz të varfër dhe të sëmurë.

“Njerëzit që nuk kanë asgjë, që nuk i do askush, që janë bërë barrë mbi shoqërinë, që kanë harruar çfarë është dashuria… për ne ata janë njerëz të Zotit”, ka thënë Nënë Tereza.

“Nëse nuk mund të ushqesh 100 njerëz, atëherë ushqe vetëm një”, ka porositur po ashtu ajo.

Dhembshuria, sakrifica dhe përkushtimi ndaj njerëzve në nevojë i kanë sjellë Nënës Terezë Çmimin Nobel për Paqe në vitin 1979.

Ajo po ashtu është nderuar nga shumë udhëheqës të botës. Ish-presidenti i Shteteve të Bashkuara, Ronald Reagan, i ka dhënë Medaljen Presidenciale të Lirisë, ndërsa Mbretëresha Elizabeth e Britanisë, Urdhrin e Meritës.

Nënë Tereza ka qenë armike e zëshme e ndëshkimit kapital dhe kundërshtare e fuqishme e abortit. Ajo e ka cilësuar abortin si “shkatërruesin më të madh të paqes”.

Nënë Tereza ka takuar njëherë kryeministren e Indisë, Indira Gandhi, për të kundërshtuar një program sterilizimi, i cili do të frenonte rritjen e popullsisë indiane. “Të takosh Nënën Terezë do të thotë të ndjehesh krejtësisht e përulur”, ka thënë Ghandi në atë rast.

Nënë Tereza shpeshherë e ka potencuar prejardhjen e saj shqiptare. Në një intervistë për Zërin e Amerikës, më 1988, ajo ka thënë në shqip lutjen Puna e Pendimit.

“Zoti jem, po më vjen keq me gjithë zemër për gjithë mëkatet që kam ba, se kam bjerrë parrizin, kam meritue ferrin, por ma fort se t’kam fye Ty, o e mira e pambarueme që kaq fort m’ke dashtë. Mëshirë, o Zot! Më fal, o Zot! Po të nap fjalën, me ndihmën tënde, mos me t’fye ma kurrë”.

Nënë Tereza mbetet në kujtesën e botës me veshjen indiane sari, të bardhë me vija blu. Ajo ka vdekur më 5 shtator të vitit 1997. Më 2003, gjashtë vjet pas vdekjes, i ndjeri Papa Gjon Pali II e ka shpallur të lume, duke bërë hapin e parë drejt shenjtërimit. Në dhjetor të vitit 2015, Papa Francesku i ka hapur rrugë procesit të shenjtërimit, pasi i ka njohur mrekullinë e dytë.

Katolikët besojnë se i shenjtë është dikush që ka jetuar jetë të shenjtë në tokë dhe tani është në qiell. Të shenjtët konsiderohen role model për njerëzit ende në Tokë dhe besohet se janë në gjendje të ndërmjetësojnë me Perëndinë, në emër të dikujt që ka nevojë për ndihmë.

Ndahet nga jeta poeti dhe publicisti i njohur Lirim Deda

Lirim Deda ka lindur në Nivicë të Kurveleshit, Tepelenë, më 16 shkurt 1936.
Shkollën fillore e kreu në vendlindje, kurse shtatëvjeçaren dhe gjimnazin në shkollën e mesme ushtarake “Skënderbej”, në Tiranë. Mbaroi studimet për oficer në Shkollën e Bashkuar, si dhe studimet në Universitetin e Tiranës në degën Gjuhë-Letërsi Shqipe. Në vitet 1961-1965 ka punuar si gazetar i kulturës në shtypin ushtarak dhe pastaj deri në vitin 1969 u dërgua në Shkodër, Kukës, Tropojë, si sekretar i rinisë i Korpusit të Veriut. Rikthehet në shtypin ushtarak, Kryeredaktor i Revistës “10 Korriku” në vitin 1973. Punoi në detyrë deri në vitin 1975. Lirimi ka qenë anëtar i kolegjiumit të gazetës “Drita”, si dhe anëtar i Komiteti Drejtues të Lidhjes së Shkrimtarëve e Artistëve të Shqipërisë. Ka punuar në Sopot të Librazhdit në brigadat e punës deri në vitin 1990. Në vitet 1990 punon redaktor në gazetën “Fjala e lirë” dhe në gazetat “Ku vemi”. Më tej punon si redaktor në Shtëpitë botuese “Onufri”, “Egnatia” e “Xhuvani”. Zgjidhet dhe kryetar i degës së Lidhjes së Shkrimtarëve e Artistëve të rrethit të Elbasanit. Në vitet 2000-2012 punoi si kryeredaktor i gazetës “Labëria”. Ka qenë bashkëpunëtor i gazetës “Ndryshe”. Është anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Është redaktor në Shtëpinë Botuese “Alsa”.

Libta të botuara

Librin e parë me poezi dhe poema “Këngët e marshimeve” e botoi në vitin 1966 dhe pastaj me radhë: “Miqve dhe armiqve” 1968, “Në vijën e patrullimit” 1969, “E dua këtë tokë 1970, “Kolana e poezisë së zgjedhur shqipe” 1970, “Tregimet e Veriut” 1971, ‘Zambakë nga Hanoi” 1972, ‘Kënga e fitimtarëve” 1973, “Shënime për shokët letrarë” (shënime kritike, 1974), “Në Kinën e madhe” (reportazhe, 1974), “Balladë vietnameze” (reportazhe, 1979), “Zëri i tokës” 1980, “Gjurmë të arta” 1995, “Eja të blesh zemrën time” 1996, “Rrufe pikëllimi” 1997, “Trëndafili i zi” 1998, “Bukuria të verboka” 1999, “Djepvarri im, trimja Labëri” 2002, “Kush e vrau dashurinë” (shënime kritike-2006). Romanet: “Foleja e vetëtimave”, 2009 dhe “Valle në shtëpinë e vdekjes”, 2011.

Vlerësuar me çmime të parë

Në festivalet mbarëkombëtare të Radio Televizionit Shqiptar, si dhe në festivale të ndryshme të folkut e muzikës nëpër rrethe si në Gjirokastër, Shkodër e Elbasan, Lirim Deda si autor i teksteve ka fituar këto çmime të para: “Gjurmë të arta”, Kujtim Laro, L. Deda në Festivalin e 12-të të Këngës në RTSH; “Lulëkuqja”, Limos Dizdari, L. Deda, në Festivalin e 13-të të Këngës në RTSH; “Për ty Tiranë”, Avni Mula. L. Deda; “Sa 100 shqiponja”, R. Zdrava, L. Deda; “Kënga e zëmrave”, Alfons Balliçi, L. Deda; “E dua këtë tokë”, Prenk Jakova, L. Deda; “Dy milionë ushtarë”, Çesk Zadeja. L. Deda. ”. Dy këngët e tij në Festivalin e 12 dhe të 13 në RTSH, mbetën ndër këngët më të bukura të artistes së madhe Vaçe Zela.


Lexoni:

http://www.zeri-popullit.com/index.php?option=com_content&view=article&id=9793:mirenjohje-krijuesit-te-laberise-poetit-lirim-deda&catid=72:ditar&Itemid=134