2013-08-09

Pa ty Ymrane, nuk e mendoj jetën

Letrat dhe dorëshkrimet që shkrimtarët shqiptarë në Shqipëri e Kosovë shkruan gjatë kohës së burgut, nxjerrin në pah një tjetër lloj letërsie, e cila është krijuar njëkohësisht me atë që ndodhte jashtë mureve ku ata ishin të mbyllur



“Në vizitën e fundit, – i shkruan Merxhan Avdyli babait të tij, – e morët vesh që isha në vetmi. Prej vetmisë kam dalë dje. Isha i dënuar 30 ditë. T’ju tregoj se përse isha në vetmi ‘nuk bën’, sepse nuk isha i dënuar vetëm unë dhe tani nëse ju tregoj mund të ndodhë që letra të futet nën gërshërë. Pra, psst! Po e vras të vërtetën që të mbetet gjallë letra. Për vetminë mund t’ju them vetëm këtë: dhomat ku mbahet dënimi janë 2 metra e gjysmë nën dhe. Llamba elektrike tërë ditën rri ndezur se përndryshe mund të shohësh vetëm sa për t’i futur gishtat në sy. Nuk ke të drejtë të lexosh, nuk ke të drejtë madje të shkruash as letra. Mirëpo, edhe aty i ke disa të drejta, si për shembull: ke të drejtë, përveç ushqimit dhe fjetjes, edhe të marrësh frymë dhe të thithësh ajër, aq sa mund të përbirohet nëpër shoshë e site, pastaj ke të drejtë edhe të mendosh çfarë të duash, në fund e ke edhe një të drejtë të madhe e të vlefshme që s’mund ta ndalojë askush, por para se ta përmend duhet t’ju kërkoj falje në shprehje pra, nuk është e ndaluar të kryhet nevoja e vogël, madje as e madhja!”

“Vërtet pa ty Ymrane nuk kam mundur kurrë ta mendoj jetën, megjithëse edhe jam rebeluar ndonjëherë, por sot pa ty ndoshta do ta kisha më të lehtë burgun. Dashuria më e madhe t’u bëka barra më e rëndë në burg. Vërtet qenka e vështirë të zgjedhësh në mes dashurisë dhe idealit. Njërën më duhet ta lë keq. Të dyja nuk mund t’i kënaq”. Sherif Konufca, ish i burgosur politik në Kosovë, i shkruan këto rreshta gruas së tij Ymrane, teksa ndan ditët dhe muajt në qeli. Në vetminë e gjatë, e vetmja dritë që i shfaqet janë sytë e Ymranes. Musli Kosumi, një tjetër i burgosur politik në Kosovë, shkroi qindra letra dashurie gjatë dhjetë viteve që qëndroi në burg për gruan e tij, Dritën. Çdo javë, ai i shkruante asaj nga një letër. Po të njëjtën punë kishte bërë edhe gruaja e tij: për çdo javë i kishte kthyer një përgjigje. Vetëm dashuria e kishte shpëtuar Kosumin prej vetmisë. Gani Koçi, edhe pse i kishte mbushur 26 vjeç, mendonte se ende i kishte 21 a 22, aq sa kishte pasur kur e kishin burgosur. Jeta e vërtetë aty i ishte ndalur, si një orë që s’ishte kurdisur. Ndërsa Sherif Konufca, kur numëron vitet e dashurisë me gruan, i fut në llogari dhe vitet e burgut, edhe pse nuk është i sigurt nëse do të quhen dhe ato vite dashurie. Letrat drejtuar gjysmës së tyre tjetër që kishin lënë jashtë, kanë qenë ajri që ka mbajtur gjallë shumë të burgosur politikë gjatë regjimit të Titos në Kosovë, por dhe gjatë regjimit komunist në Shqipëri. Letrat intime, dhe pse ishin vështirë për t’u dërguar, ishin një lloj çlirimi dhe force për ata burra që besonin se pas errësirës së gjatë, një ditë do të mund të takonin gruan që dashuronin. Lirika është një gjini shumë e lëvruar në letërsinë e burgut, një letërsi e cila ka një shtrirje të gjerë në të dyja anët e kufirit, dhe ende nuk ka marrë studimin e plotë. Bajram Kosumi, njohës i mirë i kësaj lloj letërsie, e quan atë të veçantë, ndryshe nga letërsia shqipe që është krijuar në të njëjtën kohë jashtë burgut. “Lirika nga burgu ka ngjizur shumë metafora e simbole origjinale, edhe për autorët e saj dhe për lirikën shqipe në përgjithësi. Këto simbole e metafora shpesh janë diamante të lirikës shqipe. Lirika nga burgu përmban në vete disa prej krijimeve më të mira poetike në letërsinë shqipe”, thotë Kosumi. Në poezinë e lamtumirës, kushtuar vajzës me emrin Magdalena, Arshi Pipa i kërkon asaj të mos qajë për këtë ndarje, dhe t’i lutet Zotit se ndoshta një ditë mund të shihen sërish. “Ashtu është dashunija”, thotë Pipa, ndërsa nuk e fsheh gjatë vargjeve dhembjen e kësaj ndarjeje të gjatë. Zyhdi Morava, një pjesë të subjekteve për romanët që shkroi pas burgut, i kishte të ruajtura në shënimet që mbante gjatë kohës që vuajti dënimin. Në to ndihet dëshira për femrën dhe të bukurën, një dëshirë e cila ka ndenjur gjatë te shkrimtari. Vetëm brenda vitit 1992 ai botoi katër libra: “Dashuritë”, “Armiqtë e dashurisë”, “Shpirtra të uritur” dhe “Puthje pa fund”. Të katër titujt e tregojnë gjatë atë çfarë e ka frymëzuar shkrimtarin gjatë kohës së dënimit. Përkthyesi i Dantes, Pashko Gjeci, ishte një i ri që kishte vetëm pak vite që kishte ardhur në Shqipëri nga studimet në Itali, kur u burgos. Nëse nuk do të ishin kujtimet e kohës studentore, dhe sekretet intime që mjeshtri i ruante thellë në kujtesë, ato vite do ishin më të errëta. “Si qenie e gjallë njeriu ekziston për sa kohë dashuron, dashuron gruan, dashuron jetën”, thoshte Gjeci. Në studimin e tij për letërsinë e burgut, Kosumi i quan letrat një totem. “Ato lexohen nga të burgosurit fjalë për fjalë, nga disa herë, duke vërejtur me kujdes një pikë, një vizë a një alegori… e pastaj fillon komentimi i tyre. Tamam si në librat e shenjtë, në të cilët komentuesit zbulojnë kuptimet e fshehta. Kam parë shumë letra, në të cilat ka mjaft pikëpyetje, nënvizime a shenja të tjera”, thotë Kosumi. Janë pa fund dhe shënimet që Pjetër Arbnori mbajti gjatë viteve në burg, të cilat i ripa për t’i botuar kur ishte i lirë. Maks Velo është një nga autorët që e ka lëvruar më shumë këtë letërsi, duke sjellë në poezi dhe prozë momente që do të jenë gjithnjë dëshmi e një kohe shkatërruese për artin dhe njeriun. Jusuf Vrioni i kishte ruajtur me kujdes në kujtesë fort të gjitha ato që i ishin orvatur në mendje gjatë kohës kur vuante dënimin, për t’i botuar vite më vonë në një libër me kujtime. Atë Zef Pllumi, ati françeskan, është ai që e ka ngritur në një tjetër dimension këtë lloj letërsie me kujtimet e tij. Pasioni për poezinë nuk iu tret as Jorgo Bllacit në terrin e burgut. Vincens Prendushi e hodhi gjithë melankolinë e viteve të burgosjes në krijimtari letrare. Poeti nga Kosova, Merxhan Avdyli, në poezinë “Loçka ime”, rrëshqet mes jetës e vdekjes dhe kërkon të gjejë paqe te dashuria. Astrit Delvina, Bedri Çoku, Vizar Zhiti, Koço Kosta, Petraq Kolevica, Amik Kasoruho, Henrik Gjoka, Makensen Bungo, Halil Laze, Gëzim Hajdari, Musine Kokalari, Havzi Nela, Ejëll Çoba, Uran Kalakula, Fatos Lubonja, Drita Çomo, Leka Toto, Beqir Ajazi, Lekë Tasi, Luan Myftiu, Bardha Mulleti, Ahmet Bushati, Gëzim Çela, janë disa nga autorët që e kanë lëvruar këtë lloj letërsie. Letërsia e burgut, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë, vazhdon të mos jetë e zbuluar tërësisht. Qindra dorëshkrime flenë në sirtarët e familjarëve që kanë trashëguar këto thesare të të afërmve. “Ekzistojnë jo vetëm disa qindra faqe letrash të shkruara në burg nga intelektualët shqiptarë të burgosur, po disa mijëra faqe të tilla”, thotë Kosumi. Për të letrat dhe dorëshkrimet nga burgu nuk mund të quhen më të tilla, por letërsi. “Botimi i deritanishëm i një pjese jo dhe aq të vogël të kësaj letërsie, jep prova të forta se kjo letërsi jo vetëm që do të funksiononte si e tillë, por do ta pasuronte shumë historinë e letërsisë shqipe dhe do të ishte pranuar nga lexuesi”, thotë Kosumi.

Guillaume Musso, Shpëtomë

Kur, në një natë të ftohtë dimri, Zhylieta dhe Semi këmbehen në zemër të Broduejit, lind dashuria me shikim të parë. Ajo, franceze e bukur 28 vjeçe, kryen shumë punë të vogla duke ushqyer ëndrrën për t’u bërë aktore. Ai, 30-vjeçar, është pediatër i ri njujorkez i përkushtuar trup e shpirt pas punës, qysh prej vetëvrasjes së të shoqes.

shpetome
Të bindur që më në fund i kishin gjetur një kuptim jetës, ata do të dashurohen intensivisht gjatë një fundjave sa magjike aq dhe të paharrueshme. Por Zhylieta është e detyruar të kthehet në Paris. Po Semi? Ç’duhet të bëjë për të penguar kthimin e saj? Me gjithë përpjekjet marramendëse ai nuk mund ta bindë vajzën për ta mbajtur pranë vetes. Të paktën, jo në atë moment të vështirë dhe delikat. Sapo avioni i gruas së re shkëputet nga toka, shpërthen në fluturim e sipër…

Eoin Colfer, Sëmundja e Atlantidës

Se si ka ndodhur që ai të shndërrohet në biografin zyrtar të Artemis Fowl-it, ende vazhdon të mbetet një mister. Colfer-i vazhdon të këmbëngulë duke thënë se ishin avokatët e Fowl-it ata që ia bënë këtë ofertë.
artemis

 Nga ana tjetër, Artemis Fowl-i betohet se nuk e kishte dëgjuar kurrë më parë të përmendej ky njeri, deri në ditën kur të dy emrat e tyre u shfaqën në kopertinën e biografisë së tij të paautorizuar. Flitet se disa vite më parë ata të dy janë takuar në labirintet e fshehta të Kështjellës së Dublinit. Askush nuk e di me siguri se çfarë ka ndodhur aty, nëntokë, por burime pranë Colfer-it pohojnë se, pasi u kthye nga ai takim, flokët i kishte ngjyrë gri dhe nuk i kishte mbetur asnjë dyshkë në xhepa.

Sonia Topazio, Nusja e virgjër

Sonia Topazio ka lindur në Potencë më 8 shtator 1969. Në vitin akademik 2000-2001 u diplomua për letërsi moderne pranë Universitetit të Romës “La Sapienza”. Gjithashtu ka kryer kurse menaxhimi në Universitetin Politeknik të Milanos, si dhe për gazetari investiguese. Aktualisht është shefe e zyrës së shtypit e Institutit Kombëtar të Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë (INGV). 
sonia
Është gjithashtu drejtore e revistës online “Njoh, mësoj, parandaloj”, si dhe drejtuese e “INGVNewsletter”-it. Nga viti 2004 deri në vitin 2009 ka ndjekur për gazetat “Il Tempo” dhe “Il Messaggero” Protokollin e Kyoto-s, duke nënshkruar faqet e para të gazetës “Il Messaggero”-s për temën e mjedisit; është kujdesur për dy vjet për rubrikën shkencore të përjavshme “Fjalët e Tokës” për gazetën “L’Avanti”; është ideuese dhe prezantuese e emisionit “Katër elementet”, program shkencor i përjavshëm për kanalin televiziv “UnoSat”. Ajo është  autore e librave “Prerja e shpirtit” (2005) “Agjenda e Tokës” (2008), “Nuk dua dokrra” (2008), “Jo tamam ashtu” (2011), “Atë ditë në një çast” (2011).

Serenata që vjen nga rrënjët e shqiptarëve të Rumanisë

Një grup rumun, aktivitet në qytetin e Korçës, i mbështetur nga një deputete me origjinë shqiptare


serenatet ne korce
Korça njihet si qyteti i serenatave, por kur këto këngë vijnë nga larg si nga pikëpamja kohore, ashtu edhe ajo gjeografike, kumbojnë edhe më ëmbël. Dhe pikërisht në qytetin e serenatave, kanë qenë mysafirë të artit një grup këngëtarësh nga Rumania, të cilët kanë sjellë një repertor me këto këngë karakteristike për artdashësit korçarë. Një koncert i grupit të quajtur “Serenata” është dhënë mbrëmjen e së shtunës në sallën e aktiviteteve artistike të katedrales “Ngjallja e Krishtit” në Korçë, ku këngëtarët rumunë kanë “ngjallur” me interpretimet e tij atë që njihet edhe si serenata origjinale. Këngë të pacenuara dhe që ruajnë origjinalitetin që nga krijimi i hershëm i tyre, janë shpalosur si një thesar kulturor nga grupi rumun “Serenata” që me këtë aktivitet të tij ka kujtuar se kjo lloj kënge mbetet e pavdekshme. Pa modifikime moderne, të ëmbla dhe të kënduara shtruar nga këngëtarët rumunë, serenatat u përcollën në këtë koncert, ashtu siç ato janë krijuar dhjetëra vite më parë, duke u ruajtur me fanatizëm si të tilla nga rumunët me gjak shqiptar. Koncerti i grupit rumun nuk ka qenë i rastësishëm në Korçë. Krahas faktit që po ky grup ka hapur rrugën e bashkëpunimit kulturor që pak vite më parë me një koncert të ngjashëm, vlen të theksohet se organizatorët e këtij aktiviteti nga Rumania kanë prejardhje shqiptare dhe jo më kot sjellin serenatën në qytetin e serenatave. Oana Menolesku, deputete në Rumani, është kujdesur që të dëshmojë për artdashësit korçarë sesi ruhen vlerat e trashëgimisë kulturore edhe larg vendit e për breza me radhë. Ajo, ndërsa nuk heziton të këndojë edhe vetë një prej serenatave më të njohura korçare, që titullohet “Margarita” tregon se ka prejardhje korçare. Pikërisht kjo grua, me shpirtin e artistit dhe dashamirësisë së forcimit kulturor mes dy vendeve, ka bërë të mundur që të vijë për herë të dytë në Korçë grupi rumun “Serenata”. Një tjetër rumun që ka krijuar lidhje me Shqipërinë, përkthyesi Marius Dobresku, i cili rreth 40 vite më parë ka kryer studimet në vendin tonë, është pjesëtar dhe shoqërues i këtij grupi serenatistësh. Ai tashmë është përkthyes i shkrimtarit Ismail Kadare, por në bisedë lë të kuptohet se vlerëson dhe çmon së tepërmi edhe serenatën korçare. Ky koncert i grupit rumun ka ardhur edhe si bashkëpunim me grupin karakteristik “Lira” të Korçës, të drejtuar nga muzikologu i njohur korçar Pandi Bello. Pedagog në shkollën e muzikës së qytetit të Korçës dhe dirigjent i palodhur i korit “Lira”, Pandi Bello ka jetuar e punuar për disa vite në Rumani dhe me kthimin e tij në vendlindje ka kontribuar vazhdimisht për lidhjet artistike me këtë vend.

Alexander Pope, Të dashurosh mendjen e një gruaje

483px-Alexander_Pope_by_Michael_Dahl
Në verën e vitit 1714, poeti i njohur anglez, Alexander Pope, kalonte orë të tëra i mbyllur në apartamentin e tij, duke i shkruar letra Marta Blount. Ndërsa në gazetat letrare të kohës kishin nisur të botoheshin vargjet e tij të para, Pope vijonte të mendonte për vajzën që e kishte njohur në një nga libraritë e qytetit. Në një muaj njohje i kishin dhënë njëri-tjetrit dhjetëra letra. “Është provë e sinqeritetit ndaj jush fakti që ju shkruaj kur jam duke pirë dhe jam i gatshëm të nxjerr të vërtetën. Dhe, sigurisht, një letër e shkruar pas orës dymbëdhjetë të natës duhet të jetë e mbushur me këtë përbërës të fisëm. Zemra duhet të zhuritet në zjarr, që më pas të ngrohet nga vera dhe nga ju. Vera zgjedh dhe freskon pasionet e fshehura të mendjes, siç bëjnë ngjyrat e fundosura në një pikturë, që më pas dalin me gjithë shkëlqimin e tyre natyral. Me sa duket, cilësitë e mia paskan ngrirë aq shumë dhe paskan qenë mbyllur aq hermetikisht në kutinë e mërzitshme të orëve të mia të esëllta, saqë më duket tepër e çuditshme kur, tani, i pirë, i shoh këto cilësi e virtyte të dalin kaq të shumta. Në këto vërshime të zemrës sime, ju dërgoj falënderimet e mia plot mirësjellje, për dy letrat që më dërguat. Ajo që fillon me “I magjishmi z. Pop” ishte për mua një kënaqësi përtej çdo mundësie që kam për ta shprehur. Është e vërtetë që ju jeni kaq e pashme, por jo vetëm kjo. Ky humor dhe kjo qetësi e juaja për mua janë aq të magjishme, sa nuk u rezistoj dot. Fytyra juaj është e parezitueshme, ngaqë është e veshur me buzëqeshje dhe atëherë kur nuk ka rast të denjë të jetë. Supozoj se këtë letër nuk do ta bëni publike për t’u dukur…”. Pope ishte 26 vjeç kur nisi historinë e gjatë të dashurisë me anglezen me emrin Marta. Ashtu si poeti, ajo ishte e dhënë pas librave dhe kishte dëshirë të shkruante letra. Letrat e Martës do të ktheheshin për poetin në motive për vargje të tëra që shkroi në atë periudhë. I konsideruar si poeti më i madh anglez i shekullit të nëntëmbëdhjetë, kryesisht për vargjet e tij satirike, dhe përkthimin në anglisht të Homerit, Pope bëri jetën e një burri të lirë duke mos u martua asnjëherë. Por, nëse ndodhte që në shtëpinë e tij mungonte një grua, në zemrën e poetit gjithnjë kishte një të tillë. “Nuk mund të shkruaj nëse nuk kam përballë një grua”, thënia e tij që do të frymëzonte më pas të gjithë të rinjtë që e lidhin krijimin e artit me aventurat dashurore, do të kthehesh në moto të atyre viteve. Femrat kanë luajtur një rol të rëndësishëm në karrierën letrare të poetit. Më shumë se lidhjet pasionante ai ishte i dashuruar pas mendjes së tyre. Ai kërkonte të shkëmbente përmes letrave mendimet dhe konceptet mbi letërsinë dhe jetën me një grua. Kështu kishte ndodhur dhe me lidhjen që kishte pasur me Meri Uortley Montag. Me këtë grua, Alexander shprehte gjithë shqetësimin e tij si letrar. Në kohën kur ajo ishte në udhëtime në një letër ai i shkruan se nëse udhëton për në Itali, nuk do t’ia fal nëse nuk e njofton në kohë për t’u takuar atje. “Jam shumë i sigurt se nuk mund të jem kurrë i sjellshëm përveçse kur udhëtoj me ju, dhe nuk do të korrigjohet kurrë humbja që Homeri do të pësojë nëse unë do të vij ta bëj përkthimin e tij në Azi. Dhe ju përsëri do të më kritikoni mua që s’doja asnjë mirësi tjetër përveçse t’ju bëja shoqëri. Nuk keni se si të ndryshoni, por do të vazhdoni të jeni një grua aziatike, sado të përpiqeni të hiqeni si angleze përpara njerëzve të tjerë. I dëshiroj si një mrekulli sonetet e tua, vërejtjet e tua, diturinë tuaj orientale, por asgjë nuk dëshiroj më shumë sesa vetë qenien tënde orientale. Patjetër që duhet të keni udhëtuar në thellësi të natyrës së vërtetë dhe në thjeshtësinë e sjelljeve në këto tre vite që keni jetuar në Lindje, saqë do të më dukeni shumë vite më e re se ç’jeni kaq afër pafajësisë dhe fëmijërisë. Pres të shoh shpirtin tuaj po aq të zbuluar sa dhe trupin tuaj, dhe se i keni lënë, sado të vështira të jenë shumë nga zakonet e mallkuara europiane. Pa e fyer modestinë tuaj, ndiej një dëshirë përvëluese për të parë shpirtin tuaj të zhveshur, sepse jam i sigurt se do të shoh shpirtin më të bardhë në tërë universin….”. Po në atë vit, Pope shkëmbente letra me një tjetër grua, Tereza Blant. Ajo e kishte tërhequr me bukurinë dhe mendjen e saj, megjithëse pas disa letrave ishte tërhequr e nuk i shkruante më. Por, Pope ishte i vendosur ta bënte sërish që ajo t’i shkruante. “Nuk është e mjaftueshme për reputacionin tuaj zonjë, që t’i mbani duart e pastra nga boja që ju nevojitet për të kënaqur një korrespodent mashkull. Ah! Ndërsa zemra juaj ju lejon ta nxisni në këtë liri të turpshme të shkruarit, ju nuk jeni ajo çka doni që unë me plot dëshirë të mendoj se jeni: një grua e virtytshme! Jam aq mendjelehtë sa të dal në përfundim, se heshtja juaj zonjë është miratim, dhe unë vazhdoj t’ju shkruaj. Por, për t’u paraqitur sa më i drejtë në këtë letër, po ju jap ca lajme. Ju më kërkuat t’ju jap lajme me mijëra herë, që herën e parë që më drejtuat fjalën, aq sa shumë do të mendonin se ju nuk kishit ç’prisnit më shumë nga buzët e mia. Dhe, vërtet, a nuk është shenjë e dy dashnorëve të lidhur ngushtë, kur janë aq të paturp sa të duan të dinë se ç’po ndodh në botën e secilit? Gjithçka që dua të them është se, unë ose ju, nuk mund të dashurohemi me tjetrin. Jua lë juve ta gjeni se cili nga ne të dy është kjo qenie budallaqe dhe e pandjeshme, kaq e verbër ndaj shkëlqimit dhe magjisë së tjetrit”. Alexander Pope është një nga poetët që përveç librave që shkroi, la pas dhe një mori letrash të mrekullueshme të cilat i shkruante kur i vetëm në shtëpinë e tij në Londër, i vinin në mendje mikeshat e tij. Me to ai fliste gjithçka, duke ua bërë më të lehtë punën biografëve për të shpjeguar vargjet dhe jetën e tij. Por, vetëm njëra prej tyre mbeti gjatë gjithë jetës peng i zemrës së Pope. Ajo ishte Marta, gruaja të cilës i dedikoi dhe testamentin para se të ndahej nga jeta.

“Tri motrat” në kërkim të dashurisë


dramaTë gjitha moshat i nënshtrohen dashurisë, pasionet e së cilës janë fisnike. Anton Çehov e sheh dashurinë si lajtmotivin e të gjitha ndodhive njerëzore. Kjo është ajo çfarë i bën veprat apo dramat e shkruara prej tij, si tepër të ndjeshme, dhe të duken më afër nesh. Sot në mbrëmje, në “Tirana Ekspress” regjisorja Arjeta Dhima do të ngjisë në skenë dramën më të bukur të shkruar nga Çehov më 1900-n, “Tri motrat”. Vepra të zhvendos në një provincë të Rusisë në një familje të thjeshtë ku brenda saj jetojnë tri motra dhe një vëlla. Olga, motra e madhe, e cila jep mësim në gjimnaz; Masha, motra e dytë është martuar me Kulliginin një mësues; Andreji, vëllai i tyre i pasionuar pas violinës, është punonjës në administratën lokale të qytetit i martuar me Nataljen; Irina, motra e vogël, punon telegrafiste.
Motrat janë vajza me botë shumë të pasur intelektuale dhe shpirtërore. Kanë ëndrra dhe pasione për jetën, kërkojnë dashurinë e vërtetë dhe thirrja e tyre e fortë është “të shkojmë në Moskë”. Moska, një nga kryeqytetet më të bukura të botës, ku zhvillohet arti dhe kultura, shkenca dhe ushtria. Ato i kanë kthyer në idhuj njerëzit që vijnë nga Moska, në njerëz shumë të rëndësishëm dhe shumë me vlerë për shpirtin e tyre. Në hapje të dramës ne shohim një harmoni të skajshme të tyre, gjithçka duket bukur dhe në vendin e vet. Por ne shohim në aktin e tretë një transformim të të gjitha personazheve, kryesisht e shohim tek Irina, motra e vogël, e cila ëndërron të realizojë dashurinë e jetës së saj dhe ëndrrën që vlon në damarë. Të shkojë në Moskë. E ndërsa Andreji, vëllai i vetëm, ka vënë në shitje shtëpinë, për shkak të borxheve që ka në kumar. Nga një njeri plot parime dhe ëndrra për të ardhmen, tani ai udhëhiqet nga Natasha, gruaja e tij. Ajo tenton të shprehet tek ai dhe për ta vendosur kundër motrave dhe gjithë të tjerëve.
Gjithashtu ai ka një punë tashmë për shkak të saj, është ajo që shkon edhe zgjidh punë me kryetarin dhe me njerëz të lartë të dikastereve përkatëse për çështjet delikate familjare. Është ajo që po merr vendime dhe drejton çdo gjë nga vetja. E dërgon Andrejin tek Olga, motra e madhe, për t’i dorëzuar çelësin, në një farë mënyre për ta zbritur nga detyra e saj si kryefamiljare apo si nënë e gjithë motrave dhe vëllait. Në role interpretojnë Vilma Hodo, Laura Nezha, Azra Salahi, Orsi Vangjeli, Ersila Rezhda, Marsel Rupi, Andi Begolli, Ledian Gjeci, Marsel Greva, si dhe vetë regjisorja Dhima. Skenografia dhe kostumet janë ideuar nga Enisa Arapi.

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...