FLORIPRESS:Ftesë për pjesëmarrje në përurimin e dy librave të Prof. Dr. Agim Vincës

Thursday, 17 November 2011, 22:55

 

KOMUNA E TETOVËS

Departamenti për Veprimtari Publike

Ju fton

Të merrni pjesë në përurimin e dy librave të Prof. Dr. Agim Vincës: (Po)etika e fjalës dhe Arti i reagimit.

Përurimi do të bëhet të premten, më 18 nëntor 2011, në orën 13:00, në lokalet e hotel “Lirakut” (në qendër të Tetovës).

Për librat do të flasin: Prof. Nasho Jorgaqi, Dr. Salajdin Salihu, Dr. Bajram Kosumi dhe Hydajet Hyseni.

Prania Juaj do ta madhërojë këtë ngjarje kulturore!

Zonja Bovari - Roman

Lexo romanin "Zonja Bovari" (html)

http://www.gazetakritika.net/literatur/madambovari.html/

Në “Meditimin e dytë” Dekarti e quan romanin “një gjë që mendon, një gjë që dyshon, që dëgjon, që koncepton, që pohon, që do, që nuk do, që imagjinon dhe që ndien”.

Ky përkufizim i dijetarit dhe filozofit të shquar francez të shekullit XVII që sjell ndër mend më tepër se veprën e artit, qenien e gjallë, njerëzore, jo të rëndomtë, por me shpirt dhe me mendje. Në ka krijimtari që i përgjigjet më së miri atij, është ajo e Gustav Floberit.

Si në romanet filozofike, “Tundimi i shën Antonit”, “Buvar dhe Pekyshe”, në skicat “Shtatë djemtë e dervishit” dhe në romanet në kuptimin e thjeshtë të fjalës, si “Edukimi i ndjenjave’, “Zonja Bavari” dhe “Salambó”, autori sa më shumë futet në botën e krijesave të tij, aq më tepër bëhet një me ta. Të lindura prej imagjinatës, ato do të kenë të njëjtin fat me të, sepse më kot do të vënë të gjitha forcat e tyre në kërkim të dashurisë, të lumturisë, të së vërtetës. E vetmja rrugë shpëtimi larg botës tragjike të njerëzve për shkrimtarin do të jetë pasqyrimi i jetës nëpërmjet artit.

Në “Meditimin e dytë” Dekarti e quan romanin “një gjë që mendon, një gjë që dyshon, që dëgjon, që koncepton, që pohon, që do, që nuk do, që imagjinon dhe që ndien”.

Ky përkufizim i dijetarit dhe filozofit të shquar francez të shekullit XVII që sjell ndër mend më tepër se veprën e artit, qenien e gjallë, njerëzore, jo të rëndomtë, por me shpirt dhe me mendje. Në ka krijimtari që i përgjigjet më së miri atij, është ajo e Gustav Floberit.

Si në romanet filozofike, “Tundimi i shën Antonit”, “Buvar dhe Pekyshe”, në skicat “Shtatë djemtë e dervishit” dhe në romanet në kuptimin e thjeshtë të fjalës, si “Edukimi i ndjenjave’, “Zonja Bavari” dhe “Salambó”, autori sa më shumë futet në botën e krijesave të tij, aq më tepër bëhet një me ta. Të lindura prej imagjinatës, ato do të kenë të njëjtin fat me të, sepse më kot do të vënë të gjitha forcat e tyre në kërkim të dashurisë, të lumturisë, të së vërtetës. E vetmja rrugë shpëtimi larg botës tragjike të njerëzve për shkrimtarin do të jetë pasqyrimi i jetës nëpërmjet artit.

Cikël poetik nga Petraq Risto

Vendi im ka formën e vrimës së çelësit
…Po çelësi?
Ku është çelësi?

Mpreh lapsin e shikimit

Shikimi im i butë si mprehja e majës së lapsit: me retinë të vizatoj
Ti qesh e mbështetur në direkun e anijes: dukesh Madalenë me një kryq fals
Me retinë të vizatoj. Krahu i pulëbardhës valëzon detin e flokëve
të flokëve të kuqërremtë që bëhen horizont. Me retinë të vizatoj.
Pastaj feks thithka e gjirit: fener për një anije të vockël

që më tallazit brinjët.
Me retinë të vizatoj teksa mpreh lapsin e shikimit.


Oratorio për bletët

Bleta mbretëreshë ushqyer me qumësht mbretëreshe
jeton pesë herë më shumë se bletët e tjera
dhe thumbi i saj i madh është një raketë kozmike në galaktikat bletore
ndaj lulet dhe pse ajo nuk shkon përulin kurorat
dhe në mungesë të seksit pikturojnë petalet në orgazma diellore.

Shumë festivë bletët në çastin e shumëzimit
madje imitohen nga njerezit.
Kjo natyrë që vdes dita ditës duke thithur urrejtjen e pluhurave - thonë bletët
dhe kjo mbretëreshë me një të verdhë vjeshte në krahët e hiroshimta - thonë bletët
këto lule tragjike në lojën me rrënjët - them unë
dhe këta njerëz të lodhur që përpiqen të qeshin në këmbim të mundjes - them unë
kjo botë e rrumbullakët: gji i sapoprerë nga bisturia atomike - them unë dhe bletët
gjithçka është një shpresë prej mjalti - them unë dhe bletët.
Në sytë e vegjël të bletëve :

hojet janë gjashtëkëndëshe - them unë

po fatkeqësisht nuk njohim këndet e gënjeshtrave - thonë bletët.

Bleta erdhi nga Bagdadi1)

nektarin thithi në kopshtet e varura të Babilonisë

Mbretëreshat japin mësim mbrëmjeve
kur bletët dremisin të lodhura në hojet e tyre:

te lulekëmborat shkelni ngadalë

se tingulli i tyre zgjon arinjtë e uritur

Bleta erdhi nga Bagdadi

kujdes te trëndafilat e kuq se lëndoni të vrarët

Bleta erdhi nga Bagdadi

kujdes te trëndafilat e verdhë se xhelozoni të marrët

asnjëherë mos lëndoni trëndafilat e bardhë,

ah, trëndafilat e bardhë.

Kur të shkoni te krizantemat pëshpërisni fjalë dashurie

dhe lini një pikëz qumësht për të vdekurit e mëdhenj

nëse dikush ju prek kthehuni në kamikazë

pastaj lutuni që vdekja të qetë t’ju gjej.

Bleta erdhi nga Bagdadi

Dhe para se të mbyllni sytë

merrni për qefin një petal trëndafili të bardhë

unë do vij t’ju lexoj Biblën prej Mjalti

shkruar me shkronja Helmi...

Ah,trëndafilat e bardhë!


1.Varg i Nazim Hikmetit


Nyje zjarri

Kujdes, ta lësh të lirë atë grua është si të zgjidhësh një nyje zjarri
Kujdes atë grua të rreptë, shtatlartë, me ligje të arta hambari.

Të zgjidhësh një nyje zjarri.

Kujdes! Ajo ka diçka nga zambakët e ujit: huton qiejt mbi të
Djemtë që e shohin kthehen në narcizë e mbyten pa zë.

Të zgjidhësh një nyje zjarri.

Një grua e qeshur sa gjithë lulet e Monesë të mbledhura bashkë
Një grua pa emër, gjithësesi perëndeshë: epshin vesh si mënd+afsh.

Nyja e zjarrit u zgjidh...në djall vafsh!


Kundërshti gazmore

Mos e korrni grurin në darkë kur vesa mund të verbohet nga halëzat
Se hëna e hutuar kthehet në pasqyrëzë plakash
Dhe çatitë në kalldrëme për bastune të arta.

Tani dashurohen në facebook, funeralet bëhen me lule artificiale
vorbullat e dallëndysheve nga befasia e një stuhie u zhdukën
u strehuan në xhepat e kalimtarëve.

Gjinjtë shpërthejnë ngadalë me psherëtima orkidesh
Dhe orkidet e kopshteve na qëllojnë me shuplaka
Hej, ti kapiten i stuhive, jep urdhër të shtegtojnë dallëndyshet
se zogjtë në xhepat tanë i zu darka!

Cikël me poezi nga Ylldije Sulka

Shtyllas

Fshat me legjenda e me varre
Mbushur plot dashuri
Tek Shtylla e Shtyllasit
Na lidhën ëndërrat, ardhmërinë
Shtyllas
Vend ku burgu quhej interrnim

(Kushtuar fshatit Shtyllas të Fierit që ka qenë një vend interrnimi për 50 vjet në kohën e diktaturës komuniste për fisnikët shqiptarë)


Edhe ne, ta dish

Edhe ne burrat qajmë për dashurinë
këtë fare mirë mund ta provosh nëse ikën një ditë
Por, nëse një herë të vetme të rrish, të rrish,
Përsëri qaj, përsëri
E cuditshme si kjo zemra ime për ty
Që kurrë nuk e humbet kujtimin tënd
Prej ere
Prej bardhësie dhe dëshirash
Prej dashurish, qan dhe të tregon dashurinë


Por i bukur …

Ti do të vish
I shkatërruar nga lodhja dhe nga torturat
Duart do të të jenë vrarë nga vagonat që shtyn në minierë
Shpatullat I ke të gjakosura nga shkopi I gomës së policit
Por … i bukur
Ashtu sic hyre në burg
I ri dhe i pavrarë
Me gjithë vitet e dënimit në burg politik
Ti do të vish
Nuk ka rëndësi,
I gjallë a nën një mbulesë
Apo me një këmbë e sy të nxjerrë
Ti do të vish se ke lënë gjurmët e tua
Dhe bukurinë në këtë shtëpi
Diku në një kamp interrnimi të Shqipërisë

(Kushtuar të burgosurve politikë që kaluan gjithë jetën në burgjet e diktaturës komuniste)


Grimca

Dy gjysma, një i huaj
Dhe ne midis
Tretur nga mendimi
S’jam pjesë e universit tënd
Jam akullnaja e zjarrtë
Je pylli im i përqafimit
Që s’më le të dal prej teje
Kërkoj një shteg shpëtimi
E ti më merr me vete
Duke më mbytur
Në lumin e dashurisë


Mes...!

Po shuhet mes nesh
Ndjenja që kurrë s’e kuptuam
Po iki si një Afërditë
Pas vetes po le shtegun e dashurisë
Me thembrën e Akilit midis
Një pasthirmë na lidh
Si Kodi i Hamurabit
Pjalmi i kujtimit tretet
Në mijëra çaste
Jam ti apo je unë
Në mes na rri vetmia
Dhe vargu lasgushian
“S’dashuronim as unë as ti
Por dashuronte, dashuria”


Përjetësi

Botën mbretërova si një Zeus
Më bukur se çdo mbretëreshë
Me dashurinë që më dhe ti
Humbur në pyllin e vetvetes
S’marr dot frymë nga lumturia
As natë, as ditë
Përjetësi!


Perspektivë

Dy gjysma një njeri
Abel a Kain
Galaktika shtrirë rri
Në pëllëmbën e ditëve të mija
Sfinks që thërmohesh ndër kohëra
Fabula vdes dhe ngjallesh
Ti
Abel a Kain
Përsëri


Mundim i bukur

Të të presësh ty
Edhe të grindesh me ty
Të ikim dhe të vijmë
Përsëri
Duke nisur nga e para
Është mundim i bukur
Unë dhe ti


Frikë

Netët që zgjaten nga vetmia
Më mbushen me emrin tënd

Kam humbur fjalët miku im
Qetësia dhe ti ka mbetur si idil
Kam frikë se mos humbas
Dhe pritjen
Dhe druajtjen e bukur
Që na rri midis
Kam frikë se mos e humbim
Kam frikë
Se mos të humbas ty


Vatra

Përkundemi të dy
Unë, Rozafa e jetës tënde
Djepin e vazhdimësisë
Lëkund në amëshim
Tek pragu
Vatrën ndezim me vështrim


Vetëm fjalët

Le t’i lemë fjalët
T’i braktisim tej
Dhe diellin ta fshehim nën jastëk
Po mbetëm hutuar
Mes vetes dhe ëndërrës
Ngujuar do të të mbaj
Deri në amëshim


Ardhje

I ndjej fjalët që s’mund të m’i thuash
Më mbështjellin me ëndërra kudo shkoj
Në çdo moment vështrimi yt më përkëdhel
Nuk jemi ne, është dashuria

Ortekë dëshirash ikën
Puhizë dashurie vjen
Dhe digjesh në mua

Më do apo të dua?!


Dëshira

Tash e sa vjet ne jemi
Pjesë e fatit të Motit të Madh
Ku ashti çel dhe lulet bëhen djem
Me emra e dashuri Ilire
Ecim si të mos jemi parrë kurrë më parë
Jetojmë si të mos shihemi më kurrë
Tash e sa, përjetësi
Digjemi e lulet çelen
Dhe bëhen djem e çika


Unë dhe Roma

Ajo që nga viti X me ngritjet dhe reniet e saj
Me etjen për pushtet dhe lavdi, me kryqëzata
Dhe perandore dhe histori
Unë nga përjetësia me Dashurinë time të vjetër sa bota
Te re sa zemra
Ajo radhit fitoret dhe unë puthjet e mia
Une dhe Roma numërojmë fitoret
Mbi bedenat e mishit të bardhë dhe mbi përkrenare
Fitoret që une kam dhe fitoret që ajo ka humbur
Unë dhe Roma - sa bota kush do të jetë më e mbramja valle...!
Roma apo dashuria ime e madhe

Cikël me poezi nga Vullnet Mato

Njerëzit e egër

Njerëzit e egër
s’ishin të egër si modernët e sotëm.
Bukuroshet epshndjellëse
pas shfrimit nuk i vrisnin.
Rivalit egërshan
s’ia hiqnin nga trupi kokën.

Dhe nuk përdhunonin
vogëlushët e egër të fisit.

Nuk u vinin zjarr shpellave
dhe kasolleve të tjetrit.
Grave u linin punët e lehta
përqark lëkurëve.
Nuk i linin pa fruta
dhe pa mish gjahu të vjetrit.
Nënat nuk i hidhnin
fëmijët e gjirit shkurreve.

Femrat e reja linin ç’kishin
në sytë e lakuriqësisë,
por nuk i tërbonin meshkujt
me kureshtje formale,
me dy gisht reçipeta
te sumbullat mbi sisë
dhe me një rrip të hollë
mbi foletë gjenitale.

Njerëzit e egër
nuk shkatërronin
sendet e bashkësisë,
për të pohuar tek i pari
besnikërinë e verbër.
U faleshin kafshëve
vizatuar mbi shkëmbinj,
por s’linin figurën e prijësit
në çdo perimetër.

Kishin në tru botëkuptimin
primitiv të një turme.
Por nuk lakmonin
shumë shpella me dritë.
Nuk laheshin e lyheshin,
me erëra parfumesh.
trupin e linin si kafshët pis,
por binin era njeri në shpirt.


ELEGJI PËR VDEKJEN E LULEVE

Jam ulur në stolin e heshtur të pikëllimit,
vajtoj vdekjen tuaj të trishtuar,
o lule bukurie!
Juve u fishk ngjyrat
fryma e ftohtë e dimrit,
mua më çngjyros melankolia
retinat e syve.

Ky mort i bukurisë suaj
me ylbere mes fletëve,
duke varur kryet
mbi varrin e akullt të stinës,
më trishton më tepër
se vetë zverdhja e gjetheve
që rrëmbejnë erërat
për t’i flakur skutave tinëz.

Kemi folur bashkë
fjalë të pathëna nga gjuha,
shprehje që nuk i ka
asnjë fjalor i shkruar,
mendime të frymëzuara
nga ngjyrat e purpurta,
që s’gjenden në asnjë hieroglif
për t’u deshifruar.

Brenda lulëzimit tuaj,
kishit tharmin e poezisë,
që ngjizej kudo
përmes kolorit dhe aromave,
kishit figurat krahasuese
me kulmet e bukurisë
dhe nderin për të qëndruar
në krye të dhomave.

Cili burrë i dashuruar
s’e bëri gruan të gufojë,
me dhuratën aromatike
që lëshonit ju pa gdhirë?
Cili poet vargjet e veta
me patale s’i zbukuroi
dhe s’shkoi në varr
me trëndafilat erëmirë?

Vdekja juaj e madhërishme
me vyshkjen masive,
duke venitur ngjyrat e bukurisë
në heshtjen pa gjëmë,
siç vdesin ylberet mbështjellë
me qefinin e reve në qiell,
lë tokën nën lotët e shiut
dhe me qefinin e borës nëpër këmbë.


SHIRA LOTËSH
MË TROKASIN NË SHPIRT

Nga hapësirat e njerëzve
që ndodhen në hall,
shira lotësh më trokasin
në shpirt pareshtur.
Unë i hedh në qiell
të bëhen breshër kokërrmadh,
të thyejnë tjegullat e çative
të fajtorëve të heshtur

Çative që u pikojnë strehët
çurgun e vajtimit,
nga viktimat e trafiqeve
të drogim - turpërimit...
Por çatitë ndërrojnë tjegulla
pas çdo breshërimi
dhe shtrojnë me beton
mbulesa shfajësimi.

Atëherë, kur do të shemben
çatitë e mashtrimeve,
nga tërmeti shkallmues
i të gjitha zemërimeve?...
Që shirat e lotëve
të pushojnë trokitjet në agim
dhe lastarët e diellit
të mbijnë në shpirtin tim...


MONOLOGU I NËNËS SË EMIGRANTIT

U bënë shtatë vjet
me rënie gjethesh të verdha ndër mote,
shtatë shekuj që të pres
me sytë në përgjim,
te kjo derë e pashkelur nga fryma jote
dhe nga gjurma e harruar
larg në mërgim.

Të pres te kjo derë e gozhduar
me kufomën e vetmisë brenda,
te ky prag i zi që e mbështolli
me shurdhëri nata jote e ikjes.
Yjet këputen
nga gërmadhat e reve të rënda
dhe bien mbi duart e mia
të shtrira drejt qiellit të pritjes.

Por ylli yt
nuk pikoi vështrimin e syrit
mbi përrenjtë e tharë
të rrudhave të mia.
U bënë shtatë shekuj
me trokitje vetëtimash,
duke pritur të trokasë zëri yt
te dritarja me thinja.

Por kam dëgjuar
vetëm ankthin e erërave dimërore.
që vijnë e shkojnë
me psherëtima të pikëlluara.
Derisa vetmia
më ngurtësoi rrudhjen kockore,
për të gdhendur
statujën e pritjes së nënave të harruara.

Por ti nuk erdhe
të zbutesh mallin tim gjëmëmadh.
Shumë shira breshëruan lot në sytë e mi
që u tretën nga mynxyra e dhimbjes.
nëpër mjegullat e harrimit tënd pa kufi.

Vjen gjithmonë një korb mortor,
gdhihet natën te dritarja ime e shkretuar,
ku hija jote ngjyrë molle lulëzon në oborr
dhe gjithmonë më pëshpërit
ardhjen tënde të tejvonuar.

Por tani që edhe ajri u mbush
me mungesën tënde,
ndjej se fryma më është pakësuar.
Dhe fjalët e ngrira
më janë kthyer në mermer të zbardhur,
ku mund t’i falesh kujtimit tënd në kthim.
Nëse dikur ke për të ardhur... o yll im!...

Nga Përparim Hysi :Mozaik (nga blloku i poetit)

Leksioni

Në një auditor plot me intelektualë
Injoranca po mbante leksion.
Dhe zunë e duartrokisnin lektorin
Se "ligjërata e tij qe e rrallë?!!!"
Gojëhapur la auditorin?!!!
Dhe qeshnin... kishin harruar për të qarë.


Zonja me cigar

Një zonjë e bukur po tymos cigar
Dhe cigarja digjet... digjet
Po unë ç'kam, vallë?
Pse diçka tek unë po digjet?!....


Mësuesi i (ç) merituar?!!!

Dhe çudia...ja që ndodhi:
Atë e bën Mësues të merituar?!!!
Epo këmbët, tutje- thu kot nuk i lodhi
Vet shefin me çdo gjë për ta furnizuar.

Nuk dinte ç'ish metodika
Asnjë libër kurrë s'pati lexuar.
Për shefin? Sa s'i binte pika.
Titullin... sikur ia kishin"vonuar"

Kot nuk qe drejtues "shëmbullor"
Për shefin? Në këmbë: furnitor!


Çast

Nga trotuari unë ndjek me sy
Makinat që lëvizin në disa korsi.
Nxitojnë ato korsive
Si me shpejtësi vetëtime.

Kur shoh që një shofer frenoi rëndë
Se një rosak,me rosën hijerëndë
I ka prerë rrugën si pasha
Dhe me kafshë e shpendë s'ka shaka.

Eh,- them të qe kjo gjë në Shqipëri
Ta shihnin ato shpëndët, tani.
Por amerikanët kafshë e shpëndë respektojnë
Ndaj dhe shoferi, fort frenoi.


Shpirti im

Shpirti imë është bërë vullkan
Sa është gati të shpërthej
Se nga malli jam duman
Tërë llavën dua të krrej.

Të nxjerrë llavën e mërzitjes
E gjëkundi ta vërvis
Të shpëtoj prej mërzitjes
Dhe kurbetin unë ta mbys.


Peizazhe që më "vrasin" sytë

Arras- pa arra
Borsh-pa portokaj
Drithas-pa drithë.
Fikas-pa fiq
Kallm- pa kallama.
Liqenas-pa liqen.
Memalliaj- pa qymyr
Pëllumbas-pa pëllumba
Pishë- pa pisha.
Shegas-pa shegë.
Ujishte-pa ujë.
Fushë- me gjëmbacë
Guras-me gurë
Rrugë-me gropa
Pyll- pa drurë.

2001-20011

Novruz Abilekaj: I preva kokën gjarprit

Tregim

Më pushtoi pendimi i thellë. I preva kokën gjarprit. Zvarraniku, i mbledhur kutullaç, ngrohej në diellin e zbehtë të asaj dite kur unë po prisja barishtet e egra anës së livadhit. Ishte e thënë që pikërisht atë çast të gjendeshim ballë për ballë. Unë me sendin e mprehtë metalik në dorë dhe ai me qeskën e helmit të depozituar në dhembin e fundit. Mjaft thellë e depoziton helmin gjarpri brenda nofullave të tij të palidhura, ashtu siç strehon armatimet vdekjeprurëse raca njerëzore.
Nuk më ndjeu ose më ndjeu dhe fillimisht nuk u tremb ngaqë ishte mësuar më praninë time. Patjetër që më kishte parë edhe herë të tjera të ecja nëpër bar, të plehëroja, të zhurmoja me makinën prerëse apo të ujisja (ujitja, ndoshta, ishte kurthi që e joshte të afrohej te gjurmët e punës sime). Fillova prerjen me gërshërën gjysmëmetroshe pikërisht disa centimetra afër tij. E pashë që u shqetësua sepse nxitimthi zgjati kokën drejt meje dhe bëri një këth duke stërzgjatur gjuhën ngjyrë rozë. Nuk di në kisha kohë të mendohesha por, sakaq, pashë kokën e tij të ndarë nga trupi. Trupi i gjatë e prishi rrumbullakësinë vetëtimthi dhe filloi përpëlitjet në të gjitha drejtimet ose pa asnjë drejtim të caktuar. Nën peshën e kokëprerit bari përkulej dhe mbeteshin vraga të lehta gjelbëroshe. Nuk besoj të ishte duke formuluar ankimin. As emrin e kokëprerësit nuk e lexova në bar.
Ama, u pendova. I preva kokën. E dënova me vdekje pa përgjim, pa aktakuzë, pa gjykim, pa vendim të ndonjë gjykate. Zbatova dënimin me vdekje pikërisht në një vend evropian ku është ligjërisht i ndaluar. Duket që gjykatat, me gjykimet e tyre të fisme, janë atribut i njeriut dhe shërbejnë për të zbutur krimet e racës njerëzore. Në se do kisha regjistruar zemërimin e gjarprit për ta ankimuar në organet e drejtësisë, me siguri do të ishte akoma gjallë sepse në rrugën e gjatë të hetimit e gjykimit do gjendeshin patjetër dashamirës për të shpëtuar tentuesin për vrasje.
E dënova me vdekje pa faktuar asnjë krim. Isha i sigurt që nuk kishte gisht në sulmin mbi kullat binjake në mes të Amerikës. As kishte vrarë ndonjë vietnamez, afgan, izraelit, palestinez. Nuk kishte asnjë akuzë gjatë pesëdhjetë viteve kur udhëheqësit komunistë u vunë në radhë për të varrosur njeri-tjetrin. Në Srebrenicë u mbuluan në një gropë mijëra kufoma pa praninë e gjarprit që sapo i preva kokën. As në Kosovë apo në Shqipërinë e nëntëdhjetë e shtatës nuk u deklarua ndonjë i pickuar prej tij që të më zgjonte instinktin stërgjyshor të gjakmarrjes. Në Gërdesc jo dhe jo. Të gjithë e dinë se ky gjarpër apo farefisi i tij nuk bëhet fjalë të kenë qenë të pranishëm në kasaphanën norvegjeze të verës së shkuar. Në të gjithë rruzullin vetëm një ishull sa tre të katërtat e kilometrit katrorë është i pushtuar nga gjarpërinjtë.
Krimi i tij i deklaruar ishte (mos mendoni silur më punoi mendja të hetoj për krimin në momentin e mbylljes së gërshërës) ngrënia e minjve, zhabave, zhapinjve, vezëve të breshkës. I pëlqen të thyej ndonjë vezë koteci, rast ky që do plotësonte dosjen dhe do të lehtësonte ndërgjegjen time që mendoj se ekziston. Nuk mund të ndodhte grabitja e vezës përsa kohë të ishim të rrethuar nga vila të divorcuara me kotecet prej ditës kur të zotët mësuan të nxjerrin para nga kurrizi i sivëllezërve të tyre mëditës. Ky gjarpër nuk kishte mundur ta kruante as thyerjen e vezës së pulave. Megjithatë, u ndëshkua.
Shpesh kam lexuar se gjarpri të ngjallë ndjenjën e frikës së madhe nga njëra anë dhe të dashurisë e besimit në anën tjetër. Dhiata e quan gjarprin përgjegjës për shkatërrimin e njeriut kurse nga shumë fise nderohet si i shenjtë. Këto kundërshti më lëviznin nëpër tru prandaj më brejti dhe vazhdon të më brejë ndërgjegjja që, siç thashë, besoj se duhet ta kem.
Si i preva kokën kaq nxituar?
Edhe një shoku im i fëmijërisë që u pickua nga gjarpri mori mjekim, u shërua, nuk i mbetën pasoja për shëndetin. Një shenjëz e vogël në gishtin e madh të dorës. Ai ishte duke mbledhur thana. E çoi gishtin vetë në gojë të gjarprit dhe ishte e vërtetë se nuk u turr zvarraniku për ta dëmtuar, aq më pak për ta dënuar me vdekje. Ndryshe me djalin e Shefos. I shtypi kokën me gurë gjitonit vetëm për kakarisjen e pulave dhe doli se e nuk ia kishte thyer kockat me paramendim. Në inat e sipër, u rrëmbye dhe ... Gjitoni u mbulua me baltë kurse i biri i Shefos gëzon pasuri e fëmijë sot e kësaj dite. E shihni, ndryshon puna kur bëhet gjyq. Ndryshon sepse gjykatësi është gjithmonë njeri.
Kurse unë i preva kokën gjarprit fap-fap, pa gjyq, pa dëshmitarë, pa lënë kohë për mendim të dytë.
Pas pak preka trupin e lodhur nga humbja e lidhjes me kokën. Nuk po trembesha më. Kuptova se e gjithë frika ishte brenda meje. Pra, frika nuk ekzistonte realisht, ajo plasi si minë në mendjen time. Më duket se kjo nuk kishte lidhje me frikën nga gjarpri por me frikën nga pronarja që më përgjonte nga prapa xhameve. Ndoshta nuk ishte thellësisht frikë por zemërim. Sapo më kishin refuzuar gjysmën e pagesës mujore. Një ditë më parë më kishin kërcënuar me humbje të vendit të punës. Kë të akuzoja? Kë të gjykoja? Kë të ndëshkoja?
Ndëshkova gjarprin. Energjia më erdhi nga fundi i shpinës dhe rrodhi drejt trurit, u spërdrodh nëpër qenien time ashtu si gjarpri i rrezikuar, u mblodh kutullaç nën kapakun e kokës dhe, prej andej, zbrit në trajtë urdhri vendimi i rreptë. Këputi kokën! Gijotina ra pa e ndjerë lëvizjen e duarve të mia. Mos kisha (ndoshta kam) edhe unë një gjarpër eterik në thellësi të vetes, në qelizë, në frymë, në gjak?
Vazhdova punën pastaj u riktheva. Duhet të zhdukja gjurmët e krimit. Mendimin e kisha më të ftohtë. Thonë se janë të njohur tre mijë lloje gjarpërinjsh por më erdhi në bashkëbisedim legjenda e gjarprit të shtëpisë:

Besohet se çdo shtëpi ka gjarprin e vet. Ata janë të qetë. Lëvizin nëpër shtëpi lirisht pa guxuar t’i guxon t’i ngacmojë askush. Familjarizohen aq shumë sa shpesh herë i gjejmë nëpër teshat, në mbulesat e fjetjes, nën jastëkë, nëpër djepat e foshnjave e gjithkund . Iu mbushet një enë me qumësht atje ku gjarpri ka daljen e vet. Legjenda mbyllet me porosinë: Nëse e vrasim gjarprin e shtëpisë, na vjen ndëshkimi, në shtëpi mund të ndodhë diçka e kobshme.

Tani, duke numëruar me gishta rruazat e shumta të viktimës, ndjeva se isha nga besimtarët e legjendës. Ishte injektuar kjo besëtytni prej dhjetëra vitesh më parë, kur gjarpri i shtëpisë ishte strukur në sergjenin e rrobave dhe tmerroi nënën time. Gjyshi këshilloi: Mos bërtit, mos e tremb atë gjarpër se është fati i shtëpisë.
Sidoqoftë, i kisha prerë kokën pa e gjetur në faj. Atje ku e kapja fajin me dorë nuk arrinte ndëshkimi im.
U pendova. I mora të dy pjesët, i sistemova me kujdes në një plastmasë të pastër, i bëra rul dhe e varrosa.