Njihuni me Jusuf Kocën, shqiptarin më të fortë në botë të shekullit të 19-të

Sipas të dhënave dhe dokumenteve që gjenden në arkivat e Stambollit, njeriu më i fortë në botë ka qenë pikërisht një shqiptar. I lindur më 1857, në një qytezë të lashtë të Kosovës, që shtrihet afër lumit Sitnica, nga babai Rasimi dhe nëna Hatiqja, Jusuf Koca, pasi mobilizohet me dhunë dhe bëhet Asker (ushtar turk), shumë shpejt do të bëhet njëriu më i fuqishëm në botë.

Duke ju referuar dokumenteve tjera, përshkrimit dhe pozitës gjeografike të vendit të tij të lindjes, supozohet se kampioni i botës në mundje, ka lindur në qytezën e Vushtrrisë, shkruan lajmiexpress.net.

Në moshën 10 vjece, thuhet se Rasim Koca, së bashku me prindër dhe farefisin e gjerë, ishte shpërngulur në Novi Pazar.

Si fëmijë ai ishte shtatlartë dhe më i avancuar se mocanikët e brezit të tij. Në moshën njëzet e dy vjet do të mobilizohet në ushtrinë osmane ku, së pari do të shërbej në Yeni Pazar dhe pastaj në Turqi.

Ai ishte shumë i guximshëm dhe kishte një forcë të  madhe fizike. Në moshën 35 vjecare, me kërkesë të shkrimtarit të shquar, Rize Tehvika, të cilin e kishte shok dhe mik të ngushtë, Jusufi do të bëhet pehlivan (mundës). Në Turqi, ai u konsiderua për një Herkules të  ri.

Pasi në  Perandorinë  Osmane nuk ka pasur një kundërshtar të denjë, me kërkesë të Ushtrisë kompetente turke, ai shkoi në Evropë, ku ai filloi të shënojë rezultate të mahnitshme, duke mundur cdo kundërshtar që i dilte përpara. Në këtë mënyrë Jusufi ka  përhapur lavdinë e Turqisë në mbarë botën.

Pasi në Evropë Jusufi u bë fortesë e pathyeshme, ai shkoi në Amerikë, ku fillon të përballet për nder dhe për para. Tre mundësit më të fuqishëm në atë kohë ishin amerikanë. Evan Lewis, me origjinë jermene, një kolos i paparë, Robert Monogian, amerikan dhe kazakistanezi Kizilcikli Mahmut, vetëm ndërronin brezin e kampionëve.

Por, në vitin 1898, Jusufi që mbante nofkën “turku i tmerrshëm”, arriti që të mundë të tre kampionët në një garë tre ditëshe, duke fituar epitetin e më të fortit në botë dhe çmimin  prej $ 8,000.

Pas përfundimit të kampionatit, më 4 korrik 1898, Jusufi ishte nisur me anije për në Evropë. Gjatë atij udhëtimi, pranë Skocisë së Re, anija ngeci në rërë dhe 600 pasagjerë u përmbytën në ujë. Me forcën e paparë Jusufi ishte në gjendje për të shpëtuar rreth tridhjetë njerëz, por jo edhe veten.

Pas kësaj tragjedie shumë shtete tentuan të përvetsojnë origjinën e Jusuf Kocas.

Duhet të theksohet se të dhënat zyrtare mbi vendlindjen e Jusufit, emri i të cilit pastaj shndërrohet herë në Josef, Iozef, do të mbetet enigmë. I vetmi burim edhe më tutje mbetet nga dokumentet turke se ai ka lindur në një qytezë të vogël dhe të vjetër afër lumit Sitnica.

Sipas Federatës  Wrestlin të Skocesë  dhe gazetarit sportive,William Baxter, Jusufi ka lindur në Bullgari. England Wrestling Federation dhe Graham Kent pohojnë  se ai ka lindur në Francë. Por e vërteta është vetëm një, Jusuf  Koca ka lindur në Vushtrri. Këtë e dokumentojnë edhe histrorianët, duke pohuar se familja Koca, në të vërtët është quajtur Koça dhe kanë jetuar në lokalitetin e Vushtrrisë deri në fillim të Luftës së Parë Botërore.

Edhe një e dhënë shumë interesante për këtë kampion bote në mundje. Në moshën kurrë arrinë pjekurinë dhe kulmin e sukseseve, Jusufi u takua me një grua të bukur bullgare me emrin Nafiye Ismailov. Për shkak të dashurisë së tepruar për të, ai e përdori emrin e saj gjatë luftimeve në Amerikë, por shumë shpejt u dëshpërua, sepse bullgarja e tradhëtoi me një industrialist të fortë amerikan.

A e dini origjinën e fjalës Europë?

Etimologjia e emrit Europë nuk është e sigurtë. Sipas disa historianëve emri Europë vjen nga fjala semitike ereb, “perëndim”, fjalë me të cilën fenikasit (1500-600 përpara Krishtit) cilësonin të gjitha vendet në perëndim të Sirisë, ku ata jetonin.

Emri mitik: Sipas disa studiuesve të tjerë, emri ka origjinë greke. Në mitologjinë antike greke, Europa ishte një princeshë,  të cilën Zeusi e rrëmbeu pasi mori formën e një demi të bardhë.

Ai e dërgoi atë në ishullin e Kretës ku ajo lindi Monosin, Radamantusin dhe Sarpedonin.

Për Homerin, Europa ishte një mbretëreshë mitologjike e Kretës, dhe jo një figurë gjeografike.

PUTHJA… (Tregim)

Rudina Merkuri

Kur ndodh diçka e bukur, gjithçka zbret si ujëvarë nga flokët në rrahjet e shpeshta të zemrës. Këto Flutura përshkojnë çdo kulm njerzor, zbresin kodrinat shterp duke krijuar Jehona të bukura mbi lisharshin e jetës. Dikur më pat thënë një mike e vjetër, se ti ke vesh të majtë për të kuptuar ishujt më gishtat shkumë që mundojnë shpirtin. Nuk di pse mu kujtua puthja e asaj ditë. Po ecja në trotuarin e njomur nga vesa e sapo rënë, aty këtu lulet sapo kishin çelur nga një ngrohtësi e parakohshme e stinës.Flutura të verdha vërtiteshin mbi lulet e parkut ku po ecja e përgjumur. Me tërhoqi vëmendjen një plak i kërrusur që i zënë për dore më miken e tij i këndonte ëmbël pranë veshit. Mbi flokët e tij të bardhë binin petale lulesh nga një erë e lehtë qe sapo kish filluar. Nuk di pse ai plak mu duk si stina e marsit që këngën e kërkonte në qiell dhe puthjen te rrezja e diellit. Sapo isha njohur më Fredin..në ato takime sporadike po mundohesha ta njihja më mirë. Seç kishin sytë e tij, një shkëlqim..një dritë që buronte nga brendësia. Sa herë e shikoja për çudi zbuloja një enigmë..një ndiesi..i kuptoja lulet e shpirtit, fjalët e heshtura që flinin brenda por zgjateshin nga drita e syve.Rinim shumë herë pa folur,shiheshim në sy..A thua enigma po zbulonte nektarin, gjurmet e fshehura. Pesoja nje dridhje sa herë e shikoja, duart më dridheshin dhe fryma më mbahej në atë gulshin e padale. Po afrohesha të stoli ynë, aty afër një trëndafili që vizitohej çdo ditë nga një trumcak i vogël. Sa herë ai largohej era e trëndafilit përhapej më shume, A thua po merrte jetë dhe mbushej më enërgji të reja.Fredi ishte aty..më priste.E ndjeva se diçka po linde brenda meje,vetem se ajo ndiesi tulatej, flinte, zgjohej sërish për të mos qenë vajza e ndrojtur. U kapem lehtë nga duart dhe Fredi desh të më thoshte diçka rezë veshit, por fjalët humbën kontrollin, u trazuan më gjuhën e lagur dhe u shndruan në një puhizë të lehtë që Era e përcolli më tutje. Ne ecëm më gjatë dhe mijëra dehje u shpërndan në parkun më lulet eremire..gjurmët tonë u fshinë, por u zëvendësuan më të tjerë hapa që u ulen në stolin tonë..E sërish puthje..mijëra aroma dehse…

Ramadan Mehmeti – STREHA E TRISHTIMIT

Në strehën e trishtimit është një ditar, si hieroglifë e gjallë. Pështymën e pandritshme e shpërndan atje ku mund të shkohet, atje ku u largohet fletëve të bëra verdh, si silueta merimange. Endet kudo një rrjetë gllabëruese, edhe për ato pak kujtime prapa neoneve përgjatë trotuarit. Kjo vetmi ende lëvrin pas qoshes së murit, nën strehën e asaj kasolleje, për t’ia kthyer shpirtit nën strehën e trishtimit. Por, si?
Miq të mi, mos më pyetni për askënd, as për mënyrat se si, sepse mund të mbetet bota e mjerë, mos më pyetni!
Nuk dua të di se ekziston një strehë e mjegullt rreth e rreth meje, ku përkunden burrat e patriotizmit.
Gjithçka ka arsyen e vet të çuditshme, arti pa kuptim, pa temë, pa titull, ja që është para nesh e me ne; ja që është hënë e ngrënë një dite të një pellgu uji të ngrirë.
Mos pyetni, sepse do ta kuptojmë një ditë, të paikur ende, se e gjithë kjo nuk ishte kurrë ëndërr, por një zhgjëndërr.

Ramadan Mehmeti 

Zhozef Fushe shkumëzon nga urrejtja: “sepse jam e jam shqiptar!…”

Ylli Galina

Tashti nuk duhet asgjë përsoruria e djallëzive, sepse insitucionalizimi i tërë lojës së gjithë insekteve nën sipërfaqen e pluhurit të shktetëtirës, krijon plagën për vdekje, në të cilën pihet verë, rrëmbehet diviti dhe nënshkruhet vrasja, gajasja, poshtërimi, nënqeshja, kurthi, helmi… me të cilat pushtuesit i konsiderojnë artet moderne dhe lexuesit e ruajtur nga policia politike, të ndjehen më shqiptarë se vrasësit më xhahilë që u takuan ndonjëherë: jakobinët zyrtarë të shtratit, imamët, neuropsikiatria e dresimit të politikanëve dhe atdhetarëve të kohës, arat e lëna shkret, veprat e pabotuara e të kontrolluara nga policia.
Zhozef Fushe shkumëzon nga urrejtja: “Sepse jam e jam shqiptar, edhe e dua këtë vend timin, më shumë se lëmshin e gjarpërinjve që kam në gjak?”

Gazeta franceze Le Monde shkruan për Alpet Shqiptare dhe për Kosovën

Gazeta e famshme franceze Le Monde i ka kushtuar sot një artikull të tërë Alpeve Shqiptare dhe jetës në këtë pjesë të bukur të Shqipërisë.

Bëhet fjalë për një udhëtim të realizuar nga blogu La Balaguere në bashkëpunim me gazetën e respektuar franceze, “në regjionin më të egër shqiptar, në Alpet Shqiptare” siç shkruan Le Monde.

Le Monde ofron për lexuesit e saj në mbarë botën, në gjuhën franceze, pamje nga Alpet që janë pjesë e Alpeve Dinarike, pjesën e Kelmendit, pamjet e bunkerëve të famshëm gjithandej Shqipërisë por edhe veshjen e qytetarëve në këtë zonë.

“Rakia, gjithsesi duhet të provohet me kafe, kështu më thotë Rifati – ciceroni im” shkruan një prej udhërrëfyesve në këtë shkrim i cili shoqërohet me pamje të kësaj pjese shqiptare që ka marrë vëmendjen edhe të francezëve.

Le Monde ka vizituar edhe Lepushën, vendin e disa qindra shpirtrave, siç e quan shkrimi këtë pjesë, shkruan KultPlus.

“Të gjithë bunkerët janë ndërtuar nga Enver Hoxha për ti shpëtuar sulmeve të mundshme ose invazionit prej Jugosllavisë. Thonë se ishte shumë paranojak, Enver Hoxha” vazhdon ky artikull, i cili krejt në fund tregon për një gjyshe e cila e përcjellë ekipin e udhëtarëve dhe qëndron në pragun e derës derisa ekipi largohet nga pamja.

Andon Boboshtica “Në adoleshencë, një vajzë e bindur e dashur dhe e urtë me ëndrrën për t’u bërë shkrimtare”

Intervistë me poeten Tomaidha Tanuçi Cullufe

Kush është Thomaidha Tanuçi Cullufe (Tomka)?

Pjesë e të tërës së cilës i perket, ndoshta si ajo, po pikërisht të jesh Thomaidha (Tome, Tomka, apo Ida, bën diferencën).

Në rrjetet sociale (fb) kam vënë re që ke shumë miq sa që më ngjani si një familje e madhe. Në respekt të tyre, do të lutesha, shkurtimisht disa fjalë më shumë për veten tënde që ata ta njohin më mirë poeten e tyre të dashur. Mundesh?

Një vajzë e lindur dhe e rritur pranë Vjosës dhe trëndafilave më të bukur të botës, dhe e lindur në muajin më të bukur të vitit që është maji. Një ish mësuese e rrethuar me dashurinë e nxënësve e ndjekur nga drita e syve të tyre me përkushtimin që ata të mësonin, por mbi të gjitha të ishin vetvetja edhe pse nuk mund të ishin të gjithë me dhjeta. Tani jetoj në Tiranë e cila me jep një lloj qetësie ku unë jam vetvetja, përshkoj me këmbe shumë kilometra të saj midis Lanës dhe Liqenit.

Adoleshenca Juaj dhe lidhja e saj me poezinë?

Nuk e di nëse kam pasur adoleshencë apo jo, madje për këtë fjalë kishim mësuar në shkollë se ishte justifikim për veprimet e gabuara të të rinjve në vendet kapitaliste revizioniste. Një vajzë e bindur, e dashur dhe e urtë me ëndrrën për t’u bërë shkrimtare.

Si ka ecur udhëtimi në vite me poezinë dhe çfarë vendi zë ajo në jetën tënde?

Unë dhe poezia udhëtojmë bashkë edhe kur nuk e shkruaj.

Zhanrin e poezisë, e ke gjetur apo të ka gjetur ose thënë ndryshe, ke rënë në dashuri me të apo ajo me Ty?

Dashuri e njëkohshme. Ajo u bë e lumtur kur më gjeti mua dhe unë lumturohem sa herë ajo më afrohet. Pa të ndihem pjesë e turmës. Në turmë dhe me të ndihem si ajo.

Me fol pak për muzën e poezisë sate, çfarë është ajo për Ty?

Muza e poezisë sime është çasti im i zakonshëm abstraguar ndryshe.

Çdo njeri në jetë kalon nëpër sfida për realizimin e projekteve të ndryshme. Po për Ty, cila është sfida për të shkruar poezi..?

Nuk mendoj që sfida ka qenë e rëndësishme në poezinë time. E përmenda edhe më lart. Poezia ime është çasti më i zakonshëm dhe unë e sjell ndryshe.

Në gjykimin tim poezia Juaj është e admirueshme. Po Ju a e ndjeni reagimin e lexuesit?

Ndihem mirë që lexohem. Superlativat i marr me rezerva. Pranoj kritika nga ata që vlerësoj dhe dua ta bëj që ajo të duket më bukur, jo të ndihem unë më mirë.

Sa ju ndihmon profesioni në kultivimin e pasionit për letërsinë?

Profesioni më ka ndihmuar që të jem vetë korrektore dhe redaktore e vargjeve të mia. Njohuritë që kam marrë më ndihmojnë me metrikën dhe stilistikën.

Si e ke raportin me leximin?

Kam patur fatin që një punonjëse të bibliotekës ta kisha komshie. Ajo më merrte me vete në bibliotekë dhe më jepte libra për të rritur. Kur isha në gjimnaz fatmirësish në bibliotekë punonte dikush që e njihte letërsinë shumë mirë. Edhe ai me jepte të lexoja Remarkun, Tolstoin, Balzakun…

A kanë ndikuar klasikët në poezinë tënde?

Më shumë kanë ndikuar në edukimin tim si njeri. Në çdo roman hyja në rolin e personazhit femër kryesor dhe ndihesha si ajo.

Cili personazh të ka lënë më shumë mbresë?

Tesi i Debrevileve dhe Iren Forsajt.

Vazhdon ende t’i përjetosh kështu?

Sigurisht jo. Tani më shumë shijoj gjuhën e autorit dhe një përshkrim a një fjalë e thënë bukur bëhen frymëzim për mua dhe prej tyre del një poezi. Më ka ndodhur kjo edhe me ndonjë poet ose poete që e kam për zëmër që i njoh dhe i vlerësoj.

Mund t’i përmendni?

Ata e dinë.

Kur herë-herë kujtesa të josh e të kthen vite mbrapa, si e shikoni krijimtarinë tuaj?

Mendoj që është në rritje, por edhe të parat mendoj që janë të bukura, madje njëra prej tyre është nga më të pëlqyerat.

Cila? Mund të na e demonstrosh për lexuesin?

Besoj ata kanë preferencat e tyre.

Nga aq sa unë e njoh poezinë tënde, mendoj që është e veçantë, sepse brenda saj kam gjetur çiltërsi, dashuri, brishtësi, ëmbëlsi, të gjitha prej një femre të ndjeshme. A ndan dhe Ti të njëjtin mendim me mua?

Unë nuk mundem të mendoj për poezitë e mia, thjesht i ndjej, nuk dua t’i cilësoj dhe t’i identifikoj me veten, këtë pjesë, ia le lexuesit. Ai vendos.

Ju keni botuar para pak muajsh vëllimin e parë, titulluar “ Frymë e ujtë hapash të kaltër”. Pse e keni identifikuar me këtë titull dhe si është pritur nga lexuesi?

Unë eci shumë dhe hapat janë udhëtimi im real dhe imagjinar, unë si frymë perceptoj gjithçka edhe materialen, e kaltra është… e kaltër. Lexuesit janë më së shumti miqtë dhe dashamirësit. Reagimi ka qenë herë pas here mbresëlënës sa nuk mundem ta besoj që është për mua, por e besoj që është e vërteta e sinqertë e tyre.

Përveç talentit që është meritë e Juaja, kujt tjetër ia dedikoni arritjet e deritanishme?

Nëna ime dinte shumë përralla të veçanta dhe shumë këngë popullore me histori brenda që nxisnin imagjinatën time. Ndoshta këtu ka nisur edukimi im me letërsinë dhe me artin. Familjes sime që më ka rrethuar me dashuri dhe më jep kohën pa limit për të jetuar me poezinë edhe pse nëna dhe gruaja kanë disa preokupime më shumë. Lexuesit kanë qenë një shtytje e madhe për botimin, sepse unë jam kundër botimeve të librave, nëse nuk je gjeni.

Cilat janë planet e tua krijuese në të ardhmen?

Jam duke përgatitur librin e dytë për botim.

Kur do ta kemi në duar?

Ndoshta në gusht.

Cili është mesazhi Juaj për audiencën e lexuesve, kolegët dhe botën e artit në përgjithësi?

Mesazh për audiencën…të lexojnë dhe të shijojnë me mënyrën e tyre, për kolegët suksese, bota e artit ka ligjet e veta dhe ecën si do ajo, të pranon ose jo, por unë rroj në duke shijuar frymën e artit me mënyrën time.

Të pëlqejnë poezitë e Tua?

Ndonjëherë nuk e di si janë dhe pres reagimin e lexuesit, por kur më pëlqejnë, i shijoj si të kenë shije dhe i lexoj gjatë gjithë ditës sa herë mundem. Unë jetoj me vargje.

Faleminderit dhe suksese !

Bisedoi: A. Boboshtica