Të vërtetat e fshehura të Shqipërisë së Enver Hoxhës dhe historia me J.V. Stalinin,Josp Broz Titon
Nga Flori Bruqi
Komunizmi shqiptar nuk ishte edhe aq i egër sa dukej. Kështu të paktën mendon historiani dhe gazetari italian Giovanni Armillotta, i cili e ka vënë në peshore sëbashku me sistemin komunist jugosllav të aplikuar nga Tito dhe Rankoviçi. Në një artikull të botuar në revistën gjeopolitike prestigjoze italiane “Limes” një degëzim i grupit “La Repubblica”, autori ka shkuar më tej duke fajësuar edhe një pjesë të komunistëve italianë të cilët në atë kohë demonizuan pa të drejtë komunizmin shqiptar duke mbyllur një sy me qëllim ndaj represionit shumë herë më të ashpër dhe mizor të Titos i cili vrau në kampet e përqëndrimit mbi 30 vetë, midis të cilëve edhe shumë shqiptarë dhe kosovarë. Megjithatë si studiues i mirë i çështjeve të Shqipërisë Armillota ka “mbrojtur” në një farë mënyre komunizmin e diktatorit Hoxha vetëm në kontekstin e mizorive në krahasim me atë jugosllav të Titos duke e zhveshur nga çfarëdolloj humanizmi dhe duke i përballur me atë shqiptar. Ndërsa Partia e jonë Komuniste, vlerësonte regjimin brutal të Titos, vetë politikanët dënonin Hoxhën, fajtor duke mos qënë në të njëjtën linjë me Moskën edhe pse i rezistoi ambicjeve ekspansioniste të Jugosllavisë fqinje. Kush ishte përbindëshi i vërtetë? Masakrat e "demokracisë" titiste, aktiviteti i spiunazhit të Koçi Xoxes, kampet e përqëndrimit të socializmit në Jugosllavi.
Njëzetekatër vjet më parë njëri prej tre qytetarëve të vendit tonë – që të tre anëtarë të anëtarësuar në Partisë Socialiste italiane, që atëherë shprehte kryesinë e qeverisë - e cila pa të publikohej zyrtarisht në shtypin shqiptar, telegramin formal të ngushëllimit për vdekjen e Enver Hoxhës (11 prill 1985). Isha në në shoqërinë e Sandro Pertinit dhe Bettino Crax-it. Telegrami im u shfaq në "Sporti Popullor" (Nr.16, 16 prill), së bashku me atë të presidentit Cio, Juan Antonio Samaranzh Torello; ndërsa ato të Presidentit të Republikës dhe Kryetarit të Këshillit të Ministrave u botuan një ditë më parë, të dyja nga "Zëri i popullit" dhe "Bashkimi".
Kisha këtë "ekskluzivë" të mirënjohjes, në sajë të kontributit tim për studimin e marrëdhënieve ndërkombëtare shqiptare dhe sportit shqiptar, e ekspozuar përmes miratimit burimeve të shkruara dhe tele-radiofonike të drejtpërdrejta, me të cilat kam qenë (prej 1969), dhe jam vazhdimisht në kontakt. Është e njohur se shqiptarët janë një popull i edukuar dhe diplomatikisht shumë të hollë - mos harrojmë se e mbajtën Romën e Dytë për shekuj. Perandorët Ilirë vonuan me të paktën 200 vjet shembjen e pjesës perëndimore të Romës së Parë - dhe kur ata duan të nderojnë një mik i ofrojnë skenën e kombit.
martedì 28 agosto 2007
Kështu që si konseguencë e mbaj veten si studiues i vetëm italian në gjendje, të paktën, nuk gaboj datat, emrat dhe ngjarjet historike, dhe jo siç i ka ndodhur disa politikanëve të qeverisë tonë. Më kujtohet në vitin 1997 një Umberto Bossi në gjendje të mirë, dhe direkt në TV, i cili afirmonte se statuja në Tiranë nuk ishte e Brezhnievit por e Stalinit ... me çdo gjë që e pason në kushtet e mungesës absolute të kulturës bazë historike dhe politike. Një vit më vonë në Nju Jork artikulli i Umberto Bossit "Italianet mbi çështjet shqiptare" bëri epokë; dhe doli në Shtetet e Bashkuara për shkak se vendi im e refuzoi me tmerr (1), ndërsa miqtë shqiptarë dhe amerikanë e pritën atë pa i ndryshuar as edhe një presje.
Që kur isha dymbëdhjetë vjeç fillova të interesohesha për argumentin më lart, sepse nga 1960 e tutje një gjë, në veçanti, tërbonte të majtën shik komuniste të menaxhuar nga ana e zyrtarëve të trishtuar të partisë komuniste; kjo ishte Shqipëria, edhe pse "e huaj" më pak e gositura nga klasifikimi Amnesty International për shkeljen e të drejtave të njeriut në Lindje.
E paraprirë nga "demokratikja" e Hungarisë së Kadar, ish-kasap në 1956, shumë i dashur për të "ish" komunistët; dhe nga Rumania e pavarur "e Nikolae Çausheskut, ku një prej sekretarëve të partisë së qëndrës - Pietra Longo i PSDI –së -- zyrtarisht dhe shpesh (sidomos në vitin 1979), shkoi në fillim të viteve tetëdhjetë, Shkonte duke u shtirur për të mos kuptuar se Conducător-it, (drejtuesi) në ato vite, po shkatërronte Bukureshtin për të rimodeluar atë, duke u frymëzuar nga Pyongyang i Koresë së Veriut, ndërsa në Tiranë kontributi arkitektonik italian jo vetëm ishte i respektuar, por edhe i restauruar. Por nuk ishte e thënë, shqiptarët duhej të mbeteshin "monstrat" dhe "banditët", të cilët kishin marrë me shkelma Bashkimin Sovjetik të dashur të komunistëve të shtëpisë sonë.
Si mund të harrohen sulmet e një politikani të njohur komunist në gazetën “L'Unita” në pranverën e vitit '87, të mbajtur pa mundësi replike, kundër Enver Hoxhës tashmë të vdekur prej dy vjetësh, fajtor për dështimin e aleancës me Moskën? I njëjti politikan i njohur, i poshtëruar gjashtë vjet më parë në Kongresin e XXVI të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik me spostimin fizik, të tij dhe të fjalës së tij në Sallën e Kollonave, ku i ishte ndaluar të fliste nga tribuna e Kremlinit për çështjen e Afganistanit! Ndoshta sepse Salla e Kollonave ishte e famshme për heshtjen, duke pasur Anatoly Karpov i cili fitoi titullin botëror të shahut në vitin 1975 (por ku ishte politikan i njohur në Pragë-'48, Budapest ‘56 , Pragë '68, dhe vende të tjera ?)
Arrijmë të frenojmë një moto irritimi në kujtimin e gabimeve të “Il Manifesto”, i cili ishte i shqetësuar për Kanalin e Otrantos, i bllokuar nga një regjim autoritar. Ndoshta për të skualifikuarit e djeshëm mund të ketë qenë shpresuar problemi financiar dhe gjeopolitik që do të kishte përfaqësuar për Italinë dhe NATO-n, praninë e sovjetikëve tre minuta nga Puglia? Apo filokinezëve nuk e përtypnin dot se shqiptarët e kishin shporrur edhe Maon? Mjafton të kujtosh lotët patetikë të rrethanave të njërës prej tyre të nesërmen e sheshit Tiananmen ... Edhe mbajtja bashkë rezultonte e pjerrët; për fjalët e një gazetari (më vonë i promovuar deputet i asaj partie), e cila nga Tg2/partia komuniste (Tg3 nuk kishte lindur ende) shkarkonte një grumbull shpifjesh dhe histori false mbi vendin e Shqiponjave (duke harruar gulagët sovjetik). Dhe atëherë për të dëgjuar diçka të pranueshme dhe historikisht të pakonceptueshme duhej ndryshuar kanal dhe të mësoje nga Tg1/demokristian programe të mira në të cilat ishte Pushka, Poeti dhe Tregimtarit. Por në qoftë se edhe një nga themeluesit MSI-së, “Corriere della Sera”, "L'Avanti" (edhe nëpërmjet artikujve të mi), etj, “vihej” duke folur me respekt për shqiptarët, në atë pikë, donte të thoshte diçka.
Nuk po rrij të kryej një analizë historike-politike të regjimit shqiptar nga '44-91 - nuk është ky vendi - por sidoqë të jetë besoj se mund ta lidh në një zonë gri midis tezës pas Franko Cardinit mbi regjimin ushtarak peruan të majtë të vitit '68 dhe afirmimeve të Marco Giaconi në lidhje me një formë të kuqe Somozismi. Fjalët e Indro Montanellit "justifikonin" në qoftë se jo regjimin e kaluar, të paktën sa i vlefshëm ishte shprehur në politikën e saj të jashtme dhe stabilitetin e brendshëm vendit, dhe kështu gjeopolitika.
Midis mesit të mijëvjeçarit dhe kohët e fundit - përveç kontributit të Elio Miracco, Luciano Canfora, Emanuela King, "Limes" dhe disa të tjerë – janë rritur dhe kanë ardhur në sipërfaqe boshllëqet dhe klishetë e atyre që pretendonin të shkarravisnin fletë të bardha që ti atribuonin atyre titullin e "ekspertit" albanolog.
Midis viteve gjashtëdhjetë-tetëdhjetë ndodhte të përplaseshe në revista e së majtës në apologji të lodhshme të regjimit kriminal titist dhe ideologjinë e tyre të mjerë, tezë për të masakruar "të këqinjtë" shqiptarë; në të vërtetë qëllimi i tyre ishte për të shkëputur vëmendjen nga represioni i shpërthyer në emër të pavarësisë së kërcënuar të sllavëve të jugut – sipas tyre – nga shqiptarët kosovarë që vepronin në emër të "atdheut të tyre stalinist." Metodë e dashur jo vetëm nga rrymat e majta, por e dashur edhe nga historianët në heshtje, të futur në orbitën apo të frikësuar për të thyer modelet e kohës. Pra, në një konferencë ndërkombëtare për Shqipërinë në 1991, në të cilin kam pasur nderin e mbajtjes së një memorandumi, fillove me një përgjigje paraprake të një intelektuali "progresist." Ata më pyetën se çfarë kisha për të thënë mbi politikën e jashtme të Tiranës, e cila - sipas të partnerit të çmuar – përfaqësonte një jashtëqitje mizash në një hartë gjeografike. Replikova, duke thënë vetëm se Italia, nga ana tjetër, nuk kishte një gjeopolitikë të huaj që nga kohët e Matteit, dhe duke i kërkuar me edukatë ta mbyllte gojën dhe të dëgjonte. Nuk mund të bëjë asgjë, përveç kësaj.
Josip Broz Tito "Henry VIII", dhe Enver Hoxha “Richard III”
Në atë kohë - veçanërisht nga 1956 e tutje - në Itali kishte pasur njerëz të pilotuar nga Beogradi, i cili – pas vdekjes së Stalinit - filloi të dashuronte Titon. Që Jugosllavia ishte atëherë një kamp i madh përqendrimi në qiell të hapur - e cila ka masakruar shqiptarët mbi të gjithë shqiptarët në (vitet 20-30-40-70-80-90, etj.) dhe pastaj italianët në vitet ’40, dhe vetë këta popuj kanë shkatërruar me gjak dhe terror.
Unë nuk do të flas këtu për masakrat dhe shfarosjen në masë të ushtrisë titiste dhe organeve të UDBA-së , me urdhër të Tito-Rankoviçit të cilët hynë në vitet 1945-1948 nën pretekstin e luftës për "spastrim të elementëve Chetniks dhe Ustash, të "bandave kriminale”, “të mbetjeve të regjimit të vjetër ", etj; Unë nuk dua të përmend as terrorin e krijuar në këtë periudhë (sidomos drejt fundit të vitit 1944 dhe gjatë 1945) kundër popullsisë shqiptare që jetonte në territoret e tyre në Kosovë, Mal të Zi dhe Maqedoni, nën pretekstin e luftës kundër “bandave balliste","nacionaliste" dhe " shqiptarëve të mëdhenj"etj. Unë do të limitohem vetëm për të bërë një krahasim midis mënyrës së
Sjelljes së "demokracisë titiste" dhe atë të shtetit shqiptar në vitin 1948 kundrejt kundërshtarëve dhe armiqve, ditën kur u zbulua komploti që kishte për qëllim që ta bënte Shqipërinë Republikën e shtatë Jugosllave.
Sidomos në muajt e parë të vitit 1948 (shumë më përpara se letra e famshme e Stalinit në emër të Informimit të byrosë, nxorri jashtë loje Titon) për shqiptarët u bë shumë e qartë kuadri i aktivitetit të spiunazhit të Koçi Xoxes (sekretar organizativ i Partisë Komuniste të Shqipërisë dhe Ministri i Punëve të Brendshme) dhe bashkëpunëtorëve të tij të ngushtë në shërbim të jugosllavëve. Megjithëse këto nuk ishin akuzuar thjesht për pikëpamje jashtë vijës së Partisë Komuniste Shqiptare, por, mbi të gjitha, për tradhti të lartë drejt shtetit dhe Partisë, i lejuan Koçi Xoxes & Co që të merrnin pjesë në të gjitha takimet politike, pleniumi 9, 10 dhe 11 i Kongresit të Partisë dhe në konferencat që u zhvilluan më pas, dhe madje edhe në kongresin e parë të Partisë Komuniste (Tiranë, 8-22 nëntor 1948). Jo vetëm që iu lejua atyre që të marrin pjesë, por ai gjithashtu u dha atyre të drejtën që të flasin sa herë që ta gjykonin të nevojshme.
Ndërkohë, në Jugosllavi, pas letrave të Komitetit Qendror, se çfarë lloji të veçantë "demokracie" ofronin Rankoviç dhe Tito mijëra e elementeve të Partisë Komuniste të Jugosllavisë në solidaritet me tezat staliniste? U prangosën sapo kërkuan të hapnin gojën. Dhe kur qindra të tjerë thjesht kërkuan që formulimi i letrave të Komitetit Qendror ti ishte nënshtruar vëmendjes së Partisë, kur akoma nuk ishin prononcuar pro apo kundër, "demokracia" titiste i vuri atyre prangat, i flaku në burg ose i vrau pa gjyq.
Ndërsa shqiptarët kishin analizuar në parti për pesë deri në gjashtë muaj punën e ulët të Koçi Xoxes (në prani të të akuzuarve, të cilët ishin të lirë), titistët nuk i lejuan kundërshtarët e tyre të flasin as në një mbledhje të organizatave në të cilat bënin pjesë. Ndërsa shqiptarët, e të gjitha rrjeteve subversive kundër shtetit, referuan në gjykatë vetëm katër-pesë persona. Tito çoi në burg mijëra e mijëra kundërshtarë thjesht ideologjikë. Dhe pas gjithë kësaj ato kishin kurajon të akuzonin shtetin shqiptar se kishte "shkelur demokracinë."
Nga pesë elementët që në fund të vitit 1948 u vunë para drejtësisë, vetëm njëri prej tyre, Koçi Xoxe, u dënua me dënim kapital, si kreu i grupit, përveç akuzës që kishte përdorur në të gjitha mënyrat për ta vënë Shqipërinë në kuadrin e zgjedhës Jugosllave. Pandi Kristo u dënua me njëzet vjet burg, ndërsa tre të tjerët nga pesë me pesëmbëdhjetë vjet, në varësi të shkallës së fajësisë së tyre, duke marrë parasysh qëndrimin e tyre pas zbulimit të tentativë së puçit.
Ndërsa titistët vranë në vend ose zhdukën pa lënë gjurmë shumicën e atyre mijëra komunistëve jugosllavë, të cilët u hodhën në burg si antikonformist. Dhe sikur të mos mjaftonte kjo, kishin guximin të akuzonin shqiptarët me maskën e "vrasësit".
Në Jugosllavi dhe jo në Shqipëri filluan të dalin kampet famëkeqe të përqëndrimit të tipit Goli-Otok (ishulli pa flokë), një lloj Aushvici në kushtet e "socializmit jugosllav”. Në ato zona nuk kishte vetëm dhimbje, nuk u gjymtuan dhe u shfarosën vetëm antikonformistët, por edhe kundërshtarët e thjeshtë, dhe midis tyre qindra kosovarë dhe shqiptarë të tjerë që jetonin në republikat e Malit të Zi dhe Maqedonisë, si edhe disa komunistë të mashtruar italianë që kishin marrë strehim në "parajsën" titiste duke mbajtur flamurin trengjyrësh me yllin e kuq në fushën e bardhë. Në total në Goli Otok u internuan 30 mijë persona, nga të cilët rreth 4 mijë gjetën vdekjen nga torturat apo lodhja (kampet u mbyllën në vitin 1988).
Por drejtuesit jugosllav kishin kurajon të akuzonin Shqipërinë e cila e kishte shndërruar vendin në një “kazermë ku mbretëronte çizmja ushtarit!."
Ja, pra, çfarë ishte "demokracia titiste”, e ekzaltuar në vendin tonë që nga gjysma e dytë e viteve pesëdhjetë deri në 1990. Kush ishin "engjëjt" Tito e Rankoviç, të cilët nga njëra anë kryenin me gjak të ftohtë krimet më monstruoze kundër popujve jugosllav, nga ana shfrynin me "neveri" shqiptarët të cilët i kishin dënuar me vdekje vetëm një armik të betuar dhe agjentin e tyre të vjetër. Dhe vetë "demokracia rankoviçiane" që për 35 vjet me rradhë ka bërë masakër në Jugosllavi, dhe e njëjta " demokraci titiste" që duke nisur nga 1980-1981, përpara demonstratave paqësore të popullsisë kosovare - të cilët kërkonin që të respektoheshin dhe njiheshin të drejtat e tyre kushtetuese, të barabartë me zonat më pak të populluara si Maqedonia, Mali i Zi dhe Sllovenia, dhe të mos trajtoheshin si qytetarë të kategorisë të dytë – shkaktoi shpërthimin e legjioneve të zeza të Rankoviçit, Ljubiçiçit, Stamboliçut dhe Herleviçit .
Por dje, ata që qajnë sot, ku ishin ?
Prof.dr.Vebi Xhemaili :Enver Hoxha falsifikoi historinë kombëtare për hatër të Titos
Në rrethet diplomatike dhe gazetareske u vu në pikëpyetje pavarësia e Shqipërisë
Prania jugosllave në Shqipëri, pas vendosjes së marrëdhënieve diplomatike, filloi të rritej, duke dhënë ndihmë ushtarake dhe ekonomike. Në cilësinë e ekspertëve, të dërguarit jugosllavë u vendosën në institucionet e Shtetit Shqiptar. Megjithatë, marrëdhëniet gjatë vitit 1945 u përqendruan kryesisht në fushën politike e diplomatike dhe më pak në atë ekonomike. Gjatë këtij viti u nënshkrua vetëm një marrëveshje e përkohshme për shkëmbimin e mallrave. Por Jugosllavia me urdhrin e Titos i dërgoi Shqipërisë një ndihmë të madhe në materiale për ndërtimin e vendit dhe drithëra; grurë dhe misër.
Shqipëria gjithnjë e më shumë po i nënshtrohej vullnetit të jugosllavëve, veçmas të Titos
Marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave u bënë edhe më të ngushta pas vizitës që Enver Hoxha bëri në Jugosllavi, më 23 qershor-2 korrik 1946. Gjatë vizitës u nënshkrua marrëveshja mbi bashkëpunimin ekonomik midis të dy vendeve dhe u ra dakord që të përfundohej një traktat miqësie e ndihmë reciproke , dhe ranë dakord që të përfundohej në një traktat miqësie e ndihmë reciproke, i cili u nënshkrua në më 9 korrik në Tiranë. Nënshkrues të marrëveshjes midis Republikës popullore të Jugosllavisë dhe Republikës Popullore të Shqipërisë, ishte vetë Enver Hoxha, ndërsa nga pala jugosllave ishte Stanoje Simiç, rëndësia e kësaj marrëveshje kapte një afat kohor prej 20 vjet. Me automatizëm në afat vazhdimi për çdo pesë vjet. Nëqoftëse ndonjëra palë nënshkruese nuk bënte kërkesë para 12 muajve për pavlerëshmërinë e kësaj marrëveshje. Në nenin III të kësaj marrëveshje thuhej; Nëqoftëse ndonjëra nga palët nënshkruese të kësaj marrëveshje i është cenuar pavarësia, robëruar ose marrë ndonjë pjesë territori, pala tjetër nënshkruese pa humbur kohë, do ti ndihmoj ushtarakisht, do ti ofroj ndihma dhe mjete tjera disponuese”. Në Nenin VI:”palët nënshkruese të marrëveshjes obligoheshin që as njëra, as pala tjetër nuk do të lidhin aleancë as që do të marrin pjesë në një koalicion, që do të rrezikonte palën e marrëveshjes”. Në atë kohë kishte dalë në paraskenë plani i Titos për krijimin e Federatës Ballkanike, për këtë arsye ai nënshkroi marrëveshje të njëllojtë edhe me Bullgarinë. Krijimi i Federatës që do të përfshinte Jugosllavinë, Shqipërinë, Bullgarinë dhe Greqinë, ishte një prej objektivave kryesore të politikës së jashtme të Jugosllavisë për periudhën e pas luftës. Në pranverën e ardhshme u zbulua krejtësisht se cilat qenë synimet e vërteta të politikës Jugosllave në raport me Shqipërinë. Pikërisht kur qeveria e Titos i propozoi Nako Spiros, i cili ndodhej me mision në Beograd, për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve midis dy vendeve, për nënshkrimin e një marrëveshjeje të fshehtë për siguri dhe mbrojtjen e interesave jugosllave në Shqipëri në rast rreziku të udhëheqjes së PKSH dhe hedhjen e njësiteve jugosllave në Shqipëri në rast rreziku. Por Spiru refuzoi të firmos me rrjedhojë në përfundim të misionit të tij, marrëdhëniet Shqiptaro jugosllave bëhen më të ndera, nga sa ishin kur ai arriti në Beograd. Sipas Stalinit Nako Spiro tentoi të helmonte marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Jugosllavisë”. Prandaj Nako ishte kundër marrjes së kësaj kredie prej dy miliard Lekë, që kapnin një vlerë 56,7% të ardhurave të buxhetit të vendit, të akorduar nga Kuvendi Popullor me propozim të Boris Kidriçit, akorduar Shqipërisë ndihmë në të holla, pa kamatë dhe pa afat kthimi, duke ditur së për këtë gjest human, do të jetë mirënjohës populli shqiptar, miqësisë jugosllave.
Pa kaluar 45 ditë Hoxha përsëri u gjind në Jugosllavi, gjatë rrugës për në Paris, Hoxha arriti në Beograd dhe nga Beogradi me aeroplan special të dërguar nga vetë Tito u ndal në qytetin bukur të Sllovenisë në Bled, ku ishte Tito për pushim, në vilën e tij. Hoxha në këtë takim me Titon banoi në vilën e tij, ku merrnin dy udhëheqës të lartë të Titos: Vojo Tododroviqi dhe Sreten Zhujviqi, por nuk u bë publike për opinionin e gjerë. Prandaj ky takim nuk pati jehonë, si takimi i parë në Beograd. Por pas takimit të Parë në Beograd dhe arritjes së marrëveshjes për miqësi midis dy vendeve, takimi i Dytë kishte karakter të brendshëm dhe ishte tejet sekret, për mbrojtjen e vendit nga pretendimet greke dhe italiane. Politika e shteteve ballanike shkoi aq larg duke komentuar aktin miqësisë si akt për themelimin e Federatës Jugosllave e cila do të përfshinte edhe Shqipërinë, ku propaganda e Beogradit e ka kushtëzuar këtë miqësi, si kopenzim me humbjen e Triestes. Ndërsa tani për tani ky pakt ishte i dedikuar mbrojtjes së Shqipërisë nga Greqia, pasi ajo kërkon me këmbëngulje Epirin Verior. Sipas aktit të paraparë në nenin III, Jugosllavia, detyrohej ti shpallë luftë Greqisë në rast se ajo e përdorën forcën për të aneksuar Epirin e Veriut. Por në rrethana që u zhvilluan bisedat e para dhe të dytat në prag të Konferencës së Parisit, jepeshin alarme në shkrime sensacionale për marrëdhëniet Tito-Hoxha në Bled, dhe njëkohësisht nënshkrimi i marrëveshjes në Tiranë. Edhe pse delegacioni i Titos ende nuk e kishte ftuar Hoxhën në Paris. Bile sa në rrethet diplomatike dhe ato gazetareske u vu në pikëpyetje pavarësia e Shqipërisë. Ndërsa takimi tetë a tetë Tito-Hoxha në Bled, kaloi fshehurazi nga lajmet dhe agjencitë e huaja dhe të vendit pa u hetua fare. Por si detyrë e parë e marrëveshjes ishte, se si duhet kundërvu palës greke dhe kundërshtimin e propagandës së saj për fitimin e statusit të Shqipërisë në bllokun antifashist, të cilët grekët me ndihmën e disa shteteve perëndimore fuqishëm e mohonin. Përfaqësuesit jugosllav në mbledhjet ndërkombëtare gjithmonë e kanë mbrojtur interesin e Shqipërisë. Poashtu edhe në mbledhjen e parë të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, Eduard Kardeli, ua paraqiti kërkesën e Enver Hoxhës, për pranim të Shqipërisë në organin e saj. Euard Kardeli në arsyetimin e tij tha; “Shqipëria ishte një ndër viktimat e para të fashizmit në Evropë, populli shqiptar me forcat veta mori anën e luftës NÇ, luftoi në krahun e Kombeve të Bashkuara, duke dhënë me forcat veta një kontribut të çmuar kundrejt agresorëve, si alet i vendeve demokratike”. Poashtu delegacioni jugosllav që mori pjesë në Konferencën për ndihma dhe riparime, në dhjetor 1945, kërkoi rritjen e ndihmave për Shqipërinë. Pas vizitës së parë që i bëri Hoxha Beogradit më 23 qershor 1946, ku u ranë dakord mbi bashkëpunimin ekonomik midis dy vendeve dhe vendosën të nënshkruhet në traktat miqësie dhe ndihmë reciproke. Në anën tjetër kishte filluar në propagandë nga shtypi shqiptar kundër Bashkimit Sovjetik, ku ishin larguar dhe refuzuar materialet sovjetike.
Gjergj Fishta mallkohej nga komunistët jugosllav
Pas ardhjes së Hoxhës në pushtet fare nuk ekzistonte më Kosova dhe trojet tjera shqiptare të Shqipërisë Lindore. Edhe pse Hoxha ishte betuar para varrit të Çerçiz Topullit, “se tërë jetën do të luftojë për Shqipërinë Etnike dhe bashkimin kombëtar”.Ai u gjunjëzua për një karrige para jugosllavëve.
Brenda atmosferës së Luftës së Ftohtë të Evropës së pasluftës, pozita e Shqipërisë ishte veçanërisht e pasigurt. Lidhjet e saj me Perëndimin ishin keqësuar pas episodit të Korfuzit. Me iniciativën e qeverisë jugosllave ka rrjedhë marrëveshja me qeverinë shqiptare që të konkludohet traktati mbi miqësinë dhe ndihmën reciproke. Në qershor 1946, dy vendet nënshkruan Traktatin e Miqësisë, bashkëpunimit dhe ndihmës reciproke. Të iniciuar më parë nga vetë Tito dhe Jugosllavia. Duke fol mbi rëndësinë e këtij Traktati shqiptaro-jugosllav, gazeta “Borba” do të konstatojë:” Traktati i miqësisë përfaqëson një kontribut me nj rëndësi të madhe për sigurimin e integritetit dhe të pavarësisë së Shqipërisë”. Por populli shqiptar dhe popujt e Jugosllavisë u rezistuan heroikisht valëve të tërbuara të invadorëve dhe agjentëve të tyre shqiptaro-jugosllavë; popujt tanë mbajtën gjallë e të pavdekshme ndjenjën e rezistencës më të ashpër që mund të kenë treguar popujt e vegjël që kërcënoheshin në ekzistencën e tyre si popuj dhe si kombe. Për të fituar lirinë dhe pavarësinë populli shqiptar dhe popujt e Jugosllavisë me shpirt dhe me zemër ishin të lidhur kundër të njëjtëve armiq, turq, austro-hungarezë, italianë, gjermanë etj. Në mes intrigave të panumërta dhe të shumëllojshme të armiqve të vendeve tona, shquante dhe qëndronte e fortë hallka që lidhte ndjenjat dhe aspiratat e popujve shqiptar dhe jugosllav: lufta për liri, kundër të njëjtëve armiq.
Ndjekja e nacionalistëve
Ndër betejat e lashta kundër turqve, gjaku i njerëzve të Shqipërisë dhe të Jugosllavisë është përzier për të mbrojtur një ideal, të cilin e këndojnë këngët tona popullore me aq zjarr dhe krenari sikundër që ishte lufta heroike e popujve tanë. Këto hallka të shëndosha që lidhin të dy popujt më nuk mund ti këpuste as shpata e shtypësve tanë, as intrigat e imperialistëve, as vjershat e poetit të imperializmit dhe agjentit Italian, shovinistit At Gjergj Fishtës dhe as shkrimet e serbomadhit Vlladan Gjorgjeoviçit. (A ka, turp më të madh se ky krahasim, të vësh në vij të njëjtë të madhin Gjergj Fishta me një shovinist serb i cili në të gjitha shkrimet e tij; “Shan dhe fyen popullin shqiptar, Skënderbeun e shpallë për serb”. Ky albanofob tërë historiografinë serbe e vënë në shërbim kundër Lëvizjes Kombëtare shqiptare.V.Xh). Enver Hoxha do të deklaroj:”Ndjenjat “vëllazërimit dhe të bashkëpunimit të popullit tonë dhe të popujve të Jugosllavisë ishin diçka tjetër më e lartë, ishte vullneti i popujve tanë të pathyeshëm, që kapërcyen çdo pengesë për të realizuar aspiratat e tyre shekullore të çlirimit të vendeve të tyre nga armiqtë e jashtëm dhe të brendshëm dhe për të vendosur të tilla marrëdhënie miqësore dhe bashkëpunimi, sikundër ekzistojnë sot në mes dy popujve tanë”. Një gjë e tillë nuk mund të realizohej pa Luftën e madhe Nacional-Çlirimtare të të dy vendeve kundër të njëjtit armik, fashizmit, dhe kundër të njëjtëve armiq të brendshëm, vegla të përhershme të okupatorëve dhe armiq të betuar të popujve tanë. Enver Hoxha harron se Serbia ka qenë shtet nga viti 1804. Ndërsa Ali Pashë Janina dhe Dervish Cara luftonin për të ringjallur shtetin e Skënderbeut. Enver Hoxha e çon në qiell veprën e Malazezit Miladin Popoviçit dhe deklaron; “Ishte nga ata student përparimtarë të Universitetit të Beogradit që demonstruan nëpër rrugë dhe kërkuan armë për të ardhur në Shqipëri të luftonin krah për krah me popullin shqiptar, që në ditët e para të invazionit tonë. Ai u hodh në luftë që në fillim të Luftës NÇ Jugosllave, ai ishte një djalë i vendosur deri në vdekje për çlirimin e atdheut të tij. Atë që Miladin Popoviçi e kërkonte në demonstratën e Beogradit, rrethanat dhe peripecitë e luftës iu realizuan. I internuar prej fashistëve italianë në kampet e përqendrimit në Shqipëri, i çliruar nga guerilet tona, ai e lidhi fatin e tij me luftën e popullit vëlla shqiptar dhe luftoi për Shqipëri deri në vdekje”..., Miladin Popoviçi, “Hero i Popullit” Jugosllav, personifikon si duhet vëllazërimin e popujve tanë në luftë dhe në paqe, ai është i lidhur me luftën tonë, ashtu siç është lidhur Qemal Stafa dhe Asim Zeneli me gjithë shokët e tyre.
Dorëzimi para jugosllavëve
Miladin Popoviçi pasi erdhi në Shqipëri, më foli për herë të parë për Josip Brozin, udhëheqësin e lavdishëm të Luftës Nacionalçlirimtare të Jugosllavisë; për të, Jozip Brozi personifikonte heroizmin, mençurinë, zotësinë luftarake, personifikonte fitoren e popujve të Jugosllavisë shërbimet e informacionit tonë partizan rrëmbyen një urdhër të Gestapos që i jepte shërbimit të SIMI-t italian dhe ku thuhej tekstualisht: “të rruhen rrugët, postë blloqet, të bëhen perkuzicione në të katër anët e Shqipërisë, pse revolucionari i madh jugosllav Josip Broz Tito mund të ndodhet në Shqipëri. Koka e tij të vihet në çmim”. Ngjitur fotografia dhe sinjalmenti (Përshkrimi i pamjes së jashtme i një njeriu për ta njohur) i Titos. Frika e armikut ishte e dukshme. Sot shtrohet pyetja? Si ka mundësi të jetë ashtu, kur dihet që Jugosllavia kapitulloi për më pak se 7 ditë. Titoja që personifikonte dhe udhëhiqte luftën e partizanëve jugosllavë, tmerronte Gestapon dhe SIMI-n; këta e shihnin Titon kudo në Ballkan dhe kokën e tij e kishin vënë në çmim. Por agjentët e SIMI-t dhe të Gestapos mund të lodheshin më kot së kërkuari Titon në Shqipëri. Titoja s’ishte as në malet, as në qytetet e Shqipërisë, por ai ishte në zemrën e luftëtarëve të Shqipërisë dhe atje ishte zor i madh ta gjente dhe ta çrrënjoste SIM-I dhe Gastapoja. Emri i Titos mori dhen në të katër anët e Shqipërisë, për të fliste me admirim populli shqiptar. Shqiptarët fare nuk kanë ditur për Titon deri në vitin 1943, kurr komunistët shqiptar tradhtuan Konferencën e Mukjes, pas intervenimit të Mugoshës. Hoxha për herë të parë u gjimëzua para emisarëve Jugosllav, duke shpallin luftë forcave nacionaliste që nuk ishin me jugosllavët. Të cilët kërkonin bashkimin e Kosovës dhe trojeve tjera shqiptare një shtet një komb të bashkuar.
Për ne emri i Titos u konfundua me atë të Jugosllavisë me atë të Ushtrisë heroike Nacionalçlirimtare Jugosllave. Te Titoja ne shihnim mikun e madh të popullit shqiptar në luftë dhe në paqe, ashtu si shihnim në popujt e Jugosllavisë miqtë dhe vëllezërit e popullit tonë. A mund të jenë sllavët vëllezërit tanë, pas atyre torturave dhe kanibalizmit që kanë bërë nga Kongresi i Berlinit në Zonat e Nishit, Surdulicës, Vrajës. Ndërsa pas luftës së Parë Ballkanike, ushtria serbe bëri kërdi në Kosovë dhe Luginën e Vardarit. Ka vetëm një të vërtet: Pas ardhjes së Hoxhës në pushtet fare nuk ekzistonte më Kosova dhe trojet tjera shqiptare të Shqipërisë Lindore. Edhe pse Hoxha ishte betuar para varrit të Çerçiz Topullit, “se tërë jetën do të luftojë për Shqipërinë Etnike dhe bashkimin kombëtar”.Ai u gjunjëzua për një karrige para jugosllavëve. Bile sa deri në vitin 1963, në Shqipëri me ligj ishte i ndaluar emri i Heroit tonë kombëtar Hasan Prishtina. I cili e shkriu tërë pasurinë e tij për Kombin Shqiptar. V.Xh.).
Enveri fillimisht mashtroi shqiptarët liridashës
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me jugosllavët
Enver Hoxha, për të fituar besimin e Titos, do të deklarojë, për forcat kombëtare shqiptare: “Ata përdorën parullat e vjetra të përçarjes, duke i stërholluar me metodat e Gebelesit dhe të Musolinit. Shovinistët dhe shqiptarë mëdhenjtë më kot përdorën demagogjinë e tyre. Përalla e Oso Kukës s’pinte më ujë, në Shkodër e në Liqen, atje ku përzihen ujërat e Shqipërisë dhe të Malit të Zi, ashtu sikundër përzihen dhe ndjenjat më të pastra të popujve tanë, u shkrua me gjakun e kulluar të malazezëve Vaso Strugar, Filip Popoviçit dhe të shqiptarit Vasil Shantos, epopeja e përbashkët nga më të lavdishmet e historisë të vendeve tona, epopeja e madhe e çlirimit. Populli shqiptar do të ruajë kujtimin e pavdekshëm të patriotëve malazezë që ranë për Shqipërinë dhe njëkohësisht për kauzën e atdheut të tyre, Miladin Popoviçit, Vaso Strugarit, Filip Popoviçit. Çfarë, demagogjie komuniste, kjo parullë është barabartë, sikur ti falen mëkatet Vaso Çubrillovit, për elaboratin që bëri, për pastrimin e shqiptarëve nga Kosova dhe Banovina e Vardarit.
Hoxha, falsifiokon letrën, pasi kërkohej që lufta të organizohej sipas kritereve jugosllave
Enver Hoxha për të mashtruar popullin liridashës shqiptar, do të deklaraoj:”Në male, na erdhi letra e parë e Titos, ( Është fjala për letrën që Titoja i dërgonte KQ të PKSH me anë të Bllazhë Jovanoviçit, i cili mori pjesë në Konferencën e Parë të Vendit të PKSH ( mars 1943) si i deleguar i KQ të PKJ-së. (Enver Hoxha i falsifikon faktet: Për letrën e Titos ishte në dijeni vetëm udhëheqja e PKSH, as komunistët as partizanët, as populli nuk mësoi asgjë kurr për këtë letër.Por Jugosllavët: te Enver Hoxha shihnin personin më të përshtatshëm për politikën e tyre hegjemoniste.(V.Xh.).
Enver Hoxha, falsifiokon letrën, pasi aty kërkohej që lufta partizane të organizohej në bazë të kritereve jugosllave. Nësitet partizane në Shqipëri tani e tutje duhej lëvizur nëpër tërë Shqipërinë, Pasi ata deri në këtë kohë fare nuk kishin ndikim në veri. Hoxha për të forcuar pozicionin e tij derjt marrjes së pushtetit, shkruan: “Me këtë letër Tito, përshëndeste nga zemra popullin shqiptar që po luftonte për liri. Letra historike shënon një datë historike në historinë e popullit tonë, pse eksperiencën e luftës partizane në Jugosllavi e shihnin tash më konkretisht dhe kjo na shërbeu pa masë ne luftën tonë. Dhe kur nga peripecitë e luftës sonë të ashpër kundër fashizmit priteshin muaj dhe vjete me rradhë, lidhjet tona me partizanët jugosllavë, zëri i Radios” Jugosllavia e Lirë” na sillte në malet tona të çlirura erën e freskët të maleve kreshnike të Jugosllavisë, ku luftonin me heroizmin e papershkrueshëm partizanët jugosllav të Josip Broz Titos. (Edhe Radion “Jugosllavia e lirë” nuk e dëgjonte njeri në Shqipëri. Kryesisht në Shqipëri dëgjohej “Radio Londra” kjo dëshmohet në bazë të dok. egzistuese V.Xh).
Përpjekja për krijimin e kultit të Titos dhe partizanëve serbë në Shqipëri
Sa më më parë të shtrohet kjo çështje, aq më parë do të binden të gjithë ata që e kanë gabuar rrugën dhe e kanë udhëhequr gabimisht këtë popull me ideologjinë e kuqe. Pasi edhe Tito edhe Stalini kurr nuk kanë qenë të sinqert ndaj shqiptarëve dhe aspirtave të tyre për Bashkim kombëtar. Prandaj nuk mund të qëndroj më thënia e Enver Hoxhës, për Titon: “I madh dhe i vogël e njeh Titon në Shqipëri...?. (Titoja u bë i njohur në Shqipëri vetëm pas luftës, kur shtypi zyrtar çdo ditë ishte mbushur me lajme dhe artikuj për Jugosllavinë, për vëllazërimin me popujt jugosllavë e për Titon, kur e Enver Hoxha, e udhëheqës të tjerë në çdo fjalim të tyre ngrinin në qiell emrin e Titos e të Jugosllavisë, duke i detyruar njerëzit të brohorisnin për Titon e për vëllazërimin e bashkimin shqiptaro-jugosllav, kur nëpër rrugë e sheshe të qyteteve e fshatrave si edhe në çdo zyrë ndodheshin portretet e Titos e të Enver Hoxhës së bashku,...V.Xh). TITO, përfaqëson popujt heroikë të Jugosllavisë, i madh e i vogël e do Titon në Shqipëri.........!?, pse ai përfaqëson luftën e lavdishme e të popujve vëllezër jugosllav, pse ai ka qenë zemra dhe koka e saj, pse ai mësoi, i edukoi popujt e Jugosllavisë të rrojnë të bashkuar dhe të vëllazëruar me njëri-tjetrin, pse ai i bëri luftëtarë të lirisë dhe të demokracisë, se ai i mësoi të duan popujt e tjerë si veten e tyre dhe në rradhë të parë, popullin e vogël shqipëtar, të cilin e ndihmuan dhe e përkrahën si në kohën e luftës, ashtu dhe tash në kohen e paqes…Enver Hoxha në të gjitha këto lëvdata për Titon, fare nuk përmend shtetrrethimin në Kosvë, Bashkangjtjen e saj me Serbinë në vitin 1945. Largimin e shqiptarëve me dhunë dhe vendosjen e tyre në pjesët lindore të Maqedonisë. Titioja dhe Jugosllavia e re, vepra e pavdekshme e mareshalit Tito ishte për ne pasqyra dhe shembulli më i afërt i gjenialitetit të këtij njeriu të madh të popujve të Jugosllavisë, ishte dhe një mbështetje dhe ndihmë e çmueshme. Masat e gjera të popullit tonë nuk e shihnin dhe nuk mund ta kuptonin independencën, lirinë, përparimin, rindërtimin e vendit të tyre të shkëputur nga ajo e Jugosllavisë. Një popull i vogël, si i yni, nuk mund të rrojë dhe të ndërtojë një jetë të lumtur pa miqësi dhe përkrahjen e popujve të Jugosllavisë. Këtu shihet qartë se sovraniteti i popullit shqiptar dhe shtetit, tani më ishte në duar të jugosllavëve në krye me Titon. Me anën e popullit shqiptar, që në ditën e parë të çlirimit Mareshali Tito u ndodh përkrah dhe ndihmoi popullin tonë me gjithë zemër, me të gjitha forcat e tij. Ai njohu qeverinë demokratike të Shqipërisë, ai dërgoi ambasadorin e vet i pari në Tiranë, ai e ndihmoi me shpejtësi popullin tonë që në ditët e para të çlirimit. Titoja e dinte sa vuajtje kishte në vendin e tij, por ai e ndau kafshatën e gojës së popullit të tij me popullin e vogël shqiptar. Titos i dhimbej populli ynë..., ( Po ta dëgjojnë këtë farsë të Enver Hoxhës, sa e sa nëna la pa djemtë e tyre, Ky satrap (Tito), ku numri është disa dhjetëra mijë të vrarë, ku sot e kësaj dite nuk u dihet vari, nga nga Kosova, Dibra e Struga, deri në Preshevë, gjatë rrugës për në Srem, Tivar e Goli Otok..., pas luftës me mijë ka pastruar OZN-a e Titos e themeluar në Kumanovë me direktivat e Tempos. Vetëm për të zhdukur shqiptarët që kërkonin bashkimin e kombit. Vetë Tito ka deklaruar: kur e vizitoi Shkupin në vitin 1946, unë mendova se jam në Shqipëri e jo në Maqedoni. Ky sinjalizim i Titos, për qarqet shovene-maqedonase ishte dritë e gjelbër. Ata ditën ta shfrytëzojnë në mënyrë perfide. Prandaj Shkupi sot figuron në aspektin nacional, 30% me 70% për ata, që erdhën në këto troje si vandalë. Tito atyre u dha shtet, ndërsa shqiptarëve ua bëri më zi se Nokolla Pashiqi dhe Kral Aleksandri. Prandaj nuk jemi dakord me Enver Hoxhën, as edhe në varr, se Tito, e paska dashur aq shumë popullin shqiptar.-V.Xh). Emri i Titos dhe i popujve të Jugosllavisë janë të lidhur ngushtë me mbrojtjen e lirisë dhe të independencës së vendit tonë të kërcënuar nga neofashistët grekë dhe përkrahësit e tyre. Qeveritë angleze dhe amerikane e kanë shikuar me sy të keq që në ditët e para ngritjen e demokracisë së re.
Shqipëria në atë kohë ishte rikthyer në një koloni jugosllave
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me jugosllavët
Në Shqipëri, edhe janë përpjekur me çdo mënyrë ta pengojnë popullin tonë në rrugën e drejtë, që kish caktuar dhe ku ai ecën me vendosmërinë më të madhe. Kudo ku ishte për të mbrojtur interesat e popullit tonë, shokët e Titos kanë luftuar me vendosmërinë më të madhe për popullin tonë. Kardeli dhe Mosha Pijade me rekuizitorët e tyre, demaskuan çdo orvatje të monarko-fashistëve grekë dhe përkrahësve të tyre. Por e vërteta është krejt tjetër-fare: “Jugosllavët nuk donin ta ndanin Shqipërisë me asnjë shtet, pasi ata tani më e kishin Shqipërinë dhe Qeverinë e saj, pasi për këtë ishte pajtuar edhe vetë Enver Hoxha, me vizitën që i bëri Titos në Bled.
Enver Hoxha eliminoi të gjithë ata që ishin kundër bashkimit me Jugosllavinë
“Shqipëria është aleatja jonë, -tha Mosha Pijade në Konferencën e Parisit, -dhe ne jemi të vendosur t’i mbajmë detyrimet që i kemi karshi aleates sonë deri në fund”. Kështu e kupton Titoja aleancën me popullin shqiptar dhe populli shqiptar këtij miku të madh të tij i përgjigjet po, në atë mënyrë. Miqësia dhe aleanca jonë mbrohet dhe me sakrificën e fundit dhe me këtë mënyrë ne jo vetëm që mbrojmë interesat dhe ekzistencën e vendeve tona, por mbrojmë njëkohësisht paqen në Ballkan dhe në botë. Aleanca jonë me Jugosllavinë nuk u përngjet aleancave të zakonshme që firmosen prej diplomatëve dhe shlyhen sipas interesave të atyre njerëzve ose klikave që shtypin popujt, por aleanca jonë është shprehja më e gjallë e aspiratave të dy popujve tanë, të cilët luftuan së bashku, punuan së bashku për të arritur në këtë rrugë. Enver Hoxha edhe këtu nuk është i sinqertë ai deri në Kongresin e Parë të Partisë së Punës në vitin 1948, Ata shqiptarë që iu kundërvunë marrëdhënieve shqiptaro-jugosllav, e Enver Hoxha i eliminoi nga skena politike, siç ishte rasti me Nako Spiron dhe të shoqen. Ashtu sikundër marrëveshja e bashkëpunimit dhe ndihmës reciproke që ekziston në mes dy vendeve tona është një garanci për independencën dhe lirinë e vendit tonë, marrëveshjet ekonomike që ekzistojnë në mes nesh e kompletojnë këtë aleancë dhe e bëjnë të pa thyeshme. Zhdukja e barrierave doganore, unifikimi i planeve të shteteve tona dhe ndihma konkrete që qeveria jugosllave po i jep vendit tonë për të u mëkëmbur, për t’u rindërtuar, janë bazat e shëndosha dhe siguria e një jete më të mirë për vendin tonë. Ata që s’ia duan të mirën e popullit tonë shpifin gjëra të paqena dhe vjellin vrer duke thënë se “Shqipëria e humbi independencën dhe pavarësinë e saj, duke u lidhur kaq ngushtë me popujt e Jugosllavisë”. Enver Hoxha nga dëshira e madhe për pushtet, si duket nuk ishte në gjendje që ta pranojë këtë të vërtetë edhe pse ishte shumë e hidhur. Kjo u pa me rastin e Korfuzit, kur jugosllavët ngritën barrikada minash në ujërat detar të Shqipërisë në Korfuz. Ku Flota angleze pësoi humbje të mëdha në njerëz, ku u vranë mbi 44 marinarë. Diplomacia shqiptare përjetoi në gjendje tejet kritike. Ndërsa Jugosllavët për qëllime të tyre strategjike në Ballkan, kërkonin që Shqipëria të sulmonte flotën angleze.V.Xh). Kjo situatë u rëndua edhe më shumë me rastin shpërthimit të dy anijeve luftarake të Anglisë në gjirin e Korfuzit më 22 tetor 1946. Në këtë incident të eksplodimit të minave nëndetësore, mbetën të vrarë një oficer e 43 marinarë anglezë, kurse 3 oficerë e 39 marinarë të tjerë u plagosën.
Ndërsa Enver Hoxha këtë periudhë të marrëdhënieve shqiptaro-jugosllave deri në vitin 1948, do të deklaroj: “Jo, Shqipëria përkundrazi e siguroi dhe e forcoi independencën dhe pavarësinë e saj duke u lidhur ngushtë me Jugosllavinë e re, në bashkëpunimin e ngushtë dhe në vëllazërimin kaq të sinqertë në mes dy popujve paqedashës, përparimtar dhe fqinj, në mes dy popujsh që kanë marrë fuqinë në duart e veta dhe kanë vendosur në vendet e tyre demokracinë më të shëndosh dhe më përparimtare, atje gjendet kuptimi më i lartë i respektit të të drejtave të njëri-tjetrit, atje merr kuptimin e vërtet respekti i independencës, i lirisë dhe i sovranitetit të popujve”. Dora që i është nderuar kaq sinqerisht popullit shqiptar është dora e Titos, hero i popujve të Jugosllavisë, ndërtues i madh i Jugosllavisë së re. Këtë e di dhe e çmon populli ynë dhe brohorit me gjithë zemër për Titon. Kam dëgjuar të rrahurat e zemrës të popullit shqiptar për Titon, kam dëgjuar gjithashtu ato të popujve të Jugosllavisë për udhëheqësin e tyre të madh me rastin e udhëtimit tim në Jugosllavi dhe mund të them se ato shkojnë paralel. Me rastin e udhëtimit tim në Beograd në qershor 1946, Titoja më priti si shok lufte, si vëlla, ai më foli me zjarr dhe me dashuri për popullin tim. Shprehjet e tij për popullin shqiptar ishin të njëllojta me ato të qindra mijë njerëzish të popullit Jugosllav, që më prisnin në çdo stacion, ku kaloja me rastin e udhëtimit tim në Jugosllavi, ishin të njëllojta me ndjenjat e mëmave të dëshmorëve jugosllav, që më ndalonin dhe më flisnin për vendin tim me atë kujdes, me atë dhemshuri sikundër që flisnin për vendin e tyre. E ardhmja e popujve tanë është e siguruar dhe do ta ndërtojmë me mundim dhe me djersën tonë dhe kjo është e sigurt, pse ekzistojnë të tilla marrëdhënie në mes popujve tanë. Të dy popujt tanë po ecin në rrugën që ata i kanë caktuar vetes dhe që është rruga e bashkëpunimit sa më të ngushtë dhe s’ka forcë që ta pengojë një zhvillim të tillë, shpëtimtar për vendet tona dhe paqësor për të gjithë botën. Populli shqiptar nuk është një popull prej origjine sllave, por një studim serioz i historisë së tij tregon në mënyrë të padiskutueshme se afinitete e mëdha e lidhin me sllavët e jugut. Pozita gjeografike dhe ekonomike, natyra e vendit tonë me traditat dhe zakonet e veta, shpirti liridashës dhe përparimtar, bujaria, karakteri luftarak dhe burrërorë i popullit shqiptar janë aq të ngjashëm me të popujve jugosllav sa që shpjegojnë qartë prirjet e popullit tonë për një vëllazërim dhe bashkëpunim sa më të ngushtë me jugosllavët. Kundër këtyre prirjeve të natyrshme të të dy popujve punuan me zellin më të madh shovinistët e të dy vendeve tona dhe imperialistët shtypës dhe skllavërues. (Enver Hoxha, kërkesat e nacionalizmës shqiptarëve për liri e barazi në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare i trajton si shoviniste. Më 5 tetor 1947 Enver Hoxha në Gjirokastër do të deklarojë: “Mendoni shokë dhe shoqe çfarë fati do ta gjente popullin shqiptar të vogël pa Jugosllavinë demokratike dhe mike. Populli i vogël shqiptar nuk do të kishte lirin që ka sot, por do të pësonte ditët e zeza dhe fatin e errët. Kështu duhet çmuar miqësia, vëllazërimi dhe aleanca që na lidhin me Jugosllavinë e Titos. A thua do të mundej vendi i ynë i vogël, i varfër, kur të ishte i rrethuar me shtetet siç është Greqia të mbrojë frytet e gjakut të derdhur në luftë për vendosjen e rregullimit të tij të sotshëm demokratik, një ndër më përparimtarët, a do të mundej vendi i ynë të ngrihet në këmbë dhe me nderë dhe në liri të ndërtojë jetën e re? Kjo do të ishte shumë e vështirë, do të ishte e pamundshme. Qe, pse është kaq e shenjt për popullin tonë, miqësia e ngushtë me popujt e Jugosllavisë”.
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me jugosllavët
Në atë kohë kishte dalë në paraskenë plani i Titos për krijimin e Federatës Ballkanike dhe për këtë arsye ai nënshkroi marrëveshje të njëllojtë edhe me Bullgarinë. Krijimi i Federatës që do të përfshinte Jugosllavinë, Shqipërinë, Bullgarinë dhe Greqinë, ishte një prej objektivave kryesore të politikës së jashtme të Jugosllavisë, për periudhën e pasluftës. Por duhet pranuar se në aprovimin kësaj iniciative ka pasur edhe pëlqimin e Stalinit, pasi ai vetë nuk ka pasur interes, prandaj i ka deklaruar Gjillasit në Moskë, “se Jugosllavia i ka duart e lira ta gëlltisë Shqipërinë, kur të dojë”.
Enver Hoxha: “Miqësia me popujt e Jugosllavisë është e shenjtë”
Në fillim të vitit të ardhshëm u zbulua krejtësisht se cilat qenë synimet e vërteta të Titos në raport me Shqipërinë, pikërisht kur qeveria jugosllave i propozoi Nako Spirut (I cili ndodhej me mision në Beograd, për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve midis dy vendeve), për nënshkrimin e një marrëveshje të fshehtë për sigurimin dhe mbrojtjen e interesave jugosllave në Shqipëri, në rast ndryshimi të udhëheqjes së PKSH. Nako Spiru edhe pse ishte ministër i Ekonomisë refuzoi të firmos, me rrjedhojë – në përfundim të misionit të tij – marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave të bëhen më të ndera, nga sa ishin kur ai arriti në Beograd. Konsekuencë e dështimit të këtij misioni, ishte ndoshta dhe fakti që Koçi Xoxe nisi sërishmi të aktivizohet, kundër rivalëve të tij në udhëheqjen e partisë. Ky e shfrytëzo rastin në kundërshtimin e Nakos të paraqitur kudër palës jugosllave në fushën e ekonomisë dhe tregtisë. Ndërsa Ndali Ndreu për këto marrëdhënie do të shprehet ”Ne bëjmë politikë që frymëzohet nga Jugosllavia dhe Bashkimi Sovjetik, por duhet të bëjmë një politikë nacionale të adaptuar nevojave dhe konditave të vendit”. Më 20 maj 1947 qeveria shqiptare bëri të ditur arrestimin, gjykimin dhe dënimin e nëntë anëtarëve të Kuvendit Popullor, që ishin të njohur për ndjenjat e tyre antijugosllave, me akuzën e komplotit kundër shtetit. Atë kohë lidhjet me Beogradin ofruan njëfarë avantazhi ekonomik. Në korrik 1947 Jugosllavia akordoi një hua në masën 40 milion dollarë, për mbështetjen e drejtimeve ekonomike të atij viti, në rreth 58% të buxhetit shtetëror shqiptar. Megjithëkëtë, kundërveprimi ndaj ndikimit jugosllav, rritej gjithnjë e më shumë. Qeveria shqiptare nisi të protestonte për çmimet që servonin jugosllavët në tregun e produkteve të palëvruara, për metodën me të cilën llogaritej shuma e pjesëmarrjes shqiptare në operacionet integrale shqiptaro-jugosllave, për refuzimin e tyre për të përfituar pjesën e parashikuar të kapitalit në këto operacione, si dhe për mos kaparosjen e përçarjes së vetë për ngritjen e një shoqërie të përbashkët detare, për të marrë në dorë të saj kontrollin e tregtisë së jashtme të vendit.
Stalini e thirri fshehtas Enver Hoxhën në Moskë
Në verë, ndërsa Tito ishte i angazhuar me organizimin e Informbyrosë (Zyra e Informacionit të Partive Komuniste), Stalini e thirri fshehtas Hoxhën në Moskë.
Aty Hoxha u skandalizua, sapo konstatoi paditurinë e Stalinit lidhur me Shqipërinë. Kjo mosdijeni u provua në takimin e Stalinit me Eduart Kardelin – këshilltar i Titos për çështje e politikës së jashtme – që u ekzekutua gati në të njëjtën kohë. Stalini i drejtoi Kardelit pyetje lidhur me prejardhjen e shqiptarëve, duke shtuar se “… paraqiten ndoshta njerëz prapanikë dhe primitivë”; atëherë ambasadori jugosllav iu përgjigj: “ndërkaq janë shumë trima dhe të besës” – d.m.th. në një farë mënyre mbështeti mendimin e Stalinit për shqiptarët, pasi ky plotësoi: “Po mund të jenë të besës si qentë, por dhe kjo është karakteristikë e primitivizmit”. Pas kësaj vizite, që kaloi përgjithësisht si pa u bërë zhurmë, Shqipëria nënshkroi – natyrisht me miratimin e Stalinit – Traktatin e Miqësisë dhe të bashkëpunimit me Bullgarinë. Ky traktat ishte një shenjë pavarësie prej Jugosllavisë. Ndërkohë, kur nisi të funksiononte Kominform-I, në tetor 1947, Shqipëria ishte vendi i vetëm i bllokut komunist që nuk u thirr të merrte pjesë, ndoshta ngaqë konsiderohej se do të mbështeste qindpërqind Jugosllavinë, në çfarëdolloj mosmarrëveshje që do të rezultonte, pasi dhe vetë Stalini i parashikonte serioze problemet që kishte me Titon. Marrëdhëniet sovjeto-jugosllave keqësoheshin për shkak të planeve të Titos dhe të udhëheqësit bullgar Gjergj Dimitrov, për të formuar Federatën Ballkanike, për te cilën ishte në kundërshtim Stalini. Bashkimi Sovjetik me Stalinin qenë revoltuar për adoptimin demonstrativ të politikës së jashtme të pavarur të të dy satelitëve të saj dhe kryesisht për faktin se nuk ishte kërkuar paraprakisht mendimi i Stalinit. Aty nga fundi i vitit edhe më shumë po acaroheshin mosmarrëveshjet midis Moskës e Beogradit, Tito nisi të ushtronte presion për aneksimin e Shqipërisë. Dy divizione ushtarake dhe një krah i aviacionit luftarak u përgatitën me shpejtësi që të invadojnë këtë vend, pa miratim të Stalinit, me pretekstin se rrezikohej nga “imperialistët” që strehoheshin në Greqi. Kjo frikë nuk ishte fare pa bazë, pasi qeveria e djathtë greke, nën mbështetjen e SHBA, kishte përforcuar pretendimet e saj të vjetra mbi Shqipërinë Jugore. Përpjekja për nënshtrimin e Shqipërisë ishte kontradiktore me predikimet komuniste të Jugosllavisë “për bashkimin vullnetarë të të dy vendeve dhe të vetëvendosjes së popujve”. Situatat ishin tepër të ndërlikuara: Kombet e Bashkuara kishin nisur të akuzojnë Jugosllavinë për ndërhyrje në luftën civile greke dhe porsa kohë ajo vazhdonte, ekzistonte realisht frika e invadimit eventual të Shqipërisë nga ushtria e regjimit të Athinës, me mbështetjen e Perëndimit. Për këtë, divizionet jugosllave edhe pse përfundimisht nuk zbarkuan në Shqipëri, qëndruan të gatshëm në kufij të saj.
Gjatë vitit antagonizmat e fraksioneve të ndryshme të udhëheqjes shqiptare nisën të bëheshin më komplikative e më të mprehta, për shkak të implikimit të saj në polemikën mes Bashkimit Sovjetik e Jugosllavisë. Aty nga fundi i vitit 1947-ës Xoxe dhe bashkëpunëtorët e tij, nën instruktimin e jugosllavëve, nisën të intensifikojnë dominimin e tyre. Shumë prej anëtarëve të udhëheqjes, veçanërisht intelektuali Nako Spiru, i kundërshtuan këto plane jugosllave. Në nëntor Spiru, duke ditur se do të kryhej përjashtimi i tij nën akuzën e “shovinistit”, vrau veten. Sipas botimit zyrtar shqiptar “vdekja e tij i detyrohej aksidentit fatal gjatë pastrimit të pistoletës”. Më propabile është se ai nuk mundi t’u rezistonte edhe më sulmeve të pashkëputura kritike të Xoxes dhe të jugosllavëve. Vetëvrasja e Spirut çoi në kulmosjen e përplasjeve ndërmjet Titos e Stalinit.
Në janar 1948 Stalini e përdori qëndrimin e Titos ndaj Shqipërisë dhe vetëvrasjen e Spirut, si pretekst për të thirrur një përfaqësi jugosllave – në të cilën bënte pjesë dhe Millan Gjillasi–në Moskë, me qëllim të diskutohej acarimi i marrëdhënieve shqiptaro-jugosllave dhe mosmarrëveshjet për planin e pakontestueshëm të Federatës Ballkanike të Titos.
Mukja duhej devalvuar plotësisht
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me jugosllavët (7)
Në vazhdim Enver Hoxha shton:”Partia jonë, në rrugën e saj, ka korrur suksese të mëdha si fitorja mbi armikun e jashtëm dhe të brendshëm, çlirimi i plotë i vendit, vendosja e pushtetit popullor duke krijuar kondita të tilla që garantojnë fitoret e popullit tonë dhe ecjen përpara, për ndërtimin e socializmit. Këto fitore u arritën në sajë të vijës së drejtë të Partisë, të udhëheqjes së fortë që ka pasur Partia, të vendosmërisë dhe të abnegacionit në luftë dhe në punë të anëtarëve të Partisë dhe të mobilizimit të masave të gjëra të popullit tonë të etshëm për luftën e çlirimit që përqafuan dhe bënë të tyren vijën e Partisë sonë dhe të Fronit Nacionalçlirimtar dhe u hodhën pa rezerva për realizimin e fitores mbi okupatorët dhe tradhtarët e vendit. Por gjatë realizmit të vijës së Partisë sonë ka pasur gabime dhe deviacione, të cilat kanë penguar realizimin e vijës për suksese më të mëdha. Këto deviacione u dedikohen njerëzve që kanë punuar kundër vijës së Partisë dhe në dëm të saj për interesat e tyre egoiste, ambicioze dhe për qëllimet e tyre armiqësore kundër Partisë dhe popullit. Është dashur një kohë për të zbuluar veprën armiqësore të këtyre elementëve të dëmshme dhe armiq të Partisë, por vitaliteti dhe shpirti luftëtar i Partisë sonë kanë bërë qe çështja të shkojë përpara dhe të realizohen suksese të mëdha. Me shkrirjen e grupeve u futën në Partinë tonë edhe elementë jo të Partisë, me frymë mikroborgjeze, me qëllime të caktuara karrierizmi dhe që punuan kundër vijës së Partisë duke shkuar deri në tradhti të plotë”.
Tradhtarë shpalleshin edhe komunistët atdhetarë
“Gjatë luftës përfitua nga momenti nacionalçlirimtar për të hyrë në Parti edhe element borgjezë dhe mikroborgjezë, intelektualë jopopullorë me një edukatë borgjeze, me doza te mëdha pikëpamjesh të huaja për Partinë, si egoizmi dhe karrierizmi, megalomania, bajraktarizmi, ambicia, oportunizmi, servilizmi, karakteristika tipike të shtresave të tyre. Të tillë elementë nuk e përvetësuan dhe nuk iu nënshtruan vijës së Partisë, po ruajtën dhe zhvilluan pikëpamjet e tyre dhe punuan brenda në Parti për interesat e klasës së tyre dhe për shkatërrimin e Partisë. Konkluzione të tilla dalin nga analiza mbi fraksionet e organizuara brenda në Parti, nga devijimet, nga shfaqja e punës oportuniste ose sektare dhe nga tradhtia e hapët e disave, që kanë ngjarë gjatë përpjekjeve për realizimin vijës së Partisë. Kështu dhe për këto qëllime punuan Anastas Luka, Sadik Premtja, të cilët në fillim ishin kundër formimit të Partisë duke dashur të mbajnë në këmbë strukturën dhe pikëpamjet e gabuara të grupit që kryesonin. Ata dëshironin që Partinë ta shëndrronin në një grup me pikëpamje puçistë e trockistë. Ata luftuan kundër unitetit të Partisë dhe, duke u munduar të krijonin një fraksion në Parti, për ta goditur Partinë nga brenda, ata u përpoqën që të luftonin organizimin e rinisë në vijën e Partisë, aleancën e klasës punëtore me fshatarësinë, ta largonin këtë të fundit nga lufta çlirimtare. “Ata morën armët kundër Partisë dhe përfunduan në fraksion dhe në tradhti të hapët, duke e bashkuar me okupatorët dhe me Ballin dhe më në fund, Sadik Premtja dhe pasonjësit e tij u bënë agjentë të imperializmit amerikan”., thotë Enver Hoxha. Kështu shpjegohet oportunizmi i Ymer Dishnicës gjatë luftës karshi organizatës tradhtare dhe antipopullore të Ballit dhe që me Mukjen mohoi rolin drejtues të udhëheqjes së Partisë sonë, të Lëvizjes Nacionalçlirimtare në luftën e çlirimit dhe pranoi të ndahet pushtetin me borgjezinë. Nga disa shokë në Berat, u mbajtën gjithashtu disa qëndrime oportuniste karshi okupatorit gjerman, thotë Enver Hoxha.
Sulmet mbi Naku Spiron dhe Ymer Dishnicën
Në vazhdim të mesazhit të tij Hoxha shton: “Të gjitha këto tregojnë se qëllimi i këtyre elementëve devijatorë dhe armiq ka qenë i njëjtë: të dobësojnë Partinë, të eliminojnë rolin e drejtues të saj dhe ta likuidojnë. Këta kanë përdorur metoda të ndryshme për mbërritjen e këtyre qëllimeve, kush me pikëpamjet sektare, kush me ato oportuniste, kush me rrugën legale dhe kush me atë të fshehtë dhe kështu kanë dëmtuar rëndë Partinë dhe popullin, sipas mundësive, pozitës, influencës së tyre dhe rrethanave dhe në kohë të ndryshme. Këta njerëz, të papajtueshëm me vijën e Partisë dhe të vendosur në rrugën e tyre për të luftuar Partin, kanë përfituar në kohë të ndryshme dhe nga disa kondita të brendshme të Partisë që ata kanë ditur edhe t’i krijojnë, t’i zhvillojnë, t’i thellojnë dhe t’i shfrytëzojnë në interesin e tyre dhe në interes të armikut. Ata kanë përfituar nga mungesa e një pune të mjaftueshme për përgatitjen e një udhëheqjeje të shëndoshë, të bashkuar she monolite dhe nga mungesa e një përgatitjeje politike dhe ideologjike si edhe nga dobësia e kompozicionit social të Partisë.
Për Komiteti Central konstaton se faktin që gjithë këta armiq, që kanë punuar kundër Partisë që në krijimin e saj, që janë ndjekur, zbuluar veprimtaria e tyre, demaskuar e goditur pa mëshirë e në mënyrën më të vendosur bolshevike tregon: Partinë te mobilizuar dhe të vendosur në luftë për forcimin e radhëve të saj, për ruajtjen e pastërtisë së vijës, të unitetit, për ndërtimin e një udhëheqjeje të shëndoshë dhe monolite. Ky është procesi i rritjes, i zhvillimit dhe i forcimit kurdoherë më të madhe të Partisë sonë në luftë të ashpër dhe të vazhdueshme me armiqtë e përjetshëm të saj, borgjezinë dhe kapitalizmin. Edhe nga kjo luftë e vazhdueshme e Partisë, Komiteti Central konstaton se Partia jonë sot paraqitet shumë e fortë, udhëheqja e bashkuar, e armatosur nga eksperienca e Partisë për ta vazhduar me këtë frymë luftarake dhe revolucionare luftën për realizimin e programit dhe të detyrave të Partisë. Partia jonë tregoi një vitalitet të madh, tregoi se është një parti e dalë në zjarrin e luftës dhe e çelikosur në përpjekje dhe në luftëra të vazhdueshme kundër okupatorëve, tradhtarëve, deviatorëve të brendshëm dhe e denjë për të realizuar deri në fund, në mësimet e marksizëm-leninizmit, aspiratat e masave të gjera punonjëse të vendit tonë.
Komiteti Central analizoi imtësisht punën fraksioniste dhe tradhtare të Nako Spirut, i cili zhvilloi një aktivitet prej armiku me qëllime të paramenduara dhe të caktuara, duke u përpjekur të godasë vazhdimisht unitetin në udhëheqjen e Partisë, duke e organizuar një fraksion në kryen e Partisë dhe duke luftuar klasën punëtore, elementin e klasës dhe të shëndoshë të Partisë, duke përkrahur dhe sjellë në krye të Partisë dhe në poste me rëndësi të shtetit njerëz jo të Partisë, duke u përpjekur të përdorë rininë, pjesën më të dashur të Partisë, si rezervë të tij personale, duke goditur vijën politike, organizative dhe ekonomike të Komitetit Central, duke zhvilluar ndjenjat shoviniste dhe nacioanlborgjeze. Kjo punë armiqësore drejtohej kundër interesave të popullit për të shkatërruar pozitat e fituara gjatë luftës, për të futur vendin në një qorrsokak, duke i përgatitur kështu terrenin armikut” Përbërja e aktiviteteve është paraqitur e shëndoshë dhe tradhtia që i beri Naku Spiru Partisë me një pjesë anëtarësh partie doli e papritur megjithëse nga transferimet pushimet e tij që ngjanë mbas vetëvrasjes së Nakos ishin duke i bërë partisë dhe e dënuan këtë me urrejtje të madhe. Zhvillimi i aktiveve ka shkuar shumë mirë dhe është aprovuar plotësisht. Nga punimi i rezolucionit shokët diskutuan me zemër të hapur dhe pa druajtje..
Koçi Xoxi tashmë kontrollonte sigurimin dhe shtetin
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me jugosllavët
Enver Hoxha në Plenumin VIII të PKSH vazhdon të përulej para Titos: “Titioja dhe Jugosllavia e re, vepra e pavdekshme e mareshalit Tito ishte për ne pasqyra dhe shembulli më i afërt i gjenialitetit të këtij njeriu të madh të popujve të Jugosllavisë, ishte dhe një mbështetje dhe ndihmë e çmueshme. Masat e gjera të popullit tonë nuk e shihnin dhe nuk mund ta kuptonin independencën, lirinë, përparimin, rindërtimin e vendit të tyre të shkëputur nga ajo e Jugosllavisë. Një popull i vogël, si i yni, nuk mund të rrojë dhe të ndërtojë një jetë të lumtur pa miqësi dhe përkrahjen e popujve të Jugosllavisë. Me anën e popullit shqiptar, që në ditën e parë të çlirimit Mareshali Tito u ndodh përkrah dhe ndihmoi popullin tonë me gjithë zemër, me të gjitha forcat e tij. Ai njohu qeverinë demokratike të Shqipërisë, ai dërgoi ambasadorin e vet i pari në Tiranë, ai e ndihmoi me shpejtësi popullin tonë që në ditët e para të çlirimit. Titoja e dinte sa vuajtje kishte në vendin e tij, por ai e ndau kafshatën e gojës së popullit të tij me popullin e vogël shqiptar. “Titos i dhimbej populli ynë”
Nënshtrimi i plotë para jugosllavëve
Emri i Titos dhe i popujve të Jugosllavisë janë të lidhur ngushtë me mbrojtjen e lirisë dhe të independencës së vendit tonë të kërcënuar nga neofashistët grekë dhe përkrahësit e tyre. Qeveritë angleze dhe amerikane e kanë shikuar me sy të keq që në ditët e para ngritjen e demokracisë së re. Në Shqipëri janë përpjekur me çdo mënyrë ta pengojnë popullin tonë në rrugën e drejtë, që kish caktuar dhe ku ai ecën me vendosmërinë më të madhe. Kudo ku ishte për të mbrojtur interesat e popullit tonë. Shokët e Titos kanë luftuar me vendosmërinë më të madhe për popullin tonë. Kardeli dhe Mosha Pijade me rekuizitorët, e tyre demaskuan çdo orvatje të monarko-fashistëve grekë dhe përkrahësve të tyre. “Shqipëria është aleatja jonë, -tha Mosha Pijade në Konferencën e Parisit, -dhe ne jemi të vendosur t’i mbajmë detyrimet që i kemi karshi aleates sonë deri në fund”. Kështu e kupton Titoja aleancën me popullin shqiptar dhe populli shqiptar këtij miku të madh të tij i përgjigjet po në atë mënyrë. Miqësia dhe aleanca jonë mbrohet dhe me sakrificën e fundit dhe me këtë mënyrë Ne jo vetëm që mbrojmë interesat dhe ekzistencën e vendeve tona, por mbrojmë njëkohësisht paqen në Ballkan dhe në botë. Aleanca jonë me Jugosllavinë nuk u përngjet aleancave të zakonshme që firmosen prej diplomatëve dhe shlyhen sipas interesave të atyre njerëzve ose klikave që shtypin popujt, por aleanca jonë është shprehja më e gjallë e aspiratave të dy popujve tanë, të cilët luftuan së bashku, punuan së bashku për të arritur në këtë rrugë.
Ashtu sikundër marrëveshja e bashkëpunimit dhe ndihmës reciproke që ekziston në mes dy vendeve tona është një garanci për independencën dhe lirinë e vendit tonë, marrëveshjet ekonomike që ekzistojnë në mes nesh e kompletojnë këtë aleancë dhe e bëjnë të pa thyeshme. Zhdukja e barrierave doganore, unifikimi i planeve të shteteve tona dhe ndihma konkrete që qeveria jugosllave po i jep vendit tonë për të u mëkëmbur, për t’u rindërtuar, janë bazat e shëndosha dhe siguria e një jete më të mirë për vendin tonë. Ata që s’ia duan të mirën e popullit tonë shpifin gjëra të paqena dhe vjellin vrer duke thënë se; “Shqipëria vogël humbi independencën dhe pavarësinë e saj duke u lidhur kaq ngushtë me popujt e Jugosllavisë”. Jo, Shqipëria përkundrazi e siguroi dhe e forcoi independencën dhe pavarësinë e saj duke u lidhur ngushtë me Jugosllavinë e re, në bashkëpunimin e ngushtë dhe në vëllazërimin kaq të sinqertë në mes dy popujve paqedashës, përparimtar dhe fqinj, në mes dy popujsh që kanë marrë fuqinë në duart e veta dhe kanë vendosur në vendet e tyre demokracinë më të shëndosh dhe më përparimtare, atje gjendet kuptimi më i lartë i respektit të të drejtave të njëri-tjetrit, atje merr kuptimin e vërtet respekti i independencës, i lirisë dhe i sovranitetit të popujve.
Dora që i është nderuar kaq sinqerisht popullit shqiptar është dora e Titos, hero i popujve të Jugosllavisë, ndërtues i madh I Jugosllavisë së re. Këtë e di dhe e çmon populli ynë dhe brohorit me gjithë zemër për Titon. Kam dëgjuar të rrahurat e zemrës të popullit shqiptar për Titon, kam dëgjuar gjithashtu ato të popujve të Jugosllavisë për udhëheqësin e tyre të madh me rastin e udhëtimit tim në Jugosllavi dhe mund të them se ato shkojnë paralel, me rastin e udhëtimit tim në Beograd.
Titoja më priti si shok lufte, si vëlla, ai më foli me zjarr dhe me dashuri për popullin tim. Shprehjet e tij për popullin shqiptar ishin të njëllojta me ato të qindra mijë njerëzish të popullit Jugosllav, që më prisnin në çdo stacion, ku kaloja me rastin e udhëtimit tim në Jugosllavi, ishin të njëllojta me ndjenjat e mëmave të dëshmorëve jugosllav, që më ndalonin dhe më flisnin për vendin tim me atë kujdes, me atë dhembshuri sikundër që flisnin për vendin e tyre. E ardhmja e popujve tanë është e siguruar dhe do ta ndërtojmë me mundim dhe me djersën tonë dhe kjo është e sigurt, pse ekzistojnë të tilla marrëdhënie në mes popujve tanë. Të dy popujt tanë po ecin në rrugën që ata i kanë caktuar vetes dhe që është rruga e bashkëpunimit sa më të ngushtë dhe s’ka forcë që ta pengojë një zhvillim të tillë, shpëtimtar për vendet tona dhe paqësor për të gjithë botën.
PKSH miratoi kërkesat për hyrјеn е Shqipërisë në federatën ballkanike dhe letra e Stalinit
Në këtë kohë udhëheqësja jugosllave intensifikoi përgatitjet për Federatën Ballkanike. Ajo i kishte dhënë direktivë misionarit të vetë Savo Zllatiqit, që ti propozojë KQ të PKSH, planin e tyre:“për bashkëngjitjen e Shqipërisë me Jugosllavinë, sipas parimit federal”. Sipas jugosllavëve në këtë federatë duhej bashkangjitur edhe Bullgaria. Në Federatën jugosllave-shqiptare në fillim duhej konkretizuar në radhë të parë bashkëngjitjen ekonomisë nacionale, duke bërë plane të përbashkëta shqiptaro-jugosllave. Me këtë rast u propozua unjësimi i armatave në një komandë të përbashkët. Në fazën e tretë, do të shqyrtohej edhe mundësia “për një shtet të përbashkët”. Që do të paraqitej para opinionit “si dëshirë e popullit shqiptar dhe Partisë”. Grupi pro-jugosllav në krye me Koçi Xoxin, po përgatitej me të madhe që këto teza ti parashtrojë në Plenumin e VIII-të të KQ të Partisë, që do të mbahej në shkurt 1948. Plenumi i 8-të ka zgjatur mbi 10 ditë, nga 26 shkurti deri më 8 mars 1948. Në këtë Plenum pati edhe diskutime për shkëputjen e Shqipërisë nga Bashkimi Sovjetik. Plenumi në fund pranoi akuzat e Titos të drejtuara KQ të PKSH në vitin 1947. Me këtë fitore rryma projugosllave mori hov të fuqishëm në Shqipëri, duke jetësuar projektet jugosllave në vend. Poashtu filloi lëvizja për diskreditimin e kuadrit që ishin kundër presionit jugosllav. Në këto çaste të vështira për Shqipërinë, “organet sigurimit ishin mbi Partinë vetë Hoxha ndodhej në rrezik”Në këto çaste të vështira për sovranitetin dhe integritetin territorial të vendit dhe të Partisë, ambasadori fuqiplotë në Tiranë, Çuvakin, kërkoi një takim me Hoxhën, por takimi të jetë në rrethana tejet diskrete. Në këtë takim Çuvakini i dorëzoi një kopje të letrës të KQ. Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, dërguar udhëheqësisë partiake të Jugosllavisë të nënshkruar nga vetë Stalini dhe Mollotovi.
Letra e Stalinit dhe lidhja me sovjetikët
Letra e Stalinit dhe lidhja me sovjetikët
 |
| Josef Stalin, Vyacheslav Molotov dhe Enver Hoxha |
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me jugosllavët (9)
Në letër thuhej për prishjen e marrëdhënieve sovjetike-jugosllave. Ky lajm i erdhi Hoxhës, si një ndër dhuratat më të mira gjatë jetës së tij. Hoxha menjëherë e ftoi Hisni Kapon që ta lexonte letrën. Hoxha në reagimin e tij deklaron: “erdhi çasti që edhe ne të marrim frymë lirshëm”. Fituam i gëzuar bërtiti Kapo, rroftë Partia, sytë të mbushur plot me lot
Përgatitjet e Hoxhës filluan para dhe gjatë Kongresit të Parë të PKSH, për situatën politike në vend, ku me theks të veçantë do të diskutohej për ftohjen e marrëdhënieve shqiptaro-jugosllave. Kongresi filloi me punë nga data 8 nëntor dhe ka zgjatur deri më 21 nëntor në Tiranë. Hoxha në referatin të tij, disa herë vuri në dukje marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave dhe ithtarët e saj për mbrojtjen e politikës titiste, duke e cituar Stalinin. Në një rast përmendi Kongresin e XVII, të Bashkimit Sovjetik të mbajtur në vitin 1934 tha: “Fitorja nuk vjen vetvetiu, por deri te ajo vihet me forcë”. Në diskutimet e mëvonshme u paraqitën 28 delegatë, por pati edhe të atillë që mbrojtën vijën e Koçi Xoxit, ndër ta më të zëshëm ishin: Ramadan Çitaku, Nesteji Kerenxhi, Vaske Koleci, dhe Naxhije Dumre. Gjatë diskutimit të tyre u krijua një kaos i madh, filloi një zhurmë e madhe brenda në sallë, Enver Hoxha i nervozuar u tha atyre: “ se edhe ju jeni armiq të Partisë”. Me propozimin e Hoxhës u pajtuan 13 delegatë. Ndër ta ishin: Tuk Jakova, Bedri Spahiu, Liri Belishova, Mehmet Shehu, Gogo Nushi, Adil Çarçani, Hisni Kapo, Petrit Dume, Beqir Balluku, Fadil Paçarami, dhe Kiço Ngjela. Të gjithë njëzëri kërkuan që grupi i Koçi Xoxit, jo vetëm të largohen nga Partia, por të kërkohet që të japin llogari për gabimet e bëra edhe para popullit. Koçi Xoxi pranoi publikisht në fjalimin e tij se ka gabuar pse u ka besuar jugosllavëve dhe për këtë ndihet fajtor, pasi Velimir Stojniqit, e ka nxjerrë në një rrugë qorre. Të pranishmit në sallë që kishin rolin e këshilltarit bërtitnin fuqishëm: “Jashtë armiqtë e Partisë dhe popullit.”. Koçi Xoxi u përjashtua nga Partia edhe pse pati disa përkrahës të tij, Por në rezolutë thuhej se Koçi u përjashtua nga Partia njëzëri. Partia e ndërroi emrin në Partia e Punës, në këtë Kongres u vendos të shkohet në Planin pesë vjeçar. Ndërsa Shef i Sigurimit u emërua Mehmet Shehu, por të jetë nën kontrollin e Partisë. Nga ky Kongres Politbyroja kishte nëntë anëtarë në krye me Enver Hoxhën.
Ndarja përfundimisht me jugosllavët
Kongresi I-ë, i PPSH e thelloi më tej kthesën që shënoi Plenumi XI i KQ në jetën e brendshme të Partisë e të gjithë vendit. Nga ky Kongres i kushtoi një kujdes të veçantë politikës së jashtme të Republikës Popullore të Shqipërisë. Ai dënoi politikën armiqësore të revizionistëve jugosllav ndaj Shqipërisë, që kishte synuar ta veçonte politikisht Shqipërinë nga vendet e tjera të lindjes dhe të realizonte pushtimin e saj.Në fillim të vitit 1949, Koçi Xoxe, Ministri i punëve të Brendshme; Pandi Kristo, ndihmësministër, kryetar i komisionit të Kontrollit, Vaske Koljeci, ndihmësministër i punëve të Brendshme, Nuri Huti, Shefi Këshillit të Partisë për agjitim dhe propagandë, po ashtu edhe Shefi i Departamentit të Tretë pranë ministrisë së punëve të Brendshme Vang Mitrojordi, u burgosën në burgun e Tiranës. Ndërsa Koçi Xoxi ishte i izoluar në podrumin e burgut të vjetër italian. Por siç dihet fati i Koçi Xoxit ishte vendosur që në takimin e dytë midis Stalinit dhe Hoxhës gatë vizitës së tij më 21 mars të vitit 1848 në Moskë, ku në përbërje të delegacionit shqiptarë ishte edhe Spiro Koljeka anëtari i KQ, këtu merrte pjesë edhe ambasadori Mihajill Prifti në Moskë. Delegacionit shqiptar u kishin dalë në pritje në aeroportin “Vnukovo”, Vajçesllav Mollotovi, Andrej Vishinski dhe disa anëtarë të qeverisë me korin e ashtuquajtur “Demokracia popullore”. Hoxha u takua me Stalinin më 23 mars në ora 22-h. në Kremlin.
Katër misteret që shoqëruan Koçi Xoxen
Ne krahe te majte - i veshur ushtarak - Koci Xoxe prane E.Hoxhes
Pushkatimi i Koçi Xoxit
Më 11 qershor 1949 para dite n oborrin e burgut të Tiranës në ora 11-37 minuta u pushkatua Koçi Xoxi, në moshën 38 vjeçare. Ndërsa shërbimet jugosllave në atë kohë informonin se Ministrinë e punëve të Brendshme se Koçi Xoxin e likuiduan; Enver Hoxha me Mehmet Shehun. Hoxha në pyetjet e Stalinit përgjigjet kështu: “Kristo Temelko pa rezervë ka pranuar të gjitha sugjerimet e jugosllavëve që jepeshin për strategjinë e Armatës Shqiptare, por për kah origjina është sllav me prejardhje nga Maqedonia. Ndërsa Koçi Xoxi është shqiptar i vërtetë, por familja e tij ka jetuar në Maqedoni. Në Shqipëri ka vetëm pesë fshatra me maqedonas dhe në jug të Shqipërisë jetojnë përafërsisht 28 mijë grek”.
ENVER HOXHA ME KOCI XOXEN
Kështu nisi Hoxha
rrugën e shpartallimit të kundërshtarëve politikë në rrugën e tij për të
siguruar pozitën e tij në maje të piramidës partiake. Hoxha duke dashur
që të forcojë pozicionet e veta partiake e shtetëror filloi gjithnjë e
më tepër të luajë rolin e oficerit ndaj gjeneralit, të cilin Hoxha gati
në çdo takim e hiperbolizonte, duke qenë në krah të bashkimit Sovjetik
Shqipëria tash më kishte marrë pozicionin e prokurorit kundër Titos dhe
Jugosllavisë në bllokun komunist. Këto rrethana të reja e shpëtuan
Shqipërinë nga plani titist për ta aneksuar. Në veçanti pas përjashtimit
të Jugosllavisë nga Informbyroja. Pavarësisht se Stalini në atë kohë
shumë pak shprehte simpati për Shqipërinë dhe shqiptarët në përgjithësi.
Majtas i pari rrjeshti i pare (Koçi Xoxe)prane Enver Hoxhes
Por rrethanat politike tani më diktonin një politikë të disfavorshme
për Bashkimin Sovjetik në Ballkan pa humbjeve të forcave komuniste në
Greqi. Stalini tani më vetëm te Shqipëria kishte pozicione të shëndosha
në aspektin ushtarak për të dominuar në Ballkan. Kjo jepte shpresë edhe
shqiptarëve të Kosovës që deri tani qëndronte pezull midis Jugosllavisë
dhe politikës shqiptare të komanduar nga Enver Hoxha.
Pas mbarimit të
Kongresit të Parë të Partisë, definitivisht u pastrua thelbi
revolucionar i Partisë, u ndërpre kontinuiteti revolucionar i
Shqipërisë, duke u hapur dyert Stalinit për të komanduar Partinë e Punës
së Shqipërisë. Pra me këtë formë të diktatura staliniane si metodë e
vetme e udhëheqjes së Partisë me popullin shqiptar. Orientimet për
zhvillimin e ekonomisë shqiptare në vijat kryesore vendoseshin në Moskë.
____________
Koçi Xoxe(1917 — 11.6.1949) ishte Ministër i Brendshëm gjatë periudhës prill, 1946 – nëntor, 1948
Jetëshkrimi
Emri: Koçi
Mbiemri: Xoxe
Vitlindja: 1911
Vendlindja: Follorinë Greqi
Shkollimi: Në vitin 1929 ka mbaruar dhe është diplomuar shkëlqyeshëm në gjimnazin klasik të Selanikut
Aktiviteti
Themelues dhe kryetar i parë i Grupit Komunist të Korçës.
Pjesëtar i mbledhjes themeluese të Partisë Komuniste Shqiptare. Anëtar i Byrosë Politike dhe KQ të saj që nga krijimi.
Në vitin 1941 dhe 1942 burgoset si antifashist nga italianët.
Nga 10 korriku i vitit 1942, anëtar i Shtabit të Përgjithshëm.
Në 24 maj 1944 gradohet gjeneral-leitnant në Kongresin e Përmetit.
Në shkurtin e vitit 1945 emërohet kryetar i Gjykatës së Lartë.
Në vitin 1945, nënkryeministër dhe ministër i Brendshëm.
Në vitin 1945 merr pjesë në legjislaturën e parë si deputet i Kuvendit Popullor.
Në vitin 1945 bëhet Sekretar Organizativ i Komitetit Qendror të PKSH-së.
Në vitin 1948, ministër i Industrisë dhe Minierave.
Dekorata
I dekoruar "Hero i Popullit" dhe me medaljet më të larta në Shqipëri.
I dekoruar dhe me shumë medalje të larta nga Bullgaria, Jugosllavia, Bashkimi Sovjetik etj.
Në 28 nëntor 1948, arrestohet.
Në maj të vitit 1949 dënohet me vdekje dhe pushkatohet.
Gjuhët e huaja që njihte: latinisht, greqisht, bullgarisht, italisht, rumanisht, serbokroatisht dhe frëngjisht
38 vjeç ishte kur u pushkatua. Ai ishte i martuar dhe kishte gjashtë fëmijë.
Akoma dhe sot nuk i dihet ku ndodhet varri i tij.
Katër misteret që shoqëruan Koçi Xoxen
Sekretet e njerezve te vdekur
Cilat janë të fshehtat e ish-ministrit të Brendshëm që u dënua si bashkëpunëtor i jugosllavëve
Ne foton:dallohen (ne plan te pare) nga e majta ne te djathte: Mehmet Shehu, Koci Xoxe, Baba Mustafa Xhani, Enver Hoxha, Spiro Mojsiu, dr Omer Nishani, dr Medar Shtylla, Myslim Peza dhe Haxhi Lleshi. Pas Haxhi Lleshit dallohet nje oficer amerikan i nderlidhjes (me rrethin e kuq ne krah)
Sot, në rubrikën "Floripress" do të jetë ish-ministri i Punëve të Brendshme, i cili u dënua nga Enver Hoxha duke u akuzuar si bashkëpunëtor i jugosllavëve. Katër vjet pas çlirimit të vendit, Koçi Xoxe që deri në atë kohë ndodhej në majën e pushtetit u shpall tradhtar i vendit. Pikërisht më 28 nëntor të vitit 1948 ai arrestohet dhe disa muaj më pas në maj të vitit 1949, ai pushkatohet nga regjimi asaj kohe. Eshtrat e njeriut që ishte numri dy në hierarkinë e pushtetit pas Enver Hoxhës ende nuk janë gjetur edhe sot. Të shumta janë dyshimet pse u mor një vendim kaq i rëndë nga ana e diktatorit Hoxha për njeriun e tij më të besueshëm, që përveçse kishin qenë të afërt gjatë Luftës, ata i sollën marrëdhëniet drejt një konsolidimi sidomos me vendosjen e Pushtetit Popullor deri në vitin 1948, ku Koçi arrestohet.
Pse Enver Hoxha e dërgoi Koçi Xoxen në Greqi, cili ishte gjenerali që ai takoi dhe për çfarë diskutuan?
Ka qenë nëntori i vitit 1943, kur Enver Hoxha thërret Koçi Xoxen dhe e ngarkon me detyrë që të shkonte në Greqi për të takuar gjeneralin grek Sarafis, që ishte komandant i forcave të armatosura të EAM-it. Koçi mori me vete dhe Nesti Kerenxhin dhe shkuan e takuan gjeneralin grek që ishte i vendosur me trupat e tij në zonën e Kozhanit. Me nisjen e tij nga Shqipëria askush nuk mori vesh se cili ishte qëllimi i kësaj vizite. Në atë kohë u aludua për një ardhje të gjeneralit grek në forcat shqiptare, duke luftuar së bashku me partizanët shqiptarë. Por ky variant u hodh poshtë duke parë reputacionin dhe famën e gjeneralit grek Sarafis, i cili nuk mund të dezertonte nga forcat e vendit të tij. Nga dokumentet arkivore por dhe nga dëshmitarë të asaj periudhe është hedhur dritë mbi këtë takim, sikur gjatë takimit Koçi Xoxe i ka kërkuar gatishmërinë dhe miratimin e Enver Hoxhës për krijimin e Shtabit të Përbashkët Ballkanik, gjë të cilën Enver Hoxhës ia kishte kërkuar Tito me anë të të dërguarve të tij në Shqipëri. Gjenerali grek Sarafis, në mënyrë kategorike nuk e pranoi një propozim të tillë, duke i thënë Koçi Xoxes që është krejt i pavend krijimi i një shtabi të tillë. Kështu, Koçi Xoxe kthehet tek Enveri me mos miratimin nga ana e grekut të këtij projekt-plani i aleancës Tiranë-Beograd. Pas këtij dështimi, Enver Hoxha e hedh poshtë që të ketë bërë një propozim të tillë duke thënë që Koçi Xoxen e kishte dërguar në Greqi për një mision tjetër që nuk kishte të bënte me takimin me gjeneralin grek Sarafis. Më pas me urdhër të Shtabit Përgjithshëm, Koçi u caktua të shkonte në qarkun e Korçës në zonën e Gorë-Oparit. Ai punoi në atë zonë deri në mbarimin e Luftës, ku dha një kontribut të madh në organizimin e Lëvizjes Antifashiste me brigadat partizane. Koçi gjithashtu mori pjesë në Kongresin e Përmetit, ku ju dha grada gjeneral-leitenant, që ishte e dyta pas Enver Hoxhës që u gradua gjeneral-kolonel dhe gjithashtu u emërua në funksionin e zëvendëskryeministrit të qeverisë së përkohshme që doli nga ai Kongres, duke qenë direkt zëvendësi i parë i Enverit në të gjitha funksionet e tij.
A qëndrojnë akuzat e rënda që u thurën kundër Koçi Xoxes për afro 40 vjet nga propaganda e pushtetit komunist dhe personalisht të Enver Hoxhës, i cili e akuzonte ndihmësin dhe bashkëpunëtorin më të ngushtë të tij si njeriun më të errët në historinë e Shqipërisë dhe agjent të jugosllavëve që kishte mbështetjen e Titos? Pse u pendua Bedri Spahiu, prokurori i Gjyqit Special të bërë ndaj Koçi Xoxes?
Një mister të tillë më mirë se prokurori i Përgjithshëm i asaj kohe, Bedri Spahiu, nuk mund ta zbardhë askush tjetër. Dënimi për Koçi Xoxen ishte kapital dhe tepër i rëndë. Me daljen nga burgu pas viteve '90, Bedriu u shpreh se ishte penduar që kishte dënuar një figurë siç ishte Koçi Xoxe. Spahiu ishte prokuror i tij dhe kërkoi dënimin e rëndë. Ndërsa më vonë, ish-prokurori i Përgjithshëm, Spahiu, u vu vetë në bankën e të akuzuarve. Ashtu sikurse e deklaron vetë, ai u detyrua që të deklaronte se Koçi Xoxe ishte fajtor. Duhet thënë që pendimi i Bedri Spahiut bëhet më i besueshëm kur kujton që këta të dy kishin marrëdhënie jo fort të ngrohta. Me vdekjen e tij, Koçi xoxe mori dhe shumë mistere. Ishte apo jo agjent i jugosllaveve? Kishte plane për rrëzimin e Enver Hoxhës, donte apo një rilidhje me shtetin fqinj, këto e të tjera mistere mbulohen me trupin tij. Gjatë gjithë periudhës që Enver Hoxha ishte gjallë, deri në vitin 1985 propagandoi me të madhe që Koçi Xoxe e kishte tradhtuar atë vetë por edhe atdheun, duke punuar për armiqtë më të mëdhenj siç i cilësonte Enver Hoxha, jugosllavët. A ishte Koçi Xoxe agjent i jugosllaveve, pse e dënoi Enveri me një motivacion të tillë absurd po t'u referohesh rrethanave të kohës? Në kohën e Luftës, Shqipëria kishte marrëdhënie shumë të mira me shtetin jugosllav. Kjo erdhi për një sërë arsyesh, por sidomos për faktin që kishin një qëllim të përbashkët atë të luftimit të armikut nazi-fashit, i cili kishte marrë me dhunë territorin e dy vendeve, por edhe bashkimi drejt një ideali siç ishte komunizmi. Me mbarimin e Luftës edhe marrëdhëniet midis këtyre dy vendeve filluan të ftoheshin. Kështu, në vitin 1948 vjen dhe divorci i një marrëdhënieje disavjeçare. Por këtë zhvillim do të vinin dhe viktimat e para pas saj. Kështu Koçi Xoxe, i cili kishte qenë në marrëdhënie mjaft të mira me jugosllavët, u etiketua nga Enver Hoxha dhe klika e tij drejtuese si një agjent me rrezikshmëri të lartë dhe një devijant i asaj që quhej "vija e Partisë". Goditjen më të madhe ndaj ushtarakëve të lartë, Enver Hoxha e filloi në prag të Kongresit të Parë të PKSH-së. Asokohe dhe më pas gjatë vitit 1949, Enver Hoxha goditi bashkëpunëtorin e tij më të afërt gjeneral-leitenant, Koçi Xoxen.
A është përgjegjës Koçi Xoxe për terrorin e egër komunist që ndodhi gjatë viteve 1945-1948, kur ai ishte në postin e ministrit të Brendshëm, ku u eliminuan apo u zhdukën fizikisht një pjesë e madhe e bashkëpunëtorëve të ngushtë të Hoxhës, pa përmendur këtu kundërshtarët e krahut tjetër politik, apo Xoxe ka qenë thjesht një zbatues i bindur i shefit të tij në të gjithë ato krime?
Pasi Shqipëria doli nga Lufta e Dytë Botërore, e cila zgjati disa vjet kundër pushtuesve nazi-fashistë u radhit në vendet fituese të kësaj lufte që i kushtoi shtrenjtë si në aspektin e forcave njerëzore ashtu dhe në ato materiale. Në fillim të vitit 1945, me vendosjen e Pushtetit Popullor në postet kyçe të drejtimit të vendit u vendosën pikërisht ata që kishin luftuar gjatë Luftës. Njëri prej tyre ishte dhe Koçi Xoxe, i cili u vendos në krye të grupit të Gjyqit Special që do të gjykonin të gjithë ata që ishin kundërshtarë të pushtetit, por do të gjykonte dhe njerëz brenda vetit. Të gjithë ata që u cilësuan kriminelë të Luftës në vitet 1945-1948 u gjykuan nga Koçi Xoxe. Si kryetar i këtij grupi Special, Xoxe ishte mbikëqyrës e gjithë seancave gjyqësore ku bashkë me prokurorin e Përgjithshëm, Bedri Spahiu, dhanë dënime me të vërtet të rënda për shumë persona. Nga shumë dëshmitarë të asaj kohe dënimet që jepeshin nga ky grup ishin të gjitha të paramenduara. Kështu edhe pse marrja e vendimit ishte nga Koçi Xoxe dhe Bedri Spahiu, përsëri ishin porositë e Enver Hoxhës ato që i vinin vulën përfundimisht. Pra, Koçi Xoxe apo dhe Bedri Spahiu ishin si të thuash vegla të një regjimi të egër që po instalohej në Shqipëri me në krye Enver Hoxhën. Pas përfundimit të këtyre gjyqeve tepër delikate për personat që dënoheshin, Koçi Xoxe u konsolidua si njeriu më i besuar i Enver Hoxhës dhe bashkëpunëtori më i ngushtë i tij me një pushtet politik absolut. Kështu ai përveç postit të zëvendëskryeministrit u emërua dhe ministër i Brendshëm, dhe gjithashtu ishte dhe në funksionin e Sekretarit Organizativ të PKSH-së, duke qenë numri dy pas Enver Hoxhës që ishte Sekretar i Përgjithshëm. Në mënyrë definitive mund të thuash se duke parë raportet midis Koçi Xoxes dhe Enver Hoxhës nuk mund të aludosh për veprime të Koçit pa miratimin e Enverit. Këto ngelen në kuadrin e misterit, pse prishja e marrëdhënieve me jugosllavët pati këtë efekt edhe te marrëdhëniet e Enver Hoxhës me Koçi Xoxen.
A kishte ndonjë plan për eliminim e klerikëve nga ana e Koçi Xoxes dhe Enver Hoxhës? Çfarë tha Koçi në praninë edhe të Bedri Spahiut në shtëpinë e Enver Hoxhës, ku thureshin plane dhe intriga për kundërshtarët?
Në sistemin një partiak shumë vendime merreshin edhe nga biseda direkte midis udhëheqësve. Menjëherë pas Luftës, dy nga njerëzit më të rëndësishëm ishin Enver Hoxha dhe Koçi Xoxe. Një rast të tillë e ka sjellë Bedri Spahiu në kujtimet e tij. Ai thotë se Enveri dhe Koçi hartuan një plan për të zhdukur klerikët që ndodheshin në Shqipëri me metoda të fshehta duke krijuar skenarë që të sillnin enigmatizimin e zhdukjes së tyre. Në një bisedë të bërë midis Koçi Xoxes dhe Enver Hoxës pa praninë e të tretëve, në vitin 1946 aludohet nga Bedri Spahiu se ata të dy po krijonin skemën e zhdukjes së njerëzve të fesë. Bedri Spahiu në kujtime e tij thotë se "Një ditë shkova te shtëpia e Enver Hoxhës, aty ishte dhe Koçi Xoxe. Ata po bisedonin kur u ula. Koçi tha si vazhdim i bisedës së lënë përgjysmë, a, më saktë, si ndërrim teme: "Të poshtër e të rrezikshëm janë këta priftërinjtë që shkojnë e të vënë armë në altarin e kishës…". Enveri i përgjigjet: "Ata bëjnë punën e tyre, derisa ne na mungon vigjilenca dhe i mbyllim sytë para tyre". Jo, jo ia ktheu Koçi, nuk u ka munguar vigjilenca e organeve të Sigurimit, përkundrazi kanë qenë ata që e kanë zbuluar këtë krim të shëmtuar". Nga ky bisedim i Koçit me Enverin del qartë sipas Bedri Spahiut, se "ata donin të më mbushnin mendjen jo për ekzistencën e një fakti, por për të më bindur në vërtetësinë e një trillimi".
Misteret
1. Pse Enver Hoxha e dërgoi Koçi Xoxen në Greqi, cili ishte gjenerali që ai takoi dhe për çfarë diskutuan, a ka pasur ndonjë plan për një federatë ballkanike të organizuar nga Enver Hoxha dhe Tito? Pse Koçi Xoxe ishte njeriu më i besuar i Enverit duke i dhënë postin e zëvendësit të tij?
2. A qëndrojnë akuzat e rënda që u thurën kundër Koçi Xoxes për afro 40 vjet nga propaganda e pushtetit komunist dhe personalisht të Enver Hoxhës, i cili e akuzonte ndihmësin dhe bashkëpunëtorin më të ngushtë të tij si njeriun më të errët në historinë e Shqipërisë dhe agjent të jugosllavëve që kishte mbështetjen e Titos?
3. A është përgjegjës Koçi Xoxe për terrorin e egër komunist që ndodhi gjatë viteve 1945-1948, kur ai ishte në postin e ministrit të Brendshëm, ku u eliminuan apo u zhdukën fizikisht një pjesë e madhe e bashkëpunëtorëve të ngushtë të Hoxhës, pa përmendur këtu kundërshtarët e krahut tjetër politik, apo Xoxe ka qenë thjesht një zbatues i bindur i shefit të tij në të gjithë ato krime?
4. A kishte ndonjë plan për eliminim e klerikëve nga ana e Koçi Xoxes dhe Enver Hoxhës? Çfarë tha Koçi në praninë edhe të Bedri Spahiut në shtëpinë e Enver Hoxhës?
Fakte mbi gjyqin
1948, në Plenumin e KQ-së të PPSH-së hidhen akuzat e para ndaj Koçi Xoxes, ku shpallet armik i popullit nga Enver Hoxha dhe anëtarët e tjerë të Byrosë Politike të asaj kohe.
11 qershor të vitit 1948 bëhet gjyqi për Koçi Xoxen, ku ai shpallet fajtor. Gjyqin e drejtonte Bedri Spahiu, i cili kishte qenë së bashku Koçin në grupin e Gjyqit Special ku kishin dënuar shumë figura të asaj kohe. Gjyqi u bë pa praninë e Koçit dhe pas këtij gjyqi ai arrestohet.
28 nëntor 1948 arrestohet Koçi Xoxe si armik i popullit dhe agjent i huaj, dhe burgoset në burgun e ri të Tiranës, ku mbahej nën masa të rrepta sigurie.
Fillim maji i 1949-s, shpallet fajtor për të gjitha akuzat dhe nga gjykata i jepet dënimi kapital, ai me vdekje. Deri më sot akuzat më të rënda janë ato të bashkëpunimit me jugosllavët si shkelja e parimeve të Partisë duke u bërë pjesë e agjenturave të huaja.
Maj 1949, në moshën 38-vjeçare pushkatohet sipas vendimit të marrë më parë nga Gjykata e Lartë edhe sot nuk dihet se ku ndodhen eshtrat e Koçi Xoxes.
Koci Xoxe shkoi ne Greqi jo vetem sic thote gazeta, por si shoqerues i Vukmanovic Tempos per tu lidhur me shtabin e partizaneve greke....Roli i tij ka qene me teper si perkthyes i Tempos dhe jo rol diskutanti e propozuesi....Te pakten ne nje reviste te historise ushtarake greke ky ishte opinioni i shkruesit te artikullit.....Tempoja ishte i derguar nga Titoja ( dhe Dimitrovi) qe te bisedonte me greket dhe ti afronte per te krijuar nje shtab te perbashket jugosllavo-greko-bullgaro-shqiptar , si dhe mundesin e krijimit te nje Federate Ballkanike mbas lufte....Greket refuzuan sepse faktikisht Bullgaria gjate LIIB kishte te pushtuar pjese te territorit grek dhe Tempoja insistonte qe pas krijimit te Federatet Ballkanike ky territor ti ngelej Bullgarise...Mosmarreveshje pati dhe per ceshtjen e Maqedonise ( krahines greke me emrin Maqedonia) ku kishte nje shumice sllavesh.....Se cfare iu premtua grekeve si shkembim revista nuk e qartesonte ( ose nuk donte ta qartesonte)....Por nje gje u be e qarte se greket refuzuan propozimet e Tito-Dimitrovit.
P.S.
Dhe vendlindja e Koci Xoxes nuk eshte Follorina, por fshati arvanitas Negovan ( sot quhet Flamburo) 25 km ne lindje te Follorines.
E vërteta e “Tivarit”
Shkruan: Prof.Dr. Elmaz LECI
http://www.lajmishqip.com/?p=14249
Në prill të vitit 1945 u bë Masakra e
Tivarit, për të cilën jo vetëm si vepër makabre, ndaj shqiptarëve të
Kosovës e të viseve të tjera shqiptare nën Jugosllavi, nuk u ngrit zëri
nga ish-udhëheqja komuniste shqiptare, por në dhjetor të vitit 1946,
Enver Hoxha në Byronë Politike do të deklaronte e do të kërcënonte:
“Disa anëtarë partie duan të filozofojnë se mos thotë populli, ç’bëtë me
Kosovën…Ne do të ua shpjegojmë, kush nuk na kupton ne do ta luftojmë”
(Fjala e Enver Hoxhës, Proces-Verbal i mbledhjes së Byrosë Politike, 15
dhjetor 1946, AQSH).
Në prill të vitit 1945, Dushan Mugosha dhe Mehmet Hoxha (personalite politikë kosovarë) morën pjesë si përfaqësues të Kosovës në Kuvendin e Serbisë, mbledhje që u shty dhe u bë në korrik të vitit 1945, ku u miratua “Projektrezoluta për aneksimin e Kosovës në Serbinë Federale” (Bajraktari, libri: “Serbia’s Annexation” fq. 118).Nga largësia e 70 e ca vjetëve dhe lartësia e botës euroatlantike, aktualisht bazuar në dokumente analitikë, vit pas viti e ngjarje pas ngjarje, gjykon qartë se si është trajtuar çështja e Kosovës në marrëdhëniet e periudhës shqiptaro-jugosllave 1941-1990. Këtë për fatkeqësinë tonë dhe më mirë se historianët shqiptarë e deklaron dhe e shkruan V.Dedejer, i cili theksonte se “Çështjes shqiptare të Kosovës iu vu vula që më 8 nëntorin e ’41-shit”, pra që në themelimin e PKSH. Kështu shkruan V. Dedejeri, ish-biograf i Titos. (V. Dedejer: Kujtime, botim i vitit 1949, Beograd).Siç shihet, pra, janë vetë jugosllavët, ata që akuzojnë ish-udhëheqjen komuniste, me Enver Hoxhën në krye, se Kosovën PKSH-ja ia la Jugosllavisë. I vetmi që e ngre dhe ankohet se PKSH nuk e ka në agjendën e saj e as në program çështjen e Kosovës, është një nga eksponentët kryesorë të PKSH, Koço Tashko, i cili në fund të vitit 1942, i shkruan Moskës: “Për Kosovën, Partia ka heshtur vazhdimisht, duke thënë se kjo çështje është e Partisë Komuniste të Jugosllavisë” (Prof. N.Plasari dhe Dr.L. Malltezi, Revista “Politika” fq. 183-187).Në gusht të vitit 1943, u zhvillua Mbledhja e Mukjes, ku përfaqësuesi kryesor komunist i Enver Hoxhës, Ymer Dishnica, shkruan: “Çështja e Shqipërisë etnike, që do të përfshinte Kosovën, kishte qenë një ndër dy gurët e kufirit, që me formulimin që bëmë e kapërcyem. Me këtë vendim, për Miladin Popoviçin u mbush kupa, i cili e dënoi Proklamatën e Mukjes duke na thënë: Ju shpallni luftë kundër fashizmit dhe jo… pavarësinë. (Petroviç, libri “Kosova” f. 343-348). Edhe Ramiz Alia në librin e tij: “Unë Ramiz Alia, dëshmoj për historinë”, detyrohet të thotë se: “Në vendimin për prishjen e Mukjes, ka ndikuar edhe çështja e Shqipërisë etnike, e cila u shtrua në Mukje”.Por Ramiz Alia më tej në librin e tij anashkalon masakrat ndaj popullësisë kosovare dhe veçanërisht Tivarin, për të cilin thotë se “nuk dinte gjë, pasi ishte në Bosnjën Jugore”. E vërteta dokumentare historike flet ndryshe. Ramiz Alia jo vetëm e dinte, sepse ishte Komisar i Divizionit që “vendosi rregullin në Kosovë”, por ishte ai që firmoste, ishte ai partia, ishte ai komisari i madh, udhëheqësi i partisë i tri brigadave, që me vendimin e tij kaloheshin në plumb “reaksionarët” kosovarë dhe pikërisht ky njeri “nuk ditërka gjë” për masakrën e madhe, që nisi në Prizren dhe përfundoi në mënyrë makabre në Tivar. Po kujt ia shet ky këto? Përsëri u kujton shqiptarët si në ’45-ën? A nuk është Ramiz Alia ai që për Masakrën e Tivarit i ka dërguar edhe një telegram shifër, Enver Hoxhës e Koçi Xoxes? (Arkivi i ish-KQ të PPSH dhe pohim i Islam Kadeshës, ish-shifrant në Komitetin Qëndror të PPSH).Për çfarë flet kjo, për dije apo për mosdije? Për dije që çke me të dhe madje për përgjegjësi historike të genocidit si masakra e Katinit.Më 31 dhjetor 1943, deri 2 janar 1944, në Bujan të Tropojës, u mbajt ajo, që është quajtur Konferenca e Bujanit, e cila vendosi të ngrinte strukturat që do të çonin në bashkimin e Kosovës me Shqipërinë. Komiteti Qendror i Partisë Komuniste të Jugosllavisë nuk qe aspak dakord me këtë pjesë të Rezolutës. Bashkëpunëtori i ngushtë i Titos, Milan Gjilas, në një letër që i dërgonte Komitetit Rajonal, e eliminoi çështjen e Kosovës nga Rezoluta, siç e dënoi Bujanin edhe Enver Hoxha (Rajoviç, libri “Autonomia” fq. 439 dhe Hibert, libri “Albania Struggle” fq.91 )
Në pragmbarimin e Luftës së Dytë Botërore, tri brigada të Ushtrisë Partizane shqiptare kaluan në Kosovë me qëllim “shpartallimin e reaksionit”, pra shqiptarët vranë shqiptarët, se gjermanët kur shkuan forcat tona partizane atje, ishin tërhequr. Pas këtij misioni, Shtabi i Titos urdhëroi largimin e partizanëve shqiptarë nga Kosova. Ndonëse vëllezërit tanë të Kosovës, luteshin: “mos na lini në dorë të serbit”, Enver Hoxha ish Komandant Suprem i Ushtrisë Nacionalçlirimtare Shqiptare, iu bind urdhrit të Titos dhe i tërhoqi forcat partizane. Pas kësaj, mbi popullin e Kosovës nisi një masakër e paparë. Nën pretekstin e “kundërrevolucionit”, u vendos administrata ushtarake serbe dhe gjatë pranverës 1945, njësitë partizane të Ushtrisë Jugosllave masakruan mbi 4 mijë vetë, plus mijëra të tjerë që i vranë në masakrën e Tivarit.Le të ecim më tej me dokumentet, jo më me autorë e studiues të huaj, por nga vetë goja e Enver Hoxhës: “Në pragun e çlirimit të Jugosllavisë dhe të Shqipërisë, ne edhe njëherë pranuam se, nuk është koha për të shtruar çështjen e bashkimit të Kosovës me Shqipërinë”, (E. Hoxha, letër sekrete dërguar Stalinit, 2 shtator 1949. Kopja e vetme gjendet në Arkivin Qendror Rus, Moskë RCHIDNI.D. Op. 137, D. 68.L 64-73). Një nga ish-personalitet politik i Kosovës, Mehmet Hoxha, ishte pjesëmarrës në Kuvendin e Serbisë, në korrik të vitit 1945, ku u miratua “Projektrezoluta për aneksimin e Kosovës në Serbinë Federale” (Bajraktari, libri: “Serbia’s Annexation” fq. 118). Jo shumë pas kësaj ngjarje, Enver Hoxha do të shkonte në Konferencën e Paqes në Paris (gusht 1946), dhe do të deklaronte: “Ne, nuk kemi pretendime ndaj aleatit tonë Jugosllavi” (Fjalimi në Konferencën e Paqes, Paris). Duke i marrë dhe analizuar këto dokumente një e nga një, që nga themelimi i PKSH-së, pas marrjes së pushtetit nga Enver Hoxha, e deri në Konferencën e Paqes në Paris, del fare qartë se çështja shqiptare e Kosovës është anatemuar, është anashkaluar, është siluruar, është dhuruar, është tradhtuar, pra i është lënë Jugosllavisë. Disponohen edhe dokumente të tjera. P.sh.: Në vitin 1946, Enver Hoxha në një letër për Titon shkruante: “Në rast se, do të bëhet një hap tjetër në lidhje me bashkimin, na lajmëroni”. (Malkolm, libri “Kosova, një histori e shkurtër).
Në vitin 1946, pas kthimit nga
Shqipëria, ku ishte ambasador, Velimir Stojniçi, në një raport për
udhëheqjen komuniste të Jugosllavisë dhe personalisht për Josif Broz
Titon shkruante: “Tirana zyrtare nuk kishte asnjë qëndrim të përcaktuar,
asnjë reagim për të ardhmen e Kosovës, aq sa përfaqësuesi anglez
thekson: “U çudita pse Qeveria shqiptare, deri më sot, nuk ka dhënë
kurrfarë deklarate për qëndrimin e saj ndaj Kosovës…” (Raport i V.
Stojniçit, Beograd 1946).Në një mbledhje të jashtëzakonshme të Plenumit
të Partisë, dhjetor 1946, Enver Hoxha do të pyeste në mënyrë retorike:
“A është në interesin tonë që ne ta kërkojmë Kosovën?!” Dhe në vijim, po
vetë Enver Hoxha, përgjigjej: “Kjo nuk është punë progresive për t’u
bërë…, përkundrazi, ne duhet të bëjmë që të sigurojmë që kosovarët të
vëllazërohen me jugosllavët”. (Proces-verbali, Mbledhja e Plenumit të
KQ-së të PKSH-së, dhjetor 1946, ish-Arkivi Qendror i PPSH). Për komente,
besoj se nuk ka nevojë.Kalojmë në problemin që Enver Hoxha kishte aq
besim te Josif Broz Tito, sa që çdo gjë që i thuhej për Kosovën në
Tiranë, ia raportonte Titos në Beograd. Ky është deklarimi më
kuptimplotë i njërit prej liderëve më kryesor të Kosovës, Fadil Hoxhës, i
cili tregonte se ç’ishte Kosova për Enver Hoxhën. Këtë deklarim, Fadil
Hoxha, jo vetëm e ka shkruar në librin e tij të kujtimeve, por e ka
thënë edhe në një intervistë dhënë Televizionit Shqiptar, në nëntor
1999. Nuk mund të jenë kurrsesi të “pavërteta” e të “paqena” dënimet që
jepte regjimi shqiptar i Tiranës, për ato që flisnin para viteve ’70 për
Kosovën e Shqipërinë etnike. Janë 1226 kosovarë, ose më mirë të
shprehemi shqiptarë, të cilët janë dënuar nga Tirana zyrtare në vitet
1945-1990, me 8 e 12 vjet burg, apo 4561 të tjerë që i internuan në
zonën e Myzeqesë e zona të ndryshme në thellësi të vendit, sepse nuk
gëzonin besimin e regjimit?! Po tërë ata shqiptarë, që iknin nga Kosova,
për t’i shpëtuar dënimit të regjimit serb dhe pastaj i dënonte edhe
regjimi i Tiranës si agjentë, apo i kthente në Jugosllavi se kishte një
marrëveshje të fshehtë Tiranë-Beograd?! Po a nuk janë dënuar këtu për
Kosovën, figura të tilla të njohura si Bedri Pejani e Selman Riza, apo
që të tjerë kishin shkruar libra për Kosovën, si Vasfi Samimi e Besim
Qorri?! Kur u shpall Rezoluta e Byrosë Informative Komuniste, pushteti
jugosllav shfrytëzoi rastin për të intensifikuar shtypjen dhe terrorin
mbi shqiptarët. Vala e re e arrestimeve dhe e likuidimeve fizike e
politike të shqiptarëve, u intensifikua me pretekstin se ato ishin me
Byronë Informative dhe i shërbenin shtetit amë – Shqipërisë. Gjatë kësaj
fushate, u dënuan 436 shqiptarë, prej të cilëve shumica përjetuan
tmerret e burgut famëkeq të Goli Otokut. Në shënjestër u vunë sidomos
pjesëmarrësit e Konferencës së Bujanit, si dhe veprimtarët që luftonin
për të drejtat kombëtare të popullit shqiptar si: Rifat Dervishi,
Xheladin Hana, Nexhat Agolli etj, të cilët i vranë, ndërsa Zekeria
Rexhën e Xhafer Vokshin i dëbuan në Shqipëri, kurse Qamil Brovina, Qamil
Lusha, Sabrie Vokshi etj., u burgosën. Pushteti jugosllav hartoi edhe
plane të reja për pakësimin e numrit të shqiptarëve dhe për
shkombëtarizimin e tyre në Kosovë. Krahas masave shkombëtarizuese, një
formë tjetër ishte edhe presioni mbi shqiptarët, për t’u deklaruar
turq.Si rezultat pati një rritje të ndjeshme artificiale të pakicës
turke. Në se më 1948 ishin regjistruar 97954 turq, në vitin 1953 ky
numër u rrit në 259 535, vetëm e vetëm se në këtë mënyrë mund të
emigronin në Turqi dhe t’i shpëtonin represionit të madh serb.Kur Kosova
kullonte gjak, Enver Hoxha firmoste marrëveshjen e bashkimit me
Jugosllavinë dhe theksonte se “duhet të fitojmë kohën e humbur e ta
bëjmë sa më shpejt bashkimin de fakto të Shqipërisë me Jugosllavinë në
të gjitha fushat…ekonomi, ushtri”. Kur në Kosovë, nën digën e “mbledhjes
së armëve” bëheshin reprezalje të mëdha, Tirana heshte – shkruan
albanologu i mirënjohur anglez Noel Malkolm. Kur përziheshin nga Kosova
100 mijë shqiptarë, Enver Hoxha flirtonte me kinezët dhe përsëri për
Kosovën heshte. (Libri: “Kosova” Noel Malkolm). Kur torturoheshin nga
policia serbe (në vitet 1968-1974), afro 700 mijë kosovarë e 10 mijë të
tjerë dënoheshin me burgime të ndryshme, Tirana zyrtare jo vetëm heshte
përsëri, por ia dorëzonte UDB-së jugosllave (ish-sigurimit të
Jugosllavisë), djemtë e Kosovës, që vinin të gjenin strehë në
Shqipëri.Ja këto e të tjera janë faktet e organizimit të Tivarit e të
Tivarëve të tjerë kosovarë, me dijeninë e pa dijeninë, me miratimin e
plotë të ish-udhëheqjes komuniste shqiptare nën dirigjimin e nën
diktimin e plotë të udhëheqjes komuniste jugosllave.
Dritë mbi të kaluarën, shikim i qartë nga e ardhmja
Sot na ka bashkuar Enver Hoxha. Na ka bashkuar e vërteta për veprën e Enver Hoxhës për Kosovën. Nderimin dhe falënderimin për Enver Hoxhën, Kosova dhe brezat e saj atdhetarë e kanë manifestuar edhe atëherë kur kjo ishte e ndaluar. E kanë manifestuar në dolli dasmash e festash, në mbledhjet e fshehta, në auditorë, salla teatri e halla sportive, madje edhe në stadiumin e Beogradit, madje edhe në kazerma të Armatës Jugosllave e nëpër kazamatet e shumta shoviniste. Më e pakta që mund të bëjmë sot është të themi hapur e pa ekuivokë të vërtetën. Ky përvjetor jubilar, për dallim nga përvjetorët e tjerë, e gjen Kosovën në liri, tashmë shtet i pavarur dhe i njohur ndërkombëtarisht. E vërteta dhe hapësira për të vërtetën është shprehje veçanërisht domethënëse e simbolike e lirisë dhe e demokracisë së vërtetë, është një dëshmi dhe masë e saj. Për lirinë e fituar ne zakonisht falënderojmë gjithë ata që na kanë ndihmuar aq shumë, Amerikën, vendet e Evropës dhe vendet e tjera mike, liderët Bush e Klinton, Bler, Shirak, Shreder, Demirel, Mesic, Kuqan e të tjerë. I falënderojmë ata me të drejtë, por ndodh shpesh që pa të drejtë të harrohet kontributi i pazëvendësueshëm i Shqipërisë dhe prijësve të saj të mëdhenj, atyre të sotëm dhe atyre të djeshëm, atyre të gjallë dhe atyre të pavdekshëm. Midis tyre padyshim një vend të veçantë zë Enver Hoxha. Vepra e Enver Hoxhës për Kosovën dhe çështjen e pazgjidhur shqiptare qoftë si opus krijues qoftë si angazhim konkret, qoftë për nga sasia e qoftë për nga cilësia, qoftë për nga gjerësia, qoftë për nga thellësia e qoftë për nga largpamësia, është e jashtëzakonshme dhe objektivisht e paarritshme nga cilido nga emrat e respektuar të bashkëkohanikëve të tij, madje edhe nga disa të tillë bashkë. Gjysmëshekulli - luftë për kauzën kombëtare Enver Hoxha është nga atdhetarët dhe revolucionarët e rrallë që mbeten të tillë gjatë gjithë jetës së tyre. Që nga betimi i tij para trupit të patriotit Bajo Topulli, nga koha e luftës çlirimtare, kur programin e “Shqipëria ç’ka qenë ç’është dhe ç’do të bëhet” e mbante gjithmonë me vete e deri në çastet e fundit të jetës, kauza kombëtare dhe ëndrra e bashkimit për Enver Hoxhën, ishin kredo jetësore, çështje mbi të gjitha çështjet dhe siç shkruante “çështje gjithmonë në rend dite...”. LDB e gjeti kombin shqiptar dhe veçanërisht viset e pushtuara shqiptare në një kontekst të rrezikshëm historik e gjeostrategjik. Nga një anë nazifashizmi që pushtimin e Shqipërisë, Kosovës dhe viseve të tjera shqiptare i shiste si bashkim të shqiptarëve, nga ana tjetër shovinizmi pansllavist që synonte gllabërimin e Shqipërisë dhe po ashtu bashkimin e saj me viset e tjera të pushtuara nën sundimin e tij, kurse pjesa tjetër e Evropës vazhdonte të ishte rob i zgjidhjeve të padrejta të Versajës. Që nga fillimi e në vazhdimësi Enver Hoxha u përcaktua për parimin e vetëvendosjes së popujve, parim të cilin, në kohën e tyre, e mbështesnin nga një anë Lenini dhe presidenti Uilson, kurse më vonë aleanca antifashiste. Rreshtimin në bllokun fitimtar antifashist në luftën antifashiste, si dhe marshimin e Ushtrisë Shqiptare në Kosovë e Sanxhak, ai e vinte gjithmonë në funksion të krimit të kushteve për realizimin e vetëvendosjes dhe bashkimit. Koha dëshmoi se rreshtimi i Shqipërisë dhe Kosovës në aleancën antifashiste ishte i drejtë dhe bëri që Tirana të jetë kryeqyteti i parë i çliruar, edhe atë me forcat e veta, ndërkaq Enver Hoxha – njëri nga liderët më të respektuar që nga personalitete si Sharl de Gol e të tjerë. Mbi këtë bazë atëbotë u pamundësuan planet për ta shpallur gjithë popullin shqiptar dhe veçanërisht atë të viseve të robëruara palë të mundur dhe në këtë mënyrë t’i gatuhej atyre fati i folksdojçerëve të Vojvodinës apo shqiptarëve të Çamërisë etj. Gjysmë shekulli më vonë, ishte ky kapital historik nga koha e aleancës antifashiste që, pos të tjerash, i siguroi Kosovës përkrahjen shpëtimtare ndërkombëtare. Përpjekjeve të shovinistëve të tipit të Tempos për ta pamundësuar vetëvendosjen e Kosovës nën pretekstin e kundërshtimit të parullës fashiste së “Shqipërisë së Madhe”, Enver Hoxha i përgjigjej: “Nuk do të lejojmë kurrë të mendohet se meqë godasim bartësit e pseudoparullës “Shqipëri e madhe”, ne qenkemi për ndonjë “Shqipëri të vogël”,... ne s’jemi as për ndonjë Shqipëri të madhe dhe as për të vogël. Jemi për Shqipërinë e cila si truall dhe si komb është një dhe vetëm një”. Edhe në komunikim me Titon, Stalinin dhe gjithë të tjerët Enver Hoxha e mban si lajtmotiv qëndrimin “Kosova është shqiptare, mbetet shqiptare dhe i përket Shqipërisë”. Në të gjitha kthesat e forta diplomatike, lidhjet dhe zgjidhjet e aleancave, një faktor imponohet si determinues: vendi i Jugosllavisë dhe pozicioni i saj, që s’mund të mos çojë në përfundimin se ishte interesi kombëtar, fati i Kosovës me vise, ai që përcaktonte edhe pozicionimet politike e diplomatike të Shqipërisë. Gatishmëria për t’u konfrontuar qoftë edhe me aleatët politikë e ideologjikë kur këtë e kërkon interesi nacional, nuk mund të mos jetë kriter për vlerësimin e atdhetarëve, siç thoshte atdhetari Hysen Tërpeza, pikërisht duke vlerësuar shqiptarizmin e pakontestueshëm të Enver Hoxhës. Si pragmatist dhe taktiken i rrallë që ishte, Enver Hoxha kombinonte dhe zëvendësonte me zhdërvjelltësi format dhe metodat e luftës për lirinë e Kosovës dhe viseve të tjera... Ka dëshmi të shkruara e të pashkruara, sipas të cilave, në fund të luftës, kur u bë e qartë se për shkak të tradhtisë së kreut të PKJ dhe veglave të tij, Kosova nuk po bashkohej dot me Shqipërinë, Enver Hoxha porosiste Fadil Hoxhën, Selman Rizën dhe ndonjë atdhetar e intelektual tjetër kosovar, që të përgatiteshin për luftë afatgjate duke u përqendruar veçanërisht në pengimin e kthimit të kolonistëve, pamundësimin e shpërnguljes së shqiptarëve në Turqi, kujdesin për politikën demografike e migruese, me theks të posaçëm, ruajtjen e popullimit në qytete dhe veçanërisht kujdesin për shkollën, kulturën, gjuhën, moralin... Tradita e dërgimit të mësuesve nga koha e Hilë Mosit e Ernest Koliqit u vazhdua me dinamikë dhe përmasa të shtuara edhe nga qeveria e pasluftës e Enver Hoxhës... Kur kreu serbomadh po ringjallte planet për shpërnguljen e shqiptarëve në Turqi, Enver Hoxha godet me forcë siç dinte ai. Trandet dhe reagon me histeri e fyerje i gjithë kreu politik në Beograd e Prishtinë, por vetëm ndonjë vit më vonë ata u detyruan të flasin me turp për aferën e dhjetëra mija shqiptarëve të shpërngulur dhe po aq “visikave” ( vizave) të pashfrytëzuara për në Turqi. Enver Hoxha i ishte kundërvënë me forcë dhe me efektivitet planit përbindësh për ta gllabëruar Shqipërinë gjoja si republikë e shtatë dhe për ta shfrytëzuar edhe Kosovën dhe çështjen e saj si karrem mashtrues, por më vonë ai përkrahu pa rezervë përpjekjet për status republike dhe barazim me popujt e Jugosllavisë së atëhershme. “Varet, thoshte ai, kush qëndron pas saj, kush e inicion dhe pse e inicion... Demonstratat që u bënë janë prelude të simfonisë patriotike të shqiptarëve të Kosovës, shkruante ai. - Zjarri u ndez edhe më shumë. Tash ai nuk do të shuhet më kurrë. Më kot titistët bërtasin se po ndërhyjmë ne. Jo, ky zjarr vatrën e ka brenda vetë Kosovës. Zjarrin e ndez patriotizmi i kosovarëve dhe kërkesat e ligjshme të tyre”. Dhe i thoshte këto në kohën kur nën udhëheqjen e tij Shqipëria po i tregonte rrugët jashtë Shqipërie Traktatit famëkeq të Varshavës që kishte gjakosur Pragën e Budapestin. Kthesën e pasbrioneve në Jugosllavi, Enver Hoxha e vlerësonte drejt, dhe e shfrytëzoi për ta rishtruar çështjen e Kosovës, për ta avancuar dhe për ta përshtatur strategjinë e luftës për Kosovën dhe viset e tjera shqiptare. Kujdesi për Kosovën, obligim i përhershëm patriotik Enver Hoxha demaskonte pa mëshirë demagogjinë mashtruese për gjoja të arriturat e papara të shqiptarëve në Jugosllavinë e atëhershme, por ai u gëzohej seriozisht sukseseve që shënoheshin në cilëndo fushë dhe angazhohej për mbështetje të tyre pa rezervë... “Kosovarët duhet ta kenë të qartë se ne nuk nënvleftësojmë përpjekjet e tyre... Ne shohim me kënaqësi përparimet që bëhen... Aktualisht ne nuk zëmë në gojë për të keq emra të udhëheqësve kosovarë... Në kushtet e krijuara çdo shqiptar atje, nga më i vogli e deri te më i madhi, në një mënyrë apo në një tjetër, jep kontributin e tij për forcimin e pozitave të popullsisë shqiptare... Intelektualët dhe rinia shqiptare luajnë dhe do të luajnë një rol të madh në mbajtjen gjallë të patriotizmit të kulluar shqiptar”, shprehej ai. “Sado që të bëjmë për Kosovën, pak është... ndihma që i japim Kosovës nuk është diçka e rastit, por një vijë politike me rëndësi të madhe kombëtare...”. Enver Hoxha i kushtonte kujdes të posaçëm literaturës që kërkonte Kosova dhe porosiste, po qe nevoja, te hiqet emri i tij nga librat...Edhe nga këngët. Reagonte ashpër kur nuk botoheshin veprat e shkrimtarëve kosovarë, ose kur nuk jepej ndonjë film, dramë, apo koncert nga Kosova... Në ditarin e tij merret me një poezi, një këngë nga Kosova, me një kuadër të ri, si Ismet Gucia... Enver Hoxha theksonte në vijimësi karakterin demokratik të lëvizjes çlirimtare dhe shpesh kërkesat kombëtare i quante kërkesa demokratike. “Rinia e sotme shqiptare, shkruante ai, e ka të theksuar ndjenjën e demokracisë së vërtetë që do të thotë urrejtje kundër pseudodemokracisë shoviniste serbomadhe...”. Edhe pavarësisht qëndrimit tepër të ashpër ndaj feve, kur bëhej fjalë për Kosovën ai porosiste që të ruheshin dhe të shfrytëzoheshin edhe tempujt fetarë si vende bashkimi e mobilizimi... Ai i fshikullonte ashpër format abstrakte e hermetike në letërsi e arte, por kur vinte fjala për Kosovën, porosiste që të mbaheshin kritere të tjera dhe të mos harrohej fakti se artistët e Kosovës krijonin në robëri. E konsideronte me të drejtë njësimin dhe standardizimin e gjuhës shqipe si një fitore historike të kombit, por vetë përdorte, sigurisht jo rastësisht, edhe forma të të folmes gegërishte. Enver Hoxha godiste pa mëshirë shovinistët jugosllavë dhe shërbëtorët e tyre, por kur e donte interesi i kombit dhe kauzës shqiptare ishte i gatshëm edhe për kompromise dhe korrigjim të qëndrimeve të tij... A mund të bisedohet edhe me Fadil Hoxhën. Po mundet, thoshte, edhe me Fadil Hoxhën. Më mirë është të jetë në krye të Kosovës një shqiptar se një shovinist. Ai i porosiste krerët e Kosovës që të mos harrojnë se lëshimet e Titos ishin “Politikë koniunkturale e Titos, për t’u kthyer shpejt tek e vjetra...”. “Udhëheqësit shqiptarë të Kosovës, porosiste Enver Hoxha, duhet ta kuptojnë mirë një gjë, që forcën e kanë në popull dhe jo në famën personale...të jenë të kujdesshëm dhe të mos bien në provokacionet e serbëve, por t’i mbrojnë të drejtat a tyre dhe t’i mbrojnë tok me masat, të mos lejojnë armiqtë t’i akuzojnë masat për shovinizëm dhe këta vetë të mos hiqen si prudentë dhe të zgjuar, kur tërhiqen nga frika dhe lënë popullin në baltë...”. Enver Hoxha kishte qëndrim të ashpër ndaj bllokut ballisto-zogist, por kur bëhej fjalë për Kosovën dhe ballistët e Kosovës, ai jo vetëm që sugjeronte qëndrim tjetër fare, por takoi me nismën e tij personalitete si Demë Ali Pozhari, etj. “Nacionalistët kosovarë luftonin pushtuesit dhe forcat çetnike...theksonte ai duke porositur madje kosovarët: “Shqiptarët e Kosovës po luftojnë dhe duhet të luftojnë të bashkuar dhe në unitet, ndryshe i merr lumi... Ku është bashkimi është shpëtimi”. Për arsyet që dihen, atëbotë, ai e kundërshtonte NATO-n, por në analizat e tij për mundësinë e ndërhyrjes sovjetike në Ballkan llogariste shumë në reagimin pozitiv të NATO-s. Enver Hoxha ishte shqiptar i madh por jo shqiptaromadh. Ai porosiste shqiptarët që të mos bien në pozita shoviniste dhe të mos ngatërrojnë shovinizmin serbomadh me popullin serb. “Shovinizmin kërkojeni dhe do ta gjeni gjetiu dhe jo te shqiptarët e Kosovës, dhe as tek ata të RPSSH që përbëjnë një popull. Parulla Kosova etnikisht e pastër, nuk është parullë e shqiptarëve por e serbomëdhenjve për ta mbytur në gjak Kosovën... Dhuna dhe terrori shovinist janë vetëvrasje”. E urrente me shpirt Titon, por kur analizonte interesin e Kosovës dhe kombit, shprehej: “Eh, sikur të jetonte edhe dy-tre vjet...”. Pavarësisht nga dëshirat, ai parashikonte me largpamësi profetike furtunën që po vinte. Qysh më ’72 ai shkruante: “Mbreti Tito jetoi si mbret me moton: pas meje le të bëhet kiamet...”.“Se çdo të ndodhë pas Titos ne e kemi parashikuar para Titos”. Në kohën kur Titos i jepeshin mirënjohje e doktoratura nderi me motivacion për kontributin për zgjidhjen e çështje nacionale, Enver Hoxha përgjigjej se: “Çështja nacionale nuk zgjidhjet me slogane si ai vëllazërim-bashkim. E vërteta për çështjen nacionale në Jugosllavi, shkruante ai, do ta tmerrojë Titon, në varr pas vdekjes”. Ai parashikoi në mënyrë profetike edhe rrjedhat e mëvonshme në Jugosllavi. “Në qoftë se vendoset hegjemonia serbomadhe, pavarësisht nga kamuflazhet demagogjike, Jugosllavia do të kthehet më keq se ç’është sot, në një vend me diktaturë të hapët fashiste e cila do t’i shtypë egërsisht popujt e ndryshëm që e përbëjnë, do t’i zhdukë edhe format më të zbehta aktuale të “demokracisë” e të vetëvendosjes dhe do të vendoset terrori i zi...klani serbomadh do të luftojë për ta ruajtur formën federative për t’i mbajtur nën zgjedhë popujt e tjerë...”. Enver Hoxha e kishte parashikuar edhe revanin revanshist të Beogradit që mori formën e Librit të Kaltër, por edhe shpërthimin e vazhdimësisë së simfonisë patriotike të Kosovës, pranverën e vitit 1981. Shumë vite më parë ai shprehej: “Ç’do të ngjasë pas Titos? Çdo gjë do të shkatërrohet se e shkatërruar ishte. Çdo gjë do të falimentojë se e falimentuar ishte. Çdo gjë do të demaskohet se blof ishte, kala e ndërtuar mbi rërë ishte... Kurse për Kosovën shprehej: “Ç’do të bëhet Kosova? Tendenca dhe lufta e klanit serb është dhe do të jetë ta gllabërojë në Serbi. Ta skllavërojë. Varet shumë çdo të bëjnë kosovarët. Do të luftojnë... apo do ta shpallin Republikën e pavarur të Kosovës...? Pra, populli i Kosovës vendos dhe reziston deri në fund...”. Prandaj ngjarjet e vitit 1981 nuk e befasuan dhe as e hutuan Enver Hoxhën. Ai i përkrahu kërkesat e popullit të Kosovës dhe rinisë së tij pa rezervë dhe pa ekuivokë dhe e arsyetoi si askush kërkesën kompromis Kosova - Republikë! “Minimalja që kërkuan ata është t’i njihet Kosovës statusi i Republikës”, shprehej ai. Djelmoshat dhe çupat e Kosovës, që po shënonin faqe të reja lavdie e heroizmi, të cilët kreu i Kosovës i quante “plehu i Kosovës”, Enver Hoxha i quante lulet më të bukura të Kosovës. Kah Kosova, siç thuhej atëherë, ishin drejtuar të gjitha bateritë. Tashmë nuk është sekret se artikujt kumbues të Radio Tiranës dhe të shtypit shqiptar ishin, pos të tjerash, edhe gjuha dhe lapsi i vetë Enver Hoxhës. Enver Hoxha e parashikonte si të pashmangshme edhe luftën çlirimtare për lirinë e Kosovës. Tanimë nuk është sekret: ishin bërë edhe planet dhe përgatitjet e nevojshme në rast nevoje. “Ne përpiqemi të flasim me gjuhën e arsyes, kur ju flisni me gjuhën e forcës, por edhe ne e dimë gjuhën e forcës..., u drejtohej krerëve shovinistë Enver Hoxha dhe i paralajmëronte: Mos luani me zjarrin se po filloi zjarri, do të digjeni vetë në të...”. Dhe vërtet u dogjën.  Shqiptar i madh, por jo shqiptaromadh Ai, siç edhe deklaronte, nuk përzihej në punët e brendshme të vendeve të tjera, madje as të Kosovës, por luftën e drejtë të popullit të Kosovës e përkrahte hapur dhe pa hezitim.“Fitorja e popullit të Kosovës deri në vetëvendosje do të organizohet, në një rrugë të gjatë, plot vuajtje, mundime dhe sakrifica nga vetë populli dhe jo nga krerët e shitur shqiptar...”.  Do të vijë koha, kur kosovarët do të luftojnë akoma më mirë, më shumë e më fort për ta fituar lirinë, pavarësinë dhe sovranitetin. Shqiptarët që jetojnë në trojet e veta kombëtare në Jugosllavi, do të vendosin vetë me cilin shtet do të bashkohen, do të vijë koha që ata ta thonë fjalën e tyre. Po të mos mbrojmë të drejtat e vëllezërve shqiptarë në Jugosllavi ne do të bëjmë një krim dhe do të jemi tradhtarë të kombit tonë...”. Ndërkaq veprimtarët atdhetarë në Kosovë dhe në viset e tjera i porosiste: “Duhet të dish e të mësosh për të qenë “supël” i lakueshëm kur duhet, pa bërë lëshime parimore...s’duhet humbur gjithçka e fituar për të arritur diçka të parëndësishme... U duhet adaptuar situatave që të mund të luftohet për krijimin e situatave më të mira. Duhet bazuar në të drejtat e fituara për të fituar të reja...Duhet me qenë gjakftohtë në punën për kauzën e madhe të popullit..., as liberal e shpresues i zbrazët dhe as sektar dhe difitent përpara çdo situate të pafavorshme koniunkturale...”. “Jo grupe sekrete pa asnjë sekret për udb-ën, porosiste ai dhe - as aventurë që nuk të nxjerrë në shteg dhe as pajtim me statuskuon. Kryengritja e parakohshme do të ishte gabim fatal... Për luftë nuk mjafton vetëm guximi dhe trimëria individuale. Ajo përgatitet, pastaj shpërthen, piqet, pastaj bëhet, porosiste Enver Hoxha... Dhe kështu u bë. Fakti pse lëvizja çlirimtare e viteve ’70 e ’80 kishte një kurs kryesisht të drejtë i detyrohet në masë të madhe sugjerimeve që transmetonin përfaqësues e diplomatë të Shqipërisë si këshilla vëllazërore nga udhëheqja e Shqipërisë, madje, siç thoshin ata, “nga Enver Hoxha vetë”. E kemi borxh ta themi të vërtetën se për Lëvizjen çlirimtare këndej kufiri janë dëshmuar largpamëse dhe shpëtimtare këshillat që i dërgoheshin Lëvizjes për ta ndjekur rrugën e bashkimit të gjerë çlirimtar pa dallim klase, feje a bindjesh politike dhe për të mos lejuar politika e parulla sektariste dhe ideologjizëm të skajshëm, për të mos lejuar ngatërrimin e qëndrimit ndaj shovinizmit serbomadh me qëndrimin ndaj popullit serb dhe sidomos qytetarëve serbëve të Kosovës; për të mos lejuar ngutje e lojë me kryengritje të parakohshme dhe as forma anarkiste, terroriste e fokiste të luftës e organizimit; për të mos lejuar të bëhen përpjekje e shpenzime të panevojshme për armatim, pasi që është herët dhe kur kësaj t’i vijë koha, siç na thuhej: “Shqipëria ka mjaft armatim për vete dhe për vëllezërit...”. Ishin kryesisht këto armë që vite më vonë çliruan Kosovën.  Është padyshim edhe ndikimi i këshillave të tilla të mëhershme që ndihmoi ndërtimin e profilin e një Lëvizjeje politike dhe më vonë edhe të një Ushtrie Çlirimtare të tipit popullor, të rregullt, të përgjegjshme, paqedashëse dhe paqendërtuese, e cila jo vetëm nuk praktikon por i dënon format terroriste të luftës, dhe e cila jo vetëm nuk rrezikon komunitetet e tjera etnike dhe të drejtat e tyre, por, përkundrazi, i merr në mbrojtje dhe i mbron me trupin e saj. Zonja e zotërinj, Të vërtetën ia kemi borxh jo vetëm Enver Hoxhës, por edhe brezave që vijnë. Pavarësisht nga e vërteta, s’do mend ka edhe anën tjetër. Si çdo njëri tjetër, nuk do mend edhe Enver Hoxha ka mangësitë, lajthitjet dhe gabimet e tij, për të cilat ai do të fliste e do të shkruante vetë siç ka bërë në të kaluarën. Ai ka folur sa e sa herë në mënyrë vetëkritikë edhe për periudhën e luftës dhe marrëdhëniet me Jugosllavinë, ndërkaq duke folur për mbështetjen për Kosovën, ai theksonte: “Ne duhet ta pranojmë se për Kosovën nuk kemi bërë mjaft... Për Kosovën sado të bëjmë nuk është mjaft”.   I tillë ishte Enver ynë, dhe të tillë do ta kujtojë dhe nderojë gjithmonë Kosova. Mënyra më e mirë, ndërkaq, për ta nderuar Enver Hoxhën, besoj do të ishte jo ndarja e përçarja dhe kthimi prapa, por uniteti dhe ecja përpara në përputhje me rrethanat e reja dhe me tendencat e zhvillimit historik. Në ditët e fundit të jetës së tij Enver Hoxha shkruante: “Ne me forcat tona do ta ndërtojmë unitetin e kombit shqiptar. Këtë detyrë të shenjtë na e kanë lënë amanet ta plotësojmë të parët tanë. Në mos arriftë dot brezi ynë që ta plotësojë atë, duhet ta përgatisim fushën që djemtë dhe vajzat tona ta kryejnë këtë detyrë të shenjtë ndaj mëmës sonë të dashur Shqipëri”. Përvjetorët e tjerë do ta ndriçojnë edhe më mirë të vërtetën për veprën madhore të Enver Hoxhës për Kosovën dhe gjithë kombin. Do ta gjejnë të botuar gjithë veprën e tij për Kosovën. Brezat që vijnë do ta njohin edhe më mirë Enverin dhe do të vazhdojnë t’i shprehin nderim e falënderim Enver Hoxhës, për veprën kolosale dhe kujdesin atëror për Kosovën dhe kauzën e saj. HYDAJET HYSENI (Fjalimi i mbajtur në akademinë politike “Enver Hoxha për Kosovën”, të mbajtur në Prishtinë) |
---------------------
Shkrimtari
flet për nismën “Shqipëria është kulturë” e Universitetit Evropian për
Turizmin. Cila është e ardhmja e Shqipërisë? Cfarë ishte e kaluara
jonë,fëmijëria e çuditshme e shkrimtarit,Gjirokastra,“Sokaku i të
marrëve”,pushtimet,liria,virtytet,defektet e popullit
tonë,gjithë,gjithçka me syrin e Ismail Kadares. …….
Me
një histori të dhimbshme dhe me një fatalitet historik,që ishte
pushtimi osman,që ishte jo vetëm për Shqipërinë,por për gjithë
Ballkanin. Nganjëherë kjo shërben si alibi,duke na konsideruar si vend i
prapambetur. Pushtimi osman e ndau Ballkanin nga Evropa dhe gjurmët
vazhdojnë akoma edhe sot. Pushtimi është si një sëmundje,kur zgjat dy
vjet,ndjen tjetër gjë,kur zgjat 12 vjet,po përsëri është tjetër gjë,kur
zgjat dy shekuj,tjetër gjë,por kur zgjat 5 shekuj,është me të vërtetë
shumë. Ja pse gjurmët janë kaq të thella! Gjë tjetër,është komunizmi për
të cilin Shqipëria ka vuajtur gjysmë shekulli. Është,po aq katastrofë
nëse mund të krahasojmë kështu,sa pushtimi otoman. E pyetja numër një
është se kush ishte në qendër të kësaj? Është ndarja nga Evropa!
Pra,Shqipëria e izoluar totalisht nga Evropa. I njëjti synim ishte edhe
në kohën e pushtimit otoman,që Ballkani të ishte i ndarë nga Evropa…………
Nëse keni një mik që do të vij në Shqipëri,ju ku do ta çonit?
Kudo…
Më jepni një vend ekzakt dhe pse pikërisht atje?
Në Gjirokastër,pasi është vendi im i lindjes.
Ku në Gjirokastër?
Në lagjen time,më të vjetrën në atë qytet,“Palorto”. Do ta çoja në një rrugicë që nuk është shumë larg nga shtëpia ime e lindjes,që quhet “Sokaku i të marrëve”.
Pse pikërisht aty?
Sepse është një vend i rrallë dhe nuk ka shpjegim.
Shtëpia juaj e lindjes ëhstë kthyer në një muze. Aktualisht edhe po restaurohet…e ndiqni gjat periudhës së restaurimit,ju kanë pyetur,e keni parë,apo ua keni lënë në dorë arkitektëve?
Ajo u dogj para disa vitesh,për arsye që nuk i di dhe u rindërtua dhe unë kështu i bëra një dhuratë qytetit. Unë nuk jam survejant në përgjithësi,nuk jam mbikqyrës asnjëherë. Donin të bënin një film nga vepra ime,unë nuk dua të shoh as skenarin dhe filmin dua ta shoh në fund të përfunduar. Edhe shtëpinë ua kam lënë në dorë arkitektëve,nuk ndërhyj zakonisht në këto gjëra dhe shtëpia është njëlloj,si një vepër e konvertuar,si të thuash.
Do e çonit te shtëpia e lindjes,te “Sokaku i të marrëve”,po më pas?……….
Kudo…
Më jepni një vend ekzakt dhe pse pikërisht atje?
Në Gjirokastër,pasi është vendi im i lindjes.
Ku në Gjirokastër?
Në lagjen time,më të vjetrën në atë qytet,“Palorto”. Do ta çoja në një rrugicë që nuk është shumë larg nga shtëpia ime e lindjes,që quhet “Sokaku i të marrëve”.
Pse pikërisht aty?
Sepse është një vend i rrallë dhe nuk ka shpjegim.
Shtëpia juaj e lindjes ëhstë kthyer në një muze. Aktualisht edhe po restaurohet…e ndiqni gjat periudhës së restaurimit,ju kanë pyetur,e keni parë,apo ua keni lënë në dorë arkitektëve?
Ajo u dogj para disa vitesh,për arsye që nuk i di dhe u rindërtua dhe unë kështu i bëra një dhuratë qytetit. Unë nuk jam survejant në përgjithësi,nuk jam mbikqyrës asnjëherë. Donin të bënin një film nga vepra ime,unë nuk dua të shoh as skenarin dhe filmin dua ta shoh në fund të përfunduar. Edhe shtëpinë ua kam lënë në dorë arkitektëve,nuk ndërhyj zakonisht në këto gjëra dhe shtëpia është njëlloj,si një vepër e konvertuar,si të thuash.
Do e çonit te shtëpia e lindjes,te “Sokaku i të marrëve”,po më pas?……….
Dhe ju keni jetuar në fundin e “Sokakut të të marrëve”. Çndjesi ju jepte kjo nofkë atëherë,apo nuk ju bënte përshtypje?
Jo tamam tek sokaku,por 4-5 metra më poshtë. Nga sokaku unë shpesh shkoja në gjimnaz,në shkollë,sepse ajo ishte në fillim të rrugës,po të mos dije të ecje mund të thyeje kokën. Tani që kam qenë,para një jave,kam takuar një nga banorët,që nuk ishte i asaj rruge,por pranë saj dhe thoshte “unë jam i “sokakut””,se tani është nder të jesh i asaj rruge. Është piktor,skulptor dhe ka deklaruar në shtyp që në Gjirokastër ka tre të marrë të shquar:Enver Hoxha,Ismail Kadare dhe unë që jam i treti,por unë jam më i madh nga të tre se unë banoj ende këtu,ata kanë ikur. (qesh)……..
Jo tamam tek sokaku,por 4-5 metra më poshtë. Nga sokaku unë shpesh shkoja në gjimnaz,në shkollë,sepse ajo ishte në fillim të rrugës,po të mos dije të ecje mund të thyeje kokën. Tani që kam qenë,para një jave,kam takuar një nga banorët,që nuk ishte i asaj rruge,por pranë saj dhe thoshte “unë jam i “sokakut””,se tani është nder të jesh i asaj rruge. Është piktor,skulptor dhe ka deklaruar në shtyp që në Gjirokastër ka tre të marrë të shquar:Enver Hoxha,Ismail Kadare dhe unë që jam i treti,por unë jam më i madh nga të tre se unë banoj ende këtu,ata kanë ikur. (qesh)……..
http://kosova.albemigrant.com/?p=28036
 |
Enver Hoxha, e shiti apo nuk e shiti Kosovën
(Çfarë rezulton nga shfletimi i dokumentave të kohës, por edhe i ditarit Politik të Diktatorit)
Nga Robert Goro
Opinioni
publik shqiptar filloi të tregonte interesim për Kosovën në pranverën e
vitit 1981, kur në gazetën e partisë së Punës, “Zëri i Popullit”, u
botuan disa artikuj të fuqishëm, që nënshkruheshin me pseudonim, me
shkas demonstratat e sipërpërmendura. Midis këtyre reagimeve të fuqishme
dhe lajmeve të cunguara e të thata që mediat shtetërore shqiptare
përcillnin për zhvillimet në Kosovë, kishte një shpërpjesëtim të madh.
Megjithatë, shi për faktin se zhvillimet analizoheshin në faqet e
gazetës zyrtare të partisë, Kosova nisi të hynte në jetën e përditshme
të shqiptarëve. Të cilët ndërkaq, i përjetonin ngjarjet si diçka që
ndodhte në një vend tjetër.
Por
edhe hidhërim i i vonuar i Enver Hoxhës, që e kishte shitur, - më saktë
e kishte falur, - Kosovën, ende pa përfunduar Lufta e Dytë Botërore,
ngjante me atë që e cilësojmë si “lot krokodili”. Dhe reagimet e
fuqishme mediatike, të inicuara ndoshta nga vetë Hoxha (në të vërtetë,
në “veprat” e tij gjenden tezat e disa artikujve të tillë), më së shumti
motivoheshin prej kontradiktave ideologjike midis Tiranës e Beogradit,
se sa prej dhimbjes normale njerëzore për bashkatdhetarët që vriteshin e
torturoheshin.
Në
të njëjtën kohë, në Tiranë kishte një grup njerëzish, kryesisht
intelektualë, por edhe studentë, të cilëve u dhimbte vërtet shpirti.
Falë lidhjeve të ngushta kulturore Tiranë – Prishtinë, që ishin lejuar
pas kushtetutës titiste të vitit 1974, intelektualë nga të dy
kryeqytetet shkëmbeheshin rregullisht dhe literatura e botuar në Kosovë
kalonte në mënyrë konspirative dorë më dorë në Shqipëri. Botimet me
siglën e “Rilindjes” shtëpisë botuese shqiptare në Prishtinë, ishin një
dritare shumë e vyer që u mundësonte shqiptarëve të Shqipërisë (atyre që
u interesonte), të vështronin matanë murit të lartë që kishte ngritur
regjimi komunist për t’i ndarë nga bota nënshtetasit e vet. Shumë prej
tyre u njohën së pari me Kafkën, Xhojsin, Kamynë, Malaparten, Markesin,
Kunderën, etj., falë botimeve që vinin nga Prishtina, të përkthyera
përgjithësisht sipas sintaksës serbo-kroatishte, por kjo pak rëndësi
kishte: për ne ishte si ta shihnim botën pas një xhami të veshur me një
shtresë të lehtë avulli, që krijohej prej hukamës së frymës sonë...
Për
kosovarët, nga ana tjetër, Shqipëria përbënte dheun amë, sendërtimin e
aspiratës shekullore të tyre – historikisht të shtypur por jo të
nënshtruar, - për identitet dhe dinjitet kombëtar. Në të vërtetë,
Shqipëria zyrtare i kishte braktisur kosovarët për gati gjysmë shekulli.
Udhëheqësi i fundit komunist i Shqipërisë komuniste, Ramiz Alia, në një
intervistë me autorin e këtij libri, më vonë (tetor 2000), më
deklaronte të kundërtën, se “Shqipëria asnjëherë nuk e ka braktisur
Kosovën”, por njëkohësisht rrekej të më shpjegonte se “Shqipëria
vepronte në ato mundësi që i lejonte edhe situata ndërkombëtare”, pra
indirekt pranonte se Tirana komuniste kishte bërë shumë pak, në mos
asgjë, për kosovarët:
“Gjithmonë
krahu kundërshtar e veçanërisht Partia Demokratike, e kanë akuzuar
Enver Hoxhën dhe jo vetëm Enver Hoxhën, por të gjithë sistemin
socialist, sikur e kanë braktisur Kosovën, sikur Kosovën ia kanë shitur
Jugosllavisë, etj., etj. Të gjithë këto janë falco. Shqipëria, qoftë ajo
socialiste apo josocialiste, nuk e ka braktisur kurrë Kosovën.
Nëqoftëse është fjala për Enver Hoxhën dhe regjimin socialist, unë them
që Kosova ka qenë gjithmonë në qendër të vëmendjes të Enver Hoxhës dhe
përgjithësisht të qeverisë shqiptare të asaj kohe, ka qenë në qendër të
politikës shqiptare. Nëqoftëse flitej për marrëdhënie të acaruara midis
Shqipërisë e Jugosllavisë, gjithmonë këto kanë qenë të acaruara për
shkak të Kosovës. Sepse Shqipëria nuk pajtohej asnjëherë me sistemin
shtypës të Jugosllavisë mbi Kosovën dhe Shqipëria ka qenë gjithmonë në
krah të lëvizjes studentore, apo të lëvizjes popullore kosovare kundër
titizmit.
Tani,
në ç’masë mund të vepronte Shqipëria? Vepronte në atë masë dhe në ato
mundësi që i lejonte edhe situata ndërkombëtare në atë kohë.
E para: luftë nuk mund t’i bënte Jugosllavisë;
e
dyta, të ngrinte çështjen e Kosovës në Kombet e Bashkuara s’e përkrahte
askush, jo atëherë, por edhe sot e kësaj dite që Shqipëria konsiderohet
tashmë pjesë e aleatëve si SHBA etj., s’po guxon ta ngrejë këtë çështje
në Kombet e Bashkuara, pse askush nuk e pranon të ngrihet. Pra, ishte e
pamundur një gjë e tillë. Është folur, natyrisht, në OKB, edhe unë kur
isha në selinë e OKB-së kam folur në një pjesë të fjalimit tim për
Kosovën, por vetëm kaq. Më tepër nuk të lejonte njeri, nuk mundeshe.
Dhe
e treta, që është dhe më themelore, nuk duhet harruar kurrë që politika
është raport interesash. Jugosllavia ishte më shumë interesante për
gjithë perëndimin, që nga SHBA e gjithë të tjerët, sepse Jugosllavia u
jepte më tepër atyre; Shqipëria nuk u jepte atë që u jepte Jugosllavia
dhe interesat politike të perëndimit ndaj Shqipërisë nuk ishin ato që
ishin ndaj Jugosllavisë. Prandaj tërë përkrahja e Perëndimit ka qenë për
Jugosllavinë dhe në këtë raport, edhe kundër Kosovës. Edhe sot e kësaj
dite Perëndimi mban tezën se Kosova duhet të jetë pjesë e Jugosllavisë,
megjithëse të tëra pjesët konstituitive të Jugosllavisë u shpallën
shtete të pavarura. Pra, a e shikoni se Shqipëria, veçanërisht gjatë
kohës socialiste të saj nuk ka pasur asnjë përkrahje, përkundrazi, i ka
pasur të tërë kundra lidhur me Kosovën.
Do
të doja të shtoja dhe diçka tjetër: e tërë politika që është ndjekur
nga perëndimi ndaj Shqipërisë, ka qenë e kondicionuar me Kosovën. Sa
herë që në Kosovë ka patur lëvizje, aq herë ka patur presione kundër
Shqipërisë, që Shqipëria të mos e përkrahte dhe të mos e ndihmonte
Kosovën.
Në
të kundërt, Shqipëria e ka ndihmuar dhe e ka përkrahur Kosovën dhe
padyshim kjo ka shkaktuar edhe një reaksion dhe është shprehur në
qëndrimin e ftohtë të perëndimit ndaj Shqipërisë.
(Nga një intervistë e Ramiz Alisë me autorin, në vitin 2000).
Pjesa
më e madhe e atyre pak kosovarëve që mundën të vizitonin Shqipërinë
gjatë viteve të sundimit komunist, survejoheshin më mënyrë skrupuloze
nga agjentët e Sigurimit dhe spiunët ordinerë, që zyrtarisht njiheshin
si AGBV (Anëtarë të Grupeve të Bashkëpunimit Vullnetar), ndërsa në
zhargonin e popullit thirreshin “80 lekësha”, për shkak të honorarit
mujor prej 8 lekësh të reja që merrnin si shpërblim. Shkaku i survejimit
qëndronte në faktin se ata, ndonëse ishin shqiptarë dhe asnjëherë nuk i
qenë nënshtruar pushtuesit serb, njëkohësisht nuk pushonin së qeni
nënshtetas të një vendi “revizionist”, dhe si të tillë, për mentalitetin
e regjimit shqiptar, ishin agjentë potencialë të imperializmit!
Gjithashtu, ata mund të qenë edhe “bartës të shfaqjeve të huaja” për
moralin komunist. Ende pa fituar famën e mëvonshme Rexhep Qosja, diku
nga fillimi i viteve 1970-, në gjithë Shqipërinë qarkulloi si anekdotë
peripecia e tij në aeroportin e Rinasit: autoritetet policore të
aeroportit nuk e lejonin të hynte në territorin shqiptar, nëse ai më
parë nuk rruante mjekrën! Anekdota përfundonte me refuzimin e prof.
Qosjes dhe largimin e tij vullnetarisht me avionin e parë. Në takimet e
pakta me të, nuk kam mundur ta pyes për vërtetësinë e kësaj ndodhie,
mirëpo, siç thotë dhe një fjalë e urtë, “ku ka tym, s’është pa zjarr”...
Por
në qëndrimin e Shqipërisë komuniste ndaj Kosovës dhe kosovarëve, duhet
të ketë luajtur rol edhe një parametër tjetër: antikomunizmi i
konsoliduar i kosovarëve.
Gjatë
Luftës së Dytë Botërorore, tentativat e Partisë Komuniste Shqiptare për
t’u shtrirë në Kosovë, dështuan edhe për shkak se u penguan
sistematikisht nga dy emisarët e Titos, Miladin Popoviçi e Dushan
Mogusha, por sidomos pse kosovarët u lidhën fuqishëm me krahun
nacionalist, pasi në platformën e tij shihnin mundësinë e bashkimit të
natyrshëm me Shqipërinë.
Në
vitet e pasluftës, kosovarët, tek Lidhja Komuniste e Jugosllavisë
shihnin vazhdimin e pushtimit të tyre. Lënia e Kosovës nën Serbi i dha
pra një karakter të dyfishtë rezistencës së kosovarëve: edhe kundër
mekanizmave të pushtetit të centralizuar, por edhe kundër komunizmit, si
ideologji e këtij pushteti. Enver Hoxha, nëse i ka vlerësuar ndonjëherë
kosovarët për motivin e parë të rezistencës, me siguri nuk u ka falur
atë të dytin, antikomunizmin. Ata kosovarë, që menduan të gjenin shpëtim
në Shqipëri pas dy pogromeve të organizuara kundër tyre, më 1956 dhe më
1968, u trajtuan gati si armiq të regjimit, duke i përqëndruar si në
një lloj internimi masiv në disa zona rurale, dhe shumë syresh u
torturuan e u burgosën si agjentë të UDB-së, policisë së fshehtë
jugosllave.
Në
mënyrë paradoksale, dhe për arsye të pasqaruara, disa kosovarë në
diasporë u bënë mbështetës të zjarrtë të Hoxhës dhe të regjimit
komunist, dhe po çuditërisht, në disa zona të Kosovës, edhe sot e kësaj
dite gjallon një nostalgji e madhe për “bacën Enver”...
Gjithë
zhvillimet historike pas Luftës së Dytë Botërore, të shpien në
konkluzionin se Tirana komuniste asnjëherë nuk u interesua seriozisht
për fatin e kosovarëve. Përndryshe, e gjithë kjo periudhë karakterizohet
vetëm nga ca reagime pompoze, mediatike, por pa asnjë veprim konkret.
Rrjedha e reagimeve anemike ishte parathënë qysh atëherë kur “Shtabi i
Përgjithshëm i UNÇL shqiptare iu përgjigj kërkesës (apo urdhërit?,
shënim i autorit), të komandës së UNÇL jugosllave, dhe dërgoi duke
filluar që nga shtatori 1944 një sërë brigadash partizane e më vonë, në
fillim të vitit 1945, gjithë Divizionin e 6-të.
Sipas
Neol Malkolmit, (Kosova, një histori e shkurtër), në Kosovë u kryen
shuma pak luftime dhe në shumicën e qyteteve partizanët hynë pasi ishin
larguar nazistët pushtues. Historiografia zyrtare shqiptare e periudhës
komuniste thotë se Rrafshi i Dukagjinit dhe Kosova u çliruan prej
partizanëve shqiptarë. Por ajo që ka rëndësi është se edhe në kushtet e
pjesëmarrjes së trupave të UNÇL shqiptare në luftën për çlirimin e
Jugosllavisë, jugosllavët, qofshin partizanë nën komandën e Titos,
qofshin çetnikë, vazhdonin qetësisht të masakronin popullsinë shqiptare
në Kosovë. Shtabi i Përgjithshëm i UNÇL shqiptare, thjesht sodiste
situatën tragjike duke vazhduar trumpetat për vëllazërimin e popullit
shqiptar me popujt e Jugosllavisë!
Në
Historinë e Shqipërisë (botim i vitit 1965, vëllimi i 2-të, faqe
818-820), riprodhohet një raport i Komandës së Korparmatës së Tretë, në
mars 1945:
“Në
Kosovë janë vrarë njerëz nga Ushtria Nacional-Çlirimtare Jugosllave. Në
UNÇL jugosllave duket se ka mjaft elementë shovinistë – provokatorë.
Një pjesë e madhe e popullit të këtyre anëve është në male. Populli i
Kosmetit nuk ka aspak besim në UNÇL Jugosllave... Heqja e flamurit
shqiptar nga qytetet e Kosovës dhe Metohisë, vrasja e delegacionit
shqiptar që është dërguar nga Shtabi Operativ për marrëveshje..., vrasja
e 20 vetëve nga Malësia e Gjakovës, pa asnjë arsye, vrasja në masë në
Drenicë, humbja e njerëzve natën, pa i marrë vesh kush, janë shkaqet që
revoltojnë për së tepërmi popullin e Kosovës kundër UNÇL Jugosllave.
Situata e Kosovës infekton edhe situatën tonë”.
Nëse
u besohet të dhënave zyrtare të regjimit komunist, në Jugosllavi shkuan
20 mijë luftëtarë të brigadave shqiptare, 600 prej të cilëve nuk u
kthyen kurrë më në atdhe. Arsyetimi me internacionalizmin i kontributit
shqiptar, duket i pamjaftueshëm. Fakti se Shtabi i Përgjithshëm i
ushtrisë shqiptare që kishte në krye Enver Hoxhën, ashtu ai dhe qeveria
që u vendos në Tiranë në nëntor 1944, nuk thanë as gjysmë fjale për
vrasjet që kryenin jugosllavët, fakti i mosreagimit pra, të shtyn më së
shumti në një konkluzion tjetër:
Ushtria
shqiptare shkoi atje si përbërëse e ushtrisë jugosllave dhe përdorej
nga Tito për një test të dyfishtë: së pari për të provuar besnikërinë e
Enver Hoxhës, dhe së dyti për të krijuar e thelluar një hendek në mes të
shqiptarëve të Kosovës dhe shqiptarëve të Shqipërisë.
Sipas
ministrit të fundit të mbrojtjes të Shqipërisë komuniste, Kiço Mustaqi,
ka ekzistuar një plan veprimi luftarak, i përgatitur me qëllim që “në
rast situatash të volitshme të ndihmohej ushtarakisht Kosova”.
Plani,
që ishte hartuar nga zëvendësministrat e mbrojtjes të kohës, Veli
Llakaj, Nazar Berberi, Maliq Sadushi, kishte firmën e komandantit të
përgjithshëm të forcave të armatosura, Enver Hoxha, dhe mbahej në një
kasafortë sekrete në zyrën e ministrit të mbrojtjes. “Brenda në
kasafortë, tregon Mustaqi, ndodheshin zarfat me hartat e planizimet, të
lidhura me tel e të vulosura me vulë prej dylli. Kur u bë ministër Kadri
Hazbiu (1981), e kishim hapur atë kasafortë (unë isha drejtor operativ i
Ministrisë së Mbrojtes), e kishim hapur pse dyshohej se mos Mehmet
Shehu kishte vënë eksploziv aty”. Mustaqi shprehet i sigurt se deri në
vitin 1992, ajo kasafortë nuk ishte hapur kurrë më.
Disa
hollësi se si lindi ky plan, tregon ish shefi i Shtabit të përgjithshëm
të ushtrisë shqiptare, Veli Llakaj. Sipas tij, një ditë Enver Hoxha, në
prani edhe të Mehmet Shehut, e kishte pyetur: “Si thoni Ju të Komandës
së Përgjithshme dhe të Shtatmadhorisë; mund që të bëjmë një ndërhyrje
ushtarake për çlirimin e popullsisë shqiptare në këto treva, për t’i
çliruar njëherë e përgjithmonë nga thundra fashiste, ashtu siç ndërhymë
edhe gjatë Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare?”. “Plani u përgatit
me shumë kujdes, brenda afateve të përcaktuara dhe iu dorëzua Enverit,
iu raportua një për një. Dhe ai e miratoi me disa vërejtje”, ka thënë
shumë vite më vonë gjenerali pensionit Llakaj në një intervistë për
gazetën e Prishtinës “Epoka e Re”.
Një
shfletim i librit me pjesë për Kosovën nga ditari politik i Enver
Hoxhës, përforcon bindjen se Shqipëria komuniste nuk e kreu as
formalisht obligimin e saj për Kosovën. Përkundrazi, në rreshtat e atij
ditari, që çuditërisht fillon në vitin 1963, vërehet tendenca që
reagimet e rralla ndaj raprezaljeve të jenë sa më të kujdesshme duke i
mëshuar idesë se Shqipëria “nuk përzihet në punët e brendshme të
Jugosllavisë”, se “çështja e Kosovës është një çështje e brendshme e
Jugosllavisë”. Duket se Enver Hoxhën, më shumë se fati i Kosovës e i
kosovarëve, në ato momente e preokupon fati i tij dhe përfitimi eventual
që ai vetë (dhe kauza e tij) mund të ketë nga zhvillimet në Kosovë.
“Dëgjojmë të flitet për një republikë të Kosovës. Kosovarët patriotë e
revolucionarë, në këto momente duhet të tregohen shumë të kujdesshëm
ndaj revizionistëve titistë, të cilët mund të luajnë edhe kartën e
krijimit gjoja të një “republike shqiptare kosovare” në vend të
“krahinës autonome”..., për të shtypur më mirë luftën çlirimtare të
shqiptarëve të Kosovës dhe për të luftuar RP të Shqipërisë. kjo e
ashtuquajtur republikë... e kurdisur nga titistët mund të bëhet qendra e
reaksionit kosovar dhe e të arratisurve fashistë e kriminelë lufte
shqiptarë që gjenden në Europë e SHBA. Në këtë kurth nuk duhet të bien
shqiptarët e Kosovës”, (1 gusht 1966).
Në
shënimet dhe “refleksionet” e Enver Hoxhës, ku shpeshherë njeri
paragraf kundërshton tjetrin, dallohet qartë fryma paternaliste që ai
don t’u injektojë kosovarëve, por edhe kjo tentohet të bëhet me një
arsyetim dogmatik, ku kuptohet fare lehtë se interesimi i tij për
Kosovën rrok vetëm aspektin e shndrrimit të kosovarëve në skalione të
PPSH-së:
“Populli
i Kosovës duhet ta kuptojë në mënyrë të qartë se RP e Shqipërisë nuk
mund ta atakojë ose ta sulmojë Jugosllavinë. Në qoftë se Jugosllavia
atakon Shqipërinë, qi është problem tjetër. Shqipëria do të mbrohet, do
të luftojë dhe do të fitojë. Atëherë edhe problemi i Kosovës do të vihet
krejt ndryshe.
Ekzistenca
e RP të Shqipërisë, e fortë, e lirë dhe sovrane, është një fitore e
madhe për popullin e Kosovës dhe luftën tonë kundër titizmit. Ata duhet
ta konsiderojnë atë një ndihmë të rëndësishme për ta, të ndjekin
zhvillimin e saj me kujdes dhe të mësojnë prej saj, të kuptojnë nga
rruga e partisë sonë ç’do të thotë politikë e drejtë dhe luftë e drejtë.
Ndryshe, ata do të gabojnë, do të ecin me iluzione dhe do të bien nën
goditjen e reaksionit titist”. (19 shtator 1966).
Shumë
prej kosovarëve që gjatë viteve të komunizmit erdhën në Shqipëri për
t’iu shpëtuar raprezaljeve sistematike të regjimit titist, u
persekutuan, u burgosën e u vranë, të akuzuar si agjentë të UDB-së
jugosllave. Nga dëshmitë e shumta të publikuara në shtypin shqiptar pas
vitit 1990, rezulton se akuzat kundër tyre bazoheshin në informatat e
agjentëve të zbulimit shqiptar në Kosovë e gjetkë në Jugosllavi. Mirëpo,
edhe për këtë, pra për praninë e agjentëve të zbulimit shqiptar, ditari
politik i Enver Hoxhës krijon pikëpyetje të mëdha.
Supozohet
se Jugosllavia dhe gjegjësisht Kosova, përbënin një nga pikat më të
organizuara të zbulimit shqiptar. Mirëpo, po t’i besohet asaj çka
shkruan Enver Hoxha për demonstratat e pranverës 1981 në Kosovë, aty nuk
kishte as edhe një agjent. Gjithë informacionin që përdor në shënimet e
veta, Enveri ia atribuon agjencive të lajmeve. “Nga njoftimet që japin
agjencitë e huaja...”, “Siç bëjnë të ditur agjencitë e huaja...”, “Siç
thonë këto agjenci...”, “Thuhet gjithashtu se u arrestuan dhjetra
studentë...”, “Thuhet se studentët janë ankuar kundër gjendjes së
mjeruar ushqimore...”, “Siç thuhet, studentët thërritnin ‘Duam liri!’,
‘Duam Kosova të bëhet Republikë!’...
Por
ka edhe fjali të tilla: “Sa dëgjojmë e mësojmë nga infomacionet e
agjencive të huaja të lajmeve, radio e televizioni huaj, pse ne nuk kemi
fare gisht në këtë punë, në këtë çështje ka pasur organizim të dobët”.
Butaforia arrin kulmin në një shënim të shkurtër më datën 4 prill 1981:
"Titistët" sillen egër me demonstruesit kosovarë
Dje
në mëngjes, në 3 prill, u kthyem nga Vlora me Nexhmijen dhe fëmijtë.
Ngjarjet në Kosovë më kanë preokupuar e më kanë shqetësuar shumë, pse
titistët e poshtër jugosllavë, sipas lajmeve të agjencive kanë sulmuar
me mjetet më të egra popullin dhe studentët që në mënyrë paqësore
kërkonin përmirësimin e konditave të tyre të jetesës dhe statusin e
republikës për Kosovën, në kuadrin e Federatës Jugosllave”.
Një
ditë më vonë, Enver Hoxha thërret Byronë Politike ku “të gjithë shokët
ishin dakord me propozimin që bëra për të shkruar një artikull të rreptë
kundër dhunës së serbomedhenjve jugosllavë ndaj popullit e studentëve
kosovarë”.
I
gjithë reagimi i Tiranës përmblidhej në disa artikuj që vetë Enveri i
cilësonte si të “matur”; Shqipëria madje nuk bëri as edhe një protestë
zyrtare formale për bashkëkombasit e vrarë, të torturuar e të dhunuar.
“Vetë Dolanci, gjatë konferencës së shtypit, kur një gazetar e pyeti “A
ka gisht Shqipëria”, u përgjigj “Jo” dhe shtoi: “Nga Shqipëria nuk ka
ardhur ndonjë protestë”. Kjo vërteton se “fajtori” priste një protestë.
Por qeveria shqiptare nuk bëri protestë zyrtare”. (???)
Që
t’i kthehemi planit për ndërhyrje ushtarake në Kosovë, është e qartë se
kushdo që ka dy pare mend në kokë, e pranon se një ndërhyrje ushtarakje
do të ishte një aventurë veëtvrasëse. Aq më tepër që ideologjia
komuniste të cilës me aq dogmatizëm Enver Hoxha i qëndronte besnike, nuk
i lejonte luftërat invaduese. Proporcioni i forcave ushtarake në
Ballkan dhe konjukturat politike ndërkombëtare ishin të tilla që do ta
detyronin Shqipërinë, në rast të ndërmarrjes së aventurës, të mbetej jo
thjesht e vetme, por të gllabërohej në çast.
Në
këtë pikë, Enver Hoxha kishte të drejtë kur thoshte se “Ne nuk e
sulmojmë Jugosllavinë, po të na sulmojë ajo, atëherë do të luftojmë...”.
mirëpo, kur themi se Shqipëria nuk e kreu obligimin e vet ndaj Kosovës,
nuk kemi parasysh ndërhyrjen ushtarake. Më së shumti qëndrimi i
atëhershëm shqiptar ndaj Kosovës, ballafaquar dhe me dokumentet e pakta e
për mendimin tim jo fort të besueshme, rezulton të jetë hipokrit. Duket
se Enver Hoxha më së shumti fliste për Kosovën jo që t’u jepte kurajë
kosovarëve apo të paralajmëronte apo “qortonte” Beogradin, por që t’i
priste vrullin ndonjë “guximtari” eventual në udhëheqjen e lartë
shqiptare. Këto sigurisht, janë hamendje, por toni pasiv, këmbëgulja për
të dëshmuar se “Shqipëria nuk ka gisht në Kosovë”, mungesa (siç
rezulton nga vetë shkrimet e Enver Hoxhës) e strukturave agjenturore
shqiptare në Kosovë, në mos gjë tjetër, të krijojnë përshtypjen se
shteti i atëhershëm shqiptar nuk kishte një platformë të detajuar për
Kosovën dhe për gjithë shqiptarët në ish-Jugosllavi, ku të shprehej
konkretisht interesimi për më shumë se dy milionë bashkëkombasit që
nëpërkëmbeshin sa herë i donte qejfi Beogradit. Kjo përshtypje mund të
mos qëndrojë vetëm nëse faktet që serviren në shënimet e Enver Hoxhës
janë të sajuara, kushdi për çfarë qëllimesh.
Një
ish diplomat shqiptar me karrierë në përfaqësinë diplomatike të Tiranës
komuniste në Beograd, thekson se “Shqipëria nuk u ngut dhe nuk u tregua
agresive, qoftë edhe në propagandën kombëtare, sepse do ta kishte
dëmtuar rëndë çështjen kombëtare. Ajo i shkoi parimit se shkallët
ngjiten një e nga një, ndryshe çdo aventurë do t’i kishte harxhet e
mëdha”. Edhe ky opsion mund të respektohet, mirëpo, nëse ecej me
filozofinë e “ngjitjes së shkallëve një nga një”, Kosovës do t’i duhej
të priste edhe një dyzetë vite të tjerë, pas 1990-s.
Përgjithësisht,
lëvizjet irredentiste gjithmonë janë manipuluar e mbështetur nga një
fuqi e jashtme. Kosovës, gjatë më shmë se një shekulli, deri në vitin
1999, gjithçka iu desh ta përballonte e vetme. Shqipëria, e cila pas
Luftës së Dytë Botërore fitoi statusin e një vendi sovran, (megjithë
varësinë konjukturale që provoi nëpër vite nga Jugosllavia, Bashkimi
Sovjetik dhe Kina), ishte një shtet anëtar i OKB-së. Pas prishjes me
Jugosllavinë, që më së shumti u bë për hatër të “Baba Stalinit”,
Shqipëria i kishte të gjitha mundësitë ta ngrinte zërin, por edhe t’i
ndihmonte konkretisht kosovarët në përpjekjet e tyre për të përballuar
raprezaljen serbe. Një gjë e tillë, jo vetëm që nuk ndodhi, por
Jugosllavia, deri në vitin 1990 ishte partneri kryesor tregtar i
Shqipërisë.
Shqipëria
komuniste, që shpenzonte miliona dollarë nga financat modeste të
vendit, për të financuar gjithfarë “partiçkash” marksiste-leniniste deri
në skajin më të largët të botës, që sponsorizonte grupe terroriste e
guerrile për t’u stërvitur në Shqipëri, në të njëjtën kohë nuk
respektonte as obligimin moral që të ndërkombëtarizonte çështjen e
Kosovës, as më 1956, as më 1968 e as më 1981. Lehtësisht kupton ndokush
se ç’dëm i madh i bëhej çështjes kosovare, kur nga dheu amë nuk dëgjohej
kurrë zëri i solidaritetit dhe i inkurajimit.
Si
përfundim, gjatë gjithë viteve të sundimit komunist, Shqipëria zyrtare
nuk mund të akuzohet se nuk bëri të pamundurën për Kosovën, ajo nuk bëri
as atë që mundej e që duhej të bënte. Dhe ca më keq, nëpërmjet
persekutimit selektiv që ushtroi mbi mijëra kosovarët e ardhur në
Shqipëri në ato vite, krijoi një ndarje midis kosovarëve të ardhur dhe
shqiptarëve vendas, ndarje që doli në pah më së miri me ardhjen e
demokracisë dhe që për fat të mirë u zvogëlua (por nuk u shuajt krejt),
gjatë krizës humanitare që shkaktoi lufta në Kosovë, kur mijëra kosovarë
u strehuan në banesat e qytetarëve të Shqipërisë.
“Kosova, një lindje e vonuar”
Nga Fritz Radovani
Mbas konferencës së Mukjes, tradhëtari Enver Hoxha zbuloi ftyren e vertetë të tij në sherbim të Jugosllavisë, ku ruejti të paprekuna qellimet e tyne ndaj territoreve tona, ku përfshihej edhe Kosova, tue mos u zanë fare me gojë Hoti, Gruda, Tivari, Maqedonia shqiptare etj., ndonse ndër ato krahina ka edhe sot pasues të asaj tradhëtije të madhe të Enver Hoxhës, që edhe kremtojnë festa të humbjes së Pavarësisë së tyne nga marrveshjet e tij në damin e Atdheut me Titon. Sigurisht, kjo u ba për interesin e kolltukut personal.
Tiranë 1941…
1946…E. Hoxha në aeroportin e Beogradit
Aprovimi i pelqimit të kësaj dekorate tradhëtije nga Enver Hoxha u ba e njohun edhe për Europën nga vetë ky spijun jugosllav, në mbledhjen plenare të Konferences së Paqës në Paris, me daten 21 gusht 1946, ku pohoi botnisht si kryetar i delegacionit, se: “Shqipëria dhe Jugosllavia nuk kanë asnjë mosmarrveshje në mes të tyre…”.
Tradhetari i Atdheut dhe i Popullit Shqiptar, pranon një dekoratë që me të vertetë ai e meritonte, sepse tue u quejtë “Hero i Popujve të Jugosllavisë”, ai verteton edhe sot se nuk ishte asnjëherë as shtetas shqiptar. Ai nuk i ka perkitë kurrë as gjakut, as fisit, as ndonjë krahine shqiptare, se Popullit Shqiptar jo se jo!
Dhe, për me ditë se kush ishte Enver Hoxha, fondacini i tij duhet të shpërndajnë sot falas ashtu si ka shpërnda “veprat” e tija nëpër botë, librin e autorit amerikan Simon Sebag Montefiore, me bashk’autorë Zz.John Bew si edhe Martyn Frampton, të cilët kanë botue vëllimin “HISTORY’S MONSTERS” ose “PËRBINDSHAT E HISTORISË” ku në faqen 261 ka nderin me u paraqitë edhe “heroi” Enver Hoxha, Perbindsh i Popullit dhe i Shteti Shqiptar, i dekoruem edhe nga Kuvendi Popullor me dekorata të paprekëshme!
Jam tue persëritë për të gjithë Shqiptarët kushedi sa herë: “Deri kur ky tradhetar i shitun e terrorist do të vazhdojë me pasë titujt e dekoratat e dhanuna nga ju bashkpuntorët e tij spijun komunistë në Kuvendin Popullor të RPS të Shqipnisë?”
Nëse vazhdoni me heshtë, o deputet “demokratë”, bani mirë neser me daten 1 korrik 2011 me mbajtë “një minut zi”, në Kuvendin Popullor të Republikës së Shqipnisë!
Melbourne, 30 Qershor 2011.
Shqiperia ka qene de jure pjese e
ish-Jugosllavise, bile edhe me gjere pjese e Federates Ballkanike
jugosllavo-bullgaro-shqiptare.
FOTOGRAFITË JANË MARRË NGA WEB FAQJA:
FOTOGRAFITË JANË MARRË NGA WEB FAQJA:
http://espressostalinist.wordpress.com/enver-hoxha-page/
Janë shfrytëzuar materialet nga web faqet:
http://www.enverhoxha.ru/
http://lajme.dervina.com/archive/7097-1681:251/Drite-mbi-te-kaluaren-shikim-i-qarte-nga-e-ardhmja.htm
http://marxistleninist.wordpress.com/2009/10/16/celebrate-the-101st-anniversary-of-the-birth-of-comrade-enver-hoxha/
http://www.lajmishqip.com/?p=14249
http://www.lajmishqip.com/?p=14249
http://thelevantandthebalkanswwii.devhub.com/blog/566440-albania-enver-hoxha/
http://enverhoxha.blogspot.com/2007_08_01_archive.html
http://enverhoxha.blogspot.com/2007_08_01_archive.html
PËRGATITI: FLORI BRUQI
