Nga gënjeshtrat e Kapllan Resul Buroviçit, tek marrëzitë maqedonase për Pjetër Bogdanin

Nga Xhabir Ahmeti


Vitet e largëta pesëdhjetë. Fshati Përshefcë i Tetovës. Më kujtohen shumë gjëra nga ato kohë të vështira. Budallallëqe. Absurde. Dhe, terrori i pushtetit mbi popullsinë shqiptare. Po me gjithë presionet e papara shqiptarët nuk hiqnin dorë nga gjuha dhe nga kënga e tyre. Përveç rezistencës që i bënin shqiptarët pushtetit dhe për mbrojtjen e identitetit, të tjerat do të kisha dashur t’i harroj, por që s’harrohen. Asokohe në shtëpinë e një zotëriu nga Përshefca që quhej Akip e që mbiemrin e vërtetë duhet ta ketë pasur Karabeqiri (pushteti serb i instaluar në vitet 1912/1913 i ndërroi mbiemrat e shqiptarëve për të na shkaktuar probleme të identitetit, prandaj s’më kujtohet mbiemri i ri i tij) jetonte Kapllan Resuli: mësues i ardhur nga Ulqini. Nuk e di, madje as djalli vetë nuk e di, se si “ra nga qielli” ky njeri këtu ndër ne dhe, edhe më e çuditshme është, që këtij Kapllani (të cilit nuk i shkon ky emër) ta japë gjuhën shqipe në tetëvjeçaren e atëhershme të Tiharcës. Familja e Akipit e pranoi si intelektual dhe krenohej se ka strehuar një njeri të ditur. Asokohe të gjithë e respektonin se ai kishte filluar t’i botojë në Jetën e re e në ndonjë revistë tjetër shkrimet e para. I bënin nder pse ishte nga një qytet i ëndrrave tona. E respektonin edhe pse nisi të afirmohej si shkrimtar. Në këtë banesë që ia kishte lëshuar falas familja e z. Akipit, ky farë mësuesi Kapllan u martua. Atëherë, herë pas here thoshin se në banesën e tij në Përshefcë i vinte mysafir poeti Adem Gajtani. Pastaj doli se raportet e tyre shoqërore ishin shndërruar në dramë. Nuk dua të flas për marrëdhëniet e tyre, sepse nuk dua të jem Kapllan që të prek në privatësinë e tyre. Por, do të tregoj, patjetër e më së pari, se kam qenë në klasën e pestë kur Kapllani ishte mësues te ne që lexuesi ta dijë se e njoh njeriun që moti. Dhe, se e kam pasur për një vjet mësues të gjuhës shqipe. Tash turpërohem pse fati e solli te ne të jetë mësuesi imi i gjuhës shqipe. Po pse, do të thoni ju? E mbaj në mend një rast kur e kemi pasur një copë leximi me titull “Bukuria e gjuhës shqipe”, e mbaj në mend, po ashtu, se gjatë gjithë orës na ka folur jo me tone patriotike, por nacionaliste për gjuhën shqipe, si gjuhë e veçantë, si gjuhë e shenjtë, si gjuhë perëndie, etj. E mbaj në mend edhe diçka: fshatarët e respektonin si patriot sepse do të ketë folur me të rinjtë për pozitën e rëndë të shqiptarëve; e mbaj në mend, po ashtu, se e kishte vështirë ta shqiptojë r-në dhe rr-në dhe këta tinguj në fjalët e tij dilnin si v-ja (këtë si dëshmi se i di hollësitë e jetës së tij në Përshfcë e në Tiharcë). Dikur shkoi, u largua, pas një viti shkollor. Thanë se ishte punësuar në Tetovë. Ndërkohë seç ndodhi e si ndodhi nuk e di – por u përhap lajmi se Kapllani ka rënë në burg. Thoshin se për punë politike. Pas një kohe u përhap fjala tjetër se ka dalë prej burgu dhe ka ikur në Shqipëri. Kaq. Dikur erdhi lajmi se Kapllani në Shqipëri e paska ndërruar mbiemrin e tij Kalushi me Resuli. Po njerëzit vazhdonin ta përmendin e të flasin për të me mbiemrin e tij të vjetër: Kalushi. Nejse. Dikur erdhi edhe një lajm tjetër: Kapllani paska rënë në burg edhe në Shqipëri. Dhe, fshatarët e kujtonin vazhdimisht me keqardhje. Në vitet nëntëdhjetë, më saktë në vitin 1991, më ra ta takoj në Zvicër (ku pasi e kishin lëshuar nga burgu kishte shkuar të kërkojë azil) e të rri me të nja një orë, një orë e gjysmë. Atje gjatë kohë e ka mbajtur në hotelin e vet një djalë preshevar. Shqiptar. Dhe, punëtorët shqiptarë nuk e kanë lënë asnjë cent ta shpenzojë. Haje, pije dhe qëndrim i ka pasur falas. Si bukëpërmbysur, si bukëshkalë që është, ai që atëherë kishte filluar të bëjë myzevirllëqe duke shkruar pisllëqe kundër shqiptarëve. Kur biseduam, i thashë: “Nuk është mirë që po sillesh kështu! Nuk është e hijshme”! Nuk m’u përgjigj, por më shikoi bosh. Nuk u turbullua sepse ndërgjegjja (se atëherë do të ketë pasur një pikë ndërgjegjeje e fytyre), s’e brente. Ndërgjegjen e shiste tash në tregun propagandistik serb me dinarë, me denarë e me kopejka. Nuk kaloi shumë kohë e ky Kapllan Resuli thanë se qenka bërë Kapllan Resulbegoviç. Para tij tash filluan të hapen stepat e propagandës sllave. Atje mund t’i shtrinte krahët sa të donte, sepse atje shitet lehtë antishqiptarizmi. I pacipë dhe i mbetur pa ndërgjegje tash para vetes kishte shishet me shlivovicë e me vodkë të cilën e bëjnë muzhikët nëpër kasollet e tyre në stepa. I dehur nga shlivovica dhe nga një shajkaçë që do t’ia kenë falur në Beograd në vend të një dëshmie se është akademik diku, Kapllani u bë pishman edhe për mbiemrin Resulbegoviç. Si sarhosh që është tha se nuk është më Resulbegoviç, po Buroviç. Si Buroviç ai mohon gjithçka që është shqiptare. Gjon Buzuku, thotë, qenka cërnagor, Pjetër Budi serb, Jan Kukuzeli – maqedonas dhe në kulmin e ekstazës së tij serbomadhe edhe Skënderbeun e shpall serb. Madje-madje thotë se Naimi na paskësh qenë vllah, ndërsa Fan Noli – grek! Se shqiptarët nuk kanë asnjë figurë të vetme historike! Epo i kalon edhe kufijtë e renegatësisë ky farë Buroviçi! Më vjen keq që e kam pasur mësues, ani pse një periodë krejtësisht të shkurtër. Atë edhe buka e fshatarëve tonë do ta mallkojë, sepse i fyen në këtë mënyrë. Buroviçi i matufosur e çon edhe sot e kësaj dite mekamin e tij të propagandës serbe me tri nota: do, re, mi (me aq nota e kanë muzikën). E di se ai nuk mërzitet, se për t’u skuqur s’ka si skuqet kur nuk ka fytyrë. E vazhdon herifi avazin “studimor”, duke i rënë moh çdo gjëje shqiptare, duke mohuar madje edhe Pal Engjëllin e duke e shpallur edhe atë serb. “Zbulimi” i tij makabër është se shqiptarët nuk kanë as kulturë as histori dhe të gjithë këtë na e paskan falur serbët. Aman he jarabi, po marifet renegati!). Dhe kapaku i abdallisë na vjen nga një njeri vegël i propagandës maqedonase (e huazuar nga renegati Buroviç). Ky njeri-vegël e propagandës maqedonase, grabitqare e vlerave të fqinjëve, është: Pjetër Bogdani na qenka maqedonas. Me këtë zbulim të “akademikut” (që nuk është as anëtar i Akademisë së intelektualëve shqiptarë, siç pretendon e s’është e as ka për të qenë i asnjë akademie tjetër), ra në trans propaganda maqedonase. U shkrinë krejt njerëzit-vegla të kësaj propagande. Se pak e patën Lekën e Madh dhe Skënderbeun që “i bënë të vetët”, por deshën ta grabisin edhe një figurë të madhe të historisë e të kulturës shqiptare: Pjetër Bogdanin! Nuk më kujtohet si e pat emrin ajo vegël propagandistike që shkruan plot ekzaltim për “zbulimin” e renegatit Kalushi Resuli Resulbegoviç Buroviç Kapllan! Ja titulli: ““Petar Bogdan -Makedonec – osnovopolo@nik na Albanskata kni@evnost – strogo ~uvana tajna!!!” (Aman he jarabi, djali na i ka vënë tri pikëçuditëse pas fjalës tajna (fshehtësi). Në shpifjet e renditura si kakërdhi të Buroviç-it ja se çfarë shkruan, midis tjerash, instrumenti i propagandës maqedonase për shqiptarin Pjetër Bogdani: “Se Petar (demek Pjetër, shën. imi) Bogdani është maqedonas është një fshehtësi që ruhet rreptësisht në fshehtësi, kurse veprat e tij janë përkthyer në gjuhën shqipe e në gjuhë të tjera duke i ikur ose duke e shtrembëruar origjinën e vërtetë të këtij filozofi të madh. Pjeter (demek Pjetër, shën. imi) Bogdani është shkrimtari dhe filozofi i vetëm në atë kohë për hapësirat e Shqipërisë së sotme, ndërsa sipas analitikëve (demek sipas “sipas analizave” të Kalushi, Resuli, Resulbegoviç, Buroviç-it) është dëshmi e gjallë për kombin e krijuar në mënyrë artificiale të Shqipërisë, të cilët nuk kanë as origjinë as çfarë do lidhjeje me ilirët dhe Mesjetën. Vetë historianët pohojnë se shqiptarët janë malësorë të cilët e kanë përzënë popullsinë maqedonase dhe kanë formuar shtetin, këto janë fise të ardhura të cilët nga Perandoria turke, me origjinë janë gegët. Pjeter Bogdani në librin i cili është ruajtur deri më sot dhe ruhet si në fshehtësi si fshehtësi konfidenciale, i botuar në shek. 17, është nënshkruar si Pjeter Bogdani – Macedone ose në përkthim Pjetër Bogdani – Maqedonas. Veprat e shkruara nga Bogdani janë vepra kapitale me rëndësi të veçantë për letërsinë shqiptare, por deri në këtë moment nuk përmendet se është maqedonas”… Këto broçkulla i citova vetëm për ahmakllëkun e paparë që e përmbajnë. Jo pse ka diçka në to. E çka mund të ketë me vlerë në mbeturina? Megjithatë duhet të thuhet ndonjë fjalë meqë institucionet tona heshtin. E para, pallavrat e Buroviç-it merren si material shkencor, që i bën të qeshin edhe gomarët e kuq, jo më njerëzit, e dyta përsëriten broçkullat e Bllazhe Ristovskit se “shqiptarët janë malësorë të cilët e kanë përzënë popullsinë maqedonase dhe kanë formuar shtetin, këto janë fise të ardhura të cilët nga Perandoria turke, me origjinë janë gegët”, një kaos prej fjalie që as një debil nuk do të kishte mundur ta shkruajë aq keq si e shkruajnë këta njerëz-vegla, e treta ky njeri-vegël e përmend emrin Pjeter Bogdani – Macedone, për të dëshmuar se Pjetër Bogdani e paska shkruar me dorë të vet se paska qenë maqedonas, demek, sllav, e jo shqiptar. Pallavra! A mos keni dëgjuar që maqedonasit e sotëm sllavë të jenë përmendur në histori si të tillë? Asokohe shqiptarët janë quajtur epirotë dhe maqedonas e jo sllavët e sotëm maqedonas. Dhe, kur na paskan qenë maqedonasit dhe serbët katolikë?! Subhan allah! Ruajna zot prej të ligut!

E verteta e titullit “akademik” te Kapllan Resulit

          Nga Sadik ELSHANI


Emrin e Kapllan Resulit e kam degjuar per here te pare qysh ne rinine time te hershme. Kisha degjuar per romanin e tij me titull “Tradhetia”. E dinim qe ishte arratisur nga Jugosllavia ne Shqiperi dhe asgje tjeter. Gjate viteve te studimeve ne Universitetin e Zagrebit, diku nga viti 1980 kam patur rastin qe ta lexoje fshehtas romanin “Tradhetia”. Kuptohet, ky roman ishte i ndaluar ne Jugosllavi dhe leximi i tij ishte nje veprim i denueshem. Por kush e qante koken. Per shkak te permbajtjes antijugosllave te romanit, atehere per autorin kishim simpati dhe emri i tij permendej me respekt. Me vone morem vesh se ai ishte burgosur edhe ne Shqiperi, por askush nuk e dinte arsyen se pse. Dihet se Shqiperia e asaj kohe ishte shume e mbyllur dhe kontaktet e shqiptareve ne te dy anet e kufirit ishin shume te rralla, prandaj edhe lajmet qarkullonin shume rralle. Megjithate, emri i tij ende permendej me respekt. Nga viti 1988 gjindem ne ShBA, pastaj ne Shqiperi ndodhen ato qe ndodhen. Keshtu qe emrin e Kapllan Resulit nuk e kisha degjuar per nje kohe te gjate. Por para disa vitesh, aty – ketu neper shtypin shqiptar dhe ne biseda me njerez degjova se Kapllan Resuli tani ndodhet ne Gjeneve te Zvicres dhe jep deklarata, boton shkrime e libra me tone antishqiptare dhe se e kishte nderruar mbiemrin ne dicka qe perfundon me “viq”. Dicka te tille kisha lexuar edhe ne nje interviste te Ismail Kadarese. Ne fillim m’u duk gati e pabesueshme qe autori i romanit “Tradhetia” te kishte rene ne nivele te tilla, por me vone mora vesh se vertet ashtu ishte. Per kete nuk kam kerkuar asgje ne internet, sepse nuk me ineresonte edhe aq teper.

Para disa muajsh po kerkoja dicka ne internet per disa ceshtje shqiptare, kur ne “Forumin shqiptar” po has ne nje emer, akademik Kaplan Buroviq. Ishte kjo nje interviste e vitit 2003 ne gazeten “Vest” te Maqedonise. Aty ne fillim shkruante se ky akademik i ka botuar mbi 100 libra, etj. U habita, kush eshte ky akademik qe gjer atehere nuk ia kisha degjuar emrin. Si ishte e mundur, kur une i percjell ngjarjet dhe i njoh gati te gjithe studiusit qe merren me ceshtjet shqiptar?! Atehere e kuptova se ky akadmik na qenka vete Kapllan Resuli. Pastaj lexova edhe disa punime tjera, e vizitova faqen e tij te internetit ne serbokroatisht, “Kaplan Burovic – Sajt posvecen licnosti i delu Kaplana Burovica” (shqip: “Kapllan Buroviq – sajti kushtuar personalitetit dhe vepres se Kapllan Buroviqit”). Dhe c’te lexoj aty: zi e me zi per shqiptaret, mohon cdo gje shqiptare, shtremberon, falsifikon historine, kulturen tone kombetare. Shkurt, shqiptaret jane askushi dhe nuk kane asgje. Aty nder te tjera lexoj:
- Shqiptaret nuk kane te bejne as me iliret, as me pellazget.

- Shqiptaret nuk jane vendes (autokton) ne trojet ku jetojne sot. Ata kane ardhur ne shekullin e X-te, ata jane emigrante dhe nuk kane te drejte ta kene shtetin e tyre.

- Serbet, malazezet dhe maqedonet kane ardhur para shqiptareve ne Ballkan.
- Buzuku eshte kroat, Pal Engjelli – malazez, Budi e Kukuzeli – maqedon, Pjeter Bogdani – serb, Noli – grek, e te tjera perralla te tilla.

Kuptohet, per te gjitha pohimet, “tezat” e tij, ai nuk jep referenca, dokumente, ashtu sic e kerkojne kriteret shkencore. As qe ia vlen te diskutohet per keto qe ai shkruan, por thjesht ta ngrene temperaturen. Une u mbusha, si i thone fjales.

Per te vertetuar marrezite e tij, po ndalem vetem te Buzuku. Ne pasthenien e “Mesharit”, Gjon Buzuku shkruan me doren e vete: “U doni Gjoni, biri i Bdek Buzukut, tue u kujtuom shume here se gluha jone nuke kish gja te endigluom en se shkruomit shenjte…” Pra, Buzuku thote ne gjuhen tone dhe e shkruan librin ne gjuhen shqipe – gjuhen tone, gjuhen e tij. Te kuptosh kete nuk ka nevoje te jesh akademik, por vetem te dish te lexosh dhe te kesh mendjen e shendoshe.

Z. Kapllan Resuli ka deshire te theksoje se ka qene student i Profesor Cabejt, por nuk eshte vazhdues i vepres, punes se Cabejt. Perkundrazi, ai i shtremberon tezat dhe rezultatet e punes se Cabejt per t’i perforcuar “tezat” e veta. Me shkrimet dhe qendrimet e tij, Kapllan Resuli po deshmon se eshte nxenes i zellshem dhe vazhdues besnik i vepres se akademikut famekeq, Vaso Cubriloviq. Ne punetorite, ne kuzhinat e tyre te pista antishqiptare, serbomedhenjte kane patur “mjeshter” shume me te zote se “akademik” Buroviqi, por gjithmone kane deshtuar. Shkrimet e “akademik” Buroviqit nuk jane asgje tjeter, vecse perralla antishqiptare per t’i permbushur kenaqesite e qarqeve shoviniste serbe.
Para ca ditesh te panorama.com. al, pata mundesine te komunikoja nepermes komenteve me Z. Kapllan Resulin. Ia permenda ato qe shkrova me lart dhe i thashe se nuk eshte akademik, dhe nese eshte, atehere te na tregoje se anetar i ciles akademi eshte. Ai perseri ngul kembe ne shtremberimet dhe falsifikimet e tij, ben sulme e akuza personale ndaj meje, edhepse nuk me njeh fare dhe thote se eshte anetar i Akademise se Intelektualeve Shqiptare te Shkencave dhe te Arteve me kryetar profesor Skender Rizajn. Thene te drejten u habita, sepse Prof. Skender Rizaj eshte nje historian atdhetar dhe per qendrimet e tija ai ka patur probleme me autoritetet e atehershme jugosllave. Pra, si eshte e mundur qe ne akademine qe ai eshte kryetar, te kete nje akademik si Kaplan Buroviqi. Shkova ne internet (Google) dhe nen ate emertim nuk gjeta asgje te shkruar. Dicka m’u duk e dyshimte, sepse edhe shoqatat me te thjeshta e kane nje faqe interneti (website) e lere me nje akademi. Po sic theksova me lart, per kete akademi nuk e gjeta te shkruar asnje shkronje. Ne internet e gjeta adresen elektronike te djalit te prof. Rizajt, icili vete eshte profesor i historise ne Universitetin e Prishtines. Meqenese nuk njihemi, i tregova se kush jam dhe arsyen se pse po i shkruaj. I bera edhe dy pyetje:
1. “A ekziston kjo akademi dhe a eshte anetar Kapllan Resuli, apo sic njihet tani, Kaplan Buroviq?”
2. “A jeni Ju, ose Profesor Skender Rizaj te njohur me shkrimet plot falsifikime e urrejtje te akademik Kaplan Buroviqit, tematiken e te cilave e ceka me larrt?”

Ai pasi kishte biseduar me babain e tij, prof. Skender Rizajn, me kthen kete pergjigje:

“Sa i perket pyetjes suaj te pare, pergjigja e profesor Skenderit ishte se kjo Akademi asnjehere nuk eshte themeluar zyrtarisht, as ne Prishtine, as ne Tirane e as ne Stamboll. Arsyeja ishte e thjeshte – insinuatat dhe angazhimi i qarqeve antishqiptare, me doren e zgjatur edhe te disa intelektualeve shqiptare (te Kosoves e Shqiperise), e pamundesuan qe ne nisme kete inisiative. E tera cka u arrit te behej ishte nxjerrja ne Stamboll te nje numri te vetem te revistes ne emer te kesaj akademie, te titulluar:Shkencat dhe Artet Shqiptare (shiko ne attachment). Kjo u arrit me vullnetin e disa intelektualeve turq, te cilet moren pjese edhe ne propozimin e anetareve te Keshillit Redaktues te kesaj reviste (shiko ne attachment). Pra ne mesin e tyre figuron edhe emri i Kapllan Resulit, i propozuar, me gjase nga dikush prej kolegeve turq, sepse prof. Skenderi asnjehere nuk e kishte njoftuar personalisht – kisha degjuar per te vetem si emer nga fusha e albanologjise e asgje me shume. Pra, i ashtuquajturi akademik Kapllan Resuli – Buroviqi asnjehere nuk ka mundur ta fitonte titullin akademik nga ajo akademi, sepse Akademia e Intelektualeve Shqiptare asnjehere nuk u themelua e as nuk u regjistrua zyrtarisht. Po te ishte ndryshe, edhe vet Skenderi do te duhej te thirrej akademik, dhe jam i bindur se nje emertim te tille nuk do te arrini ta gjeni askund, as ne libra dhe artikuj shkencor, as ne internet. Me fjale te tjera, ajo qe Resuli – Buroviqi pretendon s’ eshte tjeter pos nje genjeshter dhe falsifikim. Cdokush e din se te qenit anetar i nje keshilli redaktues, qofte edhe te nje akademie te regjistruar dhe me fame boterore nuk te ben akademik.

Sa i perket pyetjes suaj te dyte, prof. Skenderi ma beri te ditur se nuk ka qene dhe nuk eshte fare ne dijeni te asaj cka ka shkruar dhe shkruan i apostrofuari Resuli – Buroviqi.”

Duhet sqaruar per lexuesit, se ne vitet e 90-ta te shekullit te kaluar, prof. Skender Rizaj, si njeri nga njohesit e rralle te osmanishtes, ka punuar ne Arkivat e Turqise ne Stamboll. Prandaj ketu permendet Stambolli.

Per te vertetuar saktesine e pohimeve te mia, kembimin tim elektronik me djalin e prof. Skender Rizajt, ia kam percjellur redaktorit te Diellit.

Z. Kapllan Resuli thote se i ka edhe titujt profesor e doktor, por kur e pyesin se ku dhe kur i ka marre keta tituj, ai thote se i ka marre nga veprat e tij. Por ka nje ecuri se se mirren keta tituj. Kete e di vete, sepse e kam edhe titullin e magjistrit dhe te doktorit te shkencave. Nuk mund t’i japesh vetes tende grada shkenore, sic ben z. Kapllan Resuli. Ne internet ai e ka vene nje vertetim qe e ka kryer fakultetin dhe e ka vene kopjen e nje letre te shkruar me dore ku e njoftojne se eshte zgjedhur anetar nderi i akademise, qe sic dihet tani, nuk eshte themeluar kurre dhe nuk ka ekzistuar kurre. Po t’i kishte edhe keto diploma, ai do t’i kishte ekspozuar ne internet. mund te them edhe shume gjera te tjera, por nuk ka nevoje te zgjatem me teper.

Po them me sinqeritetin me te madhe, se kur jam duke i shkruar keta rreshta, po ndiej dhimbje njerezore per autorin e romanit “Tradhetia”. Por kur lexon shkrimet e “akademik” Kaplan Buroviqit, nuk mund te rrish pa reaguar ne kete menyre. Akademiket duhet te jene ndricues, te rrezatojne vlera njerezore dhe jo te perdhosin historine, kulturen, vlerat e nje kombi, sic ben “akademiku” Buroviq me kombin tone. Jeta private e Kapllan Resulit nuk me inereson fare, por me inereson saktesia, ne kete rast, pasaktesia e shkrimeve te tij pa kurrefare kriteri shkencor e faktik. Prapa shpines po e ndiej pranine e atij Sadik Elshanit te para 35 – 40 viteve, atij lexuesit te atij romani, i cili po shikon i habitur dhe nga levizjet e fytyres sikur po thote: “C’u be, c’eshte kjo?! Vertet, c’u be, c’eshte kjo?! Ku eshte dinjiteti, integriteti moral, intelektual, shkencor e njerezor?! Kam respekt per moshen e Z. Kapllan Resulit, por kam respskte edhe per te verteten – e dua kombin tim, e dua vendin tim. Nuk do te lejojme askend qe te na shtremberoje e falsifikoje historine, kulturen tone dhe te na perdhose vlerat tona kombetare e njerezore!

Sadik Elshani, Philadelphia, 28 shkurt, 2015

Shenim: Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

HARRY BAJRAKTARI: “NJË ÇEREK SHEKULLI PËR ÇËSHTJEN E KOSOVËS NË WASHINGTON”

NGA MUHAMET MJEKU


Tash po sa ka dalë nga shtypi libri i Harry Bajraktarit me titull ”Një çerek Shekulli për çështjen e Kosovës në Washington”, botuar nga “Albanian Media Grup” në SHBA.

Libri u kushtohet atyre që, brez pas brezi, u sakrifikuan për lirinë dhe Pavarësinë e Kosovës.
Në këto shkrime dominon tematika: Washingtoni dhe shqiptarët e Amerikës për Kosovën, Shqipërinë dhe trojet tjera etnike, nëpërmjet takimeve me personalitetet të larta amerikane, komente, intervista, letër shkëmbime dhe diskutime të Harry Bajraktarit, prej se kur erdhi në Shtetet e Bashkuara të Amertikës.

Në këtë vëllim janë botuar edhe shkrimet dhe intervistat e autorit të publikuar në gazetën “Illyria”, në “Bota Sot”, në gazetën “Dielli” të Vatrës, në 55 , “Panorama”, “Telegraf”, “ Lajm” , dhe në disa gazeta e revista të tjera në Kosovë, Shqipëri dhe Maqedoni. Këtu gjen aktivitetin e shqiptarëve të Amerikës nga vitet e 90-ta në të sotmen që kryesisht ka të bëjë me lirinë dhe pavarësinë e Kosovës dhe me demokratizimin e Shqipërisë. Në libër ndodhen edhe disa intervista të Harry Bajraktarit, dhënë gazetave të ndryshme si dhe letra përshëndetëse, dërguar personaliteteve politike, njerëzve të kulturës dhe klerikëve.

Harry Bajraktari, krahas aktivitetit të tij si veprimtar, në vitin 1991 themeloi edhe gazetën “Illyria” dhe nga atëherë filloi t’i botojë shkrimet e tij në gjuhën angleze dhe shqipe, ndërsa më vonë vazhdoi të publikojë edhe në disa gazeta në Kosovë, Shqipëri dhe Maqedoni. Nëpërmjet këtyre shkrimeve dhe letrave dërguar personaliteteve amerikane, si dhe në bashkëpunim me miqtë e tij amerikanë dhe me shqiptaro-amerikanët, z. Bajraktari, afirmoi në mënyra të ndryshme çështjen kombëtare në Washington. Lexuesi do të ketë rast të njihet për takimet e tij me ish presidentin Clinton, Hilary Clinton, Holbrooke, Joe Biden, Bab Dole, Eliot Engel e figura të tjera amerikane, si dhe me takimet e tij me Dr.Ibrahim Rugovën, Dr. Sali Berishën, me politikanë e intelektualë të tjerë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi dhe Lugina e Preshevës. Gjithashtu janë prezentuar edhe disa nga takimet e tij me njerëz të kulturës dhe artit. Në këtë kontekst ai u takua edhe me Bianca Jagger, aktore dhe aktiviste e njohur për të drejtat e njeriut, ish bashkëshortja e Michael Philip “Mik” Jager, njëri nga themeluesit e famshëm të Roling Stones. Në vitin 2006 presidenti George Bush i dha mirënjohje Harry Bajraktarit për shërbim dhe pjesëmarrje qytetare për shtetin amerikan.

Në këtë shënim po paraqesim një fragment nga ky libër:

“Amerika të jep mundësi të ngritesh ekonomikisht, të ndjehesh i barabartë me gjithë të tjerët, të shkollohesh dhe të gjesh profilin tënd, si asnjë vend tjetër në botë. Prandaj, Amerika s’ ka qenë ëndërr vetëm e shqiptarëve, por edhe e shumë popujve të këtij planeti të hequr keq. Vetëm në një demokraci e tillë mund të realizosh synimet e tua. Amerika na krijoj kushte dhe mundësi, kurse ne me punë të përditshme realizuam të mira materiale. Me këto të mira ngritem vetveten, ndihmuam atdheun dhe njerëzit tanë në Kosovë. Mendoj se pa këto mundësi ekonomike dhe pa një sistem të tillë demokratik që ka Amerika, nuk do të kishim shumë vullnet për t’ ju përkushtuar vlerave esenciale të kombit.

Mbi këtë bazë kemi vepruar, dhe kështu po veprojmë edhe sot për të qenë pranë vetvetes dhe popullit shqiptar gjithandej në Ballkan”.

Llibri është ilustruar me fotografi nga takimet e tij me personalitetet të larta të Amerikës dhe botës nga Bill Clinton tek kryetari i Izraelit Shimon Peres dhe ndahet në 15 kaptina.Vija ndarëse e një kaptine në tjetrën nuk nënkupton edhe tematikën e njëjtë të shkrimeve.

Libri i Harry Bajraktarit “Një çerek shekulli për çështjen e Kosovës në Washington” është botuar me një dizain dhe teknikë të përsosur dhe ka 365 faqe. Të gjitha fotografitë janë me ngjyra, ndërsa në kopertinë është ndërtesa e Konkresit amerikan në Washington DC.

Shënim: Sot, e Premte 27 Shkurt, autori Harry Bajraktari dërgoi për bibliotekën e Vatrës, dy kopje të librit. Në bibliotekën e Vatrës ruhen libra që prej 103 vitesh. Në të janë ruajtur dhe librat origjinalë të Fan S Nolit, Konicës, Cekrezit etj. Faleminderit!

Mëhill Velaj: “100 rrënjë të gjethit bohem” (Antologji poetike për Tahir Deskun), Stamford CT, 2012.

Nga Mikel GOJANI

Mëhill Velaj, krijues letrar, i cili jeton dhe vepron në Amerikë, përkatësisht në Stamford CT të këtij vendi. U lind në Gllogjan të Pejës, Lugu i Baranit, më 1957. Ka mbaruar studimet e larta, SHLP-në në Prizren, ndërsa Fakultetin Filologjik – degën e Gjuhës dhe letërsisë shqipe në Universitetin e Prishtinës. Për afër dy dekada ka punuar mësimdhënës në shkollën e vendlindjes. Është anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro – Amrikan, që prej themelimit të saj. Një kohë ishte edhe nënkryetar i kësaj shoqate. Po ashtu Velaj është edhe anëtar i Shoqatës së Artistëve Internacional (International Artists and writers Association (IWA), me seli në Ohio, SHBA dhe anëtar i Shoqatës së Poetëve të Botës (World Poets Society), me qendër në Larisa, Greqi.

Në letërsinë shqipe njihet si i cili ka lëruar në shumë zhanre të letërsisë shqipe, në poezi (për të rritur dhe fëmijë), publicistikë, eseistikë etj. Deri më tash ka botuar afër njëzet libra në këto zhanre letrare. Librat e tij janë përkthyer dhe botuar në disa gjuhë të huaja, si në gjuhën angleze, frënge etj.
Kohë më parë ky krijues letrar ka botuar një libër, antologji poetike për Tahir Deskun, njërin nga poetët më të afirmuar dhe më kualitativë në Kosovë dhe letërsinë shqipe përgjithësisht.

Libri i Mëhill Velajt, “100 rrënjë të gjethit bohem”, është një përzgjedhje krijimesh nga autorë të ndryshëm nga gjithë bota letrare e hapësirave shqiptare, Kosovë, Shqipëri, Maqedoni, Kosovë Lindore, Mal të Zi, si dhe nga diaspora në Europë dhe Amerikë, që i kushtohen poetit, publicistit, eseistit dhe reporterit të luftës së UÇK-së, Tahir Desku.

Kjo përzgjedhje krijimesh nga autorë, si Mhill Velaj, Ali D. Jasiqi, Abdullah Zeneli, Agim Desku, Angjela Peza, Agim Gashi, Alma S. Zyberi, Adnan Mehmeti, Ardiana Desku, Andrea Danglli, Arbnore Z. Abazi, Agron Mirdita, Bardh Frangu, Doresa Rraci, Ardiana Desku, Dedë Elezaj, Dije Mengjiqi, Drilon Mulliqi, Ejup Ramadani, Fatmir Terziu, Faik Xhani, Fatime Kulli, Frrok Kristaj, Flamur Maloku, Gani Qarri, Gjon Neçaj, Hajdin Morina, Halil Haxhosaj, Haxhi Metaj, Ilir L. Spata, Izet Abdyli, Jehona Gashi, Jessica Mulliqi, Jorgo S. Telo, Julia Gjika, Jusuf Lushaku, Kujtim Mateli, Keze K. Zylo, Kozeta Zavalani, Lulzim Logu, Mahir Morina, Lavdim Dushi, Musa Racaj, Marslinda Bajrami, Murat Gashi, Namik Selmani, Naim Kelmendi, Neki Lulaj, Përparim Hysi, Pal Ndrecaj, Raimonda Moisiu, Ruzhdi Berisha, Riza Lahi, Rita Salihu, Rrok Berisha, Sadri Kastrati, Sabit Rrustemi, Sefeme fetiqi, Shpresa salihu, Shaqir Krasniqi,Venka Capa, Xhemil Bytyqi, Vilson Culaj, Xheladin Mjeku, Xhemajl Rudi, Xhelal Tetaj, Zef Përgega etj.

Poezitë e mbërthyera brenda kopertinave të këtij libri janë të organizuara sipas një kriteri tematik. Nëse nënkuptojmë me temë konceptimin poetik ose motivin poetik, në strukturimin e të cilave ndihet dora e botuesit kompetent, i cili ka mënyrën dhe parimet e veta në evidentimin e vlerave të krijimtarisë që merr përsipër të prezantojë. Kështu ky vëllim poetik ndahet në 6 kapituj: Legjenda e re e Rozafës, Simfonia e qyqes për jetën, Pak gjurmë në dheun e Dardanisë, Në yjësinë e engjëjve të lirisë, Dallgët e Kronit të Mbretit dhe “Me zemër Shqipërie e lot Kosovë. Librit po ashtu i paraprin një prolog, përkatësisht një fjalë paraprake, edhe një parathënie informuese dhe mjaft të domosdoshme nga Hajrije Desku, e shoqja e T. Deskut dhe e krijuesit Mëhill Velajt, përzgjedhës i poezive për botim.

Libri i autorit Mëhill Velaj, “100 rrënjë të gjethit bohem”, hapet me poezinë e poetit Tahir Desku, të cilit edhe i kushtohet ky libër. Poezia titullohet: “Kam mundur të vdes”:

Sa e gjatë kjo pushkë,
Që po më bën hije mbi kokë
Te ky shkëmb, ku po e shkruaj
Këtë varg.
Kam mundur të vdes
Për shembull në Beverli Hills
Në Londër, Paris a në Barcelonë,
Bulevardeve të Evropës, të Amerikës,
Mes gjinjve të vashave,
Rimave dhe vrimave.
Kam mundur të vdes larg.
Bukur po vdes,
Tek ky shkëmb

Në këtë varg. (Fq. 5)

Në fjalën paraprake të këtij libri, Hajrije Deskut, pohon se kur Tahir Deskut i filloi prejardhja e dashurisë 20 vite më parë, duket që që atëherë paska filluar për mua prejardhja e kësaj dhembjeje, por nuk e paskam ditur. “Tani, pohon znj. Desku, pas kaq kohësh, e kuptoj mirë se kur miku im bohem hyri në botën e poezisë, qenka bërë sa e pashmangshme, po aq e patjetërsueshme kjo ndjenjë. Dhe, miku im nuk do lot, aq më pak kur ai i arrin kufijtë e përjetësisë, edhe si njeri, edhe si artist. Asnjë pritë nuk e vdes as njeriun, as artistin. Që me idenë e asaj prite, edhe njëri, edhe tjetri nisin një jetë tjetër, jetën e kujtimit. Prandaj, nuk thuhet kot se njeriu vdes dy herë, herën e dytë kur harrohet. Ajo do të ishte veçse një vdekje e bukur ose e domosdoshme për të qenë i pavdekshëm: Nuk është njësoj të vritesh në art si në pritë./ Mjer ai që nuk vritet të paktën një herë në ditë”.

Ndërkaq, autori Velaj, në fjalën e tij shprehet: “Ne shokët e Tahir Deskut, miq e poetë, u bëmë bashkë në këtë libër që bohemit tonë të pandreqshëm t’i ngremë përmendoren me simbolikën e Markquezit mbi simbolikën e vetë Deskut. Dhe, ne me 100 poezi po i vrasim vetminë edhe atij, edhe vetes sonë, duke ushqyer me aq rrënjë atë gjethin që vetë ai po e kërkonte të vdiste në të. Dhe, Tahir Desku u bë kështu i vetmi poet i botës që zgjodhi gjethin për shirat e vdekjes.

Dhe, në këtë shtrat po përkundet një engjëll lirie. U përpoqëm të bëjmë të përkundet edhe në çdo shkronjë të vargjeve tona, duke u munduar ta portretizojmë sa jetën, po aq edhe pasjetën e tij. Sa poet, secili e kemi ndjerë edhe si luftëtar lirie dhe si reporter të luftës. Si në vargjet tona, po ashtu edhe në male po i qeshte lirisë. Po aq e kishte të fortë edhe frikën se nuk do ta jetonte atë. Fatkeqësisht, i doli ashtu. Dhe, i mbetën vargjet pa thënë: “Ja, e shihni se nuk vdiqa larg,/ Te Kroi i Mbretit gjeta gjethin,/ Pa e thënë edhe ndonjë varg…”

Siç vërehet nga prezantimi i këtyre poetëve (në mesin e tyre edhe emra të njohur në poezinë shqipe), duhet të besohet se libri,”100 rrënjë të gjethit bohem”, të përzgjedhësit Mëhill Velaj, duhet të besohet sa ka dalë një libër me vlera letrare, e cila mund t’i prezantohet lexuesit shqiptar. Krijuesi Velaj, ka bërë një përzgjedhje autoriale të mirë, mirëpo siç shprehet edhe përzgjedhësi Velaj, se është i vetëdijshëm se jashtë kopertinave i kanë ngelur edhe shumë poetë e krijues të merituar, të cilët për arsye të ndryshme nuk janë përfshirë në këtë libër tematik.

Poezitë e prezantuara të këtyre autorëve në këtë vëllim poetik së pari sjellin autenticitetin e fjalës së tyre, dëshmojnë rrugën e evolimit të vargut të tyre, problematikën që marrin për shqyrtim, në këtë rast prezantimin si vegim drite të figurës së poetit me vlera dimensionale, Tahir Desku.
Kjo poezi reflekton mjaft nga tradita e poezisë shqipe në figuracion, me të cilën ngjizet bota motivore dhe artistike, por kujtimet e vetëdijshme përmes trazimeve të imazheve që ngërthen motive prekin thellësinë e esencës së tematikës.

Mbrëmë foleja e maleve rënkoi,
Vdiq fshatari fytyrëlavër nga rropatjet,
Toka hapi kraharorin e mortajës,
E përpiu atë trup të zhgarrnuar,
Të vajtuar me lot të vajtoreve.
Rrugët u dridhen prej fëmijëve të zverdhur,
Mbeten bimë të tubuara në harresë djerse e gjaku,
Në flokët e blertë të vocërrakëve u derdh malli
Në vatër dashurinë e mori peng.

(Ali D.Jasiqi, Poezia: Rënkim, fq. 62.

Poezitë të këtij vëllimi poetik, ndjehet natyra e fjalës së ngjeshur, si një mënyrë të krijuari dhe të shijuari të bukurisë së saj. Megjithatë, lakonizmi nuk mëton ngushtimin e këndvështrimeve, por gjetjen e thelbit të çastit poetik, të situatës emocionale, të karakterit, që skicohet kryesisht me anë të gjetjes dhe pranëvënies së skajeve të së njëjtit motiv.

Përveç këtyre autorët e pëlqejnë të përdorin figurat stilistike, sidomos metaforën, që i japin fuqi vargut. Në disa poezi ndihet përpjekja e autorëve për të dhënë thelbin filozofik të motivit që kanë marrë për shqyrtim, ata merren me qenien, kuptimin e ekzistencës së saj në mënyrat e tyre, duke i shtruara tezat filozofike, mirëpo edhe duke i dhënë kuptimin motivit, përkatësisht duke përçuar mesazhet shumë kuptimplote dhe të një rëndësie shumëdimensionale.

Libri “100 rrënjë të gjethit bohem”, i Mëhill Velajt, është një kontribut i përgjithshëm i sistematizuesit të tematikës në shqyrtim, një ndihmesë serioze dhe i domosdoshëm për të ardhmen, për gjithë ata që dëshirojnë të merren me këtë figurë të rëndësishme të letërsisë, T. Deskun.

Ky angazhim i Velajt është fryt i punës së palodhur mirëfilli krijuese dhe intelektuale në shërbim të letërsisë shqipe, për një shkrimtar tepër të rëndësishëm të letërsisë dhe kulturës shqiptare, të cilit studiuesit me siguri se në të ardhmen do t’i rikthehen pa dyshim dhe figura e vepra e tij do të jenë objekt shqyrtimi dhe studimi, ndoshta edhe më shumë së ç’mendohet tani për tani.

Libri i Mëhill Velajt, “100 rrënjë të gjethit bohem”, është një vlerë e padiskutueshme, që kontribuon në njohjen edhe më nga afër të vlerave letrare, publicistike, eseistike dhe zhurnalistike të Tahir Deskut, krejt këto vlera prezantohen përmes vargjeve që autorët e librit i kanë krijuar.

Mrika Krasniqi Best Human Artist 2015

Nga Rexhep Myftari dhe Drita Ramadani

NEW YORK CITY : Mrika Krasniqi eshte vleresuar me cmimin Best Human Artist 2015 nga Komiteti Europian i Artistave Hebrenje ne Paris (EJCP). Ky event mbahet cdo kater vjet dhe kete vit ka ndare 12 shperblime per artistet europian te te gjitha gjinive te cilet kane kontribuar ne promovimin e te drejtave te njeriut.

Me kete rast, komiteti ka vleresuar producenten dhe regjisoren Mrika Krasniqi me Best Human Artist 2015, per aktivitetin e saj kushtuar promovimit te te drejtave dhe lirive te njeriut duke iu referuar punes se saj si producente dhe regjisore ne shume projekte, si;

“Toka e Kelmendit”2007 ne te cilin eshte promovuar toleranca fetare ne tokat shqiptare, me pastaj dokumentari “Fisniket e Botes” 2009 ku flet per shqiptaret te cilet kane shpetuar hebrenjte gjat holokaustit, dokumentari “Goli Otok” 2010 iu kushtohet te burgosurve politik ne ish Jugosllavi dhe lufta e tyre per liri, “4 oxhaqe” ruajtja e ambientit, “Ti nuk je vetem” promovon te drejtat e femijeve me sindromin Down dhe se fundi dokumentarin “Ushtari” 2014 qe iu kushtohet te gjithe atyre ushtareve qe ia dedikojne jeten e tyre kauzes me te drejte Lirise. “Soldier” (Ushtari) ishte dokumentari qe permushi besimin e komotetit per te vleresuar Mrika Krasniqi me kete cmim kaq prestigjioz per artistet europian.

Filmi dokumentar i titulluar ‘SOLDIER’ flet per nje ushtar te UÇK-se, shtetas Gjerman i cili pas luftes ne Kosove po vuan denimin me 20 vjet Burg. Filmi portretizon historine e ushtarit te UÇK-se i cili po te mos ishte politika e Prishtines e till siç eshte nje ushtar sikur Protagonisti ne Dokumentar nuk do te mbahej mbyllur por do te konsiderohej Hero i Shqiptarve te Kosoves.

Mrika Krasniqi edhe perkunder faktit se mori nje shperblim te çmuar kishte ndjenja te perziera gezimi dhe hidherimi, nuk e perjetonte shperblimin sepse siç thot ajo “Tere koha me kaloi duke biseduar me njerez per ate se cfare po ndodh ne Kosove.

Disa here u mbusha me lot dhe u ngulfata nga shembujt e k’qinje qe iu referoheshin shqiptareve. Me vinte turp nga ato qe degjoja por nuk ipesha se nuk doja te shahej e fyhej asnje Shqiptar, prandaj mbroja me kembngulje njerezit e mi. E mora cmimin dhe i fola disa fjale, duke dashur qe me dinjitet te perfaqesoj vendin tim. Derisa flisja mu duk se ne syt e te gjitheve une isha thjesht nje nga shqiptaret e kampeve te Hungarise”

Ajo megjithate mbetet falenderuese per te gjithe ata qe i ndihmuan ne realizimin e filmit si dhe ata qe mundesuan rrugetimin ne Paris por edhe Komitetin Europian te Artistave Hebrej te cilet ia ndan kete shperblim te çmuar.

Mrika Krasniqi njeherit eshte Drjetoresha e Albanian Film Week ne New York.

Letërsia e vërtetë dhe pehlivanët e letërsisë

   Nga Raimonda MOISIU


E thënë që në fillim ajo ç’ka shqetëson sot letërsinë shqiptare është mungesa e theksuar e shkrimeve të kritikës letrare, për të njohur vlerat e vërteta të shkrimtarëve të vjetër e të rinj, të përfshira në gamën e gjerë në të treja gjinitë; prozë, poezi dhe publicistikë..Kemi sot të vetquajtur shkrimtarë të cilët shkruajnë fjali e paragrafë “të mrekullueshëm”, por nuk kanë asnjë ide si t’i renditin ato së bashku në një rrëfim apo si t’i bëjnë personazhet e veprës të vijnë realë e jetësorë. Të shkruara mjaft cekët, një drejtshkrim gjuhësor analfabet, nën nivelin e mesatares letrare e artistike, jepen më shumë pas sasisë së faqeve, se sa pas cilësisë artistike e letrare, vetëm e vetëm për të fituar imagjinaren – statusin e reputacionit të një shkrimtari të madh, “të talentuar”, të një “poeti të shquar”. Këta janë autorë të importuar nga sindroma karrieriste e përfitimit të famës e parasë, pehlivanët e letërsisë. Verbohen aq shumë nga kjo famë dhe të bëjnë emër, sa nuk kursejnë as financat e tyre ta blejnë reputacionin dhe karrierën si shkrimtarë, bilës kanë guximin shkojnë deri aty sa të vetëquhen “gjeni”. Kjo racë krijuesish janë fenomene groteske paralajmërojnë vulgaritetin dhe mediokritetin në letërsi, injorancën dhe paditurinë, vetëgjymtimin dhe vetëvrasjen intelektuale të shoqërisë, skllavërinë shpirtërore dhe krijuese të talenteve që ripërcaktojnë karakterin e dyfishtë të udhës së artit dhe letërsisë artificiale, realitetin mjeran të kësaj lloj letërsie. “Krijuesë”, që nuk kanë asgjë të freskët apo të re për të rrëfyer. Pse ndodh kjo? Ngaqë kemi letërsi jo cilësore e artistike, artificiale, dashuri të rremë, vetëkënaqësi mediokre, plagjiaturë e naivitet letrar. Sepse ata janë të vetëdijshëm në mediokritetin dhe melagomaninë e tyre që përfaqësojnë kokëboshësinë nën kurorat e famës e lavdisë. Unë mendoj se janë nga ata shkrimtarë që kanë bërë para me shkrime dhe kjo mendojnë se i ka bërë profesionistë! Por “niveli monetar” nuk do të thotë asgjë në lidhje me nivelin letrar, artistik dhe standardin e krijimtarisë së tyre, por që gjithsesi për të fituar “shpërblime letrare” dhe “monetare”, që unë do i konsideroja të një niveli poshtë mesatares, libra absolutisht mediokër. Pra jemi në një antitezë të freskët në këtë periudhë të antitezave dhe absurditetit më të madh, në planin e vlerësimit dhe kritikës letrare të kohës, në evidentimin e vlerave të vërteta letraro-artistike për mrekullitë, letërsinë, artin e të shkruarit dhe atë në përgjithësi. Po kërkohet më shumë “nivel monetar”..dhe jo artistik! Kemi parë gjithë dukurinë e një libri duke u bërë edhe “best-seller” apo fituar edhe cmim të madh. Shumë pak prej tyre kanë pika të vërteta artistike dhe vlera letrare, por kjo nuk ka rëndësi për ta sepse kenaqin oreksin e tyre vulgar “shpërblim letrar”, dhe ushqejnë krijimin në nivel monetar.Si gjithmonë krijime gjen mjaft-por kokëboshësinë, –justifikimet përpiqen ta bëjnë atë që nuk është asgjë më shumë se një koncept intelektual, se nuk gjenin mënyra më delikate e të mëncura për ta bërë atë një krijim të vërtetë në nivel cilësor, letrar e artistik. Ka mjaft poetë e shkrimtarë, që me grintën e mençurisë, talentit, profesionalizmit dhe fuqisë shpirtërore përcjellin krijimtari të mirëfilltë letraro – artistike dhe përcaktojnë denjësisht letërsinë më të mirë në nivel letrar e cilësor të viteve të fundit në atdhe dhe emigracion. Ky është edhe një apel, për krijuesit dhe artistët e vërtetë të vendit tonë, të cilët kanë ç’të flasin e të mos heshtin rreth dramës shqiptare, duke u shkundur nga gjumi nën “kurorat e lavdisë”. Vemë re se prurjet në letërsi janë të shumta, shtëpitë botuese të shumta, të cilat tashmë janë bërë në modë, duke e trajtuar literaturën, sikur të jenë mallra me shumicë, në një mjet përfitimi material,financiar dhe më shumë gjasa për përfitim moral e intelektual. Mendimi im është për një lloj të caktuar të botimit të veprave, pra ngritja e një bordi letrar, ku kritika letrare të jetë parësore apo ngritjen e shtëpive botuese të organizuara. Botuesit janë biznesmenë njëlloj si bizneset në profesione të tjera. Ata nuk janë filantropistë, ata janë aty për të fituar para. Shkrimtarët e rinj duhet të jenë të durueshëm, sepse praktika i bën të përsosur. Nuk duhet të mendojnë se gjithçka që shkruajnë është mjaft e mirë për botim. Pra, kur them se shkrimtarët e rinj duhet të jenë të durueshëm nënkuptoj që ata të botojnë veprat e tyre kur ato janë vlerësuar nga një bord letrar apo kritika e kohës për cilësinë dhe nivelin letrar e artistik, dhe botuesit do të konkurrojnë pas tyre. Shkrimtari Stefan King i ndante shkrimtarët në katër kategori biles shkoi e më tej, ai vuri fotot e tyre në një piramidë: ku binte në sy që shumica e tyre ishin në kategorinë e fundit. Ai thoshte se askush nuk mund të bëhet nga një shkrimtar i keq në një shkrimtar i aftë dhe nuk mund të bëhet nga një shkrimtar i mirë në një gjeni! Por vetëm me përpjekje dhe përkushtim, bëhet nga një shkrimtar i zoti në një i mirë. Shkrimtari kurrë nuk duhet të jetë i kënaqur me atë që shkruan, por ai duhet ta respektojë atë si ai fetari që respekton fenë e tij. Të jesh krijues sot i çfarë do lloj gjinie nuk është luks, është mëse njerëzore. Edhe diçka tjetër; shkrimtari i vërtetë bën kompromis vetëm me artin e për artin, përpiqet të qëndrojë sa më shumë larg politikës. Shkrimtari, artisti, poeti nuk është partizan i politikës dhe synimi i letërsisë nuk është kritikë apo reformim shoqëror. Një shkrimtar,artist apo poet mund të ketë pikëpamjet e tij politike, por këto pikëpamje kurrsesi domosdomërisht nuk duhet t’i manifestojë në krijimin e tij letrar e artistik. Shkrimtari, artisti e poeti duhet të jetë vetvetja, brenda brishtësisë së individualitetit të tij. Duke e shikuar nga ky këndvështrim shkrimtari,artisti e poeti e dinë se letërsia nuk është armë për kritikë, por një dëshmi për ekzistencën. Një shkrimtar apo artist është dëshmitar për kohën e tij, dhe letërsia përbën një dëshmi të gjallë për njerëzimin. Shkrimtari, artisti e poeti e di se letërsia, vargjet poetike, peneli i piktorit janë më reale se historia, e cila është shkruar e shkruhet nën ndikimin e pushtetit politik.Dhe pena e peneli i botës së artit bën kompromis vetëm me idealin e lirisë, patriotizmit e dashurisë njerëzore. . Të shkruarit është ndjenjë e fortë e brendshme që ka një kundërshtar të madh, që vjen e rritet përditë, -të konsideruarit zanat. Sepse një shkrimtar nuk është i ndryshëm nga një murator apo shofer autobusi. Secili prej tyre vepron me disiplinë. Oscar Wilde ka thënë se të shkruarit është 10% dhunti, aftësi apo talent dhe 90% disiplinë. Pra edhe shkrimtarit, njësoj si punë e atyre që përmenda pak më lart, -i duhet disiplinë për të shkruar. Kjo nuk është detyrë e lehtë. Kërkon vetmi, përkushtim dhe i izoluar larg shoqërisë. Do kurajo, guxim dhe vullnet për ta bërë atë. Në kuptimin se; shkrimtari gjatë procesit të të shkruarit nuk është vetvetja, por është dikush tjetër.

ERMIRA BABAMUSTA:Vlerësimet nga Kongresi Amerikan dhe Presidenti Obama, momente historike të jetës sime.

Ermira Babamusta with Senator Harry Reid, Washington DC, 2013

INTERVISTOI: FADIL SHEHU-FLORIDA



Ndjehem shumë i kënaqur që këtë intervistë po e zhvilloj me ju Ermira Babamusta. Ju jeni angazhuar në aktivitete diplomatike-politike, eksperte e punëve të jashtme dhe shkrimtare. Nëse do të ktheheshit në retrospektiv, si do i kujtonit vitet e fëmijërisë dhe adoleshencës në qytetin e Kavajës, ku ju jeni lindur?

Faleminderit për këtë mundësi, Fadil. Nga fëmijëria ruaj kujtime shumë të bukura, që nga çerdhja, ku kam patur mamin edukatore, deri në momentet e shkollës fillore“24 Maji”, tani “Rilindja”.

Falenderoj përkushtimin e mësuesve të talentuar,Besnike Dollia, Nazmie Dimri,Tafik Biturku,Ismail Biturku, Ramazan Hushi, drejtorët e shkollës Xhavit Bygjymi dhe Xhavit Hylviu. Falë përkushtmit të mësuesve, Lëndina Dollia dhe Fatbardh Kanapari, kam marrë pjesë në shumë konkurse në bazë qyteti në matematikë dhe letërsi, ku jam vlerësuar me disa çmime. Mbarova shkëlqyeshëm tetëvjeçaren, me nota 10-ta. Më pas vazhdova studimet në shkollën e mesme të gjuhëve të huja dega anglisht“Asim Vokshi” në Tiranë.

Ndërkohë, kur ju vazhdonit shkollën, muarët vendimin për tu larguar në SH.B.A. Ishte kjo një zgjidhje e duhur për ju dhe familjen tuaj?

Në vitin e tretë më doli e drejta e studimit për në Amerikë.Vitin e katërt të shkollës së mesme e mbarova në Amerikë me notat më të lartë, GPA 4.00, ku kam fituar shumë medalje në shkallë kombëtare për matematikë,spanjisht,literaturë,fituese e Eagletoun Highschool Quiz Bowl, fituese e kampionatit, etj. Kisha fatin të marrë shkollimin në një sistem edukativ kaq të lartë dhe të zhvilluar si ai amerikan, falë punës dhe mundimit tim, prindërve të mi të dashur, dhe mësuesve të mi në Shqipëri dhe Amerikë.Çmoj vlerën shqiptare, që zhvillon shumë herët tek fëmija aftësitë për njohuri, ambicie, konfidencë me anë të konkurimeve dhe aktiviteteve dhe e përgatit nxënësin për të qenë sa më i mirë në të gjitha fushat që të ofron jeta.Vlen të theksohet që në Shqipëri mësimi i gjuhës së huaj inkurajohet që në fillore, gjë që nxit zhvillimin dhe inteligjencën e fëmijës, që në moshë të vogël. Sistemi shqiptar dhe amerikan i edukojnë nxënësit të jenë të aftë, konfidentë, konkurues dhe të synojnë të jenë më të mirët.

Ju nisët studimet në universitetin më prestigjioz në botë, Harvard. Si ndiheshit si studente shqiptare para pedagogëve, disa prej të cilëve të njohur në nivele të diplomacisë amerikane?

Më vjen shumë mirë që përfaqësova Shqipërinë dhe Kosovën si dhe universitetin tim WVU, në programin e Harvardit. Në gusht 2013 aplikova për programin e çertifikatës për kursin, Strategjia dhe Sigurimi Kombëtar Amerikan, që ofrohet nga shkolla e qeverisë Kenedi në Harvard. Ky program u zhvillua nga dy universitetet më të mira në botë, Harvadi dhe MIT i Maseçusets, ku studiuan studentë të ndryshëm nga bota. Nga mijëra konkurentë, unë isha zgjedhur si një nga 500 fitueset që u pranuan të jenë pjesë e këtij programi, shumë kërkues dhe i një niveli shumë të lartë. Madje nga 500 persona që fituan, vetëm 290 arritën ta përfundojnë atë me sukses, bashkë me mua.Ne, na u akordua çertifikata e mjeshtërisë në Sigurim Kombëtar dhe Strategji. Këtë program e kryeva njëkohësisht kur po kandidoja për doktoraturë në Shkenca Politike tek universiteti WVU në Uest Virxhinia. Pata shansin të jem pjesë e programit dhe të punoj me të njohurin, Profesor Graham Allison,drejtor i qëndrës për shkenca dhe punë të jashtme “Belfer Center”. Ka punuar si këshilltar special për sekretarin e mbrojtjes gjatë presidentit Regan, dhe asistent sekretar i mbrojtjes për politikë dhe plane për presidentin Klinton. Ka fituar çmimin e lartë civil nga departamenti i mbrojtjes dhe ka publikuar shumë libra shkencor në lidhje me politikën si “Esenca e Vendimeve”, etj. Ndërsa profesor David Sanger, korespondent kryesor i Uashingtonit për “Nju Jork Tajms”, fitues i çmimit “Pulitzer”, ka botuar disa libra dhe jep mësim në “Harvard” për politikë publike. Ndërkohë Prof. Dr. Derek Reveron është drejtor i Strategjive të Sigurimit dhe Drejtori i Kolegjit “US Naval War College” në Nju Port. Secili prej tyre ka dhënë një kontribut të madh në mësim, duke na mësuar nga përvojat e tyre në politik.

Keni përfunduar studimet shkëlqyeshëm, madje keni kryer me sukses master për shkencat politike“Administrim publik”,studimin e avancuar për “Diplomaci OKB” dhe doktoraturën në Shkenca Politike. Pretendoni se tashmë keni arritur gjithçka?

Universitetin e lartë e bëra në Ualdorf Kollege, me arritje të dalluara dhe isha në listën e studentëve të nderuar në “Dean’s honor roll”. Fitova çmimin Hanson Award, si dhe bursën e paqes “Ponberg për Shkenca Politike dhe Histori”. Kur përfundova universitetin pata nderin të punoj në Uashington DC. për Senatorin, Tom Harkin në sektorin politikë ndërkombëtare, për të cilin kam respekt të veçantë. Kam kryer dy mastera. Masterin e parë e përfundova në degën “Administrim Publik” nga universtieti MSU në Minesota dhe fitova bursin e paqes në shkenca politike,“Dr. John Scherzer Scholarship” nga Uashington DC, si studente e dalluar me aspirata për lidere dhe kontribut ndërkombëtar; si dhe bursën e plotë të shkollimit nga Instituti i Paqes “Kesel Peace Institute”, që më akordoi më vonë si “Gruaja Ndërkombëtare e Kurajos”. Pata sërish nderin të rikthehem në Kongresin Amerikan, duke punuar për Kongresmenin e nderuar Mark Kenedi, në zyrën e tij në Uashington DC. Ndërsa në universitin LIU në Nju Jork, kam kryer dy programe universitare: Masterin e dytë në shkenca politike si dhe programin e avancuar të nivelit “graduate” për diplomaci të OKB-së.. Kam jetuar në Nju Jork që nga 2006, ku kam punuar në departamentin e paqes dhe logjistikës të OKB-së në Manhatan, krahas shkollimit. Pasi përfundova punën në fushatën e parë elektorale të presidentit Obama, aplikova dhe fitova të drejtën e studimit me burse, në universitetin WVU në Uest Virginia, për të kandiduar për doktoraturë në shkenca politike dhe marrëdhënie ndërkombëtare. Në verë të 2010 përfundova studimin në programin e Strasburgut,Francë në degën “Ligji Europian dhe Institucionet e BE-së”. Gjatë studimeve të masterit dhe doktoraturës kam zgjedhur si temë çështjen e Kosovës, hulumtim që e kam nisur që në vitin 2007 dhe vazhdoj ta ndjek nga afër për zhvillimet më të fundit në vend. Përveç edukimit kam kryer dhe trajnime të tjera në punë, për t’u bërë një kandidate e fortë në karrierën time, si dhe kam kryer shërbime vullnetare për t’i shërbyer komunitetit shqiptaro-amerikan, popullit amerikan dhe Amerikës.Më kujtohen shumë mirë fjalët e presidenti Obama, gjatë fjalimit që dha kur pranoi kandidaturën për president në Konventën Demokratike mbajtur në Denver, Kolorado në 2008. Në atë kohë, unë isha zgjedhur si organizatore e Konventës, dhe drejtuese duke sjellë me vete ekipin tim nga Florida, ku punuam së bashku gjatë fushatës. Gjatë fjalimit Presidenti tha se premtimi amerikan, është premtimi që secili nga ne, ka lirinë për jetën, por dhe obligimin për ta trajtuar njëri tjetrin me dinjitet dhe respekt.

Krahas punës suaj në politikë dhe diplomaci keni themeluar “Peace Action Fondacion”, Fondacioni Aksioni për Paqe. Si do e vlerësonit funksionimin e këtij fondacioni?

Fondacioni Aksioni për Paqe, ishte një inisiativë dhe projekt i imi, në mënyrë vullnetare, për të cilin u angazhova dhe e kam drejtuar për dy vjet që në 2013. Kjo nismë ishte tribut i ngjarjeve të 11 shtatorit, për të kujtuar dhe vlerësuar veprimet heroike të atyre që luftojnë për lirinë dhe të drejtat tona sot. Qëllimi i organizatës bamirëse ishte i natyrës së aksionit, veprimit dhe shërbimit publik, dhe jo monetar. Pra, të sillnim ndryshim në komunitetin tonë për të krijuar një shoqëri sa më demokratike, të drejtë dhe humanitare, duke i shërbyer shoqërisë. I jam mirënjohës të gjithë anëtarëve që vullnetarisht janë përfshirë në këtë projekt. Falenderoj drejtuesit e ekipit, që kanë dhënë ndihmë humanitare për të rritur rëndësinë e çështjeve sociale dhe përballuar sfidat globale si, Egzon Bunjaku,drejtues i ekipit “Cycle for Nature Team” nga Prishtina; Halil Gashi, Drejtues i Ekipit “Health Auarenes Team” në Gjermani; Michael Moloi, Rachel Bergsieker dhe Katelyn Hughes në Londër.Në vitin 2013 Aksioni për Paqe, ka qenë një nga përkrahësit dhe bashkëpunesit e Tour De Culture, i cili organizohet çdo vit në Kosovë.

Sa kanë ndikuar prindërit, në edukimin dhe formimin tuaj si qytetare dhe diplomate shqiptare-amerikane?

Falë përkujdesjes, mbështetjes dhe dashurisë nga familja, kam fituar shumë vlera në vetëvete. Mbaj mend që babi, si mësues letërsie dhe historie me jepte për detyrë, për të lexuar librat e Frashërit, Kadaresë, Shekspirit, Tolstoit, etj, për t’u njohur me letërsinë shqiptare dhe atë të huaj. Kam filluar të shkruaj poezi që kur isha e vogël dhe më pëlqen të shkruaj në përgjithësi. Po ashtu në tetëvjeçare, babi, më kërkonte të mësoja 30 fjalë të reja çdo ditë nga fjalori i anglishtes dhe t’i recitoja poezitë e Fishtës. Të dy prindërit e mi, kanë treguar interes të madh në përgatitjen time mësimore,duke dhënë një sakrificë të madhe, që unë të kem një të ardhme më të mirë. Kjo bëri që unë të kultivoj shumë herët në jetë përgjegjësi, disiplinë dhe ambicie dhe të përballoj vetëm jetesën larg familjes dhe vendlindjes. Në Amerikë suksesi është një mundësi e barabartë për të gjithë, për atë që punon shumë, i dedikohet punës dhe përgatitet mirë për të arritur synimet në jetë. Kjo e drejtë demokratike më ka dhënë vizion, që një studente si unë, të ketë synime të larta. Pra,pa ndihmën e dikujt, kam arritur vetë, sepse shoqëria amerikane vlerëson atë që punon. Në aspektin politik kam mësuar direkt nga vetë institucionet që bëjnë politikë, Senati dhe Kongresi Amerikan, gjatë punës me kongresmenët e nderuar Tom Harkin dhe Mark Kenedi në Uashington DC, departamenti i paqes i OKB-së në Nju Jork, si dhe puna për zgjedhjen elektorale të presidentit Barak Obama në 2008, Florida dhe në 2012, në Pensilvania, WV dhe Ohajo. Aty mësova nga afër se si funksionon demokracia dhe diplomacia, në sistemin elektoral. Është ky lloj i të menduarit që zhvillon qeverinë bashkë me shoqërinë. Kur mbarova me sukses praktikën tek zyra e senatorit Tom Harkin, në fjalimin e tij para presidentit amerikan me 22 korrik 2003, përmendi emrin tim, duke vlerësuar punën dhe kontributin tim në proçesin dhe sistemin demokratik.

Në vitet 2008 dhe 2012, ju keni punar në administratën e presidentit Obama, në fushatën e tij për president, në shtetet e Floridas, Filadelfias dhe Pesilvanisë. Sa e vlerësuat ju këtë përkushtim dhe si u cilësua puna juaj nga kjo administratë?

Vlerësoj dhe respektoj punën e madhe të presidentit Obama dhe lidershipit të tij, të popullit amerikan. Kam patur një eksperincë të jashtëzakonshme gjatë punës sime në fushatat presidenciale.Në 2008 dhe 2012,kam punuar për administratën e presidentit Obama, si drejtoreshë gjatë zgjedhjeve presidenciale në Amerikë, nëpër shtete të ndryshme, duke punuar në shtete kyçe gjatë fushatës si Florida,Ohajo, Pensilvania, Kolorado, etj. Gjithashtu u zgjodha një nga drejtueset që organizova kuvendin nacional të Partisë Demokratike në Kolorado, në 2008. Këtu ishin të pranishëm mbi 75000 pjesëmarrës, ku senatori Barak Obama, pranoi nominim e partisë demokratike për president. Falë punës time dhe eksperiencës, më ftuan sërish të punoj në zgjedhjet presidenciale të vitit 2012, në Filadelfia, ku dolëm me sukses. Pata nderin të marrë ftesë nga Shtëpia e Bardhë në janar 2009 dhe 2013 në Uashington DC, për të qenë e pranishme në inagurimin e president Obamës me rastin e fitores. Ishin momente historike të paharuara, që do i kujtoj përjetë. Mbi të gjitha vlerësoj lidershipin e presidentit Obama. puna e tij ka patur një transparencë të jashtëzkonshme dhe një lidhje të drejtëpërdrejtë me publikun. Gjatë punës në dy fushatat, kam marrë telefonata përgëzimi nga presidenti, për të uruar punën tonë të ekipit dhe për të na dhënë kurajo për të punuar më shumë. Mbas punës në zgjedhje, në mënyrë vullnetare kam marrë pjesë në organizim për aksion, që ka për synim përparimin e agjendës së presidentit, diplomacisë dhe politikës amerikane.Dhe këtu, Presidenti ka qenë shumë i lidhur me popullin. Kemi patur lidhje video-konferenca të drejtëpërdrejta, telefonata si dhe korespondenca me Shtëpinë e Bardhë. Është kjo lloj politike transparente e Amerikës, në shërbim të popullit, që çon përpara interesin dhe zhvillimin e shoqërisë dhe shtetit amerikan.

Sa të pranishëm e konsideroni presidentin Obama dhe Amerikën, për Shqipërinë dhe shqiptarët?
Besoj se Shqipëria dhe Kosova në rradhë të parë duhet të forcohen vetë si shtet, nga ana ekonomike dhe ushtarake, për t’i shërbyer më së miri vendit të tyre, si dhe familjes europiane, për të cilën synojnë. Në këtë drejtim duhet vazhduar për të punuar shumë, për të plotësuar kushtet dhe rritur standartet në vend. Kontribut të madh si në drejtimin e zhvillimit të demokracisë, pavarësisë, juridikut, sigurimit, etj, ka dhënë Amerika bashkë me aleatë të tjerë të popullit shqiptar si Anglia, Gjermania, etj. Të gjithë shqiptarët i janë shumë mirënjohës aleates së fuqishme Amerikës, për miqësinë e fortë, besnikërinë dhe përkrahjen e jashtëzakonshme për shqiptarët.Vlen të theksohet që politika e jashtme amerikane pak a shumë është e njëjtë, homogjene, pra nuk ndryshon me ndërimin e presidentëve apo partive në vend. Presidenti Obama bashkë me paraardhësit e tij, i kanë qëndruar shumë afër popullit shqiptar dhe Kosovës, duke i mbrojtur ato në momentet më kulminante të egzistencës të tij. Për këtë, shqiptarët i janë shumë mirënjohës Amerikës.Gjatë misionit tim të dytë hulumtues diplomatik-kulturor në Kosovë, në 2012, dita e falenderimeve, e kthyer në një festë të madhe, mbushi sheshin “Skënderbej” me flamuj amerikan, si shenjë respekti dhe mirënjohëje ndaj Amerikës. Po ashtu dhe gjatë vizitave të liderëve amerikanë në Shqipëri. Ne jemi i vetmi popull, që i pret amerikanët me shumë miqësi, dashamirësi dhe mikpritje të paparë, gjë që në shtete të tjera, amerikanët nuk i gëzojnë këtë popullaritet madhështor. Me këtë rast përgëzoj dhe vlerësoj punën e përkryer të presidentëve, George Bush, Bill Klinton, Barak Obama, Zv. presidentit Joe Biden, sekretarët e shtetit Hillary Klinton dhe Xhon Kerry, ambasadorët Jackobson dhe Arvizu dhe shumë senatorë e kongresmenë të tjerë që kanë përkrahur shqiptarët. Përgëzoj dhe ambasadorin e ri amerikan, Donald Lu për pozitën e re, dhe i uroj suksese në punën e tij në Shqipëri.

Të parët e prindërve tuaj janë të njohur për vlerat e tyre patriotike, duke ndihmuar direkt figura të shquara të kombit tonë. Cilat janë disa nga aktivitetet e tyre?

Që në kohën për shpalljen e pavarësisë të Shqipërisë në 1912, gjyshi im Beqir Babamusta, me të parët e fisit, pritën një natë në shtëpi Ismail Qemalin, bashkë me shoqëruesit e tij me 25 nëntor 1912. Të nesërmen i dhanë Ismail Qemalit dhe shoqëruesve, ushqime, shoqërues me kuaj, para dhe dy çeta për të siguruar rrugëtimin për në Vlorë. Këtë punë në shërbim të kombit, familja ime e vazhdoi dhe me themelimin e Shoqatës Patriotike Kombëtare “Bajram Xhani”, themeluar nga babai im, Neki Babamusta dhe shokët e tij në 1991 në Kavajë. Shoqata kreu aktivitete deri në vitin 2003. Me 15 mars 1992 Shoqata “Bajram Xhani” priti me madhështi në Kavajë ambasadorin e parë amerikan në Shqipëri, Uilliam Rajerson, me 20,000 pjesëmarrës. Shoqata përkrahu të persekutuarit politik dhe vlerat patriotike të tyre lënë në harresë. Punoi për të njohur botërisht luftën heroike të popullit të Kosovës, kundër militarizimit serb të Millosheviçit. Ndihmoi të strehojë të persekutuarit e popullit të Kosovës në qytetin e Kavajës, afro 8,000 persona. Për lirinë e Kosovës Ramazan Cani ,gjyshi i mamit tim, bashkëpunëtor i Bajram Currit, Isa Boletinit, vëllëzërit Myslim dhe Shyqyri Peza, luftoi kundër serbëve me çetën e tij, ndërsa gjyshi im Beqir Babamusta, u plagos, dy kushërinjtë e mi u vranë. Nga dy fiset Bababamusta dhe Cani, janë burgosur dhe vrarë afro 20 anëtarë të familjes. Për këtë kontribut të veçantë Kongresmeni Mark Kenedi, në vitin 2004 nderoi, “Heroi i Popullit”, Kastriot Cani ,gjyshin tim, si dhe familjen e tij, si bashkëpunëtor me Amerikën për vendosjen e demokracisë, babain tim, Neki Babamusta, për forcimin e lidhjeve diplomatike Europë-ShBA dhe mua, për shërbimin tim, ndaj Kongresit dhe diplomacisë Amerikane.

Jeni angazhuar me diasporën dhe forcimin e lidhjeve shqiptaro-amerikane për shumë kohë. Po ashtu, pozicioni i punës tuaj ju ka dhënë privilegjin e bashkëpunimit me disa prej personaliteteve të njohura politike të kongresit Amerikan. Sa frutdhënës do e vlerësonit këtë bashkëpunim?

Kam shumë vite që jam angazhuar për të zhvilluar komunitetin në Amerikë dhe forcuar bashkëpunimin me diasporën shqiptare. Prioritet ka patur çështja për të drejtat e shqiptarëve, promovimi i kulturës, si dhe lidhjet shqiptaro-amerikane-angleze, që fisi im Babamusta-Cani, ka kultivuar për afro 100 vjet. Ky bashkëpunim ka forcuar më tepër lidhjet dhe miqësinë e fortë midis vendeve tona. Në qershor 1999, unë me familjen, vazhduam punën në Amerikë për mbrojtjen e shqiptarëve, ku nëpërmjet Radios shqiptaro-amerikane“Alba”,me qendër në Miçigan, përhapëm vlerat demokratike të kombit shqiptar, duke i bërë të njohur popullit Amerikan, krimet e luftës të Millosheviçit në Kosovë. Kjo radio transmetoi këto programe në shumë shtete të Amerikës. Këtë punë e kemi bërë dhe vazhdojmë edhe sot në takime me ambasadorë anglez dhe amerikanë, ku kemi kërkuar njohjen e shpejtë të Pavarësisë së kosovës.Vlen të përmendet takimi me ish-sekretarin e shtetit Amerikan, Kolin Pouell, senatorin Tom Harkin, për të cilin kam punuar në zyrën e tij në Uashington DC, me kongresmenin,Mark Kenedi, si dhe gjatë punës time në OKB-ë, në takimin me sekretarin e përgjithshëm Kofi Anan. Këtë punë e vazhdova dhe me diplomacinë publike, nëpërmjet gazetës time që themelova në 2008, “Prishtina Press”, e cila për dy vjet ka botuar mbi 3000 printime në Prishtinë. Aktiviteti i gazetës vazhdoi online deri në 2013. Gazeta kishte për qëllim përkrahjen e diplomacisë shqiptaro-amerikane, përhapjen e vlerave kulturore dhe demokratike shqiptaro-amerikane.

Vitin e kaluar ju Ermira, keni drejtuar një peticion liderëve dhe institucioneve më të njohura në botë. Përse e keni bërë këtë peticion?

Është më se e vërtetë, që ky peticion, gjatë vitit të kaluar, bëri bujë të madhe ndërkombëtare, duke iu drejtuar liderëve dhe institucioneve, OKB-së, BE-së, Shtëpisë së Bardhë, NATO-s, Senatit Amerikan dhe Uefa-s, për mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve. Ky peticion ishte një inisiativë e imja, që e kam shkruar vetë, si rezultat i keqtrajtimit të lojtarëve shqiptar në ndeshjen Serbi-Shqipëri, i cili me pas morri përmasa për barazi dhe të drejta për shqiptarët në përgjithësi. Më pas iu drejtova organizatës “Rrënjët Shqiptare”, me të cilën bashkëpunova që ky peticion të nënshkruhej nga sa më shumë njerëz. Këtë nismë timen peticioni, e shndëruam në një platformë, me propozim të Besmir Buranaj Hoxha dhe mbështetje nga Marko Kepi, bashkë me anëtarët e Albanian Roots, për të sensibilizuar të gjithë botën për mbrojtje dhe barazi për shqiptarët. Peticoni drejtuar Shtëpisë së Bardhë u firmos dhe u mbështet nga tre milion shqiptarë në mbarë botën. Shprehja e lirë, lëvizja e lirë, e drejta për edukim, dhe të drejta të tjera të njeriut, janë akoma të cënuara edhe sot, për shumë shqiptarë në trojet e tyre si në Preshevë, Kosovë, Mal të Zi, Çamëri, Maqedoni dhe Serbi. Sot shqiptarët kanë shumë nevojë për përkrahje nga komuniteti ndërkombëtar, për mbrojtjen e të drejtave të njeriut.

Duke biseduar për Kosovën, këto ditë po ndodh një fenomen shumë tronditës, me mijëra familje po braktisin vendin e tyre duke u drejtuar dyerve të Evropës, ikin s’di se ku ? Si do e komentonit këtë hemoragji, e cila si metastaz po shtrihet në mbarë trupin e Kosovës?

Është trishtuese që Kosova po përjeton një eksod tjetër në përmasat e luftës së 98-tës. Inkurajoj popullin e Kosovës të mos largohet nga vendi, sepse nuk është kjo zgjidhja. Uroj që lidershipi dhe qeveria e Kosovës të veprojnë sa më pare, për të krijuar mundësi që qytetarët të kenë vende pune, të jetojnë, të hapin biznese dhe të kenë një jetë të siguruar në vend. Investimet e huaja ndihmojnë, por edhe ato nuk janë zgjidhja. Duhet zhvilluar ekonomia e Kosovës dhe politika e brendshme e saj, duhen zhvilluar industritë në vend, që Kosova të kthehet në vend prodhues si dikur dhe jo të mbahet nga importi me grurë e miser, kur Kosova mund t’i rrisi vetë këto produkte. Duhet të krijohen plane aktuale afat-gjate për zhvillimin e ekonomisë. Deri tani prioritet ka patur pavarësia. Ka ardhur koha që politika e brendshme të ketë prioritet dhe Kosova të ngrejë standartet e jetesës në vend. Nëse nuk merren masat e duhura sa më shpejt, vendi rrezikohet nga trazira dhe pasiguri të tjera.

Prindërit tuaj njihen si mbështetës të popullsisë hebrenje në Shqipëri dhe rritjes së vlerave demokratike në Kosovë. Sa krenare ju bën përkushtimi dhe humanizmi i tyre?

Paqa, toleranca dhe dashuria për njerëzimin, janë vlera që familja ime i çmon, po ashtu si i tërë kombi shqiptar dhe ai amerikan. Më vjen mirë që familja ime, fisi im, Kavaja dhe shumë qytete të tjera shqiptare, treguan akte humane duke shpëtuar hebrenj gjatë luftës së dytë botërore.Në tetor 1943 në shtëpinë e gjyshit tim, Beqir dhe Rabihane Babamusta, ka qëndruar për tre muaj të fshehur një familje izraelite. Në shtëpinë e tyre janë strehuar edhe gjashtë ushtarë italinë dezertorë të luftës, në 1943. Familja izraelite kishte katër pjesëtarë me dy fëmijë të vegjël. Shtëpia e gjyshit ka patur kontrollime të shpeshta nga gestapoja gjermane dhe për fat të mirë familja izraelite nuk është zbuluar. Babai im ishte 8 vjeç në atë kohë dhe më tregon kujtimet që ka patur nga ky përjetim. Pas strehimit tre mujor kjo familje izraelite u shoqërua për në Itali, ku në fillim u vendos në fshatin Spillej, për një javë tek miqtë e familjes Babamusta, tek Sel dhe Dyl Zyba. Për sigurimin e familjes ka ndihmuar Beqir Babamusta dhe Spirro Pello, ndërsa Qamil Babamusta ka shoqëruar deri në Bari të Italisë familjen izraelite, duke e besuar atë tek miqtë e Babamustave në Itali, me të cilët bënin tregëti në atë kohë, tek miku Italian.Manaxheri i tregtisë Itali-Shqipëri, Mehmet Babamusta i pajisi me dokumenta. Përveç kësaj familje, nëpërmjet familjes Babamustës dhe Kavajës, kanë shpëtuar 178 çifutë (Arkiva e Shteti). Për shpëtimin e tyre dhe sjelljen nga Vlora në Kavajë kanë marrë pjesë, Mehmet Babamusta, ish-sekretar i gjygjit, në bashkëpunim me vëllain e tij, Isuf Babamusta, punonjës në gjykatën e qytetit Kavajë, Mihal Lajkatarin, përmbarues i dokumentave në gjykatën e Kavajës.Së bashku, kanë pajisur 178 hebrenj me pashaporta shqiptare. Pas strehimit në Kavajë, hebrenjtë dërgoheshin në qytete të tjera, Kosovë, ose kalonin për në Itali, Europe dhe Amerikë. Sjellja e familjeve çifute nga Vlora për në Kavajë, kordinohej nga vëllezërit Mehmet dhe Isuf Babamusta, bashkë me nipërit e Beqir Babamustës, Halit Babamusta, Ragip Babamusta dhe Ibrahim Babamusta. Në maj të 1954, babai shërbente si mësues në fshatin Gjysulkonaj, ishte vetëm 17 vjeç, dhe shpëtoi gjakderdhjen midis 35 familjeve nga vëllavrasja. Në shtëpinë e tij më pas, bëri pajtimin midis grupeve ku u bë falja e gjakrave. Ka shpëtuar mbi 80 jetë njerëzish.Një nga vlerat që dallon popullin shqiptar është Besa Shqiptare. Besa, mikpritja dhe toleranca fetare, janë tradita shqiptare që na bëjnë krenarë para botës.

Jeni vlerësuar me disa çmime, për kontributin tuaj nga kongresi amerikan, si ambasadore e kulturës dhe diplomacisë amerkane, “Gruaja Humanitare Ndërkombëtare” dhe së fundi në ditët e para të shkurtit të këtij viti 2015, jeni nderuar nga Shtëpia e Bardhë dhe presidenti Obama. Çdo të thotë për ju ky vlerësim?

Falenderoj Kongresin Amerikan, Shtëpinë e Bardhë dhe presidentin Amerikan, për vlerësimin që më dhanë. Ndjehem tepër krenare për vlerësimin e dhënë nga drejtuesi i maxhorancës, Senatori Harry Reid, me vlerësimin “Gruaja Humanitare Ndërkombëtare” dhe babait tim, Neki Babamusta si “Mbrojtës Ndërkombëtar i Demokracisë”. Do vazhdoj të jap kontributin tim në shërbim të Amerikës, mbrojtëse e të drejtave të njeriut, vlerave humanitare, forcimit të Amerikës dhe shqiptarëve dhe përkrah diplomacinë amerikane. Po ashtu, vlerësoj tepër, nderin e madh dhënë nga presidenti Obama, me çmimin për shërbim kombëtar “President’s Volunter Service Award”. I jam shumë mirënjohës Shtëpisë së Bardhë dhe qeverisë amerikane për këtë vlerësim të lartë. Vlerësoj dhe punën e projektit Borgen, ku kam shërbyer si vullnetare në funksionin drejtoreshë rajonale. Për të patur një botë paqësore, duhet të bëjmë më shumë për njëri-tjetrin, jo vetëm për kombin, po dhe për të gjithë njerëzimin.

Mesazhi juaj për shqiptarët kudo që ndodhen.

Doni dhe respektoni veten si dhe njëri-tjetrin.Uroj që të arrini suksesin dhe ëndërrat e juaja dhe të jepni kontributin tuaj, në të mirë të komunitetit ku jetoni dhe vendit amë që përfaqësoni. Shpresoj që një ditë, të gjithë shqiptarët dhe trojet të jenë të bashkuar, dhe drejt zhvillimit europian, me arritje dhe suksese në botë.

Faleminderit Znj. Ermira, për këtë intervistë eskluzive dhe interesante, që zhvilluam së bashku. Suksese.

Të falenderoj Fadil, për përkushtimin dhe kontributin tuaj, ndaj komunitetit shqiptaro-amerikan. Të gjithë shqiptarëve kudo që ndodhen i uroj gjithë të mirat. .