Skënder Karaçica – Gjeneralet nuk pensionohen…!

Si shihet atdheu nga larg Gjeneralet nuk pensionohen…! Aty e tej,e shoh shpeshherë në facebook gjeneralin Naim Maloku,që del e thotë ndonjë fjalë.Para luftës,eprorin ushtarak e pata takuar në një takim shumë vëllazëror në Lubjanë dhe biseda lidhur me gjendjen e pushtuar nga regjimi fashist i Serbisë. Kur djelmenia shqiptare(UÇK)doli maleve me zjarret e pushkëve për Lirinë e Kosovës,gjeneral Naim Maloku,zuri pritën ushtrisë dhe policisë së Serbisë për të ndarë rrugët dhe për t`i thënë Millosheviqt se Kosova është e shqiptarëve…! Me gjeneralin Naim Maloku,sot i ndërruam pak fjalë shumë vëllazërore.Unë i thash në dritën e doktrinave ushtareke se,gjeneralet e ushtrisë nuk pensionohen…!I thashë gjeneralit që sa saherë ka kohën e programuar të shkojë e të shohë nga afër djelmeninë e Ushtarisë së Kosovës,uniformën ushtarake që ka nevojë për përvojën e tij dhe të doktrinës moderne ushtarake të tij! Sipas doktrinave ushtarake,gjeneralet nuk pensionohen…! Çikago,prill 2021

KU GABON KRYEMINISTRI YNË apo si mund ta ndihmojme ate?!

Shkruar nga Sazan Guri Pa u zbadhur, as në kartat greke, pranon deri në orgazëm 12 md, si me qenë zëdhënës grek; Për 8 vjet lejoi e zhvilloi negiociata okulte, ku çdo lajm vinte nga greqia dhe jo nga e jona qeveria; Në negociata u ndërruan shpesh kuajt në ecje, madje në ngjitje, pra antarët e komisioneve të palës shqiptare; Në Komisionet e palës shqiptare, s’kishte përfaqësi të disiplinave kërkimore si gjeodezi, gjeologji, gjeografi, histori, arkeologji, madje as jurist me njohje të jurisprudencës ndërkombëtare; Të gjitha bisedat në këto negociata janë bërë mbi mbi bazën e 6 md për ato pika fillimi të matjeve, dhe pala shqiptare pranon tashmë hilenë dhe tradhtinë greke, që mbasi siguruan pikat e matjeve kërkuan zgjerim me 12 md; Nuk ka marrë parasysh vendimet e Gjykatës Kushtetuese që ka zeruar ‘gafat’ e qeverive të mëparshme, dhe ky Kryeministër thellon këto gafa, sepse nuk jemi në kushtet e 6md, por të 12 md; Nuk ka thirur, sikur një herë, përfaqësues të ditur të fushave të mësipërme, as pjesëtarë të përfaqësive fetare, as përfaqësues të shoqërive apo grupeve civile, sikundër homologu i tij grek që e ka bërë në vendin e vet. Lejon dhe pranon me plot gjasa që metodika e matjeve të jetë e ndryshme midis dy palëve, ku shteti grek përfiton hapësirë detare, qysh në përcaktimin e metodës bazë të matjes (ata me vija bazë nga kepi më i dalë në veri të Korfuzit te kepi më i dalë në jug të tij, ndërsa ne me metodën e gjireve të mbyllur, nga cepi i shkëmbit te porti në Sarandë te kampi i pionerit bie fjala); Lejon dhe pranon me plot gjasa që shkëmbi i pleshtit gur tokësor, si ai i Barketës të shërbejë si pikë matje për palën greke, ku si i pabanuar që është, nuk duhet të llogaritet fare. Lejon dhe pranon me plot gjasa që ishulli Othonoi (historikisht, Fanari shqiptar), me 300 ushtarakë të shërbejë si pikë matje dhe të krahasohet e të ndahet me bregdetin e qendrueshëm Karaburun –Sarandë, që ka pas shpine 3 milion banorë. Lejon dhe pranon me plot gjasa që ishulli Othonoi të ketë peshë dhe efekt të njëjtë, me kontinentin shqiptar, ndryshe nga marrëdhëniet Greko-Italiane që ka efekt të pjessshëm; Pse nuk është përdorur Ekitija (historia, morali e drejtësia) nga pala greke? Mirë ata, po Kryeministri ynë, si bie dakord me këtë shkelje? Pse nuk është kërkuar një nga normat bazë të marrëveshjes së Detit (UNCLOS-United Nation Convent Law of the Sea ), ku neni 15 të lejon qasjen historike, ku prej 10,000 vjetësh, Butrinti ka qenë dhe ështe yni, ku Çameria prej 9900 vjetësh ka qenë yni, ku ishujt Othonoi, Erikusa kanë veçcse 100 vjet që na u rrëmbyen, sepse toka Dhėu Himare-Sarandë, e ka pasë dominuar detin. Së fundi, pa diksutime, pa negociata reale, pa zënka, pa kontradita, Kryeministri ynë deklaron i pari në një takim para dy muash ‘eureka’, pra e gjeta zgjidhjen, i thotë palës greke se: çështjen do ta çojmë në Hagë. Lindin disa apo mori pyetjesh: Pse në Hagë që ka proces pa rekurs ose të pakthyeshëm? Pse jo në Hamburg që ha diskutime pas? A po con kontradiktë apo një ujdi? Ku i ke diskutimet me Parlamentin? Po me Presidentin? Pse ky nxitim? Apo kërkon të vulosësh turpin me duart dhe vendimet e të tjerëve. Ndaj, çuarja në Hagë, nuk është thjesht nxitim, as interes politik, as mashtrim i rradhës, as poshtërsi, por thjesht tradhëti kombëtare, shitje të 1360 km2 sipërfaqe deti, uji, ajër e tokë.

RREZIKU QË VJEN NGA EDI RAMA!

Ja çfarë shkruante në vitin 1998 Frrok ÇUPI për Edi Ramën: RREZIKU QË VJEN NGA EDI RAMA! Në historinë tonë të afërt, psikoza e formatuar sipas modelit “Përtej jush jam unë”, ka ardhur të paktën tri herë. Hera e parë, por në mes të historisë së keqe, ka ndodhur në vitin 1929, që lidhet me Benito Musolinin. Ky, pasi kthehet nga Zvicra ku ishte shpallur “Vagabondi” prej policisë së vendit, ngjitet në malet e Austrisë dhe thërret në Kongresin e Partisë Socialiste: “Ju socialistët italianë nuk jeni më… Përtej jush jam unë, do të ringjall Italinë”. Në atë periudhë e Majta italiane kishte pësuar rënie të llahtarshme, duke u kthyer në pre për çfarëdo egërsire që shqyen kërmat në fund të greminës. M’u në mes të fatkeqësisë dhe të natës me “kërma” politike, u shfaq vagabondi Benito Musolini dhe mori në dorë të majtën italiane, duke e kthyer në rrezik për botën qytetare. Hera e dytë, kur u shfaq rrezikshëm psikoza “përtej jush jam unë”, shënon periudhën 1915-1918. Në Rusinë mbretërore atëherë rronte një energji e pashembullt njerëzore, që kërkonte ndryshim për atë pjesë të rruzullit që përjetonte “netët e bardha”, por në fakt nuk ishte “botë” shumë e bardhë. Në atë periudhë u shfaq një “mësues” i turmave të varfra, që quhej Çerniçevski. Filozofi Çerniçevski ishte edhe mësues i Leninit. Mësuesi i dha revolucionarit të pashembullt mësimet se si të ishte një masovist, si të ishte një njeri i turmave. Sapo Lenini u ngjit në majë të turmave dhe të lavdisë, lëshoi një urdhër makabër: “Të pushkatohet Çerni-çevski!”. Filozofi masovist dhe mësues i Leninit, u pushkatua. Menjëherë Lenini thërriti para turmave: “Tani para jush dhe pas Çerniçevskit jam unë”. Hera e tretë e thirrjes “përtej jush jam unë”, është shënuar në epokën e komunizmit shqiptar. Udhëheqësi gjysmëshekullor i Shqipërisë, Enver Hoxha, për disa dekada përpiloi teorinë e masave dhe më në fund erdhi në përfundimin se “jeni ju, pa jam unë”, që në thelb thoshte “jam përtej jush”. Ndërsa në Rusinë leniniste dhe në Italinë fashiste, psikoza “jam unë pas jush” ka perënduar; në Shqipëri është ringjallur rreziku i ardhjes së një enverizmi “anti-enverist”. Pinjolli më i rrezikshëm i regjimit totalitar tashmë quhet Edi Rama, kryetar i Partisë Socialiste. Ky po rrëshqet poshtë Çerniçevskit, anash Duçes dhe përmes dritëhijeve të Enver Hoxhës; por me një pamje ekstravagante. Enver Hoxha nuk mund të përfytyrohej as me pantallona të shkurtër në mes të qytetit, as nudo në faqet e gazetave; Vladimir Lenin nuk mund të përfytyrohej në tribunë duke thërritur “ia kam bërë nënën atij që kërkon lekët e tij në xhepat e mi”; as Musolini nuk mund të përfytyrohet duke thërritur “as të majtë, as të djathtë; këtu jam vetëm unë”. Iniciativën për të thërritur “jam unë, nuk ka as të majtë, as të djathtë”, e ka marrë vetëm kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama. Ky, duke mohuar formatimin politik pluralist “e majtë dhe e djathtë”, i ka hipur në kurriz shoqërisë shqiptare dhe historisë demokratike, duke e zhveshur nga pluralizmi politik dhe nga vlerat qytetare. Njësoj si të zhvishte rrobat në një plash nudo të Perëndimit dhe të dërgonte mesazhin e lakuriqësisë në vendin më të varfër të Evropës. Kryetari i Partisë Socialiste, tashmë as socialist as djathtist, as modern as primitiv, as i lexuar as injorant, as i varfër as bos, as mashkull as femër; ka ardhur në historinë tonë moderne që t’i bjerë me fshirëse përpjekjes sonë qytetare e politike për të krijuar pluralizmin politik. Edhe sikur asgjë tjetër të mos kishim krijuar gjatë këtyre dy dekadave, të paktën krijuam pluralizëm opolitik dhe u ndamë nga sistemi monist. Mirëpo kryetari i PS-së, i ardhur tmerrësisht vonë në jetën publike e politike, ka guxuar të thotë se “unë jam përtej jush, përtej së majtës dhe së djathtës”. Para dy ditësh, më në fund, arriti të thotë se “nuk jam politikan”. Cilat janë qëllimet e kryetarit të së majtës? Qëllimi i parë është që ta bëjë zero shoqërinë; pas kësaj, në hapësirën e zeros do të mund të shikohet vetëm portreti i tij. Të njëjtën gjë bëri Musolini kur e pa shoqërinë politike italiane duke lënguar; këtë gjë kishte bërë Lenini pasi rrëzoi Romanovët dhe Çerniçevët. Ata që nuk përshtaten me shijen dhe me qëllimin e Edi Ramës, nuk do të mund të jetojnë në këtë shoqëri. Ai ka shpallur hapur: “Kush nuk është i politikës së re, nuk ekziston”. Se cili është i politikës së re, edhe këtë e përcakton vetë kryetari i PS-së. Mund të dalë që më shumë se gjysma e popullsisë nuk i përkasin politikës së re dhe meritojnë … fabrikat e sapunit. Qëllimi i dytë është që të shlyejë nga kujtesa historinë e afërt. Historia e afërt është e ngarkuar me akuza të rënda ndaj kryetarit të PS, Edi Rama. Ka akuza se ka marrë pjesë në kartelin e drogës në rrugën e Kavajës ku janë vrarë disa djem; ka akuza se ka marrë pjesë edhe në një vrasje tjetër që sipas kryeministrit aktual është thënë “ashensori”; ka akuza për abuzime me fondet publike në kohën kur luante si ministër i Kulturës; ka akuza për shpërdorime të mëdha si kryetar i Bashkisë së Tiranës. Këto, të gjitha, duhen shlyer, sipas psikozës së kryetarit socialist. Viti i rëndë 1997 nuk po afrohet dhe nuk besohet se mund të vijë. Po të ishte ai vit, do të ishte një lumturi për kryetarin e së majtës, sepse në pusin e luftës civile mund të hidhte mëkatet e veta. Por, përderisa mungon viti 1997, ky do ta kthejë vitin 2008 apo 2009 në një pus ku të mbyten mëkatet e veta. Mëkatet mund të mbyten vetëm duke e kthyer në nul çdo vlerë që ka krijuar shoqëria dhe duke thërritur: “nuk jam politikani; përtej jush jam unë”. Qëllimi i tretë është mëkatimi i një turme të madhe popullore, që quhen anëtarë të Partisë Socialiste ose pjesëtarë të familjeve të tyre. Çfarë do të ndodhë nesër kur të zbulohet rreziku i madh i kryetarit të së Majtës? Do të thërriten një për një, para fatit njerëzor, të gjithë anëtarët e Partisë Socialiste që votuan kryetarin e rrezikshëm. Atëherë, ku do të mbetet ai? Ai nuk do të ekzistojë, ai do të jetë përtej jush, të varfër miq.

Akademik Prof.dr. Eshref Ymeri – Një përvjetor i shënuar i një shkrimtareje të shquar Vështim -ese)

Në nderim të 60-vjetorit të lindjes së Mjeshtres së Fjalës Artistike Mira Meksi ! Ditëlindja! Ditë gëzimi, apo edhe ditë e përjetimit të një ndjenje trishtimi të lehtë, se u moshuam edhe një vit? Ka mendime të ndryshme. Sepse secili ka këndvështrimin e vet. E kuptueshme. Jeta prandaj edhe është interesante se ka larmitë e veta. Me kalimin e moshës, disa kanë ndjesinë se pak ditë para festimit të ditëlindjes, atyre sikur u prishet humori dhe shenjat tregojnë se janë duke përjetuar një rënie shpirtërore. Vitet ikin dhe njeriu i ndryshon përfytyrimet e veta pë jetën. Ai ka qejf të kthehet drejt rrënjëve, sepse në jetë vjen e merr një rëndësi të madhe cilësia, jo sasia. Dhe vjen një ditë kur ai mendon seriozisht për njerëzit që e rrethojnë, i heq syzet, përmes së cilave bota i është dukur si fushë me lule, Kësisoj, ai, në mesin e jetës, fillon të vërejë gjëra, të cilat më herët nuk i kishin rënë në sy. Një sërë syresh vazhdojnë të repektojnë disa shprehi që kanë zënë vend me kohë në jetën e tyre dhe mundohen t’u përmbahen atyre, çka, me kalimin e kohës, bëhet burim i një tensioni të brendshëm. Në mënyrë që në jetën e njeriut të vijë diçka e re, ai duhet të lirojë vend brenda vetvetes ose duhet ta zgjerojë hapësirën e vet për të tjerët. Sepse këtu mund ta ketë burimin njëra nga arsyet e rënies së lehtë shpirtërore para festimit të ditëlindjes, paçka se njeriu mund të mos jetë i vetëdijshëm për një gjë të tillë. Festimi i ditëlindjes nuk mund të sjellë gëzim për një ditë, aq më tepër kur edhe shumë urime që vijnë, mund të tingëllojnë formale. Është e kuptueshme që janë të shumë ata, që, me afrimin e ditëlindjes, rrinë e vrasin mendjen se çfarë kanë mundur të arrijnë dhe çfarë nuk kanë mundur ta arrijnë në jetë. Dhe nëse rezultatet e jetës nuk u kanë sjellë gëzim, është e kuptueshme që kjo do të reflektohet në gjendjen shpirtërore. Një tjetër arsye e fortë e një gjendjeje të tillë shpirtërore, është sjellja në kujtesë e ditëlindjeve në moshën e fëmijërisë. Në moshë të re, ngjarjet dhe rrjedha e jetës rendin me një shpejtësi marramendëse dhe njeriu nuk arrin të vërë veshin dhe të dëgjojë vetveten. Kurse kur piqet, ai ka më shumë kohë për përsiatje dhe për të hyrë në kontakt me botën e tij të brendshme. Ndodh edhe shpeshherë kur gëzimi është paksa i venitur gjatë festimit të ditëlindjes, për arsye se disa kërkesa që fshihen brendas shpirtit, nuk ka qenë e mundur të përmbushen. Se gëzimi është i lidhur me shpirtin. Sa më shumë njeriu e ka të zhvilluar logjikën dhe mendimin racional, aq më shumë ai largohet nga shpirti i vet. Njeriu e ka të organizuar jetën në atë mënyrë, që ndjenjat dhe logjika, si dy pole të një gjysmësfere, nuk mund të jenë në harmoni me njëra-tjetrën. Sa më shumë synon të eci në jetë ashtu siç e mëson mendja, aq më shumë ai e humbet ca lidhjen me shpirtin e, për pasojë, edhe gëzimin nga pak. Gëzimi është cilësi dhe tipar i shpirtit. Është burim i brendshëm në thellësinë e zemrës së njeriut. Personaliteti politik, njeriu i shquar i letrave, diplomati i njohur dhe njëri nga udhëheqësit e luftës për pavarësinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Banjamin Franklin (1706-1790), ka lënë një porosi të vyer për brezat pasardhës: “Mundohu ta gjesh gëzimin në jetë. Kjo është mënyra më e mirë për ta tërhequr drejt vetes lumturinë”. E kam njohur Mirën në vitin 1984, kur ajo u emërua përkthyese në Redaksinë e botimeve në gjuhë të huaja në Shtëpinë botuese “8 Nëntori”. Ishte një redaksi e madhe, me një personel prej 48 përkthyesish dhe disa daktilografiste, në të cilën përballohej një punë mjaft e vëllimshme për përkthimin e letërsisë politike në 8 gjuhë të huaja. Asokohe isha përgjegjës i Redaksisë. Mira i kishte përfunduar studimet universitare për frankofoni dhe midis pedagogëve që i kishin dhënë mësim në fakultet, kanë qenë edhe pedagogë francezë dhe Profesor Vedat Kokona, një personalitet i shquar i kulturës sonë mbarëkombtare dhe njohës i shklqyer i kulturës franceze dhe asaj botërore. Si studente e talentuar, që gjatë viteve të studimit në fakultet, ajo kishte studiuar gjuhën spanjolle dhe gjuhën italiane. Për gjuhën spanjolle kishte pasur një pasion të veçantë, prandaj edhe u punësua si përkthyese pikërisht në sektorin e spanjishtes të asaj redaksie. Talenti i saj si përkthyese, kishte shpërthyer që në moshën e pararinisë. që gjatë viteve të gjimnazit, në moshën 16-vjeçare, kur kishte arritur të përkthente nga frëngjishtja novelën-përrallë alegorike“Princi i vogël” (Le petit prince) të shkrimtarit dhe poetit francez Ekzyperi (Antoine de Saint-Exupéry – 1900-1944), si edhe në vitet studentore, kur ajo pati kuturisur të përkthente me sukses poezi të Vedat Kokonës në frëngjisht. Mira nuk qëndroi deri në fund në sektorin e spanjishtes. Aty nga fundi i viteve ’80, ajo u transferua në Shtëpinë Botuese “Naim Frashëri”, ku e priste “varka e saj e parapëlqyer” drejt hapësirave “kaltërore” të përkthimit artistik, i cili edhe më shumë ushtroi mbi të një ndikim hyjnor për t’u bërë një shkrimtare me emër në botën e letrave shqipe. Ja si e kujton Mira kohën kur punoi në Redaksinë e gjuhëve të huaja: “Ishte vera e vitit 1984, kur, e porsadalë nga studimet universitare, iu bashkëngjita punëtorëve të përkthimit politik në gjuhë të huaj, në sektorin e spanjishtes… E mësuar me përjetimin e një lloj klime liberale karshi dogmave të kohës gjatë viteve të studimeve të mia të larta për filologji frënge, – ku pedagogët francezë kishin luajtur një rol të madh jo vetëm me profesionalizmin, qytetarinë dhe shpirtin e tyre të lirë, por edhe me librat e ndaluar që më jepnin fshehurazi, ashtu siç kishte luajtur rol të jashtëzakonshëm miqësia me profesorin tim të paharruar Vedat Kokonën dhe të vëllain e tij Nedim Kokonën, një tjetër intelektual par excelence, – me shumë drojë dhe frikë në zemër kapërceva derën e hekurt të sektorit të gjuhëve të huaja të “8 Nëntorit”, e cila, kohërave kur unë punova në Redaksi, nuk e kishte më rojen e mistershme të dikurshme pas saj. Ishte koha kur s’kisha shumë që e kisha kaluar pragun e të qenit vetëm një lexuese e thellë, serioze dhe e përkushtuar ndaj letërsisë së madhe të botës, dhe po hyja ngadalë, por sigurshëm, në udhën e përkthimit dhe të krijimit të mirëfilltë letrar… Kishte pasur raste që ishin përkthyer edhe 50 faqe në ditë nga një përkthyes i vetëm, ndonëse norma ishte katër faqe në ditë… Ishte “parajsa intelektuale dhe profesionale”, ku u rrita dhe u formësova, ku, pasi futa duart në magjen ku gatuhej brumi i përkthimit politik, gjeta volinë për t’iu dhënë përkthimit letrar, dhe kjo, për tërë jetën, ishte, ndoshta, i vetmi vend në Shqipërinë tonë të izoluar ku mund të thithej një grimë ajri me parfumin e lirisë dhe të botës së madhe”. Zëvendësimi i sistemit u shoqërua në mbarë vendin me shpërbërjen e gjithçkaje, në të gjitha sferat e jetës, që nga objektet “e panevojshme” industriale, deri te shtëpitë botuese. Populli shqiptar “nuk kishte më nevojë” për “asnjërin” nga ato objekte dhe aq “më pak” për shtëpitë botuese. Sikur kasta politike në pushtet të kishte pasur fuqi hyjnore, me siguri që do ta kishte nxjerrë në ankand edhe ajrin, për t’ua kaluar në pronësi oligarkëve, në mënyrë që popullit t’ia shisnin me çmim të vendosur sipas tekave të veta. Kjo do të kishte qenë një “mrekulli e vërtetë”. Viti 1990 Mirën e gjeti një intelektuale tashmë të pjekur. Pas vitit 1990, Mira, ashtu si edhe të gjithë përkthyesit e tjerë të Redaksisë, si edhe krejt punonjësit e të dyja shtëpive botuese, u gjendën me jetën ballë për ballë. Redaksia u kishte shërbyer përkthyesve si një universitet tjetër, si një kudhër e vërtetë për të përballuar “tërmetin” që po afrohej. Ata e gjetën veten shumë shpejt, duke u sistemuar në punë të ndryshme, madje edhe në fushën e diplomacisë, meqenëse përveç gjuhës së përkthimit në Redaksi, ata, që të gjithë, zotëronin edhe gjuhë të tjera. Mira, si një intelektuale e formuar dhe me një vizion të gjerë për jetën, u orientua shpejt në situatën e krijuar. Mjaft e talentuar, e zgjuar nga natyra dhe me një shpirt praktikë, në vitet ’80-90 dhe në vijim, përveç sukseseve që shënoi në përkthimin e letërsisë artistike, kur, përmes penës së saj, erdhën në gjuhën nshqipe vepra të më shumë se 20 autorëve të huaj, ajo ra në sy për tri gjëra me peshë. Së pari, në vitin 1994 ajo bashkëthemeloi dhe punoi si Drejtore e Fondacionit të parë kulturor privat shqiptar “Velija”. Pikërisht me nismën e saj, siç e thekson ajo në një intervistë të paradokohshme që i ka marrë Leonard Veizi për gazetën “Fjala” të datës 19 shtator, “u krijuan,çmimet e para private letrare, të cilat u dhanë për 8 vjet me radhë, dhe mendoj dhanë kontribut në ndërtimin e sistemit të vlerave në letërsi”. Duhet përmendur Çmimi Kadare që ju dha shkrimtarit argjentinas, të njohur në mbarë botën, Ernesto Sabato (1911-2011), i cili, kur e mori atë Çmim, pati deklaruar: “Ky ishte më i madh se Çmimi Nobel”. Së dyti, në vitin 1996, Mira themeloi dhe drejtoi revistën letrare “Mehr Licht” (Më shumë dritë – sipas shprehjes së famshme të Gëtes), anëtare e rrjetit evropian letrar “Eurozine”. Ajo revistë ka pasë qenë një faqe e ndritur në historinë e kulturës letrare mbarëkombëtare. Ajo pati shërbyer për adhuruesit e letërsisë si një dritare e shkëlqyer me vlera të jashtëzakonshme enciklopedike për prurjet e pamata nga krijimtaria më e mirë letrare mbarëkombëtare dhe botërore. Revista, me më shumë se 400 faqe, vazhdoi të botohej për 16 vjet me radhë dhe ka hyrë në fondin e artë të letërsisë sonë. Por paskëtaj ajo u “largua për në pasjetë”, u fik, u shua, mbaroi. Në kujtesën e lexuesve ajo “avulloi”, u ngrit drejt hapësirës, u shndërrua në një “meteor” që qarkullon nëpër humnerat qiellore dhe vazhdon të mbajë në sipëfaqen e vet emrin e skalitur me merak “Mira Meksi”. Së treti, gjatë viteve 2002-2010, Mira ka qenë Drejtore e Përgjithshme e “TV ALSAT”. Drejtimi i këtij kanali televiziv me shikueshmëri të lartë, ka pasë qenë një kontribut i ndjeshëm i drejtpërdrejtë i saj në fushën e mjeteve informative pamore. Të shumta janë veprat artiske që Mira ka krijuar në disa gjini letrare, si romani, novela, tregimi, eseistika dhe letërsia për fëmijë. Ajo ka kontribuar, gjithashtu, në lëmin e publicistikës, me botimet e saj në shtypin shqiptar, si edhe në shtypin francez. Të shumta janë edhe vlerësimet që i janë bërë Mirës për përkthimet artistike dhe për veprat artistike origjinale. Ajo është nderuar më shtatë Çmime, me një Titull nderi dhe me Urdhrin “Comendadora” i Meritës Civile, i akorduar nga Mbreti i Spanjës Huan Carlos I. Jam më se i bindur se Mira nuk rend absolutisht pas Çmimeve. Megjithatë, kur atë e ka vlerësuar aq lart mbreti i Spanjës, do të kishte qenë shumë mirë, sikur parapavijat e Presidencës në Tiranë të ishin kujtuar me kohë dhe t’i kishin çuar Presidentit propozimin për t’i akorduar një Çmim të lartë. Një meritë të veçantë ka Mira për përkthimin e veprave të veta artistike në frëngjisht, madje edhe të rikrijuara në këtë gjuhë. Kjo është një dukuri shumë e rrallë në kulturën tonë kombëtare. Ky është një talent i jashtëzakonshëm që haset rrallë edhe në kulturën botërore. Me këtë rast, ja çfarë i ka deklaruar ajo Leonard Veizit në intervistën e lartpërmendur: “Të gjitha romanet e mia, përveç romanit “Porfida-Ballo në Versailles”, i cili është i përkthyer, i kam rishkruar në frëngjishte. Por edhe ky roman do të ribotohet në Francë më 2021, i rikrijuar në frëngjishte nga unë… Është një punë shumë e vështirë, e cila më merr vërtet shumë kohë. Është pothuaj sikur i shkruaj nga dy herë librat e mi. Sepse bëhet fjalë për një rikrijim në frëngjishte, është e pamundur që shkrimtari ta përkthejë veprën e tij, njëlloj siç mund të bënte me veprën e një shkrimtari tjetër… Si shkrimtare frankofone, kam më shumë shanse për t’u botuar. Ishte në të vërtetë propozimi i botuesit të Editions Persee, kur lexoi një përmbledhje në frëngjishte të romanit “E kuqja e demave”, që të më botonte si shkrimtare frankofone. Një ndërmarrje që rezultoi pozitive dhe që vazhdoi me romanet e tjera”. Merreni me mend, të nderuar lexues, se sa lart e vlerëson botuesi francez veprën e Mirës në frengjisht, saqë i ngjallë një interesim të veçantë jo vetëm si përmbajtje, por edhe si nivel artistik i përkthimit apo i rikrijimit në këtë gjuhë. Në veprën artistike të Mirës, lexuesi zbulon për shijet e veta jo vetëm atë që eshtë e nevojshme, e dobishme, por edhe atë që është e bukur. Aty ai vëren thellësinë e qiellit kaltëror, vezullimin e yjeve në hapësirat e tij të pamata, perëndimin e ndezur të diellit flakërues, paqyrimin e tij në morinë e pafundme të pikave të vesës mëngjesore, shpërthimin e fuqishëm të ndjenjave të dashurisë dhe dhembjen dridhëruese që ajo mbart në shpirtërat njerëzorë. Ai ndjek me endje dhe herë-herë edhe me një kërshëri të pazakontë rrëfimet artistike të Mirës dhe, tek ecën nëpër hapësirat e atdheut amë, tek ndjek lodrimin embëlor të valëve lozonjare të detit hijerëndë pranë brigjeve amtare dhe fëshfërimën solemne të gjethnajës së pyllit aty pranë, edhe ai mundohet ta kuptojë të bukurën sa më mirë. Madje edhe vetë të dijë si ta krijojë dhe si ta mbrojë atë. Dhe në zemrën e tij nisin të shpërthejnë filizat e fisnikërisë së shpirtit njerëzor. Pikërisht ky është ai ndikim i fuqishëm që ushtron proza artistike e Mirës mbi edukimin e lexuesit. Tri gjëra më kanë lënë mbresa të thella në krijimtarinë artistike të Mirës. Së pari, erudicioni i saj i jashtëzakonshëm. Në këndvështrimin tin, erudicioni i shkrimtarit shërben si uji i freskët, pa të cilin nuk mund ta përballosh dot zhegun e verës. Erudicioni atij i shërben si një përtejanë (sfond) e sigurt për shtjellimin mjeshtëror të ngjarjeve në veprën e vet artistike, për rikrijimin sa më të natyrshëm të skenave nga më të ndryshme për ngjarjet që pasqyron, për shndërrimin me një elegancë mahnitëse të të vërtetave jetësore në të vërteta artistike. Është pikërisht erudiconi i jashtëzakonshëm i Mirës që ka bërë të mundur krijimin e krejt korpusit të veprave të saj, çka bie në sy veçanërisht në romanin “Mallkimi i priftëreshave të Ilirisë” dhe te novela “Hakmarrja e Kazanovës”. Së dyti, mjeshtëria e saj e rrallë. madje e jashtëzakonshme, për skalitjen e ndjenjave të dashurisë. Mira e përshkruan pasionin e të dashuruarve me tone të ndezura, me një ndërkëmbim ngjyrash ëmbëlake, të shoqëruar me vellon e një drite poetike. Në krejt krijimtarinë artistike, Mira zbulon filozofinë e vet për dashurinë, çka të kujton krijimtarinë e disa autorëve francezë, të tillë, si Prosper Krebijoni (Prosper Jolyot de Crébillon – 1674-1762), Zhan Marmonteli (Jean-François Marmontel – 1723-1799) dhe Sebastian Shamfori (Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort – 1741-1794). Së treti, pasuria gjuhësore e krijimtarisë artistike. Leksiku i Mirës është një thesar i çmuar për gjuhën shqipe. Proza e saj është një “arkeologji gjuhësore”. Shumë fjalë ajo i ka nxjerrë nga harresa pikërisht me merakun dhe me pasionin e një arkeologu për kulturën dhe jetën e periudhave të lashtësisë. Ajo, me një guxim të kuturisur, krijon fjalë të reja dhe kompozita fantastike me brumin e shqipes në gatimoren e saj të pasur. Mira e meritonte plotësisht ta priste dhe ta festonte 60-vjetorin e lindjes me një ngazëllim të jashtëzakonshëm, pikërisht për sukseset e arritura në krijimtarinë artistike, për jetën publike që përmenda më lartë, për vlerësimet e larta që i janë bërë. Por… Jeta ka të papritura. Dhe ndodhi ajo që thotë aktorja, shkrimtarja dhe komediania e njohur amerikane Fenni Fleg (Fannie Flagg – 1944): “Mund të rastis që të torturohesh për një kohë të gjatë dhe mandej, kur për diçka nuk të ka shkuar mendja fare, fati, pa pritur e pa kujtuar, bën një piruetë befasuese”. Më shumë se një muaj para festimit të 60-vjetorit më 27 shtator, Mirës i ndodhi një fatkeqësi e rëndë: Nëna e saj e dashur, Mami Nora e shtrenjtë, ndërroi jetë më 18 gusht. Kjo ngjarje e papritur ia ka rënduar së tepërmi gjendjen shpirtërore. Sepse Mami Nora ka qenë Kryezonja e edukimit të saj me tipare të shkëlqyera karakteri, ajo ka shërbyer për të si një Bibël e vërtetë. Ishte pikërisht Mami Nora ajo që Mirës i futi në gjak dashurinë për Gjuhën Shqipe, Gjuhën e Perëndive, siç e ka quajtur Naimi i Madh dhe Aristidhi i Madh. Falë edukimit të Mami Norës, tash sa vite, para lexuesit del një Mirë e çiltër si vetë thjeshtësia, e hijshme si vetë bukuria, me takt si vetë fisnikëria, dinjitoze si vetë krenaria, e prerë si vetë drejtësia, e zgjuar si vetë mençuria, zemërbardhë si vetë shenjtëria. Unë dhe bashkëshortja ime e çmuar, Havaja, Mirën e urojmë nga zemra për 60-vjetorin e lindjes. Jemi të bindur se ajo do ta përballojë këtë gjendje të rënduar shpirtërore dhe do të gjejë forca për ta vazhduar po me kaq suksese krijimtarinë e vet artistike, sepse krijues të formatit intelektual të Mirës janë pasuri kombëtare.

Gjenocidi grek ndaj shqiptarëve të Çamërisë

Nga Sali Bollati Gjenocidi përkufizohet si një “shkatërrim i paramenduar dhe sistematik në tërësi ose pjesërisht të një grupi etnik, racor, fetar ose grupi nacional”. Më 1821, kur filloi kryengritja për pavarësi, popullsia shqiptare përbënte shumicën ndërsa të ashtuquajturit grekë ishin pakicë në Greqi. Thuhet “të ashtuquajturit grekë” sepse historiani greko-amerikan L. Stavrianos pohon se në kohën kur Greqia e sotme ishte nën perandorinë romake, ato që banonin atje nuk njihnin histori të lashtë greke dhe parapëlqenin ta quanin veten “romei”, d.m.th. pasardhës të Romës, dhe jo helenë apo grekër. Edhe çamët e krishterë e quanin veten romei dhe jo grekë. Aq më tepër, gjuha që flasin edhe sot ata të krishterë çamë në Çamëri ashtu si arbëreshët e Italisë është “Gluha e Perëndisë”, siç thoshte Naim Frashëri, dhe është e njëjta e folur me të cilën është shkruar edhe libri i parë shqip nga Gjon Buzuku. Në kryengritjen e viteve 1821-183, pothuaj të tërë udhëheqësit e saj ishin shqiptarë të krishterë (arvanitas dhe çamë). Heroi kryesor ose më saktë idhulli i kryengritjes për pavarësinë e Greqisë ishte çami suliot Marko Boçari. Ai ishte në fakt edhe autori i parë i fjalorit shqip-greqisht. Stërnipi i tij Kolë Boçari shkruan nga Griffith University në Queensland të Australisë se: ”… prindërit e mij nuk më kanë folur asnjëherë greqisht, sepse ata ishin shumë krenarë të trashëgimisë shqiptare dhe të fisit Boçari”. Më 26 Qershor 1821, një nga udhëheqësit e kryengritjes greke, Dhimitër Ipsilanti iu drejtohej dy figurave më të spikatura dhe më me peshë të Çamërisë: “Shumë kurajozë, kryetar Pronjo dhe Çapari dhe gjithë Çamëve, iu Përshëndes! ….Unë dhe atdheu iu falenderojmë. Prijës burrërorë dhe aleatë besnikë, tani të bashkuar me ne për liri, konsideroheni si vëllezërit tanë!”. Arvanitasi Aristidh Kola shkruan se në këtë kohë në Greqi nuk bëhej vetëm luftë kundër pushtuesit shekullor osman, por qarqe të caktuara greke kishin kaluar edhe në një luftë fetare. Shkaku i vërtetë i brutalitetit të politikës greke që me shpërthimin e kryengritjes më 1821 ishte asgjësimi i etnive të padëshiruara si arvanitasit, vllehët, sllavomaqedonasit dhe hebrenjtë, për të krijuar artificialisht një shtet “homogjen” grek. Bandat greke gjatë marshimeve drejt krahinave me banorë të etnisë jo greke për nga feja dhe kombësia klithnin parullën “Përpara me kryqin në njërën dorë e në tjetrën thikën”. Krahina shqiptare e Çamërisë nuk iu bashkua Greqisë së krijuar mbas vitit 1832. Megjithatë “megalidea’” kërkonte që Greqia të ishte si pasardhëse e perandorisë fetare bizantine. Dhe për ta vënë në jetë filloi më 1854 dërgimi në rajonet shqiptare i bandave të rekrutuara në Greqi nën drejtimin e gjeneralit Grivas. Ata nuk ndaleshin përpara asnjë krimi për ti detyruar banorët e krishterë të bashkoheshin me ta. Ato tentativa u përsëritën edhe më 1866, po pa sukses. Kuptimplotë është se në ngjarjen e Lëkurësit të Sarandës më 1878 të krishterët e Epirit ishin të parët që prapsen agresorët grekë me armë në dorë. Kështu lufta me vendosmëri e Çamëve dhe e Lebërve i largoi grekërit. Mbas luftës ruso-turke, me Paktin e Shën Stefanit dhe më vonë me atë të Kongresit të Berlinit më 1878, fuqitë e mëdha europiane vendosën që Greqisë t’i bashkohej edhe Janina me krahinën e Çamërisë. Por dega Jugore e Lidhjes së Prizrenit e drejtuar nga Abdyl Frashëri dhe Abedin Pashë Dino nga Çamëria bëri të gjitha përpjekjet për të bindur Fuqitë e Mëdha se Çamëria është krahinë thjesht shqiptare dhe nuk ka sesi të ndahet nga trojet e tjera shqiptare. Përveç anës diplomatike u organizuan shumë forca të armatosura shqiptare për të mbrojtur Çamërinë. Në një nga peticionet e shumta dërguar nga Preveza më 20 Qershor 1880 dërguar Ministrit të Punëve të Jashtme të Gjermanisë, midis të tjerave theksohej se ”Mbledhja Shqiptare e Jugut, e frymëzuar nga ndjenjat patriotike dhe të kombësisë, proteston përpara Europës kundër pretendimeve të padrejta dhe shkatërrimtare të Greqisë, kundër copëtimit të vendit tonë dhe kundër aneksimit të krahinave tona, aneksim që ne do ta zmbrapsim duke luftuar deri në pikën e fundit të gjakut tonë. Ne jemi të gjithë të vendosur për të qëndruar deri në fund, për të shpëtuar tokën tonë, ekzistencën tonë dhe kombësinë tonë të kërcënuar nga armiqtë tanë fqinjë”. Në saje të këtyre përpjekjeve dhe vendosmërisë shqiptare, Kongresi i Berlinit u tërhoq nga vendimi i mëparshëm dhe Çamëria mbeti e pandarë nga trojet e tjera shqiptare. Edhe mbas kësaj shovinistat grekë nuk i pushuan veprimet e tyre për të vënë në jetë qëllimin bizantin. Metropoliti i Çamërisë më 1910 lëshon urdhrin që vashat çame duhet të shkojnë në shkollat greke, me qëllim që nesër kur të bëhen nëna të mos u flasin fëmijëve gjuhën shqipe, por vetëm greqisht. Çamët ishin firmëtarë të pavarësisë shqiptare dhe Çamëria u pushtua nga grekërit në Mars të vitit 1913, domethënë tre muaj pas shpalljes së pavarësisë shqiptare. Muaj më vonë, me gjithë luftën e atdhetarëve çamë (midis tyre edhe i riu Ibrahim Bollati, babi im) e shqiptarëve të tjerë, fuqitë e mëdha europiane padrejtësisht e shkëputën krahinën shqiptare të Çamërisë bashkë me të gjithë Vilajetin e Janinës dhe ia ngjitën Greqisë. Menjëherë mbas pushtimit, filloi menjëherë vënia në veprim e “megalidesë” duke eliminuar shqiptarët. Grekërit mblodhën 73 krerët e Çamërisë dhe pa asnjë lloj gjykimi i pushkatuan në Prroin e Selanit pranë Paramithisë. Mbas këtyre vrasjeve dhe mohimit të gjitha të drejtave civile, shqiptarëve të Çamërisë iu morën pasuritë e tokat dhe ua ndanë të tjerëve duke vendosur në to emigrantë ortodoks të ardhur nga Azia e Vogë. Popullsia shqiptare e Çamërisë u përdor si popullsi shkëmbyese midis turqve islamikë dhe ortodoksëve grekë të Azisë së vogël. Me dekret ligje e qarkore si ajo e Ministrisë së Bujqësisë e 1 Tetorit 1922, urdhërohej administrata e Përgjithshme e Epirit që ”… familjet e refugjatëve të stabilizoheshin në pronat e muslimanëve shqiptarë”. Në qytetet kryesore të Çamërisë në Paramithi, Filat, Gumenicë e Margelliç u hapën zyra të posaçme për shtetëzimin e pronave të muslimanëve shqiptare me një farë shpërblimi qesharak që faktikisht nuk iu dha asnjëherë pronarëve të ligjshëm. Edhe ato pakë prona që mbetën të pashtetzuara, pronarëve të vërtet iu ndalua me ligj shitja e tyre dhe nuk u kompensuan asnjëherë. Në një studim të botuar në “Balcanica Etnographia” më 2003, profesorja e Universitetit të Berlinit, Georgia Kretsi, iu dha çamëve titullin kuptimplotë: “Pronarë të ligjshëm pa prona”. Megjithëse më 1926, kryeministri i Greqisë i asaj kohe, arvanitasi Teodoros Pangallos, bëri një deklaratë zyrtare në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë, nëpërmjet të cilës Greqia njihte minoritetin shqiptar që jetonte në territoret e veta dhe nuk i quante muslimanët shqiptarë si turq për t’u shkëmbyer me grekët e dëbuar nga Turqia. Pangallosi deklaronte: “…Teza që është mbajtur deri më sot se ortodoksit shqiptarë janë grekë është e gabuar, prandaj mora masat e duhura dhe shpërndava të gjitha shoqëritë vorioepirote që përfaqësonin skajet më ekstreme të këtij mendimi të sëmurë”. Gjatë një takimi që patëm si kryesi e shoqatës “Çamëria” në Shtator 1997 me ish-ministrin e punëve të jashtme të Shqipërisë Paskal Milua, e pyeta në se e kishte diskutuar me ministrin e jashtëm grek Pangallos (nip i arvanitit Teodoros Pangallos) problemin tonë të Çamërisë. Paskal Milua u përgjigj se “ministri grek kundërshtoi me vendosmëri duke thënë se në qoftë se ngrihet ky problem nga pala shqiptare, do të ndërpriten bisedimet menjiherë”. Greqia, në kundërshtim me sa bënte qeveria shqiptare për të ashtuquajtur minoritet grek në Shqipëri, nuk lejonte të hapeshin shkolla në gjuhën shqipe, nuk kishte asnjë të zgjedhur ose të komanduar çamë në administratën greke. Me 1936 me ligj filloi ndërrimi i emërtimeve shqip të fshatrave shqiptare me emra grekë, bile edhe krahinës ja hoqën emrin Çamëri duke e zëvendësuar me Thesproti. Ende pa filluar lufta italo-greke të gjithë meshkujt çamë nga mosha 13 e deri në 70 vjeç u internuan në ishujt e Egjeut dhe në Korint, duke na lënë neve të vegjlit vetëm me nënat dhe pleqtë pa asnjë mbështetje. Djemve të futur në ushtri në vënd të pushkëve iu dhanë kazma e lopata. Kur Italia pushtoi përkohësisht Çamërinë dhe më vonë kur Gjermania pushtoi të gjithë Greqine, në ndryshim me krahinat shqiptare të Malit të Zi, Kosovës e Maqedonisë që iu bashkuan qeverisë së Tiranës, krahina shqiptare e Çamërisë mbeti nën administratën e qeverisë kuislinge greke të Ralisit në Athinë. Në shkurt 1943 u krijua çeta Çamëria që më vonë u transformua në Batalionin Çamëria. Dhe ishin trima e këtij batalioni që luftuan gjatë 56 ditëve kundër gjermanëve. Forcat partizane Çame ju bashkuan edhe lëvizjes greke kundër pushtuesve gjermanë, u futën në divizionin e 15 të ushtrisë bashkë me sllavomaqedonasit që banonin në Greqinë verilindore. Autori M. Mazower midis të tjerave shkruan për lidhjet dhe aleancat e turbullta të forcave të djathta greke me pushtuesit nazistë se “…në Athinë anëtarët e EDES-it të komanduara nga Zerva, hyn në shërbim të batalioneve të sigurimit të krijuara nga gjermanët për të mbajtur rendin në vend duke mbajtur lidhje të ngushta me qeverinë kuislinge të Ralisit”. Forcat e Napoleon Zervës, në marrëveshje me gjermanët që po tërhiqeshin, hynë në Paramithi më 27 Qershor dhe me pabesinë karakteristike greke tentuan të gënjenin qytetarët paramithiotë se nuk do të vepronin ndaj popullsisë civile. Unë isha 7 vjeç kur u zgjuam në mëngjes nga krisma e armëve. Nëna na ngriti dhe mbasi mblodhi disa plaçka u nisëm për në shtëpinë e daj Muhametit që ishte ngjitur me sahatin, në qendër të qytetit. Shtëpia e jonë ngjitur me kullën mesjetare të Bollatatëve ndodhet në krye të Paramithisë dhe sot është transformuar në Muze. Vëllai i madh 13 vjeçar Ferhati u largua me vrap për në shtëpinë e halla Shazos për të qenë si gjithmonë me kushëririn dhe bashkëmoshatarin e tij, Avniun, por rrugës i vranë të fshehur në një kaçube. Kur mbërritëm në shtëpinë e Dajës, djali i xhaxhait të nënës, Qazim Bako, i thotë babait tim që të ikim se grekërit do na vrasin (ai në fakt u largua dhe vdiq në Tiranë më 1982). Babai im i mjerë e kundërshtoi largimin, duke i thënë se nuk mund t’i lejë vetëm fëmijët dhe gruan, nuk kam bërë asnjëherë ndonjë veprim kundër grekërve, përkundrazi i kam përkrahur e ndihmuar në çdo rast nevoje, kështu që nuk mund të largohem vetëm. Por fatkeqësisht, mbas gjysmë ore hynë zervistat në dhomë dhe e rrëmbyen me forcë babain e shkretë duke mos e lenë as këpucët t’i mbathte. Fjalët e babait shumë të dashur që na rriste dhe edukonte dhe rrëmbimin e tij kur neve qanim e bërtisnim nuk mund t’i heq nga mendja as edhe sot. Babain bashkë me dhjetëra të tjerë të pafajshëm i pushkatuan në oborrin e shkollës. Mbasi rrëmbyen babain, nëna na ngriti dhe u nisëm përsëri për në shtëpi. Kur hymë në oborrin e madh të shtëpisë u tmerruam; aty gjetëm kufomën e gjakosur të gjyshit 82 vjeçar, të cilin mbasi e kishin tërhequr zvarrë nëpër shkallët e gurta e kishin pushkatuar. Mbas kësaj skene të tmerrshme, nëna e dashur, na morri dhe na çoi në ish ndërtesën e Medresesë. Aty gjetëm të strehuar edhe shumë familje të tjera. Mbas pak kohe na nxorën përjashta në oborr për të na pushkatuar. Tek dera e madhe e oborrit pranë mitralozit të ngrehur, qëndronte një ushtar zervist. Nëna e shkretë na mblodhi rreth vehtes si pula zogjtë e vetë duke ju falur Zotit për mëshirë. Faktikisht, mbas pakë kohe arriti një zervist tjetër dhe e urdhëroi atë që ta ngrinte mitralozin për në një vend tjetër. Për një çast kujtuam se shpëtuam. Por Jo. Një oficer zervist erdhi dhe morri nënën time shumë të dashur. Ajo nxori nga gjoksi të vetmen fotografi të babait tashmë të pushkatuar dhe më porositi që ta ruaj si gjë të shenjtë. Mbas pak morëm lajmin e keq se edhe nënën 36 vjeçare e kishin pushkatuan brenda në xhaminë e Bollatatëve. Kjo është një pjesë jete e jetuar me tmerr në kalvarin e Paramithisë ku masakruan në mënyrën gjakatare një kushërirë e imja Sanije Bollati të cilën e dogjën me benzinë, ndërsa 56-vjeçarit Omer Muratit i rropën një pjesë të lëkurës dhe mbasi ja lyen me kripë ja ngjitën përsëri. Jani Sharra shkruan se “…Familja e Muharrem Bollatit që u masakrua në mënyrë shtazarake, nuk ka pasur as fajin më të vogël”. Brenda dy ditësh mbi 600 shqiptarë të pafajshëm u torturuan dhe u vranë nga fashistët grekë. Mbetëm neve të katër, Qerimeja 10 vjeçare, unë, Faruku 5 vjeç dhe Makbulja 2-vjeçare. Kështu ne bashkë me afro 200 të tjerë të mbetur, na grumbulluan në shtëpinë e madhe të Muhedinëve që e transformuan në kamp përqendrimi. Aty vuajtëm deri në nëntor së bashku me Teto Zybiden të cilës i kishin pushkatuar të shoqin, kishte mbetur me djalin, Tasinin 4 muajsh. Po aty në burg nga uria, papastërtia dhe sëmundjet vdes motra e vogël Makbulja dhe gjyshja 72 vjeçe. Faktikisht në ato 6 muaj vdiqën aty mbi 200 njerëz, kryesisht fëmijë e plaka. Nga fundi i Nëntorit 1944, ushtarët britanikë të pranishëm në vend na pyetën se ku të na transferonin në Turqi, Egjipt, Angli ose gjetkë. Por ato pakë gra që kishin mbetur gjallë këmbëngulën që duam të na shpini vetëm në Shqipëri, se Shqipëria është nëna e jonë. Dhe ata na çuan një natë në Gumenicë dhe të nesërmen na hipën në 4 motovedeta dhe na nxorën në Sarandë e Himarë. Nga Himara, në mes të dimrit të ashpër kam hecur në këmbë. Nata na zuri të vendosur ne këmbët e një ure. Aty në të ftohtë, Faruku duke qarë i kërkonte Tetos. Nuk më ndahen nga kujtesa fjalët dhe të qarët e tij dhe tonat bashkë që nuk kishim as edhe një copë bukë për t’i shuar urinë. Nga të ftohtit i hipën ethe dhe dridhje të forta dhe të nesërmen kur mbërritëm në Dukat ishte krejtësisht i këputur e mezi qëndronte në këmbë. Për fat të mirë partizanët na hipën në një makinë. Mbasi mbërritëm në Vlorë , tetoja e shpuri drejtë e në spital, por fatkeqësisht të nesërmen vdiq. Kështu nga nëntë veta mbeta unë me Qerimenë 10-vjeçare. Në vizitën e parë, mbas 66 vjetësh, më 2010 në vendlindjen time Paramithi, nuk gjeta asnjë varrezë tonën, meqenëse ishin shembur të 9 xhamijat bashkë me varrezat qindravjeçare të tyre, ndërsa varrezat masive të martirëve të Qershorit 1944 ishte betonuar dhe mbi të zhvilloheshin lodra basketbolli. Në gjithë Çamërinë mbas masakrave të tmerrshme u vranë dhe pushkatuan mbi 2900 njerëz të pafajshëm, kryesisht fëmijë e pleq, ndërsa rrugës së dimrit për në Shqipëri vdiqën edhe mbi 2000 të tjerë, këta varrosur në Plloçë. Pra nga rreth 30000 njerëz, mbi 5000 humbën jetën ose mbi 16% e popullsisë çame. Kohët e fundit në atë vend që partizanët na mirëpritën dhe na hipën në makinë është ngritur një përmendore si falënderim për mikpritjen e çamëve nga bashkatdhetarët tanë, vlonjatët e Dukatit. Në Dokumentat e Departamentit të Shtetit të SHBA me Nr. 84/3 të Misionit Amerikan në Tiranë 1945-1946, shkruhet: “Simbas informacioneve që kam mundur të mbledh në lidhje me Çështjen Çame, më 1944 dhe deri në muajt e parë të vitit 1945, autoritetet në Greqinë veriperëndimore kryen masakra të tmerrshme dhe dëbuan me dhunë 25000 çamë, banorë të Çamërisë nga shtëpijat e tyre, ku ata kishin jetuar në shekuj dhe i hodhën ata matanë kufirit, mbasi u kishin rrëmbyer tokat dhe pasuritë e tyre. Shumica e 2900 vrarëve ishin fëmijë sepse ata dhe pleqtë përbënin shumicën e refugjatëve”. Në një letër që udhëheqësi i masakrave, gjenerali grek Napoleon Zerva, i shkruante më 1956 një miku dhe ish-bashkëpunëtori të tij në masakrat: “I dashur Koço Dani, bëjua të qartë njerëzve se ne e kryem detyrën që na ishte ngarkuar për spastrimin e atdheut nga çamët muslimanë, të cilët i qëndruan 500 vjet mbi qafë të helenizmit, duke ia bërë të mundur malësorëve të zbresin në fusha. Për këtë ta ndiejmë veten krenarë”. Çamëria është Shqipëri, atje edhe sot jeton popullatë çame e besimit të krishterë që flet shqip, por fatkeqësisht nuk e ndjen akoma dorën e Nënës Shqipëri.

Diçka e madhe është duke ndodhur në Itali dhe Ballkan, Ju nuk jeni në vetëdije…

Ndërsa në Itali titujt, transmetimet dhe mediat sociale pushtohen nga “koronavirusi” tani shumë i diskutuar, njekohësisht 20,000 trupa amerikane po zbarkojnë në më shumë se 7 aeroporte evropiane dhe atyre do t’u shtohen 10,000 ushtarë të tjerë amerikanë tashmë të pranishëm në Evropë dhe 7,000 ushtarë të tjerë nga vende të ndryshme të Evropës. Gjithsej 37,000 ushtarë të armatosur.. për çfarë qëllimi? Për t’i ndihmuar shtetet të ndalojnë këtë virus të hiperbolizuar, apo të ndihmojnë ata që e kontaktojnë? Absolutisht jo! Ata arritën të zhvendoseshin ose, duke përdorur fjalët e oficerëve të lartë amerikanë për t’u “përhapur” në territorin evropian për të filluar “Evropian Defender 20” i cili do të fillojë në prill dhe do të përfundojë në korrik! A janë informuar qytetarët për atë që është? Natyrisht jo! “Europe Defender 20” është një ushtrim i hartuar nga qeveria amerikane në bashkëpunim me NATO-n për të “testuar” strategjitë që do të përdoren nga SH.B.A. dhe Evropa (e cila konfirmon nënshtrimin e saj ndaj SHBA) Nëse ekziston një kërcënim që të çojë në një luftë hipotetike. Kërcënim nga kush? Është e qartë që oficerët amerikanë kënaqen me përgjigjen pa bërë sqarime dhe duke përdorur frazën e përgjithshme “kërcënim hipotetik”. Natyrisht, i vetmi kërcënim hipotetik që mund t’i atribuohet mendimit amerikan është Rusia (aleati i Kinës) me të cilën ata prej kohësh kanë krijuar vullnetarisht tensione të mëdha. Por le ta analizojmë. Për këtë stërvitje, përveç 37,000 personave te personelit ushtarak, do të importohen 14,000 automjete ushtarake (pra tanke, helikopterë etj.) dhe proporcionalisht sa më shumë municione. Kështu që shihet “virusi”: ushtarët do të vijnë me maska ​​dhe masa paraprake për ta bërë këtë “stërvitje”? Natyrisht jo! Sipas oficerëve amerikanë, këta ushtarë janë të shëndetshëm prandaj në përputhje me ta ata janë të lirë nga kontraktimi i “koronavirusit”. Diçka nuk korenspondon! E çuditshme: 1. Nëse do ishte vetëm një ushtrim nuk shtyhet duke pasur parasysh shënimin e OBSH për përhapjen e këtij virusi dhe mediave, kaosit social, shëndetësor, politik dhe ekonomik që po gjeneron në botë? 2. Pse qytetarët mund ta marrin këtë virus dhe ushtria amerikane mund të lëvizë pa probleme? 3. Pse u vendos që këtë ushtrim ta zhvillojmë gjeografikisht në një pozicion që do të parashikonte një konflikt hipotetik me Rusinë dhe jo në fusha të tjera që shikojnë horizonte të tjera? 4. Pse 95% e mediave nuk flasin për këtë? 5. Pse nuk flasin të gjithë përfaqësuesit e politikës italiane? 6. Nëse ushtarët janë të përjashtuar, a do të thotë kjo se virusi nuk është ai që po emocionohet aq shumë apo ekziston tashmë mundësia e një vaksine dhe prandaj për ta bërë një qenie njerëzore imune dhe nuk thuhet? 7. Nëse ushtarët amerikanë do të kontraktonin virusin, a nuk do të bëhen ata vetë një shkak eksponencial i zgjerimit të virusit? Rusia shtroi pyetje të shumta për këtë ushtrim, për të cilën nuk ka marrë një përgjigje dhe në bazë të kësaj ajo tashmë është shprehur se do të mbajë në gatishmëri pozicionin e saj ushtarak brenda kufijve të saj, gjë që nuk parandalon një skenar të tillë qetësues me dy palë të armatosura: stërvitje ose përveç nëse është kështu. Për radhitje: Kina, aleati i Rusisë, lidhi një kontratë muaj më parë me Italinë (një vend themelor për Evropën për marrëdhëniet që lidhen me tregtinë në Mesdhe dhe për pozicionin e saj strategjik nëse ka konflikte) për t’i bërë marrëdhëniet tregtare të qëndrueshme dhe më të rëndësishme midis Italisë dhe Kinës dhe bërjen e fuqisë së Amerikës mbi Italinë më pak të rëndësishme, por jo të parëndësishme. Koronavirusi fillon nga këtu dhe fillon nga Kina, por shpërthen tepër në Itali, jo vetëm nga pikëpamja shëndetësore, por mbi të gjitha ushqehet nga media botërore, pavarësisht se çështja nxitëse nuk ka lidhje me një italian. Për vite me radhë, Kina dhe Rusia kanë qenë kundërshtarët e padiskutueshëm të tregtisë së Sh.B.A. sepse rëndësia e tyre dëmton në masë të madhe monopolin e dollarit në tregun global dhe kjo, për Sh.B.A., po krijon humbje të konsiderueshme të energjisë si në aspektin ekonomik ashtu edhe në atë gjeopolitik

Koronavirusi dhe spiunazhi, zbulohet roli i shërbimeve sekrete me sëmundjen globale

Një gamë e gjerë mjetesh e shërbimeve sekrete të SHBA-së Sipas të dhënave aktuale nga mediat, në mënyrë të ngjashme veprojnë aktualisht kundër krizës Corona edhe shërbimet sekrete të SHBA-së: Si agjencia e lajmeve Reuters edhe Yahoo News njoftojnë njëzëri, se drejtori i Shërbimit Kombëtar të Informacionit, në varësi të të cilit janë tërësia e 17 shërbimeve informative të SHBA-së e po ashtu edhe ai i Shtëpisë së Bardhë, mbledh dhe analizon të gjitha të dhënat aktuale për prejardhjen, zhvillimin, përhapjen dhe luftimin e virusit Corona. Në asnjë mënyrë kjo nuk i është besuar vetëm shërbimit të njohur të SHBA-së të kundërzbulimit CIA. Si një ndër vendet e pakta SHBA ka një shërbim të vetin informativ për të dhëna mbi shëndetin dhe mjekësinë, Qendra Kombëtare e Inteligjencës për Mjekësinë (NCMI), që është në varësi të shërbimit ushtarak të inteligjencës DIA (Defense Intelligence Agency). Për të mbledhur infromacione për Corona, sikurse mësohet nga burime të mriëinformuara, për këtë rast shërbimet e SHBA-së përdorin një gamë të gjerë mjetesh për përftimin e informacionit. Thënë më qartazi, për ta arritur këtë nuk analizohen e kërkohen vetëm informacione relevante në të gjitha drejtimet si nformacione zyrtare, mediat, burimet online apo edhe rrjetet sociale. Por shërbimet e SHBA-së venë në përdorim të gjtihë arsenalin e mjeteve të inteligjencës, nga ajri e imazhet satelitore e deri tek informacioni i agjentëve dhe përgjimi i komunikimeve. Ajo që u intereson në veçanti spiunëve natyrisht vishet me mantelin e heshtjes profesionale. Parimisht megjithatë duhet të merret parasysh, që SHBA akseset e veta të shërbimit të inteligjencës i vë në përdorim më intensivisht tani në krizën e Coronës kryesisht në Kinë dhe në Iran. Agjentët në udhëheqjen kineze apo informacionet në Ministrinë iraniane të Shëndetësisë p.sh. mund të pyeten për shifrat e padeklaruara, rrugët e panjohura të përhapjes ose strategjitë për luftimin e virusit; e nëse përgjuesit amerikanë ndërhyjnë në komunikimin qeveritar, atëherë kjo do të thotë që tani dëgjohet veçanërisht me kujdes kur bëhet fjalë për virusin Corona. Çfarë sjell kjo? Spiunazhi dhe shërbimet sekrete nuk mund ta shërojnë Coronën dhe as ta ndalojnë atë. Por ato mund t’u japin informacione më të mira vendimarrësve dhe – në rastin më ideal – të mundësojnë vendime të informuara. Në këtë mënyrë mund të pakësohet pasiguria, mund të kuptohet më mirë se si përhapet sëmundja, mund të vlerësohen më mirë planet dhe kapacitetet për zbatimin e tyre në botën e jashtme. E natyrisht synohet edhe që të vlerësohet dhe të kuptohet dëmi politik dhe ekonomik. Kjo ka të bëjë edhe me fushatat në rritje të desinformimit dhe ashpërsimin gjithnjë e më shumë të akuzave të ndërsjellta për fajin e përhapjes së pandemisë. Në fakt shërbimet sekrete në krizën Corona bëjnë të njëjtën gjë që ato e bëjnë gjithmonë: ato sigurojnë informacionin, tek i cili normalisht nuk ka askush akses. Kjo vlen kryesisht për shtete si Kina ose Irani, ndaj informacioneve zyrtare të të cilave në përgjithësi ka pak besim. E po ashtu edhe me mbylljet e kufijve, ndalim-qarkullimin, mbyllen njëkohësisht edhe kanalet zyrtare ose të hapura të informacionit dhe komunikimit. Shërbimet mirëfunksionuese të inteligjencës në këtë rast ndihmojnë.