2023-02-09

Seksualiteti dhe pornografia(3)

Sjellja “Unë dua të shoh atë që unë dëshiroj ”, pa parë interesat e mëdha dhe të largëta të shoqërisë, duket se është bërë e zakonshme në këtë Shqipërinë tonë sot. Kjo është një pikëpamje thellësisht narcissistike, vetë-indulgjente dhe fare pa përgjegjësi shoqërore. Në vitet e diktaturës që lamë pas, interesi i “përgjithshëm” (i shtetit diktatorial) ishte mbi gjithçka, ndërsa interesat e individëve thuajse asgjë. Tani kemi shkuar në ekstremin e kundërt që thërret për liri individuale që tejkalon kërkesat e shoqërisë. Dhe ne të hutuar nuk gjejmë dot mençurinë për të përcaktuar një pikë diku midis mentalitetit diktatorial dhe prioriteteve individualiste të sotme. Dikush mund të pyesë: Pse të censurojmë pornografinë dhe jo violencën në filma dhe në TV? Mirë është të censurohen të dyja. Violenca e tejskajshme në botën e shfaqjeve, është një problem shoqëror i rëndësishëm që duhet të na shqetësojë të gjithëve. Por të gjithë e kemi vënë re se në filmat violenca paraqitet “si një e keqe “ që duhet ndëshkuar, ndërsa në të gjitha filmat dhe shfaqjet pornografike seksi i papërgjegjshëm paraqitet si një e mirë që kërkohet. Këtu, siç shikohet, ka një ndryshim të madh që qëndron si një “quantum leap”. Ndryshim që e bën të domosdoshëm ndalimin dhe vënien nën kontroll të pornografisë. A Duhet Censura? E kuptoj që censura nuk pajtohet me vetë-kontrollin qytetar dhe tregon paaftësinë e shoqërisë për t’u kujdesur për veten. Nga kjo pikëpamje ndoshta censura nuk duhet. Është fakt se sado të pështira të jenë disa materiale në literaturë, në televizion dhe në filma- për disa njerëz ato kanë vlerë. Nuk mund të vendoset censurë mbi të rinjtë. Ndërkohë që ata piqen, duhet të lejohen të zgjedhin (brenda kufijve të eksperiencës së tyre) se çfarë është e vlefshme dhe çfarë jo. Ka invalidë që kënaqen seksualisht vetëm me materialet pornografike dhe këtyre nuk duhet t’u privohet kjo kënaqësi.

Seksualiteti dhe pornografia(2)

Nëpër trotuaret e Tiranës dhe të gjithë qyteteve të Shqipërisë, kasetatme filma pornografike hard apo soft core shiten (edhe për fëmijët) si të jenë biskota. Televizioni ofron pornografi që shtohet çdo ditë. Po qe se do të lejohet të vazhdojë kështu, me siguri më të errët do ta kemi të ardhmen. Ne po bëhemi një komb i voyeurs vicarious, me një numër gjithnjë më të madh burrash të mbërthyer tek ekrani i TV pas orës 23:30. Ata shikojnë artistë të angazhuar në të gjitha sjelljet seksuale qëka arritur të shpikë “gjenialiteti” komercial. Këto skena, nuk ka dyshim, që flasin për një kulture në degradim. Vetëm le të kujtojmë se si Fisnikëria franceze, para revolucionit francez, kënaqej duke parë njerëz që bënin interkursë seksuale. Fashisti afrikan, diktatori Idi Amin, i urdhëronte të burgosurit “të bënin seks para tij”, ndërkohë që ai rrufiste verë dhe kënaqej me spektaklin. Në shfaqjet romake të burgosurve u tregonin bukuroshe lakuriqe. Kush nga ata kish ereksion i a pritnin penisin. Gjaku merrte udhët dhe shikuesit e pasur kënaqeshin. Kemi plot arsye të reflektojmë për implikimet e pornografisë dhe të heqim paralele me jetën tonë të sotme. Dëgjojmë njerëz që thonë: Jemi qytetarë të rritur të një shoqërie të lirë, ne duhet ta kemi privilegjin të lexojmë dhe të shikojmë çfarë të duam. A ka në këtë pikpamje ndonjë gjë të keqe? Unë them se ka. Së pari, me sa di unë, ligji e ndalon shpërndarjen dhe shfaqjen e materialeve pornografike, pavarësisht shijeve tënjerëzve. Pra është një aktivitet i paligjshëm. Së dyti, në qoftë se “libertarianët” shqiptarë mendojnë se pornografia është e drejtë e gjithkujt që do ta shohë dhe ta dëgjojë, atëherë pse organizatorët e shfaqjeve pornografike nuk shesin bileta për shfaqje me seks të lirë? Pse nuk u japin konsumatorëve shfaqje direkt (live) të grave që bëjnë seks me kafshët? Pse nuk u japin njerëzve të interesuar mundësinë të shikojnë gra që abuzohen seksualisht dhe poshtërohen nga burrat, vetëm që të demonstrojnë teorinë pornografike se dhimbja seksuale mund të kthehet në kënaqësi ? Zor të besohet qënjerëzit normalë janë solemnisht dakord me atë që disa na thonë: “shoqëria nuk ka të drejtë të ndërhyjë në këto çështje”. A nuk e ka shoqëria të drejtën të vendosë standarde minimum të hijeshisë, të mirësjelljes, apo të turpit, sa herë që një pakicë mundohet ta prishë këtë.? A nuk kanë njerëzit e ndershëm të drejtën të thonë se kjo shkon tej kufijve të qytetërimit më minimal dhe këtë nuk e tolerojmë?. Unë kam parë në rrugët e New Yorkut, qytetarë të një komuniteti me parulla në duar ku shkruhej “Nuk duam pornografi”. Ata kishin rrethuar një dyqan të sapohapur ku shiteshin materiale pornografike dhe për disa ditë rresht nuk lejuan të hynte njeri në dyqan. Dyqani u mbyll.

Seksualiteti dhe pornografia

ideja që seksi ka edhe rreziqe është e vjetër sa edhe Edipi. Grekët e dinin se kjo histori ishte metaforike dhe ajo nuk hynte në dhomën e gjithkujt çdo natë. Ndërsa në shtëpinë tonë, sot në shekullin e njëzetenjëtë, violenca seksuale nëpërmjet televizionit, është më e zakonshme nga sa të mblidhet gjithë familja për t’u drekuar. Në qoftë se gjithkush do të harxhonte më shumë kohë për të ngrënë familjarisht dhe më pak kohë duke parë violencën seksuale në televizor, ne nuk do ta njihnim gjithë këtë seksualitet të pakontrolluar. Pornografia dhe mbathjet thong po shkatërrojnë shtëpitë dhe komunitetet tona sikurpo i ha krimbi. Është e vërtetë që pornografia nuk është një dukuri e re, ajo ka ekzistuar në shekuj, por kurrë nuk ka qenë në shkallën që është sot. Është e vërtetë qëmë parë njerëzit shikonin më pak, më rrallë dhe më fshehtë pornografi dhe pa asnjë dyshim, nën një presion më të madh të kundërshtimit shoqëror. Është e vërtetë se asnjë mëndje e shëndoshë nuk mund ta mohojë faktin, se skenat e sotme pornografike kanë bërë të ulen standardet tona morale. Sot, pornografia shikohet, lexohet dhe dëgjohet në kushte të tjera. Shoqëria duket se është bërë më tolerante ndaj saj. Pornografia ka invaduar televizionin, filmat, radiot, libraritë dhe galeritë e arteve. Pornografi shkruajnë dhe shesin edhe profesorët që shteti u jep rrogë të edukojnë rininë. Disa vjet më parë ne nuk do të toleronim skena që i shohim sot kudo në televizion, kinema dhe teatër. Pornografia përparon pa u ndalur. Duket sikur ajo është fjala e fundit drejt së ardhmes.

A është vërtet e keqe pornografia?

Nga Qëndresa Sokoli Le të fillojmë duke thënë se shumë njerëz shikojnë, lexojnë ose dëgjojnë pornografi. Nuk ka asgjë të natyrshme me këtë. Nëse nuk e miratoni pornografinë dhe nuk doni të ekspozoheni ndaj saj, gjithashtu nuk ka asgjë të keqe me këtë. E gjitha është çështje e preferencës personale. Nga ana tjetër, si mund të angazhoheni me të, mund ta shijoni nëse jeni beqar apo në një lidhje të përkushtuar. Mund të shtojë një dimension tjetër në kënaqësinë seksuale ose të hapë linjat e komunikimit me partnerin tuaj. Për të tjerët, përdorimi i pornografisë mund të pengojë marrëdhëniet. Për shembull, nëse njëri prej jush është në pornografi dhe tjetri është plotësisht kundër, ose nëse njëri prej jush është në një lloj pornografie tjetri thjesht nuk mund ta tolerojë. Përdorimi i tepërt i pornografisë ndonjëherë mund të çojë në pritje joreale seksuale ose çështje të imazhit të trupit. Një studim i vitit 2018 zbuloi se pjesëmarrësit kishin më shumë gjasa të raportonin se ndiheshin “jashtë kontrollit” për përdorimin më të shpeshtë të pornografisë kur ndiheshin edhe të pakënaqur në marrëdhëniet e tyre romantike ose jetën seksuale. Ëtshtë e rëndësishme të mbani mend se çfarë shihni në pornografi nuk është realitet. Aktorët veprojnë dhe regjisorët drejtojnë. Ata bashkohen për të bërë shikime pornografike për një audiencë të synuar. Kur jeni duke parë një film pornografik, po shikoni një vepër fiktive. Nuk është më spontane dhe natyrale sesa një film aksion ose një komedi romantike. Por nëse filloni të krahasoni trupin tuaj, performancën seksuale ose aftësinë për të tërhequr një partner seksual me standardet e trilluara të pornografisë, mund të dilni për disa çështje me besim dhe vetëvlerësim të ulët. Ndërsa mund të mësoni një ose dy gjëra nga shikimi i pornografisë ose leximi i një libri seksi, ai nuk duhet të konsiderohet si një alternativë ndaj edukimit seksual, i cili është një gjë krejtësisht e ndryshme. Mos harroni, pornografia është fantazi e pastër Nuk është krijuar për të mësuar asgjë në lidhje me marrëdhëniet njerëzore, zhvillimin seksual ose shëndetin seksual, kështu që ndoshta nuk do të sigurojë shumë në mënyrën e ndriçimit në ato zona. Nëse keni pyetje në lidhje me shëndetin tuaj seksual, është më mirë të flisni me një mjek ose ofrues tjetër të kujdesit shëndetësor, siç është një terapist i çertifikuar i seksit. Shumë njerëz mendojnë se pornografia duhet të shtohet në programin mësimor seksual. Është më e lehtë se kurrë për fëmijët që të ekspozohen ndaj saj para se të jenë gati. Fëmijët mund të krijojnë ide rreth seksualitetit nga pornografia, por pa nuanca ose përvojë jetësore për ta vënë atë në kontekst. Pa udhëzime, disa lloje të pornografisë mund të shkaktojnë konfuzion për çështje serioze, si pëlqimi dhe objektivizimi. Disa mësues në Shtetet e Bashkuara e trajtojnë shkrim-leximin pornografik si pjesë e një edukimi gjithëpërfshirës seksual. Një sondazh i vitit 2017 me më shumë se 2 mijë të rritur në Britani zbuloi se 75 përqind mbështesin ndikimin e pornografisë në klasat e edukimit seksual në shkollë. Heqja e sensit të tabusë mund të lejojë diskutime rreth konsumit të shëndetshëm Vetëm se sa njerëz shikojnë pornografinë është e vështirë të thuhet. Edhe sot, disa njerëz mund të mos jenë të gatshëm të pranojnë përdorimin e pornografisë. Vetë përkufizimi i pornografisë madje mund të ndryshojë nga personi në person. Ajo që dimë është se përdorimi i pornografisë është bërë i zakonshëm, madje edhe brenda marrëdhënieve romantike. Një studim i vitit 2018, i 1 mijë e 36 personave të moshës 18 deri 35 vjeç zbuloi se 98 përqind e burrave dhe 73 përqind e grave, shikojnë pornografi në internet. Meqenëse pornografia është kaq e disponueshme këto ditë dhe më shumë njerëz po e kontrollojnë atë, ndoshta është duke u bërë më e lehtë të flasësh për të. Vetëm kur mund ta diskutojmë hapur, mund të trajtojmë çështje të tilla si mënyra se si përdorimi i pornografisë mund të ndikojë në jetën e njerëzve. Porno madje mund të ketë disa përfitime, si normalizimi i dëshirës dhe vetë eksplorimi Njerëzit vijnë me një larmi të gjerë dëshirash. Ndonjëherë mund të pyesim nëse tonat janë normalë. Kur bëhet fjalë për seksualitetin, ne shpesh jemi shumë të frikësuar ose të zënë ngushtë për të pyetur për gjëra të tilla. Çfarë lehtësimi për të zbuluar se nuk jemi aq të ndryshëm në fund të fundit. Mund të jetë gjithashtu një mënyrë për të zbuluar gjëra të reja. A keni menduar ndonjëherë nëse jeni i vetmi që nuk dini se çfarë ka të bëjë me një pozicion apo ide të caktuar seksuale? Kjo është një arsye pse njerëzit, veçanërisht njerëzit e rinj, i drejtohen pornografisë për të kënaqur kuriozitetet e tyre. Kolegji sigurisht që është një kohë mësimi dhe eksplorimi. Kjo përfshin seksin. Një studim i studentëve të kolegjit zbuloi se 92 për qind e burrave dhe 50 për qind e grave thanë se kishin parë një formë të materialit të qartë seksual. Burrat kanë tendencë të shikojnë më shumë nga llojet e pornografisë sesa gratë, përjashtimi është librat e qartë seksualisht. Studime të tjera zbuluan se kur bëhet fjalë për pornografinë në internet, 75 deri 90 përqind e njerëzve që kërkuan ishin nga kurioziteti për të përmirësuar aftësitë dhe njohuritë seksuale si dhe për të rritur kënaqësinë seksuale dhe interesin për seks. Dhe për disa njerëz, kjo mund të jetë një mënyrë e sigurt për të eksploruar dhe vërtetuar seksualitetin e tyre Ka disa dëshmi se pornografia mund të jetë e dobishme për njerëzit që duan të eksplorojnë seksualitetin e tyre ose të kuptojnë më mirë identitetin e tyre seksual. Kjo mund të jetë veçanërisht e dobishme për njerëzit që jetojnë në zona rurale ose komunitete ku është e vështirë të angazhoheni hapur me të tjerët për seksualitetin e tyre. Por nëse humbni nga sytë se çfarë është reale dhe çfarë është shkruar, konsumimi i rregullt mund të sjellë një dëm. Shikimi i shumtë i pornografisë dhe humbja në fantazinë e gjithçkaje mund të çojë në pritje që nuk mund të përmbushen kurrë. Ju mund të filloni ta shikoni trupin tuaj në një dritë më të ashpër. Gjithashtu mund të filloni të prisni që partneri juaj seksi të performojë si një yll pornografi ose të bëjë gjëra që nuk u interesojnë atyre. Nëse nuk jeni në sinkronizim për këtë, pornografia mund të jetë një stresues në një marrëdhënie romantike. Shumë njerëz mund ta shijojnë pornografinë rregullisht ose thjesht ta shikojnë atë herë pas here pa ndonjë shqetësim. Të tjerët nuk e pëlqejnë atë ose zbulojnë se është më shumë telashe sesa ia vlen. Porno, si shumë gjëra, është një gjë shumë individuale, shumë personale. Ju duhet të vendosni se çfarë është më e mira për ju.

Shumë adoleshentë janë të varur nga pornografia online/ Wake Up

Çdo mëngjes zgjohuni me “Wake Up”, programi i njëkohshëm radio-televiziv i “Top Channel” e “Top Albania Radio”, në thelb ka përcjelljen e informacionit më të nevojshëm për mëngjesin. Në “Wake Up” gjeni leximin e gazetave, analiza të ndryshme, informacione utilitare, këmbimin valuator, parashikimin e motit, biseda me të ftuarit në studio për tema të aktualitetit, nga jeta e përditshme urbane e deri tek arti dhe spektakli si dhe personazhe interesantë. Zgjimi në “Wake Up” është ritmik dhe me buzëqeshje. Gjatë tri orëve të transmetimit, na shoqëron edhe muzika më e mirë, e huaj dhe shqiptare. Prezantues: Blendi Salaj Enxhi Nasufi Neada Muçaj Autor: Blendi Salaj Gazetarë: Edlira Sulejmani, Vilma Kërçiku

Pornografia artistike televizive ” po korrupton rininë kosovare-shqiptare

 



Pornografia artistike është një formë e fshehur e “kurvërisë” mediatike që i shitet shoqërisë nëpërmjet programeve të tipit “reality show”. Sipas fjalorit shqip “pornografi është paraqitja hapur e organeve dhe e marrëdhënieve seksuale në filma, në revista etj.”

Në kontekst të këtij shkrimi pornografia artistike është kur ajo prezantohet nëpërmjet programeve televizive si pjesë e një skenari dhe programi artistik. Ku paçka se programi në vetvete nuk është pornografi, kjo e fundit instrumentalizohet dhe zë një vend të rëndësishëm në program dhe madje është elementi më “tërheqës” i programit, i cili kulturalisht dhe artistikisht është tërësisht i varfër.

Ato që mbeten nga ai program janë kryesisht veprimet dhe shfaqet erotike të aktorëve. Në këto dy vitet e fundit të tilla programe kanë ngërthyer televizionet kombëtare në vend duke zhvlerësuar programe dhe artin vërtet cilësor.

Antivlera nëpërmjet seksualizmit të skajshëm të artit me ndihmën e mediave sociale po mund vlerën.

Kjo nuk shtrihet vetëm në art apo kulturë por dhe në marrëdhënien tonë me antivlerën dhe korrupsionin.

Lufta kundër tij para se të jete politike është kulturore dhe ajo duhet të fillojë pikërisht nga këtu, kritika, bojkoti dhe refuzimi i këtyre formateve televizive anti-vlere, të cilat stimulojnë korrupsionin dhe pse jo dhe krimin.

E çfarë janë të tilla programe?

Ato janë kryesisht të formatit “reality show” ku kinse e gjithë ngjarja, e cila në vetvete është shumë e thjeshtë, luhet nga “aktorë” jo-profesionistë, të cilët vijnë nga rruga dhe të cilët pretendohet se luajnë vetveten, të pa kuruar dhe të pa-trajnuar.

Fabula është një thashethem për disa njerëz të panjohur, të cilët tregojnë diçka nga jetët dhe karakteret e tyre. Deri këtu duket fare normale.

Në kushtet e modernizmit dhe të emigracionit ku lidhjet familjare dhe shoqërorë janë në zgrip, njerëzve ju duhet mbushur koha më emisione të thjeshta, ju duhet një “thashethem publik” që të mbushi kohën.

Kjo solli telenovelat, të cilat deri diku e luanin këtë rol. Por tashmë duhej diçka më tërheqëse dhe më intensive, të prekshme. Dhe sigurisht u shpikën formatet “reality show”.

Në Shqipërinë e viteve të fundit ato i gjejmë në formate banale ku fabula e programit është e seksualizuar maksimalisht ku mbizotërojnë të zhveshurit e veshur, muskujt, të sipërme dhe të poshtme të fryra, ku dominon botoksi dhe një farë horrllëku.

Këtyre programeve ju duhen patjetër të rinj dhe të reja të gatshëm të bëjnë çdo gjë vetëm e vetëm që të tërheqin klikime.

I gjithë formati fokusohet tek seksi, zhurma, zhveshja, intriga, erotizmi dhe tradhtia… kryesisht tek antivlerat. Të rinjtë nuk zgjidhen për vlera, por për lakuriqësinë e tyre.

Aktorët e këtyre formateve, të cilët kryesisht bashkohen dhe ndahen pa mbaruar akoma programi televiziv, kthehen në “VIP”-a, të cilët pasurojnë mediat e tyre sociale me mijëra ndjekës dhe më pas kthehen në marketues me para për biznese të ndryshme.

Kjo ka krijuar një formë marketingu qesharak. Sheh p.sh. drejtues të të tilla emisioneve duke reklamuar një kompani, e cila bën eksport e transport nga Kina. Dikush tjetër reklamon një dyqan sufllaqesh. Apo ndonjë syresh reklamon proteza dhëmbësh.

Sigurisht jeta publike e këtyre aktorëve me gjithë sforcon e mediave rozë zgjat shumë pak dhe ata konsumohen shumë shpejt. Por edhe ky lloj banaliteti do konsiderohej i pranueshëm në kontekstin e çmendurisë që ka prodhuar teknologjia dhe media sociale.

Problemi është tek deformimi i indit moral të qytetarit të nesërm shqiptar. Problemi është tek inxhinieria sociale e këtyre programeve në lidhje me vetëdijen qytetare ndaj së keqes dhe qeverisjes së korruptuar.

A mund të presësh që modele të tilla programesh të ndërgjegjësojnë një votues, i cili do t’i thotë jo korrupsionit dhe imoraliteti?

Absolutisht jo. Pse?

Sepse formati i këtyre programeve bazohet tek tre komponent që do t’i duhej kujtdo qeverisjeje të korruptuar për të mbajtur nën kontroll shoqërinë e saj. Në fakt qeverisja është reflektimi i atyre që qeverisin.

Pra të tilla programe televizive stimulojnë individë që nesër mund të korruptohen lehtësisht. Ata janë kryesisht analfabetë funksional, pa skrupuj dhe anonimë.

Të tillë individë janë të gatshëm të “kurvërojnë” publikisht dhe të shesin trupin e tyre për famë nga tutorët (lexo autorë regjisorë të këtyre programeve), të cilët duke përdorur platformat televizive dhe efektet speciale i bëjnë ata të famshëm dhe modele suksesi.

Aktorët e këtyre programeve reklamohen në të gjitha mënyrat duke u kthyer në njerëz të rëndësishëm jo për vlerat e tyre, por prej pseudo-famës dhe kjo orienton të rinjtë drejt modeleve të suksesit të korruptuara të promovuar nga këto programe.

Nëse deri dje ajo që shfaqej në këto televizione ishte turp, sot është turp të flasësh për turpin. Sot është turp të flasësh për korrupsionin, për incerneratorët, për “non-grata”, për tigrin dhe për luanin e radhës, sepse tashmë “kurvërimit politik” i është përgatitur terreni nga “pornografia sociale” nëpërmjet këtyre “reality show”.

Eko e keq-formimit që stimulojnë të tilla programe ka filluar të shfaqet që tani, dhe kjo jo vetëm si rezultat i këtyre programeve, por dhe formateve të tjera mediatike.

Kështu me varfërimin e muzikës, artit dhe kulturës shohim një rini, e cila belbëzon shqip, e cila ka një gjuhë me fjalor shterp, me mungesa të theksuara të mendimit kritik, ku në vend të gjuhës flasin me organet gjenitale, ku mungesa e ndjeshmërisë është ulëritëse, ku morali është turp dhe të fituarit me djersë është çmenduri.

Pasi e kemi telendisur rininë në të gjitha drejtimet (qeverisje, edukim dhe kulturë) presim dhe kërkojmë prej saj të dalë dhe të protestojë ndaj së keqes.

Në fakt duke ndjekur dhe konsumuar të tilla programe, ne kemi pranuar të paguajmë dhe të argëtohemi me shkatërrimin e fëmijëve tanë duke i kthyer ata në “pornostarë social”, dhe duke lejuar tutorët e këtyre programeve t’i “kurvërojnë artistikisht”.

Pasi i kemi ndjekur këto programe nga fillimi në fund në mënyrë hipokrite, pyesim a kanë prindër këta të rinj, a kanë turp këta regjisorë programesh, a kanë cipë ato biznese që sponsorizojnë këto programe?

Në fakt, duke i ndjekur të tilla programe në jemi fajtorët kryesorë që po i japim jetë një kanceri që do të na marrë frymën dhe do të na mundësojë mbretërimin e korrupsionit dhe krimit edhe për shumë kohë.

E pra korrupsioni mund të luftohet edhe me pult në dorë dhe kjo është kaq e thjeshtë, por dhe kaq e vështirë.

Flori Bruqi

Media dhe fëMijët

 Cilat janë këshillat që duhet t’u japim të rinjve, që përdorin site-et e network-eve sociale? Duhet të sigurohemi që ata janë të vetëdijshëm mbi rreziqet që ekzistojnë sa herë që lejojnë dikë tjetër të ketë akses në informacionin e tyre personal. Rregulli praktik është që të supozohet se çdo gjë është në sytë e publikut sa herë që ju nuk merrni masa që të mos jetë, e për rrjedhojë ju nuk duhet të thoni në site-in e network-ut social ato gjëra, të cilat nuk do dëshironit që të dilnin sheshit në botën offline. Të kuptohemi, duke zgjedhur variantin “privat” të profilit, nuk është se ju lejoni vetëm miqtë që të kenë akses në profilin tuaj. Në një numër rastesh, kjo thjesht do të thotë, se çdo gjë e vendosur në profil mund të shihet nga kushdo online; miqtë kanë vetëm “privilegjin” e thjeshtë t’ju postojnë komente, apo IM (Instant Messages). Duhet të mbani parasysh, gjithashtu, se, nëse u bashkoheni network-eve apo grupeve të mëdha (fjala vjen, network-e kombëtare apo komunale), numri i njerëzve që kanë akses në profilin tuaj bëhet i jashtëzakonshëm. Mësojuni të rinjve të mos ja prishin instinktit të tyre; nëse kanë ndjesinë e brendshme, se dikujt nuk i duhet besuar, ka shumë gjasa të kenë të drejtë: atij nuk i duhet besuar. Nëse të rinjtë gjejnë online ndonjë gjë, që ata nuk e pëlqejnë, apo që ata i bën të ndihen të sikletosur, duhet ta fikin kompjuterin dhe duhet të flasin me një të rritur. Manual për gazetarët: Media dhe fëmijët 73 Kini kujdes me informacionin personal. Problemi është se përsa kohë një person ka postuar informacion personal në internet, ai/ajo ka humbur kontrollin mbi njerëzit që mund të shohin atë, dhe mbi mënyrën se si mund të përdoret ky informacion. Fotot mund të kopjohen lehtësisht, dhe në këto rrethana janë me mijëra ata, që me një klik, mund t’i shohin. Për shkak të natyrës dixhitale të fotove, ato edhe mund të ndryshohen apo të deformohen. Për më tepër, ato mund të përdoren nga software të rinj kërkimi për të identifikuar njerëz, s’ka gjë se fotoja nuk i atashohet një emri. Të rinjtë duhet të dinë, se nuk duhen postuar foto, të cilat nuk do donin që t’i shihte gjithkush, përfshirë prindërit e mësuesit. Mbani parasysh se jo çdo njeri online është ai që duket se është. Fakti, që website-e të caktuara synojnë të mbajnë në lidhje nxënës të së njëjtës shkollë, nuk do të thotë asgjë. Informacioni i ofruar nga përdoruesit në momentin që ata regjistrohen, nuk është i kontrolluar. Secili mund të krijojë një profil përdoruesi duke u maskuar si dikush tjetër. Përveç kësaj, secili, pavarësisht nga mosha reale apo e pretenduar, mund t’u bashkohet disa komuniteteve shkollore. Shumica e ofruesve të network-eve socialë kanë brenda site-eve udhëzime për përdorimin e sigurtë të tyre

Pas Covid-19, liderët botërorë ranë dakord të punojnë së bashku për të forcuar sistemet globale shëndetësore, por negociatat për një marrëveshje të re kanë ngecur.

Nga Flori Bruqi Është folur shumë në internet se Kina po lufton me një tjetër epidemi pas shumë postimesh në mediat sociale ku supozohet se ...