Botohet në Londër antologjia e poezisë shqipe

Janë përfshirë krijimet e periudhës postsocialiste
“Eagle’s Voices” (Zërat e Shqipes) është antologjia e poezisë bashkëkohore shqipe, e botuar anglisht këto ditë në Londër, nën kujdesin e publicistit, poetit dhe studiuesit Fatmir Terziu. Kjo është një përpjekje e parë, por e rëndësishme për njohjen e kontributeve letrare të disa prej autorëve më të spikatur të periudhës post-soc-realiste nga një publik i huaj, konkretisht ai anglez. Sikundër shkruan z. Terziu në parathënien e kësaj antologjie: “media dhe poezia përgjithësisht njihen si pikat nevralgjike dhe aspektet më të rëndësishëm të kulturës së një kombi dhe kultura nga ana tjetër përbën një ndër elementët bazë të identitetit”. Kjo antologji përfshin poetë të konfirmuar nga kritika letrare ndër vite dhe emra të shquar si Xhevahir Spahiu apo Fatos Arapi, ashtu sikundër dhe prurje të reja me kontributet e tyre poetike. Shtrirja gjeografike është vërtet e larmishme, duke përfshirë shqiptarë nga të gjitha trevat e Ballkanit, si dhe autorë të diasporës, të cilët prej vitesh kanë kontribuar në antologji të ndryshme, apo kanë botuar përmbledhje poetike në vendet ku jetojnë dhe punojnë. Ky vëllim është gjithashtu i rëndësishëm, pasi jep një prezantim me idenë e identitetit shqiptar në poezi, memories që mbruhet në fushën poetike, kulturës si dimension midis poezisë dhe medias, aspekti i formacioneve të fuqisë që në gjuhën e Foucault janë rregullat e fuqisë dhe materiali që vjen si pasojë e rregullave poetike. Idetë ngjisin, ato që mbrujten në formën e vargut apo të prozës shpesh janë ato që mbeten, pasi proceset e memorizimit, pra të një historie që nuk rrjedh në akse vertikalë, linearë dhe të ngurtësuar, por në rrafsh horizontal, fluid, sikundër dhe vetë identitetet e shumëfishta, janë të përtypshme nga një masë më e gjerë njerëzish dhe krijojnë një qasje më miqësore, më të përtypshme për publikun, në këtë rast atë anglez. Tematika e poezive të përfshira në këtë antologji variojnë nga ato me karakter universal deri tek ato me karakter kombëtar si poezia e mirënjohur e Fatos Arapit “Atdheu” apo “Rrënjët” e shkrimtares dhe poetes Vilheme Vranari. Gjithashtu poezi të shkruara nga poetë të diasporës, si ajo “Londër” e Fatmir Terziut apo “Nju Jorku i patretshëm” i poetit dhe botuesit Petraq Risto sjellin flladin dhe aromën e vendeve të largëta ku autorët prej vitesh kanë gjetur shtëpinë e tyre të dytë. Gjithashtu tematika e trajtuar është e larmishme ku trajtohen simbolikisht tema të tilla universale si dashuria, jeta, vdekja, malli, pavdekësia deri te gjërat e vogla të jetës. Të tjerë poetë, pjesë e kësaj antologjie, janë Sazan Goliku, poeti dhe gazetari kosovar Agim Gjakova, poetja Ilirjana Sulkuqi apo Rozi Theohari.

nga Alma Mile : Mit’hat Frashëri, një apologji për shqiptarët

I njohur si polemist, si njeri që nuk tutej të përballej me këdo, të thoshte hapur mendimin e tij, në vitin 1919, në Lozanë, një nga intelektualët më të shquar të Shqipërisë së fillim shekullit XX, ulet të shkruajë për cilësitë e shqiptarëve. “Shqiptarët” (“Les albanais dans leur pays et à l’etranger”) titullohet vepra e Mit’hat Frashërit (Lumo Skëndo), e cila vjen në shqip si pjesë e koleksionit “Memorie” të shtëpisë botuese “Zenit”. “Shqiptarët”, i përkthyer nga origjinali në gjuhën frënge nga Ferdi Tirana, është një lloj apologjie që mendimtari shqiptar i bën bashkëkombësve të vet, në një kohë të trazuar. Vende-vende mund të duket patetik, por kjo për një kauzë të drejtë. Është viti 1919, Shqipëria ka kaluar kohëra të turbullta në dy dekadat e para të shek. XX, copëtime territoriale, ndërrime qeverish, princër të dështuar, luftëra ballkanike e botërore. Dhe Frashëri merr përsipër t’u tregojë të gjithë atyre që shqiptarët i quanin “barbarë, të egër, etj”, se kjo nuk është e vërtetë. Dhe këtë e bën jo thjesht duke u bazuar në mendimin e tij personal, por duke cituar studiues, historianë, udhëtarë të huaj, që kanë kaluar në Shqipëri, apo kanë shkruar për të. Libri paraprihet nga një parathënie të Eugene Pittard, i cili e vlerëson shumë kërkesën që Frashëri i bëri aso kohe për të shkruar disa reshta për librin e tij. Në këtë libër të shkurtër Frashëri mundohet të vërë në dukje cilësitë më të mira të shqiptarëve, si nderi, sqima, solidariteti, etj, por nuk ka sesi të mos ngrenë krye edhe prapambetja, mentaliteti mesjetar, etj.
“I lutemi lexuesit të ketë pak durim për të na lejuar që të përshkruajmë këtu një pjesë të librit të Brailsfordit që flet për karakterin e shqiptarëve: “Ndjenja e nderit tek shqiptari nuk është krejt e jashtme. Ai mund të vrasë, pa e vrarë ndërgjegjja, nëse ofendohet, siç e pësuan në kurrizin e tyre oficerët turq dhe konsujt rusë, dhe nëse vrasësi, një i jashtëligjshëm i vetmuar, e konsideron këtë veprim si armiqësor ndaj fisit, ai do të luftojë deri në fund, më mirë se sa t’u dorëzohet autoriteteve. Ai është gjithashtu i përpiktë në fjalën e dhënë. Për ta mbajtur këtë fjalë, ai do të përballojë vetë çdo rrezik dhe fisi e ndihmon atë me çdo sakrificë. Është jashtëzakonisht mesjetare, pa dyshim, kjo ndjenjë nderi tek shqiptari; ka mizori dhe çmenduri gjakësore, por ka njëfarë dinjiteti të brendshëm të një shpirti kalorësiak...”, shkruan ai. Ndër të tjera ai i referohet mendimit të Frederik Gilbert, i cili në librin e tij “Vendi i shqiptarëve dhe historia e tyre” shkruan ndër të tjera se “ka midis shqiptarëve njerëz që kanë një aftësi kaq të madhe për tregti saqë mund të konkurrojnë edhe çifutët”. Mit’hat Frashëri na kujton edhe ca tradita të mira, që në kohërat moderne kanë filluar të zbehen. “Në Shqipëri nuk ndodh që një nënë, motër, hallë apo teze të braktiset nga njerëzit e vet. Gratë dhe pleqtë mbahen gjithmonë nga fëmijët dhe në mungesë të tyre nga nipërit, kushërinjtë, madje deri në një shkallë edhe më të largët ndonjëherë... Ky solidaritet i madh i familjes e shpjegon qartë solidaritetin e klanit dhe atë të kombit. Dy shqiptarë të krahinave të ndryshme dhe feve të ndryshme, që takohen jashtë shtetit, konsiderohen si vëllezër; ata do ët ndihmojnë njëri-tjetrin dhe do të ndajnë mes tyre deri edhe paranë e fundit. Në Shqipëri, grindjet lokale dhe hakmarrjet nuk e ulin këtë djenjë” thotë Frashëri. Ai e njihte mirë natyrën e shqiptarit dhe qysh aso kohe ai zbërthente psikologjinë e tij. “Për të vlerësuar më mirë aktivitetin e shqiptarëve, qëndresën e tyre ndaj lodhjes, këmbënguljen në punë, ata duhet t’i njohësh jashtë atdheut, atje ku puna e tyre çmohet më mirë. Shqiptari ikën jashtë Atdheut me lehtësi, jo se ai emigron, po ai shkon të kërkojë fatin gjetiu dhe është mbase ky eksod që pengon vendlindjen e tij që të kultivohet më mirë. Është gabim të mendosh se shqiptari kërkon jashtë një punë ku ai mund të përballojë shumë mundime. Viktor Berardi ka thënë plot frymëzim dhe me shumë arsye: “Bullgarët janë të shëmtuar dhe të zymtë... kostumet e tyre, pa hire e pa lezet, janë qëndisur në mënyrë të trishtuar me ngjyrë të gjelbër të errët dhe të zezë. Sa i bukur duket pranë tyre shqiptari me veshje të kuqe, tek vjen para nesh madhështor mbi kalin e vet, pushkën e vendosur anës shalës, me një pamje prej fitimtari dhe me ecje prej zotnije. Ai vjen nga Korça dhe pa asnjë pasuri tjetër veç pushkës dhe trimërisë shkon të kërkojë fatin në Stamboll. Ai do të bëhet zaptije, prefekt, ambasador, mbase vezir i madh dhe kudo do të mbajë rangun e vet”.

Nga Nazmi LUKAJ : Libër shumë i rëndësishëm për gazetarinë

Në vend të përkujtimit për mikun,shokun dhe gazetarin e mirënjohur shqiptar

Nazmi Lukaj

 

                                    

Ditë më parë, doli nga shtypi “Teknikat themelore të shkrimit” të Dr. Vehbi Miftarit.

Ky libër është një si Shkrim Akademik, tepër me interes jo vetëm për studentët e gazetatarisë, por edhe për gjithë ata që merren me zhanret e ndryshme të saj. Prandaj, duke qenë i tillë, pra duke qenë një sprovë serioze, është libër bazë për të depërtuar më lehtë në këtë fushëveprimtari të vështirë. Po edhe për t’i përsosur teknikat e shkrimit, teknika të cilat, po u studiuan mirë, rrjedhimisht ndikojnë në krijimin e një stili të lartë, i cili është edhe karakteristikë e shkrimeve të Vehbi Miftarit, gjë që e bën nga publicistët më seriozë e më me stil në Kosovë.

Çfarë nënkupton një tekst? Cila është natyra e shkrimit dhe në ç’forma paraqitet ai? Si mund të dallohet një tekst autoreferencial ose analizues nga një tekst i cili rreket të raportojë për një ngjarje ose një fenomen? Dhe a mund ta përcaktojë përqëndrimi autorial edhe zhanrin e përdorur? A ekziston farë dallimi ndërmjet tekstit si interpretues i fenomeneve dhe tekstit? Çfarë nënkupton sot teoria e shkrimit me një tekst jofiktiv pjesëmarrjen creative? A është edhe ai vetëm produkt i imagjinatës, apo duhet të mbështetet eksluzivisht në fakte dhe t’i interpretojë ato? Janë gjitha këto pyetje të shtruara në librin “Teknikat themelore të shkrimit” të Dr. Vehbi Miftarit, publicist i mirënjohur dhe profesor i Universitetit të Kosovës. Në të gjitha pyetjet e shtruara, jep argumente të bollshme në përgjigjet që kërkojnë ato, argumente që e bëjnë librin “Teknikat e shkrimit” një nga sprovat më serioze të studimit të fenomeneve të gazetarisë.

Libri përmban pesë kapituj: Hyrje në teknikat e shkrimit, Procesi i shkrimit, Struktura e tekstit, Srtruktura gjuhësore e tij dhe Tipat e tekstit. Lajmi, raporti, editoriali, analiza dhe kolumnia janë zbërthyer deri në detajet më të imta.“Përgjithësisht, kuptimi i tekstit mund të përmblidhet me një fjali: teksti gazetaresk është ai i cili synon ta japë një përgjigje në një pyetje themelore”, thotë autori. Kjo përgjigje themelore është baza mbështetëse, ose pikëreferimi i të gjitha zhanreve gazetareske. “Ta shkruash një tekst-sqaron Vehbi Miftari- do të thotë të përpiqesh ta analizosh deri në detaje një fenomen ose një ngjarje dhe të përpiqesh ta japësh një përgjigje për to, duke respektuar specifitetin e saj”. Në këtë kuptim, me plot të drejtë, arsyeton se tekst i vlefshëm do të jetë vetëm ai i cili, në trajtë të kërkimit të përgjigjes së mundshme, ofron më shumë argumente për tezën e shtruar. Dhe merr si shembull një lajm Këtë e argumenton menjëherë, duke e marrë si shembull një shkrim nga një gazetë ditore. Praktika gazetareske krijon mundësi që ndonjëherë teksti ta kërkojë përgjigjen në një pyetje, e cila përkufizohet si një pyetje retorike, pyetje e cila vihet në krye të tekstit. Shembulli që jep në kërkim të argumentimit të kësaj është tepër praktik:

Deri në fund të vitit të ardhshëm parashihet të privatizohen KEK-u, Aeroporti dhe PTK-ja

Qeveria do t’i shesë kompanitë publike, por me çfarë çmimi?

Më pas, vazhdon teksti që kërkon përgjigjen themelore të pyetjes së shtruar. Edhe për Dr. Vehbi Miftarin “leximi është parakusht për një shkrim të suksesshëm”. Një artikull i mirë është domosdoshmërisht i paraprirë nga një lexim i kujdesshëm. Madje, shumë studiues mendojnë se leximi përbën komponentën më të rëndësishme dhe se ai është çelës për sukses. Se leximi është baza për të qenë një gazetar i mirë, kjo argumentohet edhe në “Hyrje në gazetari” të Dr. Milazim Krasniqit. Sipas Krasniqit, shumë gazetarë të RTK-së janë dërguar në trajnime edhe jashtë vendit. Atyre u kanë ligjëruar edhe gazetarët më të njohur ndërkombëtarë, por, meqë nuk kanë lexuar literaturë të ndryshme, pak janë avancuar në stilin e të shkruarit. Ata, pra, skemat e të shkruarit gazetaresk, i kanë mësuar, po fjalori i tyre ka vazhduar të jetë i varfër. Prandaj, kanë mbetur gazetarë mesatarë. Në njësinë e kapitullit të parë “Struktura e tekstit”, Vehbi Miftari shton se “gjatë bashkëbisedimit, krijohet raporti: lexues-tekst-autor, i cili është i pranishëm vazhdimisht në tekst, por nuk shfaqet në përmasa të njëjta: ajo që synohet prej lexuesit, qëllimi i tij duhet të aprovohet prej tekstit gjatë leximit, sepse vetëm kështu shprehet qëllimi i autorit, strategjia implicite e tij, e cila në nivel të tekstit barazohet me strategjinë tekstuale”. Këtu shtrohet çështja e strategjisë mbi strategjinë e shkrimit.

Në vazhdim, jep edhe këshillën e tij se çdo autor, para se ta shkruajë një tekst, duhet ta ketë parasysh një qëllim: audiencën, oinionin publik si dhe prirjet e tij. Meqë shkruan për opinionin publik, autori, sipas Miftarit, duhet ta pyesë veten edhe “për gatishmërinë e lexuesit që të përfshihet aktivisht në lexim, duke i mbushur ato që Umberto Eko i quante “hapësira të bardha”. Te “Natyra e tekstit gazetaresk”, njësi kjo, po ashtu, e kapitullit të parë, vend të veçantë i jep kërkesës esenciale dhe të drejtës së pakontestueshme të audiencës që të jetë e informuar. Mediat (këtu rithekson një fakt) duhet të sigurojnë që informimi të jetë i shpejtë, i saktë dhe joanues.

Vehbi Miftari, duke trajtuar çështje të organizimit të tekstit, jep shembuj të bollshëm se si ky organizim e krijon “pikturën e gjerë”(pamjen e gjerë), e cila do të krijojë përceptimin e përgjithshëm për objektin e tij. ”Piktura e gjerë”, argumenton autori, e krijon lidhjen korrelative mes objektit të tekstit dhe të dhënave e fakteve të tjera, të cilat luajnë rol përplotësues në informim. Se si krijohet kjo “pamje e gjerë”, jep një shembull përmes një analize të “Chikago Tribune”, të huazuar nga një e përditshme jona, e ajo analizë është “A do të jetë Krimea shënjestra e radhës e Rusisë?”. Një këndvështrim i Dr. Vehbi Miftarit është edhe audienca. “Një autor i cili dëshiron ta shkruajë një tekst gazetaresk, është e domosdoshme ta dijë se cila është audienca e pritshme e tij”, thotë ky. Ky libër është një si Shkrim Akademik, tepër me interes jo vetëm për studentët e gazetatarisë, por edhe për gjithë ata që merren me zhanret e ndryshme të saj. Prandaj, duke qenë i tillë, pra duke qenë një sprovë serioze, është libër bazë për të depërtuar më lehtë në këtë fushëveprimtari të vështirë. Po edhe për t’i përsosur teknikat e shkrimit, teknika të cilat, po u studiuan mirë, rrjedhimisht ndikojnë në krijimin e një stili të lartë, i cili është edhe karakteristikë e shkrimeve të Vehbi Miftarit, gjë që e bën nga publicistët më seriozë e më me stil në Kosovë. Vehbi Miftari, për t’i argumentuar deri në detaje trajtesat e shtruara, jep një varg shembujsh nga autorë të njohur ndërkombëtarë, dhe jo ata çkado, por nga pjesa më elitore e gazetarisë. “Teknikat themelore të shkrimit” të Vehbi Miftarit duhet të konsiderohet një libër-referencë për t’u bërë pjesë e gazetarisë së mirëfilltë…

(Dje ne orët e pasdites ne spitalin ushtarak të Tiranës vdiq gazetari dhe publicisti i njohur Nazmi Lukaj. Nazmi Lukaj u lind n Pejë në vitin 1964, ai kreu Fakultetin Filologjik Dega e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe në Universitetin e Prishtinës. Ai punoi për disa vjet si profesor i gjuhës dhe letërsisë shqipe në gjimnazin e Pejës.
Nazmi Lukaj punoi për disa vjet rresht edhe si korrespodent dhe komentator i gazetës “Bota sot” nga Peja, ndërsa në 2 vjetët e fundit ishte redaktor përgjgjës( për Kosovë) i gazetës "Nacional". Nazmi Lukaj shquhej me komente të tija të guximshme të botuara në kohë të fundit në gazetën "Express" të Prishtinës , jo vetëm me zhvillimet politike në Pejë e rrethinë, por edhe me zhvillimet politike në Kosovë. I ndjeri Nazmi Lukaj do të varroset nesër në Pejë.)
http://floripress.blogspot.com/2011/01/vdiq-redaktori-i-gazetes-nacional-nazmi.html

Vilhelme Vranari (Haxhiraj:Sesion shkencor për vlerat e pamohueshme të Ismail Qemalit në shpalljen e Pavarësisë Kombëtare

Me nismën e vlonjatit të mirë, Z. Bujar Leskaj, këshilltar i Institutit të Studimeve Politike Ismail Qemali, në bashkëpunim me Institutin e Arkeologjisë dhe të Bashkisë Vlorë, sot në qytetin e Vlorës u zhvillua një sesion shkencor në kujtim të jetës dhe veprës madhore të Ismail Qemalit. Takimin e nderonin me pjesëmarrjen e tyre Kryetari i Bashkisë Vlorë , z. Shpëtim Gjika, Prof. Neritan Ceka, Prof. Pëllumb Xhufi , z. Vaso Tole, Rektori i Universitetit I. Qemali, z. Robert Qarri…dhe mjaftë pjesëmarrës vlonjatë.
Sesionin e çeli z. Bujar Leskaj, ish deputet dhe ish Ministër i Kulturës. Ai u përqëndrua shkurt në vlerat e mëdha të figurës së Ismail Qemalit në Shpalljen e Pavarësisë dhe në krijimin e shtetit të parë shqiptar. Nuk harroi të falenderonte Kryetarin e Bashkisë Vlorë, z. Shpëtim Gjika për mbështetjen që i ka dhënë qysh nga viti 2006 për këtë aktivitet që reflekton shqiptarizëm.Gjithashtu falenderoi profesorat që dhanë kontributin e tyre, si dhe pjesëmarrësit.
Për aktivitetin e I. Qemalit për krijimin e shtetit të ri shqiptar, kumtesën e mbajti Prof. Pëllumb Xhufi. Më pas për vlerat e I. Qemalit si kryetar i Qeverisë së parë, përshëndeti Kryetari Bashkisë, z. Shpëtim Gjika. Ndërsa Prof. Neritan Ceka në kumtesën e vet u përqëndrua te figura e I. Qemalit dhe vlerat arkeologjike . Folkloristi Vaso Tole mbajti kumtesën “Vlera që u dha I. Qemali Simboleve Kombëtare” , i cili u përqëndrua te Flamuri dhe himni shqiptar. Mbi diplomacinë e I. Qemalit foli Vilhelme Vranari Haxhiraj .
Në emër të familjes Vlora përshëndeti stërnipi i I. Qemalit: Qemal Vlora.
Për pjesëmarrësit u shpërndanë librat studimor: “Kënga Popullore e Lumit të Vlorës” me autor Prof.Dr. Bardhosh Gaçe dhe “Tri Jetët”me autor Skënder Luarasin, të cilat i shpërndau e bija e tij, zonja. Angjelina Luarasi Ceka.

Vilhelme Vranari Haxhiraj
*Diplomacia e Ismail Qemalit në shpalljen e Pavarësisë
Kombëtare dhe qëndrimi i Evropës…
-Kumtesë-
“ -Prej nga je ti more burrë?
-Unë jam nga Shqipëria…
Sazan dhe Karaburun
Janë vatanet e mia…
Do t’i marrë se s’ është punë
është e jona Shqipëria…”
Rrapo Meto

Shpirti atdhetar dhe ëndrra e Rrapo Metos, do ta me gjente përgjigjen në diplomacinë e Ismail Qemalit.
Pozita gjeografike e Shqipërisë, e lagur nga dy dete, kushtet fiziko-gjeografike, vend malor i alternuar me fusha, ultësira dhe kodra, ndikuan në ruajtjen e kulturës, gjuhës dhe traditës, jo vetëm si dëshmi e tabanit kombëtar, por faktorë që ndihmuan për Pavarësinë e Shqipërisë.
*Për bashkimin e kombit I. Qemali shfytëzoi bashkëjetesën e tri besimeve fetare, gjë që ka ruajtur etninë dhe vëllazërimin e shqiptarëve.
* Pas vdekjes së Skënderbeut, krijimi i principateve, grindjet mes tyre s’ i dhanë kurrë Shqipërisë nocionin e kombit, se ishte nën sundimin osman. I. Qemali me diplomacinë e tij, evitoi përçarjet mes shqiptarëve, duke vënë në plan të parë çështjen kombëtare.
* Vrasja e gjyshit të Ismail Qemalit tradhtisht nga sulltani, e kushtëzonte diplomatin për të qënë shumë i matur në kërkesat ndaj Portës së Lartë. Ndaj ishte për Autonominë e Shqipërisë.
* Kultura e gjërë, njohja e disa gjuhëve, e lejuan atë të bëjë karrierë politike. Duke qenë përkthyes i zoti, emërohet qysh i ri, Guvernator i Varnës (Bullgari). Këtë post e përdori për njohjen e çështjes kombëtare. Aty priti Perandorin Franc Jozefi.
*Pas internimit në Azi të Vogël, u emërua Kryetar i Komisionit N/kombëtar në Danub. Më vonë Kryetar i Dhomës së Deputetëve në Parlamentin turk, vende që i shfrytëzoi për çështjen kombëtare.
*Analiza e tij mbi gjëndjen e Perandorisë në Egjipt, mbi çështjen e Kretës dhe luftën ruso-turke, nuk u vlerësua nga sulltani. Ndaj Porta e Lartë pësoi disfatë. Por pasojat ranë mbi shtetet evropiane që ishin nën sundimin e Turqisë. Kjo analizë social-politike e I. Qemalit, u bë një përvojë paraprake për Pavarësinë Kombëtare.
*I. Qemali refuzoi postin e Ministrit të Jashtëm dhe atij Shëtitës, për shkak të aktualitetit të Turqisë. Dinte se këto poste e dëmtonin çështjen shqiptare.
*Njohja me rrethet përparimtare të Europës dhe personalitetet e shquara politike të kohës, e favorizonin për të bërë prezent problemin kombëtar në opinion botëror.
* Pas Mit’hat Pashës Kryetar i Partisë liberale turke u bë I. Qemali. Në një intervistë në Giornale d’Italia) më 23/6/ 1909 I.Qemali thekson:“Liberalët e Europës Perëndimore ngjajnë me trashëgimtarët e një pasurie të madhe, që shqetësohen për t’u kënaqur me të ardhurat e grumbulluara nga pararendësit e tyre. Nëse në Perëndim liberalizmi është etiketë e një partie për të marrë pushtetin; në Lindje mjafton mendimi liberal që të ngjallen dyshime të cilat sjellin të këqija të mëdha.” Kjo analizë i vlente për të nesërmen e afërt të vendit dhe ishte një tregues afirmimi diplomatik i tij.
*Ardhjen e turqëve të rinj ai e quan anarki të rëndë që vjen nga lart dhe që është më e rrezikshme dhe më e dëmshme se ajo që vjen nga poshtë.
*Ndërsa komitetin“Bashkim e Përparim”të xhonturqve e quan shtet brenda shtetit, që imponon vullnetin e tij, shtyp liritë e njeriut dhe i kundërvihet kushtetutës. Politika e tyre e detyroi atë të ndërtojë platformën e qeverisjes së Shqipërisë.
“Kushtetuta s’është qëllimi, por mjeti për zhvillim dhe përparim.”- thekson Ismail Qemali
*Kur Sulltani e emëroi Guvernator në Tripolitani, ai nuhati rrezikun, kërkoi strehim politik në ambasadën angleze, e cila e nisi në Athinë. U mirëprit nga mbreti Georg i I- rë i Greqisë dhe nga shqiptarët me banim aty. Adjutanti i mbretit grek, me origjinë të vonët shqiptare i tha: “Bëni ç’është e mundur Ismail Bej, për të krijuar një Shqipëri të lirë!”
*Menjëherë ai nisi fushatën diplomatike nëpër oborret e Europës. Si shtysë i shërbeu ftesa e bërë nga shqiptarët e Australisë (në Athinë).
*Udhëtimin e nisi me vende ku çështja shqiptare njihej mirë,me Romën, Kalabrinë e Siçilinë.
*Si diplomat i hollë, gjatë qëndrimit në Itali, shfrytëzoi mosmarrëveshjet Austri- Itali për influencën në Shqipëri, e cila kishte dalje strategjike në Adriatik. Kujtojmë pretendimet e tyre për Triesten, e cila pak vite më vonë u bë shkak i luftës së Parë Botërore.
* I. Qemali zvogëloi a frenoi në një farë mënyre përpjekjet për epërsi ndaj Shqipërisë si:të Austrisë, Greqisë, Italisë e Serbisë. Me shkathtësinë e tij, ai shfrytëzoi situatat politike mes shteteve evropiane dhe secilit në veçanti.
*Vlerësonte shtypin,ndaj shkoi në Gjenevë, Bruksel. U takua me Faik Konicën për të reklamuar çështjen kombëtare në gazetën shqiptare “Albania” e drejtuar nga ai.
* Dalja e gazetës së tij,“Shpëtimi i Shqipërisë”në gjuhë shqipe, greke dhe turke, u përdor për të ringjallur ndjenjën kombëtare te shqiptarët në botë.
* Shfrytëzoi vdekjen e mbretëreshës Viktoria të Anglisë dhe shkoi në Londër për ngushëllim, ku u takua me personalitete të politikës botërore.
*Prej Londrës shkoi në Egjipt, ku kishte shumë shqiptarë. Aty nuhati intrigën e Mehmet Ali Pashës, i cili kishte hapur opinionin sikur P.e Lartë i kishte ofruar fronin e Shqipërisë dhe I. Qemali gjoja s’e kishte pranuar për hir të miqësisë me sulltanin. E kishte fjalën se stërgjyshi i I.Qemalit, Sinan Pashai, dhëndërr i sulltanit, i dërguar në Kaninë për nënshtrimin dhe islamizimin e Kaninës, Kurveleshit dhe Himarës, në shek XVI, kohë që përkon me zanafillën e familjes Qemali.
* Menjëherë Ismail Beu e përgënjeshtroi këtë lajm, por sulltani, për hesape të vjetra, e dënoi me vdekje në mungesë.
*P.Osmane e shkërrmoqur, po kalonte çaste të vështira për shkak të kryengritjeve, sidomos në Ballkan, të cilat ai diti t’i shfrytëzojë me mençuri.
*Sinjalin e parë e dha Maqedonia, e cila kërkonte shkëputje nga Turqia.
*Ndërkohë në Paris u mblodhën në një kuvend turqit e rinj. Mes 40 delegatëve ishte dhe I.Qemali.Aty u vendos që të hartohej një proklamatë, drejtuar Fuqive të Mëdha për të garantuar reformat, që duhet të ishin zbatuar pas Traktatit të Shën Stefanit dhe Kongresit të Berlinit 1878, që e copëzonin Shqipërinë.
* I. Qemali shfytëzoi ndarjen e turqve të rinj më 1908 në 2 grupe, ku pakica e kuvendit drejtoi lëvizjen revolucionare, me synim: vendosjen e regjimit kushtetues dhe programit qeverisës me Komitetin “Bashkim e Përparim”.
*Për I.Qemalin shpallja e kushtetutës do të ishte faza e parë për Autonomi. *Përvoja diplomatike dhe vizitat nëpër oborret e Europës, bën që ai u mbështet në 2 Fuqi të Mëdha:Austro-Hungari dhe Itali; të cilat për qëllimet e tyre, ishin kundër pushtimit të Shqipërisë nga Greqia dhe Serbia (armiq shekullor dhe njëra gjendej te pragu, kurse tjetra te gardhi i shtëpisë).
*Puna me shtypin dhe bisedimet me qarqet e lëvizjes përparimtare në Athinë, Romë,Vjenë, Paris, Londër, Kajro, Bukuresht dhe me shqiptarët jashtë vendit, bënë të ndryshonte opinioni i Europës për shqiptarët, të cilët i konsideronin pa ideale kombëtare.
*Turqit e Rinj për zhdukjen e kombësive të pushtuara nisën me shqiptarët. Me forcë dhe dredhi, kujtuan se do t’i detyronin ata të hiqnin dorë nga autonomia. Katër ekspeditat e tyre ndikuan mjaft fuqishëm në rritjen e ndjenjës kombëtare
*Hartimi i Memorandumit të Gërçës nga I. Qemali dhe Hasan Prishtina, me 12 kërkesa, sipas të cilave të 4 vilajetet shqiptare të kishin autonomi administrative, për çastin, nën vartësinë e Xhonturqëve, pati rëndësi: nisën kryengritjet në veri të vendit dhe kryengritjet e përgjithëshme 1909-1911.
*I. Qemalit si largpamës dhe vazhdues i programit të Rilindasëve, realizimi i të cilit kërkonte mbështetjen e ndërkombëtarëve për këto çështje:
1-Kushtetutë dhe Autonomi administrative për popujt e ndryshëm të Perandorisë.
2- Shqipëria të ketë 2-3 apo 4 vilajete me krahina shqiptare.
3-Hapja e shkollave shqipe dhe shpërndadja e librave në gjuhë amtare në çdo trevë ku flitet shqip..
4- Gjuhë zyrtare të ishte shqipja.
5-Të krijohej policia, postë telegrafa, marrëdhënie diplomatike me Perëndimin dhe fqinjësia e mirë.
*Kërkesa për autonomi dhe jo Pavarësi, përputhej me kushtet ekonomike, si ide përparimtare për kohën ,se pushteti identifikohej me fuqinë politike dhe ushtarake.
*Ai, si diplomat i hollë, kërkoi organizimin e shtetit me frymë europiane, se Shqipëria në shekuj ka qënë lidhur ngushtë me Perëndimin.
*Me mençuri kërkoi të bindej populli për mbështetjen e ndërkombëtarëve, sepse shqiptarët e quanin “mbrojtëse të Shqipërisë” P.Osmane .
*Shfrytëzoi dobësinë e Turqisë. Në Nicë të Francës më 19 shkurt 1912 ai doli me idenë e Pavarësisë. Ambasadori italian Tommasso Tittoni njofton se në Nicë po mbahet një kongres sekret, me praninë e I. Qemalit. Ai shprehet:”Një fis që kërcënohet nga serbët, grekët, është fis i vjetër ilir i shqiptarëve, që ruan e do të ruajë traditën dhe identitetin e lashtë kombëtar”.
*Ministri i jashtëm austro- hungarez, Berchtold, e mbështeti lëvizjen shqiptare për Pavarësi.
*Për formën e regjimit, Pavarësi apo Autonomi, I. Qemali më 5 Nëntor 1912 u takua me shqiptarët e Bukureshtit të cilët dolën me një Rezolutë. Por kjo varej nga Fuqitë e Mëdha.
*I.Qemali para se të niste maratonën nëpër oborret e Evropës, përdori pa anshmërinë ndaj veriut dhe jugut. Përsëri përdori diplomaci për bashkimin kombëtar: “Dua nja dy djem të mirë,
që merren me tregti,
të jenë trima dhe të zgjuar,
që të mos ua hedh njeri.
Dhe po qe se vdes andej ,
të më bjenë në Shqipëri…”dhe ai jo më kot, kërkoi një nga jugu, Sulo Jemin Isuf Beu nga Çeprati i Vlorës( person i mohuar) dhe Isa Boletinin nga Mitrovica e Kosovës.
*Në Vjenë, u takua me Berchtold dhe ambasadorin Avarna. I duhej mbështetja e tyre për Pavarësinë e Kombit.
*Përdori median. Më 20 /11/1912 nga Trieste në anijen Borun, me drejtim në Shqipëri, jep intervistën e tij : “Il Piccolo”:“Një gjë fare të vogël, që ne e dëshirojmë me gjithë zemër, Shpalljen e Pavarësisë së Atdheut. Duam t’i paraqesim Europës faktin e kryer. Do të ndërtojmë një qeveri provizore, kryetar i së cilës me siguri do të jem unë…Na takon kjo e drejtë, se kemi shekuj që luftojmë dhe ishim të parët që u ngritëm kundër P.Osmane. Është e drejtë që aspiratat tona të realizohen.”
*Ai thekson se Pavarësia kombëtare është e drejta legjitime e çdo populli.
*Ndërkohë që udhëton drejt qytetit të lindjes, që siç e përshkruan konsulli i Vlorës, de Facendis:“Vlora është në gjëndje kaosi dhe mjerimi, që as vetë ata s’dinë se ç’duan. Në Vlorë ka 2 tendenca: I- Syrja Bej Vlora që kërkon ndihmën e Austrisë për pushtimin e Shqipërisë dhe II- I.Qemali kërkon Pavarësinë e Atdheut.
* I. Qemalin e shoqëronin fisnikët: Luigj Gurakuqi, Pandeli Cali, Kristo Meksi, Dhimitër Berati, Qazim Kurti, Abdi dhe Refik Toptani etje.
*E priti gjithë paria e Vlorës, Kaninës,(tek të cilët gjeti mbështetjen morale, luftarake dhe ekonomike. E priti gjithë Labëria, përfaqësues nga e gjithë Shqipëria, Kosova dhe Çamëria.
*Skënderbeu me trima ngriti Flamurin në kështjellën e Krujës, kurse Ismail Qemali, ky burrë patriot e i mençur me flamurin e qëndisur dorë më dorë nga zonjat e Vlorës, dorëzuar nga Marigo Pozio, shpalli Pavarësinë Kombëtare.
*Gazeta rumune më 1 dhjetor 1912 botoi përshëndetjen e Ministrit të Brendshëm rumun Take Jonesku:” Shqipëria, shteti më i vjetër i Ballkanit, vendasit aty kanë banuar para botës helene, para pushtimit romak , pushtimit sllav, pas 500 vjetësh zgjohet, ku muslimanë e të krishterë të vëllazëruar, ruajnë ndërgjegjen kombëtare. Rumania mbështet nxehtësisht Shqipërinë, e cila e fundit fitoi lirinë në Ballkan:”
*Ministri i jashtëm i Serbisë, Pasiç, boton se nuk e njeh Pavarësinë e Shqipërisë, madje kërkonte aneksimin e një pjese të madhe të saj.
*Gazeta ”Times” Briatnia e Madhe njeh Pavarësinë kombëtare të Shqipërisë.
*Gazeta itaiane “Il Giorno” më 2 dhjetor shkruan:: “Shqiponja e zezë në fushë të kuqe valëvitet. Austria dhe Italia e mbështetën Pavarësinë me parimin “Shqipëria e shqipëtarëve” dhe “Ballkani i ballkanasve”.
* Për copëtimin e Shqipërisë u bashkua Mali i Zi dhe Greqia, të cilët edhe pse luftuan për liri kundër Turqisë, ishin gati të zhduknin një shtet ballkanik duke e ndarë, duke shpifur ndaj shqiptarëve, si popullsi amorfe, gjysmë e egër, politikisht inerte dhe pa asnjë të kaluar të denjë.
*Kurse konsulli italian në Vlorë, de Facendis, i ngazëllyer njofton Ministrinë e Jashtme Italiane, më 6/12/1912 : “Isha pesimist për të ardhmen e tyre, por tani them se shqiptarët duhen ndihmuar, pa dëmtuar drejtësinë, i bëhet nder njerëzimit.”
*Stambolli e kaloi pa komente shpalljen e Pavarësisë, por deklaroi se donin Autonominë dhe jo Pavarësinë e saj.
*Me gjithë ndonjë hije dyshimi për I. Qemalin, ai ngelet një figurë e madhe diplomatike që diti të shfrytëzojë grindjet mes shteteve, dobësimin e P. Osmane, që me vullnet të mirë, si atdhedashës, mundësoi krijimin e shtetit të parë të lirë. Shqipëria, nën një pushtim 500 vjet, kishte një ekonomi të shkatërruar, që s’lejonte zbatimin e reformave të rëndësishme për rimëkëmbjen e saj. Kjo bëri që qeveria e Vlorës të ketë jetë të shkurtër. Gjithsesi nderim dhe mirënjohje për gjithë ata atdhetarë që nën urtësinë dhe diplomacinë e Ismail Qemalit, të udhëhequr nga shqiptarizmi, shpallën Pavarësinë Kombëtare më 28 Nëntor 1912.

Delegacioni i Shqipërisë bëhet gati për të përmbysur raportin e Dick Martyt

Dick Marty më shumë i “prekur” nga kolegët zviceranë

Raportuesi i Këshillit të Evropës, Dick Marty, në gjithë reagimet që kanë ardhur për raportin e tij, ku akuzon ish-UÇK-në për tregti me organe njerëzore, më së shumti është “prekur” nga kritikat e kolegëve të tij zviceran të cilët e kishin sugjeruar se do të ishte më mirë të “merrej me interesat e Zvicrës”. Në intervistat e dhëna për gazetat zvicerane Sontag Zeitung, Marty ka thënë se nuk sjell dëshmi për akuzat, ngase “nuk është gjykatës”, por vetëm raportues, ndërsa raporti i tij, siç ka thënë, përmban detaje të sakta. “Raporti është kredibil dhe ka goditur në nerv”, ka thënë Marty. Reaksioni i ashpër nga Kosova për raportin e tij ka lënë gjurmë në Martyn. “Nuk është kënaqësi të jesh i akuzuar për rrenacak dhe nazist”, ka thënë Marty.

Baraybar: Marty ndërtoi tablonë e plotë




Ish forenziku i UNMIK-ut, Jose Pablo Baraybar, i cili hulumtoi “Shtëpinë e verdhë”, konsideron se raporti i Martyt ofron fakte të mjaftueshme për hapjen e hetimeve penale.
Baraybar i ka thënë “Veçernje Novosti” të Beogradit se të dhënat nga raporti i Dick Martyt përputhen me disa të dhëna të tij, të cilat i kishte gjetur derisa ishte në Kosovë.
“Në raportin e Dick Martyt ka mjaft fakte për hapjen e hetimeve penale, por tash ky është një raport preliminar”, ka thënë Baraybar.
“Ai do t’i prezantohet opinionit, por kompetentët duhet të jenë të motivuar për të hapur procedurë penale”, është shprehur Jose Pablo Baraybar.
Ai ka theksuar se të dhënat nga raporti i Martyt përputhen me disa të dhëna të tij, të cilat ky i ka gjetur derisa ishte në Kosovë.
“Më vjen posaçërisht mirë për një arsye, të cilën vazhdimisht e kam porositur, por askush nuk më ka dëgjuar – se në Kukës të Shqipërisë ka ekzistuar kampi. Për këtë kam folur haptas derisa kam qenë në Kosovë. Kjo është e vërteta, të cilën askush s’ma ka mbështetur”, ka thënë ai.
“E kam parë atë kamp, por njerëzit në Kosovë këtë e kanë mohuar. Një çështje tjetër janë varrezat në të cilat janë varrosur persona të paidentifikuar, që i përmend Dick Marty, dhe që ne i kemi gjetur në lokalitetin Bicaj në rrethin e Kukësit. Dhe kjo është po ashtu interesante”, ka thënë Baraybar.
“Thënë në përgjithësi, raporti i Martyt përmban shumë gjëra, të cilat ne i kemi dëgjuar dhe parë. Kjo nuk është diçka aq e re, por ajo që ka shkruar ai aty është shumë më e shprehur dhe më e ndërlidhur. Dikush, më në fund, i ka ndërlidhur faktet dhe ka ndërtuar gjithë tablonë. Kjo është shumë e rëndësishme”, përfundon ish-forenziku i UNMIK-ut në Kosovë, Jose Pablo Baraybar.

Shqipëria do të prezantohet me një qëndrim të përbashkët kundër projekt rezolutës së Dick Martyt për të ashtuquajturën “Çështja e trafikut të organeve të serbëve në vitin 1999”, në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Europës.

Anëtarët e delegacioni shqiptar në Asamblenë e KE pritet të takohen sot për të dakorduar qëndrimet mbi raportin. Projektrezoluta që bazohet mbi raportin e deputetit zviceran Dick Marty, u miratua në unanimitet nga Komisioni i Çështjeve Ligjore dhe të Drejtave të Njeriut në Asamblenë Parlamentare të KiE-së më 16 dhjetor. Përfaqësuesi i Shqipërisë në këtë Komision, deputeti Shpëtim Idrizi mungoi në mbledhje, për shkak se sipas tij, ai nuk ishte vënë në dijeni nga sekretari e këtij Komisioni.

Sesioni i Asamblesë Parlamentare për vitin 2011 do të çelet më 24 janar. Projektrezoluta do të diskutohet dhe do të hidhet për votim nga ora 16:00 dhe për rrëzimin e saj deputetëve shqiptarë do t’iu duhet të propozojnë një amendament, miratimi i të cilit mund të arrihet vetëm falë mbështetjes nëpërmjet lobimit të kolegëve të tyre nga 47 vendet anëtare të Këshillit të Europës. Edhe kryeministri Berisha në mbledhjen e Qeverisë së datës 22 dhjetor 2010 paralajmëroi se delegacioni shqiptar në KiE do të nisë punën me një kërkesë të vetme dhe unike që Dick Marty t’u dorëzojë provat, nëse ka të tilla, autoriteteve të EULEX-it, përndryshe ai ka bërë një abuzim shumë të rëndë me besimin e këtij institucioni, anëtar i të cilit është Shqipëria.

Marty zgjodhi shqiptarët shkulës të veshkave e hebrenjtë marrës

Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha në takimin me ushtruesin e detyrës së presidentit të Kosovës, Jakup Krasniqi tha të enjten se marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Kosovës janë marrëdhënie me rëndësi shumë të veçantë për qytetarët e dy vendeve, ndërkaq njoftoi se delegacioni shqiptar në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës do të kërkojë hetim lidhur me pohimet për trafikim organesh.
Kryeministri i Shqipërisë tha se në takimin me Krasniqin ka biseduar për raportin e senatorit Dick Marty dhe theksoi se "përgjigja më e mirë ndaj këtij raporti racist dhe shpifës është kërkesa për hetim të plotë për të gjitha problemet që shtrohen në raport nga EULEX-i dhe Gjykata Ndërkombëtare e Hagës.

“...Është racist Dick Marty, shkulës të veshkave ka zgjedhur shqiptarët, marrës të veshkave ka marrë hebrenjtë”, tha Berisha.

Ai më tej theksoi se kërkesa e tyre për hetim do të jetë e prerë “ Ne jemi të vendosur të dënojmë çdo lloj krimi, lufte apo njerëzimi cilido qoftë ai, ligji ndërkombëtar të veprojë me forcën më të madhe. Lufta çlirimtare e Kosovës përbën shfaqjen më të ndritur të historisë kombëtare të shqiptarëve, përbën një nga luftërat të cilat e bënë Ballkanin, i dhanë fund kolonisë së fundit në Evropë... Delegacioni do të kërkojë nga Dick Marty që të gjitha të dhënat që ka t’ia dorëzojë EULEX-t ose Gjykatës ndërkombëtare... Ky është një detyrim madhor, ligjor dhe moral i Këshillit të Evropës. Ne do të votojmë rezolutën, natyrisht edhe ne kemi përçmimin tonë për racizmin e Dick Marty në raport”, tha Berisha.

Berisha gjithashtu foli për çështjet tjera për Kosovën. Ai tha se Kosova do të institucionalizojë institucionet e reja dhe natyrisht është në prag të zhvillimeve të tjera të rëndësishme si fillimi i dialogut midis Kosovës dhe Serbisë, një dialog që sipas tij është i domosdoshëm për paqen, stabilitetin, të ardhmen e rajonit.

Ndërkaq, presidenti në detyrë i Kosovës, Jakup Krasniqi theksoi se në Shqipëri ndjehet tamam si në Kosovë dhe theksoi se kishte biseduar me kryeministrin Berisha si në planin e politikave të brendshme, zhvillimit ekonomik dhe në planin e diplomacisë së jashtme.

“U ndalëm në raportin e Dick Marty, i cili akuzon jo vetëm UÇK, por gjithë qytetarët në Kosovë por edhe në Shqipëri”, tha Krasniqi, duke nënvizuar se kjo akuzë e ngritur, e ripërsëritur obligon të dy vendet “t’i koordinojnë punët për ta kundërshtuar këtë raport që është vlerësuar edhe si një pamflet politik”.

Ai ka thënë se kanë gatishmërinë që institucionet profesionale ndërkombëtare ta bëjnë një hetim të gjithanshëm profesional për të gjitha akuzat që i bëhen popullit të Kosovës dhe luftës së tij për liri dhe çlirim.

“Kosova dhe Shqipëria, jemi në të drejtën tonë, në bindjen tonë se lufta jonë ka qenë e drejtë me dinjitet dhe ka pasur mbështetjen e SHBA-së, BE-së dhe NATO-s”, theksoi Krasniqi, duke nënvizuar se kjo shihet si një akuzë që i drejtohet të gjitha vendeve që e ndihmuar lirinë e popullit të Kosovës.

Jakup Krasniqi është pritur sot në Tiranë edhe nga kryetarja e Kuvendit të Shqipërisë, Jozefina Topalli, kurse në thelb të bisedës së tyre ishte raporti i Martyt.
Sipas Topallit, raportuesi i KiE-së ka keqpërdorur besimin e Këshillit të Evropës, pasi nuk ka fakte dhe prova në raportin ku akuzon UÇK-në dhe udhëheqësit e saj për trafikim organesh.
Topalli dhe Krasniqi u shprehën për hetimin e plotë të fakteve nga ana e EULEX-it, ndërsa theksuan domosdoshmërinë që t'i kërkojnë Dick Martyt t'i çojë provat pranë misionit të EULEX.

Senatori zviceran, Dick Marty, nuk e ka parë ende të arsyeshme që të vërë kontakt me EULEX-in edhe një muaj pas publikimit të raportit të tij, ku ka akuzuar se “Grupi i Drenicës”, i prirë nga kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, ka bërë trafikim me organe dhe është përgjegjës për trafikimin e drogës dhe armëve pas luftës, gjatë luftës dhe pas saj në Kosovë.
“E kemi marrë kërkesën tuaj”, ka qenë përgjigjja e vetme që zyra e senatorit zviceran ka mundur t`i japë EULEX-it.
Misioni i BE-së për sundimin e ligjit në Kosova javë më parë i ka shkruar një letër zyrtare ish-prokurorit zviceran, ku i ka kërkuar që t`i vërë në dispozicion të misionit të gjitha faktet dhe informatat në të cilat e ka bazuar hetimin e tij. EULEX-i ende po pret përgjigje nga Marty, i cili as nuk ka konfirmuar nëse do të mund të dërgojë ndonjë fakt.
Zyrtarët e EULEX-it nuk kanë arritur që të marrin shpjegim më të detajuar nga senatori zviceran, por presin që pas shqyrtimi të raportit të Martyt në sesionin e radhës të Këshillit të Evropës më 25 janar, të dinë më shumë rreth fatit të kërkesës së tyre.
Nga përgjigjja e Martyt varet edhe nëse do të bëhet ndonjë hetim nga EULEX-i apo jo.
Zëdhënësja e misionit, Karin Limdal, ka thënë se është shumë herët që të dihet nëse EULEX-it do të bëjë hetime.
“EULEX-i i ka dërguar letër zotit Marty me anë të së cilës e kemi inkurajuar që t`u ofrojë autoriteteve prokuroriale të EULEX-it informatat apo faktet që mund të zbardhin dyshimet që ai i ka hedhur në raportin e tij. Ne ende po presim një përgjigje nga ai. Do të ishte papjekuri të bëjmë deklarata paraprake nëse EULEX-i do të nisë hetime apo jo”, ka thënë Limdal.
Sipas saj, EULEX-i i “shqyrton seriozisht të gjitha pretendimet për krime të luftës”.
“Sidoqoftë, prokuroria i bazon hetimet e veta në fakte, dhe nëse dikush ka fakte konkrete që ndihmojnë në zbardhjen e dyshimeve që janë vënë në raport, ata duhet që faktet t`ua japin autoriteteve përkatëse”, ka thënë zëdhënësja e EULEX-it.
Ajo ka njoftuar se të hënën me qëllim të aktivitetit rreth raportit të Martyt, një delegacion nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, i përbërë nga prokurorë kosovarë dhe ata të EULEX-it, ka zhvilluar një takim me kryeprokurorin e Shqipërisë.
EULEX-i ka bërë edhe më herët një hetim rreth dyshimeve për trafikim të organeve, gjegjësisht veshkave nga ushtarët e UÇK-së gjatë dhe menjëherë pas lufte në Kosovë, në të ashtuquajturën “shtëpia e verdhe” në Shqipëri. Hetimet nuk kanë arritur të gjejnë ndonjë provë të besueshme për një zhvillim të tillë. Megjithatë në raportin e tij para Këshillit të Evropës, ka rikthyer këtë tregim, tash duke e ndryshuar lokacionin ku kanë ndodhur heqjet e organeve. Sipas raportit të Martyrt, heqja e organeve nuk ka ndodhur në “shtëpinë e verdhë”, po në një kamp afër Fushë - Krujës në Shqipëri.
Prokurori zviceran ka thënë se në raportin e tij nuk ka zbuluar diç të re, por ka bërë një përmbledhje të të dhënave që ka mundur të sigurojë nga libri i Del Pontes, nga disa dëshmitarë dhe raportet e shërbimit inteligjent gjerman BND, atij italian Sismi, shërbimit britanik MI6 dhe atij grek EYP.
Ish- prokurori zviceran shkruan në raport se të dhënat e këtyre shërbimeve japin “të paktën një bazë solide për të dëshmuar përfshirjen e ‘Grupit të Drenicës’ dhe të sponsorëve të këtij grupi në shpëlarje parash, kontrabandë me drogë dhe duhan, trafikim me qenie njerëzore, prostitucion, dhe monopolizimin e sektorëve më të mëdhenj ekonomikë, duke përfshirë tregtinë me derivate dhe ndërtime”, shkruan Marty.
EULEX-i nuk ka mohuar mundësinë që të nisë hetimet edhe për akuzat e trafikimit më armë, narkotik e duhan, që Marty i shkruan në raportin e tij.
“Në përgjithësi, EULEX-i do të nisë një hetim vetëm nëse ka fakte dhe informata të mjaftueshme për të veçuar se aktivitete serioze kriminale janë zhvilluar. Ne do të bëjmë hetime për të gjitha krimet që ka bazë të mjaftueshme dhe vlerësojmë se EULEX-i është autoriteti kompetent për të hetuar”, ka thënë Limdal.
Senatori zviceran ka hezituar që të përballet edhe më një institucion tjetër të BE-së, para se raporti i tij të shqyrtohet nga Këshilli i Evropës.
Ai ka refuzuar që të përballet me deputetët në Komitetin e Politikës së Jashtme në Parlamentin Evropian lidhur me raportin e tij.
“Koha Ditore” ka mësuar nga burimet në Parlamentin Evropian se Dick Marty ka refuzuar kërkesën që të vijë më 17 apo 18 janar në këtë institucion të BE-së, duke u arsyetuar se “ka agjendën tepër të ngjeshur”. Në vend të kësaj është paralajmëruar që ai të flasë para Komitetit të Parlamentit Evropian në një seancë tjetër në muajin shkurt.
Disa burime të BE-së kanë thënë se prapa arsyetimeve të Martyt që të mos e pranojë ftesën për debat me parlamentarët evropianë këtë javë qëndron ndoshta edhe përllogaritja e tij që së pari, më 25 janar të zhvillohet debati në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës, që aty eventualisht ai të marrë mbështetjen për raportin e tij kontradiktor, ku bën akuza për trafikim organesh, e pastaj, kur vjen në Parlamentin Evropian të jetë në pozitë më të fortë me një raport të miratuar në Këshillin e Evropës.
Parlamenti Evropian është institucion i BE-së dhe nuk ka lidhje me Këshillin e Evropës që është më shumë një organizëm i përgjithshëm panevropian, që kryesisht merret me të drejtat e njeriut.
Së fundi, hetime rreth raportit të Martyt, i ka kërkuar më ngulm EULEX-it, ambasadori amerikan në Kosovë Christopher Dell. ”Mendoj se hetimet duhet të udhëhiqen nga EULEX-i; mendoj se EULEX-i është organizata e duhur për ta bërë këtë, sepse fundi i fundit ata e kanë mandatin për të hetuar krimet e luftës, sepse për këtë po flasim këtu. Janë këtu, kanë hetues, kanë profesionistë, ata janë njerëzit e duhur për të bërë hetimin dhe kanë mandat për ta bërë këtë”, ka thënë Dell .
.

BALADË

Tahir DESKU

BALADË

(Mujë Krasniqit dhe 36 të rënëve në Gorozhub, më 14 dhjetor 1998)

Kush është ai që zbret nga mali
Është Mujo Komandanti
Është ai, Muja vetë, me nëqind e dyzet
Nga po vjen, nga Tropoja a nga Vlora?
Kah vjen ai shkrin bora
Vjen në borë vjen në shi
Nga Shqipëria në Shqipëri

As hëna nuk kishtë dalë
Rrëzë bjeshke atë natë
Vetëm terri shtrihej si gjarpër i zi
Terri që ndante atdheun në dysh
Atdheun e moçëm nën qiellin gri
Dhe pjesën tjetër nën shi...nën shi...

E rruga ishte e largët tek zhdukej në pafundësi
Ai vështron fushat e paskaj të Kosovës
E mendon për zogjtë:
Nuk ka vend më t’bukur fluturimi
Kur flet me lumenjtë thotë:
Është vend i papushtuar
Kur numëron plagët shton:
Vetëm vdekja ia shton bukurinë Lirisë!

Pastaj zbardh dita e plogësht
Dhe ëndër e keqe numëron 36 herë
Dhëmbja shtron gjakun për dhe
Vashat shamizeza ulur nën një breg
Kanë ndalur pranverën e bimët që mbijnë
Diku në një shteg...diku në një rimë

Ai sërish ngritet dhe nis këngën e moçme
Që këndohej në anët tona:
Nuk po mundëm or shokë me folë
Se m’ka ra do gjak në gojë...


________________________

Vdiq redaktori i gazetës “Nacional ” Nazmi Lukaj

Sot ne orët e pasdites ne spitalin ushtarak të Tiranës vdiq gazetari dhe publicisti i njohur Nazmi Lukaj. Nazmi Lukaj u lind n Pejë në vitin 1964, ai kreu Fakultetin Filologjik Dega e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe në Universitetin e Prishtinës. Ai punoi për disa vjet si profesor i gjuhës dhe letërsisë shqipe në gjimnazin e Pejës.

Nazmi Lukaj punoi për disa vjet rresht edhe si korrespodent  dhe komentator i gazetës  “Bota sot” nga Peja, ndërsa në 2 vjetët e fundit ishte redaktor përgjgjës( për Kosovë) i gazetës "Nacional". Nazmi Lukaj shquhej me komente të tija të guximshme të botuara në  kohë të fundit në gazetën "Express" të Prishtinës , jo vetëm me zhvillimet politike në Pejë e rrethinë, por edhe me zhvillimet politike në Kosovë. I ndjeri Nazmi Lukaj do të varroset nesër në Pejë.

Pavarësia dhe shteti

Ata që kanë peshë më të vogël, duhet t’ua lëshojnë kandarin atyre që e kanë më të madhe. E, kështu, bëhet shteti, bëhet pavarësia. Ndryshe jo. Veç e klanizojmë shoqërinë. I bëjmë dëm asaj. I bëjmë dëm procesit të pavarësisë. U bëjmë dëm përpjekjeve për shtet.

Pse s’ndalemi pak, pra, e të fillojmë të mendojmë ndryshe. Të mendojmë se a është më e rëndësishme të jetë me peshë klani ynë a Kosova? Dhe pasi më e rëndësishme është Kosova, të mos u bëhemi digë atyre që janë më të aftë se ne. Se prej tyre ka dobi ajo. E jo prej klaneve, se ato e frenojnë zhvillimin e shoqërisë sonë. Popullin tonë. I frenojnë përpjekjet tona për pavarësi. Për shtet. Të aftët duhet t’i përkrahim të gjithë. E klanet? Klanet duhet t’i shpiejmë në muze. Për të na përkujtuar se si nuk duhet të veprojmë për të mirën e Kosovës...

Nazmi LUKAJ

Të gjithë e kemi gojën plot me fjalët pavarësi dhe shtet. S’ka ditë që nuk i shqiptojmë. Kudo që rrimë. Kudo që punojmë. Po, asnjëherë nuk e pyesim veten se a jemi duke i kontribuar realizimit të shtetit të Kosovës me veprimet tona si individë a jo? Qoftë edhe një minut kush nuk ndalet t’i analizojë veprimet e veta se a janë konform me synimin tonë për pavarësi. Për shtet.

E gjithë ditën e lume s’i heqim goje këto dy fjalë! Ne duam pavarësinë. Shtetin. Por, në anën tjetër, formojmë klane. Në politikë. Në kulturë. Në shkencë. Po ku jo? Dhe kështu e klanizojmë shoqërinë tonë. E klanet u bëhen digë njerëzve të aftë për t’u zgjidhur në ndonjë post shtetëror, partiak, kulturor, shkencor etj. ku do të përfitonte Kosova nga aftësia e tyre. Pse e bëjmë këtë, pasi duam pavarësi? Pasi duam shtet? E bëjmë se duam të jenë në ato poste njerëzit e klanit tonë.

Si nuk janë tanët, atëherë të tjerët duhet penguar! Dhe bëjmë çmos për t’i frenuar ata. Dhe bëjmë çmos që kudo t’i sjellim njerëzit e klanit tonë. Pavarësisht se ata që duam t’i ngrisim në poste, nuk e kanë aftësinë e atyre që duam t’i frenojmë! E prapë gojën e kemi plot me pavarësi. Me shtet! A thua, shteti bëhet duke i frenuar të aftët, për ta bërë njerëzit e klanit tonë Kosovën të pavarur?! Njerëzit tanë që nuk e kanë potencialin e atyre që duam t’i frenojmë!

S’ka nevojë t’i bëhet asnjë analizë kësaj pytjeje. Apo jo? Pse s’ndalemi e të mendojmë veç pak: po cili i duhet më shumë Kosovës kudo: filani a fisteku? E, pasi t’i krahasojmë cilësitë e atyre që duam t’i frenojmë, me ata që duam t’i ngrisim në poste çfarëdoqofshin, t’i përkrahim të parët. Pra, t’i përkrahim ata që duam t’i frenojmë, pse nuk janë të klanit tonë. Por, kush ta bëjë këtë se? Nuk e bëjmë se duam të jemi faktorë në shoqëri. Dhe nuk e bëjmë dot se na bie interesi ynë personal. A s’është kjo krejt në shpërputhje me dy fjalët që aq shumë i shqiptojmë. Që aq shumë i ambiciojmë: Pavarësi dhe Shtet? Po. Bash krejt.

Sa keq që të gjithë duam të jemi njerëz me peshë në shoqëri. Po, more, të gjithë nuk kemi mundësi ta kemi peshën njësoj në kandar. Ata që kanë peshë më të vogël, duhet t’ua lëshojnë kandarin atyre që e kanë më të madhe. E, kështu, bëhet shteti, bëhet pavarësia. Ndryshe jo. Veç e klanizojmë shoqërinë. I bëjmë dëm asaj. I bëjmë dëm procesit të pavarësisë. U bëjmë dëm përpjekjeve për shtet.

Pse s’ndalemi pak, pra, e të fillojmë të mendojmë ndryshe. Të mendojmë se a është më e rëndësishme të jetë me peshë klani ynë a Kosova? Dhe pasi më e rëndësishme është Kosova, të mos u bëhemi digë atyre që janë më të aftë se ne. Se prej tyre ka dobi ajo. E jo prej klaneve, se ato e frenojnë zhvillimin e shoqërinë sonë. Popullin tonë. I frenojnë përpjekjet tona për pavarësi. Për shtet. Të aftët duhet t’i përkrahim të gjithë. E klanet? Klanet duhet t’i shpiejmë në muze. Për të na përkujtuar se si nuk duhet të veprojmë për të mirën e Kosovës...