“ME KËTE
SHENJË DO TË
FITOSH”
Tue zbardhë mosha dhetepestë e jona
Atje prej shtojesh
s’ Anadollit t’ plleshem
Hanza pergjakshem,
nisë mbi Europë t’ kukzohet.
Ishte zotmadhi i turqvet,
që në krye
Të ma s’ rreptes ushtri së jetës s’ atëhershme
Ujnat e njelmta
dilte t’ Helespontit,
Edhe betohej n’ mëni të vet mizore,
Se shpirti trupit s’ do t’i ndahej para
Se hanzen t’ ngrinte mbi Sh’ Sofi t’ Bizantit
E n’ Sh’Pjeter t’ Romës tagji t’i vênte kalit.
E pse ai burrë
dokrrash e pallavrash s’ ishte,
Perpara tij ranë
frone e ranë therore;
U rroposen mbretni e u shkimen fise,
E as bar ma s’ bijti andej ka ’i shkeli kamba.
Greku,
bullgari humben, humbi serbi,
- Humbi, po, serbi,
madhështia e t’ cilit,
Atje te e vona
boten mbarë në zi
Do t’a mështiellte.
– T’ felgruem droje, shuejtën
Zanin mbretent e Europës.
Zâmaret heshten,
Heshti edhe kanga e nji mjerim i shemtuem,
I ra mbarë dheut.
Kur, qé, mbi kep të Krujës
Titanike po del nji hije burri,
Vetullat ngerthye, si dy hulli rrufeje,
Me do sy zjarmi e ‘i mjekerr t’ thijtë, e cila
Shtëllungë gjatë nofullash i derdhej, si ajo mjegulla
Rreth njaj curri t’ thepisun. N’ krye trishtueshëm
Flakë shkelqen tarogza brinatake,
Që, tmershem ka ‘i vezullon nen rreze t’ diellit,
Kometë zharitse dan nder sy t’ anmikut.
Ai asht fatosi i ndiemun Gjergj Kastriota,
I Madhi Gjergj Kastriota Skënderbeu,
Që, prej atij kepi, si nji shqipe mali
Kundron kah forca e barbarisë lindore
Shkon tue rrëmbye mbretni e fise e popuj,
E gjithshka t’ mbarë perftue kisht’ mendja e njerit;
Si rribë veriu, qi rêtë i fshin prej qielli
Dhe e lên token me u tha. Edhe tue pa
Se anmiku i rreptë i qytetnisë njerzore
Po nis per s’ afermi Shqipnisë t’ kercnohej
E se prej njerit s’ kisht’ pse ndimë me pritë,
Çon syt kah qielli, e zemra gjak tu’ i shkue,
“O Zot! – gerthet, - O Zot i Madhi i Ushtrive!
E po a njëmend se ma s’ do t’ ketë Shqipnia
Nji vend ku me t’ u lutë?... E se gratë tona
Djepat n’ Azi mbas
sotit do t’ përkundin?...
E se Shqiptari tokën do t’ punojë
Veç per me kndêllun n’ mish gocat çerkeze,
Që nji tirani t’ i sherbejnë ma kandshem?
Oh! Pse ia mbrrimë ksajë dite, e s’ ka shperthye
Toka q’ me kohë, me
na perpi per s’ gjalli!
Ti, o Zot i Madh i Ushtrive, Ti prej qielli
Zemer e forcë m’ dergo, që këtij tartari
Barbar unë t’ ia diftoj, se Shqiptaria
S’ merret pa gjak, e se per Fé e Atdhé
Di t’ vdesë Shqyptari”. Permbi flatra
Të bardha t’ fésë kjo lutje u çue kah qiella
E i shkoi n’ vesh Perendisë e e preku n’ zemer.
I Amshuemi, atëherë, prej visarit t’ qiejvet
Nxjerrë nji pelhurë të ngjyme “kuq e zi”,
Që engjujt vetë n’
Parriz endun e kishin:
E mbasi e puth’ i
Lumi e ven në ballë,
Nji kerubini t’
lehtë i urdhnon tue’ i thanë,
“Na, e ketë Flamur
Skanderbeut çoja
Atje poshtë n’ Krujë, e thuej prej anës s’eme,
Se dersa t’ rrijë
tok fisi i Shqiptarit
Nen hije t’ ktij
emblemi t’em t’ bekuem,
Zot m’ veti e i
lirë gjithmonë ai ka me kenun”.
Kështu tha i
Amshuemi; e ai kerubini i qiejvet
Palosun n’ parsmë Flamurin e Shqypnisë,
Hapë flatrat e
prarueme, e poshtë Empirit
Shigjetë n’per nji
rreze drite dirgjet n’ Krujë.
Ku Skënderbeut n’
dorë dhuntinë e Zotit –
Flamurin e Shqipnisë
– ia jep e këshillin
E t’ Lumit ia
difton: Se si Shqiptari
Zot m’ veti e i lirë gjithmonë do t’ mund qëndrojë.
Si ai njeri, që
trishtue njaj andrre s’ keqe,
Kur gjumi i del, me
vedi xen e gëzohet,
Se n’ hije e jo njëmendtë
iu shfaq rreziku:
Kështu Skënderbeu
nis me u gëzue me vete,
Si Lajmi i qiejvet n’ dorë ia dha Flamurin
E i tha se per nën
hije t’ tij Shqipnia
E lirë e zojë m’
vetvete përherë do t’ mbetej.
Edhe armatoset
Burri i dheut krejt m’ hekur,
Ngjesh pallen n’ ije – pallen t’ rreptë, mizore,
E n’ patershanë, me pafta arenzi t’ mathun,
Njet Flamurin kuq e
zi, që vetë i Amshuemi
E kishte puth edhe
mbi shpinë të kalit,
Që, fry turinjtë,
njuhatte erë të gjaku,
Hidhet porsi duhi e
rreptë. Prej millit
E nxjerrë pallen mizore, e drejtë kah qielli
Heshten e ngre. Nji
fllad i lehtë, i ambel –
Flladi i Dashtnisë
– po e zhdrivillon Flamurin.
- Flamurin e
Atdheut t’ em – që tue gufue
Mallnueshëm nepër
ajr të lirë t’ Shqipnisë,
Nisë me u valvitë si fleta e Kerubinit,
Si ai skundilli i petkut t’ Perendisë,
Që, mirë qëndisë me hana, yj e diej,
Prej krahvet t’
amëshuem e t’ gjithpushtetshëm
I varet poshtë
neper hapësi t’ Empirit,
Kah, mështetë n’ stuhi e n’ flatra t’ rribës s’ murranit
Sheston boshtin e
moknes s’ rrokullisë.
E ashtu n’ atë dukë
të rreptë e t’ perfrigueshme
Me ‘i za, si tue
ulrue, prej kepit t’ Krujës
Po u thërret Shqiptarve
t’ vet e u thotë: “Këtu burra!
Këtu eni, o t’ bijtë e Maleve! Shqipnia
Gjindet n’ rrezik!”
N’ atë bulurimë ushtuen
Malet e fushat e
Shqipnisë kreshnike,
Edhe një çetë e
vogel homeridësh,
- Burrash si motit
veç që bante nana -
Per rreth tij mblidhen, e nen hije t’ Flamurit
Nji bé të madhe
bajnë e lidhin besën,
Se i pëllâmbë toke t’ Atdheut s’ ia lëshojnë tartarit,
Po s’ e lánë para me gjak t’ tij t’ perdhosun.
T’ forcuem me atë bé, t’ forcuem me shejtni tagresh
E shpresë n’ Zotin tue mbajtë e n’ krah të vetin,
Me Flamur kuq e zi
zhdredhun perpara,
Poshtë errmorevet
t’ maleve t’ thepisuna
Si rreshme boret
prej ndo ‘i kulmi t’ rryeshem,
Rrâjnë fulikare
permbi radhë t’ turqvet,
Të cilët, prej s’ largu tue ua pamë hovin,
Thonë se kulshedra me dragoj po u turret.
Edhe mnershem nisë
lufta titanike.
Kah t’ idhtat
shpata, kah gjakbâset heshta
Çeken nder shkëndija
me vringllimë t’ trishtueshme,
E bumbullojnë henike edhe gopedra,
E vrrasin keqas të varruemt përdhé.
Kaq nji zhurmë, nji
rropame e ‘i vigmë e kobshme
Çohet per ajr të terratuemun pluhuni,
Qi rreth e rrotull t’ tanë dridhet Ballkani.
Shkon gjaku rrëkajë. T’ tanë fusha e gjanë e Dibrës
Me kurma t’ zeshkët
barbarësh asht mbulue. Hidhet,
Hingëllon,
trumhaset kali i Skënderbeut,
Kah thundra e
mbathun thellë i humbë në dhé
Të rijtun n’ gjak
t’ barbarit. N’ dhambë brén buzen,
Atëherë zotmadhi i turqvet pendohet
Që i ra kurrë n’
mend t’ mësyjë Shqipninë mizore.
E sheh, po, vetë
gjakbâsi, se rob s’ bahet
Ai dhé, ku Flamuri kuq e zi valvitet.
■Shenim nga Fritz Radovani:
Viti 2018, i Gjergj KASTRIOTIT – Skënderbeut, pa Emnin e At Gjergj Fishtës e t’ Atdhetarve të tjerë të
Veriut, të “lanun në harresë” , nuk ka me pasë asnjë vlerë, ashtu si “shkollat
Shqiptare pa shkrimtarët e Veriut”!
Po ju persëris se:
“E sheh, po, vetë gjakbâsi, se rob s’ bahet
Ai dhé, ku Flamuri kuq e zi valvitet...”
Fritz Radovani
Melbourne, 9 Dhjetor 2017.