PO MOS T’ ISHTE NJI’ KY BURRË, KURR N’ SHQIPNI S’ U NGRIT FLAMUR !

Nga Fritz RADOVANI:

  LUIGJ  GURAKUQI

(12 SHKURT 1879 – 2 MARS 1925)

105 VJETORI I NGRITJES SË FLAMURIT NË VLONË...

■ATDHETARI LUIGJ GURAKUQI TREGON:

"Kam pas nderin me qenë afritë prej Plakut të nderuem Jeronim de Rada . Tue u gjetë përpara t’amblit kangtar të Milosaut, të Skanderbeut Pafanë, tue ndie qortimet e këshillat e tija, tue ndigjue zanin e tij të fikët, qi bahej ma i plotë.., e tue pa syt e tij të mekun kah ndezeshin e shkëlqeshin, tue përmendë Shqipninë, unë gjith përmallue, nuk mujta me u ndalë pa lëshue bashkë me dy pika lot, nji të puthun të nxehtë mbi at dorë qi punoi sa e sa kohë për Atdhe...!"

■AT JUSTIN RROTA THOTË PER LUIGJ GURAKUQIN:

«Gjuhën shqype e njofti mâ mirë e mâ këthelltë se çdo shqyptár.»

■AT GJERGJ FISHTA NË 1920 SHKRUEN PER GURAKUQIN:

"... Të tham të verteten se m'âsht dashtë t'skuqesha për inferioritetin t'em. Âsht e kotë të gënjehemi. N'se përjashtohet Gurakuqi qi vetëm ai ka nji kulturë të përshtatshme, ka nji atdhetari të shëndoshtë dhe nji njohuni të gjânë për njerëzit dhe për sendet e Shqypnisë, asnji nga anëtarët e qeverisë, kjoftë të saj së maparshmes, kjoftë të së tashmes, nuk mund të thotë se e paraqet dejsisht Shqypninë e të mbrojë si duhet interesat e saj."

■RADOMIR NACHTINGALL E ÇMONTE ME KËTO FJALË GURAKUQIN:

“Ka merita të shquara në zhvillimin e gjuhës letrare shqipe, në përpunimin e gjuhës letrare dhe në njësimin e shqipes së shkruar, në stabilizimin e drejtshkrimit, në pasurimin e fjalorit, në çështjet e leksikologjisë, terminologjisë e të gramatologjisë. Gurakuqi është tekstologu më i shquar shqiptar i fillimit të shekullit tonë.”

■AT ANTON HARAPI E PYET NË DHJETOR TË 1924 GURAKUQIN:

“Si me falimentue kështu, Luigj? Si me dalë me hikë ju tash prej Shqipnie?

Kishte vdekë në kambë burri i dheut, me e pasë pré, gjak s'kishte qitë. U kuq, ju muer goja, shtërngoi buzët e i dha vehtes:

- Padër Anton na skredituen (diskredituen) tepër keqas, na kanë deklarue komunista n'opinionin publik t'Europës. Për Zoten, nuk due t'iku, por po ndeja unë këtu, e dij se derdhet gjak e derdhet kot. Të kishe pse, nuk po shikojshe fort për gjak qi derdhet, se ma për vedi jo se jo, por po m'vjen si trathtí ta marr në qafë popullin e shkretë".

■“Burrit vërtetë burrë, Luigj Gurakuqit, i cili me kulturën e neltë shpirtnore, mishnoi, madhnoi, përjetoi urtinë, besë e burrni shqiptare, tue mbetë përherë shembull shqiptari me kulturë, simbol i bashkimit kombtar, idealist i shkëlqyeshëm në vorfni”, - dedikimi i veprës "Andrra e Prêtashit" kushtue Luigj Gurakuqit nga Padër Anton Harapi.”

15 PRILL 1997:  TEK URA E LUMIT LANA NË TIRANË..

■MË TREGOI SKULPTORI KRISTAQ RAMA:

“..Nuk di sesi mu dha me e pyet  Profesor Kristaqin: “Profesor, pse në Monumentin e Pavarësisë në Sheshin e Flamurit në Vlonë, që u vendos me rastin e 60 vjetorit në vitin 1972, mungon figura e Luigj Gurakuqit ?”

Ai më dha këte përgjegje: “Jé i pari njeri që më pyet për këte çeshtje dhe unë po të pëgjigjem ashtu si është qenë e verteta. Mbasi e kishim perfunduar punën në baltë dhe do të bëhëj derdhja në bronx, njoftuam Komitetin Qendror të P.P.SH, për të derguar personat që do t’a aprovonin dhe pastaj, përfundonte çdo gjë. Në ditën e caktuar erdhi shoku Ramiz Alia bashkë me disa shokë të tjerë. Mbetën të kënaqur! Na përgëzuan dhe si gjithnjë shprehën mirënjohjen e Partisë për vepren tonë.

Kur erdhi momenti i ndarjes, as unë nuk e di sesi u shkëput nga turma shoku Ramiz, dhe si në veçanti duke më terhequr nga krahu, mu afrua miqësisht dhe më tha në vesh: - Kristaq, ju shikojeni edhe vetë me shokët këte që po të them, por Luigj Gurakuqi nuk është mirë për të qenë në një veper kaq madhështore, mbasi ai ka qenë njeriu më i dashur dhe i besuar i Klerit Katolik!

Posa ikën ata, unë ia tregova biseden Odhise Paskalit që ndodhej aty dhe dy shokëve të mijë me të cilët punoja veprën, Shaban Hadërit dhe Muntaz Dhramit. Të nesërmën në mengjez i futem spatolat dhe mu në vendin bosh që është edhe sot, pranë Ismail Qemalit, ka qenë Luigj Gurakuqi. Motivi i dhenë nga Ramizi për Luigjin në lidhje me Klerin Katolik, nuk na lejonte asnjë hapsirë për diskutim. Po më vjen mirë që pata rastin për t’ ia treguar një shkodrani këte mëllef të Ramizit, për një figurë aq të madhe dhe të pastër Kombëtare, siç ka qenë Luigj Gurakuqi! Kështu, ajo vepër mbet e gjymtuar!...”

■Qeveria e Tiranës dhe Akademia e Shkencave, vazhdojnë zbatimin e porosive të lanuna nga diktatorët komunistë, të cilët, po e sundojnë edhe per së vdekuni Popullin Shqiptar !

Melbourne, 26 Nandor 2017

Cikël poetik nga poetja dhe kreatorja Zana Dauti...

                                                                                

MBI KRYQIN E KUQ

Me zë të mbytur thërret kohës

Jam pjesë ejetës , jotja krijesë

Filizë që do zbuloj skajet e botës

Engjëll në tokë e ardhme e shpresë

Jam gjaku yt në ktë botë erdha

Mengjezit jetë i ...mora ndjesitë

Dashuria në shpirt e bëri çerdhen

Të ardhmes shpejt ti shpalos mirësitë

A linda vallë prej dashurisë

O ndoshta ikur larg mërguar

Që dorën ngre mbi brishtësinë

Pa pyetur për plagën e shkaktuar

Si mund ti thuash vetes prind

Kur dorën ngre per të më qëlluar

Harron se fjala mund të gdhendë

Skulptura shpirti ! Hyjni ngjasuar

Si mundet vallë kjo dorë mizore

Të qëlloë dhunshëm. ...yti huq

E lehtë është të më godasesh...

Një tank armuar....mbi kryqin e kuq

Vetem dy data kam shenuar

Ne kalendarin e jetes time,

vetem dy data kam shenuar,

diten kur une kam lindur,

dhe ate kur ty te kam takuar!

Engjell i zbritur nga qielli,

pasuri qe nuk ka te cmuar,

dhurate qe s’pershkruhet me fjale,

diell qe lind per t’mos perenduar!

Ndienje qe perjeton vetem njehere,

zjarr i ndezur ne zemren time,

flake qe nuk do t’shuhet kurre,

dhe pertej jetes sime!

Mall qe vjen per t’me ushqyer,

shprese qe me fal jetegjatesi,

enderr qe vjen permallueshem,

frymemarrje qe mbush te miat mushkuri!

Buzeqeshje qe te zgjat jeten,

deshire qe diteve u jep kuptim,

mendim qe shfaqet kudo,

streheza e paqes per shpirtin tim.

Shpirti flet

Çbukuri kur sheh një flutur,

lartë mbi lule mbledh nektar.!

Ndaj dhe unë si flutur e bukur,

nektar vargjesh sot kam puthur. !

Dhe vrapova nëpër vargje poezish,

pashë lotë, mall e ndjenja dashurish.!

Pashë lulet të çelin në janar,

pashë dhe borën që të vijë në behar.!

Dhe vrapova nëpër vargje poezish,

bashkë me gërma metaforra krahasime.!

Çal çal i hodha një sy hipokrizis,

pash dhe zëmrën të rënkonte nga zhgënjime.! Porsi flutur që u ushqehet me nektar,

nëper vargje jetë dhe unë kam marrë.!

Me diellin, rretë , yjet hënën jam puthur,

e shpejtë si era mjegullës i jam zhdukur.!

Dhe vrapova nëpër vargje poezish,

porsi bletë nektar mbi to kërkova.!

Ndala pak i buzqesha dashurisë,

krahët hapa në drejtim të lumturisë..!

As e dashur as e fyer

Ëndërr fikur,

shpresë shtypur,

as e vdekur, as në jetë,

as në pellg,e as në breg.

As sy-hapur as verbuar,

as kujtim as e harruar,

as e vetme as me miq

as trup-hekur as gjak e mish,

as e dashur as e fyer

as e lumtur, as zemër-thyer

As me zot e as me djall'

as e gjallë e as në varr.

Veç e varur nga një pe

në k'të botë "me fe , pa fe "

botë bekuar, botë mallkuar.

Shpresë,,, pak shpresë për të vazhduar..!

Mendimi im bosh...

te kerkova ne mendimin tim bosh ,

ne boshin e boshllekut qe le ,

te kerkova ne cdo skut boshe,

te kerkova sot ,te kerkova si dje...!

te kerkova ne mendimin tim bosh,

ne boshllekun e boshit qe pas le ,

te kerkova ne cdo monopat te shpirtit ,

te kerkova sot te kerkova sa dhe dje...!

te kerkova ne mendimin tim bosh ,

ne honin e buzeve qe le ,

te kerkova ne lotin qe boshonte boshin ,

te kerkova sot ...sic te kerkoja dje...!

te kerkova ne mendimin tim bosh ,

ne shtrat kur boshlleku me mbeshtolli ,

te kerkova ne boshllekun qe le ,

boshllekun qe vampiri solli....!!!

Dua të flas...

Sa shumë dua sonte të flas ,

dua të t'shoh, oh sa shumë,

nga malli zemra po më plas;

A ke dhe Ti mall kështu si une ??

Sytë e shpirtit , tek ti ,do ti sjell ,

të t'shohin je në gjumë apo jo ,

filiza dashurie rrugës do mbjell ,

me dhimbjen e pritjes të rriten kudo .

Kur gjumi të dalë në mëngjes ,

në lule të shikosh duart e mia ,

aromen t'ua ndjesh me kujdes ,

të qeshesh i dehur nga dashuria.

Jepi vetes nur'....

Duket sikur pa ty jam më e qetë,

por malli po më gërryen e shkatërron ,

brenda meje fshihet një e vërtetë,

është pjesa që vetëm ti me plotëson.

Në pritje qëndron me durim shkëmbi ,

te hidhem në krahet e tu për gjithmon ,

po nuk munda shpresoj mos të t'dhëmbi,

kujtimeve buzëqeshi e jepi vetes nur'.

Se thonë është më bukur t'u gëzosh ,

ditëve qofshin dhe të pakta që jetuam,

sesa vetes emocionet t'ia mohosh ,

si plot të dashuruar që nuk guxuan.

S'guxuan nga frika e humjes të veprojnë,

t'a bëjnë ëndrrën e shpirtit realitet ,

e ndrydha por një ditë do e kuptojë,

sa e shkurtër dhe pak të mira ka kjo jetë.

Ndaj sot teksa shkruaj fjalët më priten ,

dhe zemra nuk më pyet , vjen tek ti ,

ndjenjat nuk po shuhen por veç rriten,

le të frymojë në vargje e jona

Malli ...

Sa shumë dua sonte të flas ,

dua të t'shoh, oh sa shumë,

nga malli zemra po më plas;

A ke dhe Ti mall kështu si une ??

Sytë e shpirtit , tek ti ,do ti sjell ,

të t'shohin je në gjumë apo jo ,

filiza dashurie rrugës do mbjell ,

me dhimbjen e pritjes të rriten kudo .

Kur gjumi të dalë në mëngjes ,

në lule të shikosh duart e mia ,

aromen t'ua ndjesh me kujdes ,

të qeshesh i dehur nga dashuria.

Litarët e largësisë

Oh sa dua, , të më heqësh shijen e mërzisë,

t'më tregosh , se të mungoj aq sa dhe ti mua ,

të kepusim së bashku, litarët e largësisë ,

të prehem sërisht e lumtur ne krahët e tua.

Nëse vërtet për ty ka çaste që të mungoj ,

gjej menyrën Leo ma thuaj sa me parë ,

krenarinë me ndjenjën per ty do e sfidoj ,

t'a gjallerojmë dashurinë, akoma pa u tharë...

Nëse papritur me një tjetër më zëvendëson ,

mbyll të lutem cdo shteg mos të t 'shikoj ,

dhe për ty është më mirë , më lehtë m'harron,

vazhdimësi të lumtur , me shpirt do të uroj ...!

Dhurata për TY!

U ndezen yjet ne qiell

Po i numuroj ..pse nuk di...

Ndoshta mes tyre te shikoj

Tek cili yll do gjej ty???

Vallezojne sonte me henen

Cfare eshte kjo bukuri??

Me mori zerin dhe kengen

E beri dhurate per Ty

Me vodhi nje ere qe ftyn

Dhe gjoksin lehte ngacmon

Ne eter nje shpirt tjeter hyn

Dhe ndjenjen e ndez...pervelon!

U nis nje llave vullkani

Antraktiden ne avull shnderron

Me yje mbulon tavanin

Ti yll polar pran meje qendron...

Zgjate doren te te perkedhel

Te buroj nje lume me emocion

Mes lumit te dy te notojme

Kjo do jete vetem NATA JONE

Skënder Tafaj, mbetet frymëzim dhe shembull se si duhet profesioni , atdheu dhe familja!

(Në vend të përkujtimit )

Aktori Skender Hajdar  Tafaj ishte aktor  përmasave kombëtare  i cili nuk bëri asnjëherë kompromise në emër të artit. Ai ishte një patriot i cili  e deshi dhe punoi për vendin e tij.

Skender Tafaj, i cili ndërroi jetë  kohë më parë ka  lenë  pas vetes nje bagazh të pasur ne teatrin dhe filmin shqiptar.

 Skënder  Hajdar Tafaj,  mbetet frymëzim dhe shembull se si duhet profesioni , atdheu dhe familja!

“Në kuadër të lojes skenike teatrale vlen të përmenden angazhimet në shfaqjet: “Gjenerali i ushtrisë  së vdekur” “:Erveheja”, “Varri qyqës”, “Zogu i |diellit”, “Sfinga e gjakut”,etj.

Ndërsa, si aktor filmi, Skendër  Tafaj u angazhua në filmat”Njeriu prej dheut”, “E kafshoja terrin”, “Era dhe Lisi”, “Tre veta kapërcejnë malin”, “Si te vdiset”,etj.”

 Skendër  Tafaj asnjëherë në dëmë  të artit nuk bëri kompromis. Andaj  shpeshëherë  kolegët e tij e mëndonim të ashpër… Por, ai ka qënë vazhdimisht kundër politikës së Lidhjes Komunistve Jugosllavë dhe një zë i vërtetë  kombëtar i teatrit,  filmit dhe i familje se tij të vyer dhe patriotike.

Skendër Hajdar  Tafaj, aktori i brezit të artë la një bagazh të pasur interpretimi në teatrin dhe filmin shqiptar.

Varrimi i tij u bë  si në Teatër , vdiq  i madh dhe  u varros më dinjitet   në varrezat e fshatit të tij të lindjes me ndërime të mëdha !

Flori Bruqi 

Rapsodi Rrustem Beqiri ; ” Sozia ” i te mirënjohurit Dervish Shaqa …

Nga : Jeta Beqiraj

30 gusht 2008, Radio Kosova, Rapsodi Rrustem Beqiri kendoi ne vitet 70-te. Por, per shkak te rrethanave u shua duke lene pas vetem nje audio kasete, e cila pas gati 40 vjetesh del ne drite me gjithe vlerat e mirefillta te nje folklori burimor. Audiokaseta e incizuar me magnetofon Grundig-e vetmja e mbetur nga rapsodi Rrustem Beqiri, pas pothuaj 40 vjetesh do te dal ne drite per auditorin e gjere duke iu falenderuar mikut te shtepise, Mete Nezirajt nga Lluka e Eperme.

… Rrustem Beqiri pa driten e jetes me 17-te prill te vitit 1939, si femije i trete i prinderve Beqir Rrustemi nga Strellci i Poshtem dhe Ajne Likaj, nga Carrabregu. Mbetur jetim qe ne moshen shtate vjecare bashke me vellane e vetem, Shabanin dhe motrat Nifen, Monen dhe Hysen, u rriten me perkushtim nga e ema e tyre e urte, Ajne Metja.

Pas vdekjes se te atit Beqir Rrustemit-nje burre i shquar dhe perkrahes i flakte i arsimit, rruga e diturise per dy djemte jetimw, njeri 7 e tjetri 9 vjec u nderpre… Por, perderisa vellai i madh Shabani pranoi fatin dhe me pervuajtje iu nenshtrua atij, shpirti i Rrustemit te vogel rrebelohej ne vazhdimesi sepse ai e ndjente se ishte i krijuar per me shume dhe se kishte dicka qe e dallonte nga moshataret e vet. Por, edhepse dhuntia e tij per kengen u verejt qekur ishte femije, rastet e vetme kur ai mund te tregonte veten mbeten livadhet e bjeshket ku ruante bagetine apo me vone arat, teksa prashiste me argatet e tjere.

Ciftelia nga baca Deme-Dhurata me e mire

Derisa nje dite, krejt papritur shkrep nje rreze drite kur djali i axhes, Ademi, ia sjell nje cifteli. Rrustem Beqiri e kujton si sot gezimin e asaj dite:

„Ma pruni baca Deme nje cifteli prej Gllogjanit ku punojke si mesues. Ne ate qifteli jam mesu. Edhe hic s´kam ngat e cka me te rame dikur!“, rrefen rapsodi i dikurshem, duke perseritur ne radhe vargjet e njeres nga kenget kreshnike te cilat i kendonte ne oda .

„N´Kacanik deri ne Boletin krejt Kosova asht mbulua me tym/mbulue me tym e i ka dale e dogj topa dergut pasha“.E kendojsha kete kenge si kupa e kresw t´lujke. Por tash s´muj. As qiftelise s´di me i ra, kurrqysh, se me i ra isha knaq edhe vet”.

Shume shpejt kenga e tij s´do te mbetej vetem brenda mureve te kulles trekateshe te Beqir Rrustemit. Fuqia e zerit te tij do te caje muret e asaj ode ne te cilen gjeten konak burra trima e atdhetare, per te jehuar ne lagje, ne katund e edhe ne fshatrat perreth.

Se shpejti, zeri i rapsodit do t´caj muret e do t´pushtoj odat

„Po, po, ku o kone nje dasem diku, pas darkes shkojshim se thirrshin: “O del Rrustem Beqiri thuna nji konge. Kam kendu neper katund, pastaj n´Strellc t´Eperm, n´Isniq, n´Lluke t´Poshtme, n´Lluke t´Eperme e me djale te Dervish Shaqes, Shpendin, kam kendu te Nimon Demt. Aty na kane pas mbledh e Qamilin e Vogel postofat e kishin pas marre. Ku o kone nje dasem n´katund pa shku nuk e lejshim. Te Jusaj u pata ba lame, se kam pas qejf ne kenge patriotike, t´burrave trima. Kur e kndojsha kangen e Ise Boletint kriske alltia panda. Ise Bajrami te Pajazitaj ka qit dhjete here kur e kam kendu kangen: „N´Selanik u la gjymjeti, u rrzu kanuni erdh hyrrjeti, padishah po i thote mileti, padishah po i thote Turkia, kete kanun s´ta do shefia“…Aiii, paskna harue se kjo kange esht nje sahat“.

Dhe, vleresimi nga njerezit ishte i madh, perderisa respekti ndaj vetes i jashtezakonshem, sepse ai asnjehere nuk pranoi te paguhej per kengen e tij.

„Vec, pare s´kam mar kurre! Jone kone Dervish Shaqa me Demush Nezirin, si as s´ka pas ketu e para e as s´ka me pas ktu e mas si ata. E kam pas degjue si ka thane Dervishi: „Haj more Demush. A e din cka kish t´re n´Kosove? Po i shitshin kanget e patrioteve shqiptar si defatoret”.

Rapsodin, edhe pas kaq vitesh e percjell kujtimi i qetesise ne oda teksa kendonte, jehona e zerave admirues pas kenges se tij dhe deshira qe ahengu te zgjaste sa me shume ne atmosferen qe sillte rapsodi.

„Kur knojsha vallahi as miza nuk u nike, hah! E me t´thane te drejten, kur knojsha rrast, pasha Zotin thojsha po dal mbi kulle. Sharkise i bisha fort… Eeihhyyy!”-ofshan rapsodi I vjeter, duke ferkuar fytyren me te dyja duart, sikur deshironte te hiqte parasysh ato skena te largeta qe tashme I mbjellnin nostalgji.

Lajmi per vdekjen e nanes Ajne rapsodit gurbetqar ia preu kengen ne buze

Kenga e Rrustem Beqirit po pushtonte odat dite pas dite. Popullata po e perqafonte me perzemersi edhe per faktin se zeri i tij ua kujtonte rapsodin e persekutuar, Dervish Shaqen, i merguar atebote se bashku me Demush Nezirin ne Shqiperi. Por, vdekja e nanes dhe plaga e mergimit rapsodit te ri ia prene kengen ne buze.

„Nana m´pat vdek, e atehere humbi lezeti…Une kesh kur u smu, por s´guxojsha me ndejt ma shume se atehere t´qitshin prej pune. Ate nate tuj shku une, baca Shaban m´ka qit me kerr se shkojshim me trene, atehere. Pa ardhe n´Peje kur asht kthy e ka gjet nanen te vdekur. Me e pas dit…Prej atehere se kam qel ma! Sharkine e kam thy ne ode t´madhe, bile ate sharki ma ka pas fale Hajrullah Bruci i Isniqit, o kone e mire fort!Por, m´ka ardhe nje merzi edhe e kam kap per bishti e per dru te qerges e kam ba tane copa. Nona nuk ki thone kshtu por une vet e bana se u merzita…U prish rregulli. Zoni shkon kur je ne qejf! Bile sa o kone gjalle nona e knojsha kengen:“E bardhe si pllumbi”, e kur thojsha: “Qarja jote me t´qu te burri”, nana thojke: “Hah! Ju gjet qarja!”!”, rrefen rapsodi 68 vjecar, per te cilin tingulli i qiftelisw dhe i sharkisw do te mbetet peng i jetes. Ndersa, malli per kengen e bukur folklorike eshte I vazhdueshem, pohon Rrustem Beqiri:

„Me merr malli boll…!”

Shperthim pas heshtjes 40 vjecare

Nje shtepi trekateshe ne nje lagje buze Bistrices se Pejes eshte vendbanimi I djalit te dyte, Avniut, ku Rrusterm Beqiri per cdo vjet kalon verimet. Ne sallonin e bukur tre djemte e vellait, Shabanit se bashku me te bijte i kane ardhur per vizite. Por se kjo nate do te zgjas me teper se rendom, Rrustem Beqiri nuk e ka idene. Nderkohe, ne ekranin e televizorit krejt pavetidshem percjell videokaseten e nje ahgenu familjar, kur moderatori ne prezencen e qindra mysafireve te ahengut te familjes nxjerr ne pah se Radio Kosova per here te pare pas tri-kater dekadash nxori ne drite kenget e tij. Tingulli I kenges: “Moj e mire n´ate stanishte…“ e cila krejt befasisht dhe si nga dheu po dilte nga nje ze I njohur dhe I dashur, sjell lotet ne syte e gjithe farefisit te mbledhur ne agend. Nipi I madh Nysreti, nga vellai I vetem, Shabani, vjen me emocionin e atij casti.

„Ka qene nje befasi e kendshme…Nje ndjenje qe s´pershkruhet! Se shkurt, ajo eshte ringjallje e Rrustem Beqirit!“, thote Nysreti, i cili po te ishte i vetdishem atehere kur kendonte ne gjunjte e axhes se vet krahas motres se tij, ai kurre nuk do te lejonte te shuhej si rapsod.

„Kurre e per kete toke s´do te lejoja te shuhej. E kisha ngritur ne piedestalin me te larte, krahas Dervish Shaqes sepse askush si migja jem ky nuk i perngjet zerit te tij“.

Nostalgji per zerin dhe kohen qe nuk kthehet me…

Ne videokasete vazhdon kenga „Moj e mira n´ate stanishte…“e kenduar ne vitet 70-te, ndersa syte e Rrustem Beqirit perloten…Se, kenga te cilen e kendoi bjeshkeve, livadheve e me se paku odave, i mbjell nostalgji per rinine e ikur…Per kohen qe nuk kthehet me!

„U permallova se jam plak…Se nuk jam ma 17 vjec e 18-te, vec 70-te.Mendova, pse jam gjalle tashti? Pse rrnoj une?! Ma du m´u kthy n´ate kohe se me ma dhane Banken Federale t´Gjermonise. Vallahi po, se tash kisha dit me rrnue t´kisha me u kthy ne qato vjet!”, thote rapsodi i vjeter, i cili edhepse nuk e ka te qarte tani se cfare do te bente me ndryshe, ne nje eshte i sigurt; ai kengen s´do ta braktiste kurre!

„Pasha zoten kurre jo, vec kange e piskame sa t´m´jep Zoti kyvet…“.

Perderisa, kur i kumtohet lajmi se pas nje hulumtimi dyvjecar me ne fund audiokaseta qe i perkiste atij ishte ne doren time, ai sheh me habi.

„Pashe zotin, e cfare kongsh kendohen?“

„Jane 12-te kenge me motive patriotike dhe dashurie:„Boll e mire ma shtrove shtratin“, „N´derrase te vekut kush po kann“, „Mori e mire n´ate stanishte“, „Marka Gjoni“…“.

„Bash te miat aa?“, pyet me habi, e cila rritet edhe me shume kur e degjon:

Khu mori cike po kahere asht kendu kjo. Nuk po di une, ma para n´shpi teme…Nuk po di vallahi, se n ´sobe te burave nuk kendohen keto! Po baj cude ku tek jane gjet tetana kto. Une s´di ku kam kendu ktu!“

Audiokaseta e vetme e Rrustem Beqirit u gjet ne arkivin e Mete Nezirajt

Audiokaseta e incizuar me magnetofon Grundig, e vetmja e mbetur nga rapsodi Rrustem Beqiri, pas pothuaj 40 vjetesh do te dal ne drite per auditorin e gjere duke iu falenderuar mikut te shtepise, Mete Nezirajt nga Lluka e Eperme, nje telefonate e te cilit sjell te paprituren ne kohen kur rapsodi kishte humb shpresat se kih ngel dicka nga incizimet e tij.

„Ne vitin 2005-06 isha pak i semure dhe keshtu, e gjeta dhe e leshova. U gezova shume dhe menjehere e kam thirr Rrustem Beqirin. I thashe:„E ke deshte muziken, ke kendu edhe vet. E tash po ta lshoj nje kasete, nese mundesh me e njoft kete njeri qe ka kendu dikur“. Kur e kam leshu, o kujtu nje cast edhe tha:“A mos asht Rrustem Beqiri?“Thashe:“Vet Rrustem Beqiri!“ Dhe tash jam i kanqur qe kjo kaeste del n´drite dhe tash e tutje e degjojne edhe te tjeret“, thote Mete Neziraj, i cili ishte adhurues i flakte i kenges folklorike; arsye e mjaftueshme qe ne fondin e tij te gjendje nje kasete pothuaj 4 dekada e vjeter.

Askush nuk I ngjasoi Dervish Shaqes si Rrustem Beqiri

Mete Neziraj edhe sot kujton qarte se si gjate rinise se tij , me te degjuar muzike iu bashkangjitej bashkevendasve ne ahengjet e tyre.

„Une gjithmone kam pas deshire me degju muzike dhe kur kam qene i ri, ku kam degju si ka muzike iu kam shku pasdarke, edhe si s´jom kone i thirrun. Se, nuk m´kane pas njerezit merzi, se nuk kam qene njeri i papranueshem, i kam respektu dhe m´kane respektu. E kjo dashuri ndaj kanges m´ka shty me e rujt kete kasete, e cila eshte incizu ne vitet e 70-te, e qysh atehere une e kam ruajt. Dhe une jam i lumtur qe ajo pas kaq vitesh ekziston edhe ka dale n´drite perseri”, thote Mete Neziraj per te shtuar se askush nuk i ka ngjasuar zerit te Dervish Shaqes sa ai i Rrustem Beqirit.



“Eshte e vertet…Eshte e vertet!As I biri Dervish Shaqes nuk mundet me ia perngja melosit si ka pas Dervish Shaqa,si Rrustem Beqiri”.

Se “Askush nuk I afrohet zerit te Dervish Shaqes sa zeri I Rrustem Beqirit”, pat deklaruar edhe djali I madh I Dervish Shaqes, Shpendi, I cili ka kerkuar pikerisht kete audiokasete qe ta kete ne arhiven familjare. Dhe, ndryshe nuk kishte si te ishte kur ishte pikerisht rapsodi legjendar Dervish Shaqa, modeli i pare dhe i fundit I Rrustem Beqirit, te cilin ai edhe sot e admiron pandalur.

“Dervishi..Dervish Shaqa! Kangtar mo mas tij, s´ka!”, perserit ai per te saten here. Une kam pas marak fort ne Dervish Shaqen. Nuk di I jane kangtaret e sodit,kendo nje kenge e le.Deri ne sabah rrike ai tuj kndu pa pushu. Kangtar as aty e para as aty e mas s´ka si ai.Eshte e vdekur ajo!“

Kenget e mocme te dashurise-perla te perjetshme burimore

Kenget e frymezuara nga pasioni I nje dashurie te cilter djaloshare tashme po degjohen ne kasetofon. Rapsodi Rrustem Beqiri edhe me 70-te vjetet e tij ua mban mend tekste kengeve te cilat i kendonte ne beqarine e tij te larget neper Bjeshken e Strellcit. Perderisa. kenget epike te frymezuara nga ngjarjet historike kishin vendin ne oda, nder te cilat edhe kengen e Haxhi Tishukut, per te cilen banoret e ketushem thone se e ka thurr vet.

„Qyre. Ato e kane qit dy djem n´Podgur. Po, ata nuk e kane dit qysh o kone puna e Haxhise e na e kemi dit qysh o myt, ku o myt e ku o gjet, e kam permiresu tri here ma shume, edhe krejt qysh o kone. Burre n´Kosove s´ka pas ma t´mecem se Haxhi Tishuku, edhe i vendit edhe trim. Po, politika e serbve o kone ajo. Haxhi Rama i kane thane atij. Nana i ka vdeke masi iu ka nxjerr gjaku Haxhise“, rrefen Rrustem Beqiri, mendimi i te cilit per kengen e sotme nuk eshte edhe aq i mire.

„Kurgjo hic! Folklor asht lahuta, ciftelia, sharkia e jo si tash, prrt,prrt, prrt e kurgjo hic!“

Por, ai as nuk eshte ne disponim te kendoje ndonjeren nga kenget e folklorit te dikurshem burimor. “Me cka? S´muj pa e pas ate veglen me e percjell?“.

Familja krenare per rapsodin Rrustem Beqiri

Kembengulja e nipit te madh Nysretit dhe deshira qe te perterije ndjenjen e femijerise kur mblidheshin si zogjte rreth tij, do te jete nje sfide per rapsodin e vjeter, te shkeputur nga ciftelia tash kaq vjet.



Perderisa, kujtimet e dikurshme ruhen te fresketa dhe te dashura ne origjinalitetin e vet, .

“Nje kujtim I vecante per mua eshte se sa here ka ardhe prej gurbetit na mblidhte te gjitheve afer, vecanerisht motren e madhe, edhe I meshojke ciftelise. Po, na si femije I harrojshim tekstet e kengeve. Prandaj, mua ma s´shumti m´ka bo presion. M´binte „kop“n´koke,se i harojsha tekstet“.

Lutja te kendonin si dikur, serish has ne rezistence, sepse ai e shtyn qifteline me be: „Jo pasha Zotin. Pasha din e iman nuk di me!”

Por, pas nje kembenguljeje te gjate, percjellur nga nipi i tij, do t´ia thote nje kenge te rinise, te cilen e kendonte te Guri i Nuses, ne Bjeshken e Strellcit:



“Boll e mire n´ato maje/rritju bacit kadaladale/Boll jam rrit nuk rritna tjeter/jam si lira pshtjellun n´leter/Nuk jam lire po jam ducat/Po t´shoh anderr nate per nate/Po kujtoj si t´kam n´shtrat/E cova doren me t´gjet n´shtrat/ Cka me prek qarshafi thate”…(I ka dal gjumi kishe!)U cova e ia nisa me kajt/Shtrypa poshte po I veti grate/Ate syzezen a s´ma pate/A s´ma pate syzezen kund/Qatje poshte ner katund/Po lane faqet me sapun/Lajmi mire t´i…t´I pafsha(puthsha!) une!”.



Dhe, zeri i tij i kumbueshem, tekstet kuptimplota dhe paraqitja e tij, bahkeshorten Zyrafeten mbillnin krenari.

„Jam kone krenare. Kam pas qejf kur ia kam degju zanin,gjithmone. Edhe sot kur po degjoj jom e knaqne. Por jam edhe shume e merzitun! Se atehere,tjeter za ka pas…Tash pleqeria e ka ba t´veten. Ka tjeter zo, ka tjeter muhabet. Po, prape jam e lumtur se per moshen qe e ka nuk eshe keq. Gurbeti e ban te veten moj loke! Ka ndejt gjithmone vetun, mendte te femija, te shpia, te vllaznia, te te gjithe i ka pas, tuj kujtu, tuj mendue…Tash asht mire boll. Djemte e gruan i ka jashte, me nipa e mbesa aht i knaqun. Edhe tjetrin djale n´Peje. Juve shume faleminers qe keni ardhen´kete mbremje me i marr kujtiemt tana te moshes, une 63 vjecare e ky 69 vjec. Shume faliminderit!”thote zyrafetja se ciles I perloten sye nga mallengjimi.

Rrustem Beqiri, rapsod i viteve 70-te, u lind e u shua brenda nje dekade. Por, edhepse zeri i tij si asnje tjeter iu afrua zerit te rapsodit legjendar, Dervish Shaqa, nga fondi i tij i pasur mbeti vetem nje audiokasete i mbijetoi kohes dhe luftes per te dale ne pah pas 40 vjetesh, fale mikut Mete Neziraj. Dhe sot, pas 36 vjetesh jete si mergimtar ne Gjermani, lidhja e ngushte me vendlindjen dhe kengen burimore shqipe reflekton edhe ne porosine e tij te sinqerte:

“Mos harroni folklorin shqiptar!“

https://www.youtube.com/watch?v=7lUjRhpr6tM

https://www.youtube.com/watch?v=DtIxehlCPIU

https://www.youtube.com/watch?v=AEQmchPbZZo&t=11s

SHOQATA KULTURORE ARTISTIKE “SALI MANI“ DHE AJO “MARTIN DRESHAJ” PEJE KOSOVE , MEMORANDUM BASHKPUNIMI …

Më në fund , pas atij suksesi të arritur nga ansambli artistik I shoqates kulturore artistike “Sali Mani” në festivalin mbarëkombëtarë në Vitojë Tuz , ka ardhur edhe rradha e Memorandumit në mes kësaj Shoqate dhe , shoqates së vllazerisë Kosovë-Malësi e Madhe “Martin Dreshaj”. Në 9 pikat e këtij Memorandumi , vlersohet fryma e bashkpunimit me qellim bashkerendimin dhe bashkeveprimin e veprimtarive të perbashkëta në dobi të kombit tone .

Pas firmosjes së ndërsjellt të memorandumit nga dy kryetaret respektiv të dy shoqatave z , Ukshin Jashari per shoqaten “Martin Dreshaj” Kosove dhe ate “Sali Mani” Shqiperi , Gezim Vuçaj . Takimi ka vijuar në bisedime rreth punëve të perbashketa , në të ardhmen .

Ndaj për mysafiret nga Kosova të ndodhur në Shkoder , është percjellë edhe urimi nga vendasit per vllerzerit tanë kosovar, por edhe është rritur e vlersuar mirëbashkpunimi I mëtejshem.

ESAT LOSHAJ : BASHKPUNIMI I SHKRIMTARVE TE PEJES , ME ATA TE SHKODRES DHE KOPLIKUT , DOMOSDOSHMERI PER KULTUREN TONE TE PERBASHKET …

I ndodhur në Shkoder mysafir tek disa miq të tij , në një dasem shkodrane, poeti I njohur Kosovar, njëkosisht kryetar I Shoqates së Shkrimtarve të qytetit te Pejes, z, Esat Loshaj.E kishte të veshtirë per të larguar pa i takuar me koleget e tij shkrimtar të Shkodres.

Ndaj teksa është ndalur në “tavolinen” e mjeshtrit të madhe Fadil Kraja , dhe ka biseduar këndëshem me dramaturgun Kraja, Esat Loshaj ka dhënë një prononcim edhe per revisten “Fjala”.- Shoqata e shkrimtarve tëqytetit Pejë ka në gjirin e saj rreth 6o antarë, poet e shkrimtar nga më brilantet e Kosoves.

Kemi dy veprimtari kryesore , mbarëkombretare që I organizojmë çdo vit, e para ne vërë , gjatë muajt korrik është takimi I poetve Kombetar,dhe e dyta” Flaka e Janarit” qëorganizohet diku në mes të këtij muaj.Ndaj duke u ndodhur në Shkoder po realizoj kontaktet per te patur mundesi ftgese edhe per poetet e këtij qyteti, pasi mësova se prej disa vitesh funksionon edhe shoqata e shkrimtarve të Shkodres. Po keshtu dedhe me shoqaten kulturore artistike “Sali Mani “Koplik , dhe me konkretisht me departamentin e shkrimtarve dhe poetve, të këtij qyteti, tashmë po hidhen hapast e pare të bashkpunimit me shkrtimtaret e qytetit të Pejes. Eshtë ky në terësinë e vetë mendimi dhe prononcimi I kryetarit të shkrimtarve të Pejes Esat Loshaj.

Probleme me Kollën? Ka Zgjidhje Natyrale Plot Shëndet …

Sidomos në rastet kur kolla është ende jo e thellë dhe nuk është bërë e rëndë, ju mund të provoni disa zgjidhje natyrale krejt ideale . Foto : Flickr

Me ardhjen e temperaturave të ulëta, rishfaqet kolla si një nga simptomat më tipike të vjeshtës

Sidomos në rastet kur kolla është ende jo e thellë dhe nuk është bërë e rëndë, ju mund të provoni disa zgjidhje natyrale krejt ideale.

Ka mjaft produkte apo bimë mjekësore që ju vijnë në ndihmë. Këto produkte janë mjaft të thjeshta për t’u gjetur madje mund t’i keni në shtëpinë tuaj.

Me to mund të përgatisni shurupe dhe çajra me efekte shumë mirëbërëse.

AgroWeb.org ju këshillon t’i përdorni këto zgjidhje natyrale në momentet, kur kolla bëhet më e bezdisshme dhe këmbëngulëse.

Gjithashtu mund t’i përdorni si qetësues në mbrëmje, për të qenë në gjendje për të pushuar mirë, pavarësisht kollitjes.

Zgjidhjet e përshkruara më poshtë nga AgroWeb.org vlejnë edhe për fëmijët e moshave mbi 4 vjeç, por në çdo rast këshilla e mjekut është e nevojshme për ta.

Shurupi i Mjaltit

Për përgatitjen e shurupit, nxehni për 2-3 minuta në një enë metalike lëngun e shtrydhur të një limoni mesatar.

Hiqeni nga zjarri dhe kalojeni lëngun në një tas duke shtuar një lugë gjelle vaj ulliri ekstra të virgjër dhe një gjysmë gote me mjaltë.

Përzijini mirë të gjithë përbërësit së bashku. Më pas kalojeni masën e përftuar në kavanoz qelqi sterilizuar dhe ruajeni në frigorifer.

Merrni një ose dy lugë çaji për të kuruar kollën sa herë që ju bezdis dhe një tjetër lugë para gjumit.

Shurupi me hudhra dhe uthull molle

Merrni tri kokë hudhra mesatare dhe pastroni thelpinjtë. Më pas pritini në copa për së gjati dhe kalojini në një enë metalike bashkë me gjysëm litri ujë.

Vendoseni në zjarr dhe lërini të vlojnë derisa gjysma e ujit të avullojë. Filtroni hudhrat nga uji i tyre.

Pasi të jetë ftohur pak uji, shtoni në të një filxhan çaji me uthull molle dhe 50 ml mjaltë. Përzijeni të gjithë masën dhe vendoseni në një enë qelqi të mbyllur në frigorifer.

Merrni një lugë çaji në ditë pas ngrënies së mëngjesit dhe një në darkë para gjumit.

Çaji me Borzilok

Çaji i borzilokut është mjaft efektiv kundër kollës. Hidhni një lugë çaji gjethe borziloku të thara dhe copëtuara në fund të një filxhani.

Hidhni mbi to 250 ml ujë të vluar. Lëreni për 15 minuta, më pas filtrojeni dhe pijeni një herë në ditë.

Shurupi me Qepë dhe Limon

Ju duhen dy qepë të madhësisë mesatare. Pastojini nga cipat dhe pritini në rrathë. Më pas vendosini në një enë metalike dhe shtoni një litër ujë.

Qepët duhet të jenë të mbuluara tërësisht nga uji. Lëreni ujin të vlojë për 15-20 minuta. Më pas, kullojeni masën dhe lëreni të ftohet.

Shtoni lëngun e një limoni dhe kalojeni të gjithë përbërjen në një shishe qelqi. Ruajeni të mbyllur në frigorifer. Pini nga një lugë çaji sa herë që kolla bëhet e bezdisshme.

Çaji me Trëndafil të Egër

Për përgatitjen e një gote të tillë ju duhen dy lugë çaji me trëndafil të egër të tharë dhe të thërrmuar. Mbi to duhet të shtoni 250 ml ujë të vluar.

Lëreni tretësirën të lëshojë ekstraktet mirëbërëse për rreth 15 minuta. Më pas filtrojeni dhe pijeni të ngrohtë një deri në dy herë në ditë.

Shurupi me Uthull Molle dhe Mjaltë

Ky është një shurup i thjeshtë për t’u përgatitur në momentin kur përpiqeni të qetësoni kollën në mënyre natyrale.

Thjesht përzieni mjaltin bashkë me uthullën e mollës në sasi të barabarta. Një lugë çaji është masa e duhur për ta pirë menjëherë sapo ju bllokon kolla./AgroWeb.org

*Informacioni i mësipërm është përgatitur nga një grup mjekësh infeksionistë shqiptarë dhe të huaj të shoqatës AlbaMedicum që kontribuojnë vullnetarisht në sistemin shëndetësor shqiptar .