Ekskluzive në Floriprss dhe Bota sot : Në 15 vjetorin e thyerjes së
kufirit shqiptaro-shqiptar
Nga Naim Kelmendi (Reporter
lufte në Betejën e Koshares me 1999)
Lufta e përgjakshme, që u
zhvillua nga ana e UÇK-së me pushtuesin serbo-sllav përgjatë kufirit
shqiptaro-shqiptar, e më konkretisht në Koshare,
ka hyrë sot në historinë e popullit shqiptar, si epopeja më e lavdishme e
luftës sonë çlirimtare. Këtë maksimë e
ka vërtetuar dhe dëshmuar më së miri vetë lufta, që e ka zhvilluar Ushtria jonë
Çlirimtare dhëmbë për dhëmbë me
pushtuesin serb për disa kohë me radhë, duke i shkaktuar forcave të këtij
pushtuesi humbje të mëdha, si në njerëz, ashtu
edhe në makineri luftarake.Organizimi, niveli, qëllimi dhe mbarëvajtja e suksesshme e kësaj lufte të
lavdishme lidhet ngusht edhe me emrin e strategut ushtarak Agim Ramadani, po
ashtu me emrin e Salih Çekajt. Vrasja
e këtyre komandantëve, kuptohet, se gjatë luftës në Koshare kishte lënë
zbrazëtitë e veta, mirëpo në gjirin e
luftëtarëve trima të Koshares, ata kishin lënë mjaft strategë të zotë dhe
ushtarakët: profesionistë për ta drejtuar luftën më
tutje, ushtarakët Rrustem Berisha, Anton Çuni, Hysen Berisha, Fadil
Hadërgjonaj, Milazim
Marajn, Gani Gjukaj,Gani
Ahmetaj,Naser Vllasi,Skender Hasangjekaj,Skender Rexhametaj,Adem Shehu,
Hesat Krasniqi,Adem Dahri, e
shumë e shumë ushtarakë të tjerë të niveleve të larta të përgatitjes, sidomos
mjaft njësi të përgatitura ushtarake si dhe
plot e përplot luftëtarë trima, që armikut shekullor të shqiptarëve, në
Koshare, i sollën humbje të njëpasnjëshme deri në
fitoren përfundimtare. Shikuar në kontekstin historik të ngjarjes (çështje që u
takon historianëve të merren me
të), lufta e Koshares kreu edhe një akt të madh me peshë historike e të
pamohueshme. Aty, në Koshare, u thye kufiri që me
dekada kishte ndarë tokën shqiptare, pra trojet tona etnike. Kjo, padyshim, që
kishte edhe peshën e momentit, si
për faktorin shqiptar, ashtu edhe për faktorin e jashtëm, por këtë peshë
historike, thyerja e këtij kufiri-fantazmë, i
cili mbante mbi vete padrejtësitë historike që iu bënë shqiptarëve që në
Kongresin e Berlinit më 1878 e me Paqen e
Versajes më 1913, edhe në analet e historisë së re kombëtare do ta ketë peshën
e vet, si akt sublim i idealeve tona
kombëtare për bashkimin e tokave të ndara, për integrimin e kombit shqiptar në
sferat e proceseve të civilizimit
euro-perëndimor. Forcat ushtarake policore, si dhe të tjera të okupatorit serb,
pikërisht në Kosovë kanë pasur humbjet më të mëdha, si në njerëz, ashtu edhe në
teknikë, duke mos lënë këtu anash ndihmesën në këtë luftë edhe të aviacionit
luftarak të NATO-s. Në Luftën e Koshares janë zhvilluar beteja të përgjakshme
me armikun serb, nga ana e luftëtarëve të UÇKsë. Përparimet dhe rezultatet e
luftëtarëve tanë në vijat e frontit kanë qenë evidente dhe të përditshme, duke
i shkaktuar humbje në të gjitha krahët ku goditej ky armik,edhe shumëherë më i
armatosur dhe që kishte në posedim edhe armë të sofistikuara. Brigada 138 „Agim
Ramadani“, me të gjitha formacionet brenda saj, në luftën e Koshares, është
shquar me profesionalizmin e saj, si në udhëheqje, organizim si dhe në sulmet
dhe goditjet që i ka bërë armikut serb. Në të gjitha betejat, duke filluar nga
Rrasa e Zogut, dhe përgjatë tërë vijës së frontit, formacionet e armikut kanë
lënë vetëm kufomat e bandave të tyre, dhe kanë pasur mundësinë vetëm të
tërhiqen, pas çdo sulmi të luftëtarëve trima të UÇK-së. Këto që i thashë, në
këto radhë, i kam parë me sytë e mi, në kohën kur si reporter lufte isha vetë
dëshmitar i saj. Kundruar nga konturat e përgjithshme, Lufta e Koshares mbetet
një ndër epopetë më të lavdishme të luftës së këtij fundshekulli, që shqiptarët
e zhvilluan kundërpushtuesit shekullor serb, për ta shporrur atë njëherë e
përgjithmonë nga trojet tona etnike. Rezultatet e kësaj lufte lidhen edhe me
shumë faktorë të tjerë. Njëri është më dominanti: aty ku nuk u bë politikë, por
u luftua me profesionalizëm dhe heroizëm me objektivin e vetëm luftimin e
armiqve shkije, aty edhe pati fitore mbi armikun. Tendencat e kujdoqoftë për ta
minimizuar, për ta lënë nën hije, ose për ta veçuar nga globaliteti i luftës së
UÇK-së në Kosovë - luftën e zhvilluar në Koshare, janë kurdoherë të
papranueshme, qëllimkëqija dhe kombëtarisht të dëmshme. Është fakt i
pamohueshëm se luftën e Koshares duhet shikuar dhe çmuar
realisht me të gjitha specifikat, epërsitë dhe nivelet e veta…
LUFTA E KOSHARES AUREOLË
LAVDIE E HISTORISË SHQIPTARE
Lufta e lavdishme, e
zhvilluar në Koshare, do të mbetet përgjithmonë një pjesë e lavdishme e luftës
sonë për liri e pavarësi. Aty ku u kyç një potencial i mirë I profesionalizmit
tonë ushtarak nën drejtimin e Ministrisë së Mbrojtjes së Kosovës, që dëshmoi
katërçipërisht se lufta e udhëhequr dhe prirë nga profesionalizmi ushtarak pati
edhe rezultatet e veta kundër armikut tonë shekullor, e që mu në këtë pjesë
kufiri kishte koncentruar formacione të mëdha profesionale ushtarake. Synimet e
luftëtarëve tanë të UÇK-së,të vijës insitucionale, që në Koshare luftuan me
krenari për thyerjen e kufirit shqiptaro-shqiptar, nën udhëheqjen e
komandantëve Salih Çekaj dhe Agim Ramadani, sublimuan kështu idealin e
kahmotshëm kombëtar për shporrjen e kufirit, që ndante tokat e tërësisë
shqiptare mes për mes që para vitit 1912, atëherë kur krijohet mëvetësia e
Shqipërsisë, duke mbetur jashtë gjysma e Shqipërisë tjetër - Kosova me trojet e
tjera etnike, nën administrimin e dhunshëm serbosllav. Kështu, pra, data e 9
prillit 1999 shënon një etapë të re të luftës sonë çlirimtare për liri e
pavarësi nga pushtuesi shekullor.Thyerja e kufirit
në Koshare ishte edhe një cytje tjetër e orientimit të sukseseve të kësaj
lufte, ku me heroizëm dhe profesionalizëm ushtarak, iu
shkaktuan dëme dhe humbje të mëdha forcave armike. Kjo thyerje e kufirit të
dhunshëm me luftë ishte, po ashtu, edhe
çelësi i motivimit të luftëtarëve, ushtarakëve, dhe përgjithësisht i tërë
brigadës 138 „Agim Ramadani“. Dhe, jo vetëm
kjo, thyerja e kufirit shqiptaroshqiptar pati edhe jehonën e vet në opinionin
shqiptar brenda dhe jashtë, ngase këtu po
binte edhe një mur tjetër (pas atij të Berlinit) në mes shqiptarëve si komb,
duke e larë me gjakun
e pastër shqiptar. Thyerja e
kufirit shqiptaro-shqiptar, po kështu, kishte edhe rëndësinë
strategjiko-luftarake në drejtim të suksesit të luftës nga
ana e luftëtarëve të UÇK-së, duke zmbrapsur armikun në fushëbetejë, thyerjen e
tij, dhe kështu si synim i luftëtarëve tanë
ishte që të bashkoheshin me brigadat e tjera të Rrafshit të Dukagjinit, duke e
ndjekur dhe duke i futur në rreth forcat
armike. Thyerja e kufirit shqiptaro-shqiptar nga ana e luftëtarëve të UÇK-së
pati edhe jehonën e vet, duke e thyer
kështu edhe „mitin“ mbi „ushtrinë e fortë“ serbe. Kështu do të ishte në shumë
vendluftime nëpër Kosovë, sikur të mos
përjashtohej nga rryma majtiste-thaçiste profesionalizmi ynë ushtarak, si
komponentë primare e suksesit të luftës. Rënia e
dëshmorëve të parë në thyerjen e kufirit, sukseset e luftës në thyerjen e
forcave serbe, marrja e kazermës së Koshares,
parimet në vijën e frontit, dhe vazhdimi i mëtutjeshëm i luftës së Koshares –
përbëjnë kështu aureolën më të ndritshme të luftës së UÇK-së në Koshare, si
pjesë e luftës sonë për liri e pavarësi të Kosovës.Në fund të këtij shkrimi, më
duhet të them se e ka për krenari të misionit të vet në fushë të informimit
edhe gazeta kombëtare „Bota sot“, e cila pati reporterët e vet në këtë luftë
bujëmadhe, prej nga opinioni shqiptar u informua drejt dhe iu dha jehonë e
merituar në faqet e gazetës kësaj lufte të lavdishme.
LUFTA E KOSHARES NË SYTË
E REPORTERIT TË LUFTËS
Në rrugë drejt frontit
të luftës në Koshare
Ishte fundi i prillit 1999
kur isha nisur në misionin gazetaresk
për të raportuar për gazetën e përditshme „Bota sot“ nga lufta e Koshares. Për raportimin dhe
informimin gazetaresk nga Kosharja ishte njohtuar shtabi i brigadës pas
bisedave të bëra me editorin e gazetës z.Xhevdet Mazrekaj.
Lufta e Koshares më
kishte intriguar në vetvete
Që në fillim dua të them se
për luftën e Koshares kishim që më parë informacione për aq sa na vinin prej
sektorit për informim i shtabit të brigadës nga Kosharja dhe që botoheshin në
gazetën tonë, por edhe për aq sa kishim dëgjuar nga fjalët e atyre që dinin për
zhvillimet e asaj lufte.Ndonjëherë kishim parë edhe pamje nga fronti, të
transmetuara edhe përmes TVSH-së, por jo për aq sa i takonte kësaj lufte dhe
niveleve të saja ushtarake nga ana e UÇK-së, e cila kishte sjellë nga ana e
luftëtarëve tanë humbje të mëdha armikut
shekullor dhe njëherit aty, në Koshare ishte thyer për herë të parë në histori,
kufiri fantazmë, që ndante mes për mes tokat e bukura shqiptare që nga viti
1912.
Akt i madh historik:
kufiri i dhunshëm u thye me luftë
Këtu, po ashtu, u krye një
akt historik: u thye me dhunë „sovraniteti“ i shtetit hegjemonist serb mbi
territorin e pushtuar të Kosovës dhe njëherit iu kthye sovraniteti territorial
Shqipërisë mbi pjesën tjetër të tokave të veta, që ishin ndarë nga padrejtësitë
historike të kohës...Me një fjalë, lufta e Koshares më kishte intriguar në
vetvete. Dëgjonim se radhët e UÇK-së aty po zhvillonin një luftë profesionale,
pra një luftë të udhëhequr nga eprorët dhe profesionistë që e njohin dhe dinë
ta udhëheqin luftën. Për komponentë të pazëvendësueshëm në organizimin dhe
udhëheqjen e luftës çlirimtare të Kosovës, do thënë se me mikun dhe kolegun e punës z.
Hasan Mujaj, kishim ngritur zërin sa herë në faqet e gazetës „Bota sot“, përmes
shkrimeve autoriale të nënshkruara
bashkë e ndonjëherë edhe ndaras tek theksonim se profesionalizmi ishte
komponent i pazëvendësueshëm në
organizimin dhe udhëheqjen e luftës sonë çlirimtare, kur të kihet parasysh se
kishim të bënim me një ushtri armike, jo për
t’u nënçmuar nga ky kënd, atëherë rëndësia e këtij komponenti më bindi qëkur
arritëm në Koshare. ...Le të mbetet në
ndërgjegjën dhe përgjegjësinë e tyre morale, njerëzore dhe kombëtare, ata që
sabotuan, penguan dhe përjashtuan potencialin
tonë ushtarak - profesional në organizimin e luftës së UÇK-së kudo në Kosovë
duke marrë mbi vete komandë dhe
përgjegjësi që nuk mund t’i bartnin ngase si në çdo fushë tjetër ashtu edhe në
atë ushtarake, mediokrët dhe joushtarakët,
duke mos s njohur artin e luftës atëherë apriori janë të destinuar më shumë për
dështim sesa për suksese e
rezultate....Nivelet dhe jehona e luftës në Koshare lidhej ngushtë edhe me dy
emra të mëdhenj e të nderuar që kishin bërë aq shumë në profesionalizmin e
luftës së UÇK-së jo vetëm në Koshare: atë të Agim Ramadanit e të Salih Çekajt.
Me të parin kishte vite që njiheshim edhe për së afërmi.... edhe sot më brengos
fati se si nuk u krijuan mundësitë që të gjendesha në Koshare për të
gjallë të z. Agim Ramadanit, por pamundësitë për t’u gjendur atje më herët,
ishin sa objektive sa edhe subjektive e që s’ia
vlen për t’i shtjelluar tash këtu....
Vendi i parë i lajmërimit
- pranë Ministrisë së Mbrojtjes në Laprakë
Pika e parë e lajmërimit
ishte Ministria e Mbrojtjes në lagjen Laprakë të Tiranës. Aty na pritën si
është më së miri. Kontaktuam me Ministrin
Halil Bicaj. Ajo çka na ra në sy ishte rregulli dhe hierearkia ushtarake e
kësaj ministrie që funksiononte në çdo nivel me
tërë punën që bëhej aty. Këtu flitej e përflitej vazhdimisht për tëra takimet e
LPK-së apo të ushtrisë së Thaçit (siç
quhej zakonisht) me Ministrinë e Mbrojtjes së qeverisë së Bukoshit. Bile edhe
Bicaj na tregoi për kontaktet e vazhdueshme
me krahun tjetër të UÇK-së, për të ardhur deri tek ndonjë marrëveshje që do të
rezultonte më pastaj në mbarëvajtjen e
luftës dhe zhvillimin e saj në nivelet profesionale, por ky bashkim nuk ishte
arritur asnjëherë ngase qëndrimet e
krahut të Thaçit ishin të prera që Ministria e Mbrojtjes në Laprakë të shkrihej
dhe të njihte qeverinë e përkohshme të
Thaçit e po ashtu edhe shtabin e përgjithshëm të luftës së UÇK-së. Kështu, pas
lajmërimit në këtë Ministri, nga këtu u lajmërua edhe shtabi i brigadës së
Koshares për shkuarjen tonë atje. Nga këtu filloja ta parafytyroja
Kosharen....Nga Lapraka ushëtimi i ynë vazhdoi që nga mëngjesi i ditës së
mëpastajme.... Një udhëtim i largët dhe i lodhshëm....Këtë lodhje nuk
e merrja aspak në konsideratë kur më kujtohej Kosharja, të cilën e prita me
emocione për të qenë atje, ku luftëtarët
tanë bënin luftë me armikun gjakatar.
Duke udhëtuar në drejtim
të Koshares
Qendra stërvitore në
Papaj - pikë e rëndësishme për furnizimin e vijave të forntit me luftëtarët të
stërvitur
Shkuarja e jonë në kazermën
në Papaj pati jehonën e vet. U pritëm me respekt nga eprori i UÇK-së z Gani
Ahmetaj. Ai me kolegët e tij po mbanin një mbledhje nga ato të zakonshmet. Më
pastaj na ftuan brenda dhe biseduam bukur kohë në mes vete. Arritja jonë kishte
efekte të pashpjegueshme. Aty gjetëm edhe shumë lexues të „Bota sot“, të cilët
na uronin për shkuarjen tonë. Njëherit pati edhe ankime nga disa eprorë dhe
ushtarë se përse nuk kishte shkelur këmbë gazetari këndej për ta përcjellë
luftën e Koshares, një luftë që kishte arritur rezultate të padiskutueshme në
vijat e frontit kundrejt ushtrisë armike, e
cila edhe pse e përgatitur
dhe në epërsi sa i përket arsenalit luftarak, ajo kishte pësuar vazhdimisht
vetëm humbje nga luftëtarët trima të UÇK-së.
Takova aty në Papaj edhe mjaft të njohur me të cilët nuk isha parë me vite. Të
gjithë i cilësonte një moral i lartë në
respektimin e rregullave dhe të hierarkisë ushtarake por edhe njëherit kishin
bërë aq shumë në zhvillimet dhe suksesin e
luftës deri atëherë. Aty mësova se kishte edhe mjaft elementë që mundoheshin
për të penguar rregullin dhe suksesin e
kësaj hirearkie ushtarake. Kishte raste kur edhe ishin kërcënuar nga këta
elementë edhe ndonjëri nga eprorët si
p.sh. Z. Gani Ahmetaj, por falë qëndrimit këmbëngulës të tij nuk kishin mund ta
thyenin në punë e tij.
Puna dhe vetëmohimi i
eprorëve në Papaj mbante në nivel hierarkinë ushtarake
Të nesërmen, pasi kishim
ngrënë mëngjes, po përgatiteshim për të vajtur për në “Koshare. Në mëngjes u
zhvillua gjimnastika e mëngjesit. Ndaheshin edhe detyrat e ditës për ushtarët.
Këtu në Papaj ushtroheshin dhe aftësoheshin ushtarët e UÇK-së. Këto ushrime
ishin intensive. Nga këtu dërgoheshin ushtarët e stërvitur për në frontin e
Koshares. Një punë të tillë në ushtrimin dhe aftësimin e ushtarëve e
bënte edhe z. Gani Ahmetaj, por kishte edhe të tjerë. Ushtarët tanë i ushtronin
edhe ushtarakë të huaj...
Hierarkia ushtarake në
qendrën stërvitore në Papaj
Mund të thuhet se këtu (QSP)
bëheshin stërvitje të pareshtuara për përgatitjen e ushtarëve që dërgoheshin
për në frontin e Koshares.
Kontributin më të madh e kishin dhënë në këtë drejtim eprorët shqiptarë që
ishin bazament i tërë kësaj hirearkie ushtarake. Në këtë
qendër bëheshin stërvitjet nga më intensivet në të gjitha drejtimet ushtarake,
të udhëhequra nga komandanti Gani Ahmetaj
dhe të ndihmuar nga eprori Adem Zekaj, ish-komandant i mbrojtjes së Raushiqit
(babai i Nurie Zekës), përgjegjës për
stërvitje të këmbësorisë dhe armatimit. Takova këtu edhe eprorin profesor Demë Mahmutaj që ishte
ndihmëskomandant organ personal, pastaj Mustafë Loxhën, mjek specialist
pneuftomatolog, i cili kryente detyrën e shefit të
ambulancës në QSP. Kontribut të madh kishte dhënë edhe Miftar Idrizi, i cili
tek më herët kishte organizuar kursin e
ushtarëve gjatë periushës së dimrit në ski-ngarje të motoskijave si dhe kishte
kryer edhe detyra tjera ushtarake. Ndër më të
dalluarit, në punët ushtarake, ishte edhe Xhevdet Sinanaj, komandant i togut të
policisë, i cili bartte barrën kryesore
në sigurimin e objektit të QSP-së si dhe stërvitjen e policëve të rinj për
nevojat e brigadës.
Hirearkia ushtarake ishte në
reflektimin e punës së pashembullt të këtyre trimave në krye të detyrave.
Qendra stërvitore në
Papaj - hallkë e suksesit për në vijat e luftimit
Në këtë qendër vetëm në dy
muajt e fundit kaluan dhe u stërvitën dhe u sistemuan më shumë se dy mijë
ushtarë, nën udhëheqjen e këtyre eprorëve profesionistë. Kjo vërehej qartë që
në hyrje të kazermës, kur veç shkela këtu.
Në bisedë edhe me ushtarët
mësuam se nuk ishte e lehtë edhe puna e këtyre eprorëve, duke kuptuar elementë
të kuq që këtu ishin infiltruar për
prishjen e kësaj hirearkie ushtarake, por në të shumtën edhe kishin kërcënuar
eprorët, mbase kjo dikënd edhe e pengonte... Në QSP
stërviteshin edhe ushtarët e njësitit „Delta“. Këtë detyrë e kryente komandant
Gjoni, epror anglez, e që i stërvitte në mënyrën më profesionale që mund kishim
parë ndonjëherë.
Kjo qendër, si udhëkryq i të gjitha ngjarjeve në front dhe prapavijë,
shërbente edhe për furnizimin e frontit me logjistikë (municion, armatim,
ushqim, uniforma etj.). Në këtë qendër stërvitore ishte
i vendosur edhe njësiti i motorizuar (pizgauer, mjete motorike të terrenit,
traktorë, kamionë dhe mjete të ndryshme ku bëhej edhe riparimi dhe aftësimi i
tyre).
Përgjegjës kryesor ishte komandanti I logjistikës, Afrim Bekaj ndërsa
për komunikacion Fadil Hadërgjonaj dhe zëvendësi i tij Vllaznim Maloku (me
ardhjen e këtij të dytit bëhej riparimi i të gjitha makinave të shkatërruara
ose të rrokullisura në relacionin Papaj-front dhe ishte ngritur parku i mjeteve
motoristike në QSP në gjendje të mrekullueshme e që ishte meritë e këtij eprori
që kishte të kryer fakultetin e komunikacionit në Zagreb
Aty
bëheshin (përmes ambulancës shëndetësore) intervenimet e vogla kirurgjike si
dhe rehabilitimi i ushtarëve të plagosur lehtë dhe dërgimi i tyre prapë në
frontin e Koshares. Njëherit këtu ishte edhe depoja kryesore e të gjitha
ilaçeve dhe barnave për nevojat medicinale të frontit. Muajin e fundit të
luftës kjo qendër shërbeu edhe për stërvitjen si dhe vendstrehim i ushtarëve të
brigadës 133 „Adrian Krasniqi“ si dhe disa njësiteve të tjera. Këtu dëgjuam se
kishte pasur edhe tentime nga bandat shqiptare për ta sulmuar këtë kazermë për
vjedhje, por falë organizimit të mirë të policisë ushtarake dhe përforcimit të
pikave kyçe me mitralozë të rëndë 12.7 mm, këtë qëllim ata nuk kishin mundur ta
arrinin asnjëherë. Këta mitralozë ishin vendosur edhe për sistemin kundërajror.
Është me rëndësi të ceket se pas dhënies së urdhërit nga komandant Gani Ahmetaj
për hapjen e burgjeve (për dezertorë dhe ushtarë që thyenin rregullat ushtarake)
në Papaj dhe Babinë, ishte arritur që mjaft të ngritej në nivel kryerja e
detyrave që parashtroheshin para tyre.
Mësuam se këtu, si më e rëndësishme për çdo mëngjes pas dhënies së raportit
ishte urdhri që ushtarëve dhe
eprorëve t’u ceket me këmbëngulje politika dhe animi ideologjikisht ishte
rreptësishst i ndaluar dhe po ashtu çdo propagandë
e kësaj natyre do të ndëshkohej me burgim, kjo zaten kishte bërë që morali i
ushtarëve të
mbahej në nivel si dhe
raportet në mes tyre. Këtu me një fjalë mësohej vetëm se të luftohej për
detyrën e shenjtë drejt çlirimit të Kosovës. Mbi të
gjitha ishte profeionaliteti dhe logjika e shëndoshë në përgatitjen dhe
komandim në luftë...
Me uniformën e UÇK-së
s’isha vetëm reporter lufte, por edhe ushtar
Të nesërmen z. Gani Ahmetaj
na propozoi që të vishnim uniformën e UÇK-së. E bëmë këtë pa hezituar. Kur e
vesha atë uniformë ndjeva një kreanri dhe një ndjenjë të veçantë në vete. Kjo
për mua ishte një privilegj i veçantë. Tash isha jo vetëm reporter por edhe
ushtar i UÇK-së...Kështu më dukej dhe kështu e ndjeja... Nuk mund të më
largohet nga mendja assesi respekti që kishin ushtarët për reporterët e gazetës
„Bota sot“ dhe për gazetën në fjalë.
Disa e thonin edhe hapur se ky ishte një
akt i pashembullt i gazetës „Bota sot“ që na kishte dërguar ne për ta ndriçuar
këtë luftë heroike dhe rezultatet e saj e që deri me shkuarjen tonë atje
historia e kësaj lufte kishte mbetur e kornizuar për opinionin e gjerë
shqiptarë.Kaluam dy tri kilometra rrugë me mjetin motorik të kazermës së bashku
me ushtarë dhe eprorin Ahmetaj derisa arritëm në Padesh, ku njëherit ishte edhe
i vendosur shtabi I brigadës 138 „Agim Ramadani“. Kjo rrugë (Papaj - Padesh)
ishte gjuajtur shumë herë nga drejtimi i Ponoshecit (kodra 7korriku”). Këndej,
gjatë kësaj rruge edhe ne në çdo momentmund të na shenjonte ndonjë predhë.
Gjurmët e këtyre predhave vëreheshin edhe përsakj rrugës. Kishte ndodhur që me
këto predha nga pika, ku qendronte armiku, kishin rënë saherë shumë pranë
QSP-së si dhe fshatit afër qendrës stërvitore.
Padeshi, shtabi i
brigadës dhe atmosfera e luftës
Në Padesh, ku gjendej Shtabi
i grupit të tretë operativ i zonës së Tretë të Rrafshit të Dukagjinit, u
ndeshëm me një jetë tjetër. Pas hyrjes në Padesh, ndeshëm disa herë në punktet
e policisë sonë ushtarake, të cilët kryenin detyrën me syrin pishë. Në Padesh
pamë grupe - grupe ushtarët e shumtë sekush në detyrat dhe punët e veta. Para hyrjes në shtab prisnin eprorët dhe ushtarët në rend
për t’u pranuar në bisedë tek komandanti i brigadës për nevojat e tyre private
ushtarake. Nga këtu dëgjoheshin krismat e luftimeve në vijat e frontit dhe
vinte era barot. Nuk kaloi shumë kohë dhe në livadhet e Padeshit ranë disa
predha tankiste. U detyruam të shtrihemi për tokë. As këtu nuk kishte kurrfarë
sigurie për jetë për asnjërin. Secili mund të ishte dhe mund të mos ishte në të
njëjtën kohë, por lufta dhe detyrat rreth saj vazhdonin nga ana e luftëtarëve
të UÇK-së me nivelin dhe vetëmohimin më të madh.
Luftëtarëve të lirisë kjo u ishte bërë e zakonshme dhe nuk çanin shumë kokën
për predha e plumba se vinin apo kah
shkrepnin.
Atë ditë u pranuam edhe tek komandanti Rrustem Berisha. Meqenëse
koha e tij ishte e kufizuar, ngase ishte
tejet i zënë me detyrat ushtarake dhe me përgjegjësitë e tij në rrjedhë
luftimeve në front, nuk biseduam gjatë. Ai na tha:
„ju jeni të lirë në kryerjen e misionit tuaj“. Për një takim më të gjatë e lamë
të takoheshim një herë tjetër, por megjithatë fiilluam të vepronim në kryerjen
e punës sonë gazetareske nga vijat e frontit.Bisedat e mia filluan në kontakt
me ushtarët, luftëtarë e luftëtare trimëresha. Me të dëgjuar për arritjen tonë
filloi edhe interesimi i këtyre luftëtarëve të UÇK-së të na afroheshin. Nga të
shumtët dëgjonim se me të vërtetë në Koshare bëhej luftë e rreptë nga ana e
UÇK-së në të gjitha pikat e frontit (posaçërisht në drejtimin e Rrasës së
Koshares, nën komandën e komandant Fasdil Hadërgjonaj) me forcat e armikut serb
që ishin në numër tre fish më shumë, kundër forcave tona, dhe të plotësuara
edhe me ekspertë dhe mercenarë nga të gjitha
shtetet sllave.
Luftëtarët e UÇK-së
niseshin me këngë në gojë për në vijat e frontit
Këtu mësuam edhe për
ekspertë dhe luftëtarë të huaj që kishin ardhur në ndihmë të luftëtarëve të
UÇK-së, si në stërvitje ashtu edhe në fornt. Kahdo që lëviznim vërehej një
atmosferë dinamike në ripozicionimin e armatimit të mesëm dhe të rëndë me
ekipet përkatëse, mjekëve, logjistikës, furnizimit, etj., dhe pothuaj këtu çdo
gjë lëvizte në shkallë profesionale në kuadër të luftës. Posaçërisht më bënte,
përshtypje të veçantë rreshtimi i njësiteve, që bëheshin gati për nisje drejt
vijave të frontit dhe mënyra se si ata me aq gëzim niseshin me këngë në gojë
për në vijat e luftimeve. Pra, ky ishte një moral i fortë dhe një vetëdije e
lartë për vetësakrificën që po bënin këta luftëtarë barbarët së bashku me
eprorët dhe udhëheqësit e tyre në luftëme bishat serbe. Një fenomenë vete
(sipas logjikës dhe ligjeve ushtarake nuk ekziston) eprorët e rangut të lartë
Salih Çekaj, Agim Ramadani si dhe eprorët e tjerë që tash i shihja edhe unë
këtu, u prinin ushtarëve në beteja në sulm e mbrojtje.
Kjo, pra, nuk lejohet
sipas ligjeve të luftës, por këtë ata e bënin nga përvoja e hidhur nga
vendluftimet e mëhershme në Kosovë, ku kishte ndodhur që në shumë raste
ushtarët të lëshonin vijën e luftimeve duke parë se pranë tyre nuk gjendej
eprori e lëre më t’i udhëhiqte (për këtë lindi nevoja për eprorët, pa marrë
parasyshë rregullat ushtarake, të gjendeshin në ballë të luftëtarëve).
Luftëtarët e kësaj zone operative vinin nga të gjitha trojet etnike shqiptare.
Ishin shumë vullnetarë të ardhur nga shtetet e perëndimit si: nga Gjermania, Franca , Zvicra, Suedia, Anglia ,
Norvegjia,Austria
 |
| Trimave lavdia iu shkon pas.... |
Duke u nisur nga pika e majtë Ujezë-rasë e Koshares -
Koshare - Shkozë e deri tek pika 7 korriku, një gjatësi 20-25 kilometra,
luftëtarët tanë përditë vetëm përparonin në
vijat e luftimeve duke u përtrirë çdoherë me ushtarë të rinjë që stërviteshin
në QSP dhe kështu të fortë vinin në
vijën e frontit. Edhe sistemi shëndetësor ishte mjaft mirë i organizuar me
barelistë (bartësit e të plagosurve nga vija e parë e luftimeve e deri në
vendin e caktuar për dhënien e ndihmës së parë), mjekë, specialistë, ambulanca
shëndetësore, por jo gjithëherë e furnizuar mirë me mjete transporti si dhe në mungesë
të një spitali fushor afër vijës së frontit. Ushtarët e plagosur rëndë duhej të
transportoheshin deri në Bajram Curr e që kjo rrugë zgjaste së paku dy orë,
kështu pra, shumë të plagosurve u ka kushtuar me jetë.
Posaçërisht kur jemi tek
ky segment, duhet përmendur punën e vetëmohueshme e mjekëve të gjeneratës së
Republikës së Kosovës si: Dr. Fazli Shala, Ryvë Loshaj, Miftar Zeneli, Timë
Kadriaj, Iliriana Hasaj, Ismet Avdimetaj, Arbëresahë Ukaj (infermere), Afrim
Morina etj. Këta mjekë dhe kolgët e tyre shkonin deri në vijën e parë të
frontit për të shpëtuar jetët e luftëtarëve.
Gjetëm këtu jo vetëm femra
shqiptare, në profesionin e mjekes, por edhe mjaft luftëtare trimëresha që
merrnin pjesë edhe në aksionet luftarake dhe jepnin po ashtu ndihmesë kësaj lufte
krah për krah me vëllezërit e tyre luftëtarë. Njëra nga këto ishte edhe Alma
Shkupi, që vepronte në grupin e minave, një vajzë e vogël me shtat, por që sytë
i shkrepnin guxim, trimëri e urrejtje për armiqtë... Përveç raporteve ditore,
që filluan të jepeshin për gazetën „Bota sot“ për të cilën po raportonim nga
Kosharja, filluam të bëjmë një sërë intervistash edhe me luftëtarët dhe
luftëtaret, po kështu edhe fotoreportazhe që ishin një prezantim real i kësaj
lufte të madhërishme.
Takimi me luftëtarët në
vijën e parë të frontit dhe rëndësia e pikës Rrasa e Koshares
Me 4 maj vajtëm edhe në
vijën e frontit tek „Rrasa e Koshares“. Një rrugë deri atje nga nxirrte përplot
me dredha dhe e rrahur aq herë nga luftëtarët tanë sa edhe ishte tejet e
pakalueshme, por asaj rruge i përballonte pa vështirësi automobili ushtarak i
UÇK-së. Ishte për mua fascinuese takimi me ata ushtarë që qëndronin në
pozicionin e luftës.Ishte po ashtu tejet impresionuese për luftëtarët shkuarja
jonë në vijën e parë të frontit. Bile, disa thonin: „është e vërtetë së këtu po
shoh gazetarët e parë shqiptarë?!“
Kishte edhe ushtarë që ankoheshin në
misionin e gazetarëve tanë që këndej nuk kishin shkelur për ta transmetuar tek
opinioni epopenë e lavdishme të kësaj lufte të UÇK-së, derisa këtu që nga
fillimi ishin shënuar rezultatet e dukshme në luftë me forcat e armikut serb.
Duhet cekur se në frontet e luftës së Kosharestakuam edhe vullnetarë të huaj që
kishin ardhur për t’u dalë krah luftëtarëve të UÇK-së. Ishte interesant takim
me njërin nga Holanda, e që ishte jurist i diplomuar, emri i tij tani më ka
ikur. Më kujtohen fjalët e tij kur më pati thënë: „në vetë e kam urrejtur
çdoherë luftën, por skenat e tmerrshme që shikoja në televizion, se
çka bënin barbarët serbë mbi popullatën e pafajshme shqiptare, vetëm pse
dëshironin lirinë e tyre nga pushtuesi barbar, nuk më ka lënë të qetë... Unë
kurrë në jetën time s’kam mbajtur armë në dorë, por do të ushtrohem dhe do të
luftoj krah për krah me vëllezërit shqiptarë kundër armikut të fëlliqur serb....“.
Edhe gjatë rrugës për në Rrasë .... luftëtari Haki Limani na rrëfente se gjatë
dimrit kishin hequr shumë në bartjen e armatimit e të ushqimit deri në Rrasë.
Çdo rrugë këndej përmbante rreziqet e veta por luftëtarët e UÇK-së, i çanin ato
me vetëmohim. Në gjendje të detyrave ushtarake takuam tek Rrasa e Koshares edhe
komandantin Fadil Hadërgjonaj e Milazim Maraj. Komandant Maraj na pati thënë se
ushtarët e ushtruar në Papaj ishin skelet i kësaj zone. Këtu morëm edhe
opinionet e tyre për zhvillimin e luftës. Morëm po ashtu edhe opinionet e disa
luftëtarëve... Kontribut të madh në luftën e Koshares, që ajo të mbetej një
shembull i suksesit duke u dhënë grusht të fortë armiqve kishin dhënë:
komandant Rrustem Berisha, Anton Çuni, Hysen Berisha, Fadil Hadërgjonaj,
Milazim Maraj, Gani Gjukaj, Sheqer Maloku, Bashkim Kalaveshi, Feriz Tërshnjeva
Naser Vllasi ,Skender Hasangjekaj,Skender Rexhametaj,Adem Shehu,Hesat
Krasniqi,Adem Dahri,e mjaft eprorë të tjerë.
 |
| Komandant Skender Rexhahmetaj |
Në Rrasë të Koshares komandonin
komandant Fadil Hadërgjonaj, Abaz Thaçi, Milazim Maraj. Rrasa ishte pika më
nevralgjike e frontit. Kjo ishte po ashtu edhe pika më strategjike ku pasonin
sulmet, aksionet, raketimet dhe bombardimet e ndryshme nga armiku, por çdoherë
pa sukses e me humbje evidente. Të gjithë ishin të mendimit se po të binte kjo
pikë do të binte edhe i tërë fronti, prandaj këtu luftohej për jetë a vdekje me
forcat armike, pa u shtyrë mbrapa për asnjë pëllëmbë.
 |
| Komandatet: Skender Hadergjonaj, Rrrustem Berisha dhe Fadil Hadergjonaj |
Aq ka qenë kjo pikë me
rëndësi sa që këtu flijuan jetën edhe Agim Ramadani, Salih Çekaj, dhe Abaz
Thaçi e Xhemail Fetahu, duke vetësakrifikuar çdo gjë, që kjo të mbrohej me tërë
potencialin ushtarak e luftarak. Ndër kontaktet e shumta me luftëtarët e
Koshares, pata rastin të kontaktoj edhe me pjesëtarët e njësisë „Delta“.
Kjo
njësi ishte e përgatitur për aksione diversante dhe kundërdiversante. Kjo edhe
u kishte ndihmuar (siç ishin„Cobrat“-udhëhequr nga eprori dhe luftëtari i rryer Naser Vllasi), tejet shumë njësive në
terren dhe kryenin aksione të suksesshme, por mund të vërehej që në radhët e këtij
njësiti kishte ushtarë që shpesh binin ndesh me ushtarët e njësive të
rregullta... Kryesorja ishte se njësiti kryente mjaft aksione të suksesshme si
dhe ai „Kobra“, kundër armikut dhe në të shumtën edhe kishin asgjësuar njësite
të vëzhgimit nga ana e armikut, por kryenin edhe aksione të tjera në këtë
drejtim me një heroizëm të madh.
Profesionalizmi i
eprorëve tanë ishte çelësi i rezultateve në Luftën e Koshares
Në shtabin e frontit të
Koshares asnjëherë nuk mund të vëreja që komandanti dhe shefi i shtabit kishin
një dhomë operative me të gjitha elementet (edhe meqenëse kishin mjaft harta
ushtarake) e komandimi nga dhoma operative si dhe koordinimi i punëve me
eprorët kyç në vijën e parë të frontit për subkoordinimin e aksioneve dhe
analizave të mirëfillta ushtarake, por sa mund të vëreja, komandimi shkonte
direkt pa konsultimin e të gjithë eprorëve kyç.
Me siguri në mungesë të
eprorëve të mjaftueshëm në front dhe prapavijë, por edhe duke u bazuar në
aftësitë e tyre të komandimit dhe subkoordinimit të detyrave dhe të
bashkëpunimit direkt në mes vete, vinte deri tek rezultatet e dëshiruara në
front dhe prapavijë. Duhet cekur se lehtësia e komandimit në këtë front ishte
edhe më e madhe ngaqë eprorët njiheshin edhe nga ditët e shkollimit të tyre në
akademitë ushtarake dhe automatikisht duke e njohur personalitetin dhe aftësitë
e njëri-tjetrit, shumë detyra dhe urdhëra pothuajse kryheshin më mirë se sa
kërkonin rregullat ushtarake. Pas tri-katër ditësh biseduam edhe me komandant
Rrustem Berisha.
Për intervistën e tij dhënë gazetës sonë ishim dakorduar, që
t’ia shkruanim më parë pyetjet. Kështu edhe u bë dhe u realizua një intervistë
e shkurtër. Kjo metodë nuk na pëlqeu, por kështu na propozoi komandanti ngase
edhe raportet ditore që jepnim për gazetën, kontrolloheshin më parë nga
përgjegësi për informim, kështu që respektohej rregullativa ushtarake sipas
shtabit...
 |
| Skenderi ne kampin stervitor ne Papaj |
Në intervistën e bërë me komandant Rrustem Berishën, ai vetë na pati
thënë ( intervista ekziston e botuar) se i jep llogari shtabit të përgjithshëm të UÇK-së dhe
GO3-shi vepron në kuadër të Zonës së Tretë orperative për Rrafshin e
Dukagjinit, nën komandën e Ramush
Haradinajt.
 |
| Skenderi(i dyti majtas)me bashkepuftetaret ne Koshare |
Me rëndësi ishte mesa kisha parë e dëgjuar unë, se shumica e
eprorëve dhe ushtarëve flisnin me admirim
për Ministrinë e Mbrojtjes se për Shtabin e Përgjithshëm.Është me interes të
thuhet se në Koshare Brigada 138 „Agim Ramadani“ u emërua gjatë kohës sa unë
isha në Koshare, pra nga bërthamat e brigadave 131 e 134. Këto brigada ishin të
formuara dhe të furnizuara nga Ministria e Mbrojtjes së Republikës së Kosovës
me bazë në Laprakë të Tiranës, çka për këtë ishim njoftuar që kur ishim në këtë
ministri, por edhe në front nga vetë eprorët.
